Eén keer in
de vier jaar is er een schrikkeljaar. Het jaar telt dan 366 dagen in plaats van
365 dagen. Dit is gedaan omdat anders de seizoenen niet meer kloppen. De lente
zou dan steeds vroeger beginnen. Eens in de vier jaar is er iets bijzonders aan
de hand: na 28 februari komt niet zoals in andere jaren 1 maart, maar 29
februari. Het jaar telt dan geen 365 maar 366 dagen.
Onze
huidige, Gregoriaanse kalender is in 1582 tot stand gekomen, maar is in feite
een bijgestelde versie van de veel oudere, door Julius Caesar ingevoerde
Juliaanse kalender, gebaseerd op de stand van de zon en de maan. Het is een
ingewikkeld rekensommetje: het 'Gregoriaanse jaar' duurt 365,2425 dagen, 26
seconden langer dan de kalender zou zijn als je alleen naar de stand van de zon
en de maan kijkt. Dat zijn 86.400 seconden teveel in 3333 jaar, en dat scheelt
precies een dag. Daarom is het schrikkeljaar ingevoerd. Elk jaartal dat
deelbaar is door 4, duidt een schrikkeljaar van 366 dagen aan. Toch klopt dit
sommetje ook niet helemaal. Per 400 jaar zouden er drie dagen teveel zijn. Hier
hebben ze ook iets slims op bedacht. Alleen de eeuwjaren die je kunt delen door
400 (zoals het jaar 2000) zijn schrikkeljaren en de andere eeuwjaren niet.
Leuk weetje:
In Amerika is er een speciale club waarvan je alleen lid kunt worden als je op
29 februari jarig bent: de Honor Society of Leap Year Day Babies (Eregenootschap
van Schrikkeldag Babys).
Dat ik
zeker qua koormuziek een anglofiel ben, zal ondertussen voor de meeste van
mijn koorleden bekend zijn. Daarom is het voor het paastriduüm hinken op twee
gedachten. De plicht roept op Goede Vrijdag en Paasdag, maar dat belet niet dat
ik in gedachten die dagen in Londen ben in de kerk van Saint Martin in the
Fields.
Vrijdag 25 maart om 19.30 uur : de
Johannespassie van J.S. Bach
Zaterdag 26 maart om 18.30 uur:
Miserere van Allegri, Requiem van da Vittoria en Lamentationes van Tallis
Maandag 28 maart: de Messiah van Händel
Waar vind je nog zo een rijkdom
geconcentreerd in drie dagen?
In de sport bestaan er internationale
organisaties die wereldwijde competities organiseren. Denk maar aan de FIFA
(aiai, Sepp Blatter) met hun wereldkampioenschap voetbal, of het IOC (met een
schitterende voormalige voorzitter Rogge) dat instaat voor de Olympische
Spelen.
In de koorwereld bestaat iets
dergelijks: INTERKULTUR organiseert o.l.v. Günther Titsch dit jaar zijn 9e
World Choir Games in Sochi (Rusland). En zoals in het voetbal (België op nummer
1 in de FIFA-ranking) hebben zij ook een worldranking voor koren in
verschillende categorieën: kinder- en jeugdkoren, dameskoren, gemengde koren, mannenkoren,
vocale ensembles en kamerkoren, gewijde muziek, pop, jazz en barbershopkoren,
en folklore. Belgische koren zie ik voorlopig niet op de lijst van toppers
verschijnen: allicht zitten zij niet in het circuit waar de punten verzameld
worden. 100 landen zijn wel vertegenwoordigd.
Zowel in
Musica ad Nives als in Korile hebben wij een paar gezangen ingestudeerd die
afkomstig zijn uit de Russisch-Orthodoxe liturgie. Hoe ze echter ingebed zijn
in de misviering is voor de leek een mysterie. En zelfs als we de moeite doen
om in zo een (onwaarschijnlijk lange) dienst deel te nemen, is de symboliek
niet duidelijk. Als voorbereiding op onze geplande trip naar Sint Petersburg
volgt hier de uitleg.
Het
eigenlijke begin van de misliturgie is het moment, waarop het evangelieboek
wordt binnengedragen, maar zowel in het Oosten als in het Westen vinden we
telkens weer een voorbereiding op wat reeds een voorbereiding is. Dat is een
religieus verschijnsel; men wil zich tevoren nog zuiveren.
Tegenwoordig vangt de plechtigheid aan, als de priester op een zijtafel de
offergaven klaarmaakt: de proskomidie. Uit het midden van het ongedesemde, met
een kruis bestempelde brood snijdt hij een groot sink in de vorm van een
vierkant. Dit wordt `Lam' genoemd (`Als een lam wordt Hij ter slachtbank
geleid', Jes. 53). Dit stuk wordt neergelegd op een gouden schaaltje (pateen of
discos genoemd). Vervolgens snijdt hij kleinere stukjes ter gedachtenis aan de
Moeder Gods, Johannes de Doper en aan de engelen, de martelaren en andere
heiligen alsmede de levenden en de overledenen. Deze handeling symboliseert de
ene liturgische gemeenschap rond Christus. Tenslotte worden de gaven
bewierookt. Vervolgens gaan priester en diaken naar het altaar. De diaken
bewierookt - vergelijk de keizercultus - het heiligdom, de ikonen, de hele
kerkruimte, waar het goddelijke aanwezig is en ook bewierookt hij - anders dan
in het westen gebruikelijk is - de gelovigen, want in de mens leeft immers iets
van God! Nu zingen priester, diaken en koor de grote vredeslitanie `In vrede
laat ons tot de Heer bidden' en daarna volgen enkele kleinere litanieën. De
opbouw van hetgeen daarna komt, is ongeveer hetzelfde als die in het Westen. De
kleine intocht van het evangelieboek - hier begon vroeger pas de liturgie -
moet gezien worden als het binnenkomen van Jezus Christus zelf, van De Wijsheid.
Ook hier weer valt op het denken in symbolen. Daarna volgen de troparia en
kondakia: de wisselende gezangen, die betrekking hebben op het mysterie, dat
herdacht wordt of de heilige, wiens feest gevierd wordt. Er bestaan hiervan in
de byzantijnse ritus acht `tonen', iets afwijkend van de Westerse.
Dan volgt het `Swjati Bozje' (Heilige God), dat nog uit de vierde eeuw stamt en
waarschijnlijk uit Syrie afkomstig is, waarna het prokimen, enkele psalmverzen,
gezongen wordt.
De lezingen van epistel en evangelie, waartussen een drievoudig Alleluia
klinkt, worden niet gevolgd door een preek; als er al gepreekt wordt, dan
gebeurt dat na de communie.
Vervolgens kunnen worden aangeheven de dringende litanie, de litanie van de
geloofsleerlingen, de litanie van de overledenen en twee litanieën van de
gelovigen, maar meestal beperkt men zich tot de dringende litanie en die van de
gelovigen. (De Russen hebben er meer, de Grieken daarentegen geen).
Na afloop hiervan volgt de grote intocht met de gaven. De gehele kerk en vooral
het altaar (de goddelijke troon) worden opnieuw door de diaken bewierookt. In
processie brengen priester en diaken de gaven van de zijtafel over naar liet
altaar. Midden in de kerk blijft men even stilstaan: hiermee wordt het feit van
de gemeenschap benadrukt en dat is een mooi gebruik. Men zie het beeld:
Christus, omringd door de engelen, door al de gelovigen (men denke aan al die
kleine stukjes brood) trekt op naar het altaar.
Een bijzonder accent krijgt de aanwezigheid van de cherubijnen. Het koor laat
de cherubijnenzang `Izje Cheruwimy' horen: Laat ons, die op geheimnisvolle
wijze het beeld zijn van de cherubijnen, aan de levengevende Drievuldigheid het
driemaal `Heilig' toezingen en nu alle aardse zorgen terzijde stellen. Hierna
zet de priester de pateen en de kelk op het altaar, bedekt ze met het
velum(doekje) als aanduiding van de graflegging.
Dan roept hij de Heilige Geest aan door het doekje heen en weer te bewegen: De
Geest waaie en neme bezit van de gaven. Dit gebaar had vroeger alleen tot doel
insecten weg te jagen, maar het heeft later in de eredienst deze geestelijke
betekenis gekregen.
Het proces van de vergoddelijking is de grondgedachte van de Byzantijnse
liturgie: al het aardse is immers geroepen om vergoddelijkt te worden. De grootste
intensiteit in dit proces wordt bereikt als in de epiklese de Heilige Geest
over de gaven van brood en wijn wordt afgeroepen. Het is de diepe overtuiging
van de christenen van het oosten, dat deze dan worden veranderd in het Lichaam
en Bloed van Christus. Maar,Jezus Christus is nooit alleen en daarom worden in
het eucharistisch gebed allen genoemd, die delen in Zijn leven, allereerst de
heilige Maagd en Moeder Gods, Maria. Ter ere van haar wordt een heerlijke
lofzang aangeheven `Dostojno jest' (Het is passend om U in waarheid gelukkig te
prijzen, Moeder Gods).
Daarna
worden ook alle heiligen herdacht alsmede de overledenen, de leiders van de
Kerken en alle gelovigen.
Aansluitend aan het eucharistisch gebed of anaphora volgt de litanie van
voorbereiding op de communie, die uitmondt in het Otsche Nasj (het Onze Vader)
en
vervolgens komt het gebed van de hoofdbuiging, waarin opnieuw Jezus' Godheid
beleden wordt en gevraagd wordt, dat het ontvangen van Zijn kostbare gaven voor
de gelovigen tot genezing en zegen moge strekken. `Sfjataia sfjatim' (Het Heilige
voor de heiligen) klinkt dan de roep van de priester. Het is het begin van de
communie-ritus. Nadat de priester zelf aan de Gaven heeft deelgenomen, worden
ook de gelovigen uitgenodigd met geloof en vreze Gods te naderen tot de tafel
van de Heer. Naar goed gebruik ontvangen zij de communie onder twee gedaanten.
Dit is de hoogste graad van vergoddelijking, die een mens ten deel kan vallen;
een vergoddelijking, die echter de opdracht inhoudt om voor elkaar te bestaan
als leden van een lichaam. In twee gezangen `Videchom' (Wij hebben het ware
Licht gezien) en `Da ispolnjatsja' (Moge onze mond vervuld zijn van lof) wordt
het bestaan van de mens in Christus bezongen.
Dan volgt het einde van de Goddelijke liturgie, bestaande uit de slotlitanie,
het gebed tot Christus (het gebed achter de ambo), de zegen en de wegzending.
Op zondag begint het gebed van de wegzending veelal met de woorden `Dat
Christus, die uit de doden is opgestaan,... Zich over ons moge ontfermen en ons
moge redden, want Hij is goed en een Vriend van de mensen'. Dat is het
wezenlijke punt in de liturgie: het gaat om Hem, die
Ik hoopte
dat we er muzikaal en mentaal klaar voor zouden zijn met Korile, maar dat was
dus een misrekening. De pruillippen en sombere blikken bij het Hooglied van
Ludo Geloen en de denigrerende opmerkingen over de Banquet Fugue van John
Rutter hebben wij weeral een stuk wijzer gemaakt over de mentaliteit. Echt blij
word ik er niet van, vooral ook omdat de Provinciale Zangtornooien door de
Vlaamse regering op de helling worden gezet. Wat mogelijk de laatste editie is,
kan je gaan bekijken en beluisteren:
Provinciaal
Zangtornooi Antwerpen: 6 en 13 maart, zowel voor- als namiddag in de Stedelijke
Academie voor Woord en Kunst, Ferd. Pauwelsstraat 102, Ekeren. Als je maar één
dagdeel wil kiezen, dan zou ik suggereren 6 maart vanaf 14.30 uur.
Zing uit volle borst mee tijdens de klinkende
zangsessies en feestelijke concerten van het Singing Brussels
Celebration Weekend. Twee dagen lang kan je je stem trainen
tijdens creatieve workshops en non-stop luisteren naar muziek. Dertig koren
brengen de mooiste meerstemmige muziek, terwijl vijfhonderd leerlingen van
Brusselse basisscholen het muziekproject Cantania afsluiten
met zelfgemaakte kostuums, attributen en een choreografie.
Bovendien krijg je voor het eerst de nieuwe compositie te horen die de
Belgische componist en violist Baudouin de Jaer speciaal voor de inwoners van
Brussel schreef.
Zing samen met ons de pannen van het dak en
laat Brussel op zijn muzikale grondvesten daveren. Het Singing Brussels
Celebration Weekend maakt deel uit van Singing Brussels, een zanginitiatief dat
heel Brussel aan het zingen wil krijgen en houden.
Francesco
Rosselli (1510-1577) was een Franse renaissancecomponist en heette eigenlijk François
Roussel. Hij wordt meestal ingedeeld bij de Romeinse school. Omdat zijn werk onder
zijn Italiaanse naam gepubliceerd werd, dachten oudere musicologen dat hij ook
Italiaan was. Dat wordt tegengesproken door de vermelding Franciscum Roussel galum in een oud rekeningenboek.
Over zijn
herkomst is niets bekend. Mogelijk ging hij als jonge knaap naar Rome. In 1544
wordt hij voor de eerste keer vernoemd als muzikant in het gevolg van kardinaal
Alexander Farnese. Van 1546 tot 1550 is hij magister
puerorum (leider van het kinderkoor) van de Capella Julia in de Sint
Pietersbasiliek. In de vijftiger jaren is hij actief in Lyon. Vanaf 1564 is hij
terug in Rome en wordt achtereenvolgens kapelmeester in San Lorenzo in Damaso
(1566), in de San Luigi dei Francesi (1566-1571) en in Sint Jan van Lateranen.
Het
geestelijk werk van Rosselli is relatief klein en voornamelijk bewaard in
handschriften. Zijn wereldlijke muziek (madrigalen en chansons) daarentegen is
veel uitgebreider en verscheen in druk. Door zijn tijdgenoten, zoals Palestrina
en Loys Bourgeois, stond hij in hoog aanzien.
Ongetwijfeld
zal zijn Adoramus te, Christe in de komende passietijd weer veel uitgevoerd
worden.
Na dagenlang op de tv en radiozenders overspoeld te zijn door de nagedachtenis van Eddy Wally, is er nu een veel kleinschaliger maar leuk moment in aantocht. Waarom zou je niet eens gaan aperitieven met het koor Ter Looveren op zondag 13 maart om 10.30 uur. Hun aperitiefconcert gaat door in het Cultureel Centrum De Brug, Assenedesteenweg 119. Voor de prijs moet je het niet laten: 10 eurootjes als je op voorhand even belt met Rita Broos, de voorzitster van het koor. (0495 765 429). Het muzikale talent van Jelle Vastershaeghe zorgt voor gesmaakte ever- en andere greens.
17 zaken die je leven aanzienlijk
zullen verlengen
Rijkdom
Rijkere mensen kunnen
betere dokters, gezonder eten en een persoonlijke trainer betalen, maar ze
hebben volgens Britse wetenschappers ook meer van het DHEAS-hormoon. Dit hormoon wordt
onder andere geassocieerd met een langere levensduur (vooral bij mannen).
Vrouwen
Mannen
die met veel vrouwen opgroeien leven langer, aldus onderzoekers van Harvard
University. Het verhoogt tevens hun kansen op het vinden van een levenspartner.
3. Trouwen
Volgens bepaalde studies leven getrouwde mannen gemiddeld tien jaar langer dan ongetrouwde en vrouwen
gemiddeld vier jaar langer
4. Gezonde grootouders
Als je grootouders
ongezond leven of leefden, kan dat gevolgen hebben voor jou ook al
verzorg jij je lichaam wel zoals het moet.
5. Rode wijn
Druivenschillen
bevatten resveratrol. Deze stof beschermt je lichaam tegen ouderdom, type-2
diabetes en hartkwalen.
6. Seks
Onderzoekers van de universiteit van Belfast bestudeerden tien jaar lang
1.000 mannen van middelbare leeftijd. Daaruit bleek dat mannen die vaak
klaarkomen tot tweemaal langer leven
dan mannen die minder seksueel actief zijn.
7.Flossen
Flossen
is niet alleen goed voor je tanden. Het reduceert ook je risico op hartziekten.
8. Zingen
Mensen die
lid zijn van een koor voelen zich gezonder, gaan minder vaak naar de dokter en
zijn minder depressief dan het gemiddelde.
9. Woede-uitbarstingen
Agressie
opkroppen veroorzaakt stress. Jezelf een uitlaatklep gunnen kan volgens Zweedse
wetenschappers je risico op hartaanvallen halveren.
10. Licht
overgewicht
Oudere mensen die
(iets) te zwaar zijn, leven langer.
11. Huishoudelijk
werk
Vrouwen die tot 17 uur
per week besteden aan huishoudelijke taken hebben volgens Cancer Research UK tot 30% minder kans om borstkanker te
ontwikkelen.
12. Katten
Katten verlichten
stress en angst. Daarenboven produceren ze bij het spinnen aangename vibraties
met een pijnverzachtend en botverstevigend effect. Het gevolg is dat de
aanwezigheid van katten het risico op hartaanvallen tot 30 % kan doen dalen.
13. Het
Middellandse-Zee-dieet
Veel
fruit, groenten, granen, noten en magere eiwitten nuttigen en olijfolie
gebruiken in plaats van boter zijn enkele elementen van het Middellandse-Zee
dieet. Dit dieet heeft volgens verschillende studies een levensverlengend
effect.
14.
Steden
In
stedelijke gebieden vind je meer dokters en veel meer mentale stimulatie en
mensen hebben er meestal ook een grotere sociale kring. Het is niet voor niets
dat ruim 85% van de Amerikanen die ouder zijn dan honderd niet op het platteland,
maar in steden wonen.
15. Vitamine
D
Deze vitamine is
essentieel voor wie een sterk gebeente wil. Ouderen die calcium- en vitamine
d-supplementen nemen hebbe 9 % minder kans om van eender welke kwaal te
overlijden.
16. Een Grieks
eiland
Het
eiland Icaria in de Egeïsche Zee is de thuis van uitzonderlijk veel
90-plussers. Bijna een derde van de bevolking bereikt er de kaap van de
negentig jaar volgens de lokale bevolking vooral als gevolg van het
Middellandse-Zee-dieet en de bergachtige omgeving.
17. Joggen
Jog 2,5 uur per week verspreid over twee of
drie sessies en dat levert je 6,2 extra jaren op als je een man bent en 5,6
extra jaren als je een vrouw bent.
CONCLUSIE
Ik
ben benieuwd! 1-3-4-6-8-10-14 zitten goed bij mij. Moet ik nu al die getallen
optellen ?
Met de passieweek en Pasen in het vooruitzicht kunnen wij uit de rijke schat van de religieuze muziek putten. Uittreksels uit de respectieve programma's:
Het Sint Janskoor van Mechelen op vrijdag 25 maart om 20 uur in de Sint Pieter en Pauluskerk (Veemarkt - Mechelen)
Adoramus te, Christe (Rosselli)
Popule meus (da Vittoria)
Stabat Mater (Kodaly)
O kostbaar kruis (Miller)
Jesu, joyance of my heart (Bach)
Musica ad Nives op zondag 27 maart om 11.15 uur in Onze Lieve Vrouw ter Sneeuw (Laar - Borgerhout
Christus die verrezen is (A. De Klerk)
Missa Salve Regina (Stehle)
On the resurrection (G.F. Händel)
Musica ad Nives verzorgt ook de paasviering in Borgerstein (Sint-Katelijne-Waver) op woensdag 23 maart om 19.00 uur
Na een lange onderbreking zijn we terug present, met goede voornemens. Bloggen voor mijzelf en voor de buitenwereld. Nieuwtjes, wist-je-datjes, overpeinzingen, ergernissen en huppeldepupjes komen aan bod. Aankondigingen die misschien iemand aanzetten om je luie zetel te verlaten.
Nu al meteen de eerste!
De Schola In Voluntate (dameskoor) brengt op 20 maart om 16.00 uur in de kerk van Sint-Jacob te Puivelde (Belsele) onder de titel "Sicut ovis" gregoriaanse gezangen voor de passietijd.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
