Als u uw partner of de buurman eens lekker ouderwets in
middeleeuwse of vroegmoderne stijl wilt uitschelden, kunt u wat inspiratie
opdoen uit de onderstaande lijst met oude scheldwoorden. Mocht u commentaar
krijgen, bijvoorbeeld de vraag wat de betekenis is van hetgeen u tiert, dan
staat hieronder achter elke krachtterm een korte uitleg of verklaring.
Overigens, naast gefrustreerde echt- of buurtgenoten,
kunnen ook taalkundige masochisten, snoodaards, gladjakkers en luysighe
rabauten hun hart ophalen met het gezever en gescheld van ons voorgeslacht!
Lijst
van ouderwetse scheldwoorden:
hennetaster
vrouwengek, iemand die zijn handen
niet van de kippetjes af kan houden.
leverslokker
een gulzigaard.
lueghentapper
leugenaar.
cattenghespuijs
nietswaardig, verachtelijk volk.
ic schyte in ulieden
shit on you.
eeraftreckere
schennispleger, iemand die een
ander zedelijk onteert.
duyvelspecht
scheldnaam voor Spaanse soldaten
(combinatie van duivel en specht).
platbroeck
impotente man, bij wie de broek
maar niet bol wil gaan staan.
hoerenzuene
hoerenjong.
avondtronc
van het Franse avoutron: een door
overspel verkregen kind, dus een hoerenzuene (zie hiervoor).
slutpese
impotente man (slut betekent
onmachtig). Tegenwoordig denken we bij slut eerder aan het fenomeen
vloerduyve, zie verderop in deze lijst).
Ik
ben eindelijk begonnen met het lezen van de mémoires van Jean-Luc Dehaene, een
turf van meer dan 900 bladzijden. Het gewicht van het boek loopt al parallel
met het gewicht van de auteur in zijn betere dagen. Gedurende de eerste veertig
paginas was ik geboeid door de parallellen in ons beider school- en
studietijd. Zijn en mijn tijd op het internaat bij de Jezuïeten is bijna een
exacte kopie, met dezelfde leraren (Jezuïeten werden regelmatig overgeplaatst
van het ene college naar het andere), dezelfde vrijetijdsbesteding, dezelfde
jongensdromen. En zoals Jean-Luc er over dacht om na zijn humaniora opvoeder te
worden in het tehuis Jongensstad, zo heb ik met de zelfde gedachte gespeeld en
was ik verschillende vakantie actief in het jongenstehuis Ivo Cornelis.
Met al het voorbije stormgeweld is Pinksteren een
beetje in de verdrukking geraakt. Op een blog die o.m. focust op muziek kunnen
we aan dit hoogfeest niet voorbij gaan.
Pinksterliederen zijn vanouds heel belangrijk. Ik
denk aan de beroemde hymne Veni,
Creator, Spiritus (Kom, Schepper, Geest). Aan wie dit lied moet
worden toegeschreven is niet met zekerheid te zeggen. Karel de Grote, Gregorius
of Ambrosius worden als dichters van dit lied genoemd dat in de Middeleeuwen
het Pinksterlied bij uitstek was. Het is een bede tot de Geest die zijn gaven
zevenvoudig schenkt (zie Jesaja 11: 2), de vinger van God, door wie Christus de
demonen uitdrijft (Lucas 11: 20), het vuur van de liefde dat harten doordringt
en ons hart van liefde doet branden. Maarten Luther maakte er een prachtige
bewerking van. Ook in dit lied is sprake van de Geest en zijn zeven gaven die
ons het Woord toevertrouwt en ons verstand verlicht. Dat Woord moet klinken in
alle landen in de weerbarstige tijd vol vijandschap, de listen en lagen van de
vijand bij uitstek, de boze.
Dit lied heeft van ouds in de reformatie zijn plek
gekregen in de eredienst, naast die beide andere liederen van Luther: de
herdichting van de oude hymne (11e of 12e eeuw) Veni, sancte spiritus (Kom, Heilige Geest, Here God) en
het indrukwekkende lied Nun
bitten wir den Heiligen Geist . Wie de tekst van dit lied op zich
laat inwerken, ziet hoe in de strofen 2, 3 en 4 het werk van de Geest in verband
wordt gebracht met de trits: geloof, hoop en liefde. Dat deze liederen een
vaste plaats hadden in de liturgie blijkt ook uit de kerkmuziek. Componisten
als Scheidt, Pachelbel, Buxtehude en Bach, om enkele grote namen te noemen,
schreven koraalbewerkingen over deze liederen.
De
Bremstraat is vannacht niet gespaard gebleven tijdens de hagelstorm. Voordeel
is wel dat de kapotte dakkoepel nu extra zuurstof voorziet voor Marina. En dat
de huisbel het niet meer doet, heeft hoogstens gevolgen voor de brouwer (die
toch al een verlengd weekend nam). De autoschade is niet erger dan bij de
meeste mensen: de hagelstenen hebben flink huis gehouden op de carrosserie. Voor
de rest geen nieuws van het westelijk front.
Moedeloosheid lijkt mij een goed woord om de mis te
beschrijven die wij vandaag zongen. Niet
dat het koor niet zijn best deed om er het beste van te maken. Maar met een
organist waarmee nauwelijks hadden kunnen samen zingen (hij had zich God betere
het van dag vergist en kwam slaperig binnen gehaast en was na de mis nog veel
sneller terug weg), 47 (!!!) kerkgangers, een misboekje voor de gelovigen
waarin geen enkel Pinksterlied was opgenomen, sloeg de twijfel toe. Voor een
uitvoering die de zangers boven zichzelf doet uitstijgen, is echt wel een
andere entourage nodig. We kunnen alleen maar hopen dat het vuur van Pinksteren
na de zomervakantie van een smeulend vuurtje tot een laaiende vlam wordt.
Lodewijk XIV is een van de belangrijkste koningen
uit de Franse geschiedenis. Hij heeft duidelijk een stempel gedrukt op de
zeventiende eeuw. Lodewijk XIV wordt op 5 september 1638 geboren. Zijn ouders
zijn Lodewijk XIII en Anne van Oostenrijk]. Zijn ouders waren al lange tijd
getrouwd en waren voor die tijd erg oud. Niemand rekende nog op de geboorte van
een Dauphin (= kroonprins). De geboorte van Lodewijk XIV wordt daarom groots
gevierd. De kroonprins wordt ook wel Louis-Dieudonné genoemd, zijn geboorte
wordt gezien als een cadeau van God. Twee jaar later zou Lodewijk XIV nog een
broer krijgen, Philippe.
Lodewijk XIII sterft in 1643. Zijn zoon is dan nog
geen vijf jaar oud, maar toch wordt hij koning. Zijn moeder wordt regentes. Zij
benoemt de kardinaal Mazarin tot eerste minister, een belangrijke en
invloedrijke positie. Mazarin is daarnaast verantwoordelijk voor de opvoeding
van Lodewijk XIV. Hoewel Lodewijk XIII en Richelieu al de eerste stappen hebben
gezet om de positie van de koning te verstevigen, komt de monarchie toch aan
het wankelen tijdens de jeugd van Lodewijk XIV. Tijdens la Frondekeren edelen en parlementariërs zich tegen
het gezag van de koning. Lodewijk XIV en zijn moeder moeten zelfs de hoofdstad
ontvluchten. De gebeurtenissen tijdens la Fronde zullen veel van de latere
beslissingen van Lodewijk XIV beïnvloeden. Na de ondergang van la Fronde wordt
de macht van de koning, de vertegenwoordiger van God op aarde, sterk benadrukt,
onder andere in kunstwerken. De positie van de absolute monarchie wordt
versterkt. Door de perikelen van la Fronde wordt de kroning van Lodewijk XIV
uitgesteld. Deze vindt uiteindelijk plaats op 7 juni 1654 in de
kathedraal van Reims, dé plek waar alle Franse koningen gekroond worden. Hoewel
Lodewijk XIV nu officieel tot koning gekroond is, laat hij het bestuur
voorlopig over aan Mazarin.
Jean-Baptiste Lully, oorspronkelijke naam: Giovanni
Battista Lulli (omgeving Florence, 28 november 1632 Parijs, 22 maart 1687)
was een in Italië geboren componist uit de barok en schepper/vormgever van de
Franse opera. Het grootste deel van zijn leven werkte hij in dienst van het hof
van de Franse koning Lodewijk XIV, van waaruit hij het Franse muziekleven
decennia lang domineerde. Zijn werk had een belangrijke invloed op de
ontwikkeling van de West-Europese muziek.
Jean Walter (°11 februaru 1922) is in de nacht van
4 op 5 juni overleden. Ik vermeld dit even omdat hij niet alleen één van de
drie gouden tenoren was, die het Waasland vorige eeuw voortbracht (van hen is
na het overlijden van Jean Walter en Bob Benny - Jacques Raymond de enige die
nog overblijft). Bovendien verre familie van Krisje.
Will Tura typeert hem als de mannelijke evenknie
van La Esterella en zegt dat hij zijn nummers op een gevoelige manier wist te
brengen (Tulpen uit Amsterdam, Met je handen, Aanhet Wolgastrand). Will
Ferdy zegt dat hij een sympathieke collega was met een warme stem, die kon
geplaatst worden in de traditie van het Franse Chanson.
Heuglijke dag vandaag: vanaf vanavond is de ruimte
in het echtelijk bed terug ingekrompen. Ik blijf met open mond staan maar ook
vol dankbaarheid - bij de wonderen die het team van de hartchirurgen in Aalst
verricht. Warme dankbaarheid ook voor de lieve wensen en bloemen die de laatste
dagen Marina een hersteld hart onder de riem staken.
Wat er zich in en om Laken afspeelt is een weinig
verheffend schouwspel. Een oude man en dito echtgenote die post factum een
verantwoording van hun leven proberen af te leggen maar tegelijkertijd uit het
zwarte gat trachten te kruipen waarin ze duidelijk terecht kwamen na hun
troonsafstand.
Hierbij wordt nog maar eens bewezen hoe gevaarlijk
het is als mensen die uit een bepaalde functie stappen zich niet kunnen
losmaken van hun oude rol, maar als kwade schoonvaders c.q. schoonmoeders in de
buurt blijven. Dit gevaar werd vroeger al onderkend door de Kerk, als zij wilde
dat ontslagnemende pastoors niet op hun oude parochie bleven. En dat geldt al
evenzeer voor dirigenten die hun stokje neerleggen bij een koor of
muziekvereniging. Het is moeilijk om te aanvaarden dat de tijd van gaan gekomen
is, moeilijker nog om te erkennen dat een opvolger het minstens even goed, zij
het misschien anders, aanpakt.
Zouden Albert en Paola niet beter ergens in
Frankrijk of Italië gaan wonen en hun zoon erkennen als het (onverwacht goede)
nieuwe hoofd van de familie en van het land.
De rittenwedstrijd voor zang, KEW, heeft
zaterdagavond de finish bereikt. De Zuid-Koreaanse Sumi Hwang en de Belgische
Jodie Devos bezetten de eerste twee stoeltjes achter de jurytafel. Ik heb dit
jaar maar flarden kunnen beluisteren, zodat ikzelf geen lijstje kon maken van
mijn favorieten. Als ik de krantencommentaren mag geloven, was het een editie
die niet lang zal blijven hangen in het geheugen. Wat wel al opviel is dat
muzikaliteit het moest afleggen tegen vocale hoogstandjes. En voor zover ik
het zag en hoorde was het orkest (nochtans van een gerenommeerde instelling)
niet geschikt voor zijn taak. Mogelijk lag dat aan de dirigent, die meende te
moeten zwaaien en wippen als er ook barokarias gezongen werden. Hoe cruciaal
de rol van een dirigent is, hebben we vorige jaren gemerkt, waar Marin Alsop
met groot respect voor de solisten het orkest tot ongekende hoogten kon tillen.
De ideale wereld van TV Vier is nu niet iets wat ik
regelmatig bekijk. Ik moet het dus hebben van berichtgeving daarover in de
kranten. In de aanloop naar de verkiezingen werd in Aalst een kleine enquête
gehouden over de redenen die aangedragen werden om niet als bijzitter te moeten
fungeren. De Aalstenaars, toch al niet verlegen om een creatieve benadering van
de zaken (carnaval het torenevenement van de voormalige burgemeester) hebben
hun nog eens langs hun beste zijde laten zien.
Waarom kan je niet als bijzitter aanwezig zijn: Een
allergie voor turnzalen, een alcoholprobleem, een priapisme, een IQ lager dan
75,... Werkelijk alle excuses zijn goed! En wat priapisme is, ga ik niet
uitleggen, je moet maar eens googelen, dan leer je nog wat.
Op zondag 29 juni is er de eerste editie van
AlbaNova een festival dat een brug slaat tussen vroeger en nu. Eigentijdse
creaties met het verleden als inspiratie staan er naast oude muziek die klinkt
als nooit tevoren. Improvisatie en de menselijke stem vormen een rode draad
doorheen het programma. Niet te missen voor al wie graag zingt en houdt van
mooie stemmen.
Workshops
voor zangers
Boventoonzang,
ook bekend als keelzang, is een fascinerende zangtechniek die vooral in Azië
gebruikt wordt. Tijdens een workshop met Raphael De Cock (Osuna) ondervinden
zangers dat er veel meer klanken in onze stem huizen dan ze zouden denken.
De muzikanten
van Le Chant sur le Livre dompelen gevorderde zangers onder in de historische
uitvoeringspraktijk Cantus super librum - improvisatie rondom een geschreven
melodie. Alle zangers lijken te lezen uit een boek, maar eigenlijk doet er dat
slechts één.
Het
gregoriaanse ensemble Psallentes laat het Vlaamse topstuk Antifonarium
Tsgrooten opnieuw klinken als weleer. Het publiek werpt een blik over de
schouder van de zangers en zingt zelf mee uit dit wonderbaarlijke manuscript.
Hemelvaart een feest
dat een beetje gekneld zit tussen de hoogfeesten van Pasen en Pinksteren. In de
evangelische betekenis een afscheidsfeest, dus niet iets om echt vrolijk van te
worden. Wisten zij veel, die mannen van Galilea , dat ze tien dagen later bij
mekaar zouden zitten en dan iets van het vuur zouden voelen ontbranden in hun
hart.
In de muziek zijn er
wel enkele heel mooie cantates en motetten geschreven, waaruit blijkt dat dit
voor de componist geen trieste maar een triomfantelijke gebeurtenis. Ik heb ze
wel zelf gezongen voorvieringen en concerten, maar had nog nooit de kans om ze
ook te kunnen dirigeren. Meestal is men in volle voorbereiding voor Pinksteren.
Woensdag. Stilaan mede door wat zorgen thuis
zijn we eindelijk afgekickt na de tsunami van de verkiezingsprogrammas. Je kan
je echt afvragen of de moeder van de verkiezingen op de tvniet nog meer vermoeidheid of desinteresse
van de kijker heeft teweeg gebracht. Ik ben alvast blij dat er weer eens wat
andere gezichten opduiken.
Vandaag begint de finale van de Koningin
Elisabethwedstrijd. In het driejaarlijkse rad van dit evenement is zang toch al
het minst tot de verbeelding sprekend en het minst prestigieus. Misschien dat
insiders het met mij oneens zijn, maar ik kan mij nauwelijks vorige laureaten
voor de geest halen. En als ik de krantencommentaren mag geloven, dan is er ook
dit jaar geen waw-factor. Hopelijk hebben de finalisten het beste opgespaard
voor hun finale. De wedstrijd heeft ook een nieuwe beschermvrouwe: koningin Mathilde.
De traditie van de koninklijke belangstelling blijft.
Voor meer informatie, verslagen en rechtstreekse
uitzendingen: VRT. Blij weerzien met de altijd uitstekende presentatoren!
Uit de privésfeer: gisteren werd het uiteindelijk
nog een heel zware dag voor moeke, voor ons thuisblijvende nagelbijters en voor
het chirurgisch team van OLVZ Aalst. 12 uur operatie lieten flink wat sporen
na. Een chirurg die nauwelijks nog recht geraakte toen hij uitleg kwam geven,
en wij die op zoek moesten naar wat evenwicht. Nu is het even afwachten hoe het
verder op de intensieve zorgen verloopt, maar toch met het vertrouwen dat alles
in orde komt. Een routineklus was het in elk geval niet.
De folklore van vroeger is niet meer: de tjeven en
de rooien met elk een fanfare in het dorp. Don Camillo, die de klokken luidt om
Peppone het spreken onmogelijk te maken, de bisschop die op de kansel met
doodzonde en hel dreigt wanneer men op een bepaalde partij stemt. Niet langer
is de zuil het allesbepalende adagium om op één bepaalde partij te stemmen. Nooit
was het aantal zwevende kiezers zo groot, evenals het aantal mensen dat niet
gaat stemmen, of het aantal dat ongelukkig is omdat ze geen tekeningentjes meer
kunnen maken op hun stembiljet.
Buikgevoel haalt het op de rede, populisme op de
doordachte redenering. Misschien moeten we dat afstraffen als we in het
stemhokje staan, eerder dan te denken aan de beste pose voor een selfie.
Onze tweede Belgische laureate van de Koningin
Elisabethwedstrijd verdedigt haar kansen op de slotavond. Sheva Tehoval (1991) begon haar zangopleiding in de
Kinderkoren van de Munt in Brussel, en vervolgde haar studies aan de Hochschule
für Musik und Tanz in Keulen in de klas van Christoph Prégardien, waar ze
momenteel de graad heeft van bachelor. In 2009 was ze laureate van de Dexia
Classics Wedstrijd in Brussel en dit jaar behaalde ze de 1e Prijs van de
Nationale Zangwedstrijd Jacques Dôme. Ze trad op in Duitsland, Italië, België,
Frankrijk, de Tsjechische Republiek en Korea. Sheva Tehoval werkte mee aan
verschillende opnames, onder andere met de Kinderkoren, en vertolkte rollen in
meerdere operaproducties, zoals Carmen van Bizet, La Bohème van Puccini, Golden
Vanity van Britten en Werther van Massenet.
Wij die Benoît Giaux bezig zagen en hoorden met de
Choraline zowel in Pecs als in Torino zijn niet verwonderd dat er uit dit
schitterend koor twee solisten komen die de internationale jury weten te
bekoren.
Klein land, grote daden. En dat geldt niet alleen
voor onze Rode Duivels, voor de mannen en vrouwen die deelnemen aan het WK
Hockey, voor de stille kracht van Herman Van Rompuy, maar wordt nu ook weer
bewezen in de prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijd 2014 voor zang, waar nog
maar eens twee van de twaalf finalisten Belg(ische) zijn.
De kandidate die we eerst zullen horen is Jodie Devos (°1988). Na haar
studies aan het IMEP (Namen) bij Benoît Giaux en Elise Gäbele behaalde Jodie
Devos een Master of Art aan de Royal Academy of Music in Londen, in de klas van
Lillian Watson. Ze volgde ook masterclasses bij H. Deutsch, J. Streets en M.
Minkowski. Ze was laureate in verschillende wedstrijden, zoals de BellArte
Zangwedstrijd, het Fonds Thirionnet, Les Nouveaux Talents de lArt lyrique en
de Prix Jacques Dôme. Momenteel is ze lid van de Académie de lOpéra Comique in
Parijs. Jodie Devos vertolkte onder andere de rollen van Serpina (La Serva
padrona), Blondchen (Die Entführung aus dem Serail), Miss Wordworth (Albert
Herring) en trad op in recital of als soliste, zowel in België als in Duitsland
(Stuttgart), Nederland (Maastricht), Groot-Brittannië (Wigmore Hall) en in
Frankrijk.
We hebben gisterenavond een succesvolle reeks van
koorcoaching afgerond met KORILE, reeks die boeiend geleid werd door Ines
Carsauw. Voor mij een bevestiging van zo veel kleine dingen die we tijdens
gewone repetities soms maar terloops aanraken, maar die onze koorleden ongetwijfeld
herkennen als er de vinger op gelegd wordt.
Als ik er één ding mag uitpikken, dan wel het
belang van een doorgedreven opwarming voor we aan het echte zingen beginnen.
Zangers zijn de enige musici die hun eigen instrument overal mee naar toe
nemen. Een slechte lichamelijke conditie betekent meteen een minder mooi
gestemd instrument. Wie fysiek zwak is, kan onmogelijk alles uit zijn
instrument halen. Blijft voor mij het bijna onmogelijk dilemma om tijd genoeg
te hebben op een gewone repetitie voor én een juiste opwarming én het moeizaam
aanleren van de muziek (die vaak op het gehoor moet verworven worden) én het
finaal afwerken van een stuk.
Geen wonder dat bvb. de Engelse topkoren, die we
vaak vinden in scholen verbonden aan een kathedraal, twee uur of meer per dag
nodig hebben om hun niveau te bereiken. Anderhalf uur per week blijkt dan wel
een heel schamele tijd te zijn om iets te bereiken. Dat houdt ons niet tegen om
op de ingeslagen weg voort te gaan. Want deze coaching heeft bewezen dat we de
spreuk indachtig moeten blijven: Plus est en vous.
Vergankelijkheid
is een thema dat kunstenaars door de eeuwen heen steeds geboeid heeft. Zo zijn
in een groot aantal 17de eeuwse vanitas-schilderijen verwijzingen te vinden
naar de vergankelijkheid van het aardse bestaan. Schilders herinnerden hun
publiek aan de tijdelijkheid van het leven met afbeeldingen van bijvoorbeeld
schedels, verwelkte bloemen, zandlopers, muziekinstrumenten enz.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
