In ons collectief geheugen zijn de oorlogsgruwelen van de laatste eeuw onuitwisbaar gegrift, in die mate dat wij stilaan afgestompt geraken als er weer bericht wordt over bomaanslagen, verkrachtingen, stervende soldaten, kinderen op de dool. Wereldoorlog I, Vietnam, Afghanistan zijn exponenten van van de latijnse spreuk "homo homini lupus" (de mens is voor zijn medemens als een wolf). Toch blijft in ons dat onheimelijke verlangen naar vrede, naar een wereld waar de wapens zwijgen.
Karl Jenkins heeft in "The armed Man - A Mass for peace" proberen uitdrukking te geven aan die dualiteit. In 2000 werd zijn compositie voor het eerst uitgevoerd in Londen. En nu was het de beurt aan Klein-Brabant om hier mee kennis te maken. Animato van Oppuurs, koor en musici van de muziekacademie van Bornem, Entente Cordiale uit Mortsel en een geselecteerde groep blazers hebben onder leiding van Anja Holbrechts twee maal een uitverkocht auditorium geconfronteerd met een moderne (toegankelijke) roep om vrede. Om hun gave prestatie moeten wij hen dankbaar zijn: dergelijke initiatieven zouden we nog veel meer moeten kennen in ons land.
Muzikaal werd het geheel met vaste hand door de dirigente in goede banen geleid. De strijkers kwamen -welsiswaar aarzelend zoekend naar een zuivere klank - gaandeweg tot een gave uitvoering. De blazers ( kan het anders met een dirigente die een eerste prijs trombone heeft) deden een goede job, De slagwerkers waren uitstekend en de koren brachten echt mooie momenten.
Ik wil het één van de komende dagen nog wel eens hebben over verbeterpunten, maar vandaag kan het alleen maar een hartelijk proficiat zijn voor een mooie avond waarvan we ons sommige ontroerende momenten zeker zullen herinneren.
Origineel is het niet, maar ik zat vanmorgen te bedenken dat ik nog wel eens een concertje zou willen geven waarin het uitsluitend gaat over de seizoenen en de maanden van het jaar. Op dit ogenblik zouden we dan moeten beginnen met Thomas Morley's "April is my mistress'face", en dan al volop studeren aan een volgend madrigaal van Morley: "Now is the month of Maying". En voor juni houden we het bij "my love is like a red red rose that early sprung in june". Zo zie je maar dat elk woord een hoop muzikale associaties kan oproepen.
Om niet altijd met koormuziek te komen aandraven zet ik nu maar een linkje naar Eva Cassidy.
Zittend in de stilte van je bureau, of een partituur doorspelend achter je piano, blijft het voor mij soms hinken op twee gedachten. Van de ene kant - en dat heb ik ook eventjes gezegd op de repetitie gisterenavond - ben ik fier op het koor dat sinds januari in drie en een halve maand tijd een heel nieuw programma voor Pasen heeft ingestudeerd, inclusief een complete mis en moeilijke polyfonie. Objectief bekeken bereiken amateurs (en dat is een eretitel, geen scheldwoord) hiermee uitstekende resultaten. Van de andere kant ben ik soms bang dat de koorleden het niet meer leuk zullen vinden dat er nu toch al een stuk of veertien repetities aan het zelfde gewerkt wordt. Ik vraag mij wel eens af of ze dit geen saaie bedoening vinden. Aan de opkomst kan ik het niet merken, en mijn buikgevoel komt misschien meer van het feit dat ikzelf natuurlijk na een paar keer muziek tot in zijn details op het zicht lees. Ik moet dat gewetensonderzoek eens doen op een bestuursvergadering, waar dan toch de vertegenwoordigers van het koor zitten. Ondertussen kijk ik vol vertrouwen naar de nakende paasviering.
Op 20 april zingen we de paasviering in Borgerstein. De koorleden worden er verwachte stipt om 18.30 uur. Het adres is: IJzerenveld 147 - Sint-Katelijne-Waver. Er is parkeerplaats als je aan de poort van de hoofdingang binnenrijdt. Da, gewoon naar de hoofdingang wandelen, waar men je op weg zet naar de kapel.
De koordag is vastgelegd op 4 september: uit de bevraging bleek immers dat dan het grootste deel van het koor zich kon vrijmaken. Bij die gelegenheid trekken we waarschijnlijk naar het Provinciaal Vormingscentrum in Malle. Indien er echtgenoten willen meegaan dan kunnen zij de omgeving ontdekken : wandelen kan, en een trappist (niet de pater maar het bier) degusteren moet ook mogelijk zijn . 's Middags kunnen we allemaal samen lunchen in het PVC).
De laatste afspraken voor 30 april (opening Festival van Vlaanderen Mechelen, krijg je weldra te horen.
En daar trekt de dirigent weer eens zijn haren uit zijn hoofd: de muzieknoten worden er uitgeduwd als een boerenpaard dat voortsjokt. Noor na noot, niks vloeiende lijn. En we hadden nochtans bij het inzingen (we hebben toch wel meegedaan ?) een mooie spaghettitje uit onze mond laten komen. Legato zingen, wil zeggen dat er één mooie gebonden lijn gezongen wordt, niet met schokjes (zoals de bokjes) maar als een fluwelen zakdoekje dat je zachtjes door je hand laat glijden. Het is meer een kwestie van adembeheersing en aandacht, dan een moeilijk woord dat de dirigent te pas en te onpas gebruikt. In mijn koren zijn het vooral de bassen die het daar mee moeilijk hebben. Maar zolang dat niet lukt hebben we nog geen mooi en goed koor. Oefenen is de boodschap: probeer maar op een lange adem zonder stoppen : nananananananananananana / jajajajajajajajajajajaja/ moemoemoemoemoemoemoe/ en daarna bvb. Broeder Jacob op "aa", waarbij telekens een zinnetje zonder stoppen gezongen wordt.
Met al het geweld van het Franz Liszt-jaar, zouden we allicht vergeten dat het ook 400 jaar geleden is dat Johannes Eccard overleden is. Eccard's werk bestaat uitsluitend uit vocale muziek, als daar zijn: liederen, geestelijke cantates en psalmen. voor 4 tot 9 stemmen. Hun polyfone structuren zijn echte kunstpareltjes en blijven de bewondering van de muziekliefhebber oproepen. Tegelijkertijd zijn z'n composities doordesemd met een echte religieuze geest. Eccard's zetting van de hymne van Luther "Ein feste Burg ist unser Gott" wordt door de Duitsers bijna als hun nationale hymne beschouwd. Eccard en zijn school zijn nauw verbonden met de geschiedenis van de protestantse reformatie. Een groot deel van zijn werken werd in de 19e eeuw opgenomen in het Evangelisch Zangboek.
Zij komen om te zingen Zij verzuimen nooit repetities Zij zijn altijd op tijd Zij kletsen alleen in de pauze Zij studeren thuis hun partijen in Zij helpen hun 'zwakkere' buren Zij geven nooit commentaar op elkaar Zij zingen nooit stiekem met de andere partijen mee Zij luisteren altijd naar wat de dirigent zegt Zij maken onmiddellijk aantekeningen (met potlood) Zij zullen altijd eerst denken dat ze het zelf fout doen Zij begrijpen dat het bestuur een zware taak heeft Zij komen ook eens met ideeën als daarom gevraagd wordt Zij helpen altijd bij allerlei bijkomstige klusjes Zij zijn altijd begripvol en lief voor de dirigent Kortom . . . . . . . . . Zij bestaan niet ! ! ! (gelukkig maar, want wat zou dat een saai koor zijn)
Het zit er weer op; de tweejaarlijkse finale van het Koor van het Jaar. In een uitverkochte Studio 4 van het Flageygebouw streden 6 koren om de eer. Het meest opmerkelijk was het feit dat er 5 jeugdkoren aantraden en slechts één volwassenenkoor. Vic Nees noemde dat een verheugende trend. Daar ben ik nog niet zo zeker van: de jeugd kan inderdaad mooie resultaten bereiken onder leiding van bezielende dirigenten, maar het afhaken van volwassenenkoren is toch wel verontrustend. De voorzitter van de jury, Kurt Bikkembergs, zei fijntjes langs zijn neus weg dat er eigenlijk vier (van de zes) koren meegestreden hadden om de titel. Hoe die twee anderen het in de halve finales gedaan hebben, weet ik niet, maar inderdaad waren er twee ondermaatse koren bij.
Wat zijn nu de meest opvallende dingen die we onthouden na een avond vol mooie koormuziek? Eerst en vooral de verdiende bekroning van Clari Cantus uit Leuven o.l.v. Michiel Haspeslagh als koor van het jaar . Ruim 3 jaar geleden hoorde ik hen al in de kathedraal van Vaison-la-Romaine, waar zij terecht triomfen vierden. Nu stonden zij daar met een mooie volle koorklank, een visueel mooie presentatie en een groot dynamisch bereik en brachten zij (opnieuw) Bikkembergs' Suite op teksten van Van Ostayen. Villanella uit Geel en Rondinella uit Knokke waren de twee andere jeugdkoren die het publiek ongetwijfeld konden bekoren. Dat was dus heel mooi. Over de rest spreiden we de mantel der liefde. Toch nog twee dingen die mij van het hart moeten: er was zeker een jeugdkoor bij dat meer potentieel heeft, maar waar m.i. de dirigente een programma had samengesteld dat niet geschikt was voor haar koor: Schütz en Mendelssohn lagen de jonge zangers duidelijk niet, en of Vic Nees compleet high werd van de versie van De Wolken is nog maar de vraag. En ... ik heb enorm Kurt van Eeghem als presentator gemist. Zijn enthousiasme betekende vorige edities een enorme meerwaarde voor de finale-avond.
Op het brunchconcert van Couleur Vocale was o.m. ook te beluisteren: "Immortal Bach" van Nystedt, een variatie op "Komm, süsser Tod" van J.S. Bach. Voor gevorderde koren is dit een echte uitdaging, op voorwaarde dat met vijf volwaardige koren met favorieten kan formeren (wat in dat geval niet zo was, maar kom). De titel van Nystedt is terecht gekozen: Bach is onsterfelijk, wat men er ook mee doet. Aan de luisteraar de keuze om de favoriete interpretatie te selecteren. Ik geef alvast vier voorbeeldjes van wat er met die koraal in de loop van de eeuwen gebeurde.
Erg frustrerend, vooral wanneer je graag zingt en er maar niet achter kan komen wat er aan de hand is. Een virus? Een foutje in je stembanden? Geen goede techniek?
Wat kun je WEL zelf doen:
* accepteer dat je een gevoeliger keel hebt dan de gemiddelde zanger/zangeres. Daarmee schaar je je overigens onder beroemdheden als Sting en David Bowie, dus... er is nog alle hoop op een glansrijke carriere! * vanwege die gevoelige keel moet je dus een strenge(re) stemdiscipline in acht gaan nemen, dus regelmatig stemrust nemen (niet praten - ook niet zachtjes! - en niet zingen) en elke dag beginnen met rustige oefeningen om je stem wakker te maken (neurie op MM, met zoveel mogelijk ruimte in je mondholte en je tong laag en naar voren; lippentrillen etc.) * zing je in een koor, vraag je dirigent dan om meer aandacht te besteden aan een goede stem opwarming, of spreek desnoods een kwartier eerder met hem/haar af. * overleg met je dirigent of de partijen die je moet zingen wel de juiste zijn voor jou. Misschien moet je letterlijk een toontje lager gaan zingen. * besteed na koorrepetities voldoende tijd aan een afkoeling van je stem, bijvoorbeeld met neerwaartse geeuw glissando's. Zo krijgt je strottenhoofd weer de kans om te dalen en klink je meteen al minder hees. * besteed meer aandacht aan wat je eet en drinkt: vermijd eens een tijdje alcohol, koffie, gewone thee, scherpe kruiden, knoflook, melkproducten, met name schimmelkazen, suiker en uiteraard tabak. Al deze producten kunnen je slijmvlieshuishouding in de war brengen. * drink veel water en eet regelmatig. Zo voorkom je dat je maag van slag raakt en dat maagzuur je stembanden aantast.
* werk aan je weerstand. Vermijd airco en stof en maak regelmatig een wandeling of fietstocht. Overleg eventueel met je huisarts over aanvullende vitamines, mineralen en andere bouwstoffen. * en daarnaast natuurlijk je zangtechniek consequent blijven toepassen... Neem je eigen stem regelmatig op om te controleren of je dit ook echt doet.
Luciano Pavarotti ademde eten. Hij sprak erover, rook eraan, betastte het en maakte het klaar. Hij benaderde eten met dezelfde hartstocht en nauwkeurigheid als die waarmee hij zong. Bekend als één van de grootste operazangers ter wereld en volgens velen de grootste tenor van zijn generatie, maakte hij ook achter het fornuis grote indruk.
Pavarotti was gek op pasta, in alle vormen en soorten. Zijn lievelingsgerecht was dan ook tortellini in brodo of tortellini in bouillon.
Zijn grote vriend Cesare Clo, chef van Pavarottis lievelingsrestaurant, vertelt hoe alleen Nicoletta Mantovani, zijn 26-jarige secretaresse, het aandurfde om tegen hem te zeggengenoeg, Luciano, je maag is vol. Waarop Clo er aan toevoegde: vermits Pavarotti (die ene keer) naar haar luisterde, moet hij wel echt verliefd geweest zijn.
Ter ere van de keukenprinsessen en pieten onder ons: muziek vind je zelfs terug in de keuken.
Pêche Melba (Frans voor Melbas perzik) is een dessert, gecreëerd door de Franse topkok Auguste Escoffier in 1893 in het Savoyhotel in Londen ter ere van de Australische zangeres Nellie Melba. De ingrediënten zijn: vanilleroomijs, halve perziken gepocheerd in water met suiker en/of vanille (een kok die zich respecteert trekt niet gauw gauw een blik met perziken open), saus van frambozen, poedersuiker en een beetje citroen, amandelschilfertjes. De slagroom die men er in gewone cremeries opspuit, hoort er niet bij.
Tournedos Rossini: deze tournedos met een garnituur van ganzenlever en truffel dankt uiteraard zijn naam aan de Italiaanse componist Rossini.
Nog eventjes de sterfdatum van Charles Villiers Stanford herdenken (29 maart 1924), alhoewl God mag weten waarom het zo dikwijls sterfdata zijn die hier op de blog verschijnen. Stanford is een van de groten van de twintigste-eeuwse religieuze muziek in Groot-Brittanie, al zou het hem onrecht aandoen als wij hem alleen op dit genre zouden vastpinnen. Met o.m. zeven symfonieën, 10 opera's en 15 concerti, was hij wel wat meer dan dat. Hij doceerde compositie aan het Royal College of Music in Londen en muziek aan de universiteit van Cambridge. Maar naast zijn vriend Charles Wood is hij toch één van de meest gespeelde componisten in de Anglicaanse kerk.
Aan een nieuwe auto denken is één ding, dromen voor jongens, alsof het om een speelgeodtreintje gaat. Maar dan begint het: vroeger waren we helemaal niet bezorgd om CO-2 uitstoot, een litertje meer of minder benzine kwam er ook al niet direct op aan, en van ecopremies was er al helemaal geen sprake. Het speelgoed wordt een heel doordacht iets, de verleidemlijke miss op de motorkap speelt (zeker op mijn leeftijd) al helemaal geen rol meer. Instappen, rugsteun, niet te hard opvallen bij de buren, ook dat speelt een rol. Je zou van minder kopzorgen of koppijn krijgen
Wat New Orleans is voor de jazz, wordt Knokke-Heist voor de gospel! Dit bijzondere muziekgenre is voorlopig niet erg bekend bij het grote publiek, maar daar komt de komende jaren verandering in! Binnenkort staan in Knokke-Heist heel wat initiatieven op stapel die de gospel in het daglicht stellen. Klassiek Leeft Gospel zet op zaterdag 16 april WhitenBlack om 20.30 uur de Margaretakerk in de kijker. Zin om zelf de ziel uit je lijf te zingen? Dit kan ook! Dezelfde dag kan je in deKunstAcademie Knokke-Heist voor een workshop gospel terecht.
Blank of gekleurd, gelovig of niet gelovig, jong of oud: wedden dat niemand op zn stoel zal kunnen blijven zitten? WhitenBlack brengt gospel van de bovenste plank: spirituals, gospels en traditionals in een swingende bezetting.
WORKSHOP GOSPEL
Op zaterdag 16 april kan je in deKunstAcademie Knokke-Heist ook voor een workshop gospel terecht (vanaf 13.30 u). Je leert een waaier aan gospelsongs zingen, erop bewegen en de muziek intens beleven. Daarnaast bekijken we de geschiedenis van de gospel en luisteren we naar enkele 'klassiekers' uit het repertoire. Als kers op de taart treed je s avonds op met de groepsleden van WhitenBlack en kan je het publiek laten zien en horen wat je geleerd heb. Interesse voor deze gratis workshop? Schrijf je dan nu in!
De academie voor Woord, Muziek en Dans van Gent heeft gisteren (en eergisteren) in samenwerking met Cantabile-Gent een concert gegeven onder de titel 'Now thank we all our God', en wat je het best zou kunnen omschrijven als 20e-eeuwse kathedraalmuziek. Het is hartverwarmend dat de jeugd van de academie dit soort werken voor een groot publiek brengt. Er werd begonnen met The Beatitudes van Arvo Pärt. Vervolgens mochten twee Te Deums met elkaar wedijveren: Jules Van Nuffel en John Rutter. Nog Van Nuffel met het grootse In convertendo. En tenslotte Rutter op zijn populairst (zij het niet het meest bekend) All creatures of our God and King en Now thank we all our God. Voor de muziekliefhebber die romantiek kan smaken maar die ook gevoelig is voor mooie koorbewerkingen van hymnen een festijn. De combinatie met het orkest van de academie en het mooie orgel van de Gnetse Sint-Annakerk zorgde voor een mooie (zij het korte) avond.
Veel lof voor dit optreden, met maar twee minpuntjes. Met 61 zangers kom je natuurlijk nooit boven het muzikale geweld van de titanen Van Nuffel en Rutter uit, waardoor een stuk van de pracht verloren gaat. Dirigenten moeten leren dat sommige werken voor massale koren geschreven zijn. En in het begin van het concert had het koor het bijzonder moeilijk om in het aartsmoeilijke Beatitudes hoog genoeg te zingen, de bastonen van het orgel laten (vervelend genoeg) goed horen als je een of twee kommatjes te laag zit.
Toch was het geheel mooi en goed te smaken. We houden Vox Mago en Cantabile in de gaten.
Onafgezien de dodentol (15.000 - 20.000 doden en vermisten), de als een nachtmerrie terugkerende radioactieve besmetting, en de onschatbare economische verliezen, is er ook een apart menselijk drama. In je huis zijn er vaak herinneringen opgestapeld van vier generaties. Een foto van je grootmoeder, de eerste schoentjes van je kinderen of hun tekeningen die ze voor je maakten, boeken die je met liefde verzameld en gekoesterd hebt, muziekopnames die je hebben doen stil worden, of (al dan niet geslaagde) opnames van eigen concertjes. Op de harde schijf van je pc zit ook een stuk archief van je leven en het werk van maanden zwoegen op eigen manuscripten. Met een beetje geluk houdt uw bed, waarin je de eerste maanden van je huwelijk doorbracht, nog altijd stand. En je kijk vertederd naar de foto's van je kleinkinderen. En dan ... komt er een tsunami: alles weg, het resultaat van een heel leven in enkele minuten vernietigd. Ik denk dat dit verlies nooit meer goed te maken is.
In het oude Sparta bestond de zgn. gerousia, de raad van ouderen. Een geront moest minstens 60 jaar zijn en oefende het toezicht uit op de magistraten, bepaalde het buitenlands, en had over het algemeen een grote morele invloed. In de vroegchirstelijke kerk kennen wij de 'oudsten' die onder leiding van een opziener de kerkelijke gemeente bestuurden. Bij de protestantse kerken bestaat nog altijd het ambt van 'ouderling'. De ouderlingen hebben het pastoraal toezicht over de gemeente. De grote Romeinse redenaar, politicus en filosoof Cicero schreef een essay "de senectute, 'over de ouderdom'. En op Studio Brussel is Sofie een beetje gefrustreerd omdat je de belangrijkste levenslessen pas leert als je 60 of 70 bent. Dus gaat ze elke week op bezoek bij een oudere vriend om van hem wat te leren.
Maar al die vorige schrijfsels gaan eigenlijk alleen maar over mijn schrik om oud te worden: niet de schrik voor de kleine lichamelijke kwaaltjes, maar de angst om niet meer mee te kunnen, om de dingen die je dierbaar zijn niet meer (goed) te kunnen doen. Om te moeten loslaten. Ik zal vandaag maar naar wat filmpjes kijken van "oude" dirigenten en nog oudere musici. Misschien geeft dat weer wat hoop.
Ik heb het geluk dat ik twee koren mag leiden (echt wel met korte ei). Het ene is een uitgesproken kerkkoor, het andere profileert zich meer als een 'wereldkoor'. Ik weet niet zo goed hoe het komt, maar ook in dat tweede koor zijn er veel meer optredens in een kerk, of bij een of andere katholieke gebeurtenis, soms tot spijt (ergernis??) van sommige zangers. Behalve voor echt grote concerten is er natuurlijk weinig aanleiding - buiten het religieuze - om een koor te vragen. De muziek die bij die gelegenheden gevraagd of gebracht wordt heeft uiteraard die religieuze dimensie. Echt doorleefd kan het voor een niet-gelovige niet zijn, zij het dat diepe gevoelens universeel zijn. Het blijft toch een moeilijke klus om er alles uit te halen.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
