We hebben altijd een mening over hoe ethisch anderen handelen in onze dagdagelijkse omstandigheden. Dat mag maar ik denk (helaas bevestigd in onderzoek) dat alle, enfin, de meeste mensen nogal wreed kunnen worden wanneer ze in omstandigheden komen die zich daartoe lenen. Mensen in machtsposities ontsnappen er zelden aan. Misschien kunnen we pas de ethiek van iemand beoordelen in functie van de weerstand die hij biedt aan corruptie en machtsmisbruik wanneer hij wél over die macht beschikt.
Wie weet hoe uw gedrag zou wijzigen wanneer u daartoe de mogelijkheid zou hebben.
L' enfer. Een film van Clouzot die nooit is afgemaakt. Met Romy Schneider. Een film over jaloezie die waanzinnig maakt. Beelden van Romy Schneider die vervormd worden om haar te kunnen zien door de ogen van van haar jaloerse man. De film werd niet afgemaakt omdat Clouzot een hartaanval kreeg tijdens de opnames.
Misschien zijn waanzinnigheid en een gebroken hart één en hetzelfde.
Het woord hermetisch komt van Hermes, de god van de handel, verkeer en welsprekendheid, de boodschapper van de goden. Vreemd dat de synoniemen van hermetisch de volgende zijn: 1) mystiek-magisch, 2) volledig dicht 3) gewild duister, moeilijk te begrijpen. Aanduiding van literatuur waarin (let op) stoische, platonische en aristoteliaanse gedachten zijn verwerkt, meestal in dialoogvorm. Zoals Hermetisch zwart van M. Yourcenar.
Voor jonge mensen is de wereld even groot als hun hoofd. Eigenlijk zijn beide klein maar voor hen is er overeenstemming en dat is voldoende om te denken dat de wereld dan ook van hen is. Voor ervaren mensen is hun hoofd te klein voor deze wereld of de wereld te groot voor hun hoofd. Er is geen overeenstemming en dat is voldoende om te weten dat de wereld niet van hen is.
Wat verkiest u? De beperkte ervaring dat u het heel goed weet? Of heel goed weten dat uw ervaring beperkt is?
Sommige relaties zijn niet in balans. De één geeft meer dan de ander, is meer betrokken, houdt meer van. Dat kan. Sommige proberen dan de ander te overhalen om meer en dus evenveel als zijzelf te investeren. Dat kan zinvol zijn voor een tijdje maar het is een slechte strategie als er geen wijziging volgt. Het beste is om je eigen investering te veranderen naar iemand of iets anders.
Probeer niet de ander te veranderen. Verander jezelf.
Neen, ik ga het niet hebben over het ideale. Ik vervang tegenwoordig liever het 'ideale' door 'goed genoeg'. Ik ben een 'goed genoeg' dochter, echtgenote, moeder, vriendin. Nu, hoe kunt u weten of u een relatie 'goed genoeg' is? Antwoord: als beide partijen het gevoel hebben dat beide evenveel investeren. Dat hoeft niet om dezelfde investering te gaan (er kan vanalles verdeeld worden over de twee partijen), als men maar het gevoel heeft dat er van beide kanten geven en nemen is en dat die balans in evenwicht is.
Soms moeten we wegdoen wat ons niet meer past. Soms kleren, soms relaties. Ze passen niet meer, te groot, te klein, te versleten of te gedemodeerd. De vraag is hoe we dat doen: achteloos, boos, onverschillig. Misschien moeten we dat met meer zorg doen. Niet voor de kleren of voor de relatie maar voor onszelf. Nog eens bekijken, ons herinneren wat we er ooit zo fantastisch aan vonden, nog eens aan voelen en nogmaals beseffen dat het niet meer bij ons hoort.
Draag ze naar een buurthuis of een containerpark of geef ze gewoon weg. Misschien heeft er iemand anders er nog wat aan.
Wist u dat (cfr. cursus Misjoe Verleyen) de eerste twee koninginnen van België, Louise Marie & Marie Henriëtte, eigenlijk niet bezig waren met de armoede van de bevolking? Het raakte hen niet omdat ze er simpelweg geen weet van hadden. Te begrijpen als dat deze problemtiek niet tot hun leefwereld behoorde. Wel de macht van hun man-koning, de onmacht over hun ontrouw, de heimwee naar hun eigen land en de bekommernis over een goede trouwpartij voor hun kinderen. Maar de armoede van de bevolking? Was die daar zelf niet de oorzaak van?
Geschiedenis is heel belangrijk om de evolutie van de maatschappij te begrijpen. Tevens de evolutie van de mens zelf.
Oprechtheid. Sommigen vinden dit belangrijk. Anderen zijn het niet. Ze noemen zichzelf 'diplomatisch'. Alsof oprechtheid en diplomatie elkaars tegengestelde zijn. Dat zijn ze niet. Oprechtheid heeft te maken met innerlijke congruentie (is wat ik voel, denk en wil met elkaar in overeenstemming?). Diplomatie heeft te maken met de communicatie naar anderen (is wat ik zeg transparant?).
Een boodschap kan zeer transparant zijn zonder innerlijk congruent te zijn.
Ik oordeel graag. Over wie ik goed en slecht acht. Het is zo aangenaam om deze indeling te maken, zeker van je standpunt te zijn en jezelf natuurlijk tot de goede categorie te rekenen. De wereld zit echter, gelukkig maaar, anders in elkaar. 'We zijn allemaal grijs' lees ik in de roman 'Grijze zielen'. Ik begrijp de pointe natuurlijk wel maar ik zou het liever anders formuleren: wij zijn allemaal zwart en wit tegelijk.
Dat het witte in onze zielen steeds moge overwegen op het zwarte. Ik hou niet zo van grijze zielen.
Rechtvaardige mensen. Ze bestaan. Trouwe mensen. Ze bestaan. Liefdevolle mensen zonder al te veel machts of bezitsdrang. Ze bestaan. Mensen zonder veel ego. Ze bestaan. Mensen die dit alles combineren. Ze bestaan. Uitermate zeldzaam maar ik ken er tenminste zo één en één is genoeg om nog in deze wereld te blijven geloven.
Zo'n zeldzame mens moet gekoesterd worden. Ik doe dat.
'Kunnen we opnieuw beginnen?'. Dit is de vraag die voortdurend doorheen de Bijbel weerklinkt. Men is voortdurend bezig met een verbond, verraad, straf, zonde, wraak, vernietiging. En telkens weer is er de hoop, verwachting en ook een daadwerkelijke poging om opnieuw te beginnen met een schone lei. Niet dat de oude lei vergeten is, hij is blijkbaar wat 'verwerkt'.
Kunnen we opnieuw beginnen? Het is eigenlijk een mooie vraag.
Hemel en hel. Ze kunnen niet zonder elkaar. Zoals dag en nacht, zon en maan, lichaam en geest, jij en ik. Hoe heviger het ene, hoe heviger het andere. Hoe hoger je wil gaan, hoe dieper je kan vallen.
Wie kiest er matigheid als je denkt dat de hemel bestaat? En de hel even vergeet.
Sublimatie is 'verandering van primitieve driftuitingen in strevingen van een hoger, verheven niveau'. Bijvoorbeeld: omzetting van woede naar moed, van afgunst naar prestatie en van sexuele lust naar kunstexpressie.
Sommigen zijn zeer goed in sublimatie. Tot mijn ergernis.
Alles heeft zijn tijd (in de zin van 'op tijd') en alles duurt zijn tijd (in de zin van 'een bepaalde periode'). Moet een mens daar nu droevig van worden of niet? Hetgeen op tijd en zijn tijd geduurd heeft, dat zit wel goed. Maar de meeste dingen komen te laat of te vroeg en duren te kort of te lang. Tenminste zo ervaren we dat. Misschien omdat we de meeste dingen zelf willen bepalen.
Hoe gelukkig zou een mens zijn als hij er vanuit gaat dat het 'op tijd' en de 'duur van iets' exact is zoals het moet of moest zijn?
Het is belangrijk, absoluut belangrijk om op te komen voor je eigen standpunt. Het is echter noodzakelijk, absoluut noodzakelijk, om éérst de standpunten van een ander te kunnen inschatten (intra-subjectiviteit). Deze intra-subjectiviteit moet het halen op subjectiviteit die eigenlijk illusoir is. Zoals objectiviteit een illusie is en hoogstens kan bereikt worden via inter-subjectiviteit. De volgorde is dus steeds een verruiming: van (illusoire) subjectiviteit naar intra-subjectiviteit, naar inter-subjectiviteit naar (illusoire) objectiviteit. Helaas wordt doorgaans de illusoire subjectiviteit verkocht voor de illusoire objectiviteit. Laat ons de wereld verbeteren door zelf al eerst intra-subjectief proberen te zijn. Laat ons beginnen met zoveel mogelijk standpunten van anderen in onszelf uit te klaren.
Dat je daarvoor eerst ernstig gestoord lijkt te moeten zijn, is slechts een kleine opoffering. Niet?
Opera blijkt iets te zijn voor oude mensen. Ik ben niet jong maar wel steeds één van de jongste bij een opera-uitvoering. Misschien omdat jongeren mensen willen dat het snel vooruit gaat, zonder veel herhaling en met zoveel mogelijk happy ends. Oudere mensen willen dat het blijft duren, met veel herhaling en met zoveel mogelijk dramatiek. Misschien omdat hun enkel het 'herbeleven' rest van evaringen die ooit de hunne waren.
