Met 9/11 begon een nieuw tijdperk: terreur in zijn ergste vorm. Veel zachtere terreur is die van de "behangpapier-muziek". De opmars van het geluid is niet meer te stuiten. De geluidsachtergrond is al lang niet meer beperkt tot de fabriekshal en de lopende band. Ga maar eens shoppen rond Kerst. En ook restaurants, warenhuizen, metrostations, vliegtuigen ... zijn niet gespaard gebleven. Het vooraanstaande Duitse weekblad Die Zeit sprak van een 'ware pest' en het deftige dagblad Frankfurter Allgemeine Zeitung heeft het over een milieuprobleem.
Wij weten natuurlijk dat diegenen die dit muzikale behang aanbrengen, het eigenlijk bekijken als een stimulans om te consumeren. Dat is de reden waarom in warenhuizen en supermarkten muziek weerklinkt. De effecten zijn natuurlijk niet allemaal kommer en kwel. Zo denkt men dat muziek in de metro de kans op claustrofobie aanmerkelijk doet afnemen. De directie van de metro in Hamburg heeft met zijn muziek twee doelstellingen: reclame (de muziek wordt onderbroken door reclameboodschappen) en het in toom houden van de skinheads die de stations bevolken.
Een onderzoek van de Technische Hochschule van Berlijn heeft uitgewezen dat 85,7 % van de automobilisten naar muziek luistert. Ook toonde het onderzoek aan dat er een overeenkomst bestaat tussen de keuze van de auto en de voorkeur voor bepaalde muziek. Opelrijders zouden van volksmuziek houden, mensen met een Porsche luisteren het liefst naar de klank van hun eigen motor.
Een paar dagen geleden had ik het over koeien die meer melk geven als ze muziek te horen krijgen. Ik heb wat rondgesnuffeld in het wetenschappelijk onderzoek over de invloed van muziek en dan kom je de meest verassende resultaten tegen. Tegelijk moet ik toch wat glimlachen als ik zie waar serieuze universiteiten zich mee bezig houden.
- Tandartsen hebben al langer de kalmerende werking van sommige muziek onderkend en het afspelen ervan is niet meer beperkt tot de wachtkamer om daarmee de patiënt op zijn gemak te stellen. Daarmee ben ik al weeral een illusie armer. Ik dacht dat mijn (overigens lieve) tandarts Jeanine speciaal voor mij zo een mooie cd opzette, toen ze in mijn mond ging peuteren.
- Al in de jaren 80 van vorige eeuw verscheen een artikel in de New York Times dat stelde dat muziek hoe langer hoe meer een hulpmiddel werd in de operatiezalen van grote medische centra. Er worden nu 'verdovende' klanken gespeeld tijdens het narcotiseren, wat terughoudender muziek tijdens de eerste fase van de operatie en opgewekte muziek tijdens het dichtmaken van de patiënt.
- Het is ook bekend dat de arbeidsprestaties van een mens tot 20 % kunnen verbeteren als gevolg van de ontspanning die van muziek uitgaat. - Dat van die koeien heb ik al vermeld, maar Beethoven schijnt nog beter resultaat te hebben dan Mozart. Een investering in een stereo-installatie in de koeienstal zou zeker geen weggegooid geld zijn. - Niet alleen mensen en dieren reageren op muziek, ook sommige planten doen dat opmerkelijk positief. Experimenten in Canada hebben aangetoond dat tarwe op het veld erggecharmeerd is van de muziek van Johan Sebastiaan Bach, vooral dan van zijn vioolsonates. Uit een ander experiment bleek dat pompoenen wel van de muziek van Haydn en Brahms hielden, maar helemaal niet van rock. De plant groeide mooi naar de luidsprekers toe zolang er muziek van Haydn en Brahms uitkwam, maar hij groeide meteen de andere kant op als er rockmuziek uitkwam
Gisterenavond hebben we dan in Stekene ons werkjaar afgesloten. Het Ruysscheveldekoor heeft een bijzonder actief en vruchtbaar jaar achter de rug. Het nieuwe was wel dat we onze grote optredens telkens gerealiseerd hebben in een leuke samenwerking met andere koren. Korile uit Leest en de Notelaar uit Bazel waren samen met het kerkkoor van Stekene, het Tourmalijnkoor en Kolibri de collega's waarmee we echt mooie dingen konden doen.
De tien nieuwe leden die we sinds januari 2008 mochten verwelkomen geven een nieuw elan aan het leven in het Ruysscheveldekoor. We hebben ondertussen 60 zingende leden en de groei is vast nog niet ten einde. En het lukt ons heel aardig om de traditionele geest van vriendschap en samenhorigheid in stand te houden. Volgende maandag vin je hier wel het verslag van de boottocht die we zondag samen ondernemen. Kan het toepasselijker dan de naam van het schip waar we het Scheldesop mee kiezen: de Mozart.
En ook hier is de vakantie nog niet begonnen of we denken al aan wat ons volgend jaar te wachten staat. 2009 wordt een justrumjaar (30 jaar Ruysscheveldekoor). Een galaconcert en een (muziek)reis naar Rome springen zo al in het oog.
Feest om het koorwerkjaar af te sluiten. Want koren moeten op tijd feesten om de kelen en de hartjes op mekaar af te stemmen. De tenoren namen deze keer de regie in handen. Ze zorgden voor lekkere paëlla om het gehemelte te strelen en wijn om het hart te verwarmen. En verder kregen we bezoek van matroosjes die liefdesverdriet hadden, van schattige pubermeisjes die huppelden en druppelden, van een nieuwe dirigent, van een voorzitster die al een fietstocht voor juli naar de plantentuin van Meise aankondigde, en van twee lieve dames die de dirgent deden blozen. Het jaar is nog niet gedaan, en ik heb al terug zin om te herbeginnen.
memories ... het zou de titel van Lloyd-Webber kunnen zijn. Na bijna veertig jaar heb je ze opgeborgen in een schrijn, in een zacht fluwelen doek, en haal je ze af en toe boven. Ze zijn kostbaar en blijven je hele leven bij je, ook al moet je ze soms eens opblinken. Herinneringen aan koren, aan uitvoeringen, aan zangweken. Herinneringen aan mensen die je meedraagt in je hart. Herinneringen aan flamboyante concerten, aan zuivere akkoorden, aan tedere avonden in de mediterrane zon, aan de grootsheid van massazang, aan de ingetogenheid van met twee samen zingen.
Ooit komt er moment dat je nog heel even kan terugblikken en dat een laatste keer harten voor mekaar zingen. Zing nachtegaal, zing je lied.
Ieder jaar opnieuw zijn de zangweken die onder vleugels van de Europese Federatie van Jonge Koren ingericht worden een feest voor de koorzanger. Ze zijn ook de stapstenen naar de grote Europa Cantat-bijeenkomsten die om de vier jaar plaatsvinden en dan telkens zo een drie à vierduizend zangers bijeen brengen. Het is dan ook ieder jaar opnieuw wikken en wegen, voorgenieten en uitzoeken waar je nu weer eens naar toe gaat.
De namen van de steeds weerkerende locaties zijn zoals de klokken van een beiaard. En af en toe komt er een klokje bij dat het menu alleen nog maar gevarieerder maakt. Voor trouwe koorweekgangers klinken de namen even vertrouwd als de namen van bedevaartplaatsen: Nevers, Loughborough, Saint Andrews, Venetië, Tarragona, Lissabon.
Voor het derde jaar op rij ga ik met muziekmaatje Emmy dit jaar op stap van 19 tot 27 juli naar Tarragona. En we hebben een nieuwe reisgezellin mee die luistert naar de naam Myriam. Maar vooraleer ons te laten onderdompelen in de muziek stappen we 2 dagen af in Barcelona.
Na een onvergetelijke week vorig jaar in Vaison-la-Romaine, waar we het Requiem van John Rutter instudeerden, hebben we dit jaar gekozen voor een atelier met de titel Love and death onder leiding van de Hongaar Peter Erdei. Het wordt een weekje met Mendelsohn, Schubert, Gustav Holst, Benjamin Britten, Peter Eben en Lajos Bardos. En de kers op de taart is het oratorium Le Roi David van Arthur Honegger.
Ben je nog niet jaloers? Misschien kan je een volgende keer mee.
Muziek gaan studeren was voor armoezaaiers, zo dachten mijn ouders. Eerst een diploma en dan muziek. Er hielp geen lievemoederen aan, ik werd dus logopedist. En vermits er in de opleiding een meisje zat dat zgz. niet goed psychologie kon, en ik beweerde dat fysica niet mijn sterke kant was, staken we de koppen bij elkaar, leerde ik garnalen uitdoen, kwam zij naast mij op de orgelbank zitten in de St.Annakerk in Brugge en... de heide had de zee gevonden op 23 december 1968.
Pas achteraf zou ik de opleiding als logopedist echt gaan waarderen: stemtechniek, stemtherapie, muziektherapie waren even zoveel vaardigheden die ik nu nog altijd kan gebruiken in mijn koren. De stemtraining en -therapie die ik leerde bij Prof. Brinkman (universiteit Nijmegen) zijn van onschatbare waarde gebleken.
Brugge was ons eerste verblijfplaats. Daar vond de pastoor een enthousiaste muziekliefhebber die wel eventjes het koor van de H. Familiekerk kon dirigeren: een broekventje voor een gemengd koor waarvan de leden wellicht samen 1000 jaar koorervaring hadden. Het repertorium was traditioneel: in de Brugse gevangenis zongen wij de Missa Quarta van Moortgat (heel Vlaanderen zong die), en bijna 40 jaar geleden startte dus mijn dirigentenloopbaan. En men mag dan wel zeggen dat macht erotiseert, maar tijdens mijn eerste jaren als logopedist in Spermalie was het toch eerder de muziek want ook daar was er een jonge student-logopediste die tijdens de pauzes iedere dag naast mij op de orgelbank zat.
Na enige omzwervingen kwamen we in het Waasland terecht. Na een tussenstop in Belsele, waar ik in een kleine commissie verzeilde die de restauratie van het unieke Van Peteghemorgel begeleidde, werd ik titularis-organist in de Kristus Koningkerk in Sint-Niklaas. Eerst het begeleiden, daarna het zelf dirigeren van het Ceciliakoor was er een van mijn opdrachten. Toen ik daar ook nog een jeugdkoor oprichtte kon de muzikale pret niet meer op. Trees, Magda, Hilde, Marleen, Dieter ... zoveel fijne herinneringen aan mensen die nu volwassen zijn en nog steeds zingen en de muziek in hun hart meedragen. Dieter Vanhandenhoven is uitgegroeid tot een gerenommeerd organist- clavecimbelspeler, en leidt nu het knapenkoor In Dulci Jubilo.
Het was ook de tijd dat ik van een stevige roodharige psychologe vernam dat zij ongekende "hoogtepunten" kon bereiken als tegelijkertijd het eerste deel van het Concerto de Aranjuez speelde. Ik heb er aan teruggedacht als ik later in Aranjuez op doorreis was. Ik denk niet dat Joaquim Rodrigo zich hiervan bewust was toen hij het componeerde. Alhoewel ... voordien had ik de docente pedagogiek in de opleiding logopedie al in verwarring gebracht door te beweren dat koeien beter melk gaven met muziek van Mozart in de stal. Ik betwijfel of ik de betrokken Juf Vanderstraeten ooit overtuigd heb.
Ik werd geboren in september 1944. Mijn moeder hield niet zo van bloemkolen en ooievaars en heeft mij altijd gezegd dat ik met de Engelsen meegekomen was. Wat er ook van zij, mijn komst betekende nogal wat in het leven van mijn vader. Hij was dirigent van het plaatselijk kerkkoor (Sint-Petrus-Banden in Beringen) en speelde piston in de harmonie. Maar daar moest hij mee stoppen van mijn moeder omdat zijn repetities thuis de baby zouden wakker maken.
Mijn vader was een doorgoede man, die geen vlieg zou kwaad gedaan hebben, behalve ... als hij naast mij zat aan de piano. Van toen ik 4 was, behoorde dit tot het dagelijks ritueel. Een half uur per dag piano spelen, en een tik op mijn vingers krijgen als het weer eens niet wilde lukken, of als ik meer zin had om kikkerdril te gaan zoeken in de beek. Trauma's heb ik er niet van overgehouden. En al heb ik dan Czerny af en toe wellicht verwenst, muziek zou van dan af een passionele plaats in mijn leven gaan innemen.
Ik herinner me nog dat ik bij de voorbereiding van de Eerste Communie het orgel hoorde spelen in de kerk en dat ik als antwoord van de onderpastoor op mijn vraag wat dat wel was, het antwoord kreeg: "Dat is de stem van God". Blijkbaar een standaardantwoord, want 40 jaar later hielp ik bij het regisseren van het toneelstuk "Kinderen van een mindere God", en daar kwam datzelfde zinnetje in voor.
Mijn ouders vonden blijkbaar dat ik als enig kind teveel verwend was en stopten mij aan 12 jaar op het internaat bij de Jezuieten in Turnhout (daar kon gerust boven de poort het woord van Dante staan: gij die hier binnentreedt, laat alle hoop varen). Ondanks alle - echt onterechte -geruchten over de strengheid, heb ik hier de tijd van mijn leven gehad. Een gang met wel vijfentwintig "muziekkamertjes" waar je naar hartelust kon gaan repeteren was mijn dagelijks toevluchtsoord. Om een of andere reden werd ik bovendien uitgekozen om in de dagelijkse verplichte mis de gemeenschapszang te begeleiden eerst op harmonium, later op het grote orgel. "Godd'lijk harte van mijn Jezus" en "Liefde gaf u duizend namen" behoorden tot het standaardrepertorium. Het hing nogal eens af van de pater surveillant of de jonge bende zich geroepen voelde om mee te kwelen of te brommen.
Nog leuker werd het als ik bij de "groten" werd ingedeeld, en de zondagmorgen (jaja, wij bleven drie weken na mekaar op internaat) op het ontiegelijk vroege uur (7 uur), met de fiets van een van de paters naar een buitenparochie mocht rijden om daar de mis te gaan spelen. Ongetwijfeld had mijn enthousiasme met de muziek te maken, maar ook met een meisje van Turnhout dat speciaal kwam "luisteren". Daar is vast en zeker mijn afwijking ontstaan van verliefdheid, liefde, en stormachtige gevoelens te laten samengaan met muziek.
Heerlijke tijden waren dat als er weer eens een optreden was van mijn medestudent Jozef De Beenhouwer, samen met het collegekoor. Of als wij de zondagmorgen na de eerste mis, muziekstudie hadden, waar één van de leerlingen dan mocht gaan putten in de discotheek van Pater Prefect om een reeks platen draaien voor de studerende internen. En dan was er Pater Garmyn, een buitenbeentje, leider van het collegekoor, die ons probeerde te verleiden met zijn uitgebreide collectie Negrospirituals. "Kom eens naar mijn kamer ....". Dat de internen ook naar de optredens van de Turnhoutse Philharmonie mochten, was een welgekomen afwisseling. Wij zaten op het balkon te genieten, de meisjes van het Heilig Graf op de parterre.
KORILE Leest is één van de koren die ik mag dirigeren. Sinds januari 2008 zijn we begonnen met een project dat de naam "De geheime schatkamer" draagt. KORILE is een relatief jong koor dat zich van bij zijn ontstaan vooral focuste op zgn. wereldmuziek. In 2007 besloten wij om onze horizon te verruimen en gedurende één jaar kennis te maken met verschillende muziekstijlen en -periodes. Niet alleen zouden wij gaan grasduinen in de onuitputtelijke voorraad koormuziek van renaissance tot heden, en uit verschillende werelddelen. We zouden ook om de 3 maanden een pop-poll organiseren waarbij de koorleden de muziek waar ze mee kennis maakten zouden gaan waarderen (scoren). Is het een verrassing dat oude "rakkers" als J.S. Bach en Michael Haydn de populariteitslijst aanvoeren. Tegen hen konden in elk geval de thema's als Spaanse volksmuziek of Vlaamse Romantiek het niet winnen. Ik ben benieuwd hoe dit verder loopt, en hoe ons traditioneel publiek zal reageren. Zij krijgen in elk geval ook de kans om later te stemmen over hun voorkeuren.
Ik heb er wel een jaartje over gedaan om mij aan het bloggen te wagen. Mee dus in de vaart der volkeren of ... wie schrijft die blijft. Maar misschien ontdek je hier leuke mensen die je anders nooit zou tegenkomen. Aanleiding van mijn poging was het doorbladeren van het boek van Umberto Eco "Geschiedenis van de schoonheid". De geschiedenis van de lelijkheid lag al wat maanden achter de rug en had mij op een of andere manier meer aangesproken. Jammer dat dhr. Eco doof is. Anders had hij misschien nog een andere schoonheidsbelevenis gehad: die van de muziek. Nu is die in zijn pen blijven zitten.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
