Toen ik een tiener was, noteerde ik leuk uitziende uitspraken die ik eigenlijk niet begreep. Ik heb dat boekje nog. Nu begrijp ik ze wel en misschien vindt u ze er nog wel leuk uitzien. Onderstaande gaan over 'weten en denken'. Helaas noteerde ik toen nooit de auteurs en kan ik u die ook niet meer meegeven.
§ Als er wat te weten valt, wie weet was dan dat weten wat wetenswaardig was?
§ Ik weet steeds meer van steeds minder totdat ik tenslotte alles weet van niets en niets van alles.
§ Als mijn denken niet klopt met de werkelijkheid, des te erger voor de werkelijkheid.
§ Woorden zijn de vooruitgang van het menselijk denken.
Vroeger geloofde ik mijn vader. Ik geloofde wat mijn vader geloofde. Toen geloofde ik hem niet meer. Ik geloofde het omgekeerde van wat hij geloofde. Nu geloof ik toch mijn vader. Ik geloof opnieuw in wat hij geloofde. Soms hebben we een onweg nodig.
We shall not cease from exploration and the end of all our exploring will be te arrive where we started and know the place for the first time.
Soms denken we dat ons emotioneel leed niet te vergoeden valt. Door niets of niemand. We kunnen niets bedenken dat dat zou kunnen compenseren. We kunnen niemand bedenken dat dat zou kunnen verhelpen. We denken in absolute termen van alles of niets. Tot er iets of iemand verschijnt dat geenszins absoluut is maar blijkbaar toch wel helend werkt. Het brengt de balans toch terug in evenwicht. Wij zijn terug in evenwicht door iets waarvan we niet dachten dat het ons in evenwicht zou kunnen brengen.
Zoals een oosters spreekwoord: "Wie zegt dat hij onomkoopbaar is, heeft zijn prijs nog niet gehoord".
Beleefdheid is nog geen deugdzaamheid (het gaat eraan vooraf, het lijkt er al een beetje op maar het is er nog geen). Liefde is geen deugdzaamheid meer ( het is er al voorbij, het includeert het al en het is het per definitie).
Zou daarom liefde soms samengaan met onbeleefdheid?
We zijn soms teveel bezig met de mensen en de dingen rondom ons. We laten ons meeslepen naar hoogtes en laagtes van het moment. In feite is het belangrijker om te weten waar we naartoe willen, wat ons doel is, wat we willen bereiken. Het focussen op een doel redt soms de mens van de ondergang. Iemand heeft me dat lang geleden gezegd en ik heb dat betwist maar hij had gelijk.
Het punt is dat je wel moet achterhalen wat het juiste doel voor jezelf is...
De trein is altijd een beetje reizen. Inderdaad, hij wordt aangekondigd met 5 minuten vertraging, komt uiteindelijk een half uur later aan, kan niet vertrekken wegens de afwezigheid van de conducteur, vertrekt uiteindelijk drie kwartier later, de helft van de passagiers heeft geen plaats om te zitten en de trein kan helaas niet tot de plaats van bestemming doorrijden. Er moet nog eens over gestapt worden.
Weet u wanneer de menselijkheid begint? Hebt u een idee waardoor en wanneer de mens zich begon te onderscheiden van het dier? Welk moment en welke activiteit zijn bepalend geweest? Niet de zorg voor partner en jongen want dat daar zijn dieren even goed toe in staat. Niet het spel of de agressie want in beide zijn sommige dieren zelfs veel beter. Volgens sommigen begint de beschaving wanneer men zijn doden begraaft. Volgens een vriend begint de menselijkheid met de humor. Denkt u er maar eens rustig over na wanneer menselijkheid begonnen is.
Volgens mij begint de menselijkheid wanneer men zijn ego op totaal vrije basis onderschikt aan de ander.
Mensen sterven maar soms te jong. Ze stonden nog volop in het leven, vrouw en kinderen. Er valt op zich geen zin in te ontdekken. De nabestaanden kunnen er misschien na verloop van tijd een zin aan géven maar op zich is er geen. De tijd staat voor even stil. Voor de rest van de wereld draait de wereld verder. Onverschillig voor het mensenleed.
Sommige voelen zich altijd slachtoffer en duiden de ander dan aan als dader. Maar zijn we niet meestal tegelijk slachtoffer én dader? Volgens Stefan Hertmans is Medea alvast beide. We kunnen er iets uit leren.
'Medea heeft gekozen voor een wereld waarin alleen zwart en wit bestaan kunnen bestaan, niet de grijswaarden van het geëmancipeerde stel dat zich neerlegt bij de sociale en affectieve werkelijkheid waarin exclusiviteit een tijdelijke droom van de eerste verliefdheid is. Maar dat doet ze niet omdat ze een romantische monogame idealiste zou zijn, ze doet dat omdat het opofferen van leven (van haar broer) een tol vraagt aan de goden; ze staat bij hen in het krijt en dat weet ze. In die zin kan men Medea's vreselijke moord op haar beide kinderen ook zien als de verschuldigde zuivering, de catharsis die ze broodnodig had om haar schuld te delgen; op haar, haar man en haar kinderen rust de vloek van het broederbloed en het verraad- een dionysische schuld. Ze grijpt het overspel van haar man aan om haar tol aan de goden te betalen. Daarom is Medea net zo schuldig als Jason; ze weten beiden wat ze waard zijn en ze weten van elkaar dat ze types zijn die niet aarzelen om de Rubicon tussen goed en kwaad tegen iedere prijs over te steken.
(uit Stefan Hermans, het zwijgen van de tragedie, 2007, p. 97)
We leggen meestal graag de bal in het kamp van de ander om te zien wat die gaat doen. Soms is het beter om de bal in eigen kamp te houden en niet afhankelijk te zijn van wat de ander gaat doen of niet doen. Eigenlijk een weigering om mee te spelen. Meestal omdat je een ander spel op het oog hebt.
Als het op liefde aankomt, verwerpen we het onderscheid tussen moreel en immoreel in ruil voor het onderscheid tussen 'echt' en 'gekunsteld'. We tonen te veel begrip voor onze daden om ze te veroordelen; in plaats daarvan veroordelen we onze motieven. Na ons van een gedragscode te hebben losgemaakt, onderwerpen we ons aan een motiveringscode om gevoelens van schaamte en verontrusting te ontwikkelen, die onze ouders op minder gekunstelde wijze kregen. We verwierpen hun religieuze moraal, omdat die de mens tegenover zijn instincten plaatste en hem belastte met een loodzware schuld voor zonden die in werkelijkheid het resultaat van natuurwetten waren. Toch boeten we nog steeds voor de schepping: we beschouwen onszelf liever als mislukkelingen dan ons geloof te verzaken in de mogelijkheid van volmaaktheid. We klampen ons vast aan de hoop op de eeuwige liefde door zelfs haar tijdelijke waarde te ontkennen. Het is minder pijnlijk om te denken: "ik ben oppervlakkig', 'zij is egocentrisch', 'we konden niet met elkaar overweg', 'het was allemaal maar lichamelijk', dan het eenvoudige feit te aanvaaarden dat liefde een voorbijgaand gevoel is, om redenen die buiten onze macht en zelfs buiten onze persoonlijkheid liggen. Maar wie kan zich met zijn eigen verstandelijke redenering geruststellen? Geen enkel argument kan de leegte van een uitgeblust gevoel opvullen- die herinnering aan de uiteindelijke leegte, onze fatale wispelturigheid. We staan zelfs tegenover het leven onwaarachtig.
Vijgen na Pasen. Wat wil dat zeggen? Iets zoets voor iemand op een te laat moment en daar dus geen boodschap meer aan heeft. Hij heeft geen honger meer want hij is al doodgegaan. Belangrijker en meer nog: hij is ondertussen ook reeds opgestaan uit het graf. Hij is een nieuw iemand. Die hoeven geen vijgen meer.
Wat als hij wel die vijg had gekregen? Zou hij dan niet doodgegaan zijn? Waarschijnlijk wel. De vraag is of hij nog zou zijn opgestaan uit zijn graf. We weten het niet maar als dat wél zo zou zijn, dan zou dat een bewijs zijn dat de wereld onverschillig is. Blijkbaar hopen we nog altijd op een rechtvaardige wereld.
Volgens mijn moeder hangt het geluk in de lucht maar moet je wel de moeite doen om het te grijpen. Ik heb dat ook veel gedaan. Ik heb helaas soms ook al het ongeluk dat in de lucht hangt gegrepen, zelfs met veel moeite. Achteraf bekeken is het makkelijk om te zien waar iets gelukkig of ongelukkig hing en al dan niet gegrepen hebt. Op het moment zelf is er soms weinig te zien, soms te teveel of soms alleen maar troebel.
Een bepaald geluk hangt momenteel in de lucht en ik zal de moeite doen om het te grijpen. Met dank aan mijn moeder.
Ik val met de deur in huis: ik hou niet van groepen. Bij groepsvorming ontstaat er altijd onmiddellijk een patroon van leiders, volgers, ondersteuners, tegenstanders en opstandelingen. Iedereen wordt afgemeten aan een standaard die ontstaat in functie van al het vlees dat in die ene kuip zit. Wel, ik hou er niet van om in een kuip te zitten. En als ik er noodgedwongen inzit, behoor ik altijd tot de tegenstanders en de opstandelingen. Ik hou van individuen en van de individuele interactie.
Als mens ben ik natuurlijk per definitie een gemeenschapsdier. Laat mij tot een kudde behoren, een horde, een roedel, een zwerm, een school, desnoods een troep maar spaar mij van organisaties en andere mensen-groepen.
Sommige mensen hebben geen (directe openbare) macht maar wel veel (indirecte verborgen) invloed. Ze hebben geen ge-zag maar roepen wel ont-zag op. Ze willen niet ge-zien maar juist ont-zien worden. Ze kiezen voor het ont-, het niet. Ze kiezen om niet te doen maar om te laten doen.
Je zou ze als manipulatieve lafaards kunnen beschouwen.
Soms liggen mensen ons nauw aan het hart. Niet omdat wij hen graag zien maar omdat zij ons graag zien. Liefde hoeft niet wederzijds te zijn. Dat is een groot misverstand. Maar blijkbaar kan de liefde van de eerste groot genoeg zijn om de tweede er mee in op te nemen. Dankbaarheid is dan troef.
Plaats iemand in een andere context en hij/zij wordt een ander iemand. Er worden andere aspecten van zijn persoonlijkheid aangesproken, er gelden andere regels die hij/zij naleeft, er zijn andere verwachtingen en andere perspectieven. Hij/zij blijft dezelfde en wordt toch een ander iemand.
Voor de persoon in kwestie een evidentie. Voor mensen uit de eerdere context een transformatie.
