Odyssee (I,1-10)
Homeros
Ἂνδρα
μοι ἔννεπε, Μοῠσα, πολὐτροπον ὅς μἀλα πολλἁ
πλἀγχθη,
ἐπει Τροἰης ἱερὁν πτολιἐθρον ἐπερσε,
πολῶν δ'
ἀνθρὠπων ἲδε ἂστεα καἱ νὀμον ἒγνω·
πολλἁ δ'
ὂ γ'ἐν πόνθῳ πἀθεν ἂλγεα ὃν κατἁ θυμὀν,
ἀρνὐμενος
ἣν τε ψυχἡν καἱ νὀστον ἑταἰρων,
ἀλλ' οὐδε
ὣς ἐτἀρους ἐρὐσσατο ἱἐμενὀς περ·
αὐτῶν
γαρ σφετἐρῃσιν ἀθασθαλἰῃσιν ὂλοντο,
νἠπιοι οἱ
κατἁ βοῦς Ύπερἰονος 'Ήελἰοιο
ἢσθιον,
αὐτἁρ ὃ τοῖσιν ἀφελεἰτο νὀστιμος ἧμαρ.
τῶν ἁμὀθεν
γε, θεἁ θὐγατερ Διὀς, εἰπἑ καἱ ἡμῖν.
Muze vertel me over die
allergewiekste man,
Die zoveel ellende zag
na de val van het Heilige Troje.
Van vele volkeren zag
hij steden en leerde er hun zeden.
Op zee overkwam hem ramp
na ramp, in zijn streven
Zichzelf en zijn vrienden huistoe te voeren.
Maar zijn gezellen
vermocht hij niet te redden,
Want hun wandaden deden hen de das om:
De dwazen vraten de
runderen van de zonneheerser!
De God verijdelde daarom
de dag van hun terugkeer.
Goddelijke dochter van
Kronos, wil ook daarover ons vertellen.
Nog liever dan de Ilias,
is mij de Odyssee. Het eerste, en met afstand, het beste reisboek van onze
Europese literatuur. De geslepen, vindingrijke held Odysseus, mag worden beschouwd
als het archetype van de reiziger.
Toen we op school
Homeros ter hand namen, hadden we al een uit de kluiten gewassen Grieks
vocabularium verworven en ons met meer tegenzin dan vlijt door het
belangrijkste deel van de Griekse grammatica geworsteld. We waren klaar om de
strijd aan te gaan tegen het taaleigen en de ongemeen rijke woordenschat van de
blinde maar taalvaardige Homeros.
Ik heb me de moeite achteraf nooit beklaagd. Met volgehouden inspanning in lengte van
jaren, slaagde ik erin mijn Griekse schoolkennis te behouden én uit te breiden.
Homeros geniet ik lezend van het blad, zoals dat heette. In deze decadente
tijden, helaas, een genoegen for the happy few.
Bijlage:
Proemium van de Odyssea, voorgelezen in een gereconstrueerde uitspraak van het oude Grieks (met tekst).
