Mijn dichters.
Inhoud blog
  • Oranje boven...?
  • Guido Gezelle, entomoloog
  • Moedertaal en Vaderland
  • Oog voor decadentie
  • Geuren, kleuren, klanken

    Zoeken in blog



    Mijn favorieten
  • Spinozakring Lier
  • In de Toren van Montaigne: omtrent Michel de Montaigne (1533-1592), zijn Essais en zijn Tijd

  • Een poëtisch geheugenpaleis
    Gedichten, versregels en teksten in diverse talen. Ze horen mij toe, omdat ik ze alle uit het hoofd ken. Ik zette ze blijvend bij in mijn geheugenpaleis. Samen vormen ze een geleend zelfportret. Deze blog houdt mijn geheugenpaleis in goede conditie. De vertalingen (geen herdichtingen) zijn van mijn hand en bedoeld als steuntje bij de lectuur van de originelen.
    20-09-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Harba lori fa...
    Klik op de afbeelding om de link te volgen


    Een smeins morgens vroeg

     

    Hertog jan I van Brabant (1252/54-1294) (?)

     

    Een smeiens morgens vroeg

    was ik opgestaan,

    In en schoon boomgaardekijn

    Zoud ’ ik spelen gaan.

    Daar vond ik drie jonkvrouwen staan.

    D’Ene zong vore, d’ander zong na:

    Harba lori fa,                         

    Harba, harba lori fa,

    Harba lori fa.    

     

    Toen ik verzag dat schone kruid

    in de boomgaardekijn,

    End’ ik verhoorde dat zoete geluid

    van de mageden fijn,

    Toen verblijdde dat herte mijn

    Dat ik moeste zingen na:

    Harba lori fa,

    Harba, harba lori fa,

    Harba lori fa.

     

    Toen groette ik die allerschoonste

    die daar onder stond,

    Ik liet mijn’ armen al omme gaan

    Ter zelfder stond.

    Ik w’oude ze kussen aan hare mond.

    Ze sprak: ‘laat staan, laat staan’ !

    Harba lori fa,

    Harba, harba lori fa,

    Harba lori fa.

     


    Hertog Jan I van Brabant is een  van de (niet zo vele) landvorsten die ik een warm hart toedraag. Landvorst: goed te begrijpen: ik ben een Brabander, geen Vlaming. Brabant, niet Vlaanderen, is mijn kleine vaderland. Normaal dus dat ik Jan I van Brabant een landvorst noem. Jan I  was een ‘Schöngeist’: een minnaar van kunsten en letteren en een minnedichter. Hij stierf in 1294 ten gevolge van een wonde die hij opliep tijdens een tornooi.

    Dit gedicht wordt aan hem toegeschreven. Het is een ode aan de muziek en aan het vrouwelijk schoon.

    ‘Harba lori fa’ is mogelijk een verbastering van ‘ l’herbe fleurs fait’, metafoor voor de lente, die het leven  (inclusief het liefdesleven) dynamiseert.

    Bijlagen:


    1  Hetog Jan I van Brabant: ons Brabants volkslied.

    2  Een smeien smorgen vroeg: video, gezongen versie.

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=2w05YNLevfA   
    http://www.youtube.com/watch?v=XLhX11-ATpo   

    20-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    14-09-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Vuur en cultuur...
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Prometheus

     

    J.W. Goethe (1749-1832)

     

    (…)

    Ich kenne nichts Armeres

    Unter der Sonn’ als euch, Götter!

    Ihr nähret kümmerlich

    Von Opfersteuern

    und Gebetshauch

    Eure  Majestät

    Und darbtet, wären

    Nicht Kinder und Bettler

    Hoffnungsvolle Toren.

    (…)

     

    (...)

    Geen grotere sukkels ken ik

    Onder de zon, als jullie goden!

    Jullie voeden zorgelijk

    Met offergaven

    En gebedsgezucht,

    Uwe majesteit, 

    Kalen zouden jullie

    Als kinderen en bedelaars

    Geen hoopvolle dwazen waren.

    (…)

     

    Goetheanus sum. Ik ben een Goethe-fan. Op de middelbare school werd deze Duitse Icoon goed verborgen gehouden. Niet de minste van de geestelijke misdrijven die op middelbare scholieren gepleegd worden. Maar alla, je moet in het volwassen leven ook nog iets kunnen ontdekken. Dat deed ik dan, en grondig ook: mijn Goethe-bibliotheek bestaat uit enkele honderden exemplaren…

    Dit beroemde en beruchte jeugdgedicht van Goethe ontlokte in de 18de eeuw in Duitsland de zogeheten ‘Philosophenstreit’. Wie er meer over weten wil leze op mijn Spinoza-blog het artikel van 18.01.2014(www.bloggen.be/spinoza, categorie 'spinoziana') . Het gedicht behandelt bovendien een Griekse basismythe, die ons iets leert over onszelf en het ontstaan van de beschaving.

     

    Bijlage

    ‘Prometheus’, volledige versie, met passie voorgedragen in het Duits.


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=qAFmidV0hUk   

    14-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:04 Süsse Sprache Deutschlands
    11-09-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Studententijd
    Klik op de afbeelding om de link te volgen


    Komm, giess mein Glas noch einmal ein,

     

    Reinhard  Mey (1942)

    Komm, gieߑ mein Glas noch einmal ein
    Mit jenem bill‘gen roten Wein,
    in dem ist jene Zeit noch wach,
    Heut‘ trink ich meinen Freunden nach.

    Bei diesem Glas denk‘ ich zurück
    An Euch, mit denen ich ein Stück
    Auf meinem Weg gegangen bin;
    Mit diesem Glas trink‘ ich im Sinn
    Nach Süden, Osten, West und Nord
    Und find‘ Euch in Gedanken dort,
    Wo immer Ihr Zuhause seid,
    Seh‘ die Gesichter nach der Zeit
    In meinem Glas vorüberzieh‘n,
    Verschwommene Fotografien,
    Die sich wirr aneinanderreih‘n:
    Und ein paar Namen fall‘n mir ein.

    Karl, der sich nicht zu schade fand,
    Der, wenn es mulmig um mich stand,
    So manche Lanze für mich brach.
    Auf Klaus, der viel von Anstand sprach
    Und der mir später – in der Tat,
    Die beste Pfeife geklaut hat.
    Mein Zimmernachbar bei Frau Pohl,
    Der nach Genuß von Alkohol
    Mein Zimmer unerträglich fand
    Und alles kleinschlug kurzerhand.
    So übte der sich damals schon
    Für seine Weltrevolution.

    Dem stets betrunk‘nen Balthasar,
    Der immer, wenn er pleite war,
    Seinen Kredit bei mir bekam,
    Und wenn ich mich selbst übernahm,
    Dann zahlte stets der Franz für mich,
    Bis Balthasar die Schuld beglich.
    Volker und Georg, die mit mir
    Brüderlich teilten Schnaps und Bier,
    Die fahr‘n zu dieser Zeit voll Rum
    Auf irgendeinem Pott herum,
    Auf irgendeinem Ozean
    Und spinnen neues Seemannsgarn.

    Verwechs‘le ich Euch, vergaß ich Dich,
    Läßt mich mein Gedächtnis im Stich?
    Vieles ist schon so lange her,
    Kenn‘ ich nicht alle Namen mehr,
    So kenn‘ ich die Gesichter doch
    Und erinnere mich noch.
    Und widme Euch nicht wen‘ger Raum,
    Geschrieben haben wir uns kaum. –
    Denn eigentlich ging keiner fort:
    In einer Geste, einem Wort,
    In irgendeiner Redensart
    Lebt Ihr in meiner Gegenwart.

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=Xlc_SIH47yE   

    11-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:04 Süsse Sprache Deutschlands
    07-09-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Klein wild
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    To  Crazy Christian

     

    Ernest Hemingway (1899-1961)

     

    There was a cat named Crazy Christian

    Who never lived long enough to screw

    He was gay hearted, young and handsome

    And all the secrets of life he knew

    He would always arrive in time for breakfeast

    Scamper on your feet and chase the ball

    He was faster than any polo pony

    He never worried a minute at all

    His tail was a plume that scampered with him

    He was black as night and as fast as light.

    So the bad cats killed him in the fall.

     

    Finca Vigia, Cuba, 1946

     

    Zotte Christiaan was een kat

    Nooit werd ie oud genoeg om te neuken

    Altijd welgezind was ie,  jong en mooi

    Ingewijd in alle geheimen van het leven

    Netjes op tijd kwam hij voor zijn morgenmaal

    Liep je voor de voeten, ging achter de bal aan

    Sneller was ie dan een polo ponny

    Geen ogenblik maakte hij zich zorgen

    Zij staart was een pluim die hem volgde

    Zwart was ie als de nacht en sneller dan licht.

    Slechte katten maakten hem dood in de herfst.

     

    Hemingway, nog altijd een Amerikaans icoon, joeg in Afrika  graag op groot wild maar hield ook van klein wild, zoals uit deze poezenpoëzie blijkt. Geen meesterwerk:  een ‘kattebelletje’ zeg maar, geschreven naar aanleiding, vermoed ik, van de aanslag op zijn kat.

     

    Bijlagen:

    1  Korte biografie van Ernest Hemingway (Engels)

    2  Interview t.g.v. de toekenning van de Nobelprijs. Deze oude filmbeelden werden opgenomen in zijn woning, Finca Vigia in Cuba.

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=AFSe4hpxu3M   
    http://www.youtube.com/watch?v=VXdoedQSQuo   

    07-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:05 Engelse dichters
    06-09-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.De maan en een kano
    Klik op de afbeelding om de link te volgen


    Melopee

     

    Paul van Ostaijen (1896-1926)

     

    Onder de maan schuift de lange rivier

    Over de lange rivier schuift moede de maan

    Onder de maan op de lange rivier schuift de kano naar zee

     

    Langs het hoogriet

    langs de laagwei

    schuift de kano naar zee

    schuift met de schuivende maan de kano naar zee

    Zo zijn ze gezellen naar zee de kano de maan en de man

    Waarom schuiven de maan en de man getweeën gedwee naar

       de zee

     

    De liefde voor de poëzie is me meegegeven in de literatuurlessen (die waren er toen nog) op de middelbare school. De nadruk viel in die lessen op de traditionele dichtkunst. Modernisten als van Ostaijen kwamen evenwel ook om de hoek kijken.

    Toen ik wat meer op eigen poëziebenen stond, ging ik op trektocht door de modernistische, de avant-gardistische, de atonale dichtkunst en hoe dat toen ook heette… Er bestond in  die dagen een ‘goedkopeboekjesreeks’ , die ‘Oievaarpockets’ heette, met ruim aandacht voor dichters. Ik besteedde mijn zondagscentjes ‘Nieuwe griffels, nieuwe leien’  een bloemlezing van moderne dichters, samengesteld door dichter Paul Rodenko, die vele herdrukken kende. Antiquarisch nu nog steeds een gezocht boekje, toen gewoon een pocketje nr. 8.

     

    Twee korte gedichten van van Ostaijen klikte ik in mijn jongere dagen vast op mijn nu wat sletige harde schijf. Zijn Melopee is er een van.

     

    Bijlagen

    1   Van Ostaijen, Melopee, video met voordracht

    2  Van Ostaijen, Melopee, fotovideo met tekst en voordracht


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=ApAQYW8idDw   
    http://www.youtube.com/watch?v=ZATJP61hdOk   

    06-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    31-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.God of de natuur (Deus sive Natura)
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Johannes 1, 1-3


    ν  ρχ  ν λόγος, κα λόγος ν πρς τν θέόν, κα θες ν λόγος. 2  οτος ν ν ρχ πρός τν θεόν. 3  πάντα δ ατο γνετο, κα χωρις ατο γένετο οδέ  ν γέγονεν.

     

    1 In wat bestond was Oneindig Verstand en dat Oneindig Verstand was God (de Natuur). 2 dat was in wat bestond bij God (de Natuur) 3  door God (de Natuur) ontstond al wat bestaat en in al wat er bestaat is er niets dat niet in Hem  is.

     

    Ik was een puber van om en bij 16 in volle geloofscrisis. Ik moest dringend een Grieks NT hebben. Om met mijn schoolkennis van het Grieks na te gaan of er wel stond wat Meneer Pastoor mij leerde… Ik ging ernaar op zoek in  Antwerps antiquariaten. Onder een stapel boeken viste een bejaarde antiquaar een halflederen editie op,de rug blonk van het goud…(zie foto). Oei, dat zag er wel erg duur uit… maar de goedhartige man doorzag mijn hoge geestelijke nood, bevroedde mijn bescheiden middelen en liet het mij voor een prikje. Achteraf ontdekte ik dat ik eigenaar was geworden van een Grieks Nieuw Testament, uitgegeven in Leipzig in 1848. Het betrof de tweede, verbeterde druk van de beroemde editie van Constantinus Tischendorf, gebaseerd op de door hem ontdekte Codex Sinaïticus!  

     

    Mijn vertaling is een groet aan Benedictus de Spinoza (1632-1677).

    31-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:12 The glory that was Greece
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Madama rouwt
    Klik op de afbeelding om de link te volgen

    Gekwetst ben ik…

     

    Margareta van Oostenrijk (1480 -1530)

     

     

    Gekwetst ben ik van binnen,

    Deurwond mijn hert zo zeer,

    Van uwer ganser minnen,

    Gekwetst zolank zomeer.

    Waar ik mi wend, waar ik mi keer,

    Ik en kan gerusten dag noch nachte;

    Waar ik mi wend, waar ik mi keer

    Gi zijt alleen in mijn gedachte.  


    Margaretha van Oostenrijk,bij leven aangesproken als Madama, was de tante van onze Keizer Karel, geboren in Gent (1500) en heerser over een imperium dat in Europa Frankrijk omknelde en zich uitstrekte aan weerskanten van de Atlantische Oceaan.  Hij stelde haar aan als landvoogdes over de Nederlanden toen hij in 1519 Koning van Spanje werd. Ze bestuurde vanuit Mechelen. De stad eerde haar met een standbeeld dat (sedert 2006) opgesteld staat voor de Sint-Rombouts kathedraal aldaar.

    Ik  bewonder Margaretha, een bekwame, zachtmoedige vorstin, die in woelige tijden ( Hervorming) haar best deed om haar onderdanen te dienen. Toen haar jonge echtgenoot Philibert II van Savoye onverwacht stierf, schreef ze haar verdriet van zich af in een aantal mooie Franstalige gedichten. Ze droeg levenslang de weduwenkap...Mogelijk is ook dit Vlaamse gedicht van haar hand. 

    En ook als het niet van Margaretha is, denk ik bij het reciteren van deze verzen toch aan deze Dame met Klasse. Verdiend opgeborgen in mijn geheugenpaleis.

      Bijlage:

    De video, een gezongen versie, vermeld dat het een 14de eeuws liefdesgedicht is. 

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=oZ7aaAEfifs    

    31-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    29-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Lady Kant
    Klik op de afbeelding om de link te volgen

    Het bed (III)

    Hubert van Herreweghen (°1920)

     

    In ’t hout van ’t oude bed gedurig klopt een memel

    en maant mij als de stem der vaderen die dit bed,

    een eiken ledikant onder een donkre hemel,

    getimmerd zelf en in elkaar hebben gezet.

     

    Aan mij, de laatste telg, de onguurste hunner erven,

    vermaakte als relikwie mijn puiteins geslacht

    dit mijtrig bed, dat baren, paren zag en sterven

    mijn vaderen – en enkel op mijn sterven wacht.

     

    Ik lig roerloos en lang en hoor de memel knagen,

    ik hoor hem elke nacht, er is geen toeverlaat,

    de memels kloppen staag, de memels blijven vragen

    en manen dat elk hout en elk geslacht vergaat.

     

    En elke morgen ligt een hoopje vuilwit poeder

    onder de kleine schacht waarin de made boort.

    Gedurig maalt de platte worm het hout tot voeder,

    Gedurig molmt het hout en molmt het lichaam voort.

     

    Allen die sliepen hier, slapen thans onder zoden.

    -Er tokt een made, er tokt een houtmade in het hout-,

    Welhaast ben ik bij hen, en hoor de worm der doden;

    -Er tokt een made, er tokt een houtmade in het hout-,

     

    En in de schemer, na de nacht en ’t rusteloos woelen,

    begerig naar de slaap, met ogen koud en hard,

    roerloos gestrekt, met duizelende angst te voelen

    hoe traag een made knaagt aan mijn wormstekig hart.

     

    Hubert van Herreweghen, nu 95, is een Vlaams-Babantse dichter met authentieke stem. Helaas te weinig bekend en ook té weinig in bloemlezingen opgenomen. Dit gedicht illustreert hoe echte poëzie kan ontspruiten uit banale aanleidingen, en ons confronteert met (niet altijd vrolijk makende) aspecten .

    Dit gedicht spreekt mij aan omwille van zijn klankrijkdom, zijn ritmiek, zijn gebalde, krachtige zegging. 

    Bijlagen:

    1  Actrice Janine Schevernels draagt van Herreweghen voor (Het geluk). 

     2  De dichter, die een sonore stem heeft en feilloos Nederlands spreekt, leest een van zijn gedichten voor.


     

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=MLN_aA5ldy8   
    http://www.youtube.com/watch?v=sZHt6a4uMUs   

    29-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    24-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Bento
    Klik op de afbeelding om de link te volgen

    J.L Borges

     

    Bruma de oro, el Occidente alumbra

        la ventana. El asiduo munuscrito

       aguarda, ya cargado de infinito.

    Alguien constrye a Dio en la penumbra.

     

    Un hombre engendra a Dios. Es un judío

        de tristes ojos y de piel cetrina;

        lo lleva el tiempo como lleva el río

    una hoja en el agua que declina.

     

    No importa. El hechicero insiste y labra

        a Dios con geometría delicada;

       desde su enfermedad, desde su nada,

     

    Sigue erigiendo a Dios con la palabra.

     El más pródigo amor le fue otorgado,

       el amor que no espera ser amado.

     

    Gouden nevels, ondergaande zon beschijnt

    het raam. Het geduldige manuscript

    Wacht, al geladen met oneindigheid.

    In het halfduister bouwt iemand aan God.

     

    Een mens broedt op God, het is een jood

    met droeve ogen en gelige huid;

    de tijd voert hem mee zoals een rivier

     een blad meevoert in stromend water.

     

    Geen belang. De magiër houdt vol en werkt

    met ingewikkelde geometrie aan God.

    Vanuit zijn ziekte en vanuit zijn niets

     

    Construeert hij verder God met woorden.

    Meest genereuze liefde werd zijn deel,

     liefde die geen wederliefde hoeft.      

     

    Jorge Louis Borges  is een van de belangrijkste schrijvers van Argentinië. Hij schreef tal van verhalen met filosofische inslag en liet een omvangrijk poëtisch oeuvre na. Het bevat ook twee Spinoza gedichten.  Het eerste gedicht kwam tot stand in 1966. In 1977 werd ook in zijn geboorteland, de 300ste verjaardag van Spinoza’s dood herdacht in het Joods Museum aldaar.  Borges schreef voor die gelegenheid een tweede Spinoza gedicht.

     Spinoza trad in 1986 in mijn leven.  Schrijvers kunnen iemands leven veranderen (of overhoop halen). Wie interesse heeft, surfe naar www.bloggen.be/spinoza


    Bijlage:

    J.L. Borges leest zijn tweede Spinoza-gedicht voor. 


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=hB4sDgiz9CY   

    24-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:07 Spaanse dichters
    17-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Natuur versus cultuur
    Klik op de afbeelding om de link te volgen

    Emile, ou de l 'Education

     


    Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)


    Livre premier

     

    Tout est bien sortant des mains de l' Auteur des choses, tout dégénère entre les mains de l' homme. Il force une terre à nourrir les productions d' une autre, un arbre à porter les fruits d’ un autre; il mêle et confond les climats, les éléments, les saisons; il mutile son chien, son cheval,  son esclave; il bouleverse tout, il défigure tout, il aime la difformité, les monstres; il ne veut rien tel que  l'a fait la nature, pas même l’ homme (…)

     

    Emile, of over de Opvoeding

    Boek I

    Goed is al wat uit de handen komt van de Maker van alle dingen, in de handen van de mens degenereert alles. Hij dwingt de grond producten van een andere grond voort te brengen, een boom vruchten  te dragen van een andere boom; hij brengt geen respect op voor klimaten, elementen,  seizoenen; hij verminkt zijn hond, zijn paard, zijn slaaf; hij gooit alles overhoop, misvormt  alles, hij houdt van wat wanstaltig is, van monsters; hij wil niets zoals de natuur het gemaakt heeft, zelfs de mens niet  (…) 


    De 18de eeuwse Franse J.J. Rousseau, Verlicht Filosoof en jawel ook componist, is de volstrekte tegenpool van Voltaire, die andere ‘philosophe’, die vaak in één adem met hem vernoemd wordt. In de lessen geschiedenis, (mais oú est le neige d’ antan?) werd hij uitvoerig belicht. Jean-Jacques wekte mijn belangstelling op voor de filosofie, of was het die goeie ouwe leraar geschiedenis…?

    In de Paasvakantie van 1960 was ik, en met mij de hele Retorikaklas, in Parijs. Op een vrij moment kocht ik op vrijdag 15 april Rousseau’s ‘Emile, ou de l' Education’. In de geelgekafte editie van de ‘Classiques Garnier’. Rousseau en ik bleven sedertdien goeie maatjes.

     

    Bijlage:

    Korte biografie van J.J. Rousseau (documentaire van Arte)


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=u0lXKbmmn8I   

    17-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:03 Douce France
    13-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Vriendschap
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Het Egidiuslied


    NN (Jan Moritoen?)

     

    Egidius, waer bestu bleven?

    Mi lanct na di, gheselle mijn.

    Du coors die doot, du liets mi tleven.

     

    Dat was gheselscap goet ende fijn,

    Het sceen teen moeste ghestorven sijn.

    Nu bestu in den troon verheven,

    Claerre dan der zonnen scijn,

    Alle vruecht is di ghegheven.

     

    Egidius, waer bestu  bleven?

    Mi lanct na di gheselle mijn:

    Du coors die doot, du liets mi tleven.

     

    Nu bidt vor mi, ik moet nog sneven

    Ende in de weerelt liden pijn.

    Verware mijn stede di beneven/

    Ik moet nog zinghen een liedekijn.

    Nochtan moet emmer ghestorven sijn.

     

    Egidius, waer bestu bleven?

    Mi lanct na di, gheselle mijn.

    Di coors die doot, du liets mi tleven.

     

    Egidius, zeg, waar ben je nu?

    Ik verlang naar je, mijn vriend

    Jij koos de dood, jij liet mij ’t leven.

                                                              

    Dat was vriendschap oprecht en fijn

    Maar een van ons moest sterven.s

    Nu ben je op de hemeltroon verheven,

    Stralender dan zonneschijn,

    Alle vreugd is nu je deel.

     

    Egidius, zeg, waar ben je nu?

    Ik verlang naar je, mijn vriend

    Jij koos de dood, jij liet mij ’t leven.

     

    Bid  voor mij, ik moet nog verder,

    En in de wereld verdriet lijden.

    Bewaar een plekje naast je.

    Ik moet nog even verder zingen,

    Maar sterven moet wel iedereen.

     

    Egidius, zeg, waar ben je nu?

    Ik verlang naar je, mijn vriend

    Jij koos de dood, jij liet mij ’t leven.

     


    Bijlage: Egidiuslied, gezongen en voorgedragen


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=B30Xgrrqu78   

    13-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    12-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Kuipen
    Klik op de afbeelding om de link te volgen

    Oratio In L. Catilinam 

    In Senatu habita

    I, 1

     

    Marcus Tullius Cicero

     

    Quo usque tandem abutere, Catilina, patienta nostra? Quam diu etiam furor iste tuus nos eludet? quem ad finem sese effrenata iactabit audacia? Nihilne te nocturnum praesidium Palati, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium,  nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora voltusque moverunt? Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides? Quid proxima, quid superiore nocte egeris, ubi fueris, quos convocaveris, quid consili ceperis quem nostrum ignorare arbitraris. O tempora,  o mores!

    (…)

     

    Hoelang nog, Catilina, ga je ons geduld blijven misbruiken? Hoelang nog gaat je driestheid ons voor de gek houden? Tot waar zal je vermetelheid reiken?  Heb je niet door dat de Palatijn ‘s nachts bewaakt wordt? Dat het volk angst heeft? Dat alle betrouwbare burgers de rangen sluiten? Dat de senaat alle nodige beveiligingsmaatregelen nam? Zie de gelaatsuitdrukkingen van de senatoren niet? Heb je niet in de gaten dat je samenzweringsplannen bekend zijn? Besef je echt niet dat je samenzwering nu al mislukt is, omdat wij allen op de hoogte zijn? Denk je nou echt dat niemand van ons weet wat je vorige nacht en die ervoor uitvrat, waar je was, wie je samenriep op je vergadering, en wat je daar zoal bedisselde?

    In wat voor tijden leven we toch!

    (…)

     © W. Schuermans


    Griekse en Romeinse redenaars, helden van de Oude Retorica, bestudeerden we in de Retorica. Dat was de naam van de hoogste klas in de Grieks-Latijnse afdeling van de Athenea weleer. Dat zijn nu schaduwscholen, fabriekjes van middelmatigheid en vervlakking.

     

    Cicero, politicus, redenaaar, filosoof, schreef het mooiste Latijnse proza. De aanhef van zijn Eerste Catilinarische Rede is nog altijd populair. Verdiend opgenomen in mijn geheugenpaleis.


    Bijlage: voordracht van de Latijnse tekst

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=X4Ov-489eNw   

    12-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:13 The grandeur that was Rome
    11-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Mei
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Mei, een gedicht

     

    Herman Gorter (1864-1927)

     

    Een nieuwe lente en een nieuw geluid:

    Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit,

    Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht

    In een oud stadje, langs de watergracht-

    In huis was ’t donker, maar de stille straat

    Vergaarde schemer, aan de lucht blonk laat

    nog licht,er viel een gouden blanke schijn

    Over de gevels in mijn raamkozijn.

    Dan blies een jongen als een orgelpijp,

    De klanken schudden in de lucht zo rijp

    Als jonge kersen, wen een lentewind

    In ’t bosje opgaat en zijn reis begint.

    Hij dwaald’ over de bruggen, op de wal

     van ’t water, langzaam gaande overal

    Als ‘n jonge vogel fluitend, onbewust

    Van eigen blijheid om de avondrust.

    En menig moe man, die zijn avondmaal

    Nam, luisterde als naar een oud verhaal,

    Glimlachend, en een hand die ’t venster sloot,

    Talmde een poze, wijl de jongen floot.

     

    Zo wil ik dat dit lied klinkt, er is één

    Die ik wèl wenste, dat  mijn stem bescheen,

    Met meer dan lachen van haar zachte oog…

    Heil, heil, ik voel hier handen en de weke boog

    van hare arm.

    (…)

     

    Op het einde van de negentiende eeuw ontstond er in Nederland een literaire beweging die zich ‘De Tachtigers’ noemde. Herman Gorter is een van die Tachtigers. Gorter studeerde klassieke talen, was politiek actief ter linkerzijde en vooral dichter. Zijn lang episch gedicht Mei geniet nu nog (relatieve) bekendheid. Het eerste vers van het gedicht ‘Een nieuwe lente, een nieuw geluid,’  werd een staande uitdrukking in onze taal. Weinig auteurs brengen dat voor elkaar.

    In de tijd dat er op de secundaire school nog aandacht werd besteed aan literatuurgeschiedenis kregen de Tachtigers ruim aandacht. Bovenstaande verzen leerde ik vrijwillig uit het hoofd.

     

    Bijlage:  Gorter blijkt helemaal niet populair op youtube. Een teken aan de wand. Enkele nitwitterige amateurs proberen de beginverzen van Mei voor te dragen. Niet om aan te horen

    11-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    05-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Tempus fugax
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Chanson d’ Automne


    Paul Verlaine (1844-1896)

     

    Les sanglots longs

    Des violons

             De l’automne

    Blessent mon coeur

    D’une langueur

              Monotone.

     

    Tout suffocant

    Et blême, quand

              Sonne l’heure

    Je me souviens

    Des jours anciens

               Et je pleure.

     

    Et je m’en vais

    Au vent mauvais

               Qui m’emporte

    Decà, delà,

    Pareil à la

                Feuille morte.

     

    Langgerekt gesnik

    Van de violen

     

    van de herfst

    verwonden mijn hart

    met monotone loom.

     

    Beklemd en bleek,

    Als de klok klept,

    Denk ik aan

    De dagen van weleer

    En ween.

     

    Ik dwaal in kwade wind,

    Die me meevoert,

    Nu hierheen, dan daarheen,

    Als een gevallen herfstblad.

     

    Weemoedigheid, die ‘s avonds komt en niemand kan verklaren, dichtte Elsschot, is een basisgevoel dat niemand vreemd is. Het kan verschillende gevoelens opwekken. Verlaine geeft in dit beroemde gedicht op melodieuze wijze uiting aan droefheid die hem overvalt als hij zich op slag en stond bewust wordt van de vergankelijkheid, in de poëzie vaak met de Herfst (met hoofdletter) geassocieerd. 

     

    Bijlagen

    Van dit gedicht bestaan vele muzikale versies. Ik selecteer de interpretaties van drie Franse top chansonniers.

    1  Léo Ferré

    2  Georges Brassens 

    3  Charles Trenet

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=1sXfEDW-PME   
    http://www.youtube.com/watch?v=urCmYkowUoo   
    http://www.youtube.com/watch?v=Wtx6o7o3-W0   

    05-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:03 Douce France
    04-08-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.De Vrome Aeneas
    Klik op de afbeelding om de link te volgen




    Aeneis

    Boek I, 1-11


    Publius Vergilius Maro

     

    Arma virumque cano, Trojae qui primus ab oris

    Italiam fato profugus Laviniaque venit

    Litora, multum ille et terris jactatus et alto

    Vi Superum, saevae memorem Junonis ob iram;

    Multa  quoque et bello passus, dum conderet urbem,

    Inferretque deos Latio, genus unde Latinum,

    Albanique patres, atque altae moenia Romae.

    Musa mihi causas memora, quo numine laeso,

    Quidve dolens regina deum tot volvere casus

    Insignem pietate virum tot adire labores

    Impulerit. Tantaene animis caelestibus irae?

    (...)


      Ik vertel over Aeneas en zijn wapenfeiten, een held op de vlucht,

    Die als eerste in Italië belandde op de kust van Lavinia,

    Nadat hij veel had meegemaakt te land en ter zee

    Onder dwang van de Goden, omwille van Juno’s haat.

    Veel oorlogsleed ook overkwam hem, tot hij de stad stichtte

    Een thuis gaf aan zijn Goden in Latium, waaruit de Latijnen sproten

    Het Albaanse voorgeslacht en Rome’s hoge muren.

    Muzen herinner mij de oorzaken waarom de godin gekwetst werd

    Waarom de godin zo vergramd was en zoveel onheil

    Beschoor aan een man die altijd zijn plicht nakwam,

    Kan er in de harten van goden zo veel haat zijn?

     (...)

     © W. Schuermans


    Vergilius schreef de Aeneis, het nationale epos van de Romeinen. Hij ondersteunde zo de politiek van zijn beschermheer Princeps Octavianus, die de eretitel 'Augustus'  (doorluchtige) verleend werd en de grondlegger was van het Romeinse keizerschap. De Latijnse taal vindt in de Aeneis van Vergilius zijn hoogste poëtische uitdrukking.

    Er was geen weg naast: alle leerlingen van de Latijnse afdeling moesten in de poësis deze elf regels uit het hoofd leren. Een ‘kteima eis aiei’ (bezit voor altijd) voor wie dat goed deed.

     

    Bijlage: Aeneis I,1-11  voordracht met schermtekst


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=W21ptYzFcIY   

    04-08-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:13 The grandeur that was Rome
    30-07-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Het lot
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    De tuinman en de dood

     

    P.N. Van Eyck

     

    Een Perzisch Edelman

     

    Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik,

    Mijn woning in: ‘Heer, Heer een ogenblik!

     

    Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot,

    Toen keek ik achter mij. Daar stond de Dood.

     

    Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant,

    Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand.

     

    Meester, uw paard, en laat mij spoorslags gaan,

    Voor de avond nog bereik ik Ispahan!’ -

     

    Van middag (lang reeds was hij heengespoed)

    Heb ik in ’t cederpark de Dood ontmoet.

     

    ‘Waarom,‘ zo vraag ik, want hij wacht en zwijgt,

    ‘Hebt gij van morgen vroeg mijn knecht gedreigd?’

     

    Glimlachend antwoordt hij: ‘Geen dreiging was ’t,

    Waarvoor uw tuinman vloot. Ik  was verrast,

     

    Toen ‘k ’s morgens hier nog stil aan ‘t werk zag staan,

    Die ‘k ‘s avonds halen moest in Ispahan.


    Een van de bekendste gedichten uit onze literatuur. De dichter vertelt een oud verhaal: niemand kan zijn lot ontlopen, niemand kan de dans van Magere Hein ontspringen.

    Ik was een eerstejaarsbroekje in de 'grote', secundaire, school. De Tuinman en de Dood is een van de eerste gedichten die ik in de lessen Nederlands van de heer van Genechten, die wij om evidente redenen Lambiek noemden, als huistaak uit het hoofd moest leren. Het is er, met dank aan deze opvoeder, sedertdien niet meer uitgeraakt. 

    Bijlage: De tuinman en de dood, voordracht met schermtekst.


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=33ssIyEVRvQ    

    30-07-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    27-07-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Kiezen
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    In Trutina Mentis


    NN

     

    In trutina mentis dubia

    Fluctuant contraria

    Lascivus amor et pudicitia.

     

    Sed eligo quod video

    Collum iugo prebeo

    Ad iugum tamen suave transeo.

     

    In de weegschaal van mijn ziel

    Vechten tegenstrijdige gevoelens

    Liefdeslust en schroom.

     

    Maar ik kies wat ik zie

    Het juk mag op mijn nek

    Kiezen zal ik voor het zachte juk.

     © W. Schuermans


     In de poësis van mijn Atheneum, maakte ik kennis met de Carmina Buranana van Carl Orff. De titel van dit meesterwerk verwijst naar het klooster van Benediktbeuern (Beieren), waar in het begin van de 19de eeuw een tweehonderdtal middeleeuwse vagantenliederen uit de 12de en de 13de eeuw teruggevonden werd. Carl Orff verwerkte een aantal van deze liederen in zijn compositie. ‘In trutina’ behoort tot het derde deel (Cour d’Amours) van de compositie en is een korte solo voor sopraanstem.

    Het spreekt dat een mediëvist die teksten van de Carmina Burana én de gelijknamige compositie van Orff niet uit de weg kan gaan. ’ In trutina’ kleeft aan mijn oor in de interpretatie van Gundula Janovitz. Maar ik beluister ook graag andere uitvoeringen.

     

    Bijlage:


     In trutina mentis (Carmina Burana) door sopraan Lucia Popp (fragment uit de verfilming van de Carmina Burana, door Ponelle, ook op Youtube te bekijken) .  

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=3REXw7ZH5jg   
    http://www.youtube.com/watch?v=pc0qGKkn-I0   

    27-07-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:13 The grandeur that was Rome
    25-07-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.De lange tijd
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Sonnet


    P.C. Hooft (1581-1647)

     

    Gezwinde grijsaard, die op wakk’re wieken staag

    De dunne lucht doorsnijdt, en zonder zeil te strijken

    Altijd vaart voor de wind, en ieder na laat kijken,

    Doodvijand van rust, die woelt bij nacht bij daag.

     

    Onachterhaalb’re Tijd, wiens hete honger graag

    Verslokt, verslindt, verteert al wat er sterk mag lijken

    En keert, en wendt, en stort staten en koninkrijken,

    Voor iedereen te snel – hoe valt gij mij zo traag?

     

    Mijn lief, sinds ik u mis, verdrijf ik met mishagen

    De schoorvoetige tijd, en tob de lange dagen

    Met arbeid avondwaarts. Uw afzijn valt te bang.

     

    En mijn verlangen kan de Tijdgod niet bewegen;

    Maar ’t schijnt, verlangen daar zijn naam van heeft gekregen

    Dat ik de tijd, die ik verkorten wil, verlang.

     

     

    Bijlage:

    P.C. Hooft is op Youtube niet erg populair. Dan maar de video van het Letterkundig Museum (Amsterdam).

    De Hollander, die op het einde van de video Hoofts sonnet afkraakt kon ik, helaas, niet wissen.

    De Nederlandse taal is wonderzoet, als de keelzieke Hollander haar geen geweld aandoet…

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=5r9oExVAHGk   

    25-07-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    24-07-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Weg van Willem (3): trouwen is houwen
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Het Huwelijk


    Willem Elsschot

     

    Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd

    in d’ ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,

    haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven,

    toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.

     

    Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard

    en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,

    hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren

    en hoe ze tot hem opkeek als naar een stervend paard.

     

    Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond

    het merg uit haar gebeente, dat haar tóch bleef dragen.

    Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,

    en rilde waar ze stond, maar leefde en bleef gezond.

     

    Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.

    Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen

     en rennen door het vuur en door het water plassen

    tot bij een ander lief in enig ander land.

     

    Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad

    staan wetten in de weg en praktische bezwaren,

    en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,

    en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

     

    Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot

    en zagen dat de man die zij hun vader heetten,

    bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,

    een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.

     

    Rotterdam 1910

     

    Het huwelijk, zoals wij het kennen, is een vinding van de Kerk die uiteindelijk bekrachtigd en gesteund werd door burgerlijke overheden. De aloude instelling vermemelde in de 20ste eeuw. Andere vormen van samenleven ontstonden. Het burgerlijk huwelijk al of niet bekwispeld door de Kerk, blijft evenwel een fundament van de Europese samenleving. 

    In dit gedicht maakt Elsschot een röntgen van zijn huwelijk. Hij zat het uit met volharding. Al te goed besefte hij hoe deze instelling soms met de jaren degenereert tot een kerker waaruit moeilijk uitgebroken wordt.

    Ik leerde dit gedicht uit het hoofd kort nadat ik huwde. Ik herkende er een grond van waarheid in. Waarschijnlijk omdat de smaak van de vrijheid toen nog aan mijn lippen kleefde.

     Bijlage:

    1  W. Elsschot, Het huwelijk: versie 1 (het Letterenhuis, Antwerpen).

     2  W. Elsschot, Het huwelijk: versie 2 (voordracht kunstenaar Gerard Vermeersch)

    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=G7Dmvv0XFi8   
    http://www.youtube.com/watch?v=kNFz6ClJFb8   

    24-07-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:01 O schone moedertaal
    20-07-2015
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Dante (2): voor de Hellepoort
    Klik op de afbeelding om de link te volgen



    Divina commedia

    Inferno, canto terzo, v. 1-18


    Dante (1265-1321)

     

    Per me si va nella città dolente,

    per me si va nell’ eterno dolore,

    per me si va tra la perduta gente.

    Giustizia mosse il mio alto fattore:

    fecemi la divina potestate,

    la somma sapienza e il primo amore.

    Dinanzi a me non fur cose create

    se non eterne, ed io eterno duro:

    lasciate ogni speranza, voi ch’entrate.

    Queste parole di colore oscuro

    vid’io scritte al sommo d’una porta;

    per ch’io: ‘Maestro, il senso lor m’ e duro;’

    Ed egli a me come persona accorta:

    ‘Qui si convien lasciare ogni sospetto;

    ogni viltà convien che qui sia morta.

    Noi siam venuti al luogo ov’io t’ho detto

    che tu vedrai le genti dolorose

    c’hanno perduto il ben de l'intelletto.’


    (...)


    Hel, III, v. 1-18

     

    Door mij kom je in de tranenstad,

    door mij kom je in land van eeuwige pijn,

    door mij kom je bij het verdoemde volk.

    Recht bewoog mijn machtige maker,

    Gods almacht bracht mij tot stand,

    voordien was geen enkel ding geschapen,

    alleen het eeuwige was, en ook ik blijf duren:

    laat alle hoop varen gij die binnentreedt.

     

    Deze woorden aangebracht in donkere tint

    zag ik geschreven staan boven een poort.

    ik zei: ‘Meester, de betekenis is mij duister.’

    en hij antwoordde mij zelfverzekerd:

    ‘Hier past het dat je elke vrees bant,

    laat hier en nu ook elke lafheid varen,

    we zijn in het oord waarover ik vertelde,

    dat je massa’s miserabele zielen zal zien,

    die het gebruik van hun verstand verloren.’

    (…)

    © W. Schuermans


    Mijn belangstelling voor Dante was al op de middelbare school gewekt (zie Dante 1). Van mijn lievelingstante kreeg ik op een keer een stapeltje Franse boeken. Enkele  waren gebonden in halfleer en dateerden uit het einde van de 19de eeuw.’ Le Dante’ was er een van. Mijn Frans was al stevig genoeg en mijn interesse des te steviger om mij aan de lectuur te wagen. Allighieri gooide in mijn geest zijn anker uit. Een ruime Dante bibliotheek en een handvol Dante-objecten (bustes in marmer en brons, klein-beeldhouwwerk, medailles) werden mijn deel. 


    Bijlagen:

    1  Inferno, canto- III : volledig en met Italiaanse tekst.

    2  Inferno, canto III: voorgedragen door de beroemde Italiaanse acteur Vittorio Gassman

    3  Inferno, canto III: geslaagde animatiefilm met Engelse ondertitels. Deel twee volgt, na aanklikken.


    Bijlagen:
    http://www.youtube.com/watch?v=cdNGHXs27mQ   
    http://www.youtube.com/watch?v=gwj3KmG4Cdg   
    http://www.youtube.com/watch?v=VsOPa4q6CIo    

    20-07-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans  

    Reageer (0)

    Categorie:06 In het land van Dante
    Categorieën
  • 01 O schone moedertaal (29)
  • 02 Stem uit Zuid-Afrika (3)
  • 03 Douce France (9)
  • 04 Süsse Sprache Deutschlands (12)
  • 05 Engelse dichters (7)
  • 06 In het land van Dante (3)
  • 07 Spaanse dichters (4)
  • 08 Portugese dichters (1)
  • 09 Russische dichters (3)
  • 10 Poolse dichters (0)
  • 11 Deense dichters (0)
  • 12 The glory that was Greece (4)
  • 13 The grandeur that was Rome (9)

  • Archief per maand
  • 09-2017
  • 02-2016
  • 12-2015
  • 11-2015
  • 10-2015
  • 09-2015
  • 08-2015
  • 07-2015
  • 06-2015
  • 05-2015

    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.


    Blog als favoriet !


    Blog tegen de wet? Klik hier.
    Gratis blog op https://www.bloggen.be - Meer blogs