Dit zijn zo van die momenten waarop ik eigenlijk niet weet hoe ik me moet voelen. Aan de ene kant lukt het me allemaal wel, maar ik ben er me van bewust dat dit louter mijn verdienste is, dat ik degene ben die me inzet om de sfeer positief te houden, dat ik vooral bezig ben met me zelf, om mijn eigen evenwicht te vinden, om mijn zelfbewustzijn te stimuleren, om op een positieve manier met mezelf om te gaan. O.K. het vraagt heel wat energie, maar voor het ogenblik lukt het wel om mijn leven terug op de rails te krijgen en niet onderuit te gaan. Ik besef maar al te goed dat de psychologische schade die ik opgelopen heb zwaar is, maar het lukt me om dit beetje per beetje te verwerken en alles een plaats te geven. Depressieve gevoelens, die in mijn leven al zo vaak kwamen aankloppen, zijn op dit moment niet aan de orde, ook al besef ik wel dat ik mijn aandacht niet kan laten verslappen.
Met Koen gaat het voor het ogenblik vrij wisselvallig. Soms gaat het goed, soms is hij vrij prikkelbaar en licht ontvlambaar, om de meest absurde zaken. De momenten dat het goed gaat, zijn voor mij momenten om op te laden, maar ik besef wél, niet altijd op het moment zelf, dat de prijs die ik betaal voor die positieve momenten toch hoog is : dat kan alleen als ik me plooi zoals hij het wenst. Gaan lopen, omwille van mijn conditie en om wat kilo's kwijt te geraken, is niet bespreekbaar; tijdens de week even tijd maken voor mezelf, het gezin, het huishouden,... is niet bespreekbaar; gaan shoppen met mijn dochter is niet bespreekbaar; iets samen doen met de kinderen is niet bespreekbaar; de vraag om naar een tv-programma te kijken, wat geen actiefilm is, maar mij wel interesseert, is niet bespreekbaar; een boek lezen terwijl hij tv kijkt is niet bespreekbaar,... de zondagvoormiddag een uurtje in de tuin werken zorgt voor problemen, heel veel keren dat ik de auto nodig heb, om naar klanten te gaan, of om boodschappen te doen,... zorgt dit voor problemen,... En dus plooi ik maar, schipper ik maar, zorg ik maar dat hij zo weinig mogelijk kan opmerken.
Vooral het feit dat ik niet mag gaan lopen, heeft mij doen inzien dat ik wel heel veel moet inleveren. Het is iets waarvan ik mezelf niet meer kan voorhouden dat dit niet belangrijk is : Het speelt een rol voor mijn conditie, mijn gewicht, ja, mijn gezondheid. Ik ben bezig met mijn gewicht, doe pogingen om af te vallen, maar de daarvoor noodzakelijke beweging ontbreekt. En met de beste wil van de wereld kan ik niet begrijpen dat Koen daar iets tegen heeft : lopen kost niets. Ik doe het alleen of met de kinderen, dus hoeft hij ook niet te vrezen dat ik me teveel met anderen zou bezig houden,... en het kan voor mezelf zoveel uitmaken. Ik zie het positieve resultaat bij Koen zijn broer, die sinds het voorjaar beduidend meer beweging neemt. Koen ziet dit ook, maar snapt schijnbaar niet dat daarvoor een inspanning nodig is : "moest je met de fiets naar de post rijden, als je tijd hebt" Als ik volgens hem zelfs geen tijd heb om 's avonds drie keer per week een half uurtje te lopen, hoe zou ik dan regelmatig overdag, als ik verondersteld wordt van "geld te verdienen" tijd mogen maken om met de fiets te rijden??? Eén keer misschien, twee keer misschien, en dan zal het commentaar wel volgen. Trouwens het is toch aan mij om te bepalen waar ik me goed bij voel? Lopen of fietsen? Wandelen? Ja, dit is iets wat me nog altijd heel zwaar op de lever ligt. Ik breng voor heel veel begrip op. Ik verklaar heel veel vanuit het autisme, maar dit kan ik helemaal niet begrijpen. En zijn uitleg : "het zijn alleen hoeren die langs de straat lopen!", tart wel alle verbeelding, maar raakt kant nog wal. Ik zou wel eens willen weten wat hij zou antwoorden als iemand anders hem vroeg waarom ik niet mag lopen... Maar wie zou dat nu vragen aan hem? Het zou al iemand moeten zijn bij wie hij het antwoorden niet durft te laten, want anders volgt er toch een ontwijkend antwoord.
Waarom ik dan maar plooi? Ik heb niet het karakter om keihard tegen iemand in te gaan, en om tegen Koen in te gaan moet je keihard zijn : Als het niet naar zijn zin is wat ik doe, dan volgt de ene explosie na de andere, dan is niets meer goed, dan kan ik niets meer goed doen, dan wordt ik continue uitgescholden, gekleineerd,... en dan worden de kinderen hierin meegetrokken, zijn zij de dupe. En het heeft geen zin om hem daar op te wijzen, want het is allemaal mijn fout volgens hem. Moest ik me maar "normaal" gedragen, dat zouden zijn reacties niet nodig zijn... Ik ben flexibel genoeg om te plooien, dus doe ik dat maar, ook al besef ik steeds meer hoeveel ik daar voor moet opgeven, wat ik daardoor allemaal mis. En ik probeer het maximum te halen voor mezelf uit de momenten dat we wel op dezelfde lijn zitten, dat het wel klikt.
Hij zelf zit in een negatieve spiraal, en het is aan mij, om via mijn job, de kinderen mijn eigen verantwoordelijkheden te nemen, en te proberen me niet mee naar beneden te laten trekken. Die negatieve spiraal heeft niet alleen met het opnieuw drinken te maken, maar hij is nonchalanter bij het roken in het geniep : de kinderen mogen niets weten, maar hij ruikt regelmatig naar tabaksrook als hij in huis komt. Blijkbaar is het niet meer nodig om dit met kauwgum te verbergen? Het hoeft voor mij niet, hoor! Dit is enkel zijn verantwoordelijkheid! Ook het feit dat ik hem betrapt heb met een pint, wijst op grotere nonchalance. En daarnaast is hij ervan overtuigd dat niemand hem iets gunt en dat iedereen er op uit is om hem het één en ander te lappen. Ik probeer dit zoveel mogelijk los te laten. Eigenlijk is hij in de grond gewoon zielig, zoals de hele wereld rond hem zou moeten draaien, en iedereen al het (on)mogelijke zou moeten doen om het hem naar zijn zin te maken, wat nooit kan. Zielig vind ik ook het leedvermaak en het plezier waarmee hij de moeilijke situaties van anderen uit de doeken doet. "En dan nog zo stoefen over wie hij eigenlijk wel is, en wat hij eigenlijk wel allemaal doet!" Ik vind het wel zielig, maar kan dit wel loslaten ; dit is louter zijn verantwoordelijkheid! Ik hoef helemaal niet op dezelfde manier tegen de wereld aan te kijken.
Sinds ik hem betrap heb, is er geen enkele pint meer verdwenen, maar hij "verdwijnt" regelmatig : Zaterdag is hij twee uur weggeweest, om naar de dieren in twee weiden te gaan kijken. Normaal kan hij alle weiden in die tijd gemakkelijk doen. Nu zitten er op drie plaatsen geen dieren meer. Oh ja, hij was bezig gehouden geweest, en wist een heleboel nieuws,... Zondagvoomiddag is hij meer dan een uur weggeweest naar de laatste weide... Oh ja, hij was nog doorgereden naar de stock. Hij had dringend nieuwe borstels nodig... En gisteren moest hij plots opnieuw naar de stock : hij had dringend nieuwe laarzen nodig... Er is altijd wel een uitleg, maar wat moet ik daar nog van geloven? Een pint gaan drinken kost tien minuten tijd... Vandaag of morgen gaat hij opnieuw naar de dieren kijken... Het feit dat hij altijd denkt dat ik nog andere zaken doe in het geniep, dan alleen mijn boodschappen of die klant, ook als één van de kinderen mee is op boodschappen, ondergraaft zijn eigen betrouwbaarheid. Moet ik daar uit besluiten dat het "normaal" is dat je nog andere dingen in het geniep doet?
We zien wel hoe het verder evolueert. Ik probeer het evenwicht te bewaren, en zoveel mogelijk zijn gedrag los te laten, en mijn eigen verantwoordelijkheid te nemen. En op die manier red ik het wel!
Vrijdagavond was Koen niet te doen. Rond 16u moest ik om Evy haar rapport naar school en omdat het allemaal vlotter verliep dan voorzien, hebben we nog enkele boodschappen voor de sint meegenomen. In eerste instantie had Koen daar geen probleem mee. Zijn gedachten zaten bij zijn jonge vaarzen, die sinds ze twee keer daags binnen eten bij kregen, niet meer de weide in trokken, maar wel bleven staan in het slijk achter de stallen. Hij wist niet wat hij wou, en besliste uiteindelijk om nog een draad te spannen, zodat ze 's nachts wel in de weide moesten blijven. Het begon al te duisteren, maar normaal gezien moest dat nog lukken. Alleen wist Koen niet wat hij wou, geraakte hij steeds nerveuzer, begon hij zich kwaad te maken op mij en de jongens omdat wij niet wisten wat hij wou (hoe zouden we dat moeten weten, als hij het zelf niet echt wist???) en dus niets of het verkeerde deden volgens hem. En tenslotte, na zijn grote houten hamer kapot geslegen te hebben op een houten piquet, en de spiraalveer waarmee hij de doorgang wou versperren, gewoon te laten schieten, zodat die ook kapot was, moest hij het opgeven. Niets anders dan zijn eigen schuld, maar voor hem lag het zoals gewoonlijk aan iedereen behalve aan zichzelf...
Ongeveer een uur later, toen het werk buiten gedaan was, ga ik met enkele lege flesjes naar de koele berging. Ik had Koen niet horen binnenkomen in huis, maar hij bleek in de koele berging te zijn. Ik zag aan zijn gezicht dat hij mij er niet verwachtte. Hij herstelde zich onmiddelijk en vroeg me of ik eerst eens wou kijken welk weer en hoeveel regen men voorspelde voor de komende dagen. Nu kon het plots wel vriendelijk en beleefd! Ondertussen had ik wel de lege flessen in de colabak geplaatst en een schuine blik geworpen op de bak pils : en daarin zat een vlug terug gezet flesje, zo hard, dat het schuim duidelijk boven de hals van de fles kwam... Wat ik eigenlijk al wist, zag ik nu!
Ik heb er niet op gereageerd, niets laten merken, en heb gewoon de gevraagde informatie opgezocht op het internet. Ondertussen had hij de kans zijn pint leeg te drinken. Doe ik daar verkeerd mee? Ik denk het niet. Ik vrees dat als hij het niet meer in het geniep doet (ten opzichte van mij) hij daardoor carte blanche zal nemen, en hij in een korte tijd steeds meer zal gaan drinken. Nu heeft hij niet de kans om thuis veel te drinken : af en toe eentje valt niet op, denkt hij. Enkele weken terug heb ik met de huisarts gesproken, en ook hij vermoedde al dat Koen af en toe terug dronk : de resultaten van zijn bloedstolling waren de laatste maanden te wisselvallig, terwijl Koen al jaren stabiel is. Ik heb toen gezegd wat ik toen wist : dat er regelmatig een pint verdwijnt, niet meer dan enkele per week, maar dat Koen ook veel meer dan vroeger een reden zoekt en vindt om "ergens" dringend naar toe te moeten. Op dat vlak kan ik nooit controle uitoefenen. Hij is nu voor het ogenblik ook weg met een veehandelaar om koeien te gaan wegen. De huisarts gaf me dezelfde raad : laat niet blijken dat je het weet, want dat zal hem niet stoppen. Als hij weet dat je het toch weet, zal hij gewoon openlijk drinken, en zal het drankverbruik zeer vlug opnieuw buitenmatig worden. Dat is het gewone patroon bij alcoholverslaafden. Niet dat Koen perfect in dat beeld past : De huisarts gaf nu aan dat de artsen in het ziekenhuis nooit gedacht hadden dat Koen zou kunnen stoppen met drinken. Dat het hem wel lukte, heeft volgens mij vooral te maken met autisme : bij mensen met autisme blijkt het gemakkelijker om de knop om te draaien en een verslaving te stoppen, als ze daar de noodzaak van in zien. Dit zou te maken hebben met het feit dat de link in de hersenen tussen ontwenningsverschijnselen en alcohol niet (volledig) gemaakt wordt. Maar dat wil niet zeggen dat hij zomaar terug kan af en toe een pint pakken, alsof hij nooit verslaafd geweest zou zijn.
Wat ik er mee doe? Niets! Het is zijn verantwoordelijkheid. Het is met zijn gezondheid dat hij solt. De invloed op zijn gedrag is er wel, maar helaas kan ik daar toch weinig aan veranderen. Hoe ik er mij bij voel? Raar, maar ergens voel ik een stuk opluchting. Het is alsof ik nu pas met zekerheid durf zeggen dat hij terug drinkt. Ik zag wel dat er af en toe een pint verdween, maar ik bleef met het gevoel zitten of ik mij niet vergiste. Nu voel ik tenvolle : het ligt niet aan mij. Ik ben niet gek!
Sinds vrijdagavond zijn geen pinten meer verdwenen. En Koen doet terug zijn best. Zaterdagvoormiddag hebben we de vaarzen met hulp van zijn broer binnen gezet. Toen was ik er niet meer geweest, als blikken konden doden. Maar exploderen doet hij niet met zijn broer erbij. Sindsdien gaat het de positieve kant op. Ik besef heel goed dat ook dit niet blijft duren, maar we hebben geleerd te genieten van de goeie momenten, er gebruik van te maken om terug op te laden...
De druk is opnieuw groter aan het worden. Koen is voor het ogenblik opnieuw licht ontvlambaar, en een detail is voldoende om te exploderen. Gisteren was de poetsvrouw 10 minuten te vroeg vertrokken, en ze was 's middag 55 seconden te laat terug. Dat was voldoende om mij de volle lading te geven : ik kon geen poetsvrouw in het werk houden. Na enkele weken weten ze al lang dat ze bij mij niet moeten werken. Hij zou niemand durven zeggen dat er vandaag de hele dag een poetsvrouw geweest was,... En ik die vond dat ze gisteren net zoveel gedaan had! Datgene waar hij over viel was het terras dat niet proper was (heeft ze tot nu toe nooit gepoetst) en het keukenraam, dat niet gepoetst was. Volgens mij heeft ze het wel gedaan, maar heeft de vieze aanslag van de mist haar werk ongedaan gemaakt... Maar dat proberen uit te leggen.... Hij ziet één ding dat in zijn ogen niet proper genoeg is, en de rest, wat allemaal wel gedaan werd, ziet hij niet meer... En dan krijgen we te horen dat ze het in het begin wel kon, dat ze in het begin tijd over had. Wat ze in het begin niet deed, wat hij ook niet zag of door de vingers zag, en ze nu wel meeneemt, dat ziet hij niet. En onmiddelijk roepen en tieren dat, als dat nog één keer gebeurt, IK ze onmiddelijk moet buitengooien... Wordt dit nu echt terug stressen iedere donderdag? Met de eindeloze discutie of ze nu al of niet vijf minuten te veel of te kort gewerkt heeft??
De explosie hield opnieuw net zo plots op als ze begonnen was, maar dit keer geraakte ik de spanningen niet zo vlug meer kwijt. Het noteren van mijn uren is iets dat ik zelf in handen heb, en ik weet dat ik correct ben. In de discutie met de poetsvrouw sta ik ertussen : ik weet wel dat hij onredelijk is, maar hij eist dat ik ervoor zorg dat zijn onredelijke eisen (heel het huis van kop tot teen poetsen, elke week) uitgevoerd worden. En kan dat niet, dan krijg ik de volle lading!
Vanmorgen was hij bezig over ZIJN geld. Uit de berekening die ik maakte (in opdracht van hem) blijkt dat hij dit jaar tot nu toe nog niets verdiend heeft. Hij betaalt niets inzake de kinderen en het huishouden, en hij heeft nauwelijks een euro over in vergelijking met vorig jaar. Niet vreemd, aangezien de landbouwsector in het algemeen dit jaar verlieslatend was. Niets om ons echt zorgen te maken, want aangezien hij enkel zijn bedrijf draaiende dient te houden, is er de nodige reserve om een eventueel verlies te overbruggen. Alleen weet ik dat het volgens hem niet kan dat je een heel jaar gewerkt hebt en niets verdiend hebt. Ik weet uit ervaring dat hij dan plots tot de conclusie komt, dat ik dan maar zijn geld moet gepakt hebben en weggegeven, ook al kan ik perfect aantonen wat er binnengekomen is, en wat hij betaald heeft. Maar dat komt op zo'n moment niet bij hem binnen : het enige wat in zijn hoofd hangt is dat hij niets verdiend heeft, en dat dit niet kan!!! Tot nu toe lijkt hij het te snappen, maar aangezien hij er blijft over zeuren,... En anders vrees ik dat hij al vlug opnieuw mijn rekening zal maken. Hij verwacht wel van mij dat ik 5000 euro netto verdien per maand en daarvan de helft kan opzij leggen, terwijl ik in werkelijkheid net genoeg verdien om alles te betalen, huishouden, school,... De rekeningen voor mij van deze week : 150 euro boeken Thomas, 300 euro internaat Evy, 760 euro stookolie verwarming, 477 euro autoverzekering,... + de gewone wekelijks boodschappen.
Op dit moment is stress afbouwen, en relaxen, dan ook helemaal niet evident. Integendeel zelfs : ik voel continue de spanningen in mijn lijf, ben steeds op mijn hoede, en voel mezelf verstrakken als Koen ook maar in de buurt komt. Hij hoeft daarvoor nog zijn mond niet open te doen.
Het is al enkele weken dat ik eigenlijk opnieuw zou willen starten met lopen. In die enkele weken dat ik liep voelde ik goed hoe dit een manier is om spanningen kwijt te geraken. Alleen geldt dit enkel als ik MAG lopen en ik niet op mijn hoede hoef te zijn voor explosies daaromtrent achteraf. En net dat zal voor het ogenblik zeker niet lukken. Ik heb me al suf gepiekerd hoe of wie hem kan doen inzien dat lopen positief is, en dient ondersteund te worden, maar ik zie geen oplossing. Zijn broer is de enige van wie hij nog veel aanneemt, maar ik vind het niet kunnen dat ik altijd alles via hem erdoor moet krijgen. Ik zou trouwens voor het ogenblik echt niet weten hoe ik de mogelijkheid zou kunnen hebben om het er met mijn schoonzus over te hebben. Mijn agenda wordt te krap gevolgd en de erbij horende afrekeningen ook.
Met mij gaat het de goede kant uit, met mindere maar ook goede momenten. Op bepaalde momenten voel ik me opnieuw leven in plaats van overleven. Een stuk pijn uit het verleden heb ik een plaats kunnen geven, ook al weet ik dat dit enkel een stap in de goede richting is. Stap voor stap, waarbij elke stap vooruit belangrijk is.
En steeds opnieuw komen nieuwe elementen naar boven die mij de goede weg wijzen. Vorige week, na een zoektocht op internet waarom ik opnieuw in gewicht bijkom, ondanks het feit dat ik gezond eet en de hoeveelheid beperk (wel geen crashdieet, daar geloof ik niet in!), vond ik dat de oorzaak vermoedelijk sluimerende stress is, waardoor er te veel cortisol aangemaakt wordt in het lichaam, én cortisol zet prioritair voedingsstoffen om in buikvet. Dat is ook mijn probleemzone. Het hele verhaal klopt als een bus : in de periode dat mijn schoonvader in het ziekenhuis lag, viel ik gemakkelijk af, ook al at ik toen net zo als nu. Dat was een periode van acute stress. Bij acute stress wordt de cortisolspiegel ook verhoogd, maar wordt er gehandeld. Resultaat is dat er op dat ogenblik gebruik gemaakt wordt van het opgespaarde vet. Het op het internet aangehaalde voorbeeld is als je plots voor een leeuw staat. Op dat ogenblik gaat de cortisol omhoog en schiet je in actie : je gaat lopen en verbruikt daarbij een deel van je reserve. Bij sluimerende stress, merk je niet of nauwelijks dat er stress aanwezig is, en volgt er dus geen actie. Het heeft me aan het denken gezet over de vermeende rust waarin ik dacht terecht gekomen te zijn : Van zodra het goed gaat, val ik niet meer af, en kom ik bij. Ik ben me ervan bewust geworden dat er inderdaad heel veel stress blijft sluimeren op de achtergrond, stress die ik negeer, wegdring, want het is toch zoveel beter op die momenten,... Die stress is er dan wel omwille van Koen (gewoonweg omdat ik nooit weet wanneer het opnieuw fout zal lopen), maar is wel louter mijn verantwoordelijkheid. Het is aan mij om er iets aan te doen. Bewust zijn ervan is de eerste stap om er iets aan te doen. Voor het ogenblik probeer ik er op twee manieren mee om te gaan. Een eerste manier is om te proberen te relaxen, proberen de stress bewust los te laten. Nu loopt alles goed, dus is die stress er nu niet nodig. Vooral 's avonds probeer ik dat in mijn bed, en ik merk dat ik een stuk beter slaap en ik 's morgens een stuk meer energie heb om aan de dag te beginnen. Soms lukt het helemaal niet om te ontspannen, komt er zoveel op me af, dat ik niet weet waar mijn hoofd staat. Dan probeer ik de stress-cirkel gewoon af te werken, door effectief te handelen, door in een hoog tempo aan de slag te gaan, om dan achteraf te relaxen en te genieten van het resultaat. Ik ben nog maar een week op die manier bezig, maar ik merk wel dat het me goed doet, dat ik meer energie heb, dat ik me beter in mijn lijf voel. Ik ben me er wel van bewust dat omgaan met sluimerende stress ook een lang proces zal worden, maar wel een serieuze stap in de goede richting.
Na net geen drie weken dat het goed liep, was er gisterenavond, onverwacht en zonder enige aanleiding opnieuw een explosie. Koen had in mijn agenda gekeken, die als basis gebruikt wordt om de uren werk aan te rekenen aan mijn klanten, en bij anderhalf uur in de voormiddag had ik de naam van de klant nog niet vermeld. Over het hoofd gezien, en dat zou zeker aangevuld worden vandaag. Ik check het nog altijd even na of wat ik vermeld heb volledig is. Maar voor Koen was dat een onoverkomelijk probleem : ik was te dom om mijn uren bij te houden. Ik was zo dom om gratis te werken voor mijn klanten. Ik kon niet rekenen.... Iedereen lacht mij uit achter mijn rug omdat ik zo dom ben om voor niets te werken,... Roepen, tieren,.... waarbij ik alleen maar rustig geantwoord heb dat dit nog zou aangevuld worden, één keer, twee keer, tien keer,... Telkens opnieuw want hij was niet te stuiten. Na de positieve vooruitgang van de voorbije tijd was dit opnieuw serieus slikken. Ik weet wel dat het steeds zal terug komen, maar het komt altijd hard aan. Het is mij wel gelukt om mezelf "tot orde" te roepen, op het ogenblik dat hij terug weg was, en te kunnen loslaten : Hij had geen enkele reden tot zijn uitval. Ik ben, zeker de laatste tijd, goed bezig. Ik verdien een compliment in plaats van zo maar in de grond geboord te worden. Als hij het me niet geeft, dan kan ik het mezelf geven. Dus niet in elkaar krimpen , maar letterlijk mijn schouders achteruit, en verder doen waarmee ik bezig ben. Ik ben degene die bepaal hoe ik mijn werk doe. Dit is mijn vrijheid, en die neemt hij niet meer van me af. Het is me gelukt om los te laten. Koen heeft me dit keer niet doen toeklappen, niet in de grond geduwd, mijn zelfvertrouwen en zelfbewustzijn is niet onderuit gehaald. En ondertussen is de bui terug voorbij. Ik merk wel dat hij licht ontvlambaar blijft. Maar we proberen op een positieve manier verder te doen, en los te laten. We geraken er wel!!
En onmiddelijk roepen en tieren dat, als dat nog één keer gebeurt, IK ze onmiddelijk moet buitengooien... Wordt dit nu echt terug stressen iedere donderdag? Met de eindeloze discutie of ze nu al of niet vijf minuten te veel of te kort gewerkt heeft?? 
We geraken er wel!!
