Natuurlijk vier je elk jaar je verjaardag, maar dit jaar is het toch iets speciaal voor de Koningin Elisabethwedstrijd: De jarige is 75 jaar oud (of jong). Leuke toevalligheid dat het dit jaar ook nog over viool gaat, het instrument dat de toenmalige koningin samen met Eugène Isaye met veel passie zelf bespeelde. Ondertussen zijn de wedstrijden, met name voor viool en piano, van een absoluut wereldniveau geworden. Tussen 30 april en 5 mei zullen de 78 gesecteerde kandidaten voor de eerste ronde het beste van zichzelf geven in Studio 4 van het Flageygebouw. Zoals steeds is er een gerenommeerde jury aanwezig. De finales gaan door vanaf 21 mei. Claire Dassesse en Jolente De Mayer (halve finaliste in 2009) zijn de Belgische kandidaten.
Een blog kan je gratis opzetten maar dan moet je er wel bijnemen dat bovenaan reclames verschijnen , waaraan Google een flinke duit verdient. Nu is Google ook niet dwaas en probeert te bedenken welk publiek er deze blog leest. Het is nog niet zo erg dat ze in uw computer komen kijken, als je op bezoek komt bij mij. Dus veronderstellen ze dat jullie zo ongeveer op mij lijken. Toch blijft het een ondoorgrondelijk mysterie. Dat er regelmatig een reclametje verschijnt voor elektrische piano's of privézanglessen, daar kan ik best in komen. Maar van waar in mijn zoekgedrag op Google kunnen ze in hemelsnaam afleiden dat jullie geïnteresseerd zijn in een methode om er uit te zien als 35 terwijl je 45 bent. Ik kan u met de hand op het hart verzekeren dat in mijn zoekgeschiedenis geen 'anti-aging'-toestanden staan. Vanmorgen stond in de krant dat de Amerikaanse regering een juridische aanval voorbereidt op de praktijken van Google. In afwachting van dit gevecht zou ik zeggen: "Big brother is watching you".
Vandaag houd ik het bij drie heel diverse topics in verband met de zee: ik heb tenslotte een echtgenote die in Oostende geboren en getogen is en nog steeds met graagte er terug naar toe gaat.
Op 28 april 1789 breekt er muiterij los op het Engelse zeilschip de Bounty onder leiding van Fletcher Christide terreur van de hardvochtige en paranoïde kapitein William Bligh. De kapitein wordt over boord gezet en de bemanning gaat op zoek naar een veilige plaats, omdat zij goed weten dat er weldra zal gezocht worden naar de muiters. De kapitein van zijn kant slaagt erin in ruim een maand 6700 km naar Timor af te leggen. Terug in Engeland wordt de muiterij gemeld en onderneemt de Britse admiraliteit een grote zoekactie. Van de 25 muiters worden er uiteindelijk 10 gevonden : wier worden onschuldig verklaard, drie krijgen er gratie en drie worden er opgehangen.
Nog op 28 april, maar dan in 1962 begint Thor Heyerdahl met 5 bemanningsleden vanuit Peru aan zijn reis met de Kon Tiki. Doel van zijn expeditie: bewijzen dat het mogelijk is dat in lang vervlogen tijden Peruvianen zich in Polynesië vestigden.
En tenslotte, maar daar komen we later op terug, is er in Oostende een grote fototentoonstelling van Carl De Keyser over het wachten op de onvermijdelijke stijging van de zeespiegel omwille van de klimaatverandering.
Het is vandaag juist 20 jaar geleden dat Olivier Messiaen, Frans componist, organist en pianist, in Parijs overleed. De meesten van ons kennen hem uiteraard als componist van orgelwerk, maar zijn oeuvre voor orkest, voor koor en zelfs voor opera is minstens even belangrijk. Eén van zijn meest gespeelde werken is zijn Quattuor pour la fin du temps, gecomponeerd tijdens zijn krijgsgevangenschap in 1940. Messiaen was een overtuiogd katholiek, getuige zijn indrukwekkende lijst religieuze muziek. Bijzonder spectaculair is zijn oratorium La transfiguration de Notre Seigneur Jésus Christ voor groot gemengd koor (minimum 100 zangers), zeven instrumentale solisten en een orkest van ook 100 mensen.
We hebben in ons landje een prins die graag naar de Marollen in Brussel gaat, maar we hebben ook een keizer van de Marollen die over heel de wereld bekend is en die zonder plichtplegingen op de koffie kan gaan bij Albert en Paola. 90 jaar wordt hij, een gelegenheid om eventjes stil te staan bij dit monument. Jean Baptiste heet hij, officieel is hij baron, maar wij zullen hem maar Toots de Eerste (en de enige) noemen. Zijn muziek beschrijft hij : "tussen een lach en een traan". Van harte proficiat en ... ad multos annos!
Lichaamsbouw of haarkleur is erfelijk. Is dat ook zo met medevoelen , muzikaliteit of amuzikaliteit?
Voor medeleven is wederkerigheid nodig. Dit is een erfelijke eigenschap. Wederkerigheid is dat je empathisch op een andere persoon kunt reageren en je in zijn of haar gevoelens kunt verplaatsen. Als je deze eigenschap erfelijk wel hebt, maar je omgeving (familie, vrienden) lopen met een grote boog om mensen met verdriet heen, ontwikkelt deze eigenschap zich niet. Als je dan later in je leven met mensen omgaat die wel medeleven weten te tonen, kun je dit wel leren en kun je best een goede vriend met veel verdriet tot steun zijn. Als je deze eigenschap erfelijk niet hebt, kun je wel leren dat je op iemand met een bepaald verlies reageert (kaartje, bos bloemen), maar het wordt nooit een goed ontwikkelde eigenschap.
Hetzelfde geldt voor muzikaliteit. Ook dit is iets dat je in aanleg (erfelijk) hebt, maar als je niets met deze eigenschap doet, ontwikkelt deze eigenschap zich niet. Als je geen aanleg voor muziek hebt, kun je technisch best een instrument leren bespelen door oefening. Alleen zul je nooit een echt talent worden.
In theorie zijn 80% - 90% van alle eigenschappen van de mens erfelijk bepaald, maar bepalen de omgevingsfactoren (opvoeding, familie, vrienden, welvaart, scholing etc.) of en hoe deze eigenschappen zich ontwikkelen.
Hoe het zit met muzikaliteit en de 'geschiktheid om te overleven'?
Er wordt wel gezegd, dat op een boomstam rammen, of op de borst kloppen, de eerste primitieve geluiden waren om indruk te maken op 'concurrerende' mannetjes. Maar of dat mensen als Mozart of Bach verklaart, weet ik niet! Zij voerden geen oorlog, sterker nog, in de geschiedenis is in de loop van slechts een paar duizend jaar de muziek ontwikkeld zoals wij die nu pas kennen!
M.a.w. toonladders, de hele muziektheorie, is pas van een paar honderd jaar terug. Componisten zoals Mozart, Gerswin, Sting, The Beatles, Prince etc. zijn eigenlijk evolutionair gezien van gisteren!
Hoe is het dus mogelijk, dat de genen deze latente vermogens gingen ontwikkelen terwijl de aapmens zich feitelijk selecteerde op een geschikte knuppel en de wijfjes de grot in sleepte om nakomelingen te verwekken?
Is muzikaliteit en virtuositeit niet een geweldige en onverklaarbare eigenschap die vreselijk veel instructies en intelligentie kost en dus ook evolutionaire 'energie'?
In mijn jonge tijd (toen de dieren nog spraken) kocht of bouwde een getrouwd koppel een huis voor de rest van hun leven. Als je een handig man was, kon je het ook zelf bouwen, met het nodig gezwoeg achter de uren. Mijn zoon deed niet anders: twee arbeidershuisjes werden gekocht, helemaal gestript tot er niets meer dan het geraamte overbleef en met hard labeur (soms met een hele ploeg van oud-scouts) grondig aangepakt. In samenwerking met de jonge toparchitect, Tom Verhaegen, werd het zo een succes dat de stad Sint-Niklaas er de twee-jaarlijkse renovatieprijs aan toekende. Tel daarbij dat de Schoolstraat een fantastische uitvalsbasis is om snel op weg te gaan naar Antwerpen, Gent, of Brussel en je zou denken dat dit een nest voor de rest van hun dagen zou zijn. 3 mooie slaapkamers, een huis vol licht en moderne kleuren, eindelijk in 2010 een prachtige keuken met SMEG-toestellen; een kleine tuin met vijvertje, 36 m² terras, ... dat moest toch volstaan, of niet? Neen hoor dit pareltje staat te koop en Gert, Karen en de kleinkindjes gaan op zoek naar een nieuwe uitdaging.
Heb je min of meer 287000 EUR teveel, en vind je hen ook te gek om dit uit handen te geven? Bel dan naar 0032/475.73.82.03
Wil je iets mooi in huis halen, je waardering uitdrukken voor bekende vrouwen die een stuk van hun privacy en intimiteit prijsgeven, maar vooral ook bijdragen aan de strijd tegen kanker, dan moet je je deze dagen naar de Standaardboekhandel spoeden en er de allereerste kalender van 2013 kopen die daar ligt onder de titel Naked first ladies. Op initiatief van Annemie Struyf en Lieve Blanquaert poseren 12 bekende gezichten uit de wereld van politiek, sport, film, media en muziekbusiness naakt voor de lens: Natalie Meskens, Annemie Turtelboom, Annemie Struyf, Geertrui Windels (First Lady of Europe), Francesca Vanthielen, Sofie Van Moll, Hilde Crevits, Gilda De Bal, Joke Devynck, Miet Smet en Elodie Ouedraogo.
Echt vrolijk word je er niet van als je in de Stedelijke Academie voor Woord, Dans en Muziek van Sint-Niklaas kaarten moet gaan veroveren voor de jaarlijkse balletvoorstelling van de leerlingen. Het is bijna zo erg als je kind laten inschrijven in een school. Dagen op voorhand worden grootouders, tantes en andere gewillige slachtoffers verwittigd dat het weer zo ver is. Op de eerste (maar waarschijnlijk ook laatste) dag zal de ticketverkoop starten. Wapen je maar met een flinke dosis geduld, je gsm, iets om te knabbelen, ... want je zal toch weer te laat zijn en in de rij moeten staan gedurende een paar uur, om dan tot de vaststelling te komen dat de 3 voorstellingen (1800 kaartjes) al weeral bijna uitverkocht zijn. Ik heb mijn tijd doorgebracht met roze dromen over eenzelfde fenomeen als wij een concert geven. Voorlopig zal ik maar tevreden zijn als we 700 kaarten kunnen verkopen: de lange rij zal onze sympathisanten wel bespaard blijven.
Heugelijke opmerking van Nita gisterenavond tijdens de repetitie van Musica ad Nives (alsof de dirigent het nog niet gemerkt had) : alle stoelen bezet, geen enkele afwezige op de wekeljkse herhaling. Illustratie van de muzikale hoogconjunctuur die er momenteel bij dit koor heerst. Voor mij betekent dit dat de inlooptijd als dirigent definitief achter de rug is. Je hebt bij elk nieuw koor een periode nodig waarin het koor went aan de nieuwe aanpak en waarin de dirigent het koor naar zijn hand zet en zijn inzichten doorgeeft. Iedereen zal wel aanvoelen dat we zo ver zijn.
En nu nog even een klein voetnootje om te antwoorden op de vraag van onze erevoorzitter. De versie van de koraal "Komm, Gott Schöpfer, heiliger Geist" komt niet uit een grotere cantate. Voor meer dan 185 koraalbewerkingen voor vierstemmig koor is de enige bron de uitgave die Carl Philip Emmanuel Bach in de jaren 1784-1787 verzorgde. Het vermoeden bestaat dat meer dan de helft van de kleinere geestelijke muziek van Johann Sebastian Bach voor ons verloren is gegaan. Niet dus dit kleine pareltje.
Voor het Rooms-Katholieke "Paviljoen van de Heilige Stoel" op de Wereldtentoonstelling Expo '58 in Brussel bouwde de firma Stevens een drieklaviers orgel. Adviseur bij de bouw was Flor Peeters. Het uitgangspunt was een orgel te ontwerpen waarop muziek uit alle stijlperioden kan worden gespeeld. Na de afloop van de Expo is het instrument geplaatst in de parochiekerk van Onze Lieve Vrouwe ter Sneeuw en van Victorie in Borgerhout (België). Het werd ook nog uitgebreid en voorzien van een ander front. Op 25 oktober 1959 nam men het in gebruik.
Kerstconcerten plannen, het programma opstellen, de instrumentalisten zoeken, een leuke klus, die wel wat denkwerk vraagt als je een evenwicht moet zoeken tussen drie deelnemende koren, die elk ook nog hun eigen programma moeten afwerken. Maar als dat eenmaal een beetje gelukt is, dan begint het zoeken naar een geschikte locatie. De dirigent doet dan ook nog wat moeilijk over het orgel dat zal gebruikt worden. In elk van de drie plaatsen waar wij onze concerten plannen is er ondertussen geschoven met de plaats. In Zelzate is het vertrouwde kerkje niet uitgerust met een pijporgel dat Bach en co. verdraagt. Mechelen is dan weer een stad met onvoldoende parkeerplaatsen en een wat minder veiligheidsgevoel. En Borgerhout kampt met hetzelfde euvel, zodat Wilrijk als uitwijkmogelijkheid toch maar geschrapt wordt. Dus, hier gaan we weer. Tot nader bericht (hopelijk komt het er niet) zingen wij respectievelijk in de hoofdkerk van Zelzate, uitgerust met een goed Loncke-orgel, in de Sint-Martinuskerk in Hombeek, en tenslotte in Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk in Borgerhout zelf ( waar ik ook al uitkijk naar het concert met het grote orgel van Expo 58.
Op vrijdag 4 mei worden de masterproeven orgel afgelegd in het Lemmensinstituut. Voor het echte slot gaan we dit jaar naar de Sint Pieterskerk in Jette.
Het orgel van de Sint-Pieterskerk behoort tot één van de 13 instrumenten die door de gebroeders Adrien en Salomon Van Bever in Brussel werden ontworpen. De broers, afkomstig uit Laken, hadden een grote invloed op de orgelbouw van einde 19de eeuw tot begin 20ste eeuw. Het orgel die in de Jetse kerk werd geplaatst behoort tot de mooiste creaties in romantische stijl. De versieringen zijn echter eerder neo-gotische stijl. Vaak wordt het orgel, momenteel beschermd, nog gebruikt voor een optreden of lessen.
Door hun omvang, artistieke, esthetische en historische kwaliteit, maken de instrumenten deel uit van het beschermd patrimonium van het Brussels Gewest.
Eindelijk weer een gewone week met drie repetities, geen druk i.v.m. een of andere uitvoering. We hebben dus rustig de tijd om en en ander in te studeren of verder af te werken en te polijsten. Voor MaN betekenthet dat we naar Pinksteren toewerken: de vorige repetitie heeft al bewezen dat dit normaal geen probleem mag zijn. KORILE van zijn kant werkt verder aan de twee grote evenementen voor 2012-2013. Ter Looveren tenslotte groeit gestaag verder en kan zich ondertussen - toch al met een deel van zijn leden - voorbereiden op deVivaldi-Mozartconcerten van begin juni. Ik hoop dat we voltallig kunnen zijn, want nu wordt de basis gelegd voor de rest van het jaar. En misschien is het nu de moment om wat nieuwe leden aan te trekken in een periode zonder de stress van een onmiddellijk optreden.
Sint-Niklaas ... een slaperige stad? Het was toch wel schrikken: eerst de twee jonge mensen die doodgeschoten werden in een tweedehands-autohandel, en dan nog effe een lijk in de Hoge Bokstraat. Een mens zou van minder zijn wenkbrauwen fronsen. Zo stilaan woon je nergens meer veilig. Ofwel zit je ergens kort bij een autostrade, vluchtweg voor onverlaten, of je woont mooi landelijk uitnodigend voor een of andere homejacking, of de grootstad die ook al niet het veilgheidsgevoel bevordert. Waar is de tijd dat je je fiets zomaar gerust ergens onbeheerd kon achterlaten of de achterdeur van je huis openlaten als je wegging.
De organist-begeleider van Musica ad Nives, Chris De Witte, heeft zijn agenda eens grondig doorbladerd en kwam tot de vaststelling dat hij niet voor al onze kerstconcerten beschikbaar is. Jammer, maar het is niet anders. Instemmend gemompel dan maar toen ik aankondigde dat onze concerten zullen begeleid worden door Wouter Verheyden, even goed bekend bij Musica ad Nives als bij KORILE.
Wouter Verheyden begon het instrument orgel te ontdekken aan de muziekacademie van Vilvoorde, bij Michel Goossens. Later kwamen daar beiaard (aan de beiaardschool van Mechelen) en klavecimbel (muziekacademie van Mechelen) bij. Momenteel bereidt hij zich aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Antwerpen onder de leiding van Joris Verdin voor op het behalen van het diploma Meester in de Muziek. Naast orgelles volgt hij daar ook klavecimbelles bij Ewald Demeyre. Vele excursies naar bijzondere orgels en goede contacten met het publiek bij orgelconcerten, onder andere bij de orgelkring van de Druivenstreek, deden bij hem de wens ontstaan de onderschatte wereld van het orgel bij een groter publiek bekend te maken.
Als je historie aan muziek wil koppelen, moet je vandaag eigenlijk naar de opera 'Boris Godoenov' van Modest Moessorgski. Op 13 april 1605 stierf namelijk tsaar Boris Godoenov in Moskou, mogelijks door een hartaanval, mogelijks ook vergiftigd. Dat gebeurde in een tijd die in de Russische geschiedenis bekend staat als de "Tijd der Troebelen". In 1584 was Iwan de Verschrikkelijke overleden, en werd opgevolgd door zijn zwakke zoon Fjodor, aanleiding voor de edelen om een machtsstrijd in te zetten. De schoonbroer van de tsaar, genoemde Godoenov, kwam als overwinnaar uit de strijd en werd de facto heerser over Rusland. In 1598 werd hij uiteindelijk tot tsaar gekroond. De opera zelf was gebaseerd op een gelijknamig drama van Aleksander Poesjkin.
Gestaag als een rivier glijden de seizoenen en feesten voorbij. Nu we Pasen net achter de rug hebben begint bij Musica ad Nives de voorbereiding van Pinksteren. Het programma ziet er als volgt uit:
Intredelied: Kom Schepper Geest (zetting J.S. Bach) Kyriale: Missa Brevis - Herman Roelstraete Tussenzang: Nun bitten wir - Michael Praetorius Na het evangelie: Alleluia - Mancini Voorbeden: Tui amoris ignem - Taizé Communie: O esca viatorum - Johann Michael Haydn Slotlied: Exsulate iusti - Viadana
Het besef dat sommige belevingen en gedragingen een uiting zijn van een (psychiatrische) stoornis, wordt ziektebesef genoemd. Dit ziektebesef is veelvuldig afwezig bij persoonlijkheidsstoornissen, psychose en hypomanie. Ziekte-inzicht heeft betrekking op d opvatting van de patiënt over aard en oorzaken van zijn aandoening. De mate van ziekte-inzicht wordt mede bepaald door intellectuele vaardigheden, bereidheid tot acceptatie van de stoornis en culturele bagage van de patiënt.
Na Maierhofer gaat Musica ad Nives tegen Pinksteren voor de Missa Brevis van Herman Roelstraete.
Herman Roelstraete groeide op te Lauwe in een muzikaal gezin met vijf kinderen. Iedereen in huis speelde of zong. Het familieorkestje speelde zelfs bewerkingen van ouvertures van Mozart, Rossini, Flotow en Suppé. De kinderen konden er eerder noten lezen dan letters. In 1938 trok Roelstraete naar de kosterschool in Torhout, een instituut waar heel wat West-Vlamingen als Albert Vanhautte, Chris Dubois en Roger Deruwe hun muzikale carrière startten.Meteen werd duidelijk hoe getalenteerd de jonge Roelstraete was. Nadien ging hij studeren aan het Lemmensinstituut. Toen de oorlog het treinverkeer van tijd tot tijd bemoeilijkte legde hij de lange afstand, zowat 120 km, zelfs meerdere malen per fiets af. Later beweerde Roelstraete glimlachend dat hij toen ook veel voelde voor een carrière als renner.Hij studeerde er orgel bij Flor Peeters, muziekesthetica en koordirectie bij Jules Van Nuffel, harmonie bij Henri Durieux, piano en contrapunt bij Marinus de Jong. In 1946 werd Roelstraete er laureaat met grote onderscheiding.
Op jonge leeftijd maakte hij al furore als hoge tenor (onder andere in het Magnificat van Bach) tot een tijdelijke verlamming van de stembanden een bruusk einde maakte aan zijn zangcarrière. Bij zijn benoeming aan de Muziekacademie te Izegem was hij op 24 jaar de jongste directeur in België. In 1954 trok Herman Roelstraete voor bijkomende studie naar het Brussels conservatorium.Later zou hij er zelfs docent worden.
Herman Roelstrate was een muzikale duizendpoot: zanger, musicoloog, organoloog, organist, muziekpedagoog, koor- en orkestdirigent en componist.Zijn oeuvre groepeert werken van de grootste verscheidenheid. Hij componeerde zowel voor de kinderen in de muziekschool, voor de eenvoudige kerkkoren in West-Vlaanderen als voor de meest professionele uitvoerders.
In archieven en bibliotheken ging hij op zoek naar vergeten werken van verwaarloosde Vlaamse componisten, die hij dan door lezingen en publicaties, maar vooral door uitvoeringen de hemel gaf die ze verdienden.Vooral orgels fascineerden hem: hij was een begenadigd organist, redde verschillende orgels van de totale verwaarlozing en werkte mee aan de geschiedschrijving van de orgelbouwersfamilie Anneessens.
Als leraar begeesterde hij verschillende generaties jonge muzikanten.Hij was dirigent, repetent en adviseur van vele koren, en stichtte zelf verschillende vocale en instrumentale ensembles, van een gregoriaans koor tot een kamerorkest.Daarmee bracht hij originele, meestal aan Vlaamse componisten gewijde programmas.
Zijn nalatenschap bevat een gevarieerd oeuvre van zowat 160 opusnummers.Hij beoefende, op opera na, alle genres, met een grote voorliefde voor koor- en orgelmuziek.Toch schreef hij ook verschillende werken voor (strijk)orkest.Afgezien van enkele vroege liederen heeft Roestraete tot 1971 gewacht om kunstliederen te schrijven.Al die tijd was hij op zoek naar een evenwicht tussen een natuurlijk gebruik van de stem en de nieuwe componeertechnieken.Ook de eerste strijkkwartetten componeerde hij als vijftiger toen hij op zijn ziekbed moeizaam herstelde van een eerste hartinfarct.
Herman Roelstraete stierf te Kortrijk op 1 april 1985.
Het Paasweekend is achter de rug, en ik kan er met grote tevredenheid op terug kijken. Zondag was er in Borgerhout de zeer gesmaakte mis van Maierhofer. Aanwezigen kwamen mij zeggen dat deze man blijkbaar weet wat harmonie betekent. Het koor deed dan ook perfect wat van hen gevraagd werd. Was het tijdens het inzingen nog wat vroeg en moesten de stemmen wakker worden, tijdens de mis viel het allemaal in zijn plooi. Voor een eerste uitvoering van Viadana's Exsultate Iusti, was het heel behoorlijk. Goed gedaan dus, Musica ad Nives! Ik hoop dat de twee tenoren al wat bekomen zijn van de inspanning. En vandaag zong Korile ter gelegenheid van Posse Leest. Toch een speciaal woordje van dank aan Frans en Jos die zowaar het koororgel van de Sint Janskerk verhuisd hadden. En ook hier zong het koor in optima forme. Mooie nuances, aandachtig kijkend en uitvoerend. Zelfs de collega's van het parochiekoor konden het optreden meer dan appreciëren. Als er één stuk speciaal moet vermeld worden, dan was het wel Bach, die vast met een milde glimlach geluisterd heeft. Echt een dikke proficiat voor beide koren, die een geslaagd weekend achter de rug hebben.
De Mattheuspassie van Johann Sebastian Bach is opgedeeld in twee delen, die worden uitgevoerd voor en na de preek van de viering op Goede Vrijdag.
Deel I opent met het koor Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen, waar koor I en II in een vraag-antwoord-dialoog gaan. Het stuk schets het beeld van een lam dat op het kruis geslacht wordt, en zet daarmee de toon voor de rest van het werk.
De eerste scènes spelen zich af in Jeruzalem: Jezus kondigt zijn dood aan (#2), en de plannen om hem te doden (#4) worden ook uitgedrukt. Een scène in Bethanië (#4c) vertelt over een vrouw die kostbaar water over het hoofd van Jezus giet. In de volgende scène (#7) sluit Judas Iscariot een deal over de prijs om Jezus uit te leveren. Ondertussen worden de voorbereidingen van het Paasmaal (#9) in detail beschreven, evenals het Laatste Avondmaal dat overschaduwd wordt door het nakende verraad.
Na de maaltijd gaan ze samen naar het Hof van Olijven (#14) waar Jezus voorspelt dat Petrus hem 3 maal zal verloochenen voor de haan kraait. Jezus vraagt zijn volgelingen (#18) meermaals om hem te steunen, maar ze vallen in slaap terwijl hij bidt. Het is daar ook (#26) dat hij verraden wordt door de kus van Judas, en gearresteerd wordt.
Deel I wordt afgesloten met een vierdelige koraal O Mensch, bewein dein Sünde groß, die herinnert dat Jezus geboren is uit de Maagd Maria en naar de aarde gekomen is om bemiddelaar te worden voor de mensen.
De eerste scène van deel II is een verhoor bij de hogepriester Kajafas (#37), waar twee getuigen beweren Jezus te hebben horen zeggen dat hij de Tempel zal vernietigen en in drie dagen opnieuw zal opbouwen. Jezus zwijgt, maar zijn antwoord op de vraag of hij de Zoon van God is, wordt beschouwd als heiligschennis en alzo een gegronde reden voor zijn dood. Buiten krijgt Petrus (#38) drie maal te horen dat hij bij Jezus hoort, maar tot drie maal toe ontkent hij diten dan kraait de haan.
's Morgens (#41) wordt Jezus naar Pontius Pilatus gestuurd. Judas krijgt spijt van zijn verraad en pleegt zelfmoord. Pilatus ondervraagt Jezus (#43), is onder de indruk, en is geneigd hem vrij te laten. Het is gebruikelijk één gevangene vrij te laten voor het paasfeest, en zijn vrouw steunt hem daarin. Maar als het volk moet kiezen of Jezus dan wel Barabbas (een dief en moordenaar) moet vrijgelaten worden, roept het Barabbas! Het volk wil Jezus kruisigen, en Pilatus stemt toe, en wast zijn handen in onschuld. Hij laat Jezus geselen, en levert hem over aan het volk voor de kruisiging.
Op weg naar de berg waar hij gekruisigd zal worden (#55), wordt Simon van Cyrene gedwongen het kruis te dragen. Op Golgotha (#58) wordt Jezus samen met twee rovers gekruisigd en bespot door de massa. Zelfs zijn laatste worden worden niet begrepen. Als hij Psalm 22 citeert (Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten), denken sommigen dat hij de profeet Elia roept. Als Jezus sterft, scheurt het voorhangsel van de tempel middendoor en beeft de aarde (wat Bach in muziek uitdrukt).
's Avonds (#63) vraagt Jozef van Arimathea aan Pilatus het lichaam van Jezus om het te begraven. De volgende dag (#66) herinneren medewerkers Pilatus aan het gerucht van de heropstanding en vragen ze om wachters te plaatsen bij het graf.
Als we aan de Johannespassie denken, dan komt onmiddellijk Johann Sebastian Bach voor onze ogen. Maar ook in onze tijd worden er nog passies gecomponeerd. Eén van de meest indrukwekkende is deze van Arvo Pärt, afkomstig uit Estland (° 1936) bekeerd tot de Russisch Orthodoxe kerk, maar ondertussen zo universeel dat hij ook lid is van de Pauselijke Commissie voor Cultuur. Hier een integrale uitvoering met Hilliard ensemble.
Oostenrijks als je de componist bekijkt, Spaans als je de bestemmeling bekijkt. Joseph Haydn schreef verschillende versies van zijn "Die sieben letzte Worte unseres Erlösers am Kreuze". De eerste versie is een instrumentale en werd gecomponeerd in opdracht van Don Jose Saenz de Santa Maria, markies van Valde-Inigo. Het was bestemd voor de Goede Vrijdagdienst die ieder jaar in een grotkerk in Cadiz werd gehouden. Haydn beschrijft die dienst, en dus zijn opdracht, als volgt: "De muren, ramen en pilaren van de kerk waren zwart gedrapeerd, en slechts één grote lamp in het midden verlichtte de heilige duisternis. Om 12 uur 's middags werden alle deuren gesloten en begon de muziek. Na een toepasselijke prelude besteeg de bisschop de kansel, sprak één van de zeven woorden en gaf er dan een meditatie over.Als die beëindigd was, kwam hij naar beneden en viel knielend voor het altaar neer. Deze tijd werd gevuld door muziek. De bisschop besteeg weer de kansel, sprak opnieuw een woord en een meditatie enz. Het orkest speelde iedere keer aan het einde van zijn preek. Ik moest met deze situatie rekening houden in mijn muziek." Latere versies zijn er voor strijkwartet, pianoforte en koor.
Dat Marc-Antoine Charpentier (° circa 1640) de concurrentieslag met Lully verloor om kapelmeester van het Franse hof te worden, maakte dat hij zich muzikaal helemaal kon uitleven aan het hof van de hertogin de Guise. Hij mocht er schrijven wat hij wilde en hoe hij wilde, zij het dat de hertogin een grote belangstelling had voor verschillende vrouwenkloosters, zodat Charpentier heel wat componeerde voor vrouwenstemmen (missen motetten, een Magnificat en een mis speciaal voor Port-Royal). Vlak voor zijn indiensttreding bij de Guise had hij overigens een contract afgsloten met de theatergroep van Molière, die later de Comédie Française zou gaan heten. Ook al in de vroege jaren van 1680 werd hij ook maître de musique aan de hoofdkerk van de Jezuieten in Parijs. Daarmee zat hij midden de meest briljante muzikale geesten van die tijd. Wij kennen natuurlijk zijn Te Deum, waarvan het begin nu nog gebruikt wordt voor de aankondiging van Eurovisie-uitzendingen. Wat ons vandaag intereseert zijn z'n 54 Leçons de Ténèbres die dienstig moesten zijn voor de Goede Week
Wie "Goede Week" zegt in België en Nederland zegt meteen Johann Sebastian Bach - de Matthäuspassion of Johannespassion zijn nooit ver weg, in Groot-Brittanië valt onmiddellijk Händels Messiah op tafel, en in Spanje is Tomas Luis da Vittoria prominent aanwezig. Da Vittoria werd in 1549 geboren in Avilla en trok op jeugdige leeftijd naar Rome om er te studeren. Hij werd priester en trad toe tot de congregatie van de Oratorianen. In 1586 keerde hij terug naar Spanje en trad er in dienst van keizerin Maria (dochter van Karel V en Isabella van Portugal). Mogelijk heeft da Vittoria in Rome gestudeerd bij Palestrina. Zijn muziek vertoont er in elk geval grote verwantschap mee. De Vittoria leefde tijdens het hoogtepunt van de contrareformatie, zijn muziek is dan ook hoofdzakelijk religieus.
Het begin van de Goede Week is ook een drukke tijd voor beroepsmuzikanten, met al de passieconcerten die overal op touw worden gezet. En dan mag ik op verschillende plaatsen komen opdraven voor het (muzikaal) begeleiden van de zondagsmissen van Palmzondag. Zo kom je nog eens ergens. De aanleiding voor deze korte bedenking is mijn gesprekje met een oude priester die bedroefd opmerkte hoezeer het aantal misgangers was teruggelopen, maar ook het aantal priesters. Twee dingen maakten hem extra ongelukkig. Eerst en vooral vond hij dat priesters verworden waren tot een misleesmachine. En tweedens sprak hij over een parochie in de buurt waar men probeert om de liturgie wat eigentijdser te maken, en daarover zei hij: ik ben er ook geweest en ik voel mij er niet thuis. Een alledaagse opmerking misschien, maar toch zo schrijnend. Een man die zijn wereld ziet instorten en machteloos moet toezien.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
