De onderwerpregel laat het niet vermoeden, maar dit weekend was er weer één waar Koen alle frustraties in één keer moest loslaten. Eigenlijk startte het al voor een stuk vorige week : Toen was er zondagnamiddag musical in de school van Ruben. Een opvoering door alle kinderen, dus zeker de moeite waard om te gaan kijken. Koen gaat niet mee, gaat al lang niet meer mee naar dergelijke gelegenheden, en ik maak er geen problemen in. Het vindt het belachelijk, grote zever,… Voor mij allemaal O.K. Ik heb met zijn mening geen problemen.

xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Alleen… hij heeft wel problemen met het feit dat ik zijn mening niet deel, dat ik ga, niet alleen omwille van Ruben, maar ook omdat ik het wel leuk vind.

Hij heeft ook problemen met het feit dat Ruben zo iets wel leuk vind, en dus helemaal niet zou willen afhaken. Ze zijn er ook een hele tijd mee bezig in de klas. Ook daar heeft Koen problemen mee : school is om te leren, vooral rekenen, lezen en schrijven, en al de rest zou volgens hem niet toegelaten mogen zijn. Eigenlijk zou hij het volgende scenario willen : Ruben die het allemaal belachelijk vind, niet mee wil doen, liefst ook gesteund door mij, zodat er helemaal niet aan zijn weekend geraakt wordt. En nou doet iedereen het net anders dan zoals hij het zou willen… En wij storten ons met vieren in een oord van verderf, waar misschien ook nog ander krapuul (lees mijn ouders en mijn broer, wiens kinderen ook op dezelfde school zitten) rondloopt, en wie weet wat er daar allemaal vertelt zal worden en wat zij allemaal zullen doen om mij en de kinderen op te stoken tegen hem.

Hij begrijpt ook niet dat Thomas eerst niet veel  zin had om mee te gaan (het hoefde van mij niet. Hij mocht kiezen.), en dan toch meegaat (en hem trouwens wel geamuseerd heeft). Dat dat eigenlijk aan hem ligt ziet hij helemaal niet : Thomas ging gewoon veel liever mee, dan thuis te zitten bij een slecht gehumeurde vader.

Enfin, dit kon hij niet te ver drijven, want iedereen in de omgeving (lees zijn familie) vind het normaal dat ik met de kinderen naar het schoolfeest ga. Het lukt me zelfs steeds beter om afstand te nemen, en zijn humeur bij hem te laten en het me gewoonweg niet aan te trekken. Ik beweer hierbij niet dat ik niet af en toe mezelf moet onder handen nemen en mezelf toespreken :

“komaan Sofie, zijn slecht humeur is zijn probleem, niet het jouwe. Denk aan jezelf, en geniet er gewoon van!” Gewoon doen alsof er niets aan de hand is… helpt meestal wel om het niet te laten escaleren.

Enfin, vorige week zondagavond is hij vlot terug bijgedraaid : mijn ouders waren er niet en bij mijn broer zat er blijkbaar een haar in de boter met zijn vriendin, want zij was er niet bij, en hij was qua humeur niet te genieten. Ik heb er nooit naar gevraagd, heb gewoon luchtig enkele woorden gewisseld, en heb dan toch nog leuk gehad met mijn ex-schoonzus en heb ook nog leuk gebabbeld met een neef van Koen, sinds enige jaren ernstig ziek, en zijn vrouw.  Dus in zijn ogen had ik me voorbeeldig gedragen : me afgezet tegen mijn broer, door voor mijn ex-schoonzus te kiezen, en ook nog aandacht voor zijn familie. Niet dat ik daar ooit aan gedacht heb. Ik heb me gewoon geamuseerd, en de mensen er uit gekozen die mij op dat ogenblik het best lagen.

Eén week gaat nog, maar dan was het dit weekend sinterklaas, en dus mocht Ruben een pakje gaan halen bij opa en oma. Sinterklaas is hier een louter kinderfeest, zodat men vaak de grens  voor de pakjes trekt rond 12 jaar. Thomas en Evy vallen er dus buiten, maar krijgen wel chocolade en snoep. Dat maakt echter niet dat ze het minder leuk vinden om mee te gaan. We gaan al niet zoveel naar mijn ouders, en voor hen is dat dan iedere keer feest. Het viel wel wat ongelukkig samen:  Vandaag starten voor Tom de examens. Maar een weekend vroeger Sinterklaas vieren, zoals mijn broer gevraagd had omdat hij dan zijn kinderen had, kon dus niet omwille van de schoolmusical.

En dan komt er nog een gegeven tussen : Sinds Thomas naar school gaat, dus dat is dit jaar het twaalfde jaar, plaatsen we in het weekend van sinterklaas de kerstboom (ter informatie : hier in de streek komt Sintmaarten in plaats van sinterklaas, en die man komt op elf november, dus dat loopt thuis niet door elkaar). Koen was, is eigenlijk al jaren aan het zeuren over het feit dat ik een echte kerstboom wil en dat dat zoveel vuiligheid met zich meebrengt (uitvallende naalden). Ik geef nog steeds de voorkeur aan een echte boom, maar omdat ik inderdaad het gevoel heb dat het elk jaar erger wordt met die uitvallende naalden (en het is tenslotte ik die het moet opkuisen) was ik bereidt tot een consensus. O.K. ik was bereid om een namaak aan te schaffen. Probleem leek opgelost, maar toen het moment naderde begon hij over de grootte (de kinderen waren akkoord, als het een grote boom werd en niet zo’n kleintje als bij mijn schoonouders). Voor Koen moest het steeds kleiner zijn, tot hij vond dat “geen kerstboom” toch nog het beste was. Ik heb er alle begrip voor dat hij het niet leuk vind dat die kerstboom een verandering in huis is, maar het is vier tegen één.

Duidelijkheid voor alles : ik heb hem duidelijk gezegd dat ik vrijdag nadat ik Evy gehaald had op school, binnen zou gaan in de winkel aan Evy's school om een kerstboom. Helaas : In de winke daar hadden ze geen kerstbomen, dus… Om het duidelijk te houden ben ik nergens anders naar toe gereden, maar heb tegen Ruben en Evy, die mee waren, gezegd dat we dan de volgende dag wel ergens anders naar toe zouden gaan. Zaterdagvoormiddag moest ik weg voor mijn werk, en Koen gaf me zelf de tip om in de stock waar ik toch moest voorbijrijden te gaan kijken voor een kerstboom. Geen probleem, alleen bleken de tussenmaten al uitverkocht, en de kinderen en ik wilden zeker geen kleintje, zodat het toch een grote (2m10hoog) geworden is.

Tot dan geen vuiltje aan de lucht. Thomas vroeg of ze over de middag, als Koen op zijn bed ligt te rusten, de boom mochten plaatsen en versieren. Hij had de hele voormiddag gestudeerd, dus waarom niet. Om 13u30 zou hij terug aan de slag gaan. Tegen die tijd was de boom klaar. Koen liet langs zijn neus vallen dat Thomas die namiddag wel mocht helpen aan de maïshoop, waarop Thomas, heel correct antwoordde dat hij daarvoor geen tijd had, want dat hij moest studeren. En dan begon Koen zijn “alleen op de wereld”-spelletje : Hij, met zoveel werk, moederziel alleen gelaten. Iedereen is tegen hem, doet niets dat op iets trekt, en hij moet het maar allemaal alleen klaarspelen. Net nu hij zoveel werk heeft. En helaas kan niemand hem helpen behalve Thomas. Wat hij moeilijk alleen kon, daar heb ik bij geholpen, gewoon gedaan wat er moest gedaan worden, en me helemaal niets aangetrokken van het feit dat hij maar stond te zeuren. Loslaten zeggen ze dan, en dat lukte me perfect. Hij kon mijn goeie humeur niet naar de knoppen helpen.

Toen hij ’s avonds binnen kwam deed ik alsof er niets aan de hand was, alsof hij helemaal niet slecht gehumeurd was, en op dat moment werkte dat, en verliep de avond toch rustig.

Alleen waren we toen nog niet naar oma’s geweest. En tot zijn groot ongenoegen was Ruben zo “stom” om dat leuk te vinden, en niet te zeggen dat hij helemaal niets wou van dat krapuul. Dus nog maar wat verder zijn “alleen-op-de-wereld”-spelletje spelen, waarbij hij mij nog eens duidelijk onder de neus moest wrijven wat voor ellende het feit dat Thomas niet wou helpen aan de maïshoop teweeg gebracht had. Nu zouden de vaarzen in de achterste box allemaal ziek worden, omdat ze nat waren van het zweet, en dat had te maken met het feit dat hij die box niet had kunnen uitmesten, doordat hij zoveel langer werk gehad had aan die maïshoop. Alleen weet ik dat wat hij als oorzaak en gevolg ziet niets met elkaar te maken heeft : het is een probleem dat af en toe de kop opsteekt en vooral te maken heeft met een zeer vochtige lucht en weinig tot geen wind. Niets met al het andere… Enfin, toch maar doordoen, en in plaats van om 12uur te komen eten was hij pas binnen om 13u. Geen probleem, ik verwachtte het al, en we hadden nog tijd genoeg om te eten. Thomas had tot dan aangegeven dat hij niet wist of hij zou meegaan naar oma en opa, omwille van zijn examen, maar hij was klaar met studeren voor maandag en het rothumeur van zijn vader zorgde dus ook al niet voor een goeie studeersfeer, zodat hij toch maar mee zou gaan. Op dat ogenblik was het hek helemaal van de dam, en kreeg hij de volle lading over zijn hoofd :

met wiens voeten dacht hij wel te spelen? Hij had tijd gehad om de kerstboom te versieren (middagpauze), hij had tijd om naar opa en oma mee te gaan, maar tijd om te helpen aan de maïshoop (en ondertussen continue te horen dat je niets goed doet…) had  hij niet gehad. Nog sterker : hij had volgens Koen helemaal niet gestudeerd (als je studeren noemt van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat studeren, en nauwelijks tijd hebben om te eten en te drinken, dan heeft hij inderdaad niet gestudeerd). Hij had dat alleen maar gebruikt als excuus om niet te moeten helpen.

Ik heb hem gezegd dat ik een paar keer naar boven ben geweest en dat Thomas wel degelijk aan het studeren was, maar dat klopte niet, want hij had het van buiten gevolgd en gezien dat Thomas zich alleen maar bezig hield op zijn kamer.

????????????????????????? Thomas slaapt boven en behalve als hij voor zijn venster staat kun je helemaal niet zien wat hij doet in zijn kamer!!!!!!!!!!!!!!!!!! Enfin, we konden niet vlug genoeg weg zijn volgens hem, dus zijn we na de explosie onmiddellijk vertrokken. Dat hij maar in zijn eentje zielig deed. En mij gaf het de ruimte om er met de kinderen over te praten.  Ruben vroeg zich af waar papa zijn helikopter verstopt had. Helikopter? Ja, papa moet dat toch hebben, anders kan hij niet binnengluren in Thomas zijn kamer!

We hebben ons geamuseerd, waren rond 17u terug thuis, en hebben Ivan pas voor het eerst gezien rond 19u toen hij klaar was met zijn werk, aan tafel.

Na enkele korte opmerkingen kreeg Thomas opnieuw de volle lading.  We hebben hem gewoon laten uitrazen. Ik ben er niet tussengekomen, tot op  het ogenblik dat hij wou dat ik bevestigde dat hij gelijk had. Toen heb ik hem gewoon gezegd dat hij wel moest beseffen dat men op 14jaar nog altijd een kind is, en dat het dan doodgewoon is dat men weggaan verkiest boven helpen.

Als ze niet willen werken, dan zou hij daar met Nieuwjaar een mouw aanpassen en dan moeten ze niet denken dat ze nog geld krijgen. Dat veranderde dan in “nog zoveel geld krijgen”. Aangezien hij vorig jaar buitengewoon royaal was, heb ik zo iets van : dat hij maar doet!  Hij beseft ook niet dat hij de kinderen daar nauwelijks mee raakt : Het geld moet toch op hun spaarrekening voor als ze groot zijn, en voor een kind is dat nog zo veraf dat ze echt niet wakker liggen van iets meer of iets min.

De sfeer was wel gebroken voor de rest van de avond. Ik heb continue mezelf moeten voorhouden : “Sofie, het is zijn probleem. Laat het los! Blijf bij jezelf!” Met de examens moesten de kinderen toch vroeg naar boven, en ik heb wel de tijd gehad om nog even met hun erover te praten. Evy bekijkt het sinds ze weet heeft van het autisme van op een afstand (is dit typisch auti?), kon er alleen maar uit concluderen dat het bij papa toch wel veel duidelijker was dan bij haar, en was blij dat ze ’s anderendaags weer voor een week weg zou zijn. We hebben maandagmorgen in de auto nog verder gepraat over het autisme van papa en haar, aan de hand van haar vragen. Ze redt het wel!

Thomas zat er eerst toch wel mee (en dat juist voor de examens. Grrr!). Ik heb hem gezegd dat we daar moeten mee leren leven, dat papa niet zou veranderen, en dat het aan hem de keuze is om te beslissen wat hij ermee doet : Ofwel hem de verwijten van papa aantrekken, én doen wat papa wil. Ofwel zijn eigen leven leiden, maar dan ook de verwijten van papa loslaten. Dat is hem trouwens in therapie ook meermaals gezegd : dat hij voor zichzelf moet uitmaken wat hij met zijn leven wil, en dat dat het belangrijkste is, ook al is het in conflict met wat men thuis wil. Voor het eerst heb ik het gevoel dat hij er ook echt iets mee kan, want hij heeft me gezegd : “wat papa wil, wil ik niet. Zijn verwijten zijn ongegrond, dus trek ik ze me niet aan. Ik concentreer me op wat voor mij belangrijk is : de examens en de vrienden op school. Hij vind toch altijd iets als we naar opa en oma gaan. Het enige waar ik van geschrokken ben is dat het de eerste keer is dat ik alles over me heen krijg en dat ik alleen de slechte ben.”

Dat klopte. Ik vermoed dat het te maken heeft met het feit dat hij toch wel ervaart dat hij op mij duidelijk minder pak heeft. Zijn explosies kan ik steeds beter van me af laten glijden. Ik neem mijn verantwoordelijkheid in het gezin, maar ik ben niet verantwoordelijk voor zijn frustraties. Het was ook de eerste keer dat ik mezelf er niet tussen gegooid heb om Thomas te beschermen. Loslaten, zoals men zei bij Thomas zijn therapie. De relatie tussen Thomas en zijn vader is niet mijn verantwoordelijkheid. En nu het me eindelijk gelukt is om dat ook effectief zo te doen, merk ik dat het voor Thomas eigenlijk op die manier een stuk eenvoudiger wordt : hij kreeg wel zelf de volledige lading op zijn hoofd, maar hoeft zich niet schuldig te voelen omdat ik ook van de brokken deelde omwille van hem. “Mama, het is niet omdat ik me niet kan verdedigen, of omdat ik hem gelijk geef, dat ik niets zeg.

Het is gewoon omdat ik het dan alleen maar erger maak. Hij moet en zal gelijk hebben. Hij snapt het toch niet wat ik bedoel. Dus het simpelste is gewoon zwijgen.”

Ruben had het het moeilijkst met de hele situatie. Ik heb ook bij Thomzd ervaren dat dit de leeftijd (9 a 10jaar) is waarbij papa plots van zijn voetstuk valt en ze beginnen te ervaren dat ze op sociaal-emotioneel vlak hun vader voorbij gestoken zijn. Ze hebben zo’n nood aan een echte vaderfiguur en ontdekken dat die er eigenlijk niet is. Op die leeftijd is de basis gelegd geweest van Thomas zijn depressie. Ik ben alert ten opzichte van Ruben, maar besef ook dat ik ondertussen veel bijgeleerd heb. Waar vijf jaar terug (Koen dronk toen nog) helemaal geen uitweg zag, weet en ervaar ik nu dat ik toch wel mijn eigen leven in handen heb. Hoe belangrijk mijn houding ten opzichte van Koen is voor de kinderen, besef ik NU maar al te goed. Ik kan het groeiproces waar de kinderen door moeten niet tegenhouden. Zij moeten hoe dan ook leren met hun vader om te gaan. Ik kan alleen maar een veilige haven vormen, waar ze zich wel mogen en kunnen uiten, waar hun emoties geen taboe zijn en wel begrepen worden.

Hoe kom ik erbij om na zo’n weekend te schrijven dat ik tevreden ben over mezelf?? Koen kan niet veranderen. Dat wist ik al lang. Ik wel, en ik heb het gevoel dat ik dit weekend belangrijke stappen gezet heb. Ik heb mijn grenzen verlegd, niet zoals zovele jaren een stukje verder, maar een stuk dichter bij mezelf, én die grens was ook effectief een grens. Ik ben er niet over geweest, heb enkel en alleen de verantwoordelijkheid genomen voor mijn eigen emoties. Ik kies of ik kwaad, verdrietig, geërgerd, verbitterd, ontgoocheld,… ben of gewoon blij ben met wat ik wil : de kerstboom die er staat, de blijheid van Ruben met zijn cadeau bij oma en opa, het gesprek met de kinderen,… En ik heb hem niet over de grens laten gaan, en zijn negativiteit niet op mij genomen. Thomas zijn therapeute zei ooit dat zowel ik als hij emotionele sponsen zijn, omdat we gewoon alle stemmingen uit de omgeving opslorpen. Het heeft mij op bepaalde momenten (vooral als hij in de buurt was) moeite en energie gekost, maar het is me gelukt om zijn negativiteit bij hem te laten. Dikke bravo voor mezelf!

Waarom het me nu wel gelukt is en vroeger niet? Het is en blijft een proces om jezelf terug te vinden, je eigen grenzen te hervinden, oude patronen te doorbreken,… Vorige week kwam ik plots tot de vaststelling dat ik me bij elke confrontatie met Koen me schrap zette. Onbewust, maar toch, als ik er op lette, duidelijk merkbaar. Waarom zette ik me schrap? Omdat ik onbewust altijd ervan overtuigd was het onderspit te moeten delven. Toen werd ik me ervan bewust dat dit gevoel altijd het onderspit te moeten delven, één van de belangrijke peilers is van mijn minderwaardigheidscomplexen, en niet alleen in mijn relatie speelt, maar altijd en overal terug keert. Het gevoel altijd het onderspit te moeten delven is afkomstig uit mijn vroege kinderjaren (peutertijd) waar mijn vader hardhandig mijn “koppigheid”

gebroken heeft. Koppigheid sloeg men er vroeger uit, en hij werd bevestigd in zijn “goede” aanpak, want ik heb vlug geleerd dat het geen zin had tegen mijn vader in te gaan, dat ik toch het onderspit moest delven.

Logisch dat een peuter niet opkan tegen een volwassene. Dat was een ongelijke strijd. Dat besef heeft me doen inzien dat dit nu niet meer geldt

: het gaat om een conflict tussen twee volwassenen, dus waarom zou ik er moeten van uit gaan dat IK het onderspit delf? Zonder dat ik het met Thomas over het bovenstaande had, vulde hij het wel voor me aan. “Mama, hij reageert als een klein kind dat zijn zin niet krijgt. Alles wat hij beweert, raakt kant nog wal. Waarom zou ik daar rekening mee moeten houden?”

Wat mij bijkomend sterkt is het gevoel dat de kinderen er ook mee leren omgaan. Koen is gisteren, toen de gewone werkweek terug begon, helemaal teruggedraaid. Zoals altijd, van het ene moment op het andere alsof er niets gebeurt is. En dit keer is er ook geen pak negativiteit bij mij of de kinderen blijven hangen. Iedereen heeft het op de één of andere manier kunnen loslaten, en dat is belangrijk. En uiteindelijk lijk ik eindelijk te beseffen wat men bedoeld met het feit dat de relatie tussen Koen en de kinderen mijn verantwoordelijkheid niet is.