I will die - geen evidente slogan om een avond mee te beginnen, zelfs niet in een museum. Het concept was nochtans simpel: een lieveheersbeestwekker geeft telkens vijftien minuten per ruimte om kennis te maken met het eraan gelinkte educatieve programma. Tussenin konden we zoeken naar de weggevluchte 'U' uit MUHKA: het vernieuwde museum wil voortaan als 'M HKA' door het leven gaan ("maar je mag 'muka' blijven zeggen").
De eerste zaal was een filmzaal met beelden uit China. Jonge en oude mensen, arm en rijk, mannen en vrouwen die voor de camera verklaren dat ze zullen sterven. Allen met een verschillende lichaamstaal, al dan niet met een zenuwachtig lachje, aarzelend of zekerder, maar nooit helemaal gerust. Hoe zou je ook? We deden de proef op de som: in een kring om beurten hetzelfde zeggen. Sommigen pasten ervoor... Is doodgaan ook bij ons nog steeds een beetje een taboe, dan?
Dan stapten we de historiek van het museum af langs de trap en hé, wat ligt hier, achter deze witte buis? Een pakketje! Met een 'U' erop! Meenemen! We namen een gebeurtenis in gedachten die te linken viel aan een bepaald jaartal. Daarmee moest je chronologisch gaan staan, maar de onverbiddelijke wekker leidde ons alweer naar een volgende ruimte.
We kwamen voorbij een woonkamer waar een kat delen van het tapijt had weggekrabd. Daarvan waren beelden gemaakt, onder andere van een kat. Boven de kamer hingen designlampen, heel laag en heel veel. Het resultaat was bijzonder bevreemdend, in geen geval een plaats waar je wil wonen.
De tapijtzaal daagde ons uit na te denken over de kunstenaar in de rol van ondernemer. Een eenvoudig ja-neen-misschien-stellingenspel maakte de tongen los. Is een kunstenaar wel een ondernemer? Moet hij commerciële toegevingen doen ten nadele van zijn creativiteit? Vaak was het deels kleur bekennen hoe traditioneel of vernieuwend je denkt over kunst.
De doeken van een Indische kunstenares dan. Drie lagen er op de grond, als uitnodigende kussens waar sommigen spontaan op gingen zitten. "Niet doen, dat zijn kunstwerken!" Oeps! De doeken zelf had de kunstenares ergens gevonden, maar ze had ze, nadat ze door het regime was verboden te schilderen, bewerkt met rode figuren. Het resultaat: een doek met tempels, bevuild met rode bloedvlekken, taferelen van bloemen en vogels, doorkruist door afbeeldingen van wapens en zachte bedden met daarop een bedelkom of een ijzeren staaf.
We beëindigden de rondleiding bij drie verpakkingen 'ongerepte natuur'. 'New', zo schreeuwde die verpakking. Waarop we ons, als leerkrachten, een aantrekkelijke verpakking moesten geven met een aantal stoffen.
De leerkrachten lagere school bespraken intussen de didactische mogelijkheden die een fotomuur heeft. Die hing namelijk vol met fotokaders van mensen in een drukke stad die 'iets' gemeenschappelijks hebben. Iets van kledij, van fysionomie, van attributen...
Ideeën opdoen was het dus zeker, al stelde ik mij achteraf, net als in één van de zalen, de vraag of een goed idee alleen volstaat om boeiende kunstwerken te creëren...
Het was lang geleden en het was bijzonder leuk: de Ubuntuquiz, gisteravond. Inspirerend op het culinaire vlak (die kruiden!), frustrerend op muzikaal vlak (Vanessa Mae!!! en wie kent in vredesnaam nog het newwavegroepje 'China Crisis'?), maar vooral heel amusant! En de kids waren blij met hun K3-beker. Dank je, Ellen en Evi, voor het voorkomen van ruzies in dat verband.
De ronde vormen van de Bourla hebben iets uitnodigends, zelfs wanneer de toneelaffiche een afzichtelijke schedel laat zien. Dat spanningsveld tussen mooi en vergankelijk is ook prominent aanwezig in 'Onder de vulkaan', naar een boek uit de jaren '30, bewerkt door Josse De Pauw, die ook de rol van de dronken Britse consul Geoffrey Firmin in Mexico voor zijn rekening neemt.
Het stuk kondigt zich aan als een briefroman, gelezen door de consuls beste vriend. Het lijkt aanvankelijk louter een lezing. Tot de filmbeelden het overnemen. Algauw sta je in de nachtelijke straten van een Mexicaanse stad, in de schaduw van twee vulkanische bergen met een onuitspreekbare naam. Meer nog, je hebt het gevoel, net als de personages in het decor te kunnen rondwandelen. De prachtige tuinen, de cantina, de nachtelijke straten... Je zou meteen het vliegtuig opstappen.
Natuurlijk is er heel wat meer aan de hand. Er is Yvonne, die terugkeert naar haar geliefde Geoffrey, in de hoop hun relatie te kunnen redden van de ondergang en de mescal.
Josse De Pauw is meesterlijk als consul, alleen al om de manier waarop hij dronkenschap op de planken brengt: niet met stereotype beelden, maar met subtiele aanzetten. Af en toe wordt er wat te statisch gespeeld, zo lijkt het, mogen de acteurs nog wat scherper op elkaar inpikken. Het geheel is echter van een onweerstaanbare schoonheid.
Op papier duren 135 minuten misschien lang, maar ik zou meteen opnieuw gaan kijken.
Een stripverhaalversie van 'Groener gras', een studie van de merknamen van kledij, auto's en elektronica, een schoolkrant en een studie van de literaire thriller in Vlaanderen. Dat is wat de zesdes zullen aanpakken in de lessen seminarie talen dit semester. De een met wilde, ambitieuze plannen, de ander met de kantsnijder, maar allemaal met een opdracht die ze zien zitten, en dat is ook al veel.
Wordt vervolgd, eind november, of hopelijk ook al een beetje vroeger...
geheugenhectaren
Dank je, Ellen en Evi, voor het voorkomen van ruzies in dat verband. 
