Vandaag ben ik 40 geworden. Jarenlang ging mijn verjaardag als het ware geruisloos voorbij. Oh, ja, hij wenste me wel een gelukkige verjaardag, maar daar stopte het ook mee. Ondertussen weet ik wel, dat een cadeau kiezen, binnenstappen in een winkel,... voor hem een enorme opgave is. Het heeft me er echter niet van weerhouden om zelf steeds een attentie te hebben voor zijn verjaardag.

Vorig jaar is hij over de streep getrokken door de kinderen : Thomas mocht toen om bloemen rijden. Het eerste cadeau van mijn partner (en kinderen) sinds we gehuwd waren! 
 

Eergisteren was mijn partner zijn tevredenheid aan het uiten over de boormachine die hij van mij gekregen heeft voor vaderdag (in de hoop dat hij toch wel enkele klusjes op zich zal nemen bij de afwerking van ons nieuw huis. ) Daarop zegt mijn dochter (die dus evengoed kan doordrammen dan mijn partner ) : Papa, je zult wel je best moeten doen om een groter cadeau te vinden voor mama. Ik corrigeerde nog even dat ik voor papa's zijn verjaardag vorig jaar een portefeuille gaf, om het "groter dan" in de ogen van mijn dochter toch wel iets te verkleinen. Ik moest naar de telefoon maar hoorde mijn man nog zeggen tegen mijn dochter dat hij helemaal niet zo goed was als mama in het weten wat hij als cadeau kon geven...

Gisterennamiddag gaf hij aan nog haakjes nodig te hebben om een deel materiaal aan te hangen en hij zou er om rijden naar de stock (de enige winkel waar hij binnengaat). Ruben was mee. De kinderen hadden net hun computer (mijn oude) terug en konden voor het eerst op internet, dus eisten zij mijn aandacht op. Toen hij terug kwam vroeg ik hem of hij iets gevonden had (hetgeen hij in gedachten heeft dat hij nodig heeft, is niet steeds wat men in de handel heeft en dan loopt het fout.) Ja, hoor, maar hij wist niet of het wel zou lukken met die haakjes. Ik zei hem : toon ze even! En toen reageerde hij, dat dit misschien wel niet zo'n goed idee was. ???? Of, toch, ik mocht ze toch even zien. En toen bleek waarom hij geaarzeld had : in zijn werkplaats stond een groot pak met een kleurrijk papiertje netjes ingepakt.

"Nu heb je het toch gezien!" "Ja, maar ik ben al een flinke meid hoor! Ik kan gewoon wachten tot morgen." Onder zijn aandringen moest ik het meenemen naar binnen. Evy en Thomas waren onmiddellijk nieuwsgierig. En Koen drong aan dat ik het pak toch maar open deed. Ik kon wachten, maar hij blijkbaar niet om mijn reactie te zien. Ik doe het papier er af, en net voor ik de doos wil openen, vlucht hij tot aan de deur. "Wacht even, want misschien gooi je me nu wel buiten!" "Het zal toch wel nooit zo erg zijn wat in dat pak zit?" Ik doe de doos open, nog een keer papier. Ik doe het papier er af. "whahaha"

reageert Thomas "een stomme uil!" "Nee" repliceer ik erop : "een uil is het symbool van de wijsheid" In de doos zat een uil uitgesneden uit massief hout. De uil zelf is zo'n 37cm hoog en zit op een tak, zodat het hele beeld een goede 50cm hoog is. Het is schitterend en krijgt straks, in de nieuwe woning, een ereplaats in mijn bureau!!! Van een fijne verrassing gesproken.

Achteraf bleek dat hij raad gevraagd had aan een verkoopster om te helpen kiezen. Hij had getwijfeld over de uil, omdat hij vreesde dat ik zou zeggen dat het een stom beest was, maar de verkoopster had hem verzekerd dat ik hem met open armen zou ontvangen, want dat een uil het symbool van de wijsheid was. En toen had hij toch maar beslist het risico te nemen. :) 

En zo iets maakt heel veel goed. Vooral omdat ik weet hoe moeilijk dit voor hem is. En het maakt ook de toestand van maandag goed. Toen kregen we bericht dat onze bouwvergunning goedgekeurd is en dat ik deze volgende week mag afhalen. Hij wou dat ik dringend keek om de telefoonverbinding te doen verleggen. De kabel van de straat naar ons huis loopt niet reglementair en dwars door onze te bouwen woning. Anderhalf uur heeft het me gekost, aan de telefoon voor men wist hoe men dit zou oplossen en toen kreeg ik een gratis nieuwe aansluiting naar de oude woning. Voorwaarde is dat wij zorgen voor een sleuf van de straat naar het aansluitpunt in de oude woning. En dat zag Ivan niet zitten. Hij bleef maar doordrammen dat ze dit bovengronds moesten kunnen. Misschien wel, maar dat doen ze nooit. En maar blijven doordrammen er over. We zijn nog niet eens begonnen en het eerste dat niet verloopt zoals hij het in gedachten heeft, zat het al fout. Mijn moed zakte toen wel even in mijn schoenen, want hij heeft dus wel heel veel verkeerde voorstellingen van hoe alles zal verlopen.  

Het is voorzien om in oktober met de grondwerken te starten en dan na de winter verder te werken.

 “Bij alles waarin ik vragernde partij was, was zijn antwoord “nee”. Bang voor nieuwe of onbekende dingen.” “Heb je nooit afgevraagd of het niet aan jou lag? Nee, maar hij speelde daaar wel op in. Hij praatte me de gedachte aan dat ik een slechte moeder was. Hij wist mijn gevoeligheden subtiel te bespelen.”

“Ooit heeft hij eens een vergadering een uur lang onderbrokens omdat de penningmeester een halve frank te weinig had op zijn rekening : “Hier heb je je halve frank!” Maar het mocht niet baten. Die rekening moest kloppen. Nu ik erop terugkijk, weet ik : dat is autisme.” “Gezellige etentjes zaten er bij ons niet in.” “Zijn gierigheid : hij wilde het liefst van al nergens voor betalen. Ook niet voor het huishouden. Ik heb vaak uit eigen zak bijgepast. Bij de aankoop van ons huis berekende hij nauwkeurig wie welk aandeel had : ik “verdiende” niet meer dan eenderde. Dat ik het leeuwendeel van het huishouden voor mijn rekening nam, dat telde hij niet mee. Hij werd zelfs kwaad toen ik er hem durfde op wijzen.” “Ik steek energie in hem. Hij niet in mij. Hij houdt geen rekening met mij. Hij kan zich niet inleven.””Omdat ze zo vreselijk ongenuanceerd is. Alles is zwart of wit bij haar. Geen grijs.” “Ze wilde van ons een soort marionetten maken die ze kon bespelen. Ook de kinderen hebben amper buitenschoolse activiteiten.” “Marian wou haar handtekening niet zetten onder het schoolreglement.”

“Er waren dagen dat ik met schrik naar huis ging : wat zal het nu weer zijn?” “Ik dacht dat het betekende dat ze ook sociaal was.”

“Ik denk heel rechtlijnig. Ik hou altijd vast aan mijn eigen mening. Dat leidt tot conflicten met de baas. Want ik doe nooit iets wat me opgedragen wordt. .... Ik pas me niet aan.””Ik vroeg altijd om dat op een briefje te schrijven. Dat vond ze lastig. Nu weet ze dat ik dat nodig heb.”

“Heeft de diagnose iets veranderd aan hem af aan jullie relatie? Niets. Alleen kan ik hem nu beter verdragen. Het blijft ontzettend moeilijk. Mijn gevoel en verstand botsen de hele tijd. Met mijn gevoel erger ik mij, met mijn verstand weet ik dat hij er niets aan kan doen. Soms gaat het heel goed tussen ons : dat is wanneer ik hem helemaal te dienste sta. Maar als ik voor mezelf opkom, of onverwachts steun nodig heb, gaat het mis.” “Bij mensen met autisme gaan hun eigen behoeften voor, hé. ‘T Is altijd ik-ik-ik.”

“Ik regelde alles, van de uitnodigingen tot de huwelijkslijst en de bedankjes toe. Hij vond dat best. Die hele poespas was niet aan hem besteed.” “Alles liet hij aan mij over : het huis, de kinderen, de vrienden. Lange tijd heb ik wel gehoopt dat hij een stukje van het huishoudelijke werk van me zou overnemen. Zelfs het aanrecht schoonmaken krijgt hij niet voor mekaar : met welke doek moet dat?!””Niet een keer heeft hij mij getroost of een arm om mij heen geslagen. “Sorry”, heb ik hem nog nooit horen zeggen. Hij staat nooit stil bij zijn eigen aandeel. ‘T Is altijd de schuld van een ander.Droevig is dat ik er mij van bewust ben dat hij niet anders kan.” “Hij reageert onvoorspelbaar. De ene keer is hij vriendelijk, de andere keer barst hij in woede uit vanwege een kleinigheidje.”

“Bij de geboorte was hij weer heel erg afwezig. Nu begrijp ik dat. Voor hem is dat een nieuwe, onbekende situatie. Er komt iemand bij, en daar heeft hij het heel erg moeilijk mee.” “Nu begrijp ik dat hij die drank ndig heeft om de alledaagse stress de baas te blijven.” “Hij bedoelt het heel goed. Maar is het van de kinderen soms niet te veel gevraagd? Ze moeten soms veel begrip opbrengen, meer dan je van een kind zou mogen verwachten.” “Wanneer ik de signalen van hem interpreteer, lijkt het meestal af ik niets voor hem beteken. Dat blijft hard. Ik heb geen evenwichtige relatie, en soms wou ik hevig dat het anders was. Het is bijna een fysiek gevoel : ik houd een heel zware baby in mijn handen en die baby groeit niet op. Op de koop toe is hij soms nog stout ook! Maar hij blijft de vader van mijn kinderen.” “De enige oplossing die ik zie, is er te zijn wanneer hij mij nodig heeft. Ik heb het graag als ik er mag zijn, bij hem.”

“Ik moet het niet aan hem overlaten om te beslissen.” “Omdat ik niet op hem kon leunen. Terwijl hij toch een soort dominantie uitstraalt, waarvan je zou verwachten dat ze je kan leiden. Maar die dominantie is slechts oppervlakkig.” “Hij probeert ook krampachtig normaal te zijn. Daar heeft hij drank voor nodig. Niet overdag. Alleen ‘s avonds, thuis. Hij gaat daarin veel te ver naar mijn zin. Maar hijzelf vind natuurlijk van niet.” “Hij wil niet dat ik van haarsnit verander. Mijn haar moet lang blijven.”

“Ik regel het huishouden. Ik vang de kinderen op. Ik regel haar werk” .

En voor mij moet het eventjes bezinken....

Ik voel me ellendig. Of dit van die vervelende verkoudheid of dreigende migraine is is me niet duidelijk, maar voor het ogenblik moet ik me weer scherp zetten om me recht te houden.

Ondertussen is voor mij het verdict gevallen : ik heb het boek waarover ik sprak gevonden : “Dag vreemde man.” Ik heb het deze namiddag in één trek uitgelezen. Het boek waarschuwt wel geen zelfdiagnose te stellen, het niet op de eigen situatie toe te passen, maar het verhaal is op zovele vlakken totaal herkenbaar. Duidelijker kan het niet. Geen enkel verhaal is vergelijkbaar met onze werkelijkheid, maar overal zitten de herkenbare elementen, zaken die te diep gaan om als louter toeval beschouwd te worden.

Enkele fragmenten :

“Hij was zo betuttelend! Nooit deed ik iets goed. Mijn zelfvertrouwen slonk weg.” “De regels die hij aan het hele gezin oplegde en zijn driftbuien.”

“Ik nam alle beslissingen : wat we zouden doen, waar we naartoe zouden gaan”

“Wat de fysiek ke kant van onze relatie betrof : dat kon voor hem niet rap genoeg gaan.” “Hij leek dat incident precies vergeten.” “Geld uitgeven doet hij niet graag. En dat is nog zacht uitgedrukt. ‘T Is geen pretje om samen te leven met iemand die zo op zijn geld zit als hij.”

“Ik heb hem vaak genoeg gezegd dat hij zijn mond moest opendoen! Maar nee, ik moest dat raden. Hij dacht dat ik zijn gedachten kon lezen.” “Wij hadden ook veel grotere problemen. Onder meer op het seksuele vlak. Hij had totaal geen inzicht in mijn emoties en hield enkel rekening met zijn eigen merkwaardige opvattingen.” “Hij wilde meer één ding. Met mij naar bed. Want een echtgenote moest volgzaam zijn. Hij meende dat hij alles met mij mocht doen wat hij wenste.” “Ik leerde snel dat het beter was niet openlijk tegen zijn mening in te gaan. Hij duldt geen tegenspraak en hij kent geen nuance. Alleen goed of slecht. En het is heel eenvoudig : al wie tegen hem is, is slecht.” “Wij deden gewoon wat hij vroeg, ter wille van de lieve vrede. Daar doet een mens enorm veel voor, om die te bewaren.” “Weet je wat het is met zo’n huwelijk? Altijd maar geven, geven, geven, En nooit iets terugkrijgen. Tot je leeggegeven bent. Kijk, ik hoefde geen cadeaus of zo. Maar een beetje meer inleving van zijn kant, een grotere inzet voor mij en de kinderen .... Als huismoeder keek ik altijd erg naar het weekend uit om eens iets bijzonders te kunnen doen. Samen erop uit trekken vond ik als heel wat. Hoefde niet, vond hij. Hij wilde alleen maar languit op de bank liggen. Maar ‘s avonds moest ik voor hém weer klaarstaan.” “Zolang hij bereid was om te leven volgens zijn regels, bleef het draaglijk.”

“De psychische agressie vond ik even erg. Mij vernederen in het bijzijn van de kinderen. Tot ik in tranen uitbarste.” “Hij wilde me het liefst van al opsluiten. Ook met de kinderen probeerde hij dat : er mochten nooit vriendjes komen spelen.”

....

Gisterenmiddag hoorde ik op de radio iets dat mijn oren deed spitsen : Men was bezig over mensen, partners van authistische volwassenen. Mensen die nooit geweten hebben dat er iets aan hun partner mankeerde, tot ze ontdekten dat deze niet in staat waren tot een normale relatie, niet in staat om diepere relaties aan te gaan. “Je moet zoveel energie erin steken, en je krijgt er weinig of niets voor terug.” “Het is een enorm dilemma. Enerzijds kan het nooit lukken een bevredigende relatie met zo iemand op te bouwen, maar anderzijds weet men dat de partner het nooit alleen kan redden.” Dergelijke woorden waren voor mij als een openbaring. Het lijkt zo mooi (?) te kloppen met mijn situatie. Koen deed de radio uit. Was hij ook aan het luisteren? Ik durfde niet te bekennen dat ik daarnaar aan het luisteren was. Ik heb dus niet alles gehoord. Ik heb wel gehoord dat er een boek over verschenen is. Het was trouwens door de publicatie van het boek dat het onderwerp ter sprake kwam. Maar ik weet de titel niet. Ik zou er zo graag meer over weten. Ik had er al gedacht te bellen naar Kortrijk, naar Studio West, en om de titel te vragen, maar het moet er van komen?!?

Misschien zou het lezen van dit boek me op weg helpen, me duidelijkheid verschaffen over wat er hier eigenlijk aan de hand is, en me de steun bieden Koens gedrag als abnormaal te zien, me doen beseffen dat ik niet faal, dat het gewoon niet kan lukken. De situatie zou daardoor misschien niet verbeteren, het begrip en de aanvaarding misschien wel. Het zou me misschien ook kunnen leren met bepaalde situaties om te gaan, te begrijpen hoe het komt dat hij zo of zo reageert.

Er zit een hoop ellende in me verborgen en het is tijd dat het er eens uitgespoeld raakt, want ik nader dicht de grenzen van het aankunnen. Ik had de indruk dat Koens vader het vorige week ook merkte. Van Koen kreeg ik enkel de reaktie dat het te ver ging, dat ik zo vies liep. Het kwam niet in hem op te vragen wat er mankeerde, dat er iets mankeerde en zelfs de verklaring van mijn hoofdpijn nam hij maar half.

Ik moet een uitweg vinden, een weg om terug op mijn eigen poten te staan. Dat ben ik de kinderen, maar ook mezelf verschuldigd. Ik moet eruit!

Sedert gisteren voel ik me, nu mijn hoofdpijn weg is, een stuk beter. Ik voel me wel ontzettend moe. Ik heb weinig kracht om iets te doen, om iets uit te voeren. Voor het ogenblik forceer ik me niet. Ik probeer mijn eigen tempo te volgen, mezelf niet voorbij te hollen en Koen buiten beschouwing te laten.