 |
|
|
| Een poëtisch geheugenpaleis |
| Gedichten, versregels en teksten in diverse talen. Ze horen mij toe, omdat ik ze alle uit het hoofd ken. Ik zette ze blijvend bij in mijn geheugenpaleis. Samen vormen ze een geleend zelfportret.
Deze blog houdt mijn geheugenpaleis in goede conditie.
De vertalingen (geen herdichtingen) zijn van mijn hand en bedoeld als steuntje bij de lectuur van de originelen.
|
|
| 26-09-2017 |
 Oranje boven...? |
Herinnering aan Holland
Hendrik Marsman
Denkend aan Holland
zie ik brede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hoge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een groots verband;
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Ik hou van Marsman en vooral van dit gedicht. Sober en ritmisch borstelt Marsman van Holland een treffend portret. Hij houdt uiteraard van zijn vaderland en dat klinkt door in het gedicht. Er zullen maar weinig Hollanders zijn die die liefde niet delen: inzake chauvinisme steken zij de Fransen naar de kroon. Maar... velen in Europa delen die liefde niet. Voltaire (1694-1778) die korte tijd in Holland verbleef uit veiligheidsoverwegingen, nam kort maar karikaturaal afscheid met volgende karakterisering:' canaux, canards, canaille... '
26-09-2017, 00:00 geschreven door Willy Schuermans 
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 25-09-2017 |
| Guido Gezelle, entomoloog |
Het Schrijverke
Guido Gezelle
(1830-1899)
(Gyrinus natans)
O krinklende
winkelende waterding,
met 't zwarte
kabotske aan,
wat zien ik toch
geren uw kopke flink
al schrijven op 't
waterke gaan!
Gij leeft en gij
roert en gij loopt zo snel,
Al zie k u noch arrem noch been;
gij wendt en gij weet
uwe weg zo wel,
al zie 'k u geen oge
geen één.
Wat waart, of wat
zijt, of wat zult gij zijn?
Verklaar het mij zeg het
mij toe!
Wat zijt gij toch
blinkende knopke fijn,
dat nimmer van
schrijven zijt moe?
(...)
Guido Gezelle is
zonder twijfel de grootste dichter in het Nederlands taalgebied. Had hij niet
in het West-Vlaams gedicht, maar in een of andere belangrijke Europese taal, hij
was dan wis en zeker een van de grootste Europese dichters geweest. De natuur
speelt in zijn poëzie een belangrijke rol. God openbaart zich zowel in Bijbel als in de natuur.
Gezelle is verwonderd bij het gade slaan van een waterinsect (een slootschrijvertje, zie foto). Verwondering is, als bekend, het begin van filosofische, religieuze en wetenschappelijke reflectie.
Het gedicht kan ook Spinozistisch
worden geïnterpreteerd, als Gezelles conclusie in het laatste vers van het gedicht wordt
aangevuld (in gedachten) methet begrip Natuur in Spinozas beroemde equatie God of de Natuur (Deus seu Natura).
Bijlage: Het Schrijverke, geïnterpreteerd door Will
Ferdie, en prachtig in beeld gebracht!
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=ipbnUn7cRXg
25-09-2017, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 09-02-2016 |
| Moedertaal en Vaderland |
De Vaamsche tale
Guido Gezelle
De Vaamsche tale is wonder zoet,
voor die heur geen geweld en doet,
maar rusten laat int herte, alwaar,
ze onmondig leefde en sliep te gaar,
tot dat ze, eens wakker, vrij en vrank,
te monde uit, gaat heur vrijen gang!
Wat verruwprachtig hoortoneel,
wat zielverrukkend zingestreel,
O, vlaamsche tale, uw kunste ontplooit,
wanneer zij t al vol leven strooit
en vol t onzegbaar schoon zijn,
dat, lijk wolken wierooks, welt
uit uw zoet wierookvat!
***
Uit : De
vermakelijke spraakkunst
Jacop van Lennep
(1802-1868)
Geen Engelsch, Duitsch of Fransch,
Geen Russisch of Japansch,
Verwint in zwier of praal
De Nederlandsche taal.
Hoewel haart noodlot bant
In t enge moederland
En zij haar schatten nooit
Naar buiten om zich strooit,
Hoewel haar ieder schrijft,
Al naar de wind hem drijft,
Haar, als een wassen neus,
Naar eigen gril en keus,
Verfonfaait en verdraait
-Hetgeen haar niet verfraait-
Hoewel schier iedereen,
Geleerde en brekebeen,
Haar ongepermitteerd
Mishandelt en verneêrt,
Toch blijft ze ons eerbiedwaard,
Toch, ons de liefste op aard;
(
)
09-02-2016, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 29-12-2015 |
| Oog voor decadentie |
Decimus Junius
Juvenalis
Satirae , I,1, 1-6
(...)£
Semper ego auditor tantum? numquamne reponam,
vexatus totiens rauci
Theseide Cordi?
Impune ergo mihi recitaverit ille togatas,
hic elegos? impune diem consumserit ingens
Telephus aut summi plena iam margine libri
Scriptus et in tergo necdum finitus Orestes?
1 Uit mijn collegenotities: vertaling van het blad door prof. Paul van de Woestijne
Zal ik steeds slechts
een toehoorder zijn? Zal ik me nooit wreken, ik die zo dikwijls ben gekweld
geworden door de Theseus van de schorre Cordus? Zal ongestraft de ene mij
togatae voordragen en de andere elegieën? Zal ongestraft een grote Elephus mijn
dag in beslag nemen of een Orestes die al beschreven is op de keerzijde en
niettemin nog niet voltooid,, terwijl de marge bovenaan het boek reeds vol is? (...)
2 Mijn vertaling, toegepast op onze tijd
Moet ik alles maar eeuwig over me heen laten komen? Mag ik zelf geen mening hebben,
dagelijks geërgerd en verveeld door media-prietpraat alom?
Kan het onbestraft blijven dat een of andere krantenminus
dagelijks lulkoek over me heen stort? Dat een of ander schermgenie
eindeloos emmerend mijn humeur en mijn avond verpest? Of een notoire nitwit
die tonnen papier verkwanselt met geschrijf dat niemand leest?
(...)
© W. Schuermans
Juvenalis schreef en leefde in de 2de eeuw in Rome.
Hij had een scherp oog voor de decadente uitwassen in de Romeinse samenleving van
zijn tijd. Gedreven door een soortement heilige verontwaardiging schreef hij 16
satiren om die aan de kaak te stellen.Veel laat zich vandaag ook toepassen,
mutatis mutandis, op onze westerse maatschappij.
Professor Paul van de Woestijne (1905-1963), jawel zoon van de Grote Karel (dichter) en neef van de nu meer vermaarde Gustaaf (schilder), was mijn hoogleraar
Latijn. Hij las met ons de satiren van Juvenalis. Zijn colleges waren gepland maandagmorgen,10.00 u. Een onmogelijke dag en een even
onmogelijk uur voor studenten die toen nog vanuit heel Vlaanderen elke maandagochtend
terugkeerden naar Gent. Maar er werd bijna niet gebrost. Slechts weinigen wilden
zijn colleges missen. Het Grote Auditorium van de gloednieuwe gebouwen gelegen
aan de Gentse Blandijnberg zat afgeladen vol: in die goede academische tijden
moesten alle studenten Letteren en Wijsbegeerte in de propaedeuse nog Latijn
volgen.
Hij gunde ons het academisch kwartier en betrad exact 15
minuten na het aanvangsuur de collegezaal. Hij controleerde dat even op het
auditoriumuurwerk, vatte post achter zijn lezenaar, haalde een smetteloos en
keurig gevouwen zakdoekje uit de rechterbinnenzak van zijn colbertjas, veegde
zich gemaniëreerd mond en neus en begon dan met sonore stem aan de lectuur van
Juvenalis: enkele Latijnse verzen, gevolgd door zijn instant vertaling. Dat was
zijn aanvangsritueel, elk college opnieuw. Om het voor ons wat luchtiger
te maken, onderbrak hij geregeld zijn vertaling om een grap of een anekdote
te vertellen. Die goed getimede pauzes stonden keurig genoteerd in zijn Budé.
Wat een sinjeur, wat een aristocraat die van de Woestijne! Niet te vergelijken met wat nu in het academisch wereldje rondsloft...
Met bewondering en een warm hart: Vale Paule!
Bijlage:
Molière was een bewonderaar van Juvenalis. In een bijzonder
grappige scene uit Le bourgeois gentilhomme (de les van de filosoof), brengt hij een eresaluut aan de
Oude Satiricus, in vele opzichten zijn leermeester. Geniet ervan! Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=jJMuzRxE5sA
29-12-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:13 The grandeur that was Rome
|
|
| 19-12-2015 |
| Geuren, kleuren, klanken |
Charles Baudelaire (1821-1867)
Correspondances
La nature est un temple où de vivants piliers
Laissent parfois sortir de confuses paroles;
L' homme y passe à travers des forets de symboles
Qui l'obeservent avec de regards familiers.
Comme de longs échos qui de loin se confondent
Dans une ténébreuse et profonde unité
Vaste comme la nuit et comme la clarté,
Les parfums, les couleurs et les sons se répondent.
Il est des parfums frais comme des chairs d'enfants,
Doux comme les hautbois, verts comme les prairies,
-Et d'autres, corrompus, riches et triomphants,
Ayant l'expansion des choses infinies,
Comme l'ambre, le musc, le benjoin et l'encens,
Qui chantent des transports de l'esprit et des sens.
Gelijkenissen
De natuur is als een tempel met levende zuilen
waaruit vaag soms gezucht van woorden zijgt.
Mensen wandelen er midden een woud van symbolen
die hen met vertrouwde blikken begluren.
Als langgerekte echo�s die de verten versmelt
tot een duistere en diepe eenklank,
peilloos als nacht en ochtendklaarte,
vermengen zich geuren, kleuren en klanken.
Er zijn aromen fris en teer als kleutergeur,
zacht als klank van hobo�s, groen als weiden
andere verdorven, rijk en dominant,
Die zich verbreiden in oneindigheid
als amber, muskus, benzo� en wierrook,
die vervoering bezingen van geest en van zinnen.
Ook dit gedicht werd mij in de �poesis� voorgeschoteld door mijn leraar Frans. Die noemde zich half-schertsend, half-ernstig soms wel eens �un honn�te homme�. Dat was ie ook, al weet vandaag in Vlaanderland geen hond meer wat hij daarmee bedoelde. De Franse lessen culmineerden in de �retorica� met een cultuurreis naar Parijs onder zijn leiding. Wat een feest!werd dat! Door mijn ouders rijkelijk voorzien van zakgeld kocht tijdens die Parijse paasreis bij een bouquiniste aan de Seine, de �Oeuvres Compl�tes van Charles Baudelaire. Nog steeds in gebruik. Maar ook Alphonse de la Martine (Les M�ditations en Joceleyn), Racine (Oeuvres Compl�tes), J.J. Rousseau, (Emile), en last but not least J.P. Sartres �Le S�questr�s d�Altona' (eerste editie!): in de Com�die Fran�aise probeerden we dit stuk met ons schoolfrans te volgen�
Ook al deed ik in zijn Franse lessen geen klap en maakte ik hem met enkele companen het lesgeven soms bijzonder moeilijk: hij zaaide, alvast niet bij mij, op barre grond! 'Mer�i M'sieur!'
Bijlage: Correspondances van Ch. Baudelaire voorgedragen door Gilles-Claude Thi�rault
19-12-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:03 Douce France
|
|
| 16-12-2015 |
| Onzegbaar |
Hans Andreus (1926-1977)
Voor een dag van morgen
Wanneer ik morgen doodga,
vertel dan aan de bomen
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan de wind,
die in de bomen klimt
of uit de takken valt,
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan een kind,
dat jong genoeg is om het te begrijpen.
Vertel het aan een dier,
misschien allen door het aan te kijken.
Vertel het aan de huizen van steen,
Vertel het aan de stad,
hoe lief ik je had.
Maar zeg het aan geen mens.
Ze zouden je niet geloven.
Ze zouden niet willen geloven dat
alleen maar man alleen maar een vrouw,
dat een mens een mens zo liefhad
als ik jou.
Bijlage: Hans Andreus, Voor een dag van morgen: video (met tekst)
Bijlagen:
http:///www.youtube.com/watch?v=kxi70AtNS8U
16-12-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 15-12-2015 |
| Moeder Natuur |
Johannes Jørgensen
Bøn
Jeg kommer til dig, o evige Moder, trættet paa
Sjæl og paa Sind,
mine drømmes Skibe har Stormen dreven mod
Klippekyst ind,
og Dønningen ruler endnu, der leged med
Vraget-
Festjublen er død i mit Bryst, det Tempel, jeg
rejste mig selv,
og ydmyg komer jeg nu til den Kirkes Hvælv
at bede, hvor Stormen er Orgel, og Himlen er Taget.
(...)
Gebed
Ik kom tot u Eeuwige Moeder, vermoeid
naar ziel en naar zinnen.
Stormkracht joeg mijn droomschip
pal de klippen op.
Rollende donder speelt nu met het wrak,
Niet de minste jubel leeft nog in mijn borst,
de tempel die ik mij bouwde en bewoon,
nederig kom ik nu onder uw kerkgewelf
bidden, de storm als orgel, de hemel als dak.
(
)
Johannes Jørgensen is een Deense dichter die zich, na lange geestelijke omzwervingen, bekeerde tot het katholicisme. Een daad die toen in een overwegend Luthers land op weinig sympathie kon rekenen.
Vele jaren terug ontmoette ik Johannes. Een papieren ontmoeting weliswaar, in een Antwerps antiquariaat. Ik vond er een klein boekje met zijn Digte, uitgegeven Kopenhagen in 1904. Een kleinood, want het was gebonden in rood marokijn, met gouden opdruk in Jugendstil op het voorplat. Op het schutblad las ik: A la rédaction de Dietsche Warande en Belfort hommage de lauteur. Dietsche Warande en Belfort was een bekend Nederlandstalig literair tijdschrift, in 1900 ontstaan door samensmelting van het Nederlandse Dietsche Warande en het Vlaamse Belfort.
Ik vermoed dat het boekje in het bezit is geweest van Jules Persyn die van 1907 tot 1923 hoofdredacteur was van DWB. Hij spande zich toen in om de Scandinaafse literatuur in Vlaanderen bekend te maken. Dat leverde hem waarschijnlijk het presentexemplaar op van Jørgensens digte, met autograaf. Het boekje belandde uiteindelijk bij een antiquaar op minder dan 20 km. van zijn woonplaats Broechem, waar hij overleed in 1945.
Habent sua fata libelli: boeken hebben een onvoorspelbaar leven
.
Jørgensen was mijn eerste kennismaking met de Deense taal. Daar kreeg ik toen belangstelling voor omdat ik Sören Kierkegaard in zijn moedertaal wilde lezen.
15-12-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
|
|
| 13-12-2015 |
| Koude tijd |
Antonio Machado
(1875-1939)
Poema de un día
Meditationes rurales
(
)
Clarea
el reloj arrinconado,
y su tic-tac, olvidado
por repetido, golpea.
Tic-tic, tic-tic
Ya te he oído.
Tic-tic, tic-tic
Siempre igual,
monótono y aburrido.
Tic-tic, tic-tic, el latido
de un corazón de metal.
En estos pueblos, ¿ se escucha
el latir del tiempo? No.
En Estes pueblos se lucha
sin tregua con el reló,
con esa monotonía,
que mide un tiempo vacío.
Pero ¿Tu hora es la mía?
¿Tu tiempo, reloj, el mío?
(Tic-tic, tic-tic)
Era un día
(tic-tic, tic-tic) que passó,
y lo que yo mas quería
la muerte se llevó.
(
)
(
)
In een hoekje glinstert
een klok
zijn repetitief getiktak
vergat ik
Tik-tik, tik-tik, ja
ik hoor je wel!
Tik-tik, altijd gelijk
en eender,
Monotoon en oervervelend.
Tik-tik , tik-tik, de hartebons
van een metalen hart.
Hoort men in die
steden
De hartenklop van de
tijd? Nee.
In die steden wordt een
strijd gestreden,
immer en almaar door tegen
de klok,
tegen monotonie, meter
van lege tijd.
Maar is uw uur wel het
mijne?
Is uw tijd, klok, wel
de mijne?
Tik-tik, tik- tik
een
weggetikte dag
waarop de dood ontstal
wat mij het liefste
was.
(
)
Bijlage: Antonio Machado, Poema de un dia (volledige versie)
Bijlagen:
https://www.youtube.com/watch?v=50ujLlldomY
13-12-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:07 Spaanse dichters
|
|
| 25-11-2015 |
| Aanschuiven bij Epicurus |
Hors-doeuvre à la Française
Th. Gringoire L. Saulnier
(
)
Un menu;
cest le
plus adorable poème:
Cest le plus délicat
chef-doeuvre; cest la fleur
Qui seule, unit à son
parfum ensorceleur
La saveur idéale et
la beauté suprême.
(
)
Voorgerecht op zijn Frans
Een menu: er bestaat
geen mooier gedicht:
Geen delicater kunstwerk: een bloem
Die in haar hart
vereent betoverende aromen
Gedroomde smaken en hoogste
schoonheid.
'Cuisine Française'. In
heel de wereld een begrip. Koken is een hoge kunst, tafelen een levenskunst van de eerste orde.
Bovenstaand vers komt
uit 'Répertoire de la cuisine', van Gringoire en Saulnier, voor het eerst verschenen in 1913 en geregeld
herdrukt. Het bevat een 7000- tal recepten samengevat in meestal twee of drie
regels, geschreven in een bijzonder lapidaire stijl: alleen professionele koks en
betere amateurs zullen er mee aan de slag kunnen.
Ik reken mij bij de
laatstgenoemde categorie, hoewel: slechts op de onderste trede. Voortbrengselen
van de natuur met respect voor hun aard veranderen in spijzen die meer de
zintuigen dan de maag bevredigen is een vorm hogere magie. Wie ze geniet aan een
smaakvol en feilloos gedekte tafel, die disgenoten vereent in een even
esthetisch als gezellig kader, ze degusteert met gelijkgestemde intimi, ze
kruidt met goede gesprekken en besprenkelt met een of ander edel nat, vertoeft
in een hemel op aarde. Die is alvast aanlokkelijker en meer tastbaar dan de hemel met rijstebrij of jonge maagden
waarin, helaas, nog al te veel simpele mensen geloven.
Bijlage: haute cuisine
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=B2Ofl8hLl0M
25-11-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:03 Douce France
|
|
| 20-11-2015 |
| J.C. Bloem: dichten met de dood op de hielen |
Morituri
J.C. Bloem (1887-1966)
Elke seconde
Sterven op aarde
Duizenden mensen.
Met de aan het lot
Machteloos geboeiden
Medegeboren,
Groeit levenslang de
Dood met hen mee.
Stralend begonnen
Zijn zij als kinderen,
Nachten van liefde
Maakten hen rijp.
Nu zij aan ieder
Hopen voorbij zijn,
Neemt hen dit kerkhof,
De aarde, in zich op.
Waarom dan dit voor
Niemand te ontkomen
Eindelijk afscheid
Toch nog geducht?
Laatren verlaten
Die wij verlaten;
Door alle tijden
Schalmt zich die doem.
***
Insomnia
Denkend aan de dood kan ik niet slapen,
En niet slapend denk ik aan de dood,
En het leven vliedt gelijk het vlood,
En elk zijn is tot niet zijn geschapen.
(
)
***
Het einde
Wat geeft het dat wij hier of elders sterven?
Leven is altijd: naar den dood toegaan.
De haardgebondenen en die verzwerven
Vinden één graf aan t eind van hun bestaan.
***
Spreuk
Geen leed is voor de levenden te ontvlieden,
Maar in één aarde eindigt alle pijn,
Waar de verradenenen die verrieden
Vergeten in den slaap der eeuwen zijn.
***
Geluk
Niet anders is de gang van ieder leven:
Men raakt aan t eind van alle dingen los.
Wat heeft mij even een geluk hergeven?
Een neevlige einder, een verdoezeld bos.
Bijlagen:
1 Maak kennis met J.C. Bloem: video van het
Letterkundig Museum (Den Haag)
2 Insomnia: het hele gedicht filmisch verbeeldt (met
tekst, hoewel niet foutloos
) Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=aquInAu87NI
http://www.youtube.com/watch?v=kuyeUcWnG9k
20-11-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 15-11-2015 |
| De kunst van het zien |
XXIV
Fernando Pessoa (1888-1935)
O que nós
vemos das coisas são as coisas.
Porque
veríamos nós uma coisa se houvesse outra?
Porque é que
ver e ouvir seria iludirmo-nos
Se ver e
ouvir são ver e ouvir?
O essencial
é saber ver,
Saber ver
sem estar a pensar,
Saber ver
quando se vê,
E nem pensar
quando se vê,
Nem ver
quando se pensa.
Mas isso
(triste de nós que trazemo a alma vestida!).
Isso exige
um estudo profundo,
Uma
aprendizagem de desaprender
E uma
sequestração na liberdade daquele convento
De que os
poetas dizem que as estrelas são as freiras eternas
E as flores
as penitentes convictas de um só dia,
Mas onde
afinal as estrelas não são senão estrelas
Nem as
flores senão flores,
Sendo por
isso que lhes chamamos estrelas e flores.
XXIV
Wat we zien van de
dingen zijn de dingen.
Waarom zouden we een ding zien als het ander was?
Waarom zouden zien en
horen ons bedriegen
Als zien en horen zien
zijn en horen?
Het komt erop aan te kunnen
zien,
Zien kunnen zonder
erbij te denken,
Zien kunnen wanneer men
ziet,
En niet te denken
wanneer men ziet,
Evenmin te zien
wanneer men denkt.
Maar dat (hoe droef
dat onze ziel kleren draagt!),
Dat vraagt diepgravende
studie,
Scholing om zich te
ontscholen,
En afzondering in de
vrijheid van dit klooster
Waarvan dichters zeggen
dat de sterren eeuwige nonnen zijn
En de bloemen berouwvolle
gestraften van een enkele dag,
Maar waar finaal de
sterren niet meer zijn dan sterren
En bloemen bloemen,
Reden waarom we ze sterren
noemen en bloemen.
Bijlage: O essencial è saber ver: voordracht met tekst.Het betreft hier een andere versie van dit gedicht.
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=nIHY-7CB_RQ
15-11-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:08 Portugese dichters
|
|
| 14-11-2015 |
| Witte vacht verzacht |
Elisabeth Eybers
Eerste sneeu
Vyandelike bitter oostewind,
sodrak my veilig agter glas bevind
vergeef ik jou. Want kyk hoe saggies dra
jy elke aparte ragfyn donsvlok na
die knekelharde grond om saam te smelt
tot één groot wit weerlegging van geweld.
Elisabeth Eybers is
een van de belangrijkste Zuid-Afikaanse dichters. Ze woonde sedert 1961 in
Amsterdam maar bleef dichten in haar moedertaal. Ze ontving in 1991 de P.C.
Hooftprijs.
Dit mooie gedicht is
voor ons Nederlandstaligen, makkelijk te begrijpen.
( dra= draag)
Bijlagen:
1 De grote Vlaamse actrice en voordrachtkunstenares Tine Ruyschaert draagt een gedicht van Eybers voor.
2 Video: Elisabeth Eybers in Amsterdam
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=0-wsjhMWm00
http://www.youtube.com/watch?v=GI7J_jJ6rr8
14-11-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:02 Stem uit Zuid-Afrika
|
|
| 12-11-2015 |
| Hoe schoon was mijn school |
ВОСПОМИНАНИЯ В
ЦАРСКОМ СЕЛЕ
А. С. ПУШКИН
(...)
Здесь каждый шаг в душе рождает
Воспоминанья
прежних лет;
Воззрев вокруг
сибя, со всдохом росс бещает:
«Исчезло всё,
великой нет!»
И в думу
углуублен, над злачными брегами
Сидит в
безмолвии, склоняя ветрам слуг,
Протекшие лета
мелькают пред очами,
И в тихом
восхищенье дух.
(...)
Herinneringen aan Tsarkoje Sele
(...)
Hier ontlokt elke stap
in mijn gemoed
Herinneringen aan vervlogen dagen.
Ik kijk rondom mij en adem wolkjes uit:
Alles voorbij, de
glans is weg!
Verzonken in gepeinzen, langs mooie oevers,
Gehuld in zwijgen, luister
ik naar de wind.
Voorbije jaren flitsen
mijn geestesoog voorbij,
En in die stilte vult
dankbaarheid mijn ziel .
(...)
Hoe schoon was mijn school : titel van een roman van de onterecht vergeten
Vlaamse auteur Johan Daisne. De titel vertolkt een wijdverbreid gevoel: velen
denken op latere leeftijd met enige
weemoed terug aan hun school. Dat is terugdenken aan de schoolkameraden van
weleer, aan de vorming die men er genoot, aan ( de zeldzame) bevlogen leraren
aan wie men levenslang geestelijk schatplichtig blijft,
Puschkin liep van 1811 tot 1817 school in Tsarskoje Selo ('Tsarendorp). De plek heet
nu om evidente redenen Pusjkin. Het was een eliteschool: in 1811 werden slechts 30 leerlingen toegelaten. Puschkins school markeerde zijn leven door wat hij er leerde en omwille van de vriendschappen
die hij er sloot. Het is op die school dat zijn poëtisch talent zich voor het
eerst manifesteerde. Dit gedicht , hoewel wat schools en rethorisch, was zijn eerste publiek succes
De bovenstaande verzen dateren van 1815 en zijn een fragment van een lang
gedicht (176 verzen) dat hij schreef toen hij er nog schoolliep. De dichter vertolkt in dit fragment (wat voorbarig) het
hoe schoon was mijn school-gevoel.
Bijlage: bezoek in Sint-Petersburg het Lyceum
van Tsarskoje Selo, de school van Puschkin.
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=CUSybY3l2zI&index=3&list=PLPjMa_vBLCu_ASUZhBd_-NyEFyCpB4FsT
12-11-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:09 Russische dichters
|
|
| 12-10-2015 |
| De vader van het Paard |
Odyssee (I,1-10)
Homeros
Ἂνδρα
μοι ἔννεπε, Μοῠσα, πολὐτροπον ὅς μἀλα πολλἁ
πλἀγχθη,
ἐπει Τροἰης ἱερὁν πτολιἐθρον ἐπερσε,
πολῶν δ'
ἀνθρὠπων ἲδε ἂστεα καἱ νὀμον ἒγνω·
πολλἁ δ'
ὂ γ'ἐν πόνθῳ πἀθεν ἂλγεα ὃν κατἁ θυμὀν,
ἀρνὐμενος
ἣν τε ψυχἡν καἱ νὀστον ἑταἰρων,
ἀλλ' οὐδε
ὣς ἐτἀρους ἐρὐσσατο ἱἐμενὀς περ·
αὐτῶν
γαρ σφετἐρῃσιν ἀθασθαλἰῃσιν ὂλοντο,
νἠπιοι οἱ
κατἁ βοῦς Ύπερἰονος 'Ήελἰοιο
ἢσθιον,
αὐτἁρ ὃ τοῖσιν ἀφελεἰτο νὀστιμος ἧμαρ.
τῶν ἁμὀθεν
γε, θεἁ θὐγατερ Διὀς, εἰπἑ καἱ ἡμῖν.
Muze vertel me over die
allergewiekste man,
Die zoveel ellende zag
na de val van het Heilige Troje.
Van vele volkeren zag
hij steden en leerde er hun zeden.
Op zee overkwam hem ramp
na ramp, in zijn streven
Zichzelf en zijn vrienden huistoe te voeren.
Maar zijn gezellen
vermocht hij niet te redden,
Want hun wandaden deden hen de das om:
De dwazen vraten de
runderen van de zonneheerser!
De God verijdelde daarom
de dag van hun terugkeer.
Goddelijke dochter van
Kronos, wil ook daarover ons vertellen.
Nog liever dan de Ilias,
is mij de Odyssee. Het eerste, en met afstand, het beste reisboek van onze
Europese literatuur. De geslepen, vindingrijke held Odysseus, mag worden beschouwd
als het archetype van de reiziger.
Toen we op school
Homeros ter hand namen, hadden we al een uit de kluiten gewassen Grieks
vocabularium verworven en ons met meer tegenzin dan vlijt door het
belangrijkste deel van de Griekse grammatica geworsteld. We waren klaar om de
strijd aan te gaan tegen het taaleigen en de ongemeen rijke woordenschat van de
blinde maar taalvaardige Homeros.
Ik heb me de moeite achteraf nooit beklaagd. Met volgehouden inspanning in lengte van
jaren, slaagde ik erin mijn Griekse schoolkennis te behouden én uit te breiden.
Homeros geniet ik lezend van het blad, zoals dat heette. In deze decadente
tijden, helaas, een genoegen for the happy few.
Bijlage:
Proemium van de Odyssea, voorgelezen in een gereconstrueerde uitspraak van het oude Grieks (met tekst).
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=4UarsDmD4ZM
12-10-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:12 The glory that was Greece
|
|
| 08-10-2015 |
| Nonsens, nonsens! |
Archibaldus van Oostzaan
Daan Zonderland (1909-1977)
ARCHIBALDUS van Oostzaan
Kon niet op zijn
benen staan.
En Johanna, zijn
gravin,
Zag terstond de oorzaak in.
Razend riep ze van de
tinnen:
jij komt zo de poort
niet binnen!
Archibald beweerde schuchter:
Sijsjelief, ik ben,
toch nuchter,
Van een glaasje
brandewijn,
Kan ik toch niet
dronken zijn!
Doch Johanna zei: Ziezo!
En ging naar haar lits
jumeaux.
Maar haar arme echtgenoot
Ging te rusten in de
goot.
***
ARCHIBALDUS van
Oostzaan
Leefde in de vreemde waan
Dat Johanna, zijn
gravin,,
Last kreeg van een
onderkin.
Eens, toen zij aan
tafel zaten,
Vroeg hij: Heb jij
in de gaten
Dat bij jou de
onderkinnen
Nu in alleernst
beginnen?
Had de stakker maar
gezwegen,
Of althans een kans
gekregen
Om nog naar zijn
zwaard te grijpen
Of om tijdig uit te
knijpen.
Doch reeds vloog hem
de puree
Om de oren. De hasjee
Volgde en de jonge
peentjes
En het bordje met de
beentjes.
Zelfs de gouden
soepterrien
Wou Johanna niet
ontzien,
Nu een deel van haar
fysiek
Bloot gestaan had aan
kritiek.
***
ARCHIBALDUS van
Oostzaan
Adverteerde om een
baan
Want Johanna, zijn
gravin,
Hield opeens zijn
zakgeld in.
En er kwam zowaar een
antwoord
Uit de nette
badplaats Zandvoort
Waar men in een
kleine kroeg
Iemand voor de tapkast
vroeg.
Welk een ideaal
bestaan!
Juichte Archibald
spontaan.
Welk een leven als
een vorst
Voor een man gekweld
door dorst!
Maar toen hij zich
presenteerde
Voor de baan die hij
begeerde,
Riep onthutst de
kastelein:
Vriend, gij kunt
mijn knecht niet zijn!
Want de omvang, zo
enorm,
En de kleurenrijke
vorm
En de stralend
conditie
Van wat ik om zijn
positie
Meen uw neus te
moeten heten
Maken, naar u zelf
zult weten,
Uw emplooi in
Zandvoort
Economisch niet
verantwoord.
Daan Zonderland (Daan
van der Vat) was anglist en journalist. Hij beoefende het genre dat Light Verse genoemd wordt, een bij uitstek Engels genre.
Dat deed hij vaardig, speels en op hoogst humoristische wijze, zoals het hoort.
Het is nu wel stil geworden rond Daan. Hij ontbreekt weliswaar in geen enkele bloemlezing
met nonsens-poëzie.
Zijn Light Verse, en
dat van vele andere poëten, vormden in mijn jeugd een belangrijke opstap naar het
Heavy Verse. Zonderland beslaat daarom
heel wat ruimte in mijn geheugenpaleis.
08-10-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
|
| Tien X puntig |
Trijntje Fop
In Sidderburen was
een bok
die machtsverhief en
worteltrok.
Die bok heeft onlangs
onverschrokken
de wortel uit
zichzelf getrokken,
waarna hij zonder ongerief
zich weer in het kwadraat
verhief.
Maar t feit waardoor
hij voort zal leven
Is dat hij achteraf
nog even
de massa die hem
huldigde
met vijf
vermenigvuldigde.
Alex Van Der Heide
Een zekere Achmad in
Bagdad
Lag plat met zn gat
op zn badmat
Zo las hij zn
dagblad
En iedereen zag dat,
t Is raar, maar in
Bagdad daar mag dat!
C.B. Vaandrager
Het seksuele leven
Als de Chinezen
niet zo goed konden
kezen,
dan zouden er niet
zoveel Chinezen wezen.
De Schoolmeester
Op Poot
Hier ligt Poot:
Hij is dood.
Grafschrift op genereusen jood
Die mij hier weer
uit helpt, t zij door geweld of list,
Krijgt f 2,50
vrij geld, benevens het hout van de kist.
Erik Van der Steen
Grafschrift op een dronkaard
Hier rust
Een fust.
Grafschrift van een piekeraar
Het heeft jaren en
jaren gekost,
maar nu ben ik
opgelost.
Joost van den Vondel
Grafschrift op zichzelf
Hier ligt Vondel,
zonder rouw,
Hij is gestorven van
de kou.
Godfried Bomans
Spleen
In zit mij voor het vensterglas
onnoemelijk te vervelen.
Ik wou dat ik twee hondjes was,
dan kon ik samen spelen.
P.A. De Genestet
Uitzetten
'Zet ze uit de kerk!' dus roept ge luid.
Zet liever gij uw kerk wat uit.
Bijlage: maak kennis met Kees Stip (alias Trijntje Fop).
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=Zr1qG7jRx7Q
08-10-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:01 O schone moedertaal
|
|
| 29-09-2015 |
| Dat het heen is en voorbij.... |
Wie vor Jahr und Tag
Reinhard Mey
Wie vor
Jahr und Tag, liebe ich dich doch
Vielleicht weiser nur und bewusster noch
Und noch immerfort ist ein Tag ohne dich
Ein verlor'ner Tag, verlor'ne Zeit für mich
Wie vor Jahr und Tag ist noch immerfort
Das Glück und dein Name dasselbe Wort
Allein, was sich geändert haben mag:
Ich lieb' dich noch mehr als vor Jahr und Tag
Mit wieviel Hoffnungen hat alles angefangen
Wieviel Erwartung auf dem Weg, der vor uns lag
Wir sind seitdem manch' Stück darauf gegangen
Und doch ist er für mich neu wie vor Jahr und Tag
Ich zähl' die Jahre, die seitdem verstrichen
Schon lange nicht mehr an den Fingern einer Hand
Und doch ist nichts von deinem Bild verblichen
Vermiss' ich nichts, was ich liebenswert daran fand
Ich habe tausendmal versucht, dich zu erlernen
So, wie man aus einem Buch lernen kann, ich Tor
Und sah mit jeder Lektion sich mein Ziel entfernen
Und heute weiß ich weniger noch als zuvor
Ich habe tausendmal versucht, vorauszusehen
Wie du wohl handeln würdest, aber jedesmal
Wenn ich schon glaubte, alles an dir zu verstehen
Erschien es mir, als säh' ich dich zum ersten Mal
Lachen und Weinen sind in jener Zeit verklungen
Die in Siebenmeilen-Stiefeln an uns vorübereilt
Und von den besten all meiner Erinnerungen
Hab' ich die schönsten, meine Freundin, wohl mit dir geteilt
Nein, keine Stunde gibt's, die ich bereute
Und mir bleibt nur als Trost dafür, dass keine wiederkehrt:
Viel mehr als gestern liebe ich dich heute
Doch weniger, als ich dich morgen lieben werd'
Bijlage:
Reinhard Mey zingt met
charmant accent Als de dag van toen, de Nederlandse versie van Wie vor Jahr
und Tag. Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=0hkJ0YKcDHk
29-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:04 Süsse Sprache Deutschlands
|
|
| 28-09-2015 |
| Die van Aalst en die van Lier die zijn zo kwaad... |
Het Ros Beiaardlied
Prudens
van Duyse, 1804-1859
't Ros Beiaard doet zijn ronde
in de stad van Dendermonde.
Die van Aalst die zijn zo kwaad
omdat hier 't Ros Beiaard gaat.
Refrein:
De vier
Aymonskinderen jent
Met blanke zwaard
in d'hand.
Zie ze rijden:
't Zijn de
schoonsten van ons land
't Ros Beiaard hoog verheven
Hij is in het vuur gebleven
Zie 't Ros Beiaard hoog verheven
Zie 't Ros Beiaard zeer charmant.
't Ros Beiaards ogen fonk'len
Zijne brede manen kronk'len
En hij wendt hem fraai en vlug
Met vier broers op zijne rug.
Hun harnas, schild en lansen,
Blinken bij de zonneglanzen,
En den Beiaard 't vooisken geeft,
Daar het Ros zijn eer in heeft.
O Dendermondenaren,
Blijf altijd de roem bewaren
Van het paard zo wijd vermaard
Als de grootste man op aard.
't Ros Beiaard is ons glorie,
En benijdt g'ons de victorie,
Aalst, gij hebt nog min verstand
Als ons ridderros vaillant.
't Ros Beiaard hoog verheven,
Hij heeft hem in 't vuur begeven,
En het werk, op 't oorlogsveld,
Alles voor zijn groot geweld.
Bijlage:
Hoogtepunt van de Ros Beiaard-ommegang: het gevecht van het
Reuzenros op de Grote Markt: Werelderfgoed!
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=0_XIwEJe7XY
28-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
|
|
| 21-09-2015 |
| Vadertje Rijn |
Die Lorelei
Heinrich
Heine (1797-1856)
Ich weiß nicht was soll es bedeuten
Daß ich so traurig bin;
Ein Märchen aus alten Zeiten,
Das kommt mir nicht aus dem Sinn.
Die Luft ist kühl und es dunkelt,
Und ruhig fließt der Rhein;
Der Gipfel des Berges funkelt
Im Abendsonnenschein.
Die schönste Jungfrau sitzet
Dort oben wunderbar,
Ihr goldenes Geschmeide blitzet,
Sie kämmt ihr goldenes Haar.
Sie kämmt es mit goldenem Kamme
Und singt ein Lied dabey;
Das hat eine wundersame,
Gewaltige Melodei.
Den Schiffer, im kleinen Schiffe,
Ergreift es mit wildem Weh;
Er schaut nicht die Felsenriffe,
Er schaut nur hinauf in die Höh´.
Ich glaube, die Wellen verschlingen
Am Ende Schiffer und Kahn;
Und das hat mit ihrem Singen
Die Lore-Ley getan.
Wat betekent het toch
Dat ik zo droef ben?
Een oud sprookje
Raak ik maar niet kwijt.
Het is koel en het schemert
En rustig stroomt de Rijn
De heuveltop gloeit
In avondzonneschijn.
De mooiste aller maagden
Zit daar in pracht en praal;
Haar gouden harnas blinkt,
Ze kamt haar gouden haar.
Ze kamt het met gouden kam
En zingt er een lied bij;
Het lied klinkt wonderbaarlijk
met machtige melodie.
De schipper in zijn kleine boot
Overmant het met weemoed;
Hij speurt niet naar klippen,
Tuurt altoos op naar haar.
De golven
verzwelgen, zo meen ik,
Op t einde schipper en boot;
En dat heeft de toverzang
Van de Lorelei gedaan!
Ik heb ze gezien
, meestal ook bevaren en alle in mijn hart gesloten: de Taag, de Guadalquivir, de
Theems, de Seine, de Moldau, de Moskwa, de Seine, de Rôhne, de Moezel, de Rijn. Vadertje Rijn in Duitsland stroomt
doorheen een uitermate mooi en magisch landschap. Top!
De Rijn werd bezongen in tal van liederen
en gedichten. Heines Lorelei is wel een van de meest beroemde. Wie kan of wil het
niet meezingen of neuriën? Top!
Bijlage:
Die Lorelei, gezongen door Richard Tauber
(1891-1948).Top!
Bijlagen:
http://www.youtube.com/watch?v=QJFF5ytvdlU
21-09-2015, 00:00 geschreven door Willy Schuermans
|
|
|
Categorie:04 Süsse Sprache Deutschlands
|
|
|
|
| E-mail mij |
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
|
|
|
|
