Intredelied: O Maria die daar staat Kyrie : Heer ontferm u (Philippeth) Gloria: Tebe Poëm Tussenzang: Wees gegroet Maria (J. Tinel) Offerandezang: Lieve Vrouwe van ons Land Sanctus: Heilig (Philippeth) Agnus Dei: Da nobis pacem Domine (J.S. Bach) Communie 1: Gegrüsset seist Du, Königin Communie 2: Jesu Rex admirabilis (Palestrina) Slot: Liefde gaf u duizend namen
Teruglezend in Godfried Bomans' "Wandelingen door Rome" moest ik met een stille glimlach denken aan de pastoor van Stekene, Ivan Stassyns: een van de jongere pastoors uit het bisdom Gent, begaafd met een encyclopedisch geheugen voor namen en mensen, druk doende voor zijn parochie, franciscaans geschoeid met zijn eeuwige sandalen, nauwelijks behept met zichtbare ondeugden en ... een leuke kleine verslaving aan het kaartspel. Ter zijner ere neem ik hierna een klein stukje over uit het werk van Godfried Bomans.
"Zulk een landelijke albergo, waar eigenlijk niet op een gast gerekend wordt, is wel iets heerlijks. De erbij horende trattoria bestaat uit een grote, halfduistere ruimte, die verlicht wordt door een flakkerend peertje tussen de balken. Waarom het elektrisch licht in zulke Italiaanse dorpjes flikkert, weet ik niet. Misschien leeft het op de stroom die de grote steden genadig overlaten of wordt het gevoed door een bergbeek of door iemand die ergens aan een zwengel draait en af en toe een geeuw bedwingt. In elk geval: het flakkert. In dit vervaarlijke schijnsel zitten een tiental gebruinde mannen bijeen, die u gemakkelijk voor struikrovers zou houden, als ge niet wist dat het boeren uit de omtrek zijn. Zij kaarten. Zij kaarten, zoals alleen Latijnen dat kunnen: met een hartstocht en een overgave, alsof er millioenen op het spel staan. De man wiens beurt het is, slaat zijn kaart met een klap op tafel en leunt vervolgens achterover met een gezicht van iemand, die het schier onmogelijke heeft volbracht. maar hij is er nog niet. Zijn buurman houdt zijn troef achter de rug. Hij doet dit, vooreerst om zijn kaart te verbergen, maar ook om een wijdere boog te hebben voor de klap die nu komen gaat. Het is een daverende slag. maar dit is nog niets vergeleken met de klap van de derde man. Die gaat bijna door de tafel heen. En nu komt de climax. De climax is supersonisch: wij zijn de geluidsgrens gepasseerd. De vierde man houdt zijn kaart nog even verborgen en legt hem dan héél zachtjes op tafel. Zijn glimlach is diabolisch. Vervolgens geeft hij er met de gebalde vuist een slag op, die de zoldering bijna naar beneden brengt. Er barst nu een ontzettende woordenwisseling los. men zit daar als noorderling bij en denkt : dit wordt messenwerk. Vreest echter niet. Een Italiaanse ruzie speelt zich af op een plan dat geheel verschilt van het onze ..."
Deze hartchirurg die al in heel de wereld bekend was bij zijn vakgenoten kreeg in 2006 de titel van baron: een erkenning voor zijn geslaagde hartoperatie van Koning Albert. Voordien was hij al bekend geworden door een 50-tal live operaties gevolgd door teleconferenties over heel de wereld. Grote faam kreeg hij door het uitvoeren van robotoperaties aan het hart. De laatste tijd ontstaat er een echte hype rond deze dokter. Onlangs in een programma van een uur op Vitaya, en nu gisteren te gast bij Fried'l in haar zondagprogramma over boeken op Radio Eén. Zo leren we een titaan kennen die niet alleen duizenden operaties uitvoerde, maar tegelijk een verwoed bergbeklimmer, zeiler, golfspeler en cultuurmens is. Zijn boekenselectie was tegendraads en fascinerend. Dat Godfried Bomans op de eerste plaats kwam, was verrassend en leuk. Ik kijk nu uit naar zijn laatste suggestie: La Cucina van Lily Prior (uitgev. Spectrum). En ik verwacht veel van de persoonlijke ontmoeting morgen in het O.L.Vrouwziekenhuis van Aalst.
Vandaag nog maar eens een reclamespotje voor een heel leuk kinderboek: een aanrader voor grootouders die hun kleinkindjes willen verwennen en een absolute must voor juffen die muziekles geven aan kinderen.
Kapitein Winokio lacht, een verhaal van twee vrienden op muziek van Bach is het tweede luisterverhaal van Kapitein Winokio. Winok Seresia en Bert Plagman schreven een hartverwarmende historie over een trieste boom met overdadige haargroei en een zieke giraf met vervelende keelpijn.
Met deze cd waagt Kapitein Winokio zich voor het eerst aan klassieke muziek.
Kapitein Winokio lacht is opnieuw een dubbelpakket bestaande uit een voorleesboek en een cd. Ivan Smeulders (accordeon) en Jeroen Berwaerts (trompet) lardeerden het luisterverhaal met pittige themas uit het oeuvre van Bach. Kapitein Winokio lacht is Bach op kleinemensenmaat.
Ik ben een absolute fan van reeksen als "Mijn restaurant". Graag eten zal daar niet vreemd aan zijn. Ik zag even graag Jamie Oliver bezig als hij op zijn ADHD-achtige wijze met het eten speelde. En om mijn fascinatie voor reizen te bevredigen (naast natuurlijke prachtige documentaires) nestel ik mij voor de TV als Hotel Babylon word uitgezonden. MAAR ... wat eigenlijk knotsgek is, zijn die SMS-jes die je kan sturen om het restaurant van jouw keuze aan te duiden. Het gaat toch niet om het smoelwerk van de chef of over de sexy look van Gaëlle. De essentie blijft nog altijd: wie kookt het best in een optimale ambiance en met zicht op succes? Of je daarvoor moet reclame gaan maken op een pensenkermis om iedereen aan te zetten om 5 sms-jes te sturen is toch te gek voor woorden. Ooit al eens een stem uitgebracht op een uitvoering van Bach, zonder de cd gehoord te hebben?
Ik heb dan toch maar de stap gezet, of tenminste een klein stapje. Ouder worden betekent niet dat je moet blijven stilstaan, en verder teren op kennis uit de vorige eeuw. Een van de probate middelen daarvoor is om naar de Open Universiteit te gaan: een systeem waarbij je thuis cursus kan volgen op universitair niveau en - op lange termijn - zelfs een bachelor- of masterdiploma kan halen (maar dat is iets voor over een 6-7 jaren, en wie weet wiens hoofd er dan pijn doet). De aanloop is voorzichtig: een kennismakingspakket waarin je kan ontdekken of de leerstof en de methodiek je ligt. Ik heb dan maar gekozen voor Cultuurwetenschappen. Het eerste pakket omvat drie vakken: Nationalisme in Europa, Literair lezen en Nederland (!!) in beeld. Het zou natuurlijk leuker zijn om iemand in je kenniskring te hebben die met je meedoet, maar die heb ik voorlopig nog niet gevonden.
Een jongeling zei: Spreek tot ons over vriendschap.
En hij antwoordde, zeggende: Je vriend is een antwoord op je verlangen. Hij is je akker die je met liefde bezaait en vol dankzegging oogst. En hij is je tafel en haardvuur. Want je komt tot hem met je honger en bij hem zoek je rust.
Eén van de laatst bijgekomen nummers voor het Jubileumconcert van het Ruysschevelde koor is John Rutter's "The Lord bless you and keep you". De prachtige tekst is de zegen van aartsvader voor zijn kind:
De Heer zegene en beware u De Heer moge zijn aangezicht over u laten schijnen en vol genade zijn voor u. De Heer verheffe het licht van blik over u en geve u vrede. Amen
Sommige mensen vragen mij - vooral als ze niet in een koor zingen of muzikant zijn - waarom ik zo dikwijls op de proppen kom met faits divers, anecdotes over componisten of over muziek. Ik denk dat het personen of muziekstukken meer tot leven brengt, als je de mens achter de schrijver ontdekt. Ik geef een voorbeeldjecompleet uit een andere sfeer: de grootmoeder van mijn vrouw werd heel wat levendiger en menselijker een keer dat ik ontdekt had (wat zij altijd angstvallig met de mantel der zedigheid overdekte), dat zij in haar jonge jaren dienstmeisje was op het kasteel van een notaris en dat, niet geheel onverwacht zij zwanger geraakte van de zoon des huizes. Hoe zij naar Nederland vluchtte in het begin van de eerste wereldoorlog en in Uden beviel van een (mooie) dochter (mijn schoonmoeder), en hoe zij later weg moest uit de notarisfamilie, na de vroegtijdige dood van haar man, maakte haar ineens voor mij tot een figuur uit een roman van Cyriel Buysse.
Op zaterdagochtend 14 april 1759 stierf Georg Friedrich Händel en kreeg een vorstelijke begrafenis in Westminster Abbey. 74 jaar was hij geworden en zijn laatste jaren waren niet kommerloos verlopen: in 1750 vermeldt de Londense krant de "General Advertiser" dat Händel bij een ongeval met een reiskoets tussen Den Haag en Haarlem "terribly hurt" was. Terug in Engeland werd Händel in de loop der jaren drie maal overvallen door beroertes met verlammingen en spraakstoornissen tot gevolg, waarvan hij steeds herstelde na een kuur in verschillende badplaatsen. Hij onderging drie operaties wegens staar, maar werd uiteindelijk toch helemaal blind. Evengoed werkte hij de laatste zes jaren van zijn leven onverdroten voort en tot 8 dagen voor zijn dood zat hij voor het orkest aan zijn cembalo (= dirigeerde hij).
Händel schreef 46 opera's, 32 oratoria, 29 solocantates met instrumentale begeleiding, 72 solocantates met continuobegeleiding, massa's kerkmuziek en concerti. Een reus van de barok.
Al grasduinend in mijn bibliotheek kwam ik gisteren een vergeten gedicht tegen van een middeleeuwse troubadour, een lied over de liefde waaruit grenzeloze weemoed en onvervuld verlangen spreekt. Ik wil het graag met u delen, misschien herken je ook iets van jezelf en je leven in deze pure minnezang.
Wanneer ik de leeuwerik zie bewegen Zijn vleugels van vreugde en naar de zon vliegen Zichzelf vergetend en vallend In het geluk dat door zijn hart stroomt O, wat benijd ik dan Alle wezens die ik gelukkig zie Ik ben verbaasd dat Mijn hart niet smelt van verlangen
O. wat wist ik toen veel Van liefde en hoe weinig weet ik nu Want ik kan niet stoppen lief te hebben Haar van wie ik niets mag hebben. Heel mijn hart en heel haarzelf Heel mijn zelf en alles wat ik heb Zij nam het van mij af en laat mij niets dan verlangen en een zoekend hart.
Op 13 april 1742 werd Händel's Messiah gecreëerd in Dublin. Later, in Londen, waren de aanwezigen zo overweldigd toen het Halleluja-koor werd ingezet. Iedereen - ook de koning - veerde recht en bleef staan tot het koor ten einde was. Sindsdien werd het in Engeland de gewoonte om tijdens dat deel te gaan rechtstaan. Dankbaar voor het succes en omdat hij aan liefdadigheid wilde doen, leidde de meester later een benefietvoorstelling ten voordele van een vondelingentehuis. Hij deed dat een aantal jaren op een rij en overhandigde aan de directie van dat tehuis plechtig de partituur. maar de heren begrepen zijn gebaar verkeerd. Zij dienden bij het parlement een voorstel in dat hen het alleenrecht op de Messiah gaf onder leiding van Händel. Ze vroegen hem trots om hun voorstel te steunen. Maar dat was zonder de waard gerekend. Händel werd woest : zijn muziek zou helemaal niet naar het parlement gaan. En woest kon hij echt wel worden. Zo kon hij niet tegen het geluid van stemmende instrumenten. Dat moest gebeuren voor hij de kerk of het theater binnen kwam. Op een dag zette het orkest in, maar het klonk verschrikkelijk vals. Een grapjas had de instrumenten ontstemd en er moest dus opnieuw gestemd worden. Ook Händel was ontstemd, liep een contrabas omver, gooide een pauk naar de concertmeester en verloor er zijn pruik bij. Terwijl de zaal schaterde, stond hij stampvoetend voor het orkest. De prins zelf zag zich verplicht de meester te kalmeren. Het lukte! Net.
Ik ken nog al wat mensen, ook in het koor, die bijna ieder jaar proberen een of andere uitvoering van de Mattheüspassie mee te maken. En dat kan natuurlijk niet alleen zijn, omdat ze er ooit es een keertje in meegezongen hebben.
Wat doet de Mattheüspassie van J.S. Bach , die zo velen emotioneert, bij mensen? Wat is het universele karakter ervan? En wat wil het verhaal van deze passie vertellen in deze Paastijd? Hebben mensen behoefte aan zingeving en samenhorigheid, weg van de vervlakking en het doorgeslagen individualisme? Is Pasen voor hen meer dan het feest van eieren zoeken en woonboulevards?
Vanmiddag zendt de NCRV een programma uit dat hierop een antwoord probeert te geven.
'Passie voor Pasen', vrijdag 10 april om 14.30 uur op Nederland 2.
Zowat alle culturen en religies kennen een vastenperiode. Onder vasten verstaat men boetedoening door zich te onthouden van bepaalde gewoonten. Minder of geen eten, geen gemeenschap hebben, geen eieren of vlees eten, geen alcohol drinken, niet snoepen enzomeer.
De christenen kennen een veertigdaagse vasten die aan Pasen voorafgaat. De gelovigen mochten maar één maaltijd per dag nemen uitgezonderd op zondag. De vasten duurde van Aswoensdag tot Pasen. Dat de vasten ook zijn invloed had op het seksuele leven van onze voorouders vinden we terug in de geboortecijfers, men merkt een merkelijk lager aantal concepties op tijdens deze periode. De Luikse catechismus uit 1605 drong erop aan dat men in het huwelijk geen liefde zou bedrijven wanneer de vrouw op haar tijd is, op zon- en heiligdagen en op vastendagen. Men geloofde dat wanneer men dit wel zou doen de nakomelingen door de duivel bezeten zouden zijn, melaatsheid hebben of vallende ziekte zouden krijgen. In sommige predikaties van de 18de eeuw vinden we dergelijke aanmaningen die vanop de preekstoel werden verkondigd: dat het betaemt zig met gemeene toestemminge ende raed te onthouden, te weten op feestdaegen en vastendaegen en namentlyk eenige daegen voor de H.Communie. Dr. K.C.Peeters schrijft in zijn boek Eigen Aard dat in de vastentijd een man slechts drie keer zijn bruid mocht bezoeken en dat heette dan: op vastenavond: zijn lief in t zout leggen; op Halfvasten: zijn lief eens omkeren; en met Pasen: zijn lief uit het zout halen.
Ik heb heel zelden spijt dat ik zo druk ben met kooractiviteiten. Maar deze keer knaagt het toch wel een beetje. Op zondag 10 mei a.s. moeten we met het Ruysscheveldekoor optreden voor de cultuurmarkt in Stekene van 3 tot 4 uur in de kerk. Terzelfdertijd is er een uniek concert in De Singel in Antwerpen (15.00 uur): de uitvoering van het oratorium Paulus van Felix Mendelsohn door het Octopus-ensemble. Als ik mij nu maar eens in twee kon delen!
"Het meenemen van mijn rolstoel blijkt echt een uitkomst. In tegenstelling tot in het verleden gemaakte uitjes, ga ik na 2 behoorlijk intensieve dagen nog immer fluitend door het leven. Ik voel me uitgerust, ben het zonnetje in en buitens huis. Bovendien heeft die kar al voor heel wat hilarische momenten gezorgd. Berlijn is nou niet wat je noemt een rolstoelvriendelijke stad. Na elke 100 meter doemt er wel weer ergens een trapje, een stoepje of een anderszins onneembare hindernis op. Sjoerd gaat er niet te flauw mee om en bij ieder opstapje of verhoginkje gebiedt hij me vriendelijk doch dringend op te staan uit mijn gewielde troon. En zo gebeurt het dat vele omstanders deze dagen maar al te vaak getuigen zijn van het Mirakel van Berlijn. Ik sta op en loop, met in mijn kielzog Sjoerd en papa, die samen behendig de rolstoel dragen. De verbaasde uitdrukking op al die gezichten blijft lachwekkend. Theatraal als ik kan zijn, werp ik het dekentje van me af, steek mijn handen in de lucht en roep: "Het is een wonder!"
Dat het nog gekker kan, ontdekken we in de metro. Nog schaterlachend om mijn zojuist veroorzaakte crash (We gingen bergje af, Sjoerd liet me los zodat ik snelheid kon maken om vervolgens stoer te slippen. Maar omdat ik aan de verkeerde kant remde, knalde ik vrij hard tegen een muur!) zie ik in mijn rechter ooghoek een vrouw van middelbare leeftijd vertederd naar ons tafereeltje kijken. Dan staat ze op, loopt in mijn richting, buigt zich voorover en overhandigt me een geel briefje. Ik denk meteen "nee hè, het zal toch niet?", maar het zal wel... Ze wil me onderwerpen aan de mystieke krachten van een gebedsgenezer! Gelukkig arriveren we niet veel later bij onze halte en rolt Sjoerd me de metro uit. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen haar het Mirakel van Berlijn te tonen."
Wie zijn ze, die kostbare zeldzame stemmen die ik zo goed zou kunnen gebruiken in allebei mijn koren?
De bas is de (mannelijke) zangstem met het laagste stembereik van de menselijke stem. Een typische bas heeft een bereik van de mi onderaan de fa-sleutel tot de mi boven de middelste do (op de eerste lijn van de solsleutel).
In de klassieke muziek en dan vooral in de opera wordt onderscheiden we bij de bassen nog verschillende soorten.
o Basso profundo: een opmerkelijk diepe basstem. Een basso profundo kan een bereik hebben tot de B onder de fasleutel.
o Basso cantate: een lichtere, meer lyrische basstem met een iets hoger bereik
o Basso buffo: een komische bas
o Basbariton: zangstem waarvan het bereik en toon zich ergens tussen de bas en de bariton situeert
De chocoladen eieren bestaan nog niet zolang. Het is pas laat, nl. in de 18de eeuw, in Frankrijk, dat men er toekwam verse eieren te ledigen en ze op te vullen met chocolade. Later werden gietvormen gemaakt en werden chocoladen eieren in allerlei maten gemaakt en verspreid. Vandaag de dag nog vinden ouders en grootouders, geholpen door de klokken van Rome, echt plezier in het verbergen van Paaseieren in de tuin.
Men kan zich terecht afvragen wat het verband is tussen een religieus feest als Pasen, dat de verrijzenis van Christus gedenkt, en een zoektocht naar chocoladen eieren. Wel, men mag niet vergeten dat het feest van Pasen in de periode valt van de lente-equinox (rond het begin van de lente). Dat is natuurlijk de periode waarin de natuur terug tot leven komt. Niet eigenaardig dus dat het ei, net als bij de antieke Egyptenaren, ook bij ons een symbool van vernieuwing werd.
In onze contreien was het vroeger verboden van tijdens de vasten, de veertig dagen voor Pasen, eieren te eten. De boeren bleven dus met heel wat eieren zitten. Daarom namen ze vanaf de middeleeuwen de gewoonte aan eieren te versieren. De traditie van gekleurde eieren is vandaag nog steeds sterk aanwezig in landen als Rusland en de Oekraïne.
We zijn er niet meer over verwonderd rond Pasen chocoladen hazen in de winkels te zien liggen of Paashazen in Amerikaanse films te zien opduiken. Deze traditie is eigenlijk van Duitse oorsprong. Aan de overkant van de Rijn dacht men dat het de beurt was aan de hazen om de eieren uit te broeden. Vreemd, niet?
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
