Soms is het goed om iemand te laten staan waar hij staat. We hebben de neiging om er aan te sleuren naar links, naar rechts, naar onder, naar boven. Om die te krijgen waar wij willen. Als we dàt niet meer willen, dan sleuren we niet meer, dan laten we die staan.
De vraag is dan wat anders we gaan willen willen. Willen doen we toch.
Er zijn bekentenissen die je wil horen. Er zijn bekentenissen die je niet wil horen. Bij een bekentenis laat iemand zich zien zoals hij is. Bij een bekentenis die we niet willen horen, willen we dus niet de persoon zien zoals hij is.We blijven liever bij wat wij dachten dat hij was, bij ons beeld ervan. We kunnen kiezen: het beeld en de persoon behouden, het beeld achterlaten en de persoon behouden, het beeld behouden en de persoon achterlaten, het beeld en de persoon achterlaten. De eerste optie is onnozel, de tweede soms ook en de derde eigenlijk ook. Blijft over: de vierde.
Een mens kan zijn grenzen verleggen en nog eens verleggen (ten goede als je grenzen benauwd zijn) en dan zelfs nog eens verleggen (als je jezelf wil overtreffen) maar dan blijkt er toch een grens te zijn. Eén waarover je toch niet over gaat. Er blijkt een punt te zijn waar je vind dat je alles hebt gedaan wat in je mogelijkheden ligt en dan, dan pas kan je de dingen laten zoals ze zijn.
Mannen kunnen als ze jonger zijn een jonge vrouw beminnen en als ze ouder zijn hun eigen oudere vrouw of een nieuwe jonge vrouw. Vrouwen kunnen als ze jonger zijn een jonge man beminnen of een oudere man en als ze ouder zijn hun eigen oude man. Waarin licht het verschil? Vrouwen krijgen een dubbele kans als ze jonger zijn en mannen als ze ouder zijn. De kansen zijn dus evenveel verdeeld maar niet de leeftijd waarop. Vrouwen hebben er twee aan het begin en mannen twee op het einde. Tenzij de nieuwe maatschappij (en dat lijkt zo te zijn) ook kansen geeft aan jonge mannen met oudere vrouwen en aan oudere vrouwen met jonge mannen.
De oorlog van Troje begon omdat de Griekse Helena geschaakt was door de Trojaan Paris. Maar interessanter is het verhaal dat eraan vooraf ging. Drie godinnen willen weten wie van hen de mooiste was. De jonge Paris diende dat oordeel te vellen omdat de oppergod Zeus zo wijs was om dat niet zelf te doen. De drie betrokken godinnen poogden Paris in zijn oordeel te beïnvloeden door beloftes: Athena beloofde hem veel roem en wijsheid, Hera macht en rijkdom maar Aphrodite beloofde hem de mooiste vrouw op aarde m.n. Helena. Hij koos voor Aphrodite.
Het verhaal vertelt veel over het oordeel van een jongeman en nog meer over het niet oordelen van een oude god.
Nee, het leven ontwikkelt zich niet verticaal, als u dat dacht. Het gaat niet van nergens naar ergens, van laag naar hoog, van onschuld naar ervaring. Nee, het leven ontwikkelt zich in een spiraal. Je komt en je gaat alijd over dezelfde punten heen maar altijd op een ander niveau.
Niveau heeft niet te maken met méér of hoger maar met diepgang en het begrijpen van complexiteit.
Wat ouders ook moge beweren, ze zien hun kinderen niet allemaal even graag. Niet te begrijpen als niet evenveel maar wel te begrijpen als niet op eenzelfde manier. M.a.w. we zien onze kinderen graag op 'andere' manieren. Omdat onze kinderen nooit dezelfde zijn, omdat de omstandigheden nooit dezelfde zijn en de relaties dus nooit dezelfde zijn. Een gelijkwaardigheidsbeginsel is niet noodzakelijk een gelijkheidsbeginsel.
Moraliseren. We houden er van om het zelf te doen maar we houden er niet van dat anderen dat met ons doen. Diegene die moraliseert is iemand die anderen wil verbeteren omdat hij (en hij zal dat ten stelligste ontkennen) zichzelf beter acht. Tot hij inziet dat hij eigenlijk niet beter is. Mogen we dan niets meer zeggen ter verbetering van deze wereld? Eigenlijk niet.
Niet in woorden maar wel in daden. Zou ik zo zeggen.
U kent het verhaal van het lelijke eendje. Dat werd als lelijk gepercipiëerd omdat het eigenlijk een zwaan was. Ook al hebt u ontdekt dat u een mooie zwaan bent, de perceptie van andere eenden blijft dezelfde.
Een mens mag, om in deze wereld te overleven, best beschikken over wat psychopathische trekjes (cfr. Knack-interview deze week). Dit geldt des te meer om over deze wereld te heersen. Juist.
Ik ben voor een democratische werkwijze. Maar sommigen gebruiken een democratische weg om twee tegenstrijdige dingen te doen: enerzijds de leiding wat uit handen te geven om ze anderzijds weer strikt op te nemen. M.a.w. chaos laten ontstaan om de touwtjes terug terug stevig in handen te nemen.
Of is dit pendelen een weg om zo dicht mogelijk de democratie als utopie te benaderen?
De uitdrukking 'Al wat je zegt, ben jezelf', is niet enkel een defensief antwoord van domme kinderen maar eigenlijk een het wijs antwoord van niet-defensieve volwassenen. Zeker als je dat op jezelf toepast. Doe dat maar eens. Bij elk uitspraak die je doet over een andere, nagaan in hoever die uitspraak eigenlijk op jezelf slaat.
Het zou kunnen dat je dat een interessante bezigheid gaat vinden.
De gestaltpsychologie ziet alles in voor- en achtergrond. Dat wil zeggen dat de achtergrond fundamenteel mede bepalend is voor wat men op de voorgrond ziet. Wat ziet u? Een vaas of twee profielen?
