In het oude Sparta bestond de zgn. gerousia, de raad van ouderen. Een geront moest minstens 60 jaar zijn en oefende het toezicht uit op de magistraten, bepaalde het buitenlands, en had over het algemeen een grote morele invloed. In de vroegchirstelijke kerk kennen wij de 'oudsten' die onder leiding van een opziener de kerkelijke gemeente bestuurden. Bij de protestantse kerken bestaat nog altijd het ambt van 'ouderling'. De ouderlingen hebben het pastoraal toezicht over de gemeente. De grote Romeinse redenaar, politicus en filosoof Cicero schreef een essay "de senectute, 'over de ouderdom'. En op Studio Brussel is Sofie een beetje gefrustreerd omdat je de belangrijkste levenslessen pas leert als je 60 of 70 bent. Dus gaat ze elke week op bezoek bij een oudere vriend om van hem wat te leren.
Maar al die vorige schrijfsels gaan eigenlijk alleen maar over mijn schrik om oud te worden: niet de schrik voor de kleine lichamelijke kwaaltjes, maar de angst om niet meer mee te kunnen, om de dingen die je dierbaar zijn niet meer (goed) te kunnen doen. Om te moeten loslaten. Ik zal vandaag maar naar wat filmpjes kijken van "oude" dirigenten en nog oudere musici. Misschien geeft dat weer wat hoop.
Ik heb het geluk dat ik twee koren mag leiden (echt wel met korte ei). Het ene is een uitgesproken kerkkoor, het andere profileert zich meer als een 'wereldkoor'. Ik weet niet zo goed hoe het komt, maar ook in dat tweede koor zijn er veel meer optredens in een kerk, of bij een of andere katholieke gebeurtenis, soms tot spijt (ergernis??) van sommige zangers. Behalve voor echt grote concerten is er natuurlijk weinig aanleiding - buiten het religieuze - om een koor te vragen. De muziek die bij die gelegenheden gevraagd of gebracht wordt heeft uiteraard die religieuze dimensie. Echt doorleefd kan het voor een niet-gelovige niet zijn, zij het dat diepe gevoelens universeel zijn. Het blijft toch een moeilijke klus om er alles uit te halen.
Van mijn vriend tenor Ludo kreeg ik een fantastische link toegestuurd over een virtueel bezoek aan de toren van de Sint Rombautskathedraal in Mechelen. Ik ben blij dat ik die heb kunnen openen, want in werkelijkheid krijgen ze mij met geen stokken zo hoog. Toen ik nog in het college zat was er bij elke speelplaats een afdak, waar de ballen ook op konden geraken bij het voetballen. Ik werd al duizelig als ik nog maar keek naar de ladder die naar dat afdak ging. Eén keer heb ik mij vergist bij een bezoek aan de Sint Pietersbasiliek in Rome: in plaats van de uitgang op te zoeken was ik een deur binnengegaan die naar de top van de koepen leidde. Geen terugkeren aan, want de trap was zo smal dat je onmogelijk kon keren (because de opdringende toeristen die volgden). Ik denk dat het uitzicht heel mooi is, maar ik heb er niks van gezien (ogen dicht en krampachtig tegen de muur gedrukt). Gelukkig was er de hand van Nele om mij te steunen bij deze vooruitspiegeling van sterven. De link van Ludo is mooi, maar zelfs bij het bekijken ervan krijg ik al kriebels in mijn buik.
Wat een combinatie. 21 maart traditioneel het begin van de lente: een oud koetspaard zoals ik wil dan wel niet meer rondhuppelen als een jong veulen, de kriebels zijn er toch nog. De gekke combinatie zit er in dat het vandaag ook de "dag van de slaap" zou zijn. Een stunt van matrassenwinkels ?? In elk geval, was dat lentegehuppel nog een klein probleempje, het slapen gaat mij uitstekend af. Als ik mijn bed zie, dan slaap ik al.
Toch nog eventjes ook iets zeggen over het concert van gisteren. Couleur vocale uit Berchem organiseerde een muzikale brunch. Allebei heel propertjes, zondfer veel verrassingen, zij het dat blijkbaar de verschillende provincies op zanggebied niet te vergelijken zijn. Couleur vocale kreeg immers in Antwerpen het label "eredivisie", maar is op verre na niet te vergelijken met de eredivisiekoren van bvb. Oost-Vlaanderen. Vooral met de oude muziek wil het nog niet helemaal lukken, al zal de zaal en vooral de kooropstelling er wel voor iets tussen gezeten hebben. Maar toch leuk!
138 jaar geleden werd de Duitse componist Max Reger geboren. Om het weekend leuk in te zetten kan je misschien kennis maken met hem via een paar van zijn muziekwerken. Een befaamd citaat van hem is : "Bach ist Anfang und Ende aller Musik".
Ik heb met stijgende verbazing gekeken en geluisterd naar de perikelen rond de bestelling van toegangskaarten voor de Olympische Spelen in Londen via internet. Ik doe al jaren bestellingen via Internet (vandaag nog de partituren voor de zangweek in Briançon) zowel voor reizen, vliegtuigtickets, toegangskaarten voor concerten, min of meer gratis promoties bij Vistaprint, ... zonder ooit enig probleem te hebben gehad. Toch raar dat de bobo's van het Olympisch comité er weer in geslaagd zijn als de eerste de beste amateur een firma te kiezen die alles in het honderd laat lopen. Ik prijs mi gelukkig dat wij in onze koren vaak efficiënter werken dan zogenaamd sjieke organisaties.
Gisterenavond hebben we een "stem"repetitie gehad met de mannen van MaN (dat klinkt leuk), naar mijn gevoel met succes. We zijn flink opgeschoten met de polyfonie van Pujol. Over het algemeen ben ik eigenlijk geen voorstander van zo een aparte repetities, omdat je er de harmonie van het geheel mee uit het oog verliest. Vaak zingen niet-muziek-lezende koorzangers sommige frasen veel gemakkelijker als dat direct ingekaderd wordt in het geheel, en wanneer zij de andere stemmen erbij horen. Tussen haakjes, ik vind dat ook partituren die niet het geheel van het koor weergeven (en wat dikwijls met knip- en plakwerk in koren gedaan wordt om het zogezegd gemakkelijker te maken voor de zangers) ofwel in de prullenbak ofwel op de brandstapel moeten. In het geval van de repetities van deze week kan ik echter er mee leven dat wij apart gaan: eerst en vooral omwille van de tijdswinst, maar vooral ook omdat het om polyfonie gaat, waar elke stem zijn eigen zangregel heeft die eigenlijk "onafhankelijk" van de andere fungeert. Nu es kijken hoe de dames het vanavond doen.
NB. Onderstaand Magnificat van Gabrieli is 33-stemmig
Gisteren kon je Maria Callas horen in Senza mama, een aria uit de opera Suor Angelica van Puccini. Operas zijn vaak zwaar geladen met dramatische gebeurtenissen. Ik wil u vandaag toch het verhaal van deze opera voorschotelen: zo bruin wordt het niet vaak gebakken.
De opera begint met scènes die de typische aspecten van het leven in het klooster weergeven: alle zusters zingen hun lofzang, en de zuster ordebewaarster legt de twee lekenzusters boetedoening op en iedereen verzamelt zich op de binnenplaats. De leermeesteres legt uit dat het de eerste van de drie avonden is dat de neergaande zon de fontein bereikt en het water goud kleurt. Dat zijn de avonden waarop de zusters bidden voor de medezusters die het afgelopen jaar zijn overleden. Zuster Genevieve doet het voorstel om wat van het gouden water op het graf van zuster Rosa, die dit jaar overleden is, te sprenkelen.
De zusters bespreken de kleine wensen die zij hebben met elkaar. De ordebewaarster is van mening dat welke wens dan ook verkeerd is. Zuster Genevieve bekent dat ze graag de lammetjes weer zou zien, en zuster Dolcina zou graag iets goeds te eten hebben. Alleen zuster Angelica beweert geen wensen te hebben, maar zo gauw ze dit zegt beginnen de anderen te fluisteren: zuster Angelica heeft gelogen, want ze verlangt al jaren naar bericht van haar familie. Sinds ze zeven jaar geleden het klooster inging heeft ze niets meer van hen gehoord. Het gerucht gaat dat ze voor straf naar het klooster is gestuurd.
De conversatie wordt onderbroken door de ziekenzuster, die zuster Angelica smeekt een geneeskrachtige kruidendrank te maken: haar specialiteit. Dan komen de lekenzusters met de mededeling dat er een koets is gearriveerd bij het klooster. Angelica wordt onmiddellijk nerveus, en denkt (terecht) dat iemand uit haar familie haar komt opzoeken. Moeder-overste spreekt haar bestraffend toe vanwege haar onbetamelijke opwinding en laat dan weten dat het bezoek niemand minder is dan de tante van Angelica, een kille en ongenaakbare prinses.
De prinses legt uit dat Angelica's zuster gaat trouwen, en dat Angelica daarom allerlei papieren moet tekenen om afstand te doen van het recht op haar erfenis. Angelica antwoordt dat ze heeft geboet voor haar zonden, maar dat er één ding is wat ze niet kan doen de herinnering aan haar onechte zoontje dat haar zeven jaar geleden is afgenomen loslaten. De prinses weigert eerst te spreken, maar uiteindelijk vertelt ze zuster Angelica dat haar zoon aan de koorts gestorven is. Zuster Angelica, total geruïneerd, tekent het document en stort ineen. De prinses vertrekt.
Zuster Angelica krijgt een visioen ze gelooft dat haar zoontje haar roept om naar hem toe te komen in het paradijs. Ze bereidt een gifdrank en neemt die in. Pas dan realiseert ze zich dat zelfmoord een doodzonde is en dat ze zichzelf hiermee verdoemd heeft. Ze smeekt de maagd Maria om vergiffenis en wanneer ze sterft gebeurt er een wonder: de Maagd Maria verschijnt, samen met Angelica's zoon, die haar omhelst.
36 jaar geleden stierf de steenrijke Griekse reder Aristoteles Onassis. Als ik op deze blog alle miljardairs in de gaten moest houden, dan zou ik nogal werk hebben. Dat hij hier toch aan bod komt heeft echter alles te maken met één van zijn (twee) opzienbarendste verhoudingen. Jacqueline Kennedy-Bouvier was de laatste, maar daarvoor had Onassis het jaren lang aangelegd met de absolute diva van de opera: Maria Callas (ook al van Griekse origine). Als de mythologische koningin Berenice haar gouden haren in het sterrenstelsel terug te vinden zijn, dan ben ik er zeker van dat de stem van Maria Callas ergens meezingt in de muziek van de sferen.
Van 20 april tot 6 november is er op de Heizel in Brussel een heel opmerkelijke tentoonstelling.(zie: www.sherpa.be)
"TOETANCHAMON, ZIJN GRAFTOMBE EN ZIJN SCHATTEN" reconstrueert over meer dan 4.000 m² de sfeer en luister van de schatten van die tijd. Drie grafkamers van de jonge farao werden identiek en perfect op maat nagebouwd ( dank zij de schetsen en notities van Howard Carter en de originele afdrukken gemaakt door de fotograaf van de expeditie, Harry Burton) om de bezoeker een authentieke impressie te geven van de ruimte. De drie kamers bevatten meer dan 1.000 replica's van de meest opvallende voorwerpen (juwelen, cultobjecten, amuletten, koffers, stoelen, wapens, een sensationele strijdwagen in goud, grote vergulde schrijnen.. en het beroemde dodenmasker), zorgvuldig vervaardigd door de beste Egyptische ambachtslui en goedgekeurd door internationaal gerenommeerde wetenschappers en egyptologen. Daarnaast zijn er multimediapresentaties op basis van de recentste technologieën die de bezoeker laten kennismaken met de culturele en religieuze wereld van toen: begrafenisriten, mythologie, dynastieën, hiërogliefen
Er zijn veel microben, bacteriën, virussen. Eentje, waar ik zeker geen medicijn voor neem, is op reis gaan. Maar dat doe je uiteraard best niet alleen. Leuk gezelschap, een beetje doelgericht plannen, liefst voor mij met een vleug muziek, dat is een van de mooie dingen waar ik mij graag aan over geef. En in tegenstelling tot vele mensen, ga ik graag terug naar plaatsen waar ik mij goed voel en die een speciale charme voor mij hebben: Praag, Parijs, Barcelona, Sint Petersburg (Londen was al aan de beurt) ... Ik heb maar een klein duwtje nodig en ik begin al te fantaseren en plannen te maken. Laat de microbetjes maar hun werk doen. Gaan we een concertje geven in het aartsbisschoppelijk paleis?
KORILE heeft een uitnodiging gekregen van Borgerstein om op woensdag 20 april om 19.00 uur de paasviering mee te helpen verzorgen . Ik weet niet wat het bestuur zal beslissen, maar van mij - met mijn achtergrond in de gehandicaptenzorg - kan je natuurlijk niets anders verwachten dan dat ik daar helemaal open voor sta. Borgerstein is (maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat de mechelaars het niet kennen ) één van de prestigieuze multifunctionele instellingen voor volwassen mensen met een mentale handicap, waarvooral het wonen speciale aandacht krijgt. Het heeft er nog eventjes ingezeten dat ik daar onderdirecteur zou worden, maar dat is eeuwen geleden. Een van de opvoedsters-groepschefs (Sabine) die daar werkt was een heel gewaardeerde sopraan bij KORILE, tot zij de combinatie met haar werk niet meer zag zitten. Ik hoop haar ooit terug bij ons te zien. Wat er ook van zij, muziek is een heel belangrijk middel voor mentaal gehandicapten om zich goed te voelen. Als wij daar kunnen toe bijdragen dan wordt hun wereld een stukje mooier.
In het Christendom is er een mythe die als volgt luidt. "Nadat God klaar was, met het creëren van de eerste mens, gekneed uit aarde en klei, verlangde hij natuurlijk dat het beeld tot leven kwam. Hij probeerde van alles, maar niets lukte. Hij vroeg engelen om advies, die geen seconde nadachten, maar begonnen te zingen en zo de eerste mens bezielden met schone zang. Toen pas kwam de mens tot leven".
Een ander filosofisch voorbeeld, komt uit het hindoeisme. De Godin Sarasvati, de echtgenote van Brahma zette de vibratie van de oerklank Aum om en maakte zo de hele schepping tot een grote imposante muziek- en dansvoorstelling. Ook binnen de Afrikaanse religie is de God Shango o.a. verantwoordelijk voor muziek en dans. Hij bezit het vermogen om gewone dingen te veranderen in zaken die zuiver en waardevol zijn.
VOOR MUSICA AD NIVES * woensdag 16 maart: uitzonderlijk aparte repetitie voor de mannenstemmen. Zij zijn dan vrij de volgende dag. * donderdag 17 maart : repetitie alleen voor de dames * vergeet niet in je agenda te noteren: 21 mei: kooruitstap
VOOR KORILE * zoals meegedeeld op de vorige repetitie: de huwelijksmis in juli gaat NIET door (teveel vakantiegangers). * noteer in je agenda: apertiefconcert in Heffen: 11 december. Iedereen zal daarbij hard nodig zijn.
Rachmaninov stamde af uit een oude aristocratische familie, die niet ongevoelig stond tegenover de muziek. Zijn grootvader en zijn vader, een leerling van John Field, waren muzikaal begaafd. Alhoewel men een militaire loopbaan voor hem voorzien had, volgde Rachmaninov lessen aan het conservatorium te Sint-Petersburg. Nadien studeerde hij verder aan het conservatorium te Moskou. Hij studeerde piano bij de strenge Sjerjev en compositie bij Anton Arensky. Vooral onder invloed van Tanejev werd hij een vurig Tsjaikovski -bewonderaar. Hij aarzelde lang tussen de pianistische en de compositorische loopbaan. Eigenlijk heeft hij dit alternatief nooit volledig kunnen oplossen; beide roepingen heeft hij weten te combineren, vooral als het ging over het vertolken van eigen werk.
"Muziek is er genoeg voor het leven; maar één leven is nooit genoeg voor muziek."
KORILE en MaN luisteren misschien al eens best naar wat er op hun bordje ligt:
Toen ik op 17 juni 2008 mij waagde aan een blog, had ik nooit gedacht dat minder dan 2 jaar later de 100.000ste klik er zou komen. Ik begon met een lofrede op Umberto Eco, waarvan ik juist het boek van de schoonheid had gelezen en die schromelijk het domein van de muziek daarbij had verwaarloosd. Gaandeweg werd deze blog een plaats waar ik iets van mijn gedachten kon expliciteren. Dat daarbij mijn eigen hobbies een grote rol spelen, mag je nauwelijks verwonderen. Muziek, geschiedenis, mijn boeken nemen nu eenmaal een grote plaats in mijn leven in.
Wel verwonderlijk is het feit dat er zoveel mensen hier af en toe een bezoekje brengen. Ik breng jullie dan ook een warme groet. Weet dat velen van jullie een plaatsje in mijn hart innemen. Ik hoop nog lang van jullie aandacht en vriendschap te mogen genieten. En heel misschien deel je met mij momenten van schoonheid, of wordt een stukje van jullie nieuwsgierigheid bevredigd. Maar het mooiste van alles is wanneer ik jullie niet virtueel, maar in levende lijve ontmoet.
Ik loop tien jaar achter, maar dat kan de pret niet bederven. Op 23 oktober 2001 kwam de officiële release van "Mythodea", een koorsymfonie van de hand van VANGELIS. Die datum was niet toevallig want de muziek was gecomponeerd (zo luidt de ondertitel) Music frt the NASA mission Mars 2001. En op die 23e oktober moest het onbemande ruimteschip de dampkring van Mars binnenvliegen. Het is ook niet toevallig dat de eerste uitvoering, een paar maanden vroeger, in concert ging in Athene. Was immers Mars niet één van de voorname goden van het Grieks-Romeinse pantheon? Luister hier naar een deel eruit met een schitterende Jessye Norman.
Ik wil nog eventjes iets laten horen wat aansluit bij het vorige blogje. Voor een stuk verdwijnt de melodie van Otsje Nasj van Kedrov vaak in de gedragen harmonieën van de orthodoxe zang. Als je echter luistert naar de sopraanstem dan merk je pas echt hoe hethier gaat om een echt gebed, het gebed van de kinderen die - door de schoonheid van de aarde - tot hun Vader zingen. En tegelijk hoor je de beweging die je ookvan een heel koor mag verwachten als zij dit uitvoeren. Niet "comme il faut", maar .... http://www.youtube.com/watch?v=UR4GzqYEhQo&feature=related
Als je naar de grote Engelse kathedraalkoren kijkt, vooral die in de Anglicaanse sfeer, dan sta je verbaasd over het feit dat zij elke een vesperdienst zingen, soms nog aangevuld door een morgendienst en een misviering. Voor toevallige bezoekers die participeren aan een dergelijke dienst is dat een muzikale weelde die diepe indruk maakt. Ik kan me echter inbeelden dat voor de betreffende zangers er toch nog een andere motivatie moet aanwezig zijn, met name een religieuze dimensie. Musica ad Nives heeft vanmorgen de jubileummis gezongen van E.H. Lansu, nota bene in een kerk die beter gevuld was dan op sommige hoogdagen. Het was geen "concertmis", maar een dienst met muzikale omlijsting zonder veel franjes. Het was ook een goede zangprestatie waarvoor ik het koor feliciteer. Maar ik moest onwillekeurig denken aan de functie die wij daar hadden: een religieus gebeuren meer luister bijbrengen. Daarmee raken we de essentie van een 'kerkkoor'. Ik kan mij indenken dat sommige (de meeste??) koorleden niet echt kerkelijk meer zijn. Om echter de muziek echt beleefd te laten zijn, is er toch een minimum aan begrip nodig voor de inhoud van een lied of een motet. Daar een beetje inzicht in geven hoort wellicht ook tot de taken van een dirigent.
Vandaag weten ze in Rusland aan wat denken, als ze tenminste enige zin voor historisch perspectief hebben. Op 6 maart 1953 stierven dezelfde dag Stalin en Prokofiev. De een was voor velen de grote boze wolf, waarover de ander geschreven had in zijn onvergetelijk sprookje "Peter en de wolf". Terwijl vele kunstenaars Rusland ontvlucht waren, was Prokofiev juist in 1936 teruggelokt naar de Sovjetunie. Met zijn 138 opusnummers (waaronder 6 pianoconcerto's en 7 symfonieën) één van de grote meesters uiy de Sovjetperiode.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
