Een bijzonder leuke column in de Nederlandse Volkskrant is die van ene Margot, die in Griekenland woont met haar 2 kinderen en regelmatig bericht over haar uitstappen in dat land, met alle bedenkingen die daar bij horen. Op 12 juni schreef ze het volgende:
"De Grieken hebben het uitgevonden!" is een veelgehoorde uitspraak. Bij het horen van die uitspraak gaan uw gedachten natuurlijk direct uit naar de democratie, de belangrijkste griekse uitvinding die vandaag de dag nog op vele plaatsen in de wereld toegepast wordt. Ik hoop dat de teleurstelling niet al te groot is als blijkt dat ik het over die ándere griekse uitvinding heb die vandaag de dag nog op álle plaatsen in de wereld toegepast wordt: sex. Terwijl we van de democratie zeker weten dat het een griekse vinding is, kunnen we dat over sex niet met zoveel zekerheid stellen.
Wat we wél weten, is dat er in de eeuwen vóór Christus in het oude Griekenland geen taboe bestond op het thema. Pas met de komst van het Christendom werd sex een ´verboden´ onderwerp en scoorden de verkoopcijfers van kuisheidsgordels met hangsloten ongekende hoogten.
Het begrip sex had in het oude Griekenland niet dezelfde betekenis als in onze tijd. Sex werd natuurlijk wel leuk en prettig gevonden, het was echt niet zo´n gewone bezigheid als boontjes doppen, en zodoende kon het ook gebruikt worden op een manier die ons in de 21e eeuw nog steeds niet vreemd is: als wapen en chantagemiddel!
In de komedie die Aristofanis in 411 v. Chr. schreef, ´Lysistratos´, wordt beschreven hoe de vrouwen van Athene en Sparta zich verenigden en in ´seksstaking´ gingen om hun mannen er toe te dwingen een eind te maken aan de oorlog. Zij spraken af hun mannen iedere dag te verleiden, maar als puntje dan bij paaltje kwam, of beter gezegd paaltje bij... dan keerden de dames hen de rug toe, tot grote frustratie van de strijdende manschappen. Iets wat voor beiden sexen een bijna onmogelijke opgave bleek, maar wel het gewenste resultaat had. Misschien dat het in Irak niet zo uit de hand gelopen zou zijn als Laura Bush hetzelfde wapen gebruikt had bij George. Of zou het ..... nou ja, daar willen we liever niet aan denken.
Maar goed, zo was het in de komedie van Aristofanis. In het dagelijkse griekse leven ging het er eigenlijk niet anders aan toe dan in de 2500 jaar daarna: de vrouw had een ondergeschikte positie en de man mocht gewoon vreemd gaan terwijl het voor zijn echtgenote ten strengste verboden was ook maar een blik buiten het huwelijksbed te werpen. Maar, als de gewone man naar hartelust mocht wippen en zich geen prostituée kon veroorloven, waar moest hij dan zijn lusten op botvieren? De vrouwen zaten allemaal thuis trouw boontjes te doppen!
Ligt hier dan soms de oorsprong in die andere griekse ´uitvinding´, het homosexuele gedrag van de mannen? Want als we alle keramieken getuigen mogen geloven, was homosexualiteit en pederastie in het antieke Griekenland ook al geen taboe! Er zijn tal van vonsten gedaan van schilderingen op gebruiksvoorwerpen, schilderijen, beeldhouwwerken van sexueel getinte scenes, die maar al te vaak mannen onder elkaar betroffen.
Toen aan het einde van de 19e eeuw opgravingen bij Pompeii gedaan werden, kwamen deze taferelen aan het licht tot grote shock and awe van de Victorianen, die altijd de Romeinen als hun grote intellectuele voorbeeld beschouwd hadden, en die hiermee dus van dat voetstuk duikelden, omdat zij maar al te graag het morele voorbeeld van de oude Grieken gevolgd hadden.
Om vrouwen en kinderen te beschermen tegen deze verdorven ´kunst´, werden de voorwerpen opgesloten in het ´geheime kabinet´ van het Archeologisch Museum van Napels. Eén van de eerste vondsten bij die opgravingen, een marmeren beeld van de griekse god Pan die de liefde bedrijft met een geit, wordt als zó obsceen beschouwd, dat het nu nog in het geheime kabinet bewaard blijft.
Zou daar soms het woord ´horny´ vandaan komen?
Het is niet zo dat er in de oudheid meer homosexuelen waren dan nu, maar dat heterosexuele mannen het normaal vonden om met een andere man sexueel contact te hebben, zolang zij de actieve partij waren. Het was ook gebruikelijk in het leger, toen er oorlogen gevoerd werden en de manschappen soms jaren van huis waren, om niet alleen de spanning op elkaar te ontladen, maar het ook een manier was van de ´door de wol geverfde´ soldaten om de jongeren ´in te wijden´.
Ook werd sex in verband gebracht met religie. Vandaar dat ook de mythologie doorspekt is van sex in Godenland.
Sappho, een dichteres die uit Lesbos kwam, heette lesbienne te zijn (toeval? Nee, lesbienne betekent gewoon ´uit Lesbos´!) maar dat is niet echt bewezen, zij was eerder bisexueel, aangezien haar gedichten zowel mannen als vrouwen betroffen, en niemand zeker is of ze wel autobiografisch zijn.
Dat men anders dacht over sex in die tijd blijkt wel uit het feit dat het ideale mannelijke geslachtsorgaan van klein formaat was. De fallus in groot formaat trof je aan in huizen, boven de deur en aan de muur, want het werd beschouwd als talisman voor geluk en vruchtbaarheid. Er zijn beeldjes gevonden van Hermes, altijd met een enorme penis, die bescherming zouden bieden en geluk brengen.
Democratie, sex, homosexualiteit, van het lijstje met belangrijke griekse vindingen mag het volgende toch zeker niet ontbreken: het condoom. Nu geloof ik niet dat het merk ´Trojan´ hun product zo genoemd heeft omdat het een griekse uitvinding is, sterker nog, ik vraag me af of ze dat weten.
De eerste condooms werden gemaakt van geiten-of schapendarmen, of de blaas van die dieren. Er werd een soort zakje van genaaid, dat bij de vrouw ingebracht werd alvorens zij zich aan de zij van manlief vleide. En hoewel het in eerste instantie als doel had om de vrouw tegen haar man te beschermen als hij de één of andere enge infectie had, kunnen we het vernuftige maaksel wel degelijk als eerste condoom noteren.
Toch is niet iedereen het erover eens dat het heel gewoon was in de oudheid om dagelijks en met Yannis en alleman van bil te gaan. Als we grote filosofen als Sokrates, Aristoteles en Plato erop naslaan blijkt dat zij anders dachten over de goden, over sex. Sex was wat hen betreft een hindernis van het geestelijke proces op weg naar de zelfkennis. Sokrates is zelfs ter dood veroordeeld omdat hij de goden niet vereerde die iedereen toen vereerde, en als een slecht voorbeeld voor de jeugd te boek stond!
13-07-2010 om 00:00 geschreven door carlo claes 
|
