Begonia sutherlandii

Botanische naam  : Begonia sutherlandii
Nederlandse naam : Afrikaanse knolbegonia
Herkomst         :
Bijzonderheden   : diverse kleuren
Grondsoort       : alle,doorlatend
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : half schaduw
Wind             : gevoelig
Groep            : knol
Gebruik          : borders, kuipen/potten, vakken
Hoogte           : 0.15-0.30 m
Bloeikleur/vorm  : oranje
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Plantdiepte      : 0.05-0.10 m

Kenmerken:
In de tuin best onder een struik of boom plaatsen, of uit de wind en de regen.
De plantjes zijn zeer tenger en breken snel af, daarom opletten bij het uitplanten !
Planten vanaf februari - maart (met risico). Na de ijsheiligen van 15 mei is het meeste vorstgevaar geweken.
Zet de planten onderling 30 cm uitéén, om een goede groei te bewerkstelligen. Voorzie ook een goeie portie kompost, deze houdt goed het water vast.

Bloemen :
Door het kleine, lichtgroene blad en de vele kleine oranje bloemen, is deze hangbegonia minder opzichtig dan zijn soortgenoten met de grote, felgekleurde bloemen

LUISTER NAAR JE PLANTEN

Ook planten kunnen spreken. De kunst is echter ze te verstaan. Hun taal is de onze niet, het IS een gebarentaal waarmee ze de aandachtige liefhebber meedelen of ze het goed of slecht hebben. Net

zoals je mensen hebt die aanleg hebben voor vreemde spreektalen zijn er die aanleg hebben om deze gebarentaal te verstaan.

Maar je kunt het ook Ieren, neen, niet met een Assimil-methode, gewoonweg : door observeren: kijken en luisteren.

Een voorbeeld, als het ware uit de eerste les:

planten laten hun bladeren en twijgen hangen wanneer ze een groot tekort aan water hebben.

De planten laten een zeer duidelijk teken zien. Toch wil dat nu ook weer niet zeggen dat elke plant met treurende bladeren onmiddellijk water nodig heeft.

Het kan ook zijn dat ze water teveel heeft en gewoon aan het rotten gaat.

Het spreekt voor zichzelf dat men eerst nagaat of de grond niet te nat is alvorens bijgegoten wordt. Ook in onze spreektaal kan hetzelfde woord meerdere betekenissen hebben, het hangt ervan af in welke context het staat.

Water

Laat ons eens de cursus plantentaal openslaan.

-Een plant vertoont slapte, donker kleurende, uiteindelijk rottende twijgen., geen verdroogde maar wel afvallende bladeren. Wat bedoelt de plant hiermee?

---Er staat teveel water in mijn pot, ik heb koude voeten!

Wat moet er nu gedaan worden? , De plant moet onmiddellijk verpot worden in nieuwe grond en je moet er goed voor zorgen dat zoveel mogelijk oude grond van de wortels verwijderd wordt.

Tijdens het verpotten worden eventueel de twijgen gesnoeid, vooral deze die geen blad meer hebben zodat er vele nieuwe jonge twijgjes kunnen gevormd worden.

Doe je dat niet dan zullen de oude twijgen verder groeien en op het nieuwe gedeelte bladeren krijgen , echter niet meer op het oude vlak zodat de plant onderaan kaal zal blijven.

Een andere zin:

de plant maakt kleinere blaadjes, ook groeiende twijgen; de bladpluimen zijn bruin...

De plant heeft water tekort. Je zult vaker moeten gieten.

Meststof !

--Andermaal te kleine blaadjes en te zwakke groei maar geen bruine bladpunten: De groei stopt zelfs helemaal.

Dit duidt op een meststofgebrek. Geen regelmatig meststof, vloeibaar of korrels.

Is uiteraard enkel aIs de plant in haar groeiperiode verkeert, anders niet.

In rusttijd mag ze niet groeien en moet er juist een groeistilstand zijn

--Er worden overvloedige twijgen gevormd met veel blad, teveel van het goede.

De plant gaat volop haar gang maar... bloeit niet.

Dit betekent teveel meststof. Stop een poosje met voedsel geven en doe het nadien rustiger aan.

Standplaats

Een ander hoofdstuk is de standplaats.

--De plant legt lange twijgen aan, echter met weinig blad, klein en bleek van kleur, met grote tussenruimten tussen de bladeren.

Wat is er gaande? Juist. De plant staat te donker. Ze moet meer licht krijgen

De bladeren vertonen scherp afgelijnde vlekken, de bladeren rollen op... de plant staat te warm, het rechtstreeks zonnelicht doet de bladeren verbranden (ze vertonen brandvlekken) of ze staat te dicht bij de centrale verwarming. Ze moet verzet worden. 's Zomers beslist het zuidvenster vermijden, ofwel schennen tegen het felle zonlicht.

--De bladeren vergelen, de groei valt plat, er is bladluisaantasting.

Dit duidt ook op een te warme standplaats en een te droge lucht. De plant wenst een koelere stand- plaats en meer vocht in de lucht.

--Plotseling vallen de twijgen om en rotten.

De plant kreeg een 'koude schok, Dit gebeurt nogal eens in de winter wanneer een buitendeur te lang heeft opengestaan of wanneer een plant een koude nacht tussen venster en gordijn heeft doorgebracht.

Het beschadigde deel moe' onmiddellijk worden weggenomen. De plant moet tegen de koude wor- den beschermd.

--Witte of grauwkleurige vlekken op de bladeren

wijzen op het feit dat het gietwater dat in drup- pels op de bladeren terecht is gekomen te koud is of teveel kalk bevat.

Het gietwater moet onthard worden en op kamertemperatuur worden gebracht alvorens te gebruiken.

***

Tot zover deze taalcursus.. Wie de les goed kent kan met de meeste kamerplanten omgaan. Je zult ze verstaan. Uiteraard spreekt elke plantensoort haar eigen dialect. Luister goed, de plant vertelt het je wel wanneer je iets verkeerds

***

Rosa 'Meitoifar'

Botanische naam  : Rosa 'Meitoifar' ('Auguste Renoir')
Nederlandse naam : Fleur romantica roos
Herkomst         :
Bijzonderheden   :
Grondsoort       : alle, humeus, lichte klei
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : zon
Wind             : weinig gevoelig
Groep            : fleur romantica rozen
Gebruik          : groepen/vakken, tuinen
Hoogte           : 0.50-1.00 m
Vorm             : opgaand
Bloeikleur/vorm  : geurend, roze
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Blad             : bladverliezend
Twijg/stam       : doorns/stekels

Roos met grote bloemen, Auguste Renoir ® 'Meitoifar.

Sterke geur voor een zeer grote bloem van een bengaals op vaste dichte gebladerte. 

-Het is nu de ideale periode om rustig allerlei zaadcatalogi door te kijken en een lijstje te maken van allerlei soorten die je wilt kopen om over enkele maanden te zaaien.
-Mocht je grootse plannen voor de tuin hebben, dan kun je deze wijzigingen nu op je gemak op papier uitwerken.
-Reinigen grasmaaier en andere machines.

VERMEERDERING:

Stekken kunnen we nemen van de volgende planten.
Op een vorstvrije plek in scherp zand zetten en in maart in de grond steken. Alleen als het niet vriest en met een scherp maar zuiver mes. Snij van het eenjarige hout van de moederstruik rechte twijgjes af.Verwijder de top en het onderste deel (de top is doorgaans te week en het uiteinde vaak te houterig),zodat u stekjes van 10 15 cm overhoudt.
Inkuilen in een koude bak.
In maart kunnen de stekjes dan de volle grond in

--BUXUS--DEUTZIA--SERING--FORSYTHIA--KORNOELJE--HORTENSIA--LIGUSTER-- --POPULIER--WILG--PALMBOOMPJE--PHILADELPHUS(BOERENJASMIJN)--RIBES-- --WEIGELIA--BUDDLEIA(VLINDERSTRUIK)--TAMARIX--SAMBUCUS(VLIER)--SPIREA-- --BOTTELROOS--VIBURNUM(SNEEUWBAL)--HYDRANGEA--KERRIA(RANONKELSTRUIK)—

-STEKKEN VAN CHRYSANTEN:
Een gesneden kop stek van ca.5 cm hoog,de een tegen de ander in een grote pot,de helft gevuld met een grondmengsel van 2 delen turf + 1 deel zand.
Zet de pot zo kort mogelijk tegen het glas bij een temperatuur van 20'.
Zet de stekken 2 cm diep in de pot of plantkist die we afdekken met kaasdoek om de lucht vochtig te houden.
We verpotten binnenshuis 3 maal,in 7 cm , in 12-15 cm , in 20-22 cm.

-WORTELSTEK nemen van--PHLOX--ANCHUSSA--GAILLARDA--VERBASCUM-- -

VERMEERDEREN-:
-Door tegen het eind van de maand stekken te nemen van;
-Bladstek :--GERANIUMS--BEGONIA REX--
-Kopstek :--FICUS--
-Stengelstek :--DRACAENA--DIEFFENBACHIA--
-Zijscheut :--GUZMANIA--

SNOEIEN:
-Zodra het niet meer vriest kunt u snoeien.
-De meest bekende en meest voorkomende boomsoorten die u boven het hoofd dreigen te groeien,kunt u deze maand in model brengen.
Snoeien moet niet maar kan deze maand,bij volgende gewassen komt de sapstroom vroeg op gang en bij te late snoei zullen ze veel te veel sappen verliezen,het zogenaamde bloeden.

--WILDE WINGERD--DRUIF--BERK--ESDOORN--VLEUGELNOOT--GLYCINE(blauwe regen)--BLAUWE REGEN:

Snoei heeft als voordeel dat de plant ruim in volume zal toenemen.Alle jonge hout dat tijdens het voorbije jaar werdt gevormd,en dat niet onontbeerlijk is voor de goede vorm van de plant, wordt op zowat 7 cm weggesnoeid.

-De nieuwe scheuten van appel- en perebomen mag u kordaat bijsnoeien.
-Het oude hout van bladverliezende BERBERIS kunt u tot op de grond wegknippen.
-FORSYTHIA of TOVERHAZELAAR snoeien is gemakkelijk: u knipt gewoon oordeelkundig wat takken weg voor in de vaas!!
-Als u een grote tak weghaalt van een boom,zaagt u de tak eerst een eindje van de stam af.Daarna pas zaagt u de overblijvende stomp af (eerst onderaan,dan bovenaan), zo voorkomt u dat de bast van de boom lelijk inscheurt.
-De zogenaamde waterloten bij de APPELBOOM snoeien we onmiddelijk weg, ook scheurende takken worden verwijderd.
-FUSCHIA zowel op stam als onder struikvorm kunnen nu een snoeibeurt hebben. De struiken worden flink ingesnoeid terwijl alle zijscheuten op de stam worden ingekort tot op 2 of 3 ogen.
-KLIMPLANTEN worden best wat ingekort.Op deze wijze voorkomt u dat harde wind ravages in het gewas zou aanrichten.Wat op dergelijke wijze afwaait en meestal gebroken wordt is verder toch waardeloos en dient achteraf te worden weggehaalt terwijl de win d geen enkele keuze maakt tussen wat het uiterlijke schendt en wat weg zou kunnen.
-Worteluitlopers wegsnoeien van kultuurvarieteiten die veredeld zijn op een wilde onderstam,o.a.
-SERING—ROZEN--RANONKELSTRUIK

Bloembollen en -knollen:
--Controleer de vorstgevoelige bollen, knollen in de winterberging regelmatig op ziekten. Haal aangetaste en beschimmelde of rottende bollen weg.
--Hyacinten, krokusjes, narcissen en tulpen kunt u in bloei trekken door ze op te potten en koel weg te zetten. Zet ze pas warmer als de bloemknoppen zichtbaar zijn.

Moestuin:
--Als je een groentetuin hebt, kun je nu ook mooi de indeling voor het komende groeiseizoen uitdokteren.
--Controleer de kiemkracht van uw resterende zaden. Doe wat zaad op een vochtig doekje, doe er een plastiek over (serre nabootsen) en plaats dit op de vensterbank. Als de helft van de zaden kiemen, is het zaad nog bruikbaar.
--Zet de composthoop nog een keer om zodat deze in het voorjaar goed verteerd is.

Kuipplanten:
--Kijk de opgeslagen kuipplanten regelmatig na. Vooral de bladhoudende soorten mogen niet uitdrogen. Geef geregeld een weinig water en zorg voor voldoende bescherming tegen de vorst.
--Lucht de kuipplanten in de winterberging regelmatig, door bij vorstvrij weer het raam open te zetten.
--Geraniums (Pelargonium) kunnen nu gestekt worden. Neem stekjes van ca. 5 cm en zet ze in aparte potjes met stekgrond. Zorg dat ze niet uitdrogen.

Kamerplanten:
--Besproei kamerplanten ook in de winter regelmatig met de plantenspuit. Planten met grote bladeren kan u met een vochtige doek afnemen.
--Winterbloeiende kamerplanten op een lichte, koele plek uit het directe zonlicht plaatsen.

Vijver:
--Zolang de watertemperatuur lager is dan 10°C mag je beslist de vissen niet voeren.
Bij aanhoudende hevige vorst kan de ijslaag zo dik worden dat er geen uitwisseling meer is van zuurstof waardoor vissen en ander vijverleven in gevaar komt. Daarenboven zorgt het uitzetten van het ijs voor scheuren en barsten in de vijverwand. Met een ijsvrijhouder of een bussel lange twijgen voorkom je dat de vijver dicht kan vriezen en voorkom je bovenstaande problemen

Phytolacca

Botanische naam  : Phytolacca americana
Nederlandse naam : Karmozijnbes
Herkomst         : Noordoost-Amerika
Bijzonderheden   : rose verbloeiend, bes giftig,zaait uit
Grondsoort       : alle, humeus
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : half schaduw, zon
Gebruik          : solitair, borders, giftig, waterkant
Hoogte           : > 1.20 m
Bloeikleur/vorm  : wit/créme, aar
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Blad             : groen
Vrucht           : zwart, rood/bruin

Standplaats:
Het is een plant voor voedselrijke, vochtige grond.

Kenmerken:
De karmozijnbes is een vrij grote plant die al vrij snel tot anderhalve meter hoog kan worden. In juli en augustus verschijnen dan de opvallende witte bloemen en na de bloei verschijnen er decoratieve, zwarte vruchten die tot in de herfst aan de planten blijven zitten. Bij de Phytolacca americana gaan de twijgen met de bessen na verloop van tijd doorhangen.

Bloemen :
De westerse karmozijnbes bloeit van juli tot september met witachtige bloemen. De vruchtdragende trossen gaan later overhangen, in tegenstelling tot die bij de oosterse karmozijnbes (Phytolacca esculenta). De tien vruchtbeginsels zijn met elkaar vergroeid, ook dit in tegenstelling tot die van de oosterse karmozijnbes.

Planten :
Karmozijnbes is een solitair. Het is een gezond ogende plant die nauwelijks wordt aangevreten. Een plekje op de hoek van een border of voor een rand met heesters is het meest geëigende gebruik van deze plant. Halfschaduw en schaduw worden op prijs gesteld. Op een voedselrijke bodem (humus of klei) kan de plant één tot drie meter hoog worden met een breedte van één tot anderhalve meter. Op wat minder vochthoudende gronden wordt de hoogte niet meer dan een meter.

Gebruikte delen:
Karmozijnbesproducten zijn extracten van alle onderdelen van de plant: bladeren, wortel en bessen.
Karmozijnbes bevat chemische stoffen die bekende toxinen zijn, maar verschillende van zijn andere bestanddelen vertoonden een biologische werkzaamheid in laboratoriumproeven.

Werkzame bestanddelen:
De karmozijnbes is een meerjarige plant met dikke hoofdwortel. De stengels die ieder jaar afsterven zijn rood met om-en-om groeiende lancetvormige bladeren. De bloemen groeien in enkelvoudige trossen en hebben witte vijflobbige bloemdekken. De wortel, in de winter gerooid en bij een temperatuur van 40 graden gedroogd, is het deel van de plant dat het meest wordt gebruikt.

De drogerij bevat saponinen, zetmeel, gom en hemicellulose.

Van oudsher wordt Karmozijnbes gebruikt ter bestrijding van reuma, astma, dysenterie of aambeien. De bessen zouden stoffen bevatten die van invloed zijn op het celdelingsproces. Ze zouden zelfs chromosomen beschadigen en daarmee het ontstaan van kanker kunnen bevorderen.

Eigenschappen:
De karmozijnbes heeft zeer dikke penwortels met enorme reserves die aan bieten doen denken. Als je ze uittrekt en je hebt maar een stukje van de wortel mee, dan zullen het volgende jaar meerdere stengels uit de resterende wortel opschieten. Wil je de planten definitief verwijderen uit de tuin, dan kun je ze het best met de spade volledig uitgraven zodat er geen stuk wortel achter blijft.

Bij de eerste vorst zullen de planten bovengronds volledig afsterven en in het voorjaar lopen ze net als alle andere vaste planten terug netjes uit.

De wortels en de zaden zijn zeer giftig voor mens en vee.

Vermeerderen :
Door scheuren en zaaien
Zaaien in maart onder glas. Uitplanten eind april in de volle grond.

Soorten :
P.Acinosa – wit,juli-sept 1,50
P.Americana – wit,juli-sept 1,20

Weetjes :

De vruchten van de karmozijnbes worden zeer graag door de vogels gegeten. De giftige zaden ervan worden niet verteerd in de maag en zodoende worden ze in de ruime omgeving van de moederplant via de vogelontlasting in vele Nederlandse en Belgische tuinen uitgezaaid waar het vaste gasten worden.

Ze verspreiden zich zoals de Amerikaanse vogelpest en de vlierstruik.

De naam is afgeleid van het Griekse 'phyto', of plant en anderzijds het Latijnse 'lacca' wat je kan vertalen naar lak of verf. Dat verwijst naar het een donkerrood pigment dat de Indianen vroeger uit het sap van de rijpe bessen haalden om er hun wol (kledij), sierraden, gebruiksvoorwerpen mee te kleuren. De kleurstof werd later ook gebruikt als rode inkt en evenzeer om er vale rode wijn en port mee bij te kleuren zodat deze donkerder van kleur werd. Dit heeft echter negatieve neveneffecten op de spijsvertering van de wijndrinkers. In Frankrijk werd het gebruik ervan dan ook verboden en wie toch betrapt werd kreeg toendertijd de doodstraf.

De benaming van 'karmozijnbes' verwijst trouwens eveneens naar de kleurstof die men uit het bessensap kon winnen.

Karmozijnbes wordt al eeuwenlang gebruikt vanwege de kleureigenschap. Musea in de Verenigde Staten liggen vol met documenten die de eerste Europese immigranten beschreven hebben met Karmozijnbes-inkt. Indianen waren van oudsher gewoon om gebruiksvoorwerpen, kleding én hun eigen huid te beschilderen met deze rode verfstof.

Bij deze uitgesproken kleurrijke eigenschappen is het lastig om een associatie met zeep en wassen te krijgen. De grijswitte penwortel blijkt echter een uitstekend wasmiddel te zijn! De wortels zitten namelijk vol met saponinen, zeepstoffen. Fijngesneden wortelstukjes meekoken in het vuile waswater en u krijgt een helderwitte schone was als eindresultaat.