Odyssee (I,1-10)

Homeros

Ἂνδρα μοι ἔννεπε, Μοῠσα, πολὐτροπον ὅς μἀλα πολλἁ

πλἀγχθη, ἐπει Τροἰης ἱερὁν πτολιἐθρον ἐπερσε,

πολῶν δ' ἀνθρὠπων  ἲδε ἂστεα καἱ νὀμον ἒγνω·

πολλἁ δ' ὂ γ'ἐν πόνθῳ πἀθεν ἂλγεα ὃν κατἁ θυμὀν,

ἀρνὐμενος ἣν τε ψυχἡν καἱ νὀστον ἑταἰρων,

ἀλλ' οὐδε ὣς ἐτἀρους ἐρὐσσατο ἱἐμενὀς περ·

αὐτῶν γαρ σφετἐρῃσιν ἀθασθαλἰῃσιν ὂλοντο,

νἠπιοι οἱ κατἁ βοῦς Ύπερἰονος 'Ήελἰοιο

ἢσθιον, αὐτἁρ ὃ τοῖσιν ἀφελεἰτο νὀστιμος ἧμαρ.

τῶν ἁμὀθεν γε, θεἁ θὐγατερ Διὀς, εἰπἑ καἱ ἡμῖν.          

 Muze vertel me over die allergewiekste man,

Die zoveel ellende zag na de val van het Heilige Troje.

Van vele volkeren zag hij steden en leerde er hun zeden.

Op zee overkwam hem ramp na  ramp, in zijn streven

Zichzelf en zijn vrienden  huistoe te voeren.

Maar zijn gezellen vermocht hij niet te redden,

Want  hun wandaden deden hen de das om:

De dwazen vraten de runderen van de zonneheerser!

De God verijdelde daarom de dag van hun terugkeer.

Goddelijke dochter van Kronos, wil ook daarover ons vertellen.

 Nog liever dan de Ilias, is mij de Odyssee. Het eerste, en met afstand, het beste reisboek van onze Europese literatuur. De geslepen, vindingrijke held Odysseus, mag worden beschouwd als het archetype van de reiziger.

Toen we op school Homeros ter hand namen, hadden we al een uit de kluiten gewassen Grieks vocabularium verworven en ons met meer tegenzin dan vlijt door het belangrijkste deel van de Griekse grammatica geworsteld. We waren klaar om de strijd aan te gaan tegen het taaleigen en de ongemeen rijke woordenschat van de blinde maar taalvaardige Homeros.

Ik heb me de moeite achteraf nooit beklaagd. Met volgehouden inspanning in lengte van jaren, slaagde ik erin mijn Griekse schoolkennis te behouden én uit te breiden. Homeros geniet ik ‘lezend van het blad’, zoals dat heette. In deze decadente tijden, helaas, een genoegen ‘for the happy few’.

Bijlage:

Proemium van de Odyssea, voorgelezen in een gereconstrueerde uitspraak van het oude Grieks (met tekst).

Lucebert

Sonnet

Ik

Mij

Ik

Mij

Mij

Ik

Mij

Ik

Ik

Ik

Mijn

Mijn

Mijn

Ik

Bijlage:  maak kennis met dubbeltalent Lucebert

Archibaldus van Oostzaan

Daan Zonderland (1909-1977)

ARCHIBALDUS van Oostzaan

Kon niet op zijn benen staan.

En Johanna, zijn gravin,

Zag  terstond de oorzaak in.

Razend riep ze van de tinnen:

‘jij komt zo de poort niet binnen!’

Archibald beweerde schuchter:

‘Sijsjelief, ik ben, toch nuchter,

Van een glaasje brandewijn,

Kan ik toch niet dronken zijn!

Doch Johanna zei: ‘Ziezo!’

En ging naar haar lits jumeaux.

Maar haar arme echtgenoot

Ging te rusten in de goot.

***

ARCHIBALDUS van Oostzaan

Leefde  in de vreemde waan

Dat Johanna, zijn gravin,,

Last kreeg van een onderkin.

Eens, toen zij aan tafel zaten,

Vroeg hij: ‘Heb jij in de gaten

Dat bij jou de onderkinnen

Nu in alleernst beginnen?

Had de stakker maar gezwegen,

Of althans een kans gekregen

Om nog naar zijn zwaard te grijpen

Of om tijdig uit te knijpen.

Doch reeds vloog hem de puree

Om de oren. De hasjee

Volgde en de jonge peentjes

En het bordje met de beentjes.

Zelfs de gouden soepterrien

Wou Johanna niet ontzien,

Nu een deel van haar fysiek

Bloot gestaan had aan kritiek.

***

ARCHIBALDUS van Oostzaan

Adverteerde om een baan

Want Johanna, zijn gravin,

Hield opeens zijn zakgeld in.

En er kwam zowaar een antwoord

Uit de nette badplaats Zandvoort

Waar men in een kleine kroeg

Iemand voor de tapkast vroeg.

‘Welk een ideaal bestaan!’

Juichte Archibald spontaan.

‘Welk een leven als een vorst

Voor een man gekweld door dorst!’

Maar toen hij zich presenteerde

Voor de baan die hij begeerde,

Riep onthutst de kastelein:

‘Vriend, gij kunt mijn knecht niet zijn!’

Want de omvang, zo enorm,

En de kleurenrijke vorm

En de stralend conditie

Van wat ik om zijn positie

Meen uw neus te moeten heten

Maken, naar u zelf zult weten,

Uw emplooi in Zandvoort

Economisch niet verantwoord.’

Daan Zonderland (Daan van der Vat) was anglist en journalist. Hij beoefende het genre dat Light Verse genoemd wordt, een bij uitstek Engels genre. Dat deed hij vaardig, speels en op hoogst humoristische wijze, zoals het hoort. Het is nu wel stil geworden rond Daan. Hij ontbreekt weliswaar in geen enkele bloemlezing met nonsens-poëzie.

Zijn Light Verse, en dat van vele andere poëten, vormden in mijn jeugd een belangrijke opstap naar het Heavy Verse’. Zonderland beslaat daarom heel wat ruimte in mijn geheugenpaleis. 

Trijntje Fop

In Sidderburen was een bok

die machtsverhief en worteltrok.

Die bok heeft onlangs onverschrokken

de wortel uit zichzelf getrokken,

waarna hij zonder ongerief

zich weer in het kwadraat verhief.

Maar ’t feit waardoor hij voort zal leven

Is dat hij achteraf nog even

de massa die hem huldigde

met vijf vermenigvuldigde.

Alex Van Der Heide

Een zekere Achmad in Bagdad

Lag plat met z’n gat op z’n badmat

Zo las hij z’n dagblad

En iedereen zag dat,

’t Is raar, maar in Bagdad daar mag dat!

C.B. Vaandrager

 Het seksuele leven

Als de Chinezen

niet zo goed konden kezen,

dan zouden er niet zoveel Chinezen wezen.

De Schoolmeester

Op Poot

Hier ligt Poot:

Hij is dood.

Grafschrift op genereusen jood

Die mij hier weer uit helpt, ’t zij door geweld of list,

Krijgt  f 2,50 vrij geld, benevens het hout van de kist.

Erik Van der Steen

Grafschrift op een dronkaard

Hier rust

Een fust.

Grafschrift van een piekeraar

Het heeft jaren en jaren gekost,

maar nu ben ik opgelost.

Joost van den Vondel

Grafschrift op zichzelf

Hier ligt Vondel, zonder rouw,

Hij is gestorven van de kou.

Godfried Bomans

Spleen

In zit mij voor het vensterglas

onnoemelijk te vervelen.

Ik wou dat ik twee hondjes was,

dan kon ik samen spelen.

P.A. De Genestet

Uitzetten

'Zet ze uit de kerk!' dus roept ge luid.

Zet liever gij uw kerk wat uit.

Bijlage: maak kennis met Kees Stip (alias Trijntje Fop).