Mijn dichters.

The Raven

Edgar Allan Poe (1809-1849)

Once upon a midnight dreary, while I pondered, weak and weary,

Over many a quaint and curiuos volume of forgotten lore-

While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping,

As of someone gently rapping-rapping at my chamber door,

 Tis some visitor, I muttered, tapping at my chamber door-

Only this and nothing more.

Ah, distinctly I remember, it was in the bleak December,

And each seperate dying ember wrought its ghost upon the floor,

Eagerly I wished the morrow; - vainly I had sought to borrow

From my books surcease of sorrow - sorrow for the lost Lenore 

For the rare and radiant maiden whom the angels name Lenore -

Nameless here for evermore.

And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain

Thrilled me filled me withe fantstic terrors never felt before,

So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating,

 Tis some visitor entreating entrance at my chamber door-

Some late visitor entreating entrance at my chamber door; -

This it is and nothing more.

Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer,

 Sir, said I, or Madam, truly, your forgiveness I implore;

But the fact is I was napping, and so gently you came rapping,

And so faintly you came tapping tapping at my chamber door,

That I scarce was sure I heard you here I opened wide the door:-

Darkness there and nothing more,

Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing

Doubting, dreaming dreams no mortal ever dared to dream before;

But the silence was unbroken, and the darkness gave no token,

And the only word there spoken was the wispered word Lenore!,

Merely this and nothing more.

Back into the chamber turning, all my soul within me burning,

Soon again I heard a tapping, somewhat louder than before,

 Surely, said I, surely that is something at my window lattice;

Let me see, then, what thereat is, and this mystery explore; -

Let my heart be still a moment, and this mystery explore; -

Tis the wind and nothing more.

Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter,

In there stepped a stately Raven of the saintly days of yore.

Not the least obeisance made he; not an instant stopped or stayed he;

But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door -

Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door-

Perched, and sat, and nothing more.

(...)

De Raaf

Op een kille, koude middernacht, verzonken in gepeinzen moe en mat

Neuzelend in oude merkwaardige banden vol vergeten secreten,

Knikkebollend, slapend haast, hoorde ik plots een tokje,

Net alsof er iemand tikte-tikte op mijn kamerdeur,

Een bezoeker mompelde ik, die aanklopt op mijn kamerdeur,

Alleen dat, en verder niets.

O, ik herinner het mijn nog heel precies, het was een grijzige december,

elke smeulende houtskool schreef zijn geest op de vloer,

vol ongeduld riep ik op de morgen vergeefs zocht ik

in mijn boeken troost voor het verlies verlies voor de verloren Lenore,

Naamloos hierbeneden voor immer en altijd.

En het droef-onzeker zijden geruis van elke purperen gordijn,

Deed me huiveren vulde me met helse angst nooit eerder gevoeld,

Dan, om mijn hartenklop te stillen al maar door herhalend,

Vast een bezoeker die aanklopt op mijn kamerdeur,

Een of andere late bezoeker die aanklopt op mijn kamerdeur,

Dat is het, en verder niets.

Dan vatte ik meer moed, aarzelde niet langer en zei:

Beste Heer of Mevrouw, asjeblief, wil het mij vergeven,

Ik deed een dutje en zo zachtjes klopte jij aan,

Zo zwakjes was je tikje, tikkend op mijn kamerdeur,

Dat ik amper zeker was dat ik je hoorde, wijd opende ik dan de deur: -

Duisternis daar, niet meer dan dat.

Diep in die duisternis starend, stond ik daar een eeuwigheid verbaasd,

Angstig en twijfelend, dromend wat een mens nooit eerder droomde,

Niets, helemaal niets kwam de stilte verstoren, de duisternis gaf geen teken

Het enige woord dat viel was het gefluisterde woord Lenore!

Dat fluisterde ik, en zuchtend zond een echo weer het woord Lenore

Dat alleen, en verder niets.

Teruggekeerd in de kamer, mijn ziel brandend in mijn lijf,

Hoorde ik plots weer getik, maar nu wat luider dan voordien,

Natuurlijk, zei ik, ja natuurlijk, er scheelt iets aan mijn raamkozijn,

Even kijken wat dat wel mag zijn, laten we vlug dit mysterie klaren; -

Toe nou, rustig maar, laten we dit mysterie klaren; -

 t Is de wind,en verder niets.

Kribbig opende ik het raam, toen, met veel gedoe en gefladder

Binnenstapte een statige raaf, uit de goede dagen van weleer,

Niet de minste groet, geen ogenblik stopte hij, hield niet in,

Maar, als was hij Lord of Lady, vatte post boven mijn kamerdeur,

Vatte post op een buste van Pallas, boven mijn kamerdeur,

Vatte er post, zat daar en verder niets.

()

Edgar Allan Poe is een van de (nogal talrijke) literaire helden uit mijn jeugd. Ik maakte als schoolknaap met hem kennis via enkele Prismaboekjes: 'Fantastische Vertellingen' en 'De fantastische reis reis van Arthur Gordon Pym'. Die kon ik van mijn zakgeld makkelijk betalen en stoffeerden toen mijn beginners-bibliotheek.

In de goede oude tijd werden in de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de RUG (nu UG) in de kandidaturen nog cursussen literatuur onderwezen. En, bovenal, door hoogleraren die hun titel waard waren. De jong gestorven, zo goed als vergeten Herman Uyttersprot (1909 1967) was er zo een. Hij doceerde zo begeesterend over The Raven, dat ik het gedicht (gedeeltelijk) uit het hoofd leerde.

Dankjewel Professor!

Bijlagen:

Christopher Lee (recent overleden) en Vincent Price waren eertijds beroemde Britse filmacteurs die van griezelfilm hun handelsmerk maakten.

Bijlagen:

1 The Raven, volledige versie, voorgedragen door Christppher Lee (met schermtekst)

2 The Raven, volledige versie, geacteerd door Vincent Price

Oda al gato

Pablo Neruda (1904-1973)

()

Oh pequeño

emperador sin orbe,

conquistador sin patria,

mínimo tigre de salón, nupcial

sultan del cielo

de las tejas eróticas,

el viento del amor

en la intemperie

reclamas

cuando pasas

y posas

cuatro pies delicados

en el suelo,

oliendo,

desconfiando

de todo lo terrestre,

porque todo

es inmundo

para el inmaculado pie del gato.

()

Ode aan de kat

()

O kleine keizer zonder rijk,

vaderlandsloze veroveraar

minieme solontijger, huwbare

sultan van een hemel

vol dakpannen-erotiek,

snuffelend naar liefdesgeuren

in de ruigheid,

wanneer je rond sluipt

en neerzet,

vier delicate pootjes

op de grond,

rondneuzend

en wantrouwend

al wat aards is,

want alles, ja alles

is vies en vuil

voor vier onbevlekte kattenpootjes.

()

Er zijn vele manieren om de mensheid te verdelen De minst onschuldige manier, is ze in te delen in twee groepen: een groep die van honden houdt en groep die de voorkeur geeft aan katten. Genetische bepaling en opvoeding doen je belanden in de ene of de andere groep.

Poezenminnaars, waartoe ik mij reken, kijken neer op honden, door eeuwenlange domesticatie en moderne kweekprogrammas gedegenereerde beesten, die een slavenleven leiden, ten dienste van baasjes, die ze meestal gebruiken als soelaas voor een psychologische probleem.Poezen zijn vrank en vrij, verpatsen hun wil niet, doen altijd hun zin en betuigen hun affectie als het voor ze uitkomt

In mijn geheugenpaleis is een (klein) plekje ingeruimd voor dit hoogst aaibare beest. Een souvenir aan Catho, mijn eerste (wat valse) zwarte kater, die meer dan eens zijn klauwen plantte in toen mijn teer kindervelletje...

Bijlagen: Onze poes en buurmans kater

Namen

Adriaan Viruly (1905-1986)

O, Bosatlas, voordat ik hier verkwijn,

doe mij vanavond aan de Yukon zijn,

in Isfahàn, Ischl, Ithaka,

in Porto Santo en Pretoria.

Nog eens verschijnen, voordat ik verdwijn,

bij Rutbah in de Syrische woestijn,

in Okinawa, Oman, Otawa,

bij Kautokeino en Kütàhya.

De mooiste woorden staan niet in sonnetten,

de pure waarheid staat in geen roman,-

daarvoor moet men zich aan zijn atlas zetten.

De tros los, Bos! Zet koers op Kazachstan!

Adieu, reeds minuscule silhouetten

van Goethe, Shakespeare, Dante, Thomas Mann

Adriaan Viruly was een piloot die in de militaire en burgerlijk luchtvaart werkte. Hij schreef o.a. kinderboeken, toneel en gedichten. Een kleine dichter. Als het meezit schrijven die ook wel eens een enkel gedicht dat overblijft: Namen is er zo een.

Ik maakte er op 4 mei 1979 kennis mee in de Standaard: ik bezit het knipsel nog, veilig opgeborgen in mijn facsimile van de eerste editie van de Bosatlas (zie foto). Overbodig eigenlijk want het kleeft al 50 jaar aan mijn hersens.

Bijlage:

Nederlandse dichters en schrijvers verkopen werk van gewaardeerde collegas op de boekenweek ven 1949. In het filmpje maak je kennis met enkele literaire coryfeeën van die tijd. Viruly verkoopt een boek aan de eertijds beroemde Nederlandse actrice Marie Dresselhuys, die hij biografeerde.