Odyssee (I,1-10)

Homeros

Ἂνδρα μοι ἔννεπε, Μοῠσα, πολὐτροπον ὅς μἀλα πολλἁ

πλἀγχθη, ἐπει Τροἰης ἱερὁν πτολιἐθρον ἐπερσε,

πολῶν δ' ἀνθρὠπων  ἲδε ἂστεα καἱ νὀμον ἒγνω·

πολλἁ δ' ὂ γ'ἐν πόνθῳ πἀθεν ἂλγεα ὃν κατἁ θυμὀν,

ἀρνὐμενος ἣν τε ψυχἡν καἱ νὀστον ἑταἰρων,

ἀλλ' οὐδε ὣς ἐτἀρους ἐρὐσσατο ἱἐμενὀς περ·

αὐτῶν γαρ σφετἐρῃσιν ἀθασθαλἰῃσιν ὂλοντο,

νἠπιοι οἱ κατἁ βοῦς Ύπερἰονος 'Ήελἰοιο

ἢσθιον, αὐτἁρ ὃ τοῖσιν ἀφελεἰτο νὀστιμος ἧμαρ.

τῶν ἁμὀθεν γε, θεἁ θὐγατερ Διὀς, εἰπἑ καἱ ἡμῖν.          

 Muze vertel me over die allergewiekste man,

Die zoveel ellende zag na de val van het Heilige Troje.

Van vele volkeren zag hij steden en leerde er hun zeden.

Op zee overkwam hem ramp na  ramp, in zijn streven

Zichzelf en zijn vrienden  huistoe te voeren.

Maar zijn gezellen vermocht hij niet te redden,

Want  hun wandaden deden hen de das om:

De dwazen vraten de runderen van de zonneheerser!

De God verijdelde daarom de dag van hun terugkeer.

Goddelijke dochter van Kronos, wil ook daarover ons vertellen.

 Nog liever dan de Ilias, is mij de Odyssee. Het eerste, en met afstand, het beste reisboek van onze Europese literatuur. De geslepen, vindingrijke held Odysseus, mag worden beschouwd als het archetype van de reiziger.

Toen we op school Homeros ter hand namen, hadden we al een uit de kluiten gewassen Grieks vocabularium verworven en ons met meer tegenzin dan vlijt door het belangrijkste deel van de Griekse grammatica geworsteld. We waren klaar om de strijd aan te gaan tegen het taaleigen en de ongemeen rijke woordenschat van de blinde maar taalvaardige Homeros.

Ik heb me de moeite achteraf nooit beklaagd. Met volgehouden inspanning in lengte van jaren, slaagde ik erin mijn Griekse schoolkennis te behouden én uit te breiden. Homeros geniet ik ‘lezend van het blad’, zoals dat heette. In deze decadente tijden, helaas, een genoegen ‘for the happy few’.

Bijlage:

Proemium van de Odyssea, voorgelezen in een gereconstrueerde uitspraak van het oude Grieks (met tekst).