KALENDER FEBRUARI

KALENDER FEBRUARI KAMERPLANTEN

ZAAIEN:
-Op een lichte warme plaats zaaien van;de grond voldoende vochtig houden.
--BROWALLIA--GAZANIA--GLOXINIA--MIMOSA--EXACUM--BEGONIA--
-Voor het balkon vanaf half februari;
--VLIJTIG LIESJE--SIERTABAK--LOBELIA--PETUNIA--AGERATUM--VUURSALIE--

PLANTEN:
-Bij zacht weer op het eind van de maand op een beschutte plaats;
--PRIMULA'S--VIOOLTJES--VERGEET-MIJ-NIETJES--

BLOEIENDE PLANTEN:
-Bloeiende kamerplanten rijkelijk gieten en regelmatig voedsel geven.
--CINERARIA--AMARYLLIS--CAMELLIA--CLIVIA--COLUMNEA--PRIMULA--CALCEOLARIA- --CYCLAMEN--

SNOEIEN EN VERPOTTEN:
-Grote planten die te vol zijn doorgeworteld verpotten en langzaam wat meer water geven.
-Snoeien:
FUSCHIA'S--GERANIUMS--STRUIKMARGRIET-- -Verpotten:--KERSTCACTUS--SMITHIANTHIA--EUCOMIS--ACHIMENES--

VERMEERDEREN:
-Stengel stek :--DRACAENA'S--DIEFFENBACHIA'S--
-Kopstek : --FELICIA--SIERNETEL--
-Wortelknollen delen :--CALADIUM-- -Scheuren :--KAAPS VIOOLTJE-- -Tussenstek :--KLIMOP-- -Marcotteren :--FICUS--
-Enten :--CACTUSSEN--

TIPS :
-Clivia heeft vermoedelijk een bloeistengel gemaakt.De plant komt dan op een lichte plek en krijgt meer water.
-Een leuke klimmer is SUZANNE MET DE MOOIE OGEN die eind deze maand kan gezaaid worden.

KALENDER FEBRUARI SIERTUIN

ZAAIEN:
-Vanaf midden februari worden verschillende eenjarigen gezaaid,o.a.;
--SALVIA - -PETUNIA - -ZINNIA - -ANJERS- - PHLOX - - IJZERHARD- -AGERATUM- - IMPATIENS- --COBAOEA - -CANNA --CELOSIA --NEMESIA - - IPOMOEA - - LATHYRUS- -GERANIUMS- - LEEUWEBEKJES--RIDDERSPOOR--TAGETES--ALYSSUM--

-LATHYRUS kunnen we nu ook inzaaien waarna het begin juli bloeit.

-IPOMOEA (Pronkwinde):vanaf midden februari in potten van 10 tot 14 cm,per potje neemt men 5 tot 10 zaden die ongeveer een halve cm diep in vochtige zaaigrond gelegd worden.

-ALYSSUM : febr. -maart binnenshuis bij een temperatuur van 20 fC. De kiemtijd is ongeveer 14 dagen waarna de plantjes in potjes worden verspeend om ze in mei uit te planten.

-SALVIA :of VUURSALIE (de eenjarige) worden al vroeg in kistjes gezaaid, broesen of vochtig houden tot bij de opkomst is noodzakelijk. Als de plantjes vier echte blaadjes hebben kunnen we gaan verspenen.

PLANTEN:
-Nog niet te oude maar op de verkeerde plaats staande struiken en bomen bij vorstvrij weer verplanten.
-Tijdens vorstvrije periodes kunnen rozen en bladverliezende heesters worden uitgeplant.
-Sierstruiken en bomen met vallend blad kunnen worden geplant.
-In een vochtig turfbed vormen volgende knollen en bollen al zijscheuten;
KNOLBEGONIA - -ACHDfENES- -DHALIA --GLOXINIA - -SININGIA ' S-- -KNOLBEGONIA :

SNOEIEN:
-Te groot geworden en overhangende sierstruiken die in de zomer of het late voorjaar bloeien.
-MEIDOORN- -KARDINAALSMUTS--DEUTZIA ' S--RANONKELSTRUIK - -GANZERIK --HYPERICUM- -LAVENDEL-- VLINDERSTRUIK - -SPIREA --

Snoeien na de bloei:
--CHINEES KLOKJE--SPIRAEA ARGUTA--BLOEIENDE JASMIJN--PRlJNlJS TRILOBE-- --TOVERHAZELAAR--RIBES--TAMARISK--CLEMATIS--SERING--BRUIDSLUIER--CALLICARPA TROMPETBLOEMEN

-Van de tuinhortensia's wordt alleen de PLUIMHORTENSIA-(hydrangea panicu- lata) sterk teruggesneden.
-Snoeien van besdragende en bladheesters.
-Februari is de beste periode voor het snijden aan DRUIVELAARS .Als men het vroeger doet ,is er kans dat de ranken(ogen) invriezen en als men later ver- wondt, gaan de planten veel sap verliezen.
-Van bladhoudende planten en naaldgewassen (koniferen) blijven we zeker nog een maand met de snoeituigen af.
-Oude PELARGONIUMplanten (Geranium)worden nu tot op een hoogte van 15 tot 20 cm ingekort. Steeds afsnijden juist boven een stengelknoop. Na deze in- greep moeten de planten worden verpot. Daarbij alle aarde van de wortels schudden en vervangen door nieuwe voedzame potgrond. De bloempot zelf zo klein mogelijk kiezen.

VERMEERDEREN:
-Als u nu de sterke parkrozen stekt kunt u uw eigen rozen kweken.

Winterstekken
kunt u best nu snijden. Nadat de snijwonden opgedroogd zijn ,de busseltjes voor 2/3 ingraven langs de noordzijde van een muur. Goed aanduwen.

-WORTELSTEK:
kan in volle grond of onder glas plaats vinden.De stukjes wor- tel zijn afgesneden op 5 - 8 cm lengte.
--ARABIA ELATA (hemelboom) --BUDDLEIA ALTERNIFOLIA--CHAEHAMELIS--HIBISCUS- - RHUS TYPHINA ( fluweelboom) - -FRAMBOOS --
-Chrysanten kunnen we nu stekken en aan de groei brengen op een lichte koele plaats bij 12°C,de stekken hebben een lengte van 8 cm.

-WATERSTEKKEN:
stekken in water gevulde potjes of flesjes enz. --BEGONIA--FUSCHIA--IHPATIENS (vlijtig liesje)--

-BLADSTEK: --BEGONIA--SAINTPAULIA--

BLOEIENDE PLANTEN:
- -CINERARIAS - - LACHENALIA ' S - -CROCUS - -NARCIS - -HYACINT- -HAEJfANTHUS - -CAMELIA --
--HIPPEASTRUM--ABUTILION--JASMINllM--BORONIA--BROWALLIA--BELAPERONE(garnaal- plant) --DAPHNE HEZERIUM(peperboompje) --CORNUS }{AS (kornoelje) --VIBURNUH-- --ERICA CARNEA(heidesoorten)--

GAZON:
-Het is nu de tijd om een grondmonster te nemen en te laten onderzoeken. -U kunt nog altijd wat kalk strooien.
-Als de grond bevroren is het gazon zo weinig mogelijk betreden.

TIPS:
-Uiterlijk aan het eind van deze maand de nestkastjes schoonmaken en repareren.De minimale ophanghoogte vanaf de grond is 2 meter. Zorg voor voldoende onderlinge afstand.
-Bij sneeuwval de coniferen voorzichtig door schudden om ze van de sneeuw- last te bevrijden.
-In deze maand kunt u al zomerbollen voor de tuin aanschaffen en op een wanne plaats voortrekken.
-Tegen schimmelziekten de grond nu al met gier van heennoes of boerenwonn- kruid besproeien.
-Bij mooi weer kan in de bloemperken alvast wat mest ingewerkt worden.
-In de fruittuin kunnen we bij een zonnige vorstvrije dag gebruik maken om een 6% oplossing van vruchtboomcarbolium te spuiten. Zorg ervoor dat alle delen goed geraakt worden, ook de twijguiteinden.Alleen de perzikbomen ver- dragen deze behandeling niet.

-FRUITBOMEN-EN STRUIKEN
1/ Snoeien
2/ In de eerste helft van de maand besproeien met Carbozil of een ander carbolineum voor fruitbomen (deze behandeling doodt bladluize- eitjes,parasieten,wieren en korstmossen)
3/ Rondom en tussen de bomen of struiken een dikke laag compost leggen. -BORDERS:Strooi wat kunstmest tussen de planten en spit het voorzichtig zo een 10 cm diep in de grond.

-Wil u voorkomen dat MUNT straks alles overwoekert dan moet u nu de onder- gronds wortelende uitlopers zo veel mogelijk opgraven en wegsnoeien.

ZIEKTEN EN PLAGEN:
-GROENE SPARRELUIS:Zijn bladluizen die de naalden uitzuigen zodat deze dan geel worden en afvallen. Aangeraden Pirimor of Plantschoon.Zie maart.,.'",,-

WEERSPREUK:
-Geeft februari klaverblad, Pasen dekt met sneeuw het pad

KALENDER FEBRUARI MOESTUIN

ZAAIEN:

-IN HUIS :--KOLEN--VROEGE PEULVRUCHTEN--SLA--ANDIJVIE--PAPRIKA--TOMAAT- --AUBERGINE--PETERSELIE--SELDERIJ--

-In de kas of serre:--KROPSLA--PLUKSLA--SNIJSLA--BOSUITJES--RADIJS--PEEN-- --RAAPSTELEN--SPINAZIE--

-In volle grond:--RAAPSTEELTJES--SPINAZIE--RADIJS--PEEN--SLA--ZOMERPREI-- --KERVEL--ERWTEN--TUINBONEN--BORAGE--SPRUITJES--

PLANTEN:
-In bak of serre:--KROPSLA--BLOEMKOOL--
-In volle grond :--SJALOT--LOOK--PLANTAJUINTJES--

VERMEERDEREN:
-Stekken van bessestruiken:Van het lichtgekleurde eenjarige snoeihout van bessen zijn goede stekken te maken.Stukjes tak van 20 cm worden op een be- schutte plaats voor ongeveer de helft in de grond gestoken.In het najaar zijn de takjes beworteld en kunnen ze uitgeplant worden.
-Tegen het eind van de maand woorden bij de zwarte bessen en de kruisbessen de topjes van de takken verwijderd als preventieve maatregel tegen de Amerikaanse kruisbessenmeeldauw.

SNOEIEN:
-Op vorstvrije dagen kunnen nog altijd vrijwel alle fruitsoorten worden gesnoeid.Alleen steenvruchten zoals bv.KERS--PERZIK--PRUIM-kunnen beter in de zomer onmiddellijk na de oogst worden gesnoeid.
-Niet langer wachten met het snoeien van druiven en kiwi 's,de kans dat de snoeiwonden gaan bloeden wordt steeds groter.

TIPS :
-De lijmbanden kunnen worden verwijderd en verbrand.
-Stammen van bomen beschermen door ze in te smeren met witte boompap.
-Vroege aardappels worden voorgekiemd op een koele plaats waar volop licht is bij een temperatuur van ca.10'C. -Perzikbomen die buiten staan worden met zwavel behandeld tegen de krulziekte zodra de knoppen beginnen te schuiven.

Rhipsalidopsis

Botanische naam  : Rhipsalidopsis rosea
Nederlandse naam : paascactus
Bloeitijd        : april
Bloemkleur       : rozerood
Hoogte min-max   : 0.5-0.5
Bladeren         : kantige twijgen

Standplaats:
De bloeitijd is door temperatuur en daglengte te regelen. Belangrijk is de rustperiode: wordt deze niet gegeven dan komen er helemaal geen bloemen. Zet ze op de vensterbank, maar niet te zonnig en 's zomers op het balkon. In de zomer royaal gieten en tot augustus af en toe spaarzaam bemest worden. Na de bloei kan de plant verpot worden en daarna wordt hij vaak op een beschutte, beschaduwde plek in de tuin gezet. In de herfst de planten binnenhalen vóór de eerste vorst naar een koele overwinteringsplaats.

Kenmerken:
Rhipsalidopsis rosea groeit meer rechtop met leden van 2 tot 5 cm lang.

Bloemen :
Bloemen rozerood, geurend.
In tegenstelling tot de kerstcactus bloeit deze paascactus in het voorjaar.
Hij bloeit in de lente gedurende 2 tot 3 weken. Als de bloemknoppen verschijnen de plant niet meer draaien om knopval te vermijden. Geef weer meer water als de bloemen verschijnen

Planten :
Rhipsalidopsis verlangen een zwakzurig substraat (pH 5). Kalk dient men beslist te vermijden! De grond moet steeds vochtig blijven. De lucht mag nooit te droog zijn, anders vallen de leden snel af.

Eigenschappen:
In de winter moeten ze licht en koel staan bij 10-15°C. Een temperatuurschok kunnen ze niet verdragen. Het beste voelen ze zich als ze een vaste standplaats hebben, waarbij ze niet worden gedraaid. Bij 17-20°C moet de daglengte beslist onder de 12 uur liggen. Spaarzaam gieten net zoveel dat de plantenleden niet schrompelen.

Vermeerderen :
Wordt ook meestal geënt omdat de plant dan beter groeit.
Kan het eenvoudigst door afleggen.
Kan ook door stekken in mei topjes van de stengel af te snijden. Vervolgens een dag laten drogen en stekken bij 20-25°C.
Rhipsalidópsis gaértneri kan ook worden gezaaid.
Als de plant goed aan het groeien is, is het moment gekomen om stekjes te nemen. Neem geen oude leden want die bewortelen niet goed! De stekjes moeten volledig gaaf zijn om te kunnen bewortelen. Kerstcactus en Paascactus worden op dezelfde manier vermeerderd.
In een flesje water of vochtige grond bewortelen de stekjes na enkele dagen

Ziekten en plagen
Knopval ontstaat door het draaien van de pot.
In de tuin kunnen slakken de planten belagen.
Spint en wolluis komen een enkele keer voor

Weetjes :

Na de bloei mag de paascactus verpot worden in gewone potgrond. Blijven water geven tot oktober. Dan minderen met water geven. De bloei, die mag verwacht worden in de lente, volgt na een droogteprikkel.

De paascactus doet zo op het eerste gezicht veel aan een lidcactus denken, maar de bloempjes zijn helder rood en deze soort bloeit meer in het voorjaar. Er bestaat grote verwarring omtrent de juiste benaming, soms komt ze ook voor als Epiphyllopsis gaertneri. Ze groeit hoog in de bomen en is dus een soort die de gewone cactusgrond niet kan verdragen. U zult gewone bloemistengrond moeten gebruiken en daardoorheen een beetje turfmolm doen.

De plant wordt ook dikwijls geënt, wat u op de onderstam van de Pereskia of de echte bladcactus kunt doen.

De plant dient u in het najaar en in de winter aan de groei te houden, pas half februari mag ze een beetje rust hebben. dan minder water geven en niet meer bemesten.

Zodra de rode bloemknopjes tevoorschijn komen, zult u meer water mogen geven en is ook dagelijks besproeien heel nuttig. De plant, als ze eenmaal bloemknoppen heeft, zo min mogelijk verplaatsen en ook niet draaien ten opzichte van het zonlicht en tegen de felle zon beschermen.

Ze zou 's zomers ook met pot en al op een licht schaduwplekje in de tuin kunnen worden ingegraven.

Tegen begin oktober moet ze weer naar binnen, in een matig verwarmde kamer.

Als ze verpot moet worden, kan dat best direct na de bloei.

Dracaena

Botanische naam  : Dracaena draco
Nederlandse naam : Drakenbloedboom
Herkomst         : Canarische Eilanden
Bijzonderheden   :
Vochtbehoefte    : licht vochtig houden
Licht            : half schaduw, zon
Blad             : wintergroen
Hoogte           : tot 3 m
Bloeitijd        : vroeg i/d zomer,zelden in de kamer
Vermeerdering    : stekken, zaaien
Voedingsbehoeft  : om de week
Overwintering    : temperatuur 4- 8 ø, temperatuur 8-12 ø, licht

Standplaats:
lichtbehoefte: zon, halfschaduw. Beschutten voor direkte zon

Kenmerken:
De tot 12 m hoge plant wordt gekarakteriseerd door een of meerdere stammen met een dichte, parapluvormige kroon met dikke bladeren. Het is een langzaam groeiende plant, die er tien jaar over doet om een hoogte van 1 m te bereiken. Omdat de plant een eenzaadlobbige is, heeft deze geen jaarringen. De leeftijd van de plant kan alleen geschat worden aan de hand van het aantal vertakkingen. Van de planten wordt aangenomen, dat ze duizenden jaren oud kunnen worden. Het oudste, bekende exemplaar groeit in Icod de los Vinos op het noordwesten van Tenerife.

Planten :
•Matig plantenvoeding geven.
•Kan buiten als kuipplant in de zomer.
•Kan eeuwen oud worden.
•Besproeien mag, maar is niet noodzakelijk.

Gebruikte delen:
Uit de hars van de bast wordt een rood plantensap gewonnen, dat onder de naam ´drakebloed´ in de cosmetica wordt verwerkt. In het verleden werd hieruit ook een rode verfstof bereid die door vele meesters van de oud Vlaamse schilderschool in doeken werd verwerkt.

Werkzame bestanddelen:
Drakenbloed werd nog recentelijk gebruikt voor medicinale en cosmetische doeleinden, en verder als kleur- of verfstof. Italiaanse vioolbouwers, bijvoorbeeld, voegden het toe aan de lak van door hen gebouwde instrumenten.

Eigenschappen:
deze plant is vorstgevoelig
deze plant is wintergroen (groenblijvend)
geschikt voor een solitaire positie in een beplantingsschema

Vermeerderen :
Zaaien,stekken,marcotteren of stamstekken

Soorten :
-Dracaena fragrans
-Dracaena draco
-Dracaena deremensis
-Dracaena marginata
-Dracaena sanderiana
-Dracaena succulosa

Weetjes :

De drakenbloedboom (Dracaena draco) is een plant die van nature voorkomt op de Canarische Eilanden, Kaapverdië en Madeira.

Momenteel is de plant vrijwel niet meer in wilde staat te vinden.

Als de bast wordt ingesneden of de bladeren worden gekneusd, scheidt de plant een roodachtig hars uit, dat bekend staat als drakenbloed. Dit werd gebruikt door de Romeinen en Middeleeuwse alchemisten. De mensen geloofden dat het bloed was van Europese draken.

Op de Canarische eilanden speelde de drakenbloedboom een belangrijke rol in het religieuze leven van de oorspronkelijke bewoners, de Guanches. Daarnaast gebruikten zij het sap van de boom als helend smeersel en om hun doden te balsemen. In de Middeleeuwen bracht men het sap in verband met hekserij omdat het, aan de lucht blootgesteld, oranjerood kleurt. Vandaar de naam drakenbloed.

Mythologie
De drakenbloedboom (dracaena draco) is ontstaan uit het bloed van de honderdkoppige draak, Landon, die door Hercules (of Herakles) werd gedood. Landon bewaakte drie gouden appels in de tuin van de Hesperiden, dit waren huwelijkskado's van Gaia aan Hera.

Uit een van Hera's echtgenoot Zeus' buitenechtelijke relaties werd Hercules geboren.

Nadat Hercules was getrouwd, maakte Hera hem gek, waarop hij zijn eigen vrouw en kinderen doodde. Hercules vond dat hij hiervoor moest boeten en raadpleegde het orakel van Delfi, dat hem beveelde twaalf jaar in dienst van zijn neef koning Eurystheus te treden. Gedurende deze periode gaf Eurystheus hem twaalf taken: de 'werken van Hercules'. Het elfde werk van Herakles was het veroveren van de gouden appels. Hera plaatste de draak na zijn dood als sterrenbeeld aan de hemel.

Geschiedenis
Oeroud, nu van nature nog op de Canarische eilanden. De oorspronkelijke bevolking van de Canarische eilanden, de Guanches, gebruikte het drakenbloed voor huid versieringen, wondheling en als middel tegen ernstige buikloop. De Spanjaarden namen graag drakenbloed mee naar Europa, waar het o.a. gebruikt werd als houtafwerking. Stradivarius lakte er zijn violen mee.

Verzorging
--De drakenbloedboom is een boompje, waar je levenslang plezier van hebt.
--Geef haar geregeld water, aarde niet uit laten drogen.
--Zij houdt van zon, maar verdraagt schaduw.
--Om de 1 a 2 jaar verpotten in gewone onbemeste potgrond.
--Gebruik een iets grotere pot met een gat, zodat de wortels niet in water komen te staan.

Dracaena draco groeit in de natuur in een droge omgeving.

Wetenschap
In 2004 zijn er stoffen geisoleerd uit de Dracaena draco, die werken als cytostatica bij een type leukemie. Met name icogenine werkt celdodend bij myeloide leukemie. Ook andere stoffen uit de dracaena draco worden onderzocht op hun mogelijke gunstige werking tegen kanker.

Galanthus
Sneeuwklokjes

Sneeuwklokjes, de aankondigers van de lente. Als ze verschijnen, weten we dat de vogeltjes binnenkort weer beginnen fluiten en dat de zon langer zal. schijnen. En dan duurt het niet zo heel lang meer vooraleer we onze rokjes en picknickmanden weer uit de kast mogen halen. Bloei vanaf tien graden

WANNEER
Afhankelijk van de plaats en de temperatuur kunnen sneeuwklokjes bloeien in de periode tussen januari en maart. Hoe kouder het is, hoe langer de bloei.

HOE
Sneeuwklokjes hebben meestal maar één bloemstengel en twee (of soms drie) bladeren. Elke bloem telt zes bloembladen, waarvan de binnenste drie een groene vlek hebben. De bloemen openen zich pas als het tien graden is.

VERSPREIDING
Na de bloei verschijnt een bes waarin het zaad zit. De bes wordt steeds zwaarder en op het moment dat ze rijp is, raakt ze de grond en springt ze open. Mieren kunnen dan met de zaden gaan lopen en zorgen zo voor de verspreiding.

Mooi in groepjes
Het mooiste effect krijg je door sneeuwklokjes in groepjes aan te planten. Je kan ze echter ook combineren met: Cyclamen ; coum, .winterakonieten helleborus, Primula ,viooltjes' ,Pulmonaria, Krokus, scilla, chionodoxa, vroegbloeIende narcissen, enzovoort.

Opgepast giftig
In de bollen van sneeuwklokjes zitten alkaloïden. Dat zijn organische verbindingen die giftig tot zeer giftig zijn. Tot de alkaloïden behoren onder meer cocaïne, morfine, strychnine en kinine. Let op met het water waarin een boeketje sneeuwklokjes heeft gestaan. Als een kind er toch van zou drinken, kunnen er vergiftigingsverschijnselen optreden.

Melkwitte voorjaarsbloeier

FAMILIE
Sneeuwklokjes behoren tot de familie van de Amaryllidaceae. Het is een bolgewas.

SOORTEN
De beste en meest toegepaste soorten voor de tuin zijn
-Galanthus nivalis, die zo'n twaalf centimeter hoog wordt, en
-Galanthus elwesii. Die laatste is het Turkse sneeuwklokje: de soort wordt iets hoger, heeft een breder blad en bloeit vroeger. De bloempjes verschijnen al in december.
Galanthus nivolis is de beste soort om te laten verwilderen. Galanthus nivalis 'Flore Pleno' is een soort met mooie dubbele bloemen.

NAAM
De naam 'Galanthus' verwijst naar de melkwitte bloemen. Gala is Grieks voor melk en anthos bètekent bloem. Nivalis betekent sneeuw.

Planten in halfschaduw

WANNEER?
Plant de bloembollen in september of oktober in volle grond op een diepte van zes tot acht centi- : meter. Plant de bloembollen zo snel mogelijk nadat je ze gekocht hebt, want ze zijn gevoelig voor uitdroging. Als je geen bloembollen geplant hebt, kun je in tuincentra in pot geteelde plantjes kopen.

WAAR?
Sneeuwklokjes verkiezen een vruchtbare, vochtige maar goed doorlatende, grond van zand, klei of veen. De bodem mag vooral in de zomer niet uitdrogen
Lichte zandgrond moet je verbeteren met compost, bladaarde of bodemstructuurverbeterende middelen.
Zware kleigrond of te vochtige grond kun je bijvoorbeeld met Japans split mengen.
De plantjes staan liefst in schaduw of halfschaduw. Je kunt sneeuwklokjes ook in het gazon aanplanten op voorwaarde dat je het gras niet maait voor het loof is afgestorven.

VERMEERDEREN
Flinke bollen kun je na drie jaar op graven, splitsen en verder uit elkaar planten.
Sneeuwklokjes vermeerder je best als zij nog in blad staan. Graaf ze tegen het einde of na de bloei. Op en verdeel ze in klompjes van een vijftal bolletjes en plant ze opnieuw uit

IN POT
Sneeuwklokjes laten zich ook goed opkweken". in potten. Hiervoor kun je in augustus of september enkele bolletjes in potjes planten , de bollen bedekken met een laagje grond van twee tot drie centimeter en ze op een koelplek (tussen de twee en zes graden) zetten.

Zuiderse oorsprong

ZUID-EUROPEES
De oorspronkelijke groeiplaats van sneeuwklokjes zijn de bosachtige streken in Zuid- Europa en Turkije.

BIJ ONS In onze streken werden ze vooral in kloostertuinen en op kerkhoven aangeplant. Nonnen zagen ze als symbool van zuiverheid en gebruikten ze om de kerk te versieren op Maria-Lichtmis.

STINZENPLANT
Sneeuwklokjes worden als 'stinzenplanten' beschouwd. Dat zijn goed inge- burgerde, maar niet inheemse planten. Een 'stins' is een stenen huis van een adellijke persoon of iemand anders van aanzien, dat na 1400 in Friesland werd gebouwd als een soort vluchttoren. Na 1600 raakten de stinzen hun verdedigende functie kwijt. Vanuit de tuinen van die huizen hebben de stinzenplanten zich dan verder verspreid.

Begonia sutherlandii

Botanische naam  : Begonia sutherlandii
Nederlandse naam : Afrikaanse knolbegonia
Herkomst         :
Bijzonderheden   : diverse kleuren
Grondsoort       : alle,doorlatend
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : half schaduw
Wind             : gevoelig
Groep            : knol
Gebruik          : borders, kuipen/potten, vakken
Hoogte           : 0.15-0.30 m
Bloeikleur/vorm  : oranje
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Plantdiepte      : 0.05-0.10 m

Kenmerken:
In de tuin best onder een struik of boom plaatsen, of uit de wind en de regen.
De plantjes zijn zeer tenger en breken snel af, daarom opletten bij het uitplanten !
Planten vanaf februari - maart (met risico). Na de ijsheiligen van 15 mei is het meeste vorstgevaar geweken.
Zet de planten onderling 30 cm uitéén, om een goede groei te bewerkstelligen. Voorzie ook een goeie portie kompost, deze houdt goed het water vast.

Bloemen :
Door het kleine, lichtgroene blad en de vele kleine oranje bloemen, is deze hangbegonia minder opzichtig dan zijn soortgenoten met de grote, felgekleurde bloemen

LUISTER NAAR JE PLANTEN

Ook planten kunnen spreken. De kunst is echter ze te verstaan. Hun taal is de onze niet, het IS een gebarentaal waarmee ze de aandachtige liefhebber meedelen of ze het goed of slecht hebben. Net

zoals je mensen hebt die aanleg hebben voor vreemde spreektalen zijn er die aanleg hebben om deze gebarentaal te verstaan.

Maar je kunt het ook Ieren, neen, niet met een Assimil-methode, gewoonweg : door observeren: kijken en luisteren.

Een voorbeeld, als het ware uit de eerste les:

planten laten hun bladeren en twijgen hangen wanneer ze een groot tekort aan water hebben.

De planten laten een zeer duidelijk teken zien. Toch wil dat nu ook weer niet zeggen dat elke plant met treurende bladeren onmiddellijk water nodig heeft.

Het kan ook zijn dat ze water teveel heeft en gewoon aan het rotten gaat.

Het spreekt voor zichzelf dat men eerst nagaat of de grond niet te nat is alvorens bijgegoten wordt. Ook in onze spreektaal kan hetzelfde woord meerdere betekenissen hebben, het hangt ervan af in welke context het staat.

Water

Laat ons eens de cursus plantentaal openslaan.

-Een plant vertoont slapte, donker kleurende, uiteindelijk rottende twijgen., geen verdroogde maar wel afvallende bladeren. Wat bedoelt de plant hiermee?

---Er staat teveel water in mijn pot, ik heb koude voeten!

Wat moet er nu gedaan worden? , De plant moet onmiddellijk verpot worden in nieuwe grond en je moet er goed voor zorgen dat zoveel mogelijk oude grond van de wortels verwijderd wordt.

Tijdens het verpotten worden eventueel de twijgen gesnoeid, vooral deze die geen blad meer hebben zodat er vele nieuwe jonge twijgjes kunnen gevormd worden.

Doe je dat niet dan zullen de oude twijgen verder groeien en op het nieuwe gedeelte bladeren krijgen , echter niet meer op het oude vlak zodat de plant onderaan kaal zal blijven.

Een andere zin:

de plant maakt kleinere blaadjes, ook groeiende twijgen; de bladpluimen zijn bruin...

De plant heeft water tekort. Je zult vaker moeten gieten.

Meststof !

--Andermaal te kleine blaadjes en te zwakke groei maar geen bruine bladpunten: De groei stopt zelfs helemaal.

Dit duidt op een meststofgebrek. Geen regelmatig meststof, vloeibaar of korrels.

Is uiteraard enkel aIs de plant in haar groeiperiode verkeert, anders niet.

In rusttijd mag ze niet groeien en moet er juist een groeistilstand zijn

--Er worden overvloedige twijgen gevormd met veel blad, teveel van het goede.

De plant gaat volop haar gang maar... bloeit niet.

Dit betekent teveel meststof. Stop een poosje met voedsel geven en doe het nadien rustiger aan.

Standplaats

Een ander hoofdstuk is de standplaats.

--De plant legt lange twijgen aan, echter met weinig blad, klein en bleek van kleur, met grote tussenruimten tussen de bladeren.

Wat is er gaande? Juist. De plant staat te donker. Ze moet meer licht krijgen

De bladeren vertonen scherp afgelijnde vlekken, de bladeren rollen op... de plant staat te warm, het rechtstreeks zonnelicht doet de bladeren verbranden (ze vertonen brandvlekken) of ze staat te dicht bij de centrale verwarming. Ze moet verzet worden. 's Zomers beslist het zuidvenster vermijden, ofwel schennen tegen het felle zonlicht.

--De bladeren vergelen, de groei valt plat, er is bladluisaantasting.

Dit duidt ook op een te warme standplaats en een te droge lucht. De plant wenst een koelere stand- plaats en meer vocht in de lucht.

--Plotseling vallen de twijgen om en rotten.

De plant kreeg een 'koude schok, Dit gebeurt nogal eens in de winter wanneer een buitendeur te lang heeft opengestaan of wanneer een plant een koude nacht tussen venster en gordijn heeft doorgebracht.

Het beschadigde deel moe' onmiddellijk worden weggenomen. De plant moet tegen de koude wor- den beschermd.

--Witte of grauwkleurige vlekken op de bladeren

wijzen op het feit dat het gietwater dat in drup- pels op de bladeren terecht is gekomen te koud is of teveel kalk bevat.

Het gietwater moet onthard worden en op kamertemperatuur worden gebracht alvorens te gebruiken.

***

Tot zover deze taalcursus.. Wie de les goed kent kan met de meeste kamerplanten omgaan. Je zult ze verstaan. Uiteraard spreekt elke plantensoort haar eigen dialect. Luister goed, de plant vertelt het je wel wanneer je iets verkeerds

***

Rosa 'Meitoifar'

Botanische naam  : Rosa 'Meitoifar' ('Auguste Renoir')
Nederlandse naam : Fleur romantica roos
Herkomst         :
Bijzonderheden   :
Grondsoort       : alle, humeus, lichte klei
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : zon
Wind             : weinig gevoelig
Groep            : fleur romantica rozen
Gebruik          : groepen/vakken, tuinen
Hoogte           : 0.50-1.00 m
Vorm             : opgaand
Bloeikleur/vorm  : geurend, roze
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Blad             : bladverliezend
Twijg/stam       : doorns/stekels

Roos met grote bloemen, Auguste Renoir ® 'Meitoifar.

Sterke geur voor een zeer grote bloem van een bengaals op vaste dichte gebladerte. 

-Het is nu de ideale periode om rustig allerlei zaadcatalogi door te kijken en een lijstje te maken van allerlei soorten die je wilt kopen om over enkele maanden te zaaien.
-Mocht je grootse plannen voor de tuin hebben, dan kun je deze wijzigingen nu op je gemak op papier uitwerken.
-Reinigen grasmaaier en andere machines.

VERMEERDERING:

Stekken kunnen we nemen van de volgende planten.
Op een vorstvrije plek in scherp zand zetten en in maart in de grond steken. Alleen als het niet vriest en met een scherp maar zuiver mes. Snij van het eenjarige hout van de moederstruik rechte twijgjes af.Verwijder de top en het onderste deel (de top is doorgaans te week en het uiteinde vaak te houterig),zodat u stekjes van 10 15 cm overhoudt.
Inkuilen in een koude bak.
In maart kunnen de stekjes dan de volle grond in

--BUXUS--DEUTZIA--SERING--FORSYTHIA--KORNOELJE--HORTENSIA--LIGUSTER-- --POPULIER--WILG--PALMBOOMPJE--PHILADELPHUS(BOERENJASMIJN)--RIBES-- --WEIGELIA--BUDDLEIA(VLINDERSTRUIK)--TAMARIX--SAMBUCUS(VLIER)--SPIREA-- --BOTTELROOS--VIBURNUM(SNEEUWBAL)--HYDRANGEA--KERRIA(RANONKELSTRUIK)—

-STEKKEN VAN CHRYSANTEN:
Een gesneden kop stek van ca.5 cm hoog,de een tegen de ander in een grote pot,de helft gevuld met een grondmengsel van 2 delen turf + 1 deel zand.
Zet de pot zo kort mogelijk tegen het glas bij een temperatuur van 20'.
Zet de stekken 2 cm diep in de pot of plantkist die we afdekken met kaasdoek om de lucht vochtig te houden.
We verpotten binnenshuis 3 maal,in 7 cm , in 12-15 cm , in 20-22 cm.

-WORTELSTEK nemen van--PHLOX--ANCHUSSA--GAILLARDA--VERBASCUM-- -

VERMEERDEREN-:
-Door tegen het eind van de maand stekken te nemen van;
-Bladstek :--GERANIUMS--BEGONIA REX--
-Kopstek :--FICUS--
-Stengelstek :--DRACAENA--DIEFFENBACHIA--
-Zijscheut :--GUZMANIA--

SNOEIEN:
-Zodra het niet meer vriest kunt u snoeien.
-De meest bekende en meest voorkomende boomsoorten die u boven het hoofd dreigen te groeien,kunt u deze maand in model brengen.
Snoeien moet niet maar kan deze maand,bij volgende gewassen komt de sapstroom vroeg op gang en bij te late snoei zullen ze veel te veel sappen verliezen,het zogenaamde bloeden.

--WILDE WINGERD--DRUIF--BERK--ESDOORN--VLEUGELNOOT--GLYCINE(blauwe regen)--BLAUWE REGEN:

Snoei heeft als voordeel dat de plant ruim in volume zal toenemen.Alle jonge hout dat tijdens het voorbije jaar werdt gevormd,en dat niet onontbeerlijk is voor de goede vorm van de plant, wordt op zowat 7 cm weggesnoeid.

-De nieuwe scheuten van appel- en perebomen mag u kordaat bijsnoeien.
-Het oude hout van bladverliezende BERBERIS kunt u tot op de grond wegknippen.
-FORSYTHIA of TOVERHAZELAAR snoeien is gemakkelijk: u knipt gewoon oordeelkundig wat takken weg voor in de vaas!!
-Als u een grote tak weghaalt van een boom,zaagt u de tak eerst een eindje van de stam af.Daarna pas zaagt u de overblijvende stomp af (eerst onderaan,dan bovenaan), zo voorkomt u dat de bast van de boom lelijk inscheurt.
-De zogenaamde waterloten bij de APPELBOOM snoeien we onmiddelijk weg, ook scheurende takken worden verwijderd.
-FUSCHIA zowel op stam als onder struikvorm kunnen nu een snoeibeurt hebben. De struiken worden flink ingesnoeid terwijl alle zijscheuten op de stam worden ingekort tot op 2 of 3 ogen.
-KLIMPLANTEN worden best wat ingekort.Op deze wijze voorkomt u dat harde wind ravages in het gewas zou aanrichten.Wat op dergelijke wijze afwaait en meestal gebroken wordt is verder toch waardeloos en dient achteraf te worden weggehaalt terwijl de win d geen enkele keuze maakt tussen wat het uiterlijke schendt en wat weg zou kunnen.
-Worteluitlopers wegsnoeien van kultuurvarieteiten die veredeld zijn op een wilde onderstam,o.a.
-SERING—ROZEN--RANONKELSTRUIK

Bloembollen en -knollen:
--Controleer de vorstgevoelige bollen, knollen in de winterberging regelmatig op ziekten. Haal aangetaste en beschimmelde of rottende bollen weg.
--Hyacinten, krokusjes, narcissen en tulpen kunt u in bloei trekken door ze op te potten en koel weg te zetten. Zet ze pas warmer als de bloemknoppen zichtbaar zijn.

Moestuin:
--Als je een groentetuin hebt, kun je nu ook mooi de indeling voor het komende groeiseizoen uitdokteren.
--Controleer de kiemkracht van uw resterende zaden. Doe wat zaad op een vochtig doekje, doe er een plastiek over (serre nabootsen) en plaats dit op de vensterbank. Als de helft van de zaden kiemen, is het zaad nog bruikbaar.
--Zet de composthoop nog een keer om zodat deze in het voorjaar goed verteerd is.

Kuipplanten:
--Kijk de opgeslagen kuipplanten regelmatig na. Vooral de bladhoudende soorten mogen niet uitdrogen. Geef geregeld een weinig water en zorg voor voldoende bescherming tegen de vorst.
--Lucht de kuipplanten in de winterberging regelmatig, door bij vorstvrij weer het raam open te zetten.
--Geraniums (Pelargonium) kunnen nu gestekt worden. Neem stekjes van ca. 5 cm en zet ze in aparte potjes met stekgrond. Zorg dat ze niet uitdrogen.

Kamerplanten:
--Besproei kamerplanten ook in de winter regelmatig met de plantenspuit. Planten met grote bladeren kan u met een vochtige doek afnemen.
--Winterbloeiende kamerplanten op een lichte, koele plek uit het directe zonlicht plaatsen.

Vijver:
--Zolang de watertemperatuur lager is dan 10°C mag je beslist de vissen niet voeren.
Bij aanhoudende hevige vorst kan de ijslaag zo dik worden dat er geen uitwisseling meer is van zuurstof waardoor vissen en ander vijverleven in gevaar komt. Daarenboven zorgt het uitzetten van het ijs voor scheuren en barsten in de vijverwand. Met een ijsvrijhouder of een bussel lange twijgen voorkom je dat de vijver dicht kan vriezen en voorkom je bovenstaande problemen

Phytolacca

Botanische naam  : Phytolacca americana
Nederlandse naam : Karmozijnbes
Herkomst         : Noordoost-Amerika
Bijzonderheden   : rose verbloeiend, bes giftig,zaait uit
Grondsoort       : alle, humeus
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : half schaduw, zon
Gebruik          : solitair, borders, giftig, waterkant
Hoogte           : > 1.20 m
Bloeikleur/vorm  : wit/créme, aar
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Blad             : groen
Vrucht           : zwart, rood/bruin

Standplaats:
Het is een plant voor voedselrijke, vochtige grond.

Kenmerken:
De karmozijnbes is een vrij grote plant die al vrij snel tot anderhalve meter hoog kan worden. In juli en augustus verschijnen dan de opvallende witte bloemen en na de bloei verschijnen er decoratieve, zwarte vruchten die tot in de herfst aan de planten blijven zitten. Bij de Phytolacca americana gaan de twijgen met de bessen na verloop van tijd doorhangen.

Bloemen :
De westerse karmozijnbes bloeit van juli tot september met witachtige bloemen. De vruchtdragende trossen gaan later overhangen, in tegenstelling tot die bij de oosterse karmozijnbes (Phytolacca esculenta). De tien vruchtbeginsels zijn met elkaar vergroeid, ook dit in tegenstelling tot die van de oosterse karmozijnbes.

Planten :
Karmozijnbes is een solitair. Het is een gezond ogende plant die nauwelijks wordt aangevreten. Een plekje op de hoek van een border of voor een rand met heesters is het meest geëigende gebruik van deze plant. Halfschaduw en schaduw worden op prijs gesteld. Op een voedselrijke bodem (humus of klei) kan de plant één tot drie meter hoog worden met een breedte van één tot anderhalve meter. Op wat minder vochthoudende gronden wordt de hoogte niet meer dan een meter.

Gebruikte delen:
Karmozijnbesproducten zijn extracten van alle onderdelen van de plant: bladeren, wortel en bessen.
Karmozijnbes bevat chemische stoffen die bekende toxinen zijn, maar verschillende van zijn andere bestanddelen vertoonden een biologische werkzaamheid in laboratoriumproeven.

Werkzame bestanddelen:
De karmozijnbes is een meerjarige plant met dikke hoofdwortel. De stengels die ieder jaar afsterven zijn rood met om-en-om groeiende lancetvormige bladeren. De bloemen groeien in enkelvoudige trossen en hebben witte vijflobbige bloemdekken. De wortel, in de winter gerooid en bij een temperatuur van 40 graden gedroogd, is het deel van de plant dat het meest wordt gebruikt.

De drogerij bevat saponinen, zetmeel, gom en hemicellulose.

Van oudsher wordt Karmozijnbes gebruikt ter bestrijding van reuma, astma, dysenterie of aambeien. De bessen zouden stoffen bevatten die van invloed zijn op het celdelingsproces. Ze zouden zelfs chromosomen beschadigen en daarmee het ontstaan van kanker kunnen bevorderen.

Eigenschappen:
De karmozijnbes heeft zeer dikke penwortels met enorme reserves die aan bieten doen denken. Als je ze uittrekt en je hebt maar een stukje van de wortel mee, dan zullen het volgende jaar meerdere stengels uit de resterende wortel opschieten. Wil je de planten definitief verwijderen uit de tuin, dan kun je ze het best met de spade volledig uitgraven zodat er geen stuk wortel achter blijft.

Bij de eerste vorst zullen de planten bovengronds volledig afsterven en in het voorjaar lopen ze net als alle andere vaste planten terug netjes uit.

De wortels en de zaden zijn zeer giftig voor mens en vee.

Vermeerderen :
Door scheuren en zaaien
Zaaien in maart onder glas. Uitplanten eind april in de volle grond.

Soorten :
P.Acinosa – wit,juli-sept 1,50
P.Americana – wit,juli-sept 1,20

Weetjes :

De vruchten van de karmozijnbes worden zeer graag door de vogels gegeten. De giftige zaden ervan worden niet verteerd in de maag en zodoende worden ze in de ruime omgeving van de moederplant via de vogelontlasting in vele Nederlandse en Belgische tuinen uitgezaaid waar het vaste gasten worden.

Ze verspreiden zich zoals de Amerikaanse vogelpest en de vlierstruik.

De naam is afgeleid van het Griekse 'phyto', of plant en anderzijds het Latijnse 'lacca' wat je kan vertalen naar lak of verf. Dat verwijst naar het een donkerrood pigment dat de Indianen vroeger uit het sap van de rijpe bessen haalden om er hun wol (kledij), sierraden, gebruiksvoorwerpen mee te kleuren. De kleurstof werd later ook gebruikt als rode inkt en evenzeer om er vale rode wijn en port mee bij te kleuren zodat deze donkerder van kleur werd. Dit heeft echter negatieve neveneffecten op de spijsvertering van de wijndrinkers. In Frankrijk werd het gebruik ervan dan ook verboden en wie toch betrapt werd kreeg toendertijd de doodstraf.

De benaming van 'karmozijnbes' verwijst trouwens eveneens naar de kleurstof die men uit het bessensap kon winnen.

Karmozijnbes wordt al eeuwenlang gebruikt vanwege de kleureigenschap. Musea in de Verenigde Staten liggen vol met documenten die de eerste Europese immigranten beschreven hebben met Karmozijnbes-inkt. Indianen waren van oudsher gewoon om gebruiksvoorwerpen, kleding én hun eigen huid te beschilderen met deze rode verfstof.

Bij deze uitgesproken kleurrijke eigenschappen is het lastig om een associatie met zeep en wassen te krijgen. De grijswitte penwortel blijkt echter een uitstekend wasmiddel te zijn! De wortels zitten namelijk vol met saponinen, zeepstoffen. Fijngesneden wortelstukjes meekoken in het vuile waswater en u krijgt een helderwitte schone was als eindresultaat.

Omphalodes verna

Botanische naam  : Omphalodes verna
Nederlandse naam : Amerikaans vergeet-mij-nietje
Herkomst         : Centraal-Europa
Bijzonderheden   : woekert
Grondsoort       : alle, humeus, veen
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : schaduw, half schaduw
Gebruik          : bodembedekker, verwildering, bostuinen
Hoogte           : 0.10-0.20 m
Bloeikleur/vorm  : blauw
Bloeitijd        : april, mei
Blad             : groen

Standplaats:
Op voedselrijke ,Humusrijke ,goed gedraineerde grond op een Halfschaduw tot Schaduwrijke plaats

Kenmerken:
Omphalodes is een vaste plant voor in de half schaduw tot schaduw. Met zijn kleine blauwe of witte bloemetjes die erg veel lijken op de bekende ‘Vergeet-mij-nietje’ is hij een schitterende bodembedekker voor onder heesters en bomen. Ook als verwilderingsplant kan hij goed toegepast worden. De hoogte bedraagt 15 cm en in april/mei bloeit deze mooie voorjaarsbloeier. Als onderbeplanting is hij mooi te combineren met diverse voorjaarsbloembollen. Grote groepen aanplanten is aanbevolen om de mooie effecn nog groter te maken.

Bloemen :
Deze 15 cm hoge Omphalodes verna bloeit blauw met een wit oogje van april-mei.

Planten :
te gebruiken in :
Vaste planten border,Vakbeplanting,Rotstuin,Onderbeplanting,Heester border ,Bostuin,Bodembedekker

Gebruik :
Wanneer Omphalodes verna als een bodembedekker wordt gebruikt dan kunt u hier allerlei bollen zoals hyacinthen, tulpen en narcissen tussen planten. Het resultaat is een prachtig en kleurrijk

Eigenschappen:
Plant met kruipende, in bladrozetten en bloeistengels eindigende uitlopers. Rozetbladen lang gesteeld, eirond met spitse top en afgeronde of hartvormige voet; stengelbladen meestal veel kleiner, kort gesteeld of zittend, eirond tot elliptisch. Bloeiwijzen armbloemig. Bloemkroon 8-15 mm in doorsnede, hemelsblauw.

Vermeerderen :
Omphalodes verna vraagt weinig onderhoud. Kale plekken in de bodembedekking kunnen opgevuld worden door de planten op te nemen, te scheuren en opnieuw te verdelen. De planten kunnen het beste tegen strenge vorst beschermd worden door afdekking met een laag bladafval of sparrentakken.

Soorten :
Van het Vroeg vergeet-mij-nietje bestaan ook verschillende cultivars zoals een witbloeiende en een blauwwit bloeiende.

Weetjes :

De lichtblauwe bloempjes met witte rand zijn in een groepje van een 10-tal plantjes per m² van begin april tot een stuk in mei een verademing in de schaduw. In feite is het een rotsplantje m.a.w. het voelt zich prima in steenrijke ondergrond, in muurspleetjes, in een alpien tuintje met zonloze koele grond.

De uitgebloeide bloemen en het verdorde blad worden beste verwijderd.

Als naam zet het plantje ons wat op het verkeerde been want het is inheems in Georgië en Noordoost Turkije, westelijk tot Ordu aan de Zwarte zee.

Eucalyptus niphophila

Botanische naam  : Eucalyptus niphophila
Nederlandse naam : Eucalyptus,koortsboom
Herkomst         : Australié
Bijzonderheden   :
Vochtbehoefte    : 's zomers rijkelijk
Licht            : half schaduw, zon
Blad             : wintergroen
Vermeerdering    : stekken, zaaien
Voedingsbehoeft  : elke maand
Overwintering    : temperatuur 4- 8 ø, temperatuur 8-12 ø, licht

Standplaats:
De in de hoogte schietende boom moet goed vastgebonden worden aan een stevige paal ( b.v. met een oude nylonkous) omdat hij zeer gevoelig is voor harde wind. Dus het liefst staat hij op een beschutte plaats. Hij doet het eigenlijk op alle grondsoorten, is wel wat minder winterhard op veengrond omdat daar de groei wat later in het jaar stopt dan op zandgrond.

Kenmerken:
De boom is vaak gebruikt om moerasgebieden droog te leggen en daarmee de malariamug te verdrijven. Het
grote wijd uiteen groeiende wortelstelsel vormt een soort spons en neemt dus grote hoeveelheden vocht op. In Australië worden ze tot 90 meter hoog. Het zijn zelfs de snelst groeiende subtropische bomen!

--alle soorten verlangen volle zon (dat is dus de hele dag!);
--jonge zaailingen slaan het best aan;
--eenmaal aangeslagen, kan een eucalyptus meestal niet meer ongestraft verplant worden;
--sommige soorten verdragen tijdelijk "natte voeten", maar weer andere soorten kunnen daar juist niet tegen;
--spaarzaam bemesten met wat beendermeel is genoeg.

Bloemen :
Hij bloeit vanaf ongeveer vijf jaar oud en ook deze bloemen zijn créme kleurig.

Planten :
Eucalyptus houdt helemaal niet van ons schommelende klimaat in de winter. Zo kan het gebeuren dat door de wisseling van kou en mildere fasen de groei stagneert, de boom verpietert en misschien, hopelijk als struik terugkomt omdat in het onderste gedeelte van de stam uitlopers ontwikkeld worden.
Eucalyptus nicholii komt gemakkelijker terug als struik dan andere soorten.

Gebruikte delen:
De bladeren zijn oliehoudend, verteren moeilijk en bevatten looizuur, waardoor onderbegroeiing onmogelijk is. Afgevallen bladeren kunt u dus beter weghalen, als u onderbegroeiing wenst. De oliehoudende bladeren verspreiden wel een "heerlijke" geur, waar muggen niet zo dol op zijn. De stelling dat muggen je terras-met-Eucalyptus op een mooie zomeravond niet komen bezoeken, moet helaas naar het rijk der fabelen worden verwezen.

Werkzame bestanddelen:
De gedroogde bladeren worden gebruikt als Eucalyptusolie in de geneeskunde: tegen astma, chronische bronchitis, enz. De stof Eucalyptol (cineol) wordt gebruikt in hoestbonbons, siroop, inhalatiemiddel en tandpasta. Als u zelf bladeren wilt verzamelen, moet dit ‘s zomers gebeuren. De bladeren moeten worden gedroogd en in een stopfles worden bewaard.

Eigenschappen:
De boom kan verder zijn bladeren optimaal naar de zon draaien. Als er teveel zon is draait hij zijn bladeren een halve slag, het licht valt er langsop. Als de lichtcondities slechter zijn draait hij zijn blad optimaal naar het licht toe.

Vermeerderen :
Zaaien

Weetjes :

E. niphophila ("Snowgum") is bestand tegen vorst van 20 graden. De bast van de laatste schilfert schitterend af als de boom ouder wordt. De kleurvariaties op de schors zijn groen, grijs en crème. Hij heeft ook in het jeugdstadium grijze langwerpige bladeren. De bladstelen zijn rood gekleurd.

Hij is niet de snelst groeiende van de Eucalyptussen, maar op den duur kan de boom in een goed jaar toch een meter in de lengte groeien.

De winter van 1996-1997 met z’n felle koude oostenwind heeft ook nog vele niphophila’s het leven gekost.

De naam koortsboom duidt op het vroegere geloof dat men met eucalyptus koorts kon bestrijden. Tegenwoordig worden allerlei soorten eucalyptuspreparaten vervaardigd die helpen tegen: verkoudheden, aandoeningen van de luchtwegen, bronchitis. De gedroogde bladeren worden gebruikt als eucalyptusolie.

Eucalyptuspreparaten mogen niet gebruikt worden bij zwangerschap en ontstekingen in maag, darm, gal en lever.

Ook zijn ze gevoelig voor het scheuren van de bast door ijsvorming in de stam; een natte standplaats tijdens de winter is dus riskant (zoals voor heel veel bomen en heesters). Op droge zandgrond kunnen bomen het loodje leggen door extreem droge omstandigheden, vooral tijdens zeer strenge vorst en Oostenwind. Op dergelijke plaatsen is enige windbeschutting van dennen of sparren aan te raden.

Ranunculus lingua

Botanische naam  : Ranunculus lingua
Nederlandse naam : Grote boterbloem
Herkomst         :
Bijzonderheden   :
Grondsoort       : alle
Licht            : half schaduw, zon
Gebruik          : solitair, groepen, verwildering
Hoogte           : 0.50-1.00 m
Vorm             : overig
Bloeikleur/vorm  : geel
Bloeitijd        : juni, juli, augustus, september
Waterstand       : 0.00-0.15 m
Winterbeeld      : afstervend/overblijvend

Standplaats:
Zonnige, zelden licht beschaduwde plaatsen op natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, vaak wat kalkhoudende grond of in ondiep, stilstaand of zwak stromend water (laagveen, leem, zand en rivierklei). Vaak op kwelplekken. Zoutmijdend.

Kenmerken:
Grote boterbloem is een hoge, overblijvende plant die een lengte kan bereiken van 150 cm. De hulle, gearticuleerde wortelstok heeft talrijke onderaardse uitlopers. De in een rozet staande lancetvormige, ietwat gezaagde, grondbladeren zijn tot 40 cm lang en spits. De stengelbladeren zijn tot 15 cm lang. De bladeren zijn stug. De stengel is alleen bovenaan vertakt. De gesteelde bloemen zijn tot 4 cm breed en hebben 5 bijna ronde goudgele kroonbladeren

Bloemen :
Bloeimaanden: Juni t/m augustus.
De helder glanzend gele bloemen zijn 2 tot 4, soms tot 5 cm groot. Ze staan op lange, vertakte stelen. De kroonbladen staan vlak uitgespreid.
Vruchten: De vruchten zijn 2½ tot 3 mm groot en met een vrij dikke, aan de top iets gekromde snavel.

Planten :
Rietlanden, moerassen, waterkanten en soms in ontzilte duinvalleien en moerasbossen.

Gebruik :
De plant is het best geschikt voor grote wateroppervlakten. Hij is goed te combineren met Lythrum, Scirpus, Sparganium, Typha, Mentha en Mimulus (allemaal robuuste planten!). Tijdens de bloei vallen de grote gele bloemen echt op.

Eigenschappen:
Onder water vormt de plant kleine, eivormige tot tongvormige bladeren, die wanneer de plant diep genoeg onder water staat, groen blijven tijdens de winter. Deze bladeren worden tot 20 x 8 cm groot. Ze zijn niet alleen mooi maar ook nuttig: zuurstofproductie, zelfs onder een helder ijsdek. Deze onderwatervorm treft men vooral in najaar en voorjaar aan. Terwijl in de zomer de bovenwatervorm gevormd wordt.

Vermeerderen :
Vermeerdering van grote boterbloemen gebeurt door het nemen van zijscheuten. Zorg ervoor dat de nieuwe scheut voldoende wortels heeft. Grote boterbloemen groeien voorspoedig maar zwarte luizen kunnen de planten wel eens aantasten.

Soorten :
Er bestaat een cultuurvariëteit met grotere bloemen, Ranunculus lingua ’Grandiflora’. Hij verschilt voor het overige niet van de wildvorm, ook niet wat betreft het woekerende vermogen.

Weetjes :

De gehele plant is giftig en het sap kan blaasjes veroorzaken op de huid van gevoelige personen. De wetenschappelijke naam Ranunculus komt van rana = kikker, omdat veel ranonkels in of aan water voorkomen, het levensmilieu van de kikker. Lingua betekent tong, wegens de bladvorm onder water.

Het snoeien van waterplanten bestaat voornamelijk uit delen van de planten ( scheuren ).
Een waterplant die 2 a 3 jaar in een mandje staat moet worden verjongd of in een grotere mand gezet worden.

Verjongen doen we als volgt: we halen de gehele plant uit het mandje, en halen de oude plantdelen eraf. De jonge plantdelen planten we terug in het mandje. Hierdoor houden we de plant jong en dus sterk.Het snoeien van de plant zelf door het jaar heen is eigenlijk niet echt nodig. Knip alleen bruin blad af zodat dit niet in het water terecht komt, en snoei planten die erg wild groeien wat terug. In de herfst / winter sterven de meeste waterplanten af. Knip deze dan ook direct af zodat ook deze niet in het water terecht komen.

Groenblijvende waterplanten hoeven niet gesnoeid te worden, maar je mag ze gerust in vorm knippen.

Grote boterbloem is een tot meer dan een meter hoge plant met gele bloemen, twee tot vier centimeter in diameter. Zijn bladeren zijn lancetvormig en oevers daar houdt hij van. Het is vooral opletten geblazen in de herfst. Dan verkleden grote boterbloemen zich. Als kleine plantjes, net onder het wateroppervlak groeiend maar verbonden met onderwaterstengels proberen ze zoveel mogelijk vierkante meters vijver in te palmen. Wanneer men ze in de herfst niet tegenhoudt zal er volgend jaar misschien helemaal geen vrij wateroppervlak meer over zijn. Ook de cultuurvariëteit met grotere bloemen Ranunculus lingua ’Grandiflora’ woekert hevig.

Rosa 'American Pillar'

Botanische naam  : Rosa 'American Pillar'
Nederlandse naam : Leiroos
Herkomst         :
Bijzonderheden   : rozerood/wit hart, muur/hek/pergola
Grondsoort       : alle, humeus, lichte klei
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : zon
Wind             : weinig gevoelig
Groep            : leirozen
Gebruik          : solitair, tuinen
Hoogte           : 3.00-5.00 m
Vorm             : leirozen
Bloeikleur/vorm  : rood/bruin, roze

Centranthus ruber

Botanische naam  : Centranthus ruber
Nederlandse naam : Rode valeriaan, Spoorbloem
Herkomst         : Middellands zeegebied
Bijzonderheden   : trekt vlinders aan, rustgevend kruid
Grondsoort       : alle, kalkrijk
Vochtbehoefte    : droog, normaal
Licht            : half schaduw, zon
Wind             : weinig gevoelig, zeewind bestendig
Gebruik          : groepen/vakken, solitair, borders, verwildering,    snijbloem,insecten,kuipen/potten
Hoogte           : 0.60-0.80 m
Bloeikleur/vorm  : geurend, rood/bruin, roze, tros
Bloeitijd        : juni, juli, augustus
Blad             : grijsgroen

Standplaats:
De plant houdt van een droge kalkrijke bodem.
De Rode spoorbloem vraagt een zonnige en droge standplaats (warmteminnend). Ideaal is een arme, goed gedraineerde, bij voorkeur kalkrijke bodem.
Op vochtige gronden is de plant gevoelig voor wortelrot.

Kenmerken:
Stengel vertakt, kaal, evenals de bladen blauwgroen berijpt. Bladen eirond of lancetvormig, gaafrandig of iets getand. Bloemen in pluimvormig gerangschikte bijschermen. Spoor dubbel zo lang als het vruchtbeginsel. Bloemkroon rood, soms wit.

Bloemen :
De spoorbloem bloeit lang, van juni tot ver in augustus.
De bloemen staan in tuilen en hebben een klein spoor aan de onderzijde. De bloemkroon is rood, maar soms komen ook planten voor met een witte.
Kan als snijbloem gebruikt worden.

Planten :
Op muren en stenige plaatsen.
De plantdichtheid voor de rode spoorplant is: 5-9 planten/m².
Groeit van nature graag op oude muren, rotsen, hellingen en tussen betegeling (terrassen).
Met uitzondering van de witte vorm, een eerder moeilijk te combineren borderplant;
nog het best met grijsbladigen (bv. Artemisia, Stachys, enz.) en met paarse tinten.

Gebruikte delen:
Zowel de bladeren als de wortels zijn eetbaar. De bladeren kunnen als salade, maar ook kort gekookt gegeten worden. De wortels kunnen in soep gebruikt worden.

Eigenschappen:
De spoorbloem (Centranthus ruber) of rode spoorbloem, vroeger wel "Rode valeriaan" genoemd, is een plant uit de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae). De plant komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en is in Nederland op enkele plaatsen verwilderd

Vermeerderen :
Om lang plezier te hebben van een spoorbloem is het raadzaam de planten om de drie jaar te scheuren en opnieuw uit te planten.
zaait zich gemakkelijk uit

Soorten :

 ;cv. ‘Albus’, met crèmewitte bloe men; goede borderplant.

• cv. ‘Coccineus’, met dieprode bloemen; mooier dan de soort en algemeen in cultuur.

• cv. ‘Atrococcineus’, bloemen purperrood; zeldzamer.

Weetjes :

In België komt de rode spoorbloem bijna uitsluitend in de Condroz en de Famenne voor.

De stengel is evenals de bladeren blauwgroen berijpt. De plant groeit het liefst op kalkrijke grond. De spoorbloem trekt veel vlinders, zoals de kolibrievlinder

Is een vaste plant, winterhard. In het najaar snoei ik hem bijna volledig tot beneden. Dan sterft hij in de winter volledig af. En in de lente staat ie er weer!

Centranthus komt van Grieks ‘kent- ron = spoor en ‘anthos’ = bloem; verwijst naar de gespoorde bloemen, een typisch kenmerk van deze plant.

Geschikt voor tuinen aan de kust.

Bladeren verspreiden bij kneuzing een eerder onaangename geur.

Is eetbaar: de bladeren rauw in salades of gekookt als groente, de wortels in soep.

Tot dit geslacht behoren een 12-tal soorten, die evenwel niet in cultuur zijn.

Geranium sylvaticum

Botanische naam  : Geranium sylvaticum 'Mayflower'
Nederlandse naam : Ooievaarsbek
Herkomst         :
Bijzonderheden   : diep violetblauw
Grondsoort       : alle, zand
Vochtbehoefte    : droog, normaal
Licht            : half schaduw, zon
Wind             : weinig gevoelig, zeewind bestendig
Gebruik          : groepen/vakken, borders, kust/zeewind
Hoogte           : 0.40-0.60 m
Bloeikleur/vorm  : paars, blauw
Bloeitijd        : juni, juli, augustus
Blad             : groen

Standplaats:
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op matig voedselrijke, matig droge tot vochtige, kalkrijke, soms stenige grond.

Kenmerken:
De bosooievaarsbek (Geranium sylvaticum) is een vaste plant die behoort tot de ooievaarsbekfamilie (Geraniaceae). De plant komt van nature voor in Midden-Europa en Noord-Azië en wordt in de siertuin gebruikt. Voor de siertuin zijn er verschillende cultivars. In Nederland komen ook verwilderde exemplaren voor.

Bloemen :
De roodpaarse, lichtroze of blauwachtige, 2,2 tot 3 cm grote bloemen hebben vaak een wit centrum. De helmdraden zijn lancetvormig.
De bosooievaarsbek bloeit in juni en juli/aug met meestal roodpaarsachtige, maar soms witte, 2,2- 2,6 cm grote bloemen. De kroonbladen hebben een witte voet. De steel van de bloem staat altijd rechtop. Half augustus kan nog een tweede bloei optreden.
De vrucht is een vijfdelige kluisvrucht.

Eigenschappen:
De plant wordt 30-70 cm hoog en vormt stevige, kruipende wortelstokken. De stengel en bloeiwijze zijn dicht bezet met lange klierharen. De bladeren zijn veerlobbig.

Vermeerderen :
Door scheuren van de pollen in het voorjaar

Soorten :
'Album' wit
'Angulatum' wit, roze vlekken
'Mayflower' lichtblauw

Rosa 'Admired Miranda'

Botanische naam  : Rosa 'Admired Miranda'
Nederlandse naam : Engelse roos
Herkomst         : Engeland
Bijzonderheden   : gevulde bloem
Grondsoort       : alle, humeus, lichte klei
Vochtbehoefte    : normaal
Licht            : zon
Wind             : weinig gevoelig
Groep            : engelse rozen
Gebruik          : groepen/vakken, randen/hagen, tuinen
Hoogte           : 0.50-1.00 m
Vorm             : opgaand
Bloeikleur/vorm  : geurend, roze
Bloeitijd        : juni, juli, augustus
Blad             : bladverliezend
Twijg/stam       : doorns/stekels

Tuintips december

--Het tuingereedschap schoon maken maar ook eens inoliën.
--Stekmessen, oogstmessen, zeis, snoeischaren,... slijpen met een wetsteen.
--Het water van de buitenkranen laten en isoleren met noppenfolie.
--De tuinslangen laten leeglopen, oprollen en wegbergen.
--Verwijder bladafval uit uw dakgoten.
--Maak de vogelhuisjes in uw tuin schoon.
--De vogels voederen als het koud is. Bakje water zetten met gaas erover zodat ze er geen bad kunnen in nemen. Regelmatig verversen en zeker geen zout in het water doen.

Siertuin:
--Verplanten van bladverliezende struiken en bomen als de grond niet bevroren is.
--Wintergroene terrasplanten in pot zoals buxus kun je bij hevige vorst beter uit de volle zon halen om verbranding te voorkomen. Rond de potten die buiten blijven staan kun je vorstbeschermende materialen aanbrengen zodat de pot en de potkluit niet bevriest.
--Sneeuw van doorhangende takken afschudden zodat ze niet afbreken.
--Winterstekken nemen van heesters.
--Wortelstekken nemen van vaste planten zoals Acanthus, herfstanemonen,...
--De rozenbladeren die nu nog niet vanzelf zijn afgevallen verwijderen zodat ziektes geen kans krijgen om alzo te overwinteren.
--Vorstgevoelige planten beschermen met droge bladeren, vliesdoek, stro of dennentakken.
--Planten nooit afdekken met plastiek want dit zorgt voor rotting.
--Vogels houden van hulstbessen. Om te voorkomen dat de vogels alle bessen opeten voordat de kerst begint, kun je aan het begin van de maand alvast takken met bessen afknippen en in vochtig zand bewaren. Als het kerst is, kun je alsnog versieringen aanbrengen met de hulsttakken.
--Planten hoger dan 45 centimeter zijn kwetsbaarder dan andere planten als de wind de wortels speling geeft. Druk de aarde daarom goed aan en steun de planten eventueel met bamboestokken.

TIP: Vooraleer je de terraspotten opvult met potgrond, steek je eerst rondom een noppenfolie. Als het hard vriest zal uw vochtige potgrond gaan uitzetten, maar de druk die dit met zich mee brengt zal worden opgevangen door de noppenfolie waardoor de pot minder snel zal stuk vriezen.

Gazon:
--Loop niet op een bevroren gazon want dat zal na enkele dagen gele voetsporen vertonen.
--Laatste bladeren van het gazon harken. Het gazon laat het niet zien, maar het is echt wel aan zijn winterrust bezig. Daardoor is het extra delicaat. Een dik pak bladeren op het gras verstikt het; het laat het gras bleken en zelfs wegrotten. Ruim ook daar de laatste herfstbladeren op.
--Blijven er plassen staan op het gazon, markeer die dan met enkele fijne stokjes. In het vroege voorjaar steekt u er de zoden los en brengt u de aarde op niveau. Tot zolang kunt u eventueel met een riek wat gaatjes in de grond priemen en wat zand inkeren. Zo ontstaat een minidrainage.
--Loop niet over het gazon zolang het vriest. Dit kan het gazon zodanig vernielen dat deze na een aantal dagen lichte plekken vertoont.
--Stoort u zich aan de mosgroei in uw gazon, stuur dan nu nog de zuurtegraad bij door kalk te strooien (1,5 kg/10 m{+2}). Kalkmeststoffen met een hoog gehalte aan magnesium (zoals DCM Groen-Kalk) hebben als aangenaam neveneffect dat ze het gras opnieuw een frisgroene kleur bezorgen.

Bloembollen en -knollen:
--Dit is de laatste kans om voorjaarsbloeiende bloembollen te planten.
--Trek bloembollen zoals van hyacinten, amaryllissen (Hippeastrum) en narcissen in bloei.
--De opgeborgen knollen van zomerbloeiers (Dahlia's) regelmatig controleren op schimmels of muizenvraat.
--Bij zacht weer is het mooi om een hyacint in een decoratieve bak te planten en buiten te hangen. Dit gaat het sombere decembergevoel tegen.
--Voorgetrokken voorjaarsbollen zoals tulpen, hyacinten en narcissen hebben nu nieuwe scheuten gevormd. Deze in de knop staande bloembollen kun je op allerlei creatieve manieren in kransen en stukjes verwerken.
--Zolang het niet vriest, kunnen bloembollen nog steeds geplant worden.

Moestuin:
--Spitten als het niet te nat is.
--Wortelen, rode bieten,... kun je inkuilen in de serre zodat je er steeds gemakkelijk aan kan.
--Witloof forceren
--Oogsten van pastinaak
--Vanaf half december kun je weeuwenbloemkolen telen onder koud glas.
--Tuinkers en kiemgroenten zaaien op de vensterbank.
--Na enkele dagen vorst zal het zetmeel in de spruitkolen worden omgezet in suikers waardoor ze zoeter zullen smaken.
--In deze voor de moestuin stille periode is het moment aangebroken om het teeltplan voor uw volgende tuinseizoen op te stellen.
--Groenten die later in een plastiekserre, koepel,... worden uitgeplant kunnen nu worden gezaaid. Zo kunt U op de vensterbank nu al zomerbloemkolen, sla, worteltjes, spinazie,... zaaien. Een zaaitemperatuur van 13°C is voldoende.

Als het buiten niet te nat is, kun je de grond omspitten. Het zal in het voorjaar gemakkelijker zijn om een goede zaaigrond te maken als je de grond ruw laat liggen. Nu de winter aanbreekt, kun je nog altijd je eigen groenten oogsten in de moestuin. Oogst bijvoorbeeld de snijbiet, rode biet, sla of tuinboon naar behoefte.
Je kunt ook beginnen met het zaaien van groenten zoals sla, spinazie en worteltjes op de vensterbank. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld potten of trays.

Fruittuin:
--snoeien van appels, peren, bessen + de takken versnipperen met de hakselaar
--druiven snoeien
--klimplanten zoals de kiwi kunnen nu gesnoeid worden
--planten van fruitbomen
--bescherm de boomstammen tegen konijnen en hazen door er een weringsnet rond te plaatsen
--neem houtachtige winterstekken van rode bessen e.a.

kamerplanten
Kamerplanten krijgen te weinig licht om echt goed te groeien, maar worden daartoe wel geprikkeld door de hoge kamertemperaturen. Stimuleer ze zeker niet in hun groeipogingen. Geef minder water dan anders en zeker geen meststoffen! Laat de potkluit echter niet uitdrogen, de aarde moet steeds lichtvochtig aanvoelen. Uw meest bijzondere kamerplanten geeft u eventueel eens per maand een dompelbeurt; hou de potkluit onder water tot er geen luchtbelletjes meer gevormd worden.

Verhuis clivia's, kamerhortensia en -jasmijn, en cactussen naar een onverwarmde maar vorstvrije kamer of wintertuin. Gun ze absolute winterrust met slechts een absoluut minimum aan gietwater. Vanaf februari-maart geeft u terug meer water en ook af en toe wat meststof. Op die manier helpt u hen bij het vormen van bloemen.

Smaakvolle kruiden
Meer dan tien dagen hebben sla, raketsla, postelein, kervel, peterselie, prei en selder niet nodig om te kiemen. Geef ze nog eens tien dagen tijd en ze zijn - weliswaar klein - fijn van smaak en ideaal om feestgerechten bij te kruiden of als bordversiering te dienen. Tuinkers doet het zelfs in de helft van de tijd.

Goede potgrond, warmte en vocht zijn absoluut noodzakelijk om te slagen in de geforceerde teelt. Vul lage potjes of schaaltjes met heuse zaai- en stekgrond en laat de aarde wat vocht opzuigen. Leg de zaden bovenop de aarde en strooi er een filterdun laagje potgrond overheen. Zet de potjes op een warme plek. Vooral de bodemtemperatuur is belangrijk. Gebruik een warmtematje of kies een andere warme ondergrond. Laat de aarde nooit uitdrogen. Helemaal ideaal is het als u om de paar dagen de potjes de kans geeft om enkele minuten water op te zuigen en/of ze in een miniserretje zet.

Vijver
--Overweeg om de vijverplanten binnenshuis te laten overwinteren, als je vijver minder dan 30 cm diep is. Een ondiepe vijver bevriest snel, dus de planten zullen bij koud weer anders kapotvriezen.
--Als je nog geen luchtpomp hebt aangebracht, is het aan te raden om dit alsnog te doen. De luchtbellen en de waterbeweging beïnvloeden sterk de kwaliteit van het water. In deze moeilijke maanden helpt een goede waterkwaliteit de vissen de winter door.
--De vijver is nu een rustperiode ingegaan. De plantengroei is gestopt en de vissen verschuilen zich bij de bodem.
--De sneeuw moet bij sneeuwval van het ijs verwijderd worden. Als je dit niet doet, valt er niet voldoende licht tot in het water.

Snoeien in december
Het is nu tijd om te snoeien.
Maak hier gebruik van als het weer niet te slecht is.
Je kunt hierbij denken aan struiken zoals druif, kiwi en braam.
Het overige knipsel kun je leuk gebruiken als winterstek in huis.

Slijp de snoeischaar, eventuele messen en andere gereedschappen met een scherp vlak. Zo komen ze ongedeerd de winter door en zijn ze eigenlijk gebruiksklaar als je ze oppakt in het voorjaar.

Knip de oude takken van Helleborus af zodat de bloemen goed te zien zijn.

Acorus calamus

Botanische naam  : Acorus calamus
Nederlandse naam : Kalmoes
Herkomst         : Oost-Azië
Bijzonderheden   : verwilderd, geneeskrachtig
Grondsoort       : alle, kalkrijk
Licht            : schaduw, half schaduw, zon
Wind             : ongevoelig
Gebruik          : groepen, verwildering
Hoogte           : 0.50-1.00 m
Vorm             : opgaand
Bloeikleur/vorm  : geel
Bloeitijd        : juli, augustus
Waterstand       : 0.15-0.40 m
Winterbeeld      : afstervend/overblijvend

Standplaats:
Zonnig en bij voorkeur een zuur tot licht zuur milieu. Uit onderzoek is gebleken dat een zoutconcentratie van 0,4% op lange termijn dodelijk is voor A. calamus.

Kenmerken:
De kalmoes (Acorus calamus) is een vaste moerasplant. De plant heeft een stevige, lange wortelstok met zachte wortels. De wortelstok kruipt dicht langs het grondoppervlak. Deze produceert tot één meter lange, zwaardvormige, rechtopstaande bladeren en een alleenstaande, rechtopstaande bloemstengel.
De sierwaarde wordt vooral bepaald door het groene, zwaardvormige blad. Een bruikbare plant om rustpunten in het vijverbeeld aan te brengen.
Uit de wortelstok groeien vlezige, zwaardvormige, rechtopstaande bladeren in stevige bundels die tot 100 cm lang worden, aan het eind van de ondergrondse wortel ontstaat een bloeistengel die een stevige, cilindrische bloeikolf draagt van 10 cm lengte, die dicht bezet is met groengele bloemetjes.

Bloemen :
De bloeikolf bestaat uit dicht opeen staande, kleine, geelgroene bloemen. De vruchten zijn rode bessen met meerdere zaden.
Bloemen talrijk en dicht bijeen in een kolf, die zijdelings uit een blad schijnen te komen doordat het schutblad juist in het verlengde van de bloeistengel staat. De groengele bloemen van circa 7 cm is bezet met talloze onaanzienlijke, piepkleine bloemen. De bloei valt in juli en augustus, maar wordt veelal niet eens opgemerkt. Meestal is er per vijverseizoen slechts één bloeiperiode waar te nemen.

Planten :
In plantenfilters is dit een zeker voordeel. Voor plantenfilters is de groene soort dan ook een betere keus dan de bontgekleurde variëteit. Een snelle groeier voor de moeraszone. Woekeren komt voor, maar er is gemakkelijk in te grijpen door lichte snoei van de wortelstokken.

Gebruikte delen:
De gekonfijte en gedroogde wortelstok van de kalmoes was vroeger in onze streken een lekkernij. Wordt gebruikt bij de bereiding van kruidenbitters (berenburg) en in sommige landen nog in bier en brandewijn.

Een kwetsbare plant, gevoelig voor vervuiling, heeft een aangename geur, die aan mandarijnen doet denken, heeft dus een kalmerende invloed op het zenuwstelsel. Behoort tot de Amara aromatica.

Werkzame bestanddelen:
De kalmoes staat bekend om zijn sterke zoete geur, veroorzaakt door een sterk doordringende etherische olie. Dit bestanddeel werd in het verleden veelal verwerkt tot kalmoesolie. Sterkst geurend is toch wel de wortelstok, al is het blad ook niet geheel geurloos.
De etherische olie is in staat om bepaalde bacteriestammen (als bijvoorbeeld legionella) te kunnen remmen of afdoden.
De wortelstok kan worden gebruikt in de keuken als smaakmaker van diverse gerechten. Hij kan het beste in kleine hoeveelheden worden geconsumeerd omdat hij in grote hoeveelheden giftig is, en een hallucinogene werking heeft. De wortelstok smaakt bitter en kruidig en heeft een scherpe, aromatische geur. Hij bevat onder andere vitamine C, choline, koolhydraten, plantaardige gom, etherische olie en bitterstoffen.

Eigenschappen:
Belangrijk is om op het waterpeil in de gaten te houden. Als de kalmoes te diep staat, bestaat de kans dat zij zal verrotten.

Vermeerderen :
De plant vermeerdert zich niet alleen via geslachtelijke voortplanting maar kan zich ook via vegetatieve voortplanting vermeerderen door onderaardse uitlopers die uit de wortelstok ontspringen
Stekken nemen van de wortelstok of delen van flinke pollen.
Zaaien is mogelijk, maar zeer langdurig en het kost meer moeite

Soorten :
A. calamus 'Variegatus' heeft roomwit gestreept blad dat in het voorjaar een roze tint krijgt. Decoratief in kleine groepjes

Weetjes :
Er wordt vanaf in de oudheid, tot op de dag van vandaag speelt kalmoes een belangrijke rol in de natuurgeneeskunde dat een maagversterkend middel is maar ook gebruikt wordt bij de bereiding van kruidenbitters (berenburg). Er wordt uit de wortelstuk een kalmoes olie gewonnen. Deze etherisch olie wordt om haar welriekende geur verwerkt in parfum en likeur en in sommige landen nog in bier en brandewijn.

De kalmoes komt van nature voor in India en het zuiden van China. De kalmoes komt tegenwoordig ook voor in Europa en Noord-Amerika, waar hij door de mens is ingevoerd. De plant komt voor van de bergen tot in het laagland aan de waterkant van meren, vijvers, sloten en blinde rivierarmen. In Europa komt voornamelijk een triploïde vorm voor die zich alleen via de wortelstokken kan vermeerderen.

De geslachtsnaam 'Acorus' is afgeleid van het Griekse woord 'Acoron' de naam die Dioscorides al voor dit kruid gebruikte, op zijn beurt is dit woord weer afgeleid van het woord 'coreon' wat 'pupil' betekent, omdat het kruid wel werd toegepast bij oogkwalen. in het Grieks betekent de soortnaam 'kalamos' 'riet'.

Combineert een verzachtende werking met een stimulerend effect van de bitterstoffen, een uitstekend middel dus tegen allerlei maagproblemen, zoals maagzweren, maagzuur, gastritis, dyspepsie. Verder stimuleert het de eetlust, helpt het bij uitputting en zwakheid, als de maag hierbij betrokken is. Ook bij koliek, verslijming van het darmkanaal en flatulentie, indigestie en galstoornissen. Verhoogt de maagsapafscheiding.

Zie ook :

--http://plantaardigheden.nl/plant/beschr/gonnve/kalmoes.htm

--http://www.theeshop.nl/kruidenthee/kalmoes_thee_kalmoeswortel.htm

--http://www.zwitserseapotheek.be/aromatherapie1/kalmoes.html

Aeonium arboreum

Botanische naam  : Aeonium arboreum
Nederlandse naam :
Herkomst         : Marokko
Bijzonderheden   :
Vochtbehoefte    : matig/spaarzaam
Licht            : zon
Bloeikleur/vorm  : geel
Blad             : wintergroen, rood/bruin
Vermeerdering    : stekken
Voedingsbehoeft  : om de week
Overwintering    : temperatuur 8-12 ø, licht

Standplaats:
Groeit zowel in de volle zon als in een halfschaduwrijke situatie in een goed doorlatende, zandige grond en een overwegend warme temperatuur.
De planten prefereren volle zon of halfschaduw, lichte en goed doorlatende grond . Sommige soorten verdragen lichte vorst. 's Zomers op een zonnig plaatsje in de tuin. Anders een zonnige en koele plaats in huis.

Kenmerken:
Het zijn vetplanten die bladrozetten vormen met succulente bladeren. De meeste soorten hebben meerdere rozetten per plant. Er zijn ook soorten die monocarp zijn, dus met maar één rozet per plant. Doordat oude verdroogde blaadjes afvallen komen de rozetten steeds hoger te zitten op kale stengels. Er zijn echter een paar soorten die vrijwel stengelloos zijn en laag blijven waarbij de oude verdroogde bladeren juist vast blijven zitten. De meeste soorten bloeien witgroen en crèmewit tot goudgeel, maar ook roze en steenrode bloempluimen komen voor. De bloemstengel komt uit het hart van een rozet en vertakt zich tot een pluim. Na de bloei sterft de rozet waaruit de bloemstengel kwam af. Ze vormen vruchten met veel stoffijne zaden.

Bloemen :
De bloemstengel komt uit het hart van een rozet en vertakt zich in verscheidene zijscheuten. Na de bloei sterft de rozet waaruit de bloemstengel kwam af.

Planten :
Planten die buiten staan eind oktober binnenhalen en koel laten overwinteren bij maximaal 10°C, anders krijgt men een slap blad. Tijdens de rustperiode maar net zoveel gieten dat de wortels niet verdrogen. Hoe koeler ze staan, hoe minder water ze nodig hebben. In deze periode zullen veel blaadjes geel worden en verschrompelen. Na de winterstop, in maart of april, weer regelmatiger beginnen gieten.

Eigenschappen:
Verschillende soorten, zoals Aeonium arboreum, zijn populair als kamerplant of kuipplant.

Vermeerderen :
Door zaaien is mogelijk maar de Aeóniumsoorten kruisen gemakkelijk met elkaar en daarom is het moeilijk de soorten zuiver te houden. Ze vormen vruchten met veel zaden.
Beter is door stekken, laat de scheut- en bladstekken eerst enkele dagen indrogen.

Soorten :
Van Aeonium zijn meer dan veertig soorten bekend.

Weetjes :

Verpotten
Iedere lente in een voedzame, doorlatende grond samengesteld uit 2 delen bladaarde, 1 deel scherp zand en 1 deel klei.

Aristolochia durior

Botanische naam  : Aristolochia durior
Nederlandse naam : Pijpbloem, Duitse pijp
Herkomst         : Oost- en Centraal-U.S.A.
Bijzonderheden   : decoratieve plant
Grondsoort       : alle
Vochtbehoefte    : droog, normaal, nat
Licht            : schaduw, half schaduw, zon
Wind             : weinig gevoelig
Gebruik          : solitair, tuinen en parken
Hoogte           : 5.00-10.00 m
Vorm             : slingerend
Bloeikleur/vorm  : geel, oranje, onopvallend
Bloeitijd        : mei, juni
Blad             : herfstkleur, bladverliezend, opvallend

Standplaats:
Zonnig of halfschaduw. Kan ook tegen een muur op het noorden worden aangeplant.
Stelt geen specifieke eisen aan de grond maar heeft voorkeur voor kalkrijke grond.
Op een zonnige standplaats zal de plant in warme, droge zomers water moeten bijkrijgen omdat de vrij grote bladeren veel vocht verdampen.
Kan aangeplant worden bij een Noord- of Westmuur.Deze decoratieve, dicht bebladerde klimplant stelt geen speciale eisen maar gedijt best op een kalkachtige grond. Bij droog weder in de zomer moet je hem wel voldoende water geven.
De winterhardheid is goed.

Kenmerken:
de plant heeft mooie herfsttinten
geschikt voor een solitaire positie
deze plant verlangt een kalkhoudende bodem (pH 6,5 of hoger)
deze plant moet gesteund worden
deze plant vraagt of gedijt goed op vochthoudende gronden
Bladverliezend

Bloemen :
Bloeien doet deze plant wel, maar niet opvallend. De pijpvormige bloemen fungeren als tijdelijke vallen voor passerende, bestuivende insecten en ruiken zelfs onaangenaam.
De bloemen hangen aan lange stelen en zijn geelachtig groen tot bruinig en pijpvormig gebogen met een brede, drielippige, bruinrode gespikkelde en gestreepte zoom.

Planten :
Goed geschikt voor het begroeien van muren, prieeltjes, pergola´s, boomstronken e.d.m. De Duitse pijp rolt zich rond haar steun en wordt best opgebonden. Gedijt best op een zonnige standplaats, maar groeit ook in de schaduw.

Eigenschappen:
Aristolochia macrophylla of pijpbloem, Duitse pijp (synoniem Aristolochia durior, Aristolochia sipho),
is een sterk groeiende klimplant met prachtige, grote bladeren. Het opvallende blad staat verspreid, is lang gesteeld en hart- tot niervormig en groot: tot 10-30 cm lang.

Vermeerderen :
Door afleggen van takken of door het nemen van stekken.

Weetjes :

De naam komt vooral door de bruine pijpvormige bloemen in mei/juni maar de sierwaarde ligt vooral bij de grote donkergroene hartvormige bladeren.

Het is een snelgroeiende klimplant dat zelfs 10m hoog kan worden vooral op de juiste grond, kalkhoudende vochtige klei.
Aristololochia is niet zelfhechtend en moet daarmee regelmatig aangebonden worden.

Behalve het wegnemen van teveel ranken hoeft er niet gesnoeid te worden

Hij heeft wel een houvast nodig om tegen een schutting of muur te klimmen. Hij houdt van een humusrijke/normale grond.

Snoeien wanneer u maar wilt
De Duitse pijp vraagt zelf niet om snoei, maar het kan zijn dat hij naar plaatsen in de tuin groeit, waar u iets anders gepland had. Dan kunt u gerust op ieder moment snoeien.

Snoeien in maart
Daarnaast kan een verjongingssnoei wenselijk zijn. Doe dat bij voorkeur in maart. Bij een verjongingssnoei worden aan de voet van de plant één of meer hoofdtakken doorgeknipt. Verwijder die takken, met al hun "aanhang" voorzichtig. Als de takken erg door elkaar groeien, wacht dan liever een paar dagen met verwijderen. Dan zullen de takken die weg moeten makkelijker te herkennen zijn en daardoor ook makkelijker weg te snoeien zijn.

Er zullen ook aan de voet nieuwe jonge scheuten uitlopen.