Deze
week gaan we verder met het identificeren van de Griekse namen die Herodotos
via zijn faraolijst doorgaf. De twaalf farao ‘s die Sethos opvolgden waren de
Ramessieden waarvan Psammetichos uiteindelijk de belangrijkste werd. Het
identificeren van de faraonamen van Herodotos’ faraolijst wordt nu eenvoudiger.
Psammetichos vinden we namelijk ook terug in de faraolijst van de Egyptische
oudheidhistoricus Manetho.
Hierna de
faraolijst van Herodotos. In de linker kolom staan de Griekse namen vermeld met
rechts hun historische verankering op de tijdsbalk:
Herodotos
Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Feroos/Pheros2
:111Amonhotep II – 941
v. Chr.
Proteus2
:112Thothmosis IV – 800 v. Chr.
Rampsinitos2
:121Amonhotep III – 776 v. Chr.
Cheops2 :124piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Chefren2 :127piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Mykerinos2 :129piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Asychis2 :1368ste eeuw v. Chr.
Anysis2 :137tijdgenoot Sabakoos – 8ste eeuw v. Chr.
Sethos2 :141tijdgenoot Sanherib, Assyrië – 709 v. Chr.
12 koningen 2 :147Ramessieden
Psammetichos2 :152Psamtik – 675/621
v. Chr.
Neko2
:158Neko – 605 v. Chr.
Psammis2
:159
Apriës2
:161Hofra
Amasis2 :172525 v. Chr.
Volgens
de faraolijst van Manetho behoort Psammetichos tot de zesentwintigste dynastie.
Het originele manuscript van Manetho ’s Egyptische geschiedenis is verloren gegaan
maar werd gekopieerd door Flavius Josephus, Africanus en Eusebius. Bij Josephus
vinden we geen vermelding over Psammetichos, maar Africanus en Eusebius
plaatsen hem beide op de lijst als vierde en vijfde farao van een totaal van
negen farao ’s voor de zesentwintigste dynastie. Africanus kopieerde een
regeerduur voor Psammetichos van 54 jaar en Eusebius in afwijking van Africanus
vermeldt 45 jaar. Herodotos geeft Psammetichos een regeertijd van 54 jaar wat
ook overeenstemt met de gegevens van de monumenten in Egypte.
Herodotos Boek 2:157 but as
for Psammetichos, he was king over
Egypt for four-and-fifty years, of
which for thirty years save one he was sitting before Azotos, a great city of
Syria, besieging it, until at last he took it: and this Azotos of all cities
about which we have knowledge held out for the longest time under a siege.
De
geschiedenis over Psammetichos zoals Herodotos het van de priesters bij zijn
bezoek aan Egypte genoteerd heeft vindt men in Herodotos’ Boek 2:151-154. Zie
de hierna vermelde link voor de Griekse tekst met Engelse vertaling: http://www.sacred-texts.com/cla/hh/hh2150.htm
Wat de priesters niet aan Herodotos bij zijn bezoek
aan Egypte in de vijfde eeuw v. Chr. vermeld hebben is het feit dat
Psammetichos aanvankelijk een Assyrische
vazal onder Assurbanipal is geweest. Het toegeven dat Egypte perioden van
vreemde overheersing gekend heeft was blijkbaar een taboe onderwerp. Geen
enkele Egyptische oudheidbron verwijst overigens naar het Assyrische Rijk. Een
observatie die de bekende Egyptoloog Alan
Gardiner maakte in zijn opus magnum: EGYPT OF THE
PHARAOHS, Egypt under foreign rule, page 341. Nochtans werd zelfs de hoofdstad
Thebe in het verre zuiden van Egypte door de Assyriërs ingenomen, merkt Alan
Gardiner op. Deze observatie van Gardiner geeft ook een verklaring voor het
feit dat geen enkele Egyptische bron naar de Bijbelse exodus verwijst en/of de
tien plagen daaraan voorafgaand. Klaarblijkelijk was dit ook een taboeonderwerp
in het Egypte van de oudheid, net zoals met de Assyrische overheersing.
Hoewel Psammatichos als vazal
van Assyrië zijn loopbaan begonnen was kon hij zich aan het einde van zijn
bewind onafhankelijker van Assyrië opstellen naarmate de binnenlandse problemen
in Assyrië toenamen. Toen Assyrië door de gemeenschappelijke slagen van Babylon
en Medië ten onder ging, heeft hij nog tegen deze landen strijd gevoerd. De
vernietiging van het Assyrische Rijk betekende het ontstaan van een
machtsvacuüm waar de nieuwe heersers hun deel van wensten in te nemen.
De
regeerperiode van vierenvijftig jaar voor Psammetichos wordt verder bevestigd
door de Apislijsten. De Egyptoloog Cecil Torr geeft in zijn werk een overzicht
van de zogenaamde Apis lijsten met betrekking tot de zesentwintigste dynastie:
“The bull Apis, born on day 19 of month 6 in year 53
of king Psammetichos, died on day 6
of month 2 in year 16 of king Necho, aged 16 years 7 months 17 days. Thus, year
16 of Necho would have been year 70 of Psammetichos; so Psammetichos reigned 54 years.”
De regeerperiode van Psammetichos heb ik op de
tijdsbalk ondergebracht van 675 v. Chr. tot 621 v. Chr. en dit maakt hem een
tijdgenoot van de koningen Manasse, Amon en Josia van Juda. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 375-384,
geef ik aandacht aan de zesentwintigste dynastie en de verankering er van op de
tijdsbalk. Ik wijs in mijn werk op het ontbreken van enig archeologisch bewijs
van de zesentwintigste dynastie in het zand van Egypte. Geen enkele mummie,
begraafplaats of tempel is tevoorschijn gebracht. Herodotos maakt gewag van
enorme schatten die de farao ’s Psammetichos tot Amasis bijeenbrachten. De
juiste ligging van de hoofdplaats Saïs blijft een discussiepunt. Een reden voor
de revisionist van de geschiedenis van de oudheid Dr. I. Velikovsky, de
zesentwintigste dynastie van Manetho als alter ego ’s van de negentiende
dynastie te herkennen. Volgens Velikovsky was Psammetichos identiek met farao
Seti I van de negentiende dynastie. Op mijn blog heb ik in het verleden enkele
artikels dienaangaande geplaatst. Dat de zesentwintigste dynastie een
fabricatie van Manetho was en dat deze farao ’s in wezen alter-ego ’s van de
farao ’s van de negentiende dynastie waren wijs ik af. Ik zie farao Seti I
(XIX) niet als identiek met Psammetichos (XXVI) maar als een ondergeschikte
co-regent die met zijn legereenheid aan de veldtochten van Psammetichos deelnam
of in opdracht van de ouder geworden Psammetichos veldtochten naar Klein-Azië
ondernam. Ook onder de opvolger van Psammetichos: Necho II, voerde Seti I nog
veldtochten uit. Het was het boek: C. Verburg, Farao nagerekend, 1976, dat me
op deze denkpiste zette en een eyeopener was. Farao Seti I maakte met zijn
legergroep deel uit van het leger van farao Psammetichos en daarna van farao
Necho II. Zie het laatste betreffende artikel op dit blog van 11.06.2018, Farao Sethos van Manetho ‘s negentiende dynastie,
zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1528668000&stopdatum=1529272800
De stad Pa-Kanaan die farao Seti I belegerde en innam
kan nu met Azotos of Asdod geïdentificeerd worden. Een kuststad die
Psammetichos volgens Herodotos gedurende dertig jaar belegerde.
Herodotos Boek 2:157 but as
for Psammetichos, he was king over
Egypt for four-and-fifty years, of which for thirty years save one he was sitting before Azotos, a great city of
Syria, besieging it, until at last he took it: and this Azotos of all
cities about which we have knowledge held out for the longest time under a
siege.
In TIJD en TIJDEN, 2015, schreef ik ook een hoofdstuk
over de Scythische invasie van Klein-Azië in de zevende eeuw v. Chr. (blz.
371-373). Een invasie die Psammetichos volgens Herodotos aan de grens van
Egypte kon afwenden.
Boek 1:105. Thence
they went on to invade Egypt; and when they were in Syria which is called
Palestine, Psammetichos king of Egypt
met them; and by gifts and entreaties he turned them from their purpose, so
that they should not advance any further: and as they retreated, when they came
to the city of Ascalon in Syria,
most of the Scythians passed through
without doing any damage, but a few of them who had stayed behind plundered the
temple of Aphrodite Urania. …
Volgens
het Bijbelboek Deuteronomium 1:1-2 waren het elf dagreizen vanaf de berg Gods Horeb
waar ze de Tien Woorden in ontvangst namen tot aan Kades-barnea, de plaats waar
de twaalf verspieders naar Kanaän uitgezonden werden.
Deuteronomium
1:1 Dit zijn de woorden, die Mozes tot gans Israël gesproken heeft, aan deze
zijde van de Jordaan, in de woestijn, op het vlakke veld tegenover Suf, tussen
Paran en tussen Tofel, en Laban, en Hazeroth, en Dizahab. 2 Elf dag reizen zijn het van Horeb, door
den weg van het gebergte Seir, tot aan Kades-barnea. 3 En het is
geschied in het veertigste jaar, in de elfde maand, op den eersten der maand,
dat Mozes sprak tot de kinderen Israëls, naar alles wat hem de HEERE aan hen
bevolen had;…
Op de
bijgevoegde kaart uit de voortreffelijke ‘The MacMillan Bible Atlas’ merken we
de oudheidkaravaanwegen die zowel start- als eindpunt van de Israëlieten toont.
Van de Horeb (blauwe stip) ging het naar het noorden via Eilath/Ezeon-geber en
daarna verder langs de koninklijke weg (King ’s Highway) oostelijk van de wadi
el araba tot de afslag westelijk naar Kades-barnea via de weg door het gebergte
van Seïr. Op een hedendaagse kaart zijn dit ongeveer vierhonderd kilometer
afstand tussen beide punten of een gemiddelde van zesendertig kilometer per
dag.
Dat de
identificatie van de berg Gods Horeb met de berg Jabal al Lawz in Arabië in
tegenstelling tot de traditionele plaats in de huidige Sinaïwoestijn correct is
wordt aannemelijk wanneer we de reisroute vanaf de Horeb naar Kades bestuderen.
Het hierna volgende Bijbelgedeelte maakt alleen zin met de berg Gods gesitueerd
in Arabië. Het is belangrijk de tekst door te nemen en op de hierboven vermelde
landkaart de reisroute te volgen.
Deuteronomium
33:1 Dit nu is de zegen, met welken Mozes, de man Gods, de kinderen Israëls
gezegend heeft, voor zijn dood. 2 Hij zeide dan: De HEERE is van Sinaï gekomen, en is hunlieden opgegaan van Seir; Hij is blinkende verschenen van het gebergte Paran, en is aangekomen
met tien duizenden der heiligen; tot Zijn rechterhand
was een vurige wet aan hen.
Wanneer
we dit Bijbelgedeelte vanaf de traditionele berg op het hedendaagse
schiereiland Sinaï inlezen gaat de beschreven reisroute verloren. Wanneer we
echter vanaf de berg Gods in Arabië vertrekken krijgt de reisroute van
Deuteronomium 33:1 echt zin. Na het vertrek vanaf Horeb in noordelijke richting
komen we vooreerst in Seïr aan en daarna over het gebergte Paran tot aan de
Egyptische grens. Seïr bevond zich in het dal van het Seïr-gebergte. Op een
hedendaagse kaart is dit Shera in Jordanië vooral bekend vanwege de Nabateese
oudheidstad Petra die daar uit de roze gekleurde zandstenen rotsen is gehouwen.
Ook de profeet Habakuk verwijst naar deze route wanneer deze de komst van de
HEERE God beschrijft.
Habakuk
3:1 Een gebed van Habakuk, den profeet, op Sjigjonoth. 2 HEERE! als ik Uw rede
gehoord heb, heb ik gevreesd; Uw werk, o HEERE! behoud dat in het leven in het
midden der jaren, maak het bekend in het midden der jaren; in den toorn gedenk
des ontfermens. 3 God kwam van Theman,
en de Heilige van den berg Paran. Sela. Zijn heerlijkheid bedekte de
hemelen, en het aardrijk was vol van Zijn lof. 4 En er was een glans als des
lichts, Hij had hoornen aan Zijn hand, en aldaar was Zijn sterkte verborgen. 5
Voor Zijn aangezicht ging de pestilentie, en de vurige kool ging voor Zijn
voeten henen. 6 Hij stond, en mat het land, Hij zag toe, en maakte de heidenen
los, en de gedurige bergen zijn verstrooid geworden; de heuvelen der eeuwigheid
hebben zich gebogen; de gangen der eeuw zijn Zijne.
Volgens
Deuteronomium 1:2 kon men de reis in elf dagen afleggen. Ik neem aan dat dit op
de rug van een lastdier gerekend is. De profeet Elia deed er namelijk enkele
eeuwen later veertig dagen over alvorens de berg Gods vanuit Berseba te
bereiken. Zie het artikel van 22.09.2017
op dit blog: de tocht van de profeet Elia naar de berg Gods Horeb in Arabië,
zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1505685600&stopdatum=1506290400
De
vermelde elf dagreizen van Deuteronomium 1:2 zullen de tijdsduur onder de beste
omstandigheden hebben voorgesteld. De Israëlieten die ruim een jaar na de
exodus vanaf de Horeb aan hun trek naar Kades begonnen hebben er overigens
langer dan elf dagen over gedaan.
In het
tweede jaar sinds de Exodus in 1482 v. Chr. in de tweede maand, dat de Joodse
maand Iar of april/mei volgens de westerse kalender is, op de twintigste dag
van die maand Iar verhief de wolk des HEEREN boven de tabernakel zich en
begonnen de Israëlieten aan hun trek naar de grens van het Beloofde Land Kanaän
nabij Kades (Numeri 10:11-14).
Het
Bijbelboek Numeri hoofdstuk 33 geeft de reisroute van pleisterplaats naar
pleisterplaats aan. Een hoofdstuk dat in het artikel van 20.05.2019 volledig geciteerd werd.
Numeri
33:1 Dit zijn de reizen der kinderen Israëls, die uit Egypteland uitgetogen
zijn, naar hun heiren, door de hand van Mozes en Aäron. 2 En Mozes schreef hun
uittochten, naar hun reizen, naar den mond des HEEREN; en dit zijn hun reizen,
naar hun uittochten.
Numeri
33:15 En zij verreisden van Rafidim, en legerden zich in de woestijn van Sinaï. 16 En zij verreisden uit de woestijn van
Sinaï, en legerden zich in Kibroth-thaava. 17 En zij verreisden van
Kibroth-thaava (lustgraven), en legerden zich in Hazeroth. 18 En
zij verreisden van Hazeroth, en legerden zich in Rithma.
De
aanvang van de trek onder leiding van ‘de wolk des HEEREN’ vanaf Horeb tot
Kades wordt gedetailleerd weergegeven vanaf Numeri 10:33:
Numeri
10:33 Zo togen zij drie dagreizen van
den berg des HEEREN; en de ark des verbonds des HEEREN reisde voor hun
aangezicht drie dagreizen, om voor hen een rustplaats uit te speuren. 34 En de
wolk des HEEREN was des daags over hen, als zij uit het leger verreisden. 35
Het geschiedde nu in het optrekken van de ark, dat Mozes zeide: Sta op, HEERE!
en laat Uw vijanden verstrooid worden, en Uw haters van Uw aangezicht vlieden! 36
En als zij rustte, zeide hij: Kom weder, HEERE! tot de tien duizenden der
duizenden van Israël!
Wat een
reis vol blijdschap had moeten zijn werd echter integendeel een reis van
klagende mensen die alleen met zichzelf bezig waren. Na drie dagen al begon het
klagen en kwam bij hen het Egypte dat zij een jaar eerder onder grote
verdrukking verlaten hadden, opnieuw in gedachten. Ondanks de slavenarbeid was
het eten blijkbaar van die aard geweest om er nu met heimwee naar te verlangen.
Numeri
11:1 En het geschiedde, als het volk
zich was beklagende, dat het kwaad was in de oren des HEEREN; want de HEERE
hoorde het, zodat Zijn toorn ontstak, en het vuur des HEEREN onder hen ontbrandde,
en verteerde, in het uiterste des legers. 2 Toen riep het volk tot Mozes; en
Mozes bad tot den HEERE; en het vuur werd gedempt. 3 Daarom noemde hij den naam
dier plaats Thab-era, omdat het vuur
des HEEREN onder hen gebrand had. 4 En het gemene volk, dat in het midden van hen was, werd met lust bevangen; daarom zo
weenden ook de kinderen Israëls wederom, en zeiden: Wie zal ons vlees te eten geven? 5 Wij gedenken aan de vissen, die wij in
Egypte om niet aten; aan de komkommers, en aan de pompoenen, en aan het look,
en aan de ajuinen, en aan het knoflook. 6
Maar nu is onze ziel dor, er is niet met al, behalve dit Man(na) voor onze
ogen! 7 Het Man(na) nu was als
korianderzaad, en zijn verf was als de verf van den bedolah. 8 Het volk liep
hier en daar, en verzamelde het, en maalde het met molens, of stiet het in
mortieren, en zood het in potten, en maakte daarvan koeken; en zijn smaak was
als de smaak van de beste vochtigheid der olie. 9 En wanneer de dauw des nachts
op het leger nederviel, viel het Man
op hetzelve neder. 10 Toen hoorde Mozes het volk wenen door hun huisgezinnen,
een ieder aan de deur zijner hut; en de toorn des HEEREN ontstak zeer; ook was
het kwaad in de ogen van Mozes.
Het
elfde hoofdstuk van het Bijbelboek Numeri verhaalt hoe de HEERE God vervolgens trekvogels
afleidt (11:31-34) en over het bivak van de Israëlieten in de woestijn op lage
hoogten laat overvliegen zodat ze gemakkelijk te vangen waren. De
Statenvertaling heeft hier ‘kwakkelen’ staan wat een oud Nederlandsch woord
voor ‘kwartel’ is. Een trekvogel uit de familie der fazanten. Tot walging toe
zouden zij dit vlees tot zich moeten nemen. Gedurende dertig dagen vertoefde de
wolk des HEEREN op dezelfde pleisterplaats alvorens naar de volgende
pleisterplaats op weg naar Kades te vertrekken.
Numeri
11:19 Gij zult niet een dag, noch twee dagen eten, noch vijf dagen, noch tien
dagen, noch twintig dagen; 20 Tot een
gehele maand toe, totdat het uit uw neus uitga, en u tot walging zij;
overmits gij den HEERE, Die in het midden van u is, verworpen hebt, en hebt
voor Zijn aangezicht geweend, zeggende: Waarom nu zijn wij uit Egypte getogen?
Als een
gevolg van een zeer grote plaag waar ze mee getroffen werden noemden ze de
pleisterplaats: Kibroth Thaava, wat lustgraven betekent.
Numeri
11:33 Dat vlees was nog tussen hun tanden, eer het gekauwd was, zo ontstak de
toorn des HEEREN tegen het volk, en de HEERE sloeg het volk met een zeer grote plaag. 34 Daarom
heet men den naam derzelver plaats Kibroth Thaava; want daar begroeven zij het volk, dat belust was geweest.
35 Van
Kibroth Thaava verreisde het volk naar Hazeroth; en zij bleven in Hazeroth.
Het is
belangrijk om nu het morrende volk van de periode in de wildernis voor de geest
te halen. Een homogene groep was het niet die een jaar eerder uit Egypte
vertrokken waren.
Exodus
12:37 Alzo reisden de kinderen Israëls
uit van Rameses naar Sukkoth, omtrent zeshonderd duizend te voet, mannen
alleen, behalve de kinderkens. 38 En
veel vermengd volk trok ook met hen op, en schapen, en runderen, gans veel
vee.
Het
waren niet alleen de Israëlieten die uitgetrokken waren maar ook een grote
groep van ‘vermengd volk’ die samen met de Israëlieten als een gevolg van de
tien plagen een totaal geruïneerd Egypte achterlieten. Dat zij een mengeling
van volk waren was nochtans het probleem niet. Voor God maakt het niet uit van
welk volk men afstamt of tot welke taalgroep men behoort. Wat belangrijk is dat
men ‘gelooft’ wanneer men geroepen wordt. Deze regel geld overigens over alle
bedelingen Gods heen zowel van verleden, heden als toekomst.
Johannes
1:10 Hij was in de wereld, en de wereld is door Hem gemaakt; en de wereld heeft
Hem niet gekend. 11 Hij is gekomen tot het Zijne, en de Zijnen hebben Hem niet
aangenomen. 12 Maar zovelen Hem aangenomen hebben, dien heeft Hij macht gegeven
kinderen Gods te worden, namelijk die in Zijn Naam geloven; 13 Welke niet uit den bloede, noch uit den wil
des vleses, noch uit den wil des mans, maar uit God geboren zijn.
De
Israëlieten verdeeld over twaalf clans gingen terug op de aartsvader Jakob die
in 1699 v. Chr. vanwege een wereldwijde hongersnood naar Egypte trok en daar
asiel kreeg en het land Gosjen toegewezen kreeg. Een familieverband van
zeventig mensen waren ze aanvankelijk geweest. Over de chronologie en algemene
geschiedenis van deze periode schreef ik eerder een artikel op dit blog op 06.03.2017: de eerste drieduizend jaar
sinds Genesis – chronologie Jozef tot Mozes, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1488754800&stopdatum=1489359600
Toen de
Israëlieten in Egypte tot een groot volk uitgroeiden werden ze als een gevaar
beschouwd en veroordeeld tot slavenarbeid waarbij ze voorraadsteden van
tichelsteen voor farao moesten bouwen. Vanuit deze verdrukking hadden ze op de
God van Abraham, Izaak en Jakob geroepen voor uitredding.
Exodus
2:23 En het geschiedde na vele dezer dagen, als de koning van Egypte gestorven
was, dat de kinderen Israëls zuchtten en schreeuwden over den dienst; en hun
gekrijt over hun dienst kwam op tot God. 24 En God hoorde hun gekerm, en God gedacht aan Zijn verbond met
Abraham, met Izak, en met Jakob. 25 En God zag de kinderen Israëls aan, en
God kende hen.
Het
antwoord van de HEERE God was Mozes die als toekomstige verlosser in de
wildernis voorbereid was. Deze geschiedenis heb ik eerder in een artikel op 03.04.2017 op dit blog gebracht: de
eerste drieduizend jaar (vervolg) - de chronologie van Mozes tot de Exodus, zie
link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1491170400&stopdatum=1491775200
De
geestelijke toestand van het volk der Israëlieten dat uit Egypte geleid werd
wordt door Paulus in het Nieuwe Testament als waarschuwing doorgegeven:
1
Korintiërs 10:1 En ik wil niet, broeders, dat gij onwetende zijt, dat onze
vaders allen onder de wolk waren, en allen door de zee doorgegaan zijn; 2 En
allen in Mozes gedoopt zijn in de wolk en in de zee; 3 En allen dezelfde
geestelijke spijs gegeten hebben; 4 En allen denzelfden geestelijken drank
gedronken hebben; want zij dronken uit de geestelijke steenrots, die volgde; en
de steenrots was Christus. 5 Maar in het meerder deel van hen heeft God geen
welgevallen gehad; want zij zijn in de woestijn ter nedergeslagen. 6 En deze
dingen zijn geschied ons tot voorbeelden, opdat wij geen lust tot het kwaad
zouden hebben, gelijkerwijs als zij lust gehad hebben. (Statenvertaling)
De Exodusgeneratie
der Israëlieten was getuige geweest van de vernietiging van het Egyptische
leger in de Schelfzee nadat zij op bijzondere wijze aan de vernietiging door de
hand van farao ontsnapt waren. De wolkkolom die hen leidde en de doortocht op
het droge door de Rode Zee heen was als een doop geweest. Het manna en het
water uit de rots dat hen daarna in de wildernis in leven hield was al een
beeld van de komende Messias. De Tien Woorden of de Wet hadden ze aangenomen en
hierbij volmondig verklaart dat zij die houden zouden. Dat was hun vrijwillige
keuze geweest. De Wet zagen zij echter als een louter plichtenleer zonder dat
er ooit een verandering van hun hart plaatsvond. De definitie van het geloof is
de volgende:
Hebreeën
11:1 Het geloof nu is een vaste grond
der dingen, die men hoopt, en een bewijs der zaken, die men niet ziet. 2
Want door hetzelve hebben de ouden getuigenis bekomen. 3 Door het geloof
verstaan wij, dat de wereld door het woord Gods is toebereid, alzo dat de
dingen, die men ziet, niet geworden zijn uit dingen, die gezien worden.
(Statenbijbel)
Na de
dertig dagen oponthoud te Kibroth Thaava ging de reis naar Kades verder.
Numeri
11:35 Van Kibroth Thaava verreisde het volk naar Hazeroth; en zij bleven in
Hazeroth.
Numeri
33:17 En zij verreisden van Kibroth-thaava (lustgraven), en legerden zich in Hazeroth.
18
En zij verreisden van Hazeroth, en legerden zich in Rithma.
Het
volgende oponthoud zou de pleisterplaats Hazeroth zijn. Gedurende zeven dagen
zouden zij daar bivakkeren vanwege een bijzondere geschiedenis.
Numeri
12:1 Mirjam nu sprak, en Aäron, tegen
Mozes, ter oorzake der vrouw, der Cuschietische, die hij genomen had; want hij had een Cuschietische ter vrouw
genomen. 2 En zij zeiden: Heeft dan de HEERE maar alleen door Mozes
gesproken? Heeft Hij ook niet door ons gesproken? En de HEERE hoorde het! 3 Doch de man
Mozes was zeer zachtmoedig, meer dan alle mensen, die op den aardbodem waren.
Te
Hazeroth zouden de Israëlieten zeven dagen bivakkeren als een gevolg van de
quarantaine periode die Mirjam, de zuster van Mozes, kreeg opgelegd vanwege
haar melaatsheid. Samen met haar broer Aäron hadden zij ‘tegen’ Mozes gesproken
in verband met diens Kuschietische vrouw. Deze geschiedenis wordt verhaalt in
Numeri 12:1-16. Hoe, wanneer en waarom Mozes een Kuschietische vrouw tot
echtgenote genomen had vinden we verder in de Bijbel niet vermeld? Het is de
Joodse oudheidhistoricus Flavius Josephus die deze geschiedenis brengt (Flavius
Josephus, Joodse Oudheden, Boek II,x.1-2). Het was tijdens de periode van Mozes
als jongeman en prins van Egypte toen hij een veldtocht tegen de Nubiërs
ondernam dat hij met Tharsis, de dochter van de koning van de Nubiërs, naar
Egypte terugkeerde. In mijn boek EXODUS,
2016, blz. 47-58, behandel ik uitgebreider deze geschiedenis. Bij zijn overijlde
vlucht naar Midian heeft hij de Kuschietische Tharsis moeten achterlaten.
Veertig jaar later heeft hij de inmiddels ook bejaarde Tharsis meegevoerd. De
Egyptenaren zouden zich zeker tegen haar gekeerd hebben. De actie van Mozes kan
men vanuit zijn natuur verklaren: zeer zachtmoedig dat hij was, meer dan alle
mensen, die op den aardbodem waren.
Numeri
12:15 Zo werd Mirjam buiten het leger zeven dagen gesloten; en het volk
verreisde niet, totdat Mirjam aangenomen werd. 16 Maar daarna verreisde het
volk van Hazeroth, en zij legerden zich in de woestijn van Paran.
Het is
vanuit de woestijn van Paran dat de twaalf verspieders naar het Beloofde Land
Kanaän werden uitgezonden.
Numeri
13:1 En de HEERE sprak tot Mozes, zeggende: 2 Zend u mannen uit: die het land
Kanaän verspieden, hetwelk Ik den kinderen Israëls geven zal; van elken stam
zijner vaderen zult gijlieden een man zenden, zijnde ieder een overste onder
hen. 3 Mozes
dan zond hen uit de woestijn van Paran, naar den mond des HEEREN; al
die mannen waren hoofden der kinderen Israëls. …
Numeri
13:20 Ook hoedanig het land zij, of het vet zij of mager, of er bomen in zijn
of niet; en versterkt u, en neemt van de vrucht des lands. Die dagen nu waren de dagen der eerste vruchten van de wijndruiven.
Volgens
de Joodse overlevering in de Seder Olam werd het land Kanaän door de twaalf
verspieders verkend vanaf 28 Sivan (mei/juni) tot 9 Ab (juli/augustus) en dit
op basis van de vermelding in Numeri 13:20 dat het de dagen der eerste vruchten
van de wijndruiven was.
Op
basis hiervan kunnen we berekenen dat de tocht vanaf de berg Gods Horeb tot
Kades een periode van ruim achtendertig dagen in beslag nam. Hun vertrek aan de
berg werd gedateerd op de twintigste dag van de tweede maand Iar. Hun aankomst
te Kades werd volgens de overlevering gedateerd op de achtentwintigste dag van
de derde maand Sivan.
Farao Sethos volgens de faraolijst van de oudheidhistoricus Herodotos
Met
onze aflevering van 13.05.2019 op
dit blog behandelden we Herodotos’ ANYSIS, de blinde farao uit de gelijknamige
stad Anysis, die we met Achnaton identificeerden. Zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?ID=3158659
Deze
week gaan we verder met het identificeren van de Griekse namen die Herodotos
via zijn faraolijst doorgaf. De farao die Anysis opvolgde kreeg de naam Sethos
van Herodotos.
“Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het
verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering
aan het verleden levend te houden en de
grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volken te vereeuwigen.”
De
oudheidhistoricus Herodotos schreef zijn historisch verslag ongeveer tussen de
jaren 450 en 420 voor Chr. De Romeinse staatsman Cicero noemde hem in diens
tijd ‘de vader
der historie’. Halikarnassos, de plaats waar hij geboren werd, lag aan de
zuidwestkust van het huidige Turkije. In Herodotos’ tijd was het een Griekse
kolonie. Herodotos was de eerste classicus die een gedetailleerd verslag over
Egypte neerschreef. Herodotos reisde het gehele land door tot aan de grens met
Nubië. In
mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015,
(blz. 43, 310, 345, 371, 375, 385) gaf ik heel wat aandacht aan Herodotos. De
Egyptische koningslijst van Herodotos is niet volledig. Hij vermeldt weliswaar
een bestaande lijst in zijn tijd van 330 koningen (Boek 2:100) die na de eerste
farao Menes over het land regeerden, maar geeft geen namen op. Al die namen
slaat hij over om daarna (Boek 2:102) alle aandacht op Sesostris en diens
opvolgers te richten.
Hierna de
betreffende faraolijst van Herodotos. In de linker kolom staan de Griekse namen
vermeld met rechts hun historische verankering op de tijdsbalk:
Herodotos
Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Feroos/Pheros2
:111Amonhotep II – 941
v. Chr.
Proteus2
:112Thothmosis IV – 800 v. Chr.
Rampsinitos2
:121Amonhotep III – 776 v. Chr.
Cheops2 :124piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Chefren2 :127piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Mykerinos2 :129piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Asychis2 :1368ste eeuw v. Chr.
Anysis2 :137tijdgenoot Sabakoos – 8ste eeuw v. Chr.
Sethos2
:141tijdgenoot Sanherib, Assyrië
– 709 v. Chr.
12 koningen 2 :147Ramessieden
Psammetichos2 :152675
v. Chr.
Neko2
:158Neko – 605 v. Chr.
Psammis2
:159
Apriës2
:161Hofra
Amasis2 :172525 v. Chr.
De
opvolger van Anysis volgens Herodotos’ faraolijst was Sethos. Hierna het citaat uit Boek 2:
141. After him
(Anysis) there came to the throne the priest of Hephaistos, whose name was Sethos. This man, they said, neglected
and held in no regard the warrior class of the Egyptians, considering that he
would have no need of them; and besides other slights which he put upon them,
he also took from them the yokes of corn-land which had been given to them as a
special gift in the reigns of the former kings, twelve yokes to each man. After
this, Sanacharib king of the
Arabians and of the Assyrians marched a
great host against Egypt. Then the warriors of the Egyptians refused to
come to the rescue, and the priest, being driven into a strait, entered into
the sanctuary of the temple and bewailed to the image of the god the danger
which was impending over him; and as he was thus lamenting, sleep came upon
him, and it seemed to him in his vision that the god came and stood by him and
encouraged him, saying that he should suffer no evil if he went forth to meet the army of the Arabians; for he himself
would send him helpers. Trusting in these things seen in sleep, he took with
him, they said, those of the Egyptians who were willing to follow him, and
encamped in Pelusion, for by this
way the invasion came: and not one of the warrior class followed him, but
shop-keepers and artisans and men of the market. Then after they came, there
swarmed by night upon their enemies mice
of the fields, and ate up their quivers and their bows, and moreover the
handles of their shields, so that on the next day they fled, and being without
defense of arms great numbers fell. And at the present time this king stands in
the temple of Hephaistos in stone, holding upon his hand a mouse, and by
letters inscribed he says these words: "Let him who looks upon me learn to
fear the gods."
Herodotos
beschrijft zijn Sethos als een priester van Hephaistos die na zijn
troonsbestijging de Egyptische militaire kaste niet bijzonder hoog achtte en hun
daarom ondermijnde door bepaalde voorrechten die zij onder de vorige farao ’s
genoten af te nemen. Hij was van mening geen leger nodig te hebben. Daarna
beschrijft Herodotos hoe een nakende Assyrische invasie van Egypte de noodzaak
van een leger duidelijk maakte en hij met een militieleger van vrijwilligers naar
de grens nabij Pelusium optrok. De naam van de Assyrische koning is Sanherib.
Een koning die ook in de Bijbel vermeld wordt en in 709 v. Chr. in het
veertiende regeringsjaar van koning Hizkia van Juda Jeruzalem belegerde maar daar
verslagen werd. Datzelfde jaar trok Sanherib voorafgaand tegen Egypte op.
Farao
Sethos kunnen we ontegensprekelijk in de tweede helft van de achtste eeuw v.
Chr. op de tijdsbalk onderbrengen. De identificatie wordt ook via de
verschillende historische bronnen mogelijk. De veldtocht van Sanherib tegen
Egypte wordt verhaald op diens zogenaamde prismastele die bewaard is gebleven. Een
nederlaag werd op de prismastele niet vermeld, integendeel! Hierna het betreffende citaat:
“…. The officials, nobles, and people of Ekron, who
had thrown Padi their king—bound by oath and curse of Assyria— into fetters of
iron and had given him over to Hezekiah,
the Judahite—he kept him in confinement like an enemy— their heart became
afraid, and they called upon the
Egyptian kings, the bowmen, chariots and horses of the king of Meluhha [Ethiopia], a
countless host, and these came to their aid. In the neighborhood of Eltekeh, their ranks being drawn up
before me, they offered battle. With the aid of Assur, my lord, I fought with them
and brought about their defeat. The
Egyptian charioteers and princes,
together with the Ethiopian king's charioteers, my hands captured alive in
the midst of the battle. Eltekeh and Timnah I besieged, I captured, and I took
away their spoil”.
Sanherib
vermeldt de koningen van Egypte in het meervoud samen met de koning van Ethiopië
die hij bovendien krijgsgevangen nam. Egypte en vooral de Nijldelta was in de
achtste eeuw v. Chr. een lappendeken van dynastieën die ieder over hun deel van
de delta heersten. Een eigennaam geeft Sanherib echter niet op. De
krijgsgevangen Egyptische koningen en prinsen voerde hij mee tot voor de
poorten van Jeruzalem dat onder Assyrische belegering lag. Zij waren daar
getuigen van de ondergang van het Assyrische leger waarbij de Engel des HEEREN
in de Pesachnacht 185.000 Assyrische soldaten vernietigde. Zie het artikel op
dit blog van 04.12.2018, de
Assyrische koning Sanherib chronologisch in lijn met de Bijbelse koning Hizkia
van Juda gebracht, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1543791600&stopdatum=1544396400
Een
Joodse legende leert dat na de vernietiging van het belegerende Assyrische
leger te Jeruzalem de Joden de
volgende morgen het Assyrische bivak binnentrokken en daar de farao van Egypte
en de Ethiopische koning Tirhaka van hun ketenen verlosten, en huiswaarts
zonden.
“…..In view of all the wonders
God had done for him, it was unpardonable that Hezekiah did not feel himself
prompted at least to sing a song of praise to God. Indeed, when the prophet
Isaiah urged him to it, he refused, saying that the study of the Torah, to
which he devoted himself with assiduous zeal, was a substitute for direct
expressions of gratitude. Besides, he thought God's miracles would become known
to the world without action on his part, in such ways as these: After the destruction of the Assyrian army,
when the Jews searched the abandoned camps, they found Pharaoh the king of Egypt and the Ethiopian king Tirhakah. These
kings had hastened to the aid of Hezekiah, and the Assyrians had taken them
captive and clapped them in irons, in which they were languishing when the Jews
came upon them. Liberated by Hezekiah, the two rulers returned to their
respective realms, spreading the report of the greatness of God everywhere. And
again, all the vassal troops in Sennacherib's army, set free by Hezekiah,
accepted the Jewish faith, and on their way home they proclaimed the kingdom of
God in Egypt and in many other lands.”
The Legends of the Jews, Boek
IX,
In mijn boek TIJD
en TIJDEN, 2015, blz. 307-311, breng ik de
aangehaalde historische bronnen samen en lever een historisch plaatje waar de
verschillende puzzelstukjes hun plaats vinden. De Bijbel is hierbij de
leidraad. De farao die de oudheidhistoricus Herodotos met de (Griekse) naam
Sethos doorgeeft is dezelfde persoon als farao (Hebreeuws) So uit de Bijbel.
Het is ook boeiend op te merken wat de buiten-Bijbelse bronnen weglaten, niet
vermelden. We hebben al gezien dat Sanherib nergens melding van zijn nederlaag
maakt. Maar ook Herodotos kreeg van de Egyptische priesters met wie hij over
deze epoque in gesprek ging, niet de volledige waarheid te horen. Zo wordt de
krijgsgevangenneming van de Egyptische en Ethiopische prinsen en edelen op het
slagveld bij Eltekeh door Sanherib niet vermeld. Volgens de eerder geciteerde
Joodse overlevering werd de farao van Egypte waarvan de naam niet wordt
meegedeeld, te samen met de Ethiopische koning Tirhaka door de Joden uit
Jeruzalem van hun ketenen bevrijd en huiswaarts gezonden. Zij waren getuigen
geweest van de vernietiging van het belegerende Assyrische leger voor de
poorten van Jeruzalem. Volgens de Joodse overlevering keerden zij huiswaarts
verkondigende de grootheid van de God van Israël. Maar deze informatie was ten
tijde van Herodotos door de Egyptenaren al lang verwijderd. Wat historisch na
ongeveer 275 jaar voor hen van waarde overbleef was de vermelding van een
veldslag tegen het leger van Sanherib en een standbeeld van de farao die in
zijn hand een muis vasthield met op de sokkel van het beeld een opschrift met
de boodschap om de goden (meervoud) te vrezen.
De bekende wetenschapper Isaac Newton die een revisionist van de geschiedenis van de oudheid
was, schreef ook zijn mening over farao So neer. Volgens Newton was de
Ethiopiër Sabakoos of Sabacon die Herodotos beschreef de Bijbelse farao So. En
mogelijk schrijft Newton, was Sabacon identiek met Sethon of Sethos. Hierna het betreffende gedeelte
dat ik van het internet plukte:
In the Dynasties of Manetho;
Sevechus is made the successor of Sabacon,
being his son; and perhaps he is the Sethon
of Herodotus, who became Priest of Vulcan, and neglected military discipline: for Sabacon is
that So or Sua with whom Hoshea King of Israel conspired against the Assyrians,
in the fourth year of Hezekiah, Anno Nabonass. 24. Herodotus tells
us twice or thrice, that Sabacon after a long Reign of fifty years relinquished
Egypt voluntarily, and that Anysis who fled from him, returned and Reigned
again in the lower Egypt after him, or rather with him: and that Sethon Reigned
after Sabacon, and went to Pelusium against the army of Sennacherib, and was relieved with a great multitude of
mice, which eat the bow-strings of the Assyrians; in memory of which the statue
of Sethon, seen by Herodotus, was made with a Mouse in its hand. A Mouse was
the Egyptian symbol of destruction, and the Mouse in the hand of Sethon
signifies only that he overcame the Assyrians with a great destruction. The
Scriptures inform us, that when Sennacherib invaded Judæa and besieged Lachish
and Libnah, which was in the 14th year of Hezekiah, Anno Nabonass. 34. the King
of Judah trusted upon Pharaoh King of Egypt, that is upon Sethon, and that Tirhakah King
of Ethiopia came out also to fight against Sennacherib, 2 King. xviii. 21.
& xix. 9. which makes it
probable, that when Sennacherib heard of the
Kings of Egypt and Ethiopia coming against him, he went from Libnah towards
Pelusium to oppose them, and was there surprised and set upon in the night by
them both, and routed with as great a slaughter as if the bow-strings of the
Assyrians had been eaten by mice. Some think that the Assyrians were smitten by
lightning, or by a fiery wind which sometimes comes from the southern parts of
Chaldæa. After this victory Tirhakah succeeding Sethon, carried his arms
westward through Libya and Afric to the mouth of the Straits: but Herodotus
tells us, that the Priests of Egypt
reckoned Sethon the last King of Egypt, who Reigned before the division of
Egypt into twelve contemporary Kingdoms, and by consequence before the
invasion of Egypt by the Assyrians.
(THE CHRONOLOGY OF ANCIENT
KINGDOMS AMENDED. A SHORT CHRONICLE from the First Memory of Things in Europe,
to the Conquest of Persia by Alexander the Great, by Sir ISAAC NEWTON, London,
MDCCXXVIII, 1728 AD)
Het boeiende aan de studie van Newton is dat deze
onderzoeker van de achttiende eeuw uitsluitend werkte met het historische
materiaal dat toen voorhanden was via de Bijbel, Flavius Josephus, Herodotos,
Diodorus en andere oudheidhistorici. Het archeologische terrein in Egypte lag
toen nog braak en zou pas voor het Westen toegankelijk worden na de veldtocht
van Napoleon in Egypte in de negentiende eeuw. Maar de eerder vermelde
oudheidhistorici had Newton door en door in de grondtekst bestudeerd en toen al
had hij een revisie van de Egyptische geschiedenis neergepend waar heden heel
wat bruikbare puzzelstukjes in te vinden zijn.
In mijn eerder vermelde studie TIJD en TIJDEN, 2015, blz.
307-311, identificeer ik farao Sethos
van Herodotos met farao Zet van de
drieëntwintigste dynastie van Manetho. Volgens het studiewerk van Donovan A.
Courville (The Exodus Problem and its Ramifications, Chapter XVIII) was de
laatste farao van dynastie XXIII met de naam Zet gelijk aan ‘Sethnakht’ de grondvester van de
twintigste dynastie. Sethnakht was volgens Courville een overgangsfiguur tussen
de twee dynastieën. De orthodoxe Egyptologie heeft niet veel informatie over
deze koning en veel over zijn afkomst en leven wordt gespeculeerd.
Farao ‘Sethos’ van Herodotos wordt opgevolgd door ‘twaalf
koningen’ die ieder voor een tijd over een gebied van Egypte heersten. Later
zou één van hen: farao Psammetichos, de alleenheerschappij overnemen.
Herodotos Boek 2:
147. but I will now recount that which other nations
also tell, and the Egyptians in agreement with the others, of that which
happened in this land: and there will be added to this also something of that
which I have myself seen. Being set free after
the reign of the priest of Hephaistos, the Egyptians, since they could not
live any time without a king, set up
over them twelve kings, having divided all Egypt into twelve parts. These
made intermarriages with one another and reigned, making agreement that they
would not put down one another by force, nor seek to get an advantage over one
another, but would live in perfect friendship: and the reason why they made
these agreements, guarding them very strongly from violation, was this, namely
that an oracle had been given to them at first when they began to exercise
their rule, that he of them who should pour a libation with a bronze cup in the
temple of Hephaistos, should be king of all Egypt (for they used to assemble
together in all the temples). …
De
identificatie van de Sethos van Herodotos met Sethnakht de grondvester van de
twintigste dynastie ligt voor de hand wanneer we in de twaalf koningen van
Herodotos als opvolgers van Sethos, de Ramessieden willen herkennen. Tien
Ramessieden die samen met Necho en Psammetichos de twaalf koningen van
Herodotos uitmaken. Het is een passend puzzelstuk dat men via deze
identificatie kan invoegen.
De orthodoxe Egyptologie heeft
op basis van haar foutieve veronderstelling dat er een dubbele Sothis-kalender
in het oude Egypte in gebruik was, farao Sethnakht in de twaalfde eeuw v. Chr.
geplaatst van 1185 tot 1182 v. Chr. en laat de Ramessieden daarna in
opeenvolging regeren en niet tegelijkertijd zoals Herodotos het doorgaf. Eerder
schreef ik op dit blog op 27.02.2017 een
artikel over de chronologie van het oude Egypte, waarin het gebruik van de
Sothis-kalender weerlegd wordt. Zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1488150000&stopdatum=1488754800
Volgens
Herodotos behoren Sethos en de twaalf koningen op de tijdsbalk aan het einde
van de achtste eeuw v. Chr. Dit heeft onder andere tot gevolg dat de invallen
van de zeevolken ten tijde van Ramses III nu ook aan het einde van de achtste
eeuw v. Chr. op de tijdsbalk onder te brengen zijn. De invallen van de
zeevolken en de chronologische revisie gaf ik aandacht in mijn boek ‘De Zonaanbidder, Achnaton de strenge en
hardvochtige farao volgens de profeet Jesaja’, 2016, blz. 149-158, met Appendix
1. Het boek begon ik als inleiding met het beleg van Troje dat gereviseerd nu
aan het begin van de achtste eeuw v. Chr. plaatsvind. De zogenaamde duistere
eeuwen van Griekenland ’s vallen nu weg en krijgen hun historische plaats op de
tijdsbalk. Of hoe belangrijk het
onderzoek van Herodotos’ rangschikking van de farao ’s vanaf Sesostris is.
Het Bijbelboek Openbaring en het herstel van Israël
Deuteronomium 28:64 En
de HEERE zal u verstrooienonder alle volken, van het ene einde
der aarde tot aan het andere einde der aarde; en aldaar zult gij andere goden
dienen, die gij niet gekend hebt, noch uw vaders, hout en steen. 65 Daartoe
zult gij onder dezelve volken niet stil zijn, en uw voetzool zal geen rust
hebben; want de HEERE zal u aldaar een bevend hart geven, en bezwijking der
ogen, en mattigheid der ziel. 66 En uw leven zal tegenover u hangen; en gij
zult nacht en dag schrikken, en gij zult van uw leven niet zeker zijn. 67 Des
morgens zult gij zeggen: Och, dat het avond ware; en des avonds zult gij
zeggen: Och, dat het morgen ware; vermits den schrik uws harten, waarmede gij
zult verschrikt zijn, en vermits het gezicht uwer ogen, dat gij zien zult.
(Statenvertaling)
Het hiervoor geciteerde
Bijbelcitaat gaat terug tot het voorjaar van 1443 v. Chr. aan de vooravond van
de inbezitneming van het Beloofde Land Kanaän door de twaalf stammen van Israël.
Dit Woord van God werd door Mozes uitgesproken kort voor zijn dood. De
geschiedenis van Israël volgend op de intocht in Kanaän werd gekenmerkt door
vallen en opstaan in hun verbond met de HEERE God. Uiteindelijk werden zij in
70 AD, veertig jaar na de verwerping van de Messias, uit het land gerukt en
begon hun wereldwijde verstrooiing of diaspora. De Romeinen onder leiding van
Titus vernietigden toen de Tempel en Jeruzalem. Geen steen bleef op de andere
staan, het leek alsof het definitief met Israël voorbij was. Het Europese christendom
dat later binnen het Romeinse Rijk politieke macht verwierf, leek in de plaats
van Israël geplaatst te zijn. Nochtans leert de Bijbel een herstel van de
Israëlieten in het oude land der vaderen, zowel geestelijk als nationaal.
Deuteronomium 30:1 Voorts
zal het geschieden, wanneer al deze dingen over u zullen gekomen zijn, deze zegen of deze vloek, die ik u
voorgesteld heb; zo zult gij het weder ter harte nemen, onder alle volken,
waarheen u de HEERE, uw God, gedreven heeft; 2 En gij zult u bekeren tot den
HEERE, uw God, en Zijner stem gehoorzaam zijn, naar alles, wat ik u heden
gebiede, gij en uw kinderen, met uw ganse hart en met uw ganse ziel. 3 En de
HEERE, uw God, zal uw gevangenis wenden, en Zich uwer ontfermen; en Hij zal u weder vergaderen uit al de
volken, waarheen u de HEERE, uw God, verstrooid had. 4 Al waren uw
verdrevenen aan het einde des hemels, van daar zal u de HEERE, uw God,
vergaderen, en van daar zal Hij u nemen. 5 En
de HEERE, uw God, zal u brengen in het land, dat uw vaderen erfelijk
bezeten hebben, en gij zult dat erfelijk bezitten; en Hij zal u weldoen, en zal
u vermenigvuldigen boven uw vaderen. (Statenvertaling)
Het eerder vermelde
christendom is niet te verwarren met de Bijbelse Ekklesia, het Lichaam van
Christus, dat sinds Pinksteren 30 AD over de eeuwen heen ‘uit’geroepen wordt en
bestaat uit individuele Joden en niet-Joden zowel mannen als vrouwen (Efeze
2:14-22). Het is een organisme dat vandaag in de wereld verborgen is (Matteüs
13:44). De relatie onderling tussen Christus en christenen is er één zoals
tussen vrienden en niet een zoals tussen een heer en zijn dienstknechten (Joh.
15:12-15). Ook de bedeling van de Genade, volgend op de bedeling onder de Wet
(Galaten 4:24) zal echter ooit afgesloten worden, waarna de draad met het oude
Israël, dat wonder boven wonder over de eeuwen heen in de volkeren-zee bewaard
is gebleven, door God opnieuw opgenomen wordt. Voor een overzicht van de
bedelingenleer, zie de hierna vermelde link met een artikel dienaangaande uit
het Zoeklicht van 11/2016, link: http://www.dekoningkomt.nl/debedelingenleer.html
Het laatste boek van de
Bijbel in het Nieuwe Testament gaat inhoudelijk volledig over het herstel van
Israël in de toekomst.
Openbaring 1:1 De openbaring van Jezus Christus, die
God hem gegeven heeft, om Zijn dienstknechten te tonen de dingen, die haast geschieden moeten; en die Hij door Zijn engel
gezonden, en Zijn dienstknecht Johannes
te kennen gegeven heeft; 2 Dewelke het woord Gods betuigd heeft, en de
getuigenis van Jezus Christus, en al wat hij gezien heeft. (Statenvertaling)
Vooraleer het Bijbelboek
Openbaring de toekomstige gebeurtenissen als vooraf geschreven geschiedenis behandelt
wordt de oude geschiedenis van Israël in de zeven brieven geadresseerd aan
zeven gemeenten in Klein-Azië, zeer herkenbaar weergegeven. De zeven gemeenten
bevonden zich in de volgende plaatsen: Efeze, Smyrna, Pergamon, Thyatira, Sardes,
Philadelphia en Laodicea. De zeven plaatsen lagen in het westelijke gedeelte
van de Romeinse provincie Asia tegenover de Egeïsche zee. Het karakter van de
zeven plaatselijke Gemeenten was heel verschillend van elkaar en was een type
van de geschiedenis van het oude Israël vanaf de Exodus tot de komst van de
Messias. Volgens de Bijbelvorser C.I. Scofield (1843/1921) hebben de zeven brieven
aan de zeven Gemeenten een viervoudige
toepassing: (1) lokaal, naar de Gemeenten die in 93 AD daadwerkelijk zijn
aangesproken; (2) vermanend, voor alle Gemeenten in alle tijden als
beproevingen waarmee ze hun ware spirituele staat in de ogen van God kunnen
onderscheiden; (3) persoonlijk, in de vermaningen aan hem "die een oor
heeft", en in de belofte "aan hem die overwint"; (4) profetisch,
als het onthullen van zeven fasen van de geschiedenis van de Gemeenten tot het
einde. Volgens punt 3 zijn de brieven voor de christen in de huidige bedeling
als vermaning en bemoediging gegeven zoals overigens heel de Schrift (Romeinen
15:4 en 1 Korintiërs 10:6).
Het woord: Gemeente in onze
Bijbelvertaling is een vertaling van het Griekse woord: EKKLESIA. Een Grieks
woord dat in de Bijbel ook gebruikt wordt voor de aanduiding van ‘kring’ en/of
‘vergadering’ wat de betekenis van het woord EKKLESIA weergeeft. Het woord werd
ook in het oude Griekenland gebruikt voor een vergadering van burgers ‘uit’ geroepen
tot een publieke positie. De geestelijke lessen in iedere brief zijn in
tegenstelling tot het historische niet aan een tijdsperiode gebonden. De
Bijbelse Nieuwtestamentische Gemeente is een vergadering, een kring van
gelovige individuen, zowel mannen als vrouwen en bestaande uit zowel niet-Joden
als Joden die over de eeuwen heen door God ‘uit’ geroepen worden.
Alle zeven brieven zijn
iedere keer gericht aan de engel der
gemeente: ‘Schrijf aan de engel der Gemeente te
…’. Hier kan alleen maar de Joodse gemeente of synagoge mee bedoelt zijn.
Tussen de Ekklesia, het lichaam van Christus, en de Heer Jezus Christus, het
hoofd van de Ekklesia, staat er namelijk geen engel of andere tussenpersoon. “Waar
twee of drie in mijn naam vergaderd zijn, daar ben Ik in uw midden”, zegt
Christus tot iedere kring van christenen, zonder tussenpersoon. De in de wereld
verborgen Nieuwtestamentische gemeente is bovendien standenvrij:
Galaten 3:27 Want gij allen, die in
Christus gedoopt zijt, hebt u met Christus bekleed. 28 Hierbij is geen sprake van Jood of Griek,
van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: gij allen zijt immers één in
Christus Jezus…
Colossenzen 3:10b … die
vernieuwd wordt tot volle kennis naar het beeld van zijn Schepper, 11 waarbij
geen onderscheid is tussen Griek en Jood, besneden of onbesneden, barbaar en
Skyth, slaaf en vrije, maar alles en in allen is Christus.
In God ’s relatie met
het oude Israël bevonden er zich tussenpersonen. De profeet Daniël vestigt bijvoorbeeld
de aandacht op de aartsengel Michael in diens bijzondere relatie en bediening
tot Israël.
Daniël 12:1 En te dier
tijd zal Michaël opstaan, die grote vorst, die
voor de kinderen uws volks staat,
als het zulk een tijd der benauwdheid
zijn zal, als er niet geweest is, sinds dat er een volk geweest is, tot op
dienzelven tijd toe; en te dier tijd zal uw volk verlost worden, al wie
gevonden wordt geschreven te zijn in het boek.
In Psalm 82 wordt naar
engelenmachten als goden over volken verwezen. Goden die op God ’s tijd ook
geoordeeld zullen worden.
Psalm 82:1 Een psalm van Asaf. God staat in de
vergadering Godes; Hij oordeelt in het
midden der goden; 2 Hoe lang zult gijlieden onrecht oordelen, en het
aangezicht der goddelozen aannemen? Sela. 3 Doet recht den arme en den wees;
rechtvaardigt den verdrukte en den arme. 4 Verlost den arme en den behoeftige,
rukt hem uit der goddelozen hand. 5 Zij weten niet, en verstaan niet; zij
wandelen steeds in duisternis; dies wankelen alle fondamenten der aarde. 6 Ik
heb wel gezegd: Gij zijt goden; en
gij zijt allen kinderen des Allerhoogsten; 7 Nochtans zult gij sterven als een
mens; en als een van de vorsten zult gij vallen. 8 Sta op, o God! oordeel het
aardrijk, want Gij bezit alle natiën.
Ik meen hier aangetoond
te hebben dat engelen als tussenpersonen altijd in een bijzondere relatie tot
Israël gestaan hebben zoals ook de brief van Paulus aan de Hebreeën vermeld:
1:14 Zijn zij niet allen
gedienstige geesten, die tot dienst
uitgezonden worden, om dergenen wil, die de zaligheid beërven zullen?
Het is aldus niet verwonderlijk
dat de brieven van Christus aan de zeven gemeenten in Asia aan engelen gericht
zijn. De eerste brief van Christus was
gericht aan de engel der Gemeente te Efeze. Hierna het betreffende
Bijbelgedeelte:
Openbaring 2:1 Schrijf aan den
engel der Gemeente van Efeze:
Dit zegt Hij, Die de zeven sterrenin
Zijn rechter hand houdt, Die in het midden der
zeven gouden kandelaren wandelt: 2 Ik
weet uw werken, en uw arbeid, en uw lijdzaamheid, en dat gij de kwaden niet
kunt dragen; en dat gij beproefd hebt degenen, die uitgeven, dat zij apostelen
zijn, en zij zijn het niet; en hebt ze leugenaars bevonden; 3 En gij hebt
verdragen, en hebt geduld; en gij hebt om Mijns Naams wil gearbeid, en zijt
niet moede geworden. 4 Maar Ik heb tegen u, dat gij uw eerste liefde hebt verlaten. 5 Gedenk dan, waarvan gij
uitgevallen zijt, en bekeer u, en doe de eerste werken; en zo niet, Ik zal u
haastelijk bij komen, en zal uw kandelaar van zijn plaats weren, indien gij u
niet bekeert. 6 Maar dit hebt gij, dat gij de werken der Nikolaieten haat,
welke Ik ook haat. 7 Die oren heeft, die hore wat de Geest tot de Gemeenten
zegt. Die overwint, Ik zal hem geven te eten van den boom des levens, die in het midden van het paradijs Gods is.
De brief aan Efeze beschrijft de geschiedenis van het oude Israël vanaf
Pinksteren 1483 v. Chr. met het geven van de Tien Woorden op de berg Gods in de
wildernis, vijftig dagen na de Exodus uit Egypte. Het was de periode van
‘ondertrouw’ van Israël op weg naar het Beloofde Land Kanaän. De profeten Hosea
en Jeremia beschrijven de bijzondere liefdesverhouding tussen de HEERE God en
Zijn verbondsvolk tijdens deze periode. De betekenis van ‘Efeze’ is dan ook de
‘lieflijke’.
Hosea 11:1 Als Israël
een kind was, toen heb Ik hem liefgehad,
en Ik heb Mijn zoon uit Egypte geroepen.
Jeremia 2:1 En des
HEEREN woord geschiedde tot mij, zeggende: 2 Ga en roep voor de oren van
Jeruzalem, zeggende: Zo zegt de HEERE: Ik gedenk der weldadigheid uwer jeugd, der liefde uwer ondertrouw, toen gij
Mij nawandeldet in de woestijn, in
onbezaaid land. 3 Israël was den HEERE een heiligheid, de eerstelingen Zijner
inkomste; allen, die hem opaten, werden voor schuldig gehouden; kwaad kwam hun
over, spreekt de HEERE.
Deuteronomium 7:6 Want
gij zijt een heilig volk den HEERE, uw God; u heeft de HEERE, uw God, verkoren,
dat gij Hem tot een volk des eigendoms zoudt zijn uit alle volken, die op den
aardbodem zijn. 7 De HEERE heeft geen lust tot u gehad, noch u verkoren, om uw
veelheid boven alle andere volken; want gij waart het weinigste van alle
volken. 8 Maar omdat de HEERE ulieden
liefhad, en opdat Hij hield den eed, dien Hij uw vaderen gezworen had,
heeft u de HEERE met een sterke hand uitgevoerd, en heeft u verlost uit het
diensthuis, uit de hand van Farao, koning van Egypte.
De Israëlieten
die hiervoor beschreven worden waren de jonge nieuwe generatie die in de
wildernis geboren werden en opgroeiden. Hun ouderen werden na hun weigering om
het Beloofde Land in geloof binnen te trekken veroordeeld tot een rondzwerven
in de wildernis. In de achtendertig jaar die daarop volgden zijn zij allen in
de wildernis aan hun levenseinde gekomen (Numeri 14:28). Zij zijn ‘de kwaden’
waar in Openbaring 2:2 naar verwezen wordt. Tien van de twaalf verspieders die
het Beloofde Land verkenden kwamen vol ongeloof terug en overtuigden het volk
dat zij allen zouden omkomen indien zij Kanaän zouden binnentrekken. De
Kanaänieten waren naar hun mening te sterk.
Numeri
13:31 Maar de mannen, die met hem opgetrokken waren, zeiden: Wij zullen tot dat
volk niet kunnen optrekken, want het is sterker dan wij. 32 Alzo brachten zij
een kwaad gerucht voort van het land, dat zij verspied hadden, aan de kinderen
Israëls, zeggende: Dat land, door hetwelk wij doorgegaan zijn, om het te
verspieden, is een land, dat zijn inwoners verteert; en al het volk, hetwelk
wij in het midden van hetzelve gezien hebben, zijn mannen van grote lengte. 33
Wij hebben ook daar de reuzen gezien, de kinderen van Enak, van de reuzen; en
wij waren als sprinkhanen in onze ogen, alzo waren wij ook in hun ogen.
(Statenvertaling)
Zie ook
de brief van Paulus aan de Hebreeën 3:15 Terwijl er gezegd wordt: Heden, indien
gij Zijn stem hoort, zo verhardt uw harten niet, gelijk in de verbittering
geschied is. 16 Want sommigen, als zij die gehoord hadden, hebben Hem
verbitterd, doch niet allen, die uit Egypte door Mozes uitgegaan zijn. 17 Over
welke nu is Hij vertoornd geweest veertig jaren? Was het niet over degenen, die
gezondigd hadden, welker lichamen gevallen zijn in de woestijn? 18 En welken
heeft Hij gezworen, dat zij in Zijn rust niet zouden ingaan, anders dan
dengenen, die ongehoorzaam geweest waren? 19 En wij zien, dat zij niet hebben kunnen ingaan vanwege hun ongeloof.
(Statenvertaling)
Zie het
artikel op dit blog van 20.05.2019: Chronologie
en reisroute van veertig jaar wildernis voor Israël.
De betekenis van de zeven sterren en de kandelaren van Openbaring 2:1 wordt in het
twintigste vers verklaart. Schrift verklaart zich met Schrift!:
Openbaring 1:20 De
verborgenheid der zeven sterren, die gij gezien hebt in Mijn rechter hand, en
de zeven gouden kandelaren. De zeven
sterren zijn de engelen der zeven Gemeenten; en de zeven kandelaren, die gij gezien hebt, zijn de zeven Gemeenten.
Dit zijn gegevens die we in
het Oude Testament terugvinden:
Leviticus 26:11 En Ik zal
Mijn tabernakel in het midden van u zetten; en Mijn ziel zal van u niet walgen.
12 En Ik zal in het midden van u
wandelen, en zal u tot een God zijn, en gij zult Mij tot een volk zijn. 13
Ik ben de HEERE, uw God, Die u uit het land der Egyptenaren uitgevoerd heb,
opdat gij hun slaven niet zoudt zijn; en Ik heb de disselbomen van uw juk
verbroken, en heb u doen rechtop staan.
Deuteronomium 23:14 Want de
HEERE, uw God, wandelt in het midden van
uw leger, om u te verlossen, en om uw vijanden voor uw aangezicht te geven;
daarom zal uw leger heilig zijn, opdat Hij niets schandelijks onder u zie, en
achterwaarts van u afkere. (Statenvertaling)
De HEERE God wil niets anders dan een volmaakte liefdesrelatie met zijn
verbondsvolk. Het fundament hiervan is ‘de eerste liefde’ zoals ze alleen
tussen twee geliefden bestaat. Men mag dan als individu nog zo ijverig zijn in
werk, arbeid en al de andere punten die in vers twee aangehaald worden, indien
men de eerste liefde verlaat is het alles voor niets geweest. Indien men zich
hiervan niet omkeert wordt de kandelaar die men moet zijn door de HEERE God uiteindelijk
weggenomen, en is men geen lichtdrager meer in een duistere wereld. Dit is bij
het oude Israël letterlijk in vervulling gegaan. Zij zijn na de Exodus als
lichtdrager begonnen (Exodus 19:1-6 en Jesaja 49:6) maar faalden al kort na de dood
van Jozua en de inname van Kanaän. De HEERE God had de generatie van de intocht
gewaarschuwd dat er zeven verdrukkingen zouden volgen indien zij hun ingeslagen
weg zouden aanhouden. In mijn laatste uitgave: Dertig Jubeljaren, 2018, blz. 15-21, heb ik de zeven historische
verdrukkingen geduid. Ook na de zevende verdrukking: de zeventigjarige
Babylonische Ballingschap, volharden zij in de keuze van hun weg en dit ondanks
de vele onheilswaarschuwingen door de profeten en leiders geleverd. In de
volheid der tijden openbaarde zich de Messias, de knecht des HEEREN, zoals door
de profeet Jesaja hoofdstuk 53, voorspelt, maar ook het aangeboden heil in
Jezus Christus werd afgewezen. Tijdens de periode die het Bijbelboek
Handelingen beschrijft werd Israël nog opgeroepen alsnog de opgestane Heer en
Heiland Jezus Christus aan te nemen (Handelingen 2:36, 3:12, 7:1-60, 28:17). Het
is opmerkelijk dat het Bijbelboek Handelingen eindigt met de geschiedenis van
de evangelieverkondiging van Paulus aan de voornaamsten der Joden te Rome, een
prediking die afgewezen werd.
Handelingen 28:24 En sommigen geloofden wel, hetgeen gezegd werd, maar
sommigen geloofden niet. 25 En tegen elkander oneens zijnde, scheidden zij; als
Paulus dit ene woord gezegd had, namelijk: Wel heeft de Heilige Geest gesproken
door Jesaja, den profeet, tot onze
vaderen, 26 Zeggende: Ga heen tot dit
volk, en zeg: Met het gehoor zult gij horen, en geenszins verstaan; en ziende
zult gij zien, en geenszins bemerken. 27 Want het hart dezes volks is dik
geworden, en met de oren hebben zij zwaarlijk gehoord, en hun ogen hebben zij
toegedaan; opdat zij niet te eniger tijd met de ogen zouden zien, en met de
oren horen, en met het hart verstaan, en zij zich bekeren, en Ik hen geneze.
28 Het zij u dan bekend, dat de zaligheid Gods den heidenen gezonden is, en
dezelve zullen horen. 29 En als hij dit gezegd had, gingen de Joden weg, veel
twisting hebbenden onder elkander.
De periode van dertig jaar tussen 30 AD met de uitstorting van de
Heilige Geest, de beloofde andere Trooster, over de eerste Gemeente te
Jeruzalem en 60 AD met het definitieve afwijzen van Jezus als de geprofeteerde
Messias door Israël werd gekenmerkt door een
bijzondere prediking tot het Joodse volk. Gedurende dertig jaar deed zich
tijdens de Gemeentesamenkomsten het fenomeen van de tongentaal voor. Gemeenteleden die in een vreemde taal en
engelentaal in de samenkomst een boodschap van God doorgaven. In de eerste
Korintiërsbrief van Paulus krijgt dit fenomeen aandacht via instructies die
tijdens de samenkomst in acht dienden genomen te worden (1 Kor. 14:1-40). Die
instructies waren blijkbaar hoogstnodig vanwege de verwarring die zich in
Korinthe voordeed. In 1 Korintiërs 14:21 haalt Paulus hierbij de profetie van
Jesaja aan:
Jesaja 28:11 Daarom zal Hij door belachelijke lippen, en door een andere tong tot dit volk spreken; 12 Tot dewelken Hij
gezegd heeft: Dit is de rust, geeft den moeden rust, en dit is de verkwikking; doch zij hebben niet willen horen.
(Statenvertaling)
1 Korintiërs 14:20 Broeders, wordt geen kinderen in het verstand, maar
zijt kinderen in de boosheid, en wordt in het verstand volwassen. 21 In de wet
is geschreven: Ik zal door lieden van
andere talen, en door andere lippen tot dit volk spreken, en ook alzo zullen
zij Mij niet horen, zegt de Heere. 22 Zo dan, de vreemde talen zijn tot een teken niet dengenen, die geloven,
maar den ongelovigen; en de profetie
niet den ongelovigen, maar dengenen, die geloven. (Statenvertaling)
Na de gebeurtenissen zoals in het Bijbelboek Handelingen hoofdstuk 28
beschreven hield het fenomeen van de bijzondere tongentaal op en verstomde deze
gave:
1 Korintiërs 13:8 De liefde vergaat nimmermeer; maar hetzij profetieën,
zij zullen te niet gedaan worden; hetzij
talen, zij zullen ophouden; hetzij kennis, zij zal te niet gedaan worden.
Gedurende dertig jaar zou de Heilige Geest van de HEERE God de deur voor
Israël op een kier laten en kregen zij gelegenheid alsnog Jezus Christus aan te
nemen en de ‘tijden der wederoprichting aller dingen’ te laten aanvangen. Zoals
Petrus het te Jeruzalem in 30 AD verkondigde:
Handelingen 2:38 En Petrus zeide tot hen: Bekeert u, en een iegelijk van
u worde gedoopt in den Naam van Jezus Christus, tot vergeving der zonden; en
gij zult de gave des Heiligen Geestes ontvangen. 39 Want u komt de belofte toe, en uw kinderen, en allen, die daar
verre zijn, zo velen als er de Heere, onze God, toe roepen zal.
Handelingen 3:19 Betert u dan, en bekeert u, opdat uw zonden mogen
uitgewist worden; wanneer de tijden der
verkoeling zullen gekomen zijn van het aangezicht des Heeren, 20 En Hij
gezonden zal hebben Jezus Christus, Die u tevoren gepredikt is; 21 Welken de
hemel moet ontvangen tot de tijden der
wederoprichting aller dingen, die God gesproken heeft door den mond van al
Zijn heilige profeten van alle eeuw.
In 60 AD zo een dertig jaar na Pinksteren met het begin van de Gemeente
werd de kandelaar weggenomen. Een nieuwe bedeling in Gods handelen met de mens
nam hier een aanvang. Vanaf nu zou ‘de zaligheid Gods den heidenen gezonden worden’.
De Efeze-brief van de apostel der heidenen: Paulus, dateren we in het jaar van
de gebeurtenissen van Handelingen hoofdstuk 28. Over het Israël van het Oude
Verbond kwam een verharding van Godswege:
2 Korintiërs 3:12 Dewijl wij dan zodanige hoop hebben,
zo gebruiken wij vele vrijmoedigheid in het spreken; 13 En doen niet
gelijkerwijs Mozes, die een deksel op zijn aangezicht leide, opdat de kinderen Israëls niet zouden sterk
zien op het einde van hetgeen te niet gedaan wordt. 14 Maar hun zinnen zijn verhard geworden; want
tot op den dag van heden blijft hetzelfde deksel in het lezen des Ouden
Testaments, zonder ontdekt te worden, hetwelk door Christus te niet gedaan
wordt. 15 Maar tot den huidigen dag toe,
wanneer Mozes gelezen wordt, ligt een deksel op hun hart. 16 Doch zo wanneer
het tot den Heere zal bekeerd zijn, zo wordt het deksel weggenomen.
(Statenvertaling)
Na het afsluiten van de huidige bedeling der genade, een tijdsperiode
die geen Oudtestamentische profeet ‘gezien’ heeft, zal de draad met het oude
Israël opgenomen worden en worden zij door de HEERE God hersteld: geestelijk en
nationaal in het oude land der vaderen. Het Bijbelboek Openbaring leert dit
duidelijk. De zeven brieven aan de zeven Gemeenten waar het Boek mee opent
nemen de draad op met de geschiedenis van Israël vanaf het geven van de Wet of
Tien Woorden met Sjavoeot in 1483 v. Chr. tot aan de komst van de Messias.
Tot slot wil ik opmerken dat de brief van Paulus aan de heidenchristenen
(Efeze 3) te Efeze haaks staat op de brief aan de Joodse Gemeente in diezelfde
plaats. Wanneer we de inhoud van de brief van Christus aan de Gemeente te Efeze
in het boek Openbaring vergelijken met de Efeze-brief van Paulus blijkt
duidelijk dat we met twee verschillende bedelingen of huishoudingen Gods in de
tijd te maken hebben. Het hoofdthema van de Efeze-brief van Paulus is ‘het
geheimenis van de roeping der heidenen'. Paulus ontvouwt Gods plan om mensen
uit elk volk, zowel vrouw als man van welke afkomst ook, samen te brengen in
Christus. In dit Lichaam is iedereen gelijk. Dit Lichaam is de Gemeente van
Christus. De Efeze-brief van Paulus leert dat een mens alleen door genade
behouden kan worden.
Efeze 2:4 Maar God, Die rijk is in barmhartigheid door Zijn grote
liefde, waarmede Hij ons liefgehad heeft, 5 Ook toen wij dood waren door de
misdaden, heeft ons levend gemaakt met Christus; (uit genade zijt gij zalig geworden), 6 En heeft ons mede opgewekt,
en heeft ons mede gezet in den hemel in Christus Jezus; 7 Opdat Hij zou betonen
in de toekomende eeuwen den uitnemenden rijkdom Zijner genade, door de
goedertierenheid over ons in Christus Jezus. 8 Want uit genade zijt gij zalig geworden door het geloof; en dat
niet uit u, het is Gods gave; 9 Niet uit
de werken, opdat niemand roeme. 10 Want wij zijn Zijn maaksel, geschapen in
Christus Jezus tot goede werken, welke God voorbereid heeft, opdat wij in
dezelve zouden wandelen. 11 Daarom gedenkt, dat gij, die eertijds heidenen
waart in het vlees, en die voorhuid genaamd werdt van degenen, die genaamd zijn
besnijdenis in het vlees, die met handen geschiedt; 12 Dat gij in dien tijd
waart zonder Christus, vervreemd van het
burgerschap Israëls, en vreemdelingen van de verbonden der belofte, geen
hoop hebbende, en zonder God in de wereld. 13 Maar nu in Christus Jezus, zijt
gij, die eertijds verre waart, nabij geworden door het bloed van Christus. 14 Want Hij is onze vrede, Die deze beiden een
gemaakt heeft, en den middelmuur des afscheidsels gebroken hebbende, 15 Heeft
Hij de vijandschap in Zijn vlees te niet gemaakt, namelijk de wet der geboden in inzettingen bestaande; opdat Hij die twee in
Zichzelven tot een nieuwen mens zou scheppen, vrede makende; 16 En opdat Hij
die beiden met God in een lichaam zou verzoenen door het kruis, de vijandschap
aan hetzelve gedood hebbende. 17 En komende, heeft Hij door het Evangelie vrede
verkondigd u, die verre waart, en dien, die nabij waren. 18 Want door Hem
hebben wij beiden den toegang door
een Geest tot den Vader. 19 Zo zijt gij dan niet meer vreemdelingen en
bijwoners, maar medeburgers der
heiligen, en huisgenoten Gods; 20
Gebouwd op het fondament der apostelen en profeten, waarvan Jezus Christus is de
uiterste Hoeksteen; 21 Op Welken het gehele gebouw, bekwamelijk samengevoegd
zijnde, opwast tot een heiligen tempel in den Heere; 22 Op Welken ook gij mede
gebouwd wordt tot een woonstede Gods in den Geest.
Met een te volgen aflevering wil ik de brief van Christus aan de
Gemeente te Smyrna bespreken: de tijdsperiode van Israël in de wildernis op weg
naar het Beloofde Land.
Chronologie en reisroute van veertig jaar wildernis voor Israël
In het Bijbelboek Numeri
hoofdstuk 33 vinden we de samenvatting door Mozes opgesteld, van de reizen
van het volk Israël vanaf de Exodus uit Egypte tot de intocht in het Beloofde
Land Kanaän veertig jaar later. Zij hebben weliswaar geen veertig jaar nodig
gehad tot het bereiken van de grens van Kanaän. Daar arriveerden zij één jaar
na de exodus uit Egypte al, maar weigerden toen het land in geloof binnen te
trekken uit vrees voor de inwoners. Het oordeel was een verblijf in de
wildernis aan de buitenrand van de grenzen van het Beloofde Land, totdat de
generatie van de exodus vanaf twintig jaar en ouder in de wildernis gestorven zou
zijn. Hoofdstuk 33 van het Bijbelboek Numeri geeft de reizen van Israël weer
van pleisterplaats tot pleisterplaats en begint de reisroute vanaf Rameses in
Egypte in de eerste maand Nisan (maart/april), op de vijftiende dag der eerste
maand; daags na het Pascha toen het leger van Israël aan haar grote trek begon.
Ik ga hierna het volledige hoofdstuk 33 citeren met de bekende namen der
pleisterplaatsen in vette druk weergeven. De meeste namen van de
pleisterplaatsen in de wildernis zijn vandaag moeilijk te identificeren. Dat de
pleisterplaatsen zich echter in de wildernis zuidelijk en oostelijk van Kanaän aan
de grenzen van Edom en Moab bevonden staat buiten twijfel. Er bestaat heel wat
verwarring over de reisroute van de Israëlieten. Het grote struikelblok voor
velen is de egyptologie en de datering van de geologische aardlagen in Kanaän
aan de hand van de Egyptische tijdlijn. Men zoekt namelijk bewijs van de
intocht van de Israëlieten in de verkeerde aardlagen. Dit onderwerp heeft de
voorbije vier jaren al heel wat aandacht op mijn blog gekregen. Het meest
recente artikel dienaangaande dateert alweer van 28.01.2019, de late datering van de exodus, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1548630000&stopdatum=1549234800
Numeri 33:1 Dit zijn de reizen der kinderen Israëls,
die uit Egypteland uitgetogen zijn, naar hun heiren, door de hand van Mozes en
Aäron. 2 En Mozes schreef hun
uittochten, naar hun reizen, naar den mond des HEEREN; en dit zijn hun reizen,
naar hun uittochten. 3 Zij reisden dan van Rameses; in de eerste maand, op
den vijftienden dag der eerste maand, des anderen daags van het pascha, togen
de kinderen Israëls uit door een hoge hand, voor de ogen van alle Egyptenaren; 4
Als de Egyptenaars begroeven degenen, welke de HEERE onder hen geslagen had,
alle eerstgeborenen; ook had de HEERE gerichten geoefend aan hun goden. 5 Als
de kinderen Israëls van Rameses
verreisd waren, zo legerden zij zich te Sukkoth.
6 En zij verreisden van Sukkoth, en legerden zich in Etham, hetwelk aan het
einde der woestijn is. 7 En zij verreisden van Etham, en keerden weder naar
Pi-hachiroth, dat tegenover Baäl-sefon is, en zij legerden zich voor Migdol. 8
En zij verreisden van Hachiroth, en gingen over, door het midden van de zee,
naar de woestijn, en zij gingen drie dagreizen in de woestijn Etham, en legerden
zich in Mara. 9 En zij verreisden
van Mara, en kwamen te Elim; in Elim
nu waren twaalf waterfonteinen en zeventig palmbomen, en zij legerden zich
aldaar. 10 En zij verreisden van Elim, en legerden zich aan de Schelfzee. 11 En
zij verreisden van de Schelfzee, en legerden zich in de woestijn Sin. 12 En zij verreisden uit de woestijn Sin, en zij
legerden zich in Dofka. 13 En zij verreisden van Dofka, en legerden zich in
Aluz. 14 En zij verreisden van Aluz, en legerden zich in Rafidim; doch daar was geen water voor het volk, om te drinken. 15
En zij verreisden van Rafidim, en legerden zich in de woestijn van Sinaï. 16 En zij verreisden uit de woestijn van
Sinaï, en legerden zich in Kibroth-thaava. 17 En zij verreisden van
Kibroth-thaava, en legerden zich in Hazeroth.
18 En zij verreisden van Hazeroth,
en legerden zich in Rithma. 19 En zij verreisden van Rithma, en legerden zich
in Rimmon-perez. 20 En zij verreisden van Rimmon-perez, en legerden zich in
Libna. 21 En zij verreisden van Libna, en legerden zich in Rissa. 22 En zij
verreisden van Rissa, en legerden zich in Kehelatha. 23 En zij verreisden van
Kehelatha, en legerden zich in het gebergte van Safer. 24 En zij verreisden van
het gebergte Safer, en legerden zich in Harada. 25 En zij verreisden van Harada,
en legerden zich in Makheloth. 26 En zij verreisden van Makheloth, en legerden
zich in Tachath. 27 En zij verreisden van Tachath, en legerden zich in Tharah. 28
En zij verreisden van Tharah, en legerden zich in Mithka. 29 En zij verreisden
van Mithka, en legerden zich in Hasmona. 30 En zij verreisden van Hasmona, en
legerden zich in Moseroth. 31 En zij verreisden van Moseroth, en legerden zich
in Bene-jaakan. 32 En zij verreisden van Bene-jaakan, en legerden zich in
Hor-gidgad. 33 En zij verreisden van Hor-gidgad, en legerden zich in Jotbatha. 34
En zij verreisden van Jotbatha, en legerden zich in Abrona. 35 En zij
verreisden van Abrona, en legerden zich in Ezeon-geber.
36 En zij verreisden van Ezeon-geber, en legerden zich in de woestijn Zin, dat
is Kades.
De voortreffelijke atlas van J. B. Wolters,
1961, schafte ik in 1975 bij het begin van mijn studie van de Bijbel aan. Het
was de eerste atlas van een inmiddels hele privéverzameling die ik sindsdien
opbouwde. Sinds het ontstaan van het www-internet kwamen daar nog ettelijke
interessante kaarten bij. De kaart van J.B. Wolters is voortreffelijk omdat het
via één rode lijn de trek van de Israëlieten toont zonder vraagtekens erbij.
Dat men de berg Gods in de Sinaïwoestijn plaatste heeft te maken met de
christelijke traditie die toen niet in vraag werd gebracht. Via een blauwe lijn
heb ik de trek vanuit Egypte tot de berg Gods in Arabië gecorrigeerd aangebracht.
Van daar af gaat het via een rode lijn naar Kades waar we de draad weer
opnemen. Vanuit Kades keerden zij na geruime tijd terug naar het gebied van
Ezeon-Geber aan de Schelfzee daarbij het gebied van Edom omcirkelende. Vandaar
ging het naar het noorden toe, naar het Beloofde Land.
37 En
zij verreisden van Kades, en legerden zich aan den berg Hor, aan het einde des lands van Edom. 38
Toen ging de priester Aäron op den berg Hor, naar den mond des HEEREN, en
stierf aldaar, in het veertigste jaar na
den uittocht van de kinderen Israëls uit Egypteland, in de vijfde maand, op den
eersten der maand. 39 Aäron nu was honderd drie en twintig jaren oud, als
hij stierf op den berg Hor. 40 En de Kanaäniet, de koning van Harad, die in het
zuiden woonde in het land Kanaän, hoorde, dat de kinderen Israëls aankwamen. 41
En zij verreisden van den berg Hor, en legerden zich in Zalmona. 42 En zij
verreisden van Zalmona, en legerden zich in Funon. 43 En zij verreisden van
Funon, en legerden zich in Oboth. 44 En zij verreisden van Oboth, en legerden
zich aan de heuvelen van Abarim, in de
landpale van Moab. 45 En zij verreisden van de heuvelen van Abarim, en
legerden zich in Dibon-gad. 46 En zij verreisden van Dibon-gad, en legerden
zich in Almon-diblathaim. 47 En zij verreisden van Almon-diblathaim, en
legerden zich in de bergen Abarim, tegen Nebo.
48 En zij verreisden van de bergen Abarim, en
legerden zich in de vlakke velden der Moabieten, aan de Jordaan van Jericho.
49 En zij legerden zich aan de Jordaan van Beth-jesimoth, tot aan Abel-sittim,
in de vlakke velden der Moabieten. 50 En de HEERE sprak tot Mozes, in de vlakke velden der Moabieten, aan de
Jordaan van Jericho, zeggende: 51 Spreek tot de kinderen Israëls, en zeg
tot hen: Wanneer gijlieden over de Jordaan zult gegaan zijn in het land Kanaän;
52 Zo zult gij alle inwoners des lands voor uw aangezicht uit de bezitting
verdrijven, en al hun beeltenissen verderven; ook zult gij al hun gegotene
beelden verderven, en al hun hoogten verdelgen. 53 En gij zult het land in
erfelijke bezitting nemen, en daarin wonen; want Ik heb u dat land gegeven, om hetzelve erfelijk te bezitten. 54
En gij zult het land in erfelijke bezitting nemen door het lot, naar uw
geslachten; dengenen, die veel zijn, zult gij hun erfenis meerder maken, en
dien, die weinig zijn, zult gij hun erfenis minder maken; waarheen voor iemand
het lot zal uitgaan, dat zal hij hebben; naar de stammen uwer vaderen zult gij
de erfenis nemen. 55 Maar indien gij de inwoners des lands niet voor uw
aangezicht uit de bezitting zult verdrijven, zo zal het geschieden, dat, die
gij van hen zult laten overblijven, tot doornen zullen zijn in uw ogen, en tot
prikkelen in uw zijden, en u zullen benauwen op het land, waarin gij woont. 56
En het zal geschieden, dat Ik u zal doen, gelijk als Ik hun dacht te doen.
(Statenvertaling)
Hierna volgen nog enkele accenten wat de chronologie
van de veertig jaren betreft. Het Bijbelboek Exodus 19:1 leert dat de Israëlieten in de derde maand na de exodus uit Egypte, op dezelfde dag, in de
woestijn aan de berg Gods arriveerden. Het vertrek uit Egypte hebben we gezien geschiedde
op 15 nisan van het jaar 1483 v. Chr., en hun aankomst bij de berg Gods viel in
de derde maand op 15 Siwan. Een dag later besteeg Mozes alleen de berg Gods. Dit
is een geschiedenis die algemeen goed bekend is. Mozes krijgt op de berg het
Woord van God, geschreven op stenen tabletten. Terwijl Mozes veertig dagen en
veertig nachten op de berg Gods verblijft, keert in de aanbidding van een
gouden kalf, het volk van Israël hem de rug toe, terug naar de goden van
Egypte. Deze bekende geschiedenis verhaalt Stefanus in het Nieuwe Testament in
30 AD opnieuw voor de leiders van Israël, toen:
Handelingen 7:36
Deze heeft hen uitgeleid, doende
wonderen en tekenen in het land van Egypte, en in de Rode zee, en in de woestijn, veertig jaren. 37 Deze is de Mozes, die tot de kinderen
Israëls gezegd heeft: De Heere, uw God, zal u een Profeet verwekken uit uw
broederen, gelijk mij; Dien zult gij horen. 38 Deze is het, die in de
vergadering des volks in de woestijn was met den Engel, Die tot hem sprak op
den berg Sinaï, en met onze vaderen; welke de
levende woorden ontving, om ons die te geven. 39 Denwelken onze vaders niet
wilden gehoorzaam zijn, maar verwierpen
hem, en keerden met hun harten weder naar Egypte; 40 Zeggende tot Aäron:
Maak ons goden, die voor ons heengaan; want wat dezen Mozes aangaat, die ons
uit het land van Egypte geleid heeft, wij weten niet, wat hem geschied is. 41
En zij maakten een kalf in die dagen, en brachten offerande tot den afgod, en
verheugden zich in de werken hunner handen. 42 En God keerde Zich, en gaf hen
over, dat zij het heir des hemels dienden, gelijk geschreven is in het boek der
profeten: Hebt gij ook slachtofferen en offeranden Mij opgeofferd, veertig
jaren in de woestijn, gij huis Israëls? 43 Ja, gij hebt opgenomen den
tabernakel van Moloch, en het
gesternte van uw god Remfan, de
afbeeldingen, die gij gemaakt hebt, om die te aanbidden; en Ik zal u overvoeren
op gene zijde van Babylon. 44 De tabernakel der getuigenis was onder onze
vaderen in de woestijn, gelijk geordineerd had Hij, Die tot Mozes zeide, dat
hij denzelven maken zou naar de afbeelding, die hij gezien had;
De
tabletten met het Woord van God die Mozes bij zijn eerste verblijf op de berg
Gods ontvangen heeft, verbreekt hij voor de ogen van de Israëlieten, die
tijdens zijn afwezigheid in hun hart naar de goden van Egypte waren
teruggekeerd. Daarna gaat Mozes opnieuw de berg op (Deuteronomium 9:17-19),
voor veertig dagen en veertig nachten.
Tweemaal
veertig dagen later zijn we haast drie maanden verder en volgens de Joodse overlevering in de Seder Olam
was het pas met Jom Kippoer, de
grote Verzoendag in de maand Tisjri (september/oktober) 1483 v. Chr., dat Mozes
van de berg Gods kwam en de bouw van het Heiligdom met de ark van het verbond
begon. Het volk Israël werd vergeven en kreeg nogmaals een kans tot het
bereiken van hun doel.
Exodus
39:42 Naar alles, wat de HEERE aan Mozes geboden had, alzo hadden de kinderen
Israëls het ganse werk gemaakt. 43 Mozes nu bezag het ganse werk, en ziet, zij
hadden het gemaakt, gelijk als de HEERE geboden had; alzo hadden zij het
gemaakt. Toen zegende Mozes hen.
Eén jaar na de exodus was de tent der
samenkomst in de woestijn in de maand april 1482 v. Chr. klaar.
Exodus
40:16 Mozes nu deed het naar alles, wat hem de HEERE geboden had; alzo deed
hij. 17 En het geschiedde in de eerste
maand, in het tweede jaar, op den eersten der maand, dat de tabernakel
opgericht werd….
Exodus
40:34 Toen
bedekte de wolk de tent der samenkomst; en de heerlijkheid des HEEREN vervulde
den tabernakel. 35 Zodat Mozes niet kon ingaan in de tent der
samenkomst, dewijl de wolk daarop bleef, en de heerlijkheid des HEEREN den
tabernakel vervulde. 36 Als nu de wolk opgeheven werd van boven den tabernakel,
zo reisden de kinderen Israëls voort in
al hun reizen. 37 Maar als de wolk niet opgeheven werd, zo reisden zij niet
tot op den dag, dat zij opgeheven werd. 38 Want de wolk des HEEREN was op den
tabernakel bij dag, en het vuur was er bij nacht op, voor de ogen van het ganse
huis Israëls in al hun reizen.
De
datering van het wonen van de HEERE God, de Sjekinah of de Heerlijkheid des HEEREN,
in de wolkkolom in de tent der samenkomst, valt naar Exodus 40:17, in de eerste maand van het tweede jaar
sinds de Exodus uit Egypte, op de eerste dag van die maand ofwel
april van de westerse kalender in het jaar 1482
v. Chr. en vierden zij veertien dagen later hun eerste Pesachfeest in de
woestijn:
Numeri 9:1 En de HEERE sprak
tot Mozes in de woestijn van Sinaï, in het tweede jaar, nadat zij uit
Egypteland uitgetogen waren, in de eerste maand, zeggende: 2 Dat de kinderen
Israëls het pascha houden zouden, op zijn gezetten tijd. 3 Op den veertienden dag in deze maand, tussen twee avonden zult gij dat
houden, op zijn gezetten tijd; naar al zijn inzettingen, en naar al zijn
rechten zult gij dat houden. 4 Mozes dan sprak tot de kinderen Israëls, dat zij
het pascha zouden houden. 5 En zij hielden het pascha op den veertienden dag
der eerste maand, tussen de twee avonden, in de woestijn van Sinaï; naar alles,
wat de HEERE Mozes geboden had, alzo deden de kinderen Israëls.
Vijftig
dagen later zouden ze de woestijn van Sinaï – de berg Gods – op hun trektocht
naar het Beloofde Land, verlaten.
Numeri
10: 11
En het geschiedde in het tweede jaar, in
de tweede maand, op den twintigsten van de maand, dat de wolk verheven werd
van boven den tabernakel der getuigenis. 12 En de kinderen Israëls togen op,
naar hun tochten, uit de woestijn Sinaï; en de wolk bleef in de woestijn Paran.
13 Alzo togen zij vooreerst op, naar
den mond des HEEREN, door de hand van Mozes.
Vanuit
de wildernis rondom de berg Sinaï, trokken ze in mars kolom naar de woestijn
van Paran.
Numeri
12:16 Maar daarna verreisde het volk van Hazeroth (zie 33:17), en zij legerden
zich in de woestijn van Paran.
Het is
vanuit de woestijn van Paran nabij Kades dat twaalf verspieders naar het Beloofde Land Kanaän werden
uitgezonden.
Numeri
13:1 En de HEERE sprak tot Mozes, zeggende: 2 Zend u mannen uit: die het land
Kanaän verspieden, hetwelk Ik den kinderen Israëls geven zal; van elken stam
zijner vaderen zult gijlieden een man zenden, zijnde ieder een overste onder
hen. 3 Mozes dan zond hen uit de woestijn van Paran, naar den mond des HEEREN;
al die mannen waren hoofden der kinderen Israëls.
Dit is
een geschiedenis die algemeen bekend is. De twaalf verspieders verkennen gedurende
veertig dagen het land, komen terug met druiventrossen die ze amper kunnen dragen,
bevestigen dat het een land van melk en honing is, kortom een vruchtbaar land
van overvloed. Maar tien van de twaalf verspieders overtuigen het volk dat het
land onneembaar is vanwege de sterkte van de inwoners. Met zekerheid zouden zij
ten onder gaan moesten ze pogen het land in te nemen. Het zijn alleen Jozua en
Kaleb die geloof hebben en het land willen binnentrekken. Het volk echter laat
zich overtuigen door de tien ongehoorzame verspieders en weigert binnen te
trekken. Het resultaat is dat alle volwassenen van twintig jaar en daarboven
gedoemd worden in de woestijn aan de rand van het Beloofde Land te blijven, tot
zij allen gestorven zijn. De nieuwe generatie zou samen met Jozua en Kaleb
achtendertig jaar later in 1443 v. Chr., het Beloofde Land binnentrekken.
Numeri 14:28 Zeg tot hen: Zo
waarachtig als Ik leef, spreekt de HEERE, indien Ik ulieden zo niet doe, gelijk
als gij in Mijn oren gesproken hebt! 29 Uw dode lichamen zullen in deze
woestijn vallen; en al uw getelden, naar uw gehele getal, van twintig jaren oud en daarboven, gij, die tegen Mij gemurmureerd
hebt. 30 Zo gij in dat land komt, over hetwelk Ik Mijn hand opgeheven heb, dat
Ik u daarin zou doen wonen, behalve Kaleb, de zoon van Jefunne, en Jozua, de
zoon van Nun. 31 En uw kinderkens, waarvan gij zeidet: Zij zullen ten roof
worden! die zal Ik daarin brengen, en die zullen bekennen dat land, hetwelk gij
smadelijk verworpen hebt. 32 Maar u aangaande, uw dode lichamen zullen in deze
woestijn vallen! 33 En uw kinderen zullen gaan weiden in deze woestijn, veertig
jaren, en zullen uw hoererijen dragen, totdat uw dode lichamen verteerd zijn in
deze woestijn. 34 Naar het getal der dagen, in welke gij dat land verspied
hebt, veertig dagen, elken dag voor elk jaar, zult gij uw ongerechtigheden dragen,
veertig jaren, en gij zult gewaar worden Mijn afbreking. 35 Ik, de HEERE, heb
gesproken: zo Ik dit aan deze ganse boze vergadering dergenen, die zich tegen
Mij verzameld hebben, niet doe, zij zullen in deze woestijn te niet worden, en
zullen daar sterven!
Na de
oordeelaankondiging van Numeri 14:28-35 was er een poging van de Israëlieten
toch het Beloofde Land vanuit het zuiden binnen te rukken, maar werden naar het
woord van Mozes smadelijk door de Kanaänieten en Amalekieten verslagen ( Num.
14:40-45) en teruggedreven tot Horma toe.
Te
Kades-barnea zouden de Israëlieten lange tijd vertoeven. De Joodse overlevering
volgens de Seder Olam laat hen
gedurende negentien jaar, de helft
van de achtendertigjarige wildernistocht, te Kades verblijven (Deut. 1:46).
Deuteronomium
2:14 De dagen nu, die wij gewandeld hebben van Kades-barnea, totdat wij over de beek Zered getogen zijn, waren acht en dertig jaren; totdat het ganse
geslacht der krijgslieden uit het midden der heirlegers verteerd was, gelijk de
HEERE hun gezworen had.
De trek
door de woestijn van pleisterplaats naar pleisterplaats, na deze
gebeurtenissen, staat in het Bijbelboek Numeri hoofdstuk 33 gedetailleerd
beschreven. In totaal waren er tweeënveertig
pleisterplaatsen op hun reis door de wildernis. De trek van de ene
pleisterplaats naar de andere geschiedde onder leiding van ‘de wolk des HEEREN’
zoals we in Exodus 40:36-38 eerder gelezen hebben.
Exodus
40:36 Als nu de wolk opgeheven werd van
boven den tabernakel, zo reisden de kinderen Israëls voort in al hun reizen.
37 Maar als de wolk niet opgeheven werd, zo reisden zij niet tot op den dag,
dat zij opgeheven werd. 38 Want de wolk des HEEREN was op den tabernakel bij
dag, en het vuur was er bij nacht op, voor de ogen van het ganse huis Israëlsin al
hun reizen.
Het
getal tweeënveertig ‘42’ zien we ook in het Bijbelboek Openbaring vermeld. Daar
niet als een getal dat 42 pleisterplaatsen voorstelt maar als een getal dat de
toekomstige tijdsperiode weergeeft dat een gelovige rest van de Israëli’s een
ballingschap in de over-Jordaanse woestijn doorbrengt terwijl in Israël en de
wereld het eindtijd-’beest’ beter bekend onder de naam antichrist, gedurende
tweeënveertig maanden (Openbaring 13:) zijn ding mag doen. Aan het einde van
die tijdsperiode, ook Jacob ’s benauwdheid genoemd, zal de Koning der koningen
en de Heer der heren Zijn koninkrijk oprichten en Israël definitief herstellen.
Het meest recente artikel op dit over dit onderwerp dateert van 25.02.2019, het dal Achor, een deur der
hoop…, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1551049200&stopdatum=1551654000
Over de
tijdsperiode van achtendertig jaar geeft Mozes geen jaartallen door. Het waren
wat chronologie betreft achtendertig ‘stille’
jaren. We weten niet hoelang zij telkens op hun trek door de wildernis in
de tweeënveertig vermelde pleisterplaatsen verbleven hebben. Het veertigste
jaar echter, het jaar van de intocht, is nauwkeurig weergegeven tot op de dag,
maand en jaar toe.
De
jongeren tot en met twintig jaar wiens leven gespaard werd groeiden tijdens
deze periode samen met de nieuwe generaties die in die achtendertigjarige
periode in de woestijn geboren werden, tot volwassenen op. En nu tot een volk
dat op de HEERE God vertrouwde. De Bijbel noemt dit de bruidstijd
van het oude Israël.
Jeremia
2:1 Het woord des HEREN nu kwam tot mij: 2 Ga, predik ten aanhoren van
Jeruzalem: Zo zegt de HERE: Ik gedenk de genegenheid van uw jeugd, de liefde van uw
bruidstijd, toen gij Mij gevolgd waart in de woestijn, in onbezaaid land;
3 Israël was de HERE geheiligd, de eersteling zijner opbrengst; allen die
daarvan wilden eten, zouden schuld op zich laden, onheil zou over hen komen,
luidt het woord des HEREN.
Hosea
2:13 Daarom zie, Ik zal haar lokken, en haar leiden in de woestijn, en spreken
tot haar hart. 14 Ik zal haar aldaar haar wijngaarden geven, en het dal Achor
maken tot een deur der hoop. Dan zal zij daar zingen als in de dagen van haar jeugd, als ten dage toen zij trok uit Egypte.
Het
Bijbelboek Numeri hoofdstuk 33 geeft een samenvatting van alle reizen van
pleisterplaats tot pleisterplaats in de wildernis. Andere reisvermeldingen
zoals in Numeri 21:1-35 dienen naar best vermogen in Numeri 33 ingevoegd te
worden. De pleisterplaatsen bevonden zich rond omheen het gebied van Edom in
het gebergte van Seïr (Deuteronomium 2:1), zoals de bijgevoegde landkaart uit
de Bijbelatlas van J. B. Wolters aantoont. Alle pleisterplaatsen vandaag
identificeren is niet meer mogelijk. Ik neem aan dat net zoals het geval was bij
Sukkot de Israëlieten dikwijls zelf namen aan hun pleisterplaatsen gaven
(Exodus, 2016, blz. 79-80). De archeologie (wanneer ze eerlijk is) kan ook geen
soelaas brengen, aangezien de Israëlieten gedurende veertig jaar een
nomadenbestaan leidden, dat geen sporen in de grond nalaat.
In
Egypte is het overigens op dit gebied nog erger gesteld waarbij heelder
hoofdsteden tot op heden niet geïdentificeerd werden, door de archeologie
tevoorschijn gebracht. Een voorbeeld is de hoofdplaats Itj-taoey van de
twaalfde dynastie waar de juiste ligging tot op heden een vraagteken blijft
(zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 89/98). Een ander voorbeeld is de hoofdplaats
Saïs van de zesentwintigste dynastie waar twijfel over de juiste ligging
bestaat.
De Koninklijke begraafplaats van de farao ’s van de zesentwintigste dynastie
met alle pracht en praal door de oudheidhistoricus Herodotos (boek 2:169/170)
beschreven werd tot op heden niet gevonden (zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz.
375/384). Nog een voorbeeld is de hoofdstad Avaris die de Hyksos volgens
Manetho bouwden. Tegenwoordig wordt de plaats Tell el Daba in de Nijldelta als
het Avaris van de oudheid geïdentificeerd alhoewel heel wat vragen blijven. Zie
het artikel van 21.05.2018 op dit
blog: Waar lag de vestingstad stad Avaris en wie bouwde ze?, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1526853600&stopdatum=1527458400
Herodotos’ ANYSIS, de blinde farao uit de gelijknamige stad Anysis
Met
onze aflevering van 06.05.2019 op
dit blog behandelden we farao Asychis van de Egyptische koningslijst volgens de
oudheidhistoricus Herodotos. Hij werd geïdentificeerd met farao Bocchoris uit
de achtste eeuw v. Chr. Na farao Asychis regeerde volgens Herodotos een blinde
man uit de stad Anysis, wiens naam eveneens
Anysis was. Hierna de faraolijst van
Herodotos samen met hun historische verankering op de tijdsbalk:
Herodotos
Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Feroos/Pheros2
:111Amonhotep II – 941
v. Chr.
Proteus2
:112Thothmosis IV – 800 v. Chr.
Rampsinitos2
:121Amonhotep III – 776 v. Chr.
Cheops2 :124piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Chefren2 :127piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Mykerinos2 :129piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Asychis2 :1368ste eeuw v. Chr.
Anysis2
:137tijdgenoot Sabakoos – 8ste
eeuw v. Chr.
Sethoos2 :141tijdgenoot Sanherib, Assyrië – 716 v. Chr.
12
koningen 2 :147Ramessieden
Psammetichos2 :152675
v. Chr.
Neko2
:158Neko – 605 v. Chr.
Psammis2
:159
Apriës2
:161Hofra
Amasis2 :172525 v. Chr.
Hierna
het betreffende gedeelte over farao Anysis uit het werk van Herodotos:
Book 2:137. and after
him reigned a blind man of the city of Anysis,
whose name was Anysis. In his reign the
Ethiopians and Sabacos the king of the
Ethiopians marched upon Egypt with a great host of men; so this blind man
departed, flying to the fen-country, and the
Ethiopian was king over Egypt for fifty years, during which he performed
deeds as follows:-- whenever any man of the Egyptians committed any
transgression, he would never put him to death, but he gave sentence upon each
man according to the greatness of the wrong-doing, appointing them work at throwing
up an embankment before that city from whence each man came of those who
committed wrong. Thus the cities were made higher still than before; for they
were embanked first by those who dug the channels in the reign of Sesostris,
and then secondly in the reign of the Ethiopian, and thus they were made very
high: and while other cities in Egypt also stood high, I think in the town at
Bubastis especially the earth was piled up. In this city there is a temple very
well worthy of mention, for though there are other temples which are larger and
built with more cost, none more than this is a pleasure to the eyes. Now
Bubastis in the Hellenic tongue is Artemis, … …
Achnaton uit Achet-aton
De
oudheidhistoricus Herodotos brengt in zijn tweede boek (Boek 2, 137-140) het
verhaal van een blinde farao met de naam Anysis,
een naam die eveneens met een stad in Egypte verbonden was: Anysis. Wie was deze farao wiens naam
Herodotos noteerde in de vijfde eeuw v. Chr. toen hij in Egypte met de
priesters aldaar navraag deed naar hun geschiedenis? Let op: de naam
Anysis is bij Herodotos een Griekse versie van een faraonaam. De tijdsperiode
waar we Anysis op de tijdsbalk moeten onderbrengen is de achtste eeuw v. Chr. Dit
blijkt onder meer met de vermelding van de Ethiopiër Sabakoos als tijdgenoot die
in de achtste eeuw v. Chr. thuishoort. Na de regeerperiode van Anysis volgde de
regeerperiode van farao Sethos die volgens Herodotos Boek 2, 141, een
tijdgenoot van de Assyriër Sanherib was. De regeerperiode van Sanherib is via
de Bijbelse koning Hizkia vast op de tijdsbalk verankerd met de jaren: 705/680
v. Chr. (TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: Kroniek van koning Hizkia van Juda,
blz. 327-330).
De
erudiete Dr. Immanuel Velikovsky
(1895/1979) legde in zijn studie ‘Oedipus
and Akhnaton, 1960, deel I, De
blinde koning’, eveneens de link met de blinde Anysis van Herodotos en identificeerde
in zijn boek: ‘Oedipus and Akhnaton, (1960)’, farao Achnaton met Anysis en met Oedipus uit de Griekse legende. Een
legende die men overigens nooit tot een Griekse historische gebeurtenis heeft
kunnen terugvoeren. Velikovsky heeft echter aangetoond het hier geen specifiek Griekse
legende betreft maar dat het in wezen gaat over een historische tragedie uit
het oude Egypte. Hij identificeert de Oedipus
van het Griekse Thebe overtuigend met farao Achnaton van het Egyptische Thebe. Zijn werk leest als een waar
detectiveverhaal, zoals bijvoorbeeld op de wijze waarop hij naspeurt naar de
verhouding van Achnaton met zijn moeder Teje, nadat hij zijn vader Amonhotep
III vermoord heeft. En Achnaton ‘s dochter Beketaton, verwekt bij zijn moeder.
De relatie met zijn vrouw Nefertete enzoverder. De bewijzen die Velikovsky
aanhaalt zijn zondermeer overtuigend: de blinde incestueuze Oedipus is dezelfde
persoon als Achnaton, die ook in een later stadium van zijn regeerperiode met
blindheid getroffen werd.
In mijn
boek ‘De zonaanbidder, de strenge en hardvochtige farao volgens de profeet
Jesaja, 2016, borduurde ik verder op de bevindingen van Velikovsky. Dat Anysis
met Achnaton geïdentificeerd kan worden blijkt uit het feit dat er nooit in
heel de geschiedenis van het oude Egypte, meer dan één farao geweest was waarvan
de persoonsnaam en de hoofdstad één en dezelfde waren. En farao Achn-aton van
de achttiende dynastie is die ene farao die zijn naam aan de door hem nieuw
gebouwde hoofdstad: Achn-aton, gaf. Dit is ook de piste die wijlen Dr. Bronson Feldman volgde. In een
publicatie van ‘Catastrophism and Ancient History, Proceedings of the Second
Seminar of catastrophism and ancient history, 1983, The Blind Pharaoh’, gaf de professor
alle krediet aan Velikovsky met diens identificatie van Anysis met Achnaton, en
voegde er aan toe dat de Griekse naam Anysis
een verbastering is van het Egyptische Aton
maar dan veranderd naar ‘Anyt. De
naam ‘Aton’ of ‘Aten’ werd door de priesters waar Herodotos mee sprak nog
altijd met afkeer uitgesproken, stelt Bronson, en vandaar de wijziging in
‘Anyt’. Dit verklaart dat één en ander voor Herodotos onduidelijk bleef na zijn
gesprekken met de Egyptische priesters. Anysis alias Achnaton blijkt bij nader
onderzoek namelijk één en dezelfde persoon geweest te zijn als Cheops. Volgens
de Griekse legende bracht Oedipus een ballingschap door op een duineneiland. Dit stemt volgens Feldman,
overeen met de geschiedenis die Herodotos in verband met Anysis brengt. Farao
Anysis moest als een gevolg van een Ethiopische invasie onder leiding van
Sabacos, in een moerasland vluchten
waar hij vijftig jaar zou verblijven. Na het vertrek van de Ethiopiërs (of
Nubiërs) kwam de blinde Anysis uit zijn ballingsoord tevoorschijn en zette daarna
zijn heerschappij verder.
De
invasie van de Ethiopiër Sabacos of Sjabaka zit chronologisch verankerd met het jaar 722 v. Chr., het stervensjaar
van koning Achaz van Juda met een meganatuurcatastrofe dat toen de oude wereld
trof. De natuurramp was de aanleiding voor de Ethiopiër Sjabaka om in zijn
tweede regeringsjaar Egypte binnen te vallen De invasie betekende ook het einde
van de vierentwintigste dynastie doordat Sjabaka zoals we gezien hebben in het
artikel over Asychis, farao Bocchoris op een brandstapel terechtstelde.
Wanneer
we de tijdsperiode van vijftig jaar Ethiopische heerschappij volgens Herodotos
Boek 2, 137, vanaf 722 v. Chr. hanteren arriveren we op de tijdsbalk in het
jaar 672 v. Chr. Dat is volgens mijn reconstructie van de geschiedenis van het
oudheid-Egypte het laatste regeringsjaar van farao Eje alvorens Horemheb de
heerschappij naar zich toetrok en de Ethiopiërs uit Egypte verdreef. Zie het
artikel van 12.11.2018, Farao Eje
van de achttiende dynastie alias Kreon van de Griekse legende, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1541977200&stopdatum=1542582000
Het
wegtrekken van de Ethiopiërs zoals Herodotos (Boek 2,139) het vermeld, gebeurde
in werkelijkheid met het leger van Horemheb op hun hielen. Van Horemheb is er
namelijk een vermelding van een veldtocht naar Koesj bewaard gebleven.
De
orthodoxe Egyptologie heeft farao Achnaton in de veertiende eeuw v. Chr. op de
tijdsbalk geplaatst en dit op basis van hun foutieve veronderstelling dat er een
Sothis-kalender in het oude Egypte in gebruik was. Het revisionisme van de
geschiedenis van de oudheid heeft dit weerlegd. Zie o.a. het artikel op 18.02.2019 op dit blog, de kalender van
het oude Egypte nagerekend…, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1550444400&stopdatum=1551049200
De Egyptische faraolijst van de oudheidhistoricus Herodotos (vervolg)
De
faraolijst van de oudheidhistoricus Herodotos heeft al geruime tijd op dit blog
mijn aandacht. Met de aflevering van 29.04.2019
behandelde ik de controversiële koningen Cheops, Chefren en Mykerinos van
Herodotos, de bekende piramidebouwers die chronologisch gezien in de achtste
eeuw v. Chr. thuishoren. Ik schrijf controversieel omdat de orthodoxe
egyptologie deze koningen met heersers van de vierde dynastie van Manetho
verbind. De identificatie van Cheops, Chefren en Mykerinos met de farao ’s
Amonhotep IV, Smenkhkare en Toetanchaton is voor velen een breekpunt en een
brug te ver. Het is wachten op de archeologie om eventueel een verwijzing naar
de historische bouwer van de grote piramide in een alsnog verborgen kamer te
vinden.
Maar
eerst nu de volledige faraolijst van Herodotos samen met hun historische
verankering op de tijdsbalk:
Herodotos
Boek: historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris 2
:102 Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Feroos/Pheros 2
:111 Amonhotep II – 941
v. Chr.
Proteus 2
:112 Thothmosis IV – 800 v. Chr.
Rampsinitos 2
:121 Amonhotep III – 776 v. Chr.
Cheops 2 :124 piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Chefren 2 :127 piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Mykerinos 2 :129 piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Asychis 2
:136 8ste eeuw v. Chr.
Anysis 2 :137 tijdgenoot Sabakoos – 8ste eeuw v. Chr.
Sethoos 2 :141 tijdgenoot Sanherib, Assyrië – 716 v. Chr.
12
koningen 2 :147 Ramessieden
Psammetichos 2 :152 675
v. Chr.
Neko 2
:158 Neko – 605 v. Chr.
Psammis 2
:159
Apriës 2
:161 Hofra
Amasis 2 :172 525 v. Chr.
De
opvolger van de laatste piramidebouwer Mykerinos is een farao die van Herodotos
de Griekse naam Asychis meekreeg.
Het is een naam die in geen enkele bekende (Griekstalige) koningslijst
voorkomt. Hierna het citaat van
Herodotos over Asychis:
Book 2:136. After
Mykerinos the priests said Asychis
became king of Egypt, and he made for Hephaistos (Ptah) the temple gateway
which is towards the sunrising, by far the most beautiful and the largest of
the gateways; for while they all have figures carved upon them and innumerable
ornaments of building besides, this has them very much more than the rest. In this king's reign they told me that,
as the circulation of money was very slow, a
law was made for the Egyptians that a man might have that money lent to him
which he needed, by offering as security the dead body of his father; and there
was added moreover to this law another, namely that he who lent the money
should have a claim also to the whole sepulchral chamber belonging to him who
received it, and that the man who offered that security should be subject to
this penalty, if he refused to pay back the debt, namely that neither the man
himself should be allowed to have burial when he died, either in that family
burial-place or in any other, nor should he be allowed to bury any one of his
kinsmen whom he lost by death. This king desiring to surpass the kings of Egypt
who had arisen before him left as a memorial of himself a pyramid which he made of bricks, and on it there is an
inscription carved in stone and saying thus: "Despise not me in comparison
with the pyramids of stone, seeing that I excel them as much as Zeus excels the
other gods; for with a pole they struck into the lake, and whatever of the mud
attached itself to the pole, this they gathered up and made bricks, and in such
manner they finished me." Such were the deeds which this king
performed;…
Heel
veel informatie ter identificatie van Asychis met namen van de overige
Egyptische koningslijsten hebben we niet. Dat ook hij in de achtste eeuw v.
Chr. op de tijdsbalk thuishoort is zeker. Zijn opvolger Anysis uit de stad
Anysis wordt door Herodotos namelijk met de Assyriër Sanherib verbonden. Een
Assyrische koning waar in de Bijbel naar verwezen wordt bij de belegering van
Jeruzalem in 709 v. Chr. ten tijde van de regeerperiode van koning Hizkia van
Juda. Egypte was in die periode een lappendeken van dynastieën die ieder over
hun deel van Egypte de plak zwaaiden (De
zonaanbidder, 2016, blz. 65-75). Er zijn aldus meerdere kandidaat-farao ’s
voorhanden ter identificatie van Herodotos’ Asychis. Herodotos beschrijft zijn Asychis in de eerste plaats als een
wetgever en dit vereenvoudigt de identificatie. Een farao-wetgever voor deze
periode is Bakenranef of Bocchoris. In mijn boek TIJD en TIJDEN,
2015, blz. 301-306, heb ik een hoofdstuk aan deze farao besteed.
In de achtste eeuw v. Chr. was Egypte als
een lappendeken van een aantal huizen of dynastieën die elk over hun deel van
het land heersten. Farao Bocchoris alias Asychis behoorde tot de
vierentwintigste dynastie met de hoofdplaats te Memfis.
Volgens
de historicus Diodorus van Sicilië
was Bocchoris een van de zes grote wetgevers van Egypte: hij regelde het
verbintenissenrecht en verbood slavernij op grond van schulden (1.65, 79, 94).
De Egyptische oudheidhistoricus Manetho
die in het Grieks zijn geschiedenis van Egypte in de derde eeuw voor Christus
neerschreef, vermeld twee bijzondere gebeurtenissen uit de tijd van Bocchoris’
bewind. De eerste gebeurtenis is de rampenprofetie van het lam, een verhaal dat
door auteurs als Claudius Aelianus (De Natura Animalis 12.3) later eveneens
vermeld werd. De tweede gebeurtenis die Manetho vermeld, is de gevangenneming
van Bocchoris door Sjabaka van de vijfentwintigste dynastie en het feit van de
terechtstelling van Bocchoris op een brandstapel. Het verankeren van de
regeerperiode van farao Bocchoris op de tijdsbalk heb ik uitgevoerd via diens laatste
regeringsjaar te verankeren met het tweede regeringsjaar van farao Sjabaka van
de vijfentwintigste dynastie. Het tweede regeringsjaar van de Kuschiet Sjabaka
wordt namelijk door een Apis-stele verbonden met het zesde regeringsjaar van Bocchoris.
Daarenboven leert Manetho dat Sjabaka farao Bocchoris omgebracht heeft door hem
op een brandstapel te plaatsen. De Ethiopische vijfentwintigste dynastie heb ik
verankerd via de regeerperiode van farao
Tirhaka die bij naam in de Bijbel
vermeld staat. De meganatuurcatastrofe van het voorjaar van 722 v. Chr. in het
sterfjaar van koning Achaz van Juda, is volgens mijn reconstructie gelijk aan
het zesde regeringsjaar van Bocchoris, het jaar in Egypte van ‘de profetie van
het lam’, dat eveneens een meganatuurcatastrofe beschrijft.
De
Joodse oudheidhistoricus Flavius Josephus (Against Apion, Book 1.34 en 2.2)
vermeldt farao Bocchoris in zijn betoog tegen Apion die deze farao foutieve
lijk met de Exodus verbond. Volgens mijn reconstructie van de geschiedenis van
de oudheid maakte Bocchoris de terugtrekking van het Judese leger van koning
Uzzia uit Egypte mee. Zie het artikel van 08.12.2017
op dit blog: Azarja de koning van Juda, heerser over Klein-Azië en Egypte in de
achtste eeuw v. Chr., zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1512342000&stopdatum=1512946800
De Egyptische faraolijst van de oudheidhistoricus Herodotos (vervolg)
We
vervolgen deze week met de faraolijst van Herodotos. Op 04.03.2019 gaven we aandacht aan de farao ’s Sesostris en Pheros en
identificeerden hen met twee farao ’s van Manetho ’s achttiende dynastie:
Thothmosis III en Amonhotep II. Herodotos die in de vijfde eeuw v. Chr. Egypte
bezocht en daar met de priesters over de oude geschiedenis van Egypte sprak
geeft een faraolijst door met unieke Griekse namen die afwijken van de Griekse
namen van Egyptische farao ‘s die ons via de Egyptische oudheidhistoricus
Manetho bereikten. Het is een hele opdracht om de namen van Herodotos met
historische farao ’s te identificeren. Een moeilijke opdracht weliswaar maar geen
onmogelijke. Met onze aflevering van 11.03.2019
op dit blog behandelden we de farao ’s Proteus
en Rampsinitos en identificeerden
hen met de farao ’s Thothmosis IV en Amonhotep III van Manetho ’s lijst. Zie
link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=3147858
De
orthodoxe Egyptologie verwerpt de rangschikking van Herodotos’ koningslijst
aangezien deze niet past in hun reconstructie van de oude geschiedenis van
Egypte gebaseerd op het vermeende gebruik toen van een dubbele kalender: de Sothis-perioden.
Volgens hen zijn de namen van Herodotos niet in opeenvolging genoteerd.
Sesostris bijvoorbeeld, de eerste farao die Herodotos na de voortijd opgeeft
behoort volgens hen tot het Midden-rijk en wordt op basis van de dubbele
Sothis-kalender in de negentiende eeuw v. Chr. als Sesostris III van 1878 tot
1841 v. Chr., gedateerd. De tweede naam die Herodotos doorgeeft: Proteus, komt ook
niet voor in enige (Griekstalige) koningslijst van Egypte maar wordt op basis
van de Trojaanse oorlog in de twaalfde eeuw v. Chr. geplaatst. Maar ook de
chronologie van Griekenland en Klein-Azië is aan een revisie toe. Zie het
artikel op dit blog van 30.07.2018: De
datering van de val van Homeros’ Troje, link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1532901600&stopdatum=1533506400
Hierna de
betreffende faraolijst van Herodotos samen met hun historische verankering op
de tijdsbalk:
Herodotos
Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Anysis2 :137tijdgenoot Sabakoos – 8ste eeuw v. Chr.
Sethoos2 :141tijdgenoot Sanherib – 8ste eeuw v. Chr.
12
koningen 2 :147Ramessieden
Psammetichos2 :152675
v. Chr.
Neko2
:158Neko – 605 v. Chr.
Psammis2
:159
Apriës2
:161Hofra
Amasis2 :172525 v. Chr.
Wanneer
we de koningslijst van Herodotos als een lijst beschouwen van een opeenvolging
van farao ’s die ooit over het oude Egypte heersten, blijkt dat de
piramidebouwers met de namen Cheops, Chefren en Mykerinos in de achtste eeuw v.
Chr. op de tijdsbalk thuishoren. De farao ’s die na Mykerinos komen behoren namelijk
allen tot die bepaalde eeuw. Farao Anysis (die we in een nog te volgen artikel zullen
bespreken) was een tijdgenoot van de Ethiopiër Sabakoos of Sjabaka van de
vijfentwintigste dynastie. Zijn opvolger was volgens Herodotos farao Sethoos
die een tijdgenoot van de Assyriër Sanherib was. Al deze koningen zitten op de
tijdsbalk verankerd in de achtste eeuw v. Chr. Zo ook de piramidebouwers
Cheops, Chefren en Mykerinos, volgens Herodotos. Na de voorspoedige
regeerperiode van Rampsinitos die Egypte orde en grote welvaart bracht heeft Herodotos
Cheops op de tijdsbalk geplaatst die het land in korte tijd in ellende stortte.
Herodotos Book 2:124. ‘Down to the time when Rhampsinitos was king, they told me
there was in Egypt nothing but orderly
rule, and Egypt prospered greatly; but after
him Cheops became king over them and brought them to every kind of evil:
for he shut up all the temples, and
having first kept them from sacrificing there, he then bade all the Egyptians
work for him. So some were appointed to draw stones from the stone-quarries in
the Arabian mountains to the Nile, and others he ordered to receive the stones
after they had been carried over the river in boats, and to draw them to those
which are called the Libyan mountains; and they worked by a hundred thousand
men at a time, for each three months continually. Of this oppression there passed ten years while the causeway was
made by which they drew the stones, which causeway they built, and it is a work
not much less, as it appears to me, than the pyramid; for the length of it is
five furlongs and the breadth ten fathoms and the height, where it is highest,
eight fathoms, and it is made of stone smoothed and with figures carved upon
it. For this, they said, the ten years were spent, and for the underground
chambers on the hill upon which the pyramids stand, which he caused to be made
as sepulchral chambers for himself in an island, having conducted thither a
channel from the Nile. For the making of
the pyramid itself there passeda
period of twenty years; and the pyramid is square, each side measuring
eight hundred feet, and the height of it is the same. It is built of stone
smoothed and fitted together in the most perfect manner, not one of the stones
being less than thirty feet in length.
De
orthodoxe Egyptologie heeft de bouw van de piramiden op het Gizehplateau met
farao ’s van de vierde dynastie van Manetho verbonden: Choefoe, Chafre en
Menkaoere. Nochtans berust hun identificatie van Cheops, Chefren en Mykerinos
met Choefoe, Chafre en Menkaoere op zwakke grond!
De
muren aan de binnenzijde van de grote piramide zijn namelijk blank. Geen enkele
hiëroglief of enige afbeelding met verwijzing naar een eventuele architect,
koning of afgod zijn op de muren te vinden. Uitsluitend in de drukverminderingskamer
boven de koningskamer is er in de grote piramide met rode inkt de naam Choefoe
aangebracht. Het was in het jaar 1837 dat de onderzoeker Howard Vyse de
ontdekking van de naam van de bouwer wereldkundig maakte. Hij had zich op gewelddadige
wijze (niet professioneel) door middel van gebruik van dynamiet een weg naar de
drukverminderingskamer boven de koningskamer gebaand. De zogenaamde ontdekking van
de naam Choefoe in rode inkt gebeurde aan het einde van een duur archeologisch
seizoen van onderzoek. De ontdekking van de bouwer van de grote piramide kwam
zodoende op tijd om de gemaakte kosten te rechtvaardigen. Dat is één theorie. Hoogstwaarschijnlijk
zijn de inkt-inscripties door Vyse zelf aangebracht.
Wat
weinig of geen aandacht krijgt is het feit dat van alle drie zogenaamde
piramidebouwers-farao ’s van de vierde dynastie graftombe ’s gevonden zijn, wat
onlogisch is indien de piramiden op het Gizehplateau als laatste rustplaats
voorzien waren. Zo heeft Menkaoere een niet afgewerkte piramide op de begraafplaats
van de vierde dynastiekoningen en is hij volgens onverklaarbare redenen aan de
bouw van een tweede piramide op het Gizeh-plateau begonnen. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 77-88, ga ik
hier uitvoerig op in. Van Seneferoe, de voorganger van Choefoe, bestaan er drie
piramides die aan hem worden toegeschreven. Een van deze piramides kan van Chafre
geweest zijn. Ook van Choefoe is een extra graftombe tevoorschijn gekomen, een
vondst die echter door de orthodoxie niet wordt opgemerkt. Het is een piramide
(of de restanten ervan) die in april 2002 door een Zwitsers/Frans team van
Egyptologen op een site te Aboe Roasj ontdekt werd. De piramide ligt niet ver
van de piramide die aan Djedefre, een zoon van Choefoe wordt toegeschreven. In
de restanten van de ontdekte piramide zat een grote Alabaster plaat met de inscriptie:
HR MD DDW HWFW dat de Horus naam van Choefoe is. Hoogstwaarschijnlijk heeft men
de ware laatste rustplaats van Choefoe vlak naast de piramide van zijn zoon
Djedefre tevoorschijn gebracht. Wanneer men afbeeldingen van de
piramiden-constructies tussen enerzijds het Gizeh-plateau en anderzijds het
bouwwerk van Djedefre en Choefoe te Aboe Roash vergelijkt valt onmiddellijk de
erbarmelijke staat van de piramiden op. Waar is de kennis gebleven die aan de
grondslag van de piramide van Cheops lag in vergelijking met die van Djedefre en
Choefie te Aboe Roash?
Een
volgende vaststelling is dat de familierelatie tussen Cheops, Chefren en
Mykerinos onderling zoals Herodotos die beschrijft niet overeenstemt met de
farao ’s Choefoe, Chafre en Menkaoere van de vierde dynastie van Manetho. Volgens
Herodotos was Mykerinos een zoon van Cheops en Chefren de broer van Cheops. In
de vierde dynastie is Menkaura echter een kleinzoon van Choefoe. Alleen bij de godsdienstfanatici
Cheops, Chefren en Mykerinos alias Achnaton, Smenkhkare en Toetanchaton klopt
het familiale verband van Herodotos.
Voor de
Egyptologie is dit een detail dat niet afdoet aan hun foutieve identificatie
van Choefoe, Chafre en Menkaoere met Cheops, Chefren en Mykerinos. Zij nemen
Herodotos sowieso niet serieus. De naam van Choefoe in hiërogliefenschrift met
rode inkt in de drukverminderingskamer boven de koningskamer (op een meest
onwaarschijnlijke plaats) aangebracht is voor hen doorslaggevend? Dat de
binnenmuren van de piramiden in afwijking met alle andere bouwwerken in het Egypte
van de oudheid, blank zijn is geen probleem? Nochtans hebben de beeld loze
binnenmuren alleen zin bij een afwijzen van het Egyptische veelgodendom door
Cheops.
Anno
2002 werd vanuit de koninginkamer in de grote piramide door het bekende
‘National Geographic Genootschap’ in samenwerking met de Egyptische
autoriteiten onderzoek in de zogenaamde luchtschachten gedaan. Met een
geavanceerde kleine computer gestuurde robot-camera-tractor werd doorheen een
eerder ontdekt deurtje in de zuidelijke luchtschacht met een steenboor een
andere deur blootgelegd. Wat zich hier eventueel achter bevindt blijft alsnog
een vraagteken. Het is intussen wachten op het voortzetten van dit boeiende
project.
Wanneer
we Herodotos’ faraolijst voor correct houden en vooral de opgegeven farao’ s in
opeenvolging over Egypte zien heersen, dan wordt Rampsinitos alias Amonhotep
III opgevolgd door Cheops/Achnaton.
Daarna
volgde Chefren/Smenkhkare, gevolgd door Mykerinos/Toetanchaton. In mijn boek TIJD
en TIJDEN, 2015, blz. 345-353, heb ik de identificatie van Herodotos’ Mykerinos
met Toetanchaton, beter bekend als
Toetanchamon aangetoond. Ook de
piramide van Mykerinos werd door dezelfde ontdekkingsreiziger kolonel R. W.
Howard Vyse in 1837 onder handen genomen. Ook de binnenmuren van de piramide
van Mykerinos zijn blank bevonden. Geen afbeeldingen van enige afgod of koning
zijn voorhanden. De enige uitzondering is de naam van Menkaoere in hiërogliefenschrift
met rode verf geschreven op de voor de rest blanke muren aangebracht. Men kan
aannemen dat Vyse dezelfde pot rode verf gebruikte als in de grote piramide
waar hij de naam Choefoe in de bovenste drukkingskamer op de muur aanbracht. In
mijn studie TIJD en TIJDEN, geef ik aandacht aan de sarcofaag die door Vyse in
de piramide van Mykerinos ontdekt werd. De sarcofaag bevatte de restanten van
een doodskist maar geen stoffelijke resten van de farao. Van de basalten
sarcofaag werd door Vyse een ets gemaakt.
En deze
afbeelding is de enige illustratie vandaag voorhanden van de sarcofaag. De
sarcofaag in kwestie werd namelijk in 1838 naar Engeland naar het British
Museum verscheept, maar het schip dat de sarcofaag vervoerde, leed in de buurt
van Livorno (Italië) schipbreuk en ging verloren. De doodskist werd op een
ander schip verladen en vond wel haar plek in het British Museum. Volgens het
deskundige commentaar van het British Museum behoort de kist (of wat er van
rest) tot de periode van de zesentwintigste dynastie. Een dynastie die op de
tijdsbalk in de zevende en zesde eeuw v. Chr. verankerd zit. Voor de orthodoxie
is het een raadsel hoe een kist uit de zesde eeuw v. Chr. in een grafkamer van
het derde millennium v. Chr. kon terecht komen. Men gaat er van uit dat er ten
tijde van de zesentwintigste dynastie een poging tot restauratie van het graf
is uitgevoerd. Deze veronderstelling blijft echter gissen, en levert vraagteken
op vraagteken. Want het gaat niet alleen om de gevonden doodskist, ook de
afgebeelde basalten sarcofaag op de ets van Vyse, wordt door specialisten niet
ten tijde van de Egyptische vierde dynastie gedateerd, maar eveneens in de
zesde eeuw v. Chr., ten tijde van de Saïtische periode. Met deze twee gegevens
voorhanden: de sarcofaag en de kist, kunnen we redelijk goed besluiten dat de
piramide van Mykerinos niet in ongeveer 2500 v. Chr. gebouwd werd maar eerder
rond 700/600 v. Chr. En dat de chronologische reconstructie die ik in ‘TIJD en
TIJDEN, 2015, heb aangeboden, wel degelijk steek houdt. Herodotos heeft dan wel
degelijk goed naar zijn gastheren in Egypte geluisterd en het verhaal van de
Aton-ketters in de achtste eeuw v. Chr. ondergebracht.
Mykerinos
alias Toetanchamon zou bij zijn aan de macht komen zijn vaders daden
Cheops/Achnaton zo goed mogelijk herstellen en de gesloten tempels van Egypte
na een periode van 106 jaar opnieuw laten openen.
Herodotos 2:129. After him, they said, Mykerinos became king over Egypt, who
was the son of Cheops; and to him
his father's deeds were displeasing, and he
both opened the temples and gave liberty to the people, who were ground
down to the last extremity of evil, to return to their own business and to their
sacrifices: also he gave decisions of their causes juster than those of all the
other kings besides. Etcetera…
De
beschrijving van de historicus Herodotos past volkomen in het historische
plaatje dat we kennen in de geschiedenis Toetanchaton, de zoon van Achnaton,
die bij het aan de macht komen, zijn naam zou veranderen van Toetanch-‘aton’
naar Toetanch-‘amon’ en de eredienst aan de god Amon herstelde.
Met
mijn boek ‘De zonaanbidder, Achnaton de strenge en hardvochtige farao volgens
de profeet Jesaja’, 2016, heb ik mijn revisie van de geschiedenis van de
oudheid betreffende deze epoque verduidelijkt. De Aton-ketters hebben veel
langer geregeerd dan hun door de orthodoxe egyptologie gegunde regeerperiode.
Hun tirannieke regeerperiode liep in werkelijkheid van 739 v. Chr. tot 671 v.
Chr. waarna generaal Horemheb de macht verkreeg en daarop een beeldenstorm in
Egypte doorvoerde. Alles wat herinnerde aan de onheilsperiode van de
Aton-volgers werd vernietigd. Wat overbleef waren ‘rags and tatters’ waar de
egyptologie vandaag meer mee tracht in te vullen dan mogelijk is. Tenzij men
Herodotos wat deze epoque betreft naar waarheid zou waarderen.
De
conventionele Egyptologie gunt Achnaton een regeerduur van slechts zeventien
jaar en dit op basis van het hoogste jaartal dat in de ruïnes van Achetaton het
huidige Amarna, is aangetroffen. Maar dit blijft bij het ontbreken van andere
verifieerbare gegevens, gissen.
De
Egyptische oudheidhistoricus Manetho vermeldt de Aton-aanhangers in zijn
koningslijst niet maar geeft alternatieve namen op die ons in staat stellen de
regeerperiode van de Aton-ketters ongeveer te bepalen. Recent schreef ik op dit
blog een artikel dienaangaande op 12.11.2018.
Zie link:
De volgorde van de gebeurtenissen bij de opstanding van Jezus Christus
Alle
vier evangelisten: Matteüs, Markus, Lukas en Johannes, berichten over de
gebeurtenissen op zondagmorgen 9 april 30 AD: de opstanding uit de dood van de
Heer Jezus Christus. Wat logisch is want de opstanding van Christus is het hart,
de kern van het evangelie.
Paulus
aan de Korintiërs, 1 Korintiërs 15:1 Voorts, broeders, ik maak u bekend het Evangelie, dat ik u verkondigd heb, hetwelk
gij ook aangenomen hebt, in hetwelk gij ook staat; 2 Door hetwelk gij ook zalig
wordt, indien gij het behoudt op zodanige wijze, als ik het u verkondigd heb;
tenzij dan dat gij tevergeefs geloofd hebt. 3 Want ik heb ulieden ten eerste
overgegeven, hetgeen ik ook ontvangen heb, dat
Christus gestorven is voor onze zonden, naar de Schriften; 4 En dat Hij is
begraven, en dat Hij is opgewekt ten
derden dage, naar de Schriften; 5 En dat Hij is van Cefas gezien, daarna
van de twaalven. 6 Daarna is Hij gezien van meer dan vijfhonderd broeders op
eenmaal, van welken het meren deel nog over is, en sommigen ook zijn ontslapen.
7 Daarna is Hij gezien van Jakobus, daarna van al de apostelen. 8 En ten
laatste van allen is Hij ook van mij, als van een ontijdig geborene, gezien. 9
Want ik ben de minste van de apostelen, die niet waardig ben een apostel
genaamd te worden, daarom dat ik de Gemeente Gods vervolgd heb. 10 Doch door de genade Gods ben ik, dat ik ben;
en Zijn genade, die aan mij bewezen is, is niet ijdel geweest, maar ik heb
overvloediger gearbeid dan zij allen; doch niet ik, maar de genade Gods, Die
met mij is.
De
bedoeling van dit artikel is de chronologie van de beschreven gebeurtenissen
door de evangelisten te rangschikken. De definitie van chronologie is de
volgende: volgorde van tijdstippen, waarop gebeurtenissen hebben
plaatsgevonden. Ons Nederlandse woord ‘chronologie’ komt uit het Grieks: ‘K R O
N O L O G I A. ‘Kronos’ betekent tijd en ‘legein’ betekent ‘zeggen’ of
‘vertellen’. Chronologie is de ruggengraat van alle geschiedschrijving. ‘Chronos’
en ‘Chronologie’ en neemt in de Bijbel een belangrijke plaats in. Hierna vooreerst
de vier betreffende Bijbelgedeelten over die gedenkwaardige zondagmorgen:
Matteüs 28:1 En laat na de sabbat, als het begon te lichten,
tegen den eersten dag der week, kwam
Maria Magdalena, en de andere Maria, om het graf te bezien. 2 En ziet, er
geschiedde een grote aardbeving; want een engel des Heeren, nederdalende uit
den hemel, kwam toe, en wentelde den steen af van de deur, en zat op denzelven.
3 En zijn gedaante was gelijk een bliksem, en zijn kleding wit gelijk sneeuw. 4
En uit vrees van hem zijn de wachters zeer verschrikt geworden, en werden als
doden. 5 Maar de engel, antwoordende, zeide tot de vrouwen: Vreest gijlieden
niet; want ik weet, dat gij zoekt Jezus, Die gekruisigd was. 6 Hij is hier
niet; want Hij is opgestaan, gelijk
Hij gezegd heeft. Komt herwaarts, ziet de plaats, waar de Heere gelegen heeft.
Marcus 16:1 En als de sabbat
voorbijgegaan was, hadden Maria Magdalena, en Maria, de moeder van Jakobus, en
Salome specerijen gekocht, opdat zij kwamen en Hem zalfden. 2 En zeer vroeg op
den eersten dag der week, kwamen zij tot het graf, als de zon opging; 3 En zeiden tot elkander: Wie zal ons den steen
van de deur des grafs afwentelen? 4 (En opziende zagen zij, dat de steen
afgewenteld was) want hij was zeer groot. 5 En in het graf ingegaan zijnde,
zagen zij een jongeling, zittende ter rechter zijde, bekleed met een wit lang
kleed, en werden verbaasd. 6 Maar hij zeide tot haar: Zijt niet verbaasd; gij
zoekt Jezus den Nazarener, Die gekruist was; Hij is opgestaan; Hij is hier niet; ziet de plaats, waar zij Hem
gelegd hadden.
Lucas 24: 1 En op
den eersten dag der week, zeer vroeg in
den morgenstond, gingen zij naar het graf, dragende de specerijen, die zij
bereid hadden, en sommigen met haar. 2 En zij vonden den steen afgewenteld van
het graf. 3 En ingegaan zijnde, vonden zij het lichaam van den Heere Jezus
niet. 4 En het geschiedde, als zij daarover twijfelmoedig waren, zie, twee
mannen stonden bij haar in blinkende klederen. 5 En als zij zeer bevreesd
werden, en het aangezicht naar de aarde neigden, zeiden zij tot haar: Wat zoekt
gij den Levende bij de doden? 6 Hij is hier niet, maar Hij is opgestaan.
Gedenkt, hoe Hij tot u gesproken heeft, als Hij nog in Galilea was, 7 Zeggende:
De Zoon des mensen moet overgeleverd worden in de handen der zondige mensen, en
gekruisigd worden, en ten derden dage
wederopstaan.
Johannes 20:1 En op den eersten
dag der week ging Maria Magdalena vroeg,
als het nog duister was, naar het graf; en zag den steen van het graf
weggenomen. 2 Zij liep dan, en kwam tot Simon Petrus en tot den anderen
discipel, welken Jezus liefhad, en zeide tot hen: Zij hebben den Heere
weggenomen uit het graf, en wij weten niet, waar zij Hem gelegd hebben.
De
volgorde der gebeurtenissen wanneer we de vier verhalen bundelen, is de
volgende:
Drie
vrouwen: Maria Magdalena, Maria de moeder van Jezus, en Salome, vertrekken naar
de graftombe, gevolgd door andere vrouwen die specerijen bij zich hebben. De
drie vinden de steen weggerold, en Maria Magdalena gaat dit de discipelen meedelen
(Lucas 23:55, 24:9; Johannes 20: 1-2). Maria, de moeder van Jakobus en Joses,
komt dichterbij de graftombe en ziet de engel des Heeren (Matteüs 28:2). Zij
gaat terug om de andere vrouwen te ontmoeten die met de specerijen aan het volgen
waren. Intussen komen Petrus en Johannes aan, die door Maria Magdalena
ingelicht werden. Zij kijken in de tombe en gaan weg (Johannes 20:3-10). Maria
Magdalena arriveert vervolgens terug aan de graftombe, ziet de twee engelen en daarna
Jezus (Johannes 20:11-18). Op een woord van Jezus gaat zij de discipelen inlichten.
Maria (moeder van Jakobus en Joses) heeft ondertussen de vrouwen met de
specerijen ontmoet en keert met hen terug. Zij zien de twee engelen (Lucas 24:4-
5, Markus 16:5). Ook zij horen de blijde boodschap van de engelen en gaan vervolgens
de discipelen opzoeken en ontmoeten hierbij Jezus (Matteüs 28: 8-10).
Een
vaststelling na het lezen van de betreffende Bijbelgedeelten is dat vrouwen de
eerste getuigen en verkondigers waren van de opstanding van de Heer Jezus
Christus. Vrouwen waren ook aanwezig geweest bij de kruisiging van Jezus en waren
daar ook gebleven tot aan Zijn sterven toe (Matteüs 27:55-56 en Johannes
19:25). Van de apostelen wordt alleen de aanwezigheid van Johannes vermeld
(Johannes 19:25-27). De andere mannen waren blijkbaar ondergedoken. De vrouwen
waren aanwezig toen Jezus' lichaam van het kruis werd genomen en maakten dat
het dood gefolterde en leeggebloede lichaam van Jezus zo goed mogelijk verzorgd
(Lucas 23:55-56) in het graf van Jozef van Arimatea geborgen kon worden. De
apostelen waren op dat moment nergens te bespeuren. Alleen Nicodemus en Jozef
van Arimatea worden ter plaatse vermeld om de begrafenis te organiseren
(Johannes 19:38-42).
Aan Jozef van Arimatea wil ik hier iets
meer aandacht geven. De evangelist Matteüs beschrijft hem als een rijk man (Matteüs
27:57) en ook als een discipel van Jezus. De evangelist Markus noemt Jozef van
Arimatea: ‘een eerlijk raadsheer’ die al zijn moed bijeen vergaarde en naar
Pilatus ging en vroeg en verkreeg het lijk van Jezus ter bijzetting in zijn voor
zich voorziene graftombe.
Marcus
15:42 En als het nu avond was geworden, dewijl het de voorbereiding was, welke
is de voorsabbat; 43 Kwam Jozef, die van
Arimatea was, een eerlijk raadsheer,
die ook zelf het Koninkrijk Gods was verwachtende, en zich verstoutende, ging hij in tot Pilatus, en begeerde het
lichaam van Jezus. 44 En Pilatus verwonderde zich, dat Hij alrede gestorven
was; en den hoofdman over honderd tot zich geroepen hebbende, vraagde hem, of
Hij lang gestorven was. 45 En als hij het van den hoofdman over honderd
verstaan had, schonk hij Jozef het lichaam. 46 En hij kocht fijn lijnwaad, en
Hem afgenomen hebbende, wond Hem in dat fijne lijnwaad, en leide Hem in een
graf, hetwelk uit een steenrots gehouwen was; en hij wentelde een steen tegen
de deur des grafs. (Statenvertaling)
Volgens
de normale gang der zaken zou Jezus samen bij de andere criminelen begraven
zijn. Het was de moedige actie van de rijke raadsheer Jozef van Arimatea dat
Jezus in een nieuwe graftombe gelegd werd. Samen met Nicodemus heeft Jozef van
Arimatea het lichaam van Jezus verzorgd en in zijn uit een rots gehouwen graftombe
geborgen.
Johannes
19:38 En daarna Jozef van Arimatea
(die een discipel van Jezus was, maar bedekt om de vreze der Joden), bad
Pilatus, dat hij mocht het lichaam van Jezus wegnemen; en Pilatus liet het toe.
Hij dan ging en nam het lichaam van Jezus weg. 39 En Nicodemus kwam ook (die
des nachts tot Jezus eerst gekomen was), brengende een mengsel van mirre en
aloe; omtrent honderd ponden gewichts. 40 Zij namen dan het lichaam van Jezus,
en bonden dat in linnen doeken met de specerijen, gelijk de Joden de gewoonte
hebben van begraven. 41 En er was in de plaats, waar Hij gekruist was, een hof,
en in den hof een nieuw graf, in
hetwelk nog nooit iemand gelegd was geweest. 42 Aldaar dan legden zij Jezus, om
de voorbereiding der Joden, overmits het graf nabij was.
Volgens
de evangelist Lucas maakte Jozef van Arimatea deel uit van het Sanhedrin waar
Jezus in de nacht van Zijn gevangenneming voorstond. Hij vermeldt namelijk
Jozef van Arimatea als zijnde een raadsheer, een goed en rechtvaardig man die
niet mede in hun raad en handen bewilligd had.
Lucas
23:50 En zie, een man, met name Jozef,
zijnde een raadsheer, een goed en
rechtvaardig man, 51 (Deze had niet mede bewilligd in hun raad en handel) van
Arimatea, een stad der Joden, en die ook zelf het Koninkrijk Gods verwachtte; 52
Deze ging tot Pilatus, en begeerde het lichaam van Jezus. 53 En als hij
hetzelve afgenomen had, wond hij dat in een fijn lijnwaad, en legde het in een
graf, in een rots gehouwen, waarin nog nooit iemand gelegd was.
Dat
Jezus bij Zijn dood in het graf van een rijke gelegd zou worden werd zo een
zevenhonderddertig jaar eerder door de profeet Jesaja voorspeld toen deze het
lijden van de komende Messias vooraf beschreef. Met de vermelde tijdspanne neem
ik afstand van een hypothetische deutero-Jesaja die tijdens de Babylonische
Ballingschap opgetreden zou zijn.
Jesaja 53:1 Wie
heeft onze prediking geloofd, en aan wien is de arm des HEEREN geopenbaard? 2 Want Hij is als een rijsje voor
Zijn aangezicht opgeschoten, en als een wortel uit een dorre aarde; Hij had geen gedaante noch heerlijkheid; als
wij Hem aanzagen, zo was er geen gestalte, dat wij Hem zouden begeerd hebben. 3
Hij was veracht, en de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten, en
verzocht in krankheid; en een iegelijk was als verbergende het aangezicht voor
Hem; Hij was veracht, en wij hebben Hem niet geacht. 4 Waarlijk, Hij heeft onze
krankheden op Zich genomen, en onze smarten heeft Hij gedragen; doch wij
achtten Hem, dat Hij geplaagd, van God geslagen en verdrukt was. 5 Maar Hij is om onze overtredingen verwond,
om onze ongerechtigheden is Hij verbrijzeld; de straf, die ons den vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn
striemen is ons genezing geworden. 6 Wij dwaalden allen als schapen, wij
keerden ons een iegelijk naar zijn weg; doch de HEERE heeft onzer aller
ongerechtigheid op Hem doen aanlopen. 7 Als dezelve geëist werd, toen werd Hij
verdrukt; doch Hij deed Zijn mond niet open; als een lam werd Hij ter slachting geleid, en als een schaap, dat
stom is voor het aangezicht zijner scheerders, alzo deed Hij Zijn mond niet
open. 8 Hij is uit den angst en uit het gericht weggenomen; en wie zal Zijn
leeftijd uitspreken? Want Hij is afgesneden uit het land der levenden; om de
overtreding Mijns volks is de plage op Hem geweest. 9 En men heeft Zijn graf
bij de goddelozen gesteld, en Hij is bij
den rijke in Zijn dood geweest, omdat Hij geen onrecht gedaan heeft, noch
bedrog in Zijn mond geweest is. 10 Doch het behaagde den HEERE Hem te
verbrijzelen; Hij heeft Hem krank gemaakt; als Zijn ziel Zich tot een
schuldoffer gesteld zal hebben, zo zal Hij zaad zien, Hij zal de dagen
verlengen; en het welbehagen des HEEREN zal door Zijn hand gelukkiglijk
voortgaan. 11 Om den arbeid Zijner ziel zal Hij het zien, en verzadigd worden;
door Zijn kennis zal Mijn Knecht, de Rechtvaardige, velen rechtvaardig maken,
want Hij zal hun ongerechtigheden dragen. 12 Daarom zal Ik Hem een deel geven
van velen, en Hij zal de machtigen als een roof delen, omdat Hij Zijn ziel
uitgestort heeft in den dood, en met de overtreders is geteld geweest, en Hij
veler zonden gedragen heeft, en voor de overtreders gebeden heeft.
(Statenvertaling)
Ter
conclusie zien we dat bij de opstanding uit de dood van Jezus Christus het
alleen vrouwen zijn die getuigen. Het is aan de vrouwen dat Jezus’ persoonlijk
verschenen is. Wat heel opmerkelijk is wanneer we dit in het licht van de
Midden-Oosten-cultuur zien waar vrouwen als getuigen als niet betrouwbaar
gelden. Het lijkt er op dat de ‘mannelijke’ apostelen sinds de gevangenneming
van Jezus gevolgd door zijn kruisiging en sterven in verwarring waren en niet
aanspreekbaar, dit terwijl de vrouwen bij hun positieven bleven. Wanneer
vijftig dagen later met Pinksteren de Heilige Geest, de door Jezus beloofde
Trooster (Johannes 14:26, 16:13-14) over de honderdtwintig discipelen te
Jeruzalem verzameld wordt uitgestort, geschiedde dit over mannen én vrouwen
daar vergaderd (Handelingen 1:13-15).
Het laatste
hoofdstuk van de Romeinenbrief van Paulus geeft een beeld hoe het er in de
gemeenten van het eerste uur in de stad Rome circa 50/60 AD aan toe ging,
vooral de positie van de vrouw in de eerste gemeente is verrassend. Na de
leerstellige vijftien hoofdstukken van de Romeinenbrief volgt het zestiende
hoofdstuk met persoonlijke mededelingen van Paulus gericht aan verschillende
individuen, zowel mannen als vrouwen. Vrouwen blijken hier zonder discriminatie
een belangrijke rol in de Ekklesia of Gemeente gespeeld te hebben. De eerste
persoon die Paulus (16:1-2) aanbeveelt is de genaamde Febe, een vrouw die de
functie van ‘Diakonon’ in de Gemeente uitoefende en zij diende volgens Paulus
door de Christen-Romeinen behandelt te worden gelijk het de heiligen betaamde.
Dit staat haaks op de minderwaardige rol van de vrouw daarna in het gevestigde
christendom sinds Constantijn de Grote. Het volgende dat opvalt is dat de
Ekklesia van het eerste uur het zonder kerkgebouwen, tempels of kathedralen
deed. In de plaats daarvan bestonden er meerdere zogenaamde huisgemeenten in
Rome (16:3-4, 10, 11, 16). De christenmensen van het eerste uur kwamen bij
elkaar thuis samen en braken brood en dronken een beker wijn ter nagedachtenis
van hun Heiland Jezus Christus, wiens wederkomst zij spoedig verwachtten. Zij
spraken elkaar aan als broer en/of zus en dit in ongeveinsde liefde tot elkaar,
gedragen en verbonden door de Liefde van de opgestane Heer en Heiland Jezus
Christus die in afwachting van Zijn wederkomst hun de Trooster gegeven had: de
Heilige Geest van God de Vader. De boodschap van Paulus was tot dan toe een
verborgenheid geweest, was aan geen enkele profeet van het Oude Testament ooit
geopenbaard geweest.
Romeinen 16:25 Hem
nu, Die machtig is u te bevestigen, naar mijn Evangelie en de prediking van
Jezus Christus, naar de openbaring der verborgenheid, die van de tijden der eeuwen verzwegen is geweest; 26 Maar nu
geopenbaard is, en door de profetische Schriften, naar het bevel des eeuwigen
Gods, tot gehoorzaamheid des geloofs, onder al de heidenen bekend is gemaakt;
27 Den zelven alleen wijzen God zij door Jezus Christus de heerlijkheid in der
eeuwigheid. Amen. (Statenvertaling)
Psalm 83: de identificatie van de oudheidplaats Gebal voor onze tijd
Psalm
83:1 Een lied, een psalm van Asaf. 2 O God! zwijg niet, houd U niet als doof,
en zijt niet stil, o God! 3 Want zie, Uw vijanden maken getier, en Uw haters
steken het hoofd op. 4 Zij maken listiglijk een heimelijken aanslag tegen Uw
volk, en beraadslagen zich tegen Uw verborgenen. 5 Zij hebben gezegd: Komt, en laat ons hen uitroeien, dat
zij geen volk meer zijn; dat aan den
naam Israëls niet meer gedacht worde. 6 Want zij hebben in het hart te
zamen geraadslaagd; tegen U hebben zij een verbond gemaakt; 7 De tenten van
Edom en der Ismaëlieten, Moab en de Hagarenen; 8 Gebal, en Ammon, en Amalek, Palestina met de inwoners van Tyrus. 9
Ook heeft zich Assur bij hen gevoegd; zij zijn den kinderen van Lot tot een arm
geweest. Sela. (Statenvertaling)
De
schrijver van Psalm 83 was de ziener Asaf die leefde ten tijde van Koning David
(1047/1007 v. Chr.). Asaf was een Leviet, een afstammeling van Levi, een van de
twaalf zonen van Jacob en behoorde tot de priesterzangers van David. Hij is de
auteur van meerdere psalmen.
In
Psalm 83 heeft de dichter het over een vijandelijk verbond van tien volken tegen het volk van Israël.
Tien volkeren smeden samen een pact met als doel de verdelging van Israël. Het
is een verbond van tien geallieerde volken dat zich nooit eerder in de
geschiedenis van het oude Israël heeft voorgedaan. Mijn gevolgtrekking is dat
een alsnog toekomstig verbond van tien volken tegen het sinds 1948 nationaal
herstelde Israël bedoelt is. Het getal van tien landen is ook gelijk aan het
getal van de tien koningen van de profeet Daniël (hoofdstuk 2 en zeven), wat
ook in het laatste boek van de Bijbel: de Apocalyps (hoofdstuk 13 en 17), terug
te vinden is.
Wanneer
we psalm 83 naar onze tijd transponeren merken we na identificatie van de namen
uit de oudheid dat alle tegenstanders uit het verleden er vandaag opnieuw zijn.
De reden van dit artikel is de
identificatie van Gebal dat een verrassing oplevert. Maar eerst wil ik de
andere namen identificeren. Edom levert geen probleem. Dit volk leefde in de
oudheid in het gebied op de huidige grens tussen Jordanië en Saoedi-Arabië. De
identificatie van de Ismaëlieten geeft evenmin een probleem. Ismaël was een
zoon van Abraham en Hagar, de slavin van Sara. Van hem stammen vele Arabische
stammen af. Moab en Ammon waren in het Oude Testament twee zonen van Lot en zij
woonden eertijds in het gebied van het huidige Jordanië. Palestina is de
huidige Gaza-strip en Tyrus ligt in Zuid-Libanon, het Fenicië van de oudheid. De
moderne staat Libanon beslaat grotendeels het gebied van het oude Fenicië maar
is al lang geen eenheidsstaat meer maar opgedeeld als een lappendeken met meerdere
rivaliserende fracties binnen de grenzen. In het zuiden heerst de Hezbollah,
een vijand van Israël. Volgens Psalm 83 zal Tyrus nauw samenwerken met Filistea
in zijn strijd tegen Israël. Het Assur dat Asaf vermeldt bevindt zich binnen
het gebied van de huidige landen Irak en Syrië en is een staat die zich nog
moet ontpoppen. Amalek is een nakomeling van Esau de broer van Jakob/Israël.
Zijn woonplaats was het Seïr-gebergte. Dit gebergte bevindt zich binnen de
grenzen van het huidige Jordanië. De 'Hagarenen' zijn moeilijker te plaatsen.
Hagar was de slavin van Sara en moeder van Ismaël. Zij was een Egyptische. Een
eerste conclusie zou kunnen zijn dat Hagar of de Hagarenen synoniem staat voor
Egypte. De naam blijkt echter niet Egyptisch te zijn maar Semitisch, en
vermoedelijk is deze naam haar door Abraham gegeven. De naam Hagar betekent
'reizende of vluchtende'. Ik veronderstel dat de Hagarenen de huidige
Palestijnen voorstellen die woonachtig buiten Israël zijn. Geen enkel Arabisch
land heeft namelijk de Palestijnse ontheemden van 1948 en 1967 opgenomen. De
meesten die in het Midden-Oosten bleven, leven in vluchtelingenkampen en worden
sindsdien door de VN onderhouden.
Maar
laat ons nu het volk te Gebal
identificeren. Wanneer men er een Bijbelse encyclopedie op na gaat blijkt dat
de plaatsing van Gebal op een moderne landkaart geen eenvoudige zaak is.
Meerdere verklaringen zijn mogelijk. Gebal betekent berg en wordt het geïdentificeerd
met Byblos in Fenicië. Ook een locatie in het noordelijke gedeelte van het
gebergte Seïr komt als Gebal in aanmerking. Eerlijkheidshalve vermeldt men
erbij dat de precieze ligging onbekend is. Met deze verklaring nam ik geen
genoegen en zocht verder voor een identificatie van Gebal. Wat mijn aandacht trok was de verwijzing in Egyptische
bronnen naar de stad Gebal of Goebla.
Het Egyptische Oude Rijk haalde er zijn hout en gedurende het Egyptische Nieuwe
Rijk ten tijde van de Amarna-periode, zat er een Egyptische vazal: Rib Addi,
die vanuit Gebal meer dan vijftig
brieven aan farao schreef.
In mijn
boek ‘De Zonaanbidder, Achnaton de
strenge en hardvochtige farao volgens de profeet Jesaja, 2015, identificeer ik
Gebal of Goebla met de plaats Jizreël in Samaria. Het was de studie van Dr. I.
Velikovsky (Eeuwen in Chaos, 1952, hoofdstuk VI) die me op deze piste zette.
Velikovsky toont overtuigend aan dat Goebla met Jizreël in Samaria geïdentificeerd dient te worden. De eerder
vermelde Rib-Addi was de heerser die vanuit Goebla zijn brieven aan farao
schreef. De conventionele Egyptologie heeft gemeend de plaatsnaam Goebla met de
stad Byblos aan de Fenicische kust te kunnen identificeren. Het is echter vanuit
Jizreël dat volgens de gereviseerde
chronologie, Hosea van het tienstammenrijk meer dan vijftig brieven aan
farao schreef.
Het
volk Gebal is aldus in Samaria te plaatsen. Ik herhaal nog even de tien
vijanden van Israël in Psalm 83: "De tenten van Edom en de Ismaëlieten,
Moab en de Hagarenen, Gebal, Ammon
en Amalek, Filistea met de inwoners van Tyrus; zelfs Assur heeft zich bij hen
gevoegd,"
Het
plaatsje Jizreël in het moderne Israël ligt in het zuiden van Galilea met zijn vandaag
overwegend Arabische bevolking. Het Palestijnse Jenin ligt zuidelijk van
Jizreël/Gebal. Ik verwacht nu met Psalm 83 in gedachten dat met een toekomstige
vredesregeling dit gebied via een land-swap langs de grenzen van 1967, naar een
toekomstige Palestijnse staat gaat en een centrum van haat tegen de staat
Israël wordt.
De
Engelstalige term ‘land-swap’ gaat terug tot de VS Obama-administratie (2009/2017)
die een land-swap langsheen de wapenstilstandslijn van 1949/1967 voorstelde ter
verkrijging van een definitieve vredesregeling tussen Israël en de Palestijnen.
Dit in lijn met de Oslo-verdragen van 1993 tussen Israël en de Palestijnen dat
een algemene vredesregeling voorzag op basis van een stappenplan. De huidige
‘Palestijnse autoriteit’ was een van de onmiddellijke resultaten van het
Oslo-verdrag. Onder de huidige VS Trump-administratie (2017-) lijkt het dat
alle druk op Israëli ’s en Palestijnen om tot een vredesregeling te komen, in
de koelkast is gestopt. Dit is echter naar mijn mening alleen maar een uitstel
en betekent op langere termijn geen afstel. Democratische leiders worden voor
een bepaalde ambtstermijn gekozen en ruimen daarna baan voor nieuwgekozenen.
Dictators doen er langer over maar worden uiteindelijk door de dood ingehaald,
zij het natuurlijk of gewelddadig. Het is wachten op de in de Bijbel
geprofeteerde pseudo-vredevorst en de verleiding dan voor Israël in het aanvaarden
van een algemene vredesregeling door dit genie aangeboden. Het laatste artikel
op dit blog over eschatologie dateert van 25.03.2019,
de oorsprong van Kusch, de zoon van Cham, de zoon van Noach…zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1553468400&stopdatum=1554073200
Vanuit
onze identificatie van Gebal met Jizreël-Samaria en Filistea met Gaza is het te
veronderstellen dat er bij een toekomstige vredesregeling op basis van een
landswap meerdere Palestijnse staten zullen ontstaan. Het is opmerkelijk dat Palestina
in Psalm 83 in één adem met Tyrus genoemd wordt. De verschillende staatjes
zullen uiteindelijk niet tot vrede leiden maar het doel blijft volgens Psalm 83
wanneer naar onze tijd getransponeerd, de vernietiging van Israël. Psalm 83 is
een gebed om hulp tegen de vijanden van Israël. Het tweede gedeelte van de
Psalm vanaf vers tien geeft dan ook hoop.
Met
onze aflevering van 01.04.2019
brachten we de Exodus van de Israëlieten uit Egypte en de Pesachweek onder de
aandacht. Met 15 Nisan 1483 v. Chr. begon na de middernacht van donderdag op
vrijdag de uittocht. Terwijl Egypte die nacht over de dood van hun
eerstgeborenen huilde begonnen de Israëlieten onder leiding van Mozes aan hun
trek naar de wildernis.
Exodus 12:29 En het
geschiedde ter middernacht, dat de HEERE al de eerstgeborenen in Egypteland
sloeg, van den eerstgeborene van Farao af, die op zijn troon zitten zou, tot op
den eerstgeborene van den gevangene, die in het gevangenhuis was, en alle
eerstgeborenen der beesten. 30 En Farao
stond op bij nacht, hij en al zijn knechten, en al de Egyptenaars; en er was
een groot geschrei in Egypte; want
er was geen huis, waarin niet een dode was. 31 Toen riep hij Mozes en Aäron in den nacht, en zeide: Maakt u op, trekt uit het midden van mijn
volk, zo gijlieden als de kinderen van Israël; en gaat heen, dient den HEERE,
gelijk gijlieden gesproken hebt.
Maar
wie was de farao van de exodus die in de nacht van donderdag op vrijdag ook
zijn eerstgeborene aan de dood moest afstaan?
Als men
Hollywood wil geloven was het Ramses II alias Ramses de Grote die zijn oudste
zoon en troonopvolger die Pesachnacht verloor en op de vierde dag na het
vertrek van de Israëlieten met heel zijn legermacht aan de achtervolging in de
wildernis begon. De keuze voor Ramses II als farao van de exodus is een gevolg
van de foutieve rangschikking van de farao ’s op de tijdsbalk door de
gevestigde Egyptologie. De Egyptologie heeft vanaf de vijftiende tot de
twaalfde eeuw v. Chr. de achttiende en negentiende dynastiefarao ’s op de
tijdsbalk geplaatst. Geen een van de kandidaat-farao ’s voor de Exodus past
echter in het Bijbels-chronologische raamwerk. Over deze problematiek schreef
ik al eerder op dit blog. Zie het artikel van 28.01.2019, de late datering van de exodus, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1548630000&stopdatum=1549234800
In mijn
boek Exodus breng ik een volledige herziening van de plaatsing van de
Egyptische dynastieën op de tijdsbalk. De ankerpunten voor het chronologisch
verbinden van regeerperioden van de farao ’s met die van de aartsvader van
Israël halen
we uit de Bijbel, daarnaast uit de werken van Flavius Josephus en uit de Joodse
overleveringen en legendes. Maar ook de Egyptologie levert via een revisie van
de geschiedenis van de oudheid verrassende resultaten. De Exodus van de
Israëlieten uit Egypte met de gepaard gaande tien plagen betekende namelijk een
ware breuk in de Egyptische geschiedenis. Volgens de revisie van de
oudheidgeschiedenis waren het zogenaamde Oude- en het Midden-Rijk in Egypte
contemporain met elkaar en gingen als een gevolg van de tien plagen en de
exodus met de vernietiging van het Egyptische leger in de Schelfzee, samen ten
onder. Binnen de revisie van de oudheidgeschiedenis van Egypte was er maar één
tussenperiode, die van de Hyksos, die na de Exodus Egypte overrompelden en hun
heerschappij over het Midden-Oosten vestigden.
Een
revisionist van het eerste uur was Dr. I. Velikovsky (1895/1979). In zijn
bekend werk ‘Eeuwen in Chaos, 1952, hoofdstuk I’ identificeerde hij de farao
van de Exodus als Thom of Thoem, naar een inscriptie op een schrijn gevonden te
El Arisj, een stad op de oude grens tussen Egypte en Kanaän. Het is een zwarte
monoliet beschreven met hiëroglyfen waarop koningen, residenties, geografische
plaatsen en de invasie van Egypte door vreemdelingen wordt beschreven. De
inscriptie beschrijft een periode van volslagen duisternis over Egypte voor een
periode van negen dagen, wat een bevestiging is van het relaas in het
Bijbelboek Exodus 10:22-23 waar een van de plagen beschreven staat met dikke
duisternis gedurende drie dagen. Dit was trouwens het eerste dat bij Velikovsky
in zijn onderzoek de aandacht trok, toen hij de inscriptie in het licht van de
Bijbel bestudeerde. Daarnaast verwijst de inscriptie naar Pi-Charoti waar farao
aan zijn einde komt. Dit Pi-Charoti uit Egyptische bron was voor Velikovsky
overduidelijk te identificeren met het Bijbelse Pi-ha-Chiroth aan de Schelfzee.
De inscriptie op het schrijn verhaalt verder dat een zoon van farao, ‘zijne
majesteit Geb’ op onderzoek uitgaat en naar de plaats Pi-Charoti trekt en daar
bij de lokale bevolking navraag doet naar de ramp die farao Thoem en zijn leger
getroffen heeft. Velikovsky merkt op dat de naam Thoem of Thom in de plaatsnaam
Pi-Thom zit, een voorraadplaats die de Israëlieten in slavernij moesten bouwen.
En de naam Thom, stelt Velikovsky, is ook identiek met het Griekse Timaios of
Toetimaeus zoals Manetho via Flavius Josephus, hem heeft doorgegeven. Farao
Timaios/Timaus is bij Manetho de farao die de invasie van de Hyksos of
Amalekieten onderging.
Nog een
revisionist van de geschiedenis van de oudheid voor wie de historische boeken
van de Bijbel gezag hadden, was Dr. Donovan A. Courville (1901/1996). Zijn opus
magnum: ‘The Exodus Problem and its Ramifications, 1971’, brengt een volledige
herziening van alle Egyptische dynastieën op de tijdsbalk. In Volume I, Chapter
IX, Who was the Pharaoh of the Exodus?, levert ook hij zijn bijdrage tot het
identificeren van de farao van de exodus. Courville hechtte veel belang aan de
Egyptische koningslijst bekend onder de naam: Sothis-lijst. Deze lijst geeft
(o.a.) vijfentwintig faraonamen (in de Griekse taal) vanaf de eerste farao
Menes tot aan Salatis. Deze laatste naam is de eerste Hyksos-farao. Aan de
Hyksos-invasie van Egypte ging de Exodus vooraf. De vierentwintigste naam is
die van Koncharis, wat volgens Courville een Griekse versie is van het
Egyptische ‘Ka-ankh-ra’ van de Karnak-koningslijst, een naam die dan weer
volgens Courville overeenkomt met Sobekhotep VI van de Turijn-koningslijst. En
volgens de Turijn-koningslijst regeerde Sobekhotep VI voor een periode van twee
jaar, twee maanden en negen dagen. Farao Koncharis/Ka-ankh-ra/Sobekhotep VI is
volgens Courville de farao die de Hyksos-invasie onderging. In het model van
Courville waren het Oude Rijk en het Midden-Rijk voor een belangrijke periode
contemporain. De farao van de verdrukking is in Courville ’s model Senwosret
III van de twaalfde dynastie. De dertiende dynastie was gedurende een periode
contemporain met de twaalfde dynastie en won na de dood van de farao van de
verdrukking, aan macht. De tachtigjarige Mozes stond aldus bij zijn terugkeer
in Egypte voor (een) Sobekhotep van de dertiende dynastie. Courville wijst in
zijn studie op nog een bijzonderheid van de Sothis-koningslijst. De voorgangers
van naam nummer 24.Koncharis hadden namelijk allen tot aan nummer 18. de naam
Ramesse in hun faraonamen verweven. Het is naar deze naam dat het Bijbelse
Pi-Ramesse of Raämses, een voorraadstad die de Israëlieten onder dwang moesten
bouwen, genoemd werd. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk Pitom en Raämses,
blz. 89-98, diep ik dit verder uit. In het aangehaalde hoofdstuk; Pitom en
Raämses, leg ik de link tussen het Bijbelse Raämses en de tot nu toe niet
gevonden tweede hoofdstad van het Egyptische Midden-rijk; It-taoey. De
dertiende dynastie’ farao’s hadden hier ook hun residenties. Van de eerste
farao’s van de dertiende dynastie; Hor, Sobekhotep II en Chendjer werden te
Dahsjoer hun laatste rustplaatsen teruggevonden. Vanaf Sobekhotep III en diens
opvolgers ontbreekt tot nu toe elk spoor naar een laatste rustplaats, of
mummie.
In het
variant dat de Egyptoloog David Rohl brengt (A Test of Time, 1995, Chapters 12
en 13) is de vermoedelijke farao van de exodus; Sobekhotep IV. David Rohl noemt
zichzelf een agnost maar hanteert wel in zijn studie van het oude Egypte de
Bijbel als een historisch boek. Rohl haalt de christelijke oudheidhistoricus
Eusebius aan die verwijst naar een nog oudere bron, de Joodse historicus
Artapanus, en deze laatste vermeldt dat de farao ten tijde van Mozes, de naam
‘Khe-neph-res’ had. Vanuit deze naam distilleerde Rohl de naam ‘Kha-nefer-re’
van de Egyptische koningslijsten. En de naam ‘Kha-nefer-re’ stemt overeen met
de koninklijke naam die alleen farao Sobekhotep IV Kha-nefer-re, van de
dertiende dynastie droeg. Het is boeiend studiewerk van David Rohl, iets dat
zijn boek als een detectiveverhaal laat lezen.
Ter
conclusie stellen we vast dat de farao waar Mozes in het Exodusjaar tegenover
stond, farao Sobekhotep IV van de dertiende dynastie was. Het is deze farao die
meende de Israëlieten te kunnen achterhalen in de wildernis, en als een gevolg
zijn einde vond in de Schelfzee. Het is deze farao wiens troonopvolger in de
Pesachnacht door de HEERE God gedood werd. Het is farao Sobekhotep VI die de
opvolger werd van Sobekhotep IV, de farao die niet terugkeerde van de Schelfzee
en bovendien het Egyptische leger naar de ondergang gevoerd had. Als resultaat
lag het Egypte van Sobekhotep VI wagenwijd open voor de kort daarop
binnentrekkende Hyksos of Amalekieten.
Dit jaar valt de Pesach week van vrijdagavond 19 april
tot zaterdagavond 27 april 2019. De historische Pesachweek verbonden met de
exodus ving met 15 Nisan 1483 v. Chr. aan bij het ondergaan van de zon op een
donderdagavond volgens de westerse kalender. Volgens de Joodse kalender eindigt
een dag bij het ondergaan van de zon en vangt een nieuwe dag aan. Op
donderdagavond nuttigden de Israëlieten per familie hun bereide Pesachlam en
brachten zoals opgedragen het bloed van het geslachte Pesachlam aan de
deurposten van hun woningen aan. Daarna maakten zij zich klaar voor de grote
trek onder leiding van Mozes naar de woestijn waar zij de HEERE God wilden
dienen. Te Middernacht sloeg de HEERE God al het eerstgeborene van mens en dier
in het land Egypte.
Exodus 12:29 En het
geschiedde ter middernacht, dat de HEERE al de eerstgeborenen in Egypteland
sloeg, van den eerstgeborene van Farao af, die op zijn troon zitten zou, tot op
den eerstgeborene van den gevangene, die in het gevangenhuis was, en alle
eerstgeborenen der beesten. 30 En Farao
stond op bij nacht, hij en al zijn knechten, en al de Egyptenaars; en er
was een groot geschrei in Egypte; want er was geen huis, waarin niet een dode
was. 31 Toen riep hij Mozes en Aäron in
den nacht, en zeide: Maakt u op,
trekt uit het midden van mijn volk, zo gijlieden als de kinderen van
Israël; en gaat heen, dient den HEERE, gelijk gijlieden gesproken hebt. 32
Neemt ook met u uw schapen en uw runderen, zoals gijlieden gesproken hebt, en
gaat heen, en zegent mij ook. 33 En de Egyptenaars hielden sterk aan bij het
volk, haastende, om die uit het land te drijven; want zij zeiden: Wij zijn
allen dood! 34 En het volk nam zijn deeg op, eer het gedesemd was, hun deegklompen,
gebonden in hun klederen, op hun schouderen. 35 De kinderen Israëls nu hadden
gedaan naar het woord van Mozes, en hadden van de Egyptenaren geëist zilveren
vaten, en gouden vaten, en klederen. 36 Daartoe had de HEERE het volk genade
gegeven in de ogen der Egyptenaren, dat zij hun hun begeerte deden; en zij
beroofden de Egyptenaren. 37 Alzo reisden de kinderen Israëls uit van Rameses naar Sukkoth, omtrent zeshonderd duizend te voet, mannen alleen, behalve
de kinderkens. (Statenvertaling)
Dat de exodus op een vrijdag geschiedde leert de
Joodse overlevering die stelt dat de
Tien Woorden aan Israël gegeven werden op een sabbat, op de vijftigste dag na het vertrek uit Egypte. Het is aldus een
eenvoudige berekening om zeven maal zeven weken eerder de Exodus met Pesach op
een vrijdag te plaatsen.
Dit alles was een voorafschaduwing van het Pesachlam
Jezus Christus die op goede vrijdag
7 april 30 AD Zijn Bloed plaatsvervangend voor de Verlossing van Israël en van
de wereld, gaf.
Het vertrek van de Israëlieten geschiedde onmiddellijk
na middernacht. Vanuit Rameses ging het richting Sukkot, en vervolgens naar
Etham aan het einde van de woestijn. De plaatsnamen Rameses en Pitom heb ik in
mijn boek: Exodus van 2016 geïdentificeerd en vervolgens de reisroute naar de
Schelfzee op een landkaart uitgestippeld. De plaats van de doorgang door de
Schelfzee wordt in het boek aangewezen en de berg Sinaï in Arabië
gelokaliseerd. Sinds de eerste historische Pesachweek zijn er nu 3501 jaar
verlopen.
Hoe ik
het jaartal 1483 v. Chr. voor het exodusjaar verkregen heb is vrij eenvoudig
uit te leggen. Vanaf het optreden van de Heer Jezus Christus in oktober 27 AD
te Nazareth volgens Lukas hoofdstuk 4, toen de Heiland het aangename jaar des
HEREN uitriep, wat het dertigste jubeljaar was, rekent men negenentwintig
jubeljaren terug de tijd in. Het eerste jubeljaar viel in okt.1395/sep.1394 v.
Chr. Zeven maal zeven jaar eerder waren zij in 1443 v. Chr. het beloofde land
Kanaän binnengetrokken en begon de eerste sabbatjaren-cyclus. Veertig jaar
daarvoor waren de Israëlieten in 1483 v.
Chr. uit Egypte opgetrokken. De dertig jubeljaren zijn wetenschappelijk via elf historische vermeldingen op de
tijdsbalk verankerd. Volgens het Bijbelboek 1 Koningen 6:1 waren het
vierhonderdtachtig jaar vanaf het exodusjaar tot het vierde regeringsjaar van
Salomo wanneer deze aan de bouw van de Tempel te Jeruzalem begon. Het vierde
regeringsjaar van Salomo viel volgens de sabbat- en jubeljaar-telling in
oktober 1004/september 1003 v. Chr. Zijn eerste regeringsjaar begon in oktober
1007 v. Chr. en zijn sterfjaar was het najaar van 967 v. Chr. Voor Salomo
hebben we de veertigjarige regeerperiode van David: 1047/1007 v. Chr. en daarvoor
regeerde Saul van 1087 tot 1047 v. Chr. over de twaalf stammen van Israël. De
koningen van Israël en Juda heb ik tussen de jaartallen 967 en 586 v. Chr. op
de tijdsbalk herschikt met de historische sabbat- en jubeljaren als ijkpunten. Zie
o.a. mijn laatste uitgave: dertig jubeljaren, uit 2018.
Volgens
Flavius Josephus geschiedde de exodus in een jaar dat de Nisan-zon zich in het
astronomische Ram of Lam (Aries)-beeld op de veertiende dag van de maand nisan
bevond.
In the month of Xanthicus,
which is by us called Nisan, and is
the beginning of our year, on the fourteenth day of the lunar month, when the sun is in Aries, (for in this month
it was that we were delivered from bondage under the Egyptians,) the law
ordained that we should every year slay that sacrifice which I before told you
we slew when we came out of Egypt, and which was called the Passover; and so we do celebrate this Passover in companies,
leaving nothing of what we sacrifice till the day following. (Flavius
Josephus (Joodse Oudheden, Boek III.x.5)
Dat de
exodus volgens Flavius Josephus plaatsvond op het exacte moment dat de zon het
sterrenbeeld Ram/Lam binnenging is uiteraard geen toeval (The Witness of the
Stars, Rev. E. W. Büllinger (1837/1913), Chapter IV, The Sign Aries (The Ram or
Lamb). Het maakt deel uit van het plan der eeuwen, namelijk God s voornemen
(Efeze 3:11) dat zal leiden naar het herstel van alle dingen.
In mijn
boek Exodus, 2016, breng ik de
geschiedenis van Israël in het oude Egypte vanaf de aartsvader Jakob tot op
Mozes. De exacte Exodusroute wordt op de landkaart uitgestippeld en de Bijbelse
plaatsnamen Rameses, Sukkot en Etham op de landkaart geplaatst. De plaats van
de doorgang door de Schelfzee wordt in het boek aangewezen en de berg Sinaï in
Arabië gelokaliseerd. Mijn verhaal laat ik aanvangen in het Egypte van de
oudheid vanaf de aankomst daar van Jakob/Israël in 1699 v. Chr. op het
hoogtepunt van een wereldwijde hongersnood en eindigt met de Exodus uit Egypte
in 1483 v. Chr., gevolgd door het geven van de Tien Woorden aan Israël. De
geschiedenis van Israël en de Exodus halen we in de eerste plaats uit de Bijbel,
daarnaast uit de werken van Flavius Josephus en uit de Joodse overleveringen en
legendes. Maar ook de Egyptologie levert via een revisie van de geschiedenis
van de oudheid verrassende resultaten. De Exodus van de Israëlieten uit Egypte
met de gepaard gaande tien plagen betekende namelijk een ware breuk in de
Egyptische geschiedenis. Volgens de revisie van de oudheidgeschiedenis waren
het zogenaamde Oude- en het Midden-Rijk in Egypte contemporain met elkaar en
gingen als een gevolg van de tien plagen en de exodus met de vernietiging van
het Egyptische leger in de Schelfzee, samen ten onder. Binnen de revisie van de
oudheidgeschiedenis van Egypte was er maar één tussenperiode, die van de
Hyksos, die na de Exodus Egypte overrompelden en hun heerschappij over het
Midden-Oosten vestigden. De twaalf stammen van Israël trokken intussen na een
periode van veertig jaar in de wildernis, het Beloofde Land Kanaän binnen.
De oorsprong van Kusch, de zoon van Cham, de zoon van Noach…
Mijn
eerste boek dateert uit het jaar 1985: DE NIEUWE ORDE in opkomst, ISBN
90-73739-01-2. Het was een eschatologisch werk met alle aandacht voor de
nakende wederkomst van Jezus Christus. Sindsdien zijn er vierendertig jaar verlopen
en heeft er zich een verdere (en niet voorziene) ontwikkeling naar het begin
van de zogenaamde Bijbelse eindtijd voorgedaan. Het boek was naar Nederlandstalige
normen een besteller, kende vier herdrukken met uiteindelijk vijfduizend
verkochte exemplaren. Al vele jaren is het boek intussen uitverkocht en alleen
nog in gespecialiseerde antiquariaatzaken verkrijgbaar. In enkele afleveringen
wil ik op dit blog op onderdelen van mijn boek stilstaan en een evaluatie
maken.
Met dit
artikel wil ik het Bijbelse Ethiopië onder de aandacht brengen. In de
Hebreeuwse grondtekst staat er KUSCH dat met Ethiopië vertaald werd. De
Statenvertaling vertaalde Kusch met Moren. In ‘De nieuwe orde in opkomst’, 1985,
identificeerde ik foutief dit Bijbelse Ethiopië met de moderne staat Ethiopië
aan de hoorn van Afrika.
Kusch
is volgens de profeet Ezechiël een bondgenoot van Magog, wanneer deze laatste
in de eindtijd Israël zal aanvallen, maar daar aan zijn einde komt. Hierna het
betreffende Bijbelcitaat:
Ezechiël
38:1 Het woord des HEREN kwam tot mij: 2 Mensenkind, richt uw aangezicht tegen Gog in het land Magog, de grootvorst van
Mesek en Tubal; profeteer tegen hem, 3 en zeg: zo zegt de Here HERE: zie,
ik zàl u, Gog, grootvorst van Mesek en Tubal! 4 Ik zal u komen halen, haken
slaan in uw kaken en u doen uittrekken met uw gehele leger: paarden en ruiters,
allen volledig uitgerust, een grote schare, met grote en kleine schilden, allen
vertrouwd met het zwaard; 5 ook Perzen, Ethiopiërs
en Puteeërs, allen met schild en helm; 6 Gomer en al zijn krijgsbenden;
Bet-Togarma ver in het noorden met al zijn krijgsbenden – vele volken met u. 7
Maak u gereed en rust u toe, gij met al de scharen die zich bij u gevoegd
hebben; wees gij hun tot een leidsman. 8 Na geruime tijd zult gij een bevel
ontvangen; in toekomende jaren zult
gij optrekken tegen het land dat zich van de krijg hersteld heeft, (een volk) dat uit het gebied van vele volken
bijeengebracht is op de bergen Israëls die tot een blijvende wildernis
waren geworden, maar het is uit de volken uitgeleid; allen wonen zij in gerustheid. 9 Dan zult gij optrekken als een
opkomend onweer; gij zult zijn als een wolk die de aarde bedekt, gij met al uw
krijgsbenden, en vele volken met u. (NBG Vertaling 1951)
De
oorsprong van Kusch vinden we in het Bijbelboek Genesis:
Genesis
10:1 Dit nu zijn de geboorten van Noachs
zonen: Sem, Cham, en Jafeth; en hun
werden zonen geboren na den vloed. 2 De zonen van Jafeth zijn: Gomer, en Magog,
en Madai, en Javan, en Tubal, en Mesech, en Thiras. 3 En de zonen van Gomer
zijn: Askenaz, en Rifath, en Togarma. 4 En de zonen van Javan zijn: Elisa, en
Tarsis; de Chittieten en Dodanieten. 5 Van dezen zijn verdeeld de eilanden der
volken in hun landschappen, elk naar zijn spraak, naar hun huisgezinnen, onder
hun volken. 6 En de zonen van Cham
zijn: Cusch en Mitsraim, en Put, en
Kanaän.
Kusch
was een zoon van Cham, de zoon van Noach. Zijn oorsprong gaat zo terug tot de
periode onmiddellijk na de Grote Vloed van 2341/2340 v. Chr. Na de
spraakverwarring in het najaar van 2239 v. Chr. begon de clan van Kusch aan hun
trek naar Afrika (TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 13-25). Zie ook het artikel van 27.06.2016, Genesis van de eerste
beschavingen na de Grote Vloed, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1466978400&stopdatum=1467583200
Met de
identificatie van het Bijbelse Kusch
met de moderne staat Ethiopië heb ik in 1985 de bal misgeslagen. Ik liet me toen leiden door wat Hal Lindsey in zijn ‘De planeet die
aarde heette’ over Ethiopië meende te kunnen invullen. Het land zat toen nog in
het Sovjetblok met zelfs een contingent Cubaanse huurlingen actief in de
strijdkrachten. Ik schreef in mijn boek over Ethiopië; dat het land zich naar het
noorden zou uitbreiden, naar Soedan toe. De reden was dat de Egyptische vijfentwintigste
dynastie van Manetho in het huidige Noord-Soedan haar basis had. Het was een
dynastie van zwarte koning-farao ’s die zelfs onder Sabakoos en de Bijbelse
Tirhaka in de achtste eeuw v. Chr. over beneden-Egypte geheerst hebben.
Met het
moderne Ethiopië is het sinds 1985 na de publicatie van mijn boek anders
gelopen. Het land zat na het marxistische avontuur een hele tijd aan de grond
en het noordelijke Eritrea heeft zich zelfs kunnen afscheiden. De correcte
identificatie van het Bijbelse Kusch vandaag is Noord-Soedan. Zuid-Soedan heeft
zich anno 2011 van het overwegend Arabisch-Islamietisch noorden afgescheiden.
Het is Noord-Soedan dat zich in de toekomst in een alliantie met Magog tegen
Israël zal keren.
Met de
studie van het Profetische Woord ben ik sinds 1975 bezig. Mijn eerste
kennismaking met de Bijbelse profetieën in verband met het nationale en
geestelijke herstel van Israël was via het boek ‘de planeet die aarde heette’
van Hal Lindsey. Deze Amerikaanse auteur verwachtte de wederkomst van Jezus
Christus voor de jaren tachtig van de vorige eeuw. Een van zijn boeken volgend
op zijn bestseller ‘The Late Great Planet Earth’ had de titel ‘Counting Down the Eighties’, een titel
die voor zichzelf spreekt. Hal Lindsey ’s bestsellers werden geschreven toen de
koude oorlog van het communistisch-atheïstische Rusland en zijn satellietstaten
tegen het Westen nog gaande was en veel van de Bijbelse eindtijdprofetieën
kregen van Lindsey als een gevolg daarvan, een eigentijdse invulling. Veel van
wat Hal Lindsey meende in vervulling te zien gaan is toen niet uitgekomen en onderdelen
ervan intussen zelfs achterhaald.
Hoe was
de situatie in de wereld in die jaren tachtig? In het verre noorden ten
opzichte van Israël stond het (militair) machtige Sovjet-Rusland met aan de
grenzen van Israël de door Rusland militair uitgeruste Arabische bondgenoten
zoals Syrië en Irak. In Afrika zaten Angola, Mozambique, Libië en Ethiopië in
het Sovjet-Russische kamp. West-Europa had zich verenigd en maakte deel uit van
de NAVO. Hal Lindsey zag in de EEG (dat toen negen leden telden) de vervulling
van het Statenbeeld van de profeet Daniël. Hij verwachtte met de toetreding van
Griekenland als tiende lid, de eindvervulling van Bijbelse profetieën
dienaangaande. Een ander voorbeeld is Lindsey ’s identificatie van het Bijbelse eindtijd-Koesch met
Ethiopië. Dat land zat tijdens de koude oorlog in het Russische kamp en alzo
werd toen de foutieve identificatie gemaakt. Idem dito met het Bijbelse
eindtijd-Put dat met de staat Libië in Noord-Afrika geïdentificeerd werd
aangezien ook daar de Sovjet-Russen bases hadden.
Het
historische Koesh bevond zich echter
binnen de grenzen van het huidige Noord-Soedan. Met de val van de Berlijnse
muur in 1989 en de implosie van de Sovjet-Unie in 1991 kwam aan de koude oorlog
in het westen (voorlopig) een einde. In Europa vond de hereniging van het sinds
1945 gesplitste Duitsland plaats en landen uit het voormalige Oostblok vonden
aansluiting bij West-Europa. De Europese Economische Gemeenschap werd omgevormd
en uitgebreid tot een Unie. De politieke situatie in de wereld is sinds 1989
helemaal gewijzigd. Oude vijanden werden bondgenoten en nieuwe vijanden
verschenen op het toneel. De Verenigde Staten, de overwinnaar van de koude
oorlog en toen de enig overblijvende supermacht werd op 11 september 2001
onverwacht en op eigen terrein door Arabisch-Islamietische terroristen
aangevallen. De schurken hadden lijnvliegtuigen in de VS gekaapt en boorden
zich met de gekaapte Jumbo-toestellen in de gigantisch hoge torens van het WTC
‘World Trade Center’ te New York. Duizenden onschuldige mensen, werknemers in
de beide torens en de passagiers in de lijnvliegtuigen, kwamen bij deze
terreurzelfmoordactie om het leven. Deze daad mobiliseerde de VS om een
wereldwijde oorlog tegen het terrorisme te beginnen.
De
ontwikkeling rond de moderne staten Ethiopië en Noord-Soedan sinds de
publicatie van mijn boek in 1985 zijn een waarschuwing voor mij om niet te snel
expliciete profetische vervullingen te zoeken in eigentijdse ontwikkelingen.
Het gehele profetische plaatje moet kloppen alvorens men meent boude uitspraken
te kunnen doen. Een voorbeeld is de profetie van Ezechiël hoofdstukken 38 en 39.
Hoofdstuk 38:1-9 van de profeet Ezechiël heb ik bij de aanvang van mijn artikel
geciteerd. De chronologie van de profetie is als ’t volgt: op Gods tijd (38:4)
zal Magog met zijn bondgenoten tegen het nationaal herstelde Israël optrekken.
Volgens 38:7 zijn zij dan herbewapend en toegerust. Israël is dan (38:8b) uit
het gebied van vele volken bijeengebracht en leeft in gerustheid, zonder
(veiligheid)muren (38:11) en poorten. Als aan deze profetische voorwaarden
voldaan is zal Magog getrokken worden, en niet eerder: 38:9 ‘Dan zult gij optrekken als een opkomend
onweer; gij zult zijn als een wolk die de aarde bedekt, gij met al uw
krijgsbenden, en vele volken met u’.
De
conclusie moet zijn dat bij de vervulling van de profetie van Ezechiël het ene
detail op een tijdsbalk gezien, niet voor het andere kan geschieden. Eerst
dient het nationaal weer vergaderde Israël in (schijn)vrede te leven en is de
voorwaarde vervuld voor de overige details van de profetie. De schijnvrede is
op basis van andere profetieën, het resultaat van een verbond dat Israël met de
koning van het noorden-Assyrië zal aangaan. Meer hierover in een volgende
aflevering.
Werd de Ark van het Verbond in 586 v. Chr. bij de val van Jeruzalem vernietigd of werd ze toen verborgen en tot op heden ergens bewaard?
Deze
week geef ik aandacht aan de ark van het verbond die in 586 v. Chr. samen met
de Tempel te Jeruzalem door de Babyloniërs vernietigd werd. Sindsdien bestaan
er hardnekkige legendes die leren dat de ark ergens verborgen werd? De oorsprong van de Ark van het
Verbond gaat terug tot het ontstaan van Israël als natie na de Exodus in 1483
v. Chr. bij het geven van de Tien Woorden aan Mozes. In het Bijbelboek Exodus 25:10-22)
vinden we de opdracht tot het bouwen van de ark van het verbond .
De Ark van het Verbond heeft de
Israëlieten daarna op al hun tochten en belevenissen vergezeld. Het Beloofde
Land Kanaän werd in 1443 v. Chr. binnengetrokken met de Ark van het Verbond op
kop (Jozua 3:11-17). Tot aan de bouw van de Tempel van Salomo was zij
ondergebracht in de Tent der samenkomst. In het jaar 996 v. Chr. ten tijde
van Salomo werd zij in de tempel in het
Heilige der heiligen neergezet. Een vertrek van de tempel waar met Jom
Kippoer (de grote verzoendag) de hogepriester binnenging voor de verzoenings-handelingen.
Hier is de ark met zekerheid tot aan
haar vernietiging gebleven. De vernietiging gebeurde door de hand van de
Babyloniërs ten tijde van Zedekia, de laatste koning van Juda.
2 Koningen 25:8 Daarna in de
vijfde maand, op den zevenden der maand (dit was het negentiende jaar van Nebukadnezar, den koning van Babel)
kwam Nebuzaradan, de overste der trawanten, de knecht des konings van Babel, te
Jeruzalem. 9 En hij verbrandde het huis
des HEEREN, en het huis des konings, mitsgaders alle huizen van Jeruzalem;
en alle huizen der groten verbrandde hij met vuur. (Statenvertaling)
Na de verwoesting van Jeruzalem en de tempel door
Nebukadnezar de koning van Babylon, in 586 v. Chr. horen wij nooit meer iets over
de ark. In de tempel van Zerubbabel na de Babylonische Ballingschap, en in de
tempel van Herodes de Grote bevond zich in het Heilige der heiligen geen ark
meer maar volgens de Joodse overlevering alleen een steen waarop de
hogepriester op de grote Verzoendag het vat met reukwerk zette (Leviticus
16:12-14). Het is pas na de vernietiging van de tweede tempel in 70 AD dat de legendes
en het zoeken naar een verborgen ark een aanvang namen. De oorspronkelijke ark
echter was echter al in 586 v. Chr. vernietigd en dit volgens het gezaghebbende
woord van Asaf en Jeremia.
Psalm
74:1 Een onderwijzing, voor Asaf. O
God! waarom verstoot Gij in eeuwigheid? Waarom zou Uw toorn roken tegen de
schapen Uwer weide? 2 Gedenk aan Uw vergadering, die Gij van ouds verworven
hebt; de roede Uwer erfenis, die Gij verlost hebt; den berg Sion, waarop Gij
gewoond hebt. 3 Hef Uw voeten op tot de eeuwige verwoestingen; de vijand heeft alles in het heiligdom
verdorven. 4 Uw wederpartijders hebben in het midden van Uw
vergaderplaatsen gebruld; zij hebben hun tekenen tot tekenen gesteld. 5 Een
ieder werd er bekend als een, die de bijlen omhoog aanbrengt in de dichtigheid
van een geboomte. 6 Alzo hebben zij nu derzelver graveerselen samen met
houwelen en beukhamers in stukken geslagen. 7 Zij hebben Uw heiligdommen in het
vuur gezet; ter aarde toe hebben zij de woning Uws Naams ontheiligd. 8 Zij
hebben in hun hart gezegd: Laat ze ons te zamen uitplunderen; zij hebben alle
Gods vergaderplaatsen in het land verbrand. 9 Wij zien onze tekenen niet; er is
geen profeet meer, noch iemand bij ons, die weet, hoe lang. 10 Hoe lang, o God!
zal de wederpartijder smaden? Zal de vijand Uw Naam in eeuwigheid lasteren? 11
Waarom trekt Gij Uw hand, ja, Uw rechterhand af? Trek haar uit het midden van
Uw boezem; maak een einde.
Jeremia
3:14 Bekeert u, gij afkerige kinderen! spreekt de HEERE, want Ik heb u getrouwd,
en Ik zal u aannemen, een uit een stad, en twee uit een geslacht, en zal u
brengen te Sion. 15 En Ik zal ulieden herders geven naar Mijn hart; die zullen
u weiden met wetenschap en verstand. 16 En het zal geschieden, wanneer gij
vermenigvuldigd en vruchtbaar zult geworden zijn in het land, in die dagen,
spreekt de HEERE, zullen zij niet meer zeggen: De ark des verbonds des HEEREN, ook zal zij in het hart niet opkomen; en zij zullen aan haar niet gedenken,
en haar niet bezoeken, en zij zal niet
weder gemaakt worden. 17 Te dier tijd zullen zij Jeruzalem noemen, des
HEEREN troon; en al de heidenen zullen tot haar vergaderd worden, om des HEEREN
Naams wil, te Jeruzalem; en zij zullen niet meer wandelen naar het goeddunken
van hun boos hart. 18 In die dagen zal het huis van Juda gaan tot het huis van
Israël; en zij zullen te zamen komen uit het land van het noorden, in het land,
dat Ik uw vaderen ten erve gegeven heb.
De hierboven
geciteerde Bijbelgedeelten leren dat de Ark van het Verbond door de Babyloniërs
te samen met alle andere Tempelattributen vernietigd werd. Volgens de profeet
Jeremia zou de Ark niet weder gemaakt worden. Het jaartal voor de vernietiging
Jeruzalem en de Tempel was 586 v. Chr. Zie het artikel van 31.10.2016 op dit blog, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1477868400&stopdatum=1478473200
Het is nu
duidelijk dat het verhaal in het apocrief (twijfelachtig niet gezaghebbend) boek
2 Makkabeeën gebracht, dat de Roomse kerk aan haar Bijbel heeft toegevoegd, haaks staat op de canonieke boeken van de
Bijbel. Hierna het betreffende gedeelte:
2 Makkabeeën 2:1 In
de boeken staat niet alleen dat de profeet Jeremia de ballingen beval om iets
van het vuur mee te nemen, zoals reeds is gezegd, 2 maar ook dat hij hun de
leer gaf en hun daarbij op het hart drukte, de geboden van de Heer niet te
vergeten en zich niet te laten misleiden door de fraai versierde gouden en
zilveren beelden die ze zouden zien. 3 Naast andere vermaningen drong hij erop
aan de leer niet uit hun hart te bannen. 4 Verder staat er in hetzelfde
geschrift dat de profeet, gehoorzaam aan een goddelijke ingeving, de
verbondstent en de ark liet halen en
achter hem aan liet dragen, terwijl hij de berg beklom die Mozes bestegen had
om het erfdeel van God te aanschouwen. 5 Daar aangekomen vond Jeremia een
rotsspelonk; daarin plaatste hij de tent, de
ark en het reukofferaltaar en hij sloot de toegang af. 6 Toen enkele van
zijn metgezellen er weer heen gingen om de weg te markeren, konden ze de plaats
niet meer vinden. 7 Jeremia hoorde van hun poging en maakte hun verwijten. Hij
zei: Die plaats moet onbekend blijven, totdat God
zijn volk weer samenbrengt en het zijn barmhartigheid toont. 8 Dan zal de Heer
dat alles weer tevoorschijn brengen; dan zal de glorie van de Heer in een
wolk verschijnen, zoals dat gebeurd is in
de tijd van Mozes en ook in die van Salomo, toen hij bad dat de tempel op
grootse wijze geheiligd zou worden.9 Ook werd erin verteld wat Salomo
in zijn wijsheid deed toen hij bij de voltooiing van de tempel het
inwijdingsoffer opdroeg: 10 zoals er tijdens Mozes gebed tot de Heer vuur uit de
hemel was neergedaald, zo daalde er ook
tijdens zijn gebed vuur neer en dit verteerde de brandoffers. 11 Met
betrekking tot dat offer heeft Mozes verklaard: Omdat het zondeoffer niet
genuttigd is, is het door het vuur verteerd. 12 Ook Salomo heiligde acht dagen
lang het inwijdingsfeest. 13 Behalve deze dingen vermelden die boeken, namelijk
de gedenkschriften van Nehemia, ook dat Nehemia een bibliotheek had aangelegd,
waarin hij de boeken bijeenbracht die betrekking hadden op de koningen, de
geschriften van de profeten en van David, evenals de brieven van de koningen
betreffende schenkingen aan de tempel. 14 Nu heeft Judas die boeken, die door
de oorlog waarin wij gewikkeld zijn geraakt verspreid waren, weer
bijeengebracht, en ze zijn weer in ons bezit. 15 Mocht u ze nodig hebben, dan
kunt u ze laten halen. 16 Wij schrijven u, omdat we van plan zijn de reiniging
van de tempel te heiligen. Wij houden u de plicht voor, dit feest te heiligen.
17 God, die heel zijn volk bevrijd heeft en het erfdeel, het koningschap, het
priesterschap en de tempel aan zijn volk heeft teruggegeven, 18 zoals Hij dat
in de leer had beloofd, God zal zich spoedig, naar wij hopen, over ons
ontfermen en ons vanuit alle windstreken weer bijeenbrengen naar zijn heilige
plaats. Want Hij heeft ons uit grote nood verlost en de plaats gereinigd. 19 De
geschiedenis van Judas de Makkabeeër
en van zijn broers, de reiniging van de grote tempel en de wijding van het
altaar, 20 de oorlogen tegen Antiochus Epifanes en zijn zoon Eupator 21 en de
hemelse verschijningen die ten deel zijn gevallen aan degenen die met zoveel
toewijding en heldhaftigheid streden voor het jodendom. (Willibrord Vertaling
1995)
Waarom voegde de
Makkabeeënschrijver deze legende aan het apocriefe boek toe? Ik meen dat het
deel uitmaakt van een complot (Efeze 5:11, 6:12) dat de komst van de
pseudovredevorst de anti-Messias moet voorbereiden. In het artikel van 25.02.2019 op dit blog verwees ik naar
de koning van het noorden die als een
pseudovredevorst velen in Israël en de wereld zal misleiden. Een misleiding
zoals ze nooit voorheen is voorgekomen. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1551049200&stopdatum=1551654000
Hoewel de ark zonder twijfel
vernietigd werd zijn er hoogstwaarschijnlijk in de oudheid replicas van de ark gemaakt, die tot nu toe ergens op aarde
verborgen zitten. Een Joodse legende plaatst de ark van het verbond op een
verborgen plaats nabij de Dode Zee. Zij is hier verborgen in een van de vele
grotten waar ook de bekende Dode Zee-rollen gevonden werden. Een hardnekkige
legende leert dat de ark verborgen werd 'in' de tempelberg en op Gods tijd bij
de herbouw van de tempel tevoorschijn zal komen. Een andere legende zoals in het
aangehaalde apocriefe boek 2 Makkabeeën leert dat de ark van het verbond bij de
nadering van de Babyloniërs op de berg Nebo in Jordanië,verborgen werd. Een andere geheime
plaats zou zich te Axoem in Ethiopië bevinden waar een replica van de ark van
het verbond vereerd wordt. Ethiopië betwist namelijk Arabië de roem van de
koningin van het Zuiden. De koningen van Ethiopië eisten afstamming voor zich
op via Menelik, een zoon volgens hen van de koningin van Scheba en Salomo.
Hoogstwaarschijnlijk bracht de koningin van Scheba een replica van de ark naar
haar land mee. Enkele jaren geleden bracht de BBC een overtuigende documentaire
over de verborgen ark te Axoem in Ethiopië. Volgens de documentaire wordt de
ark op een geheime plaats door een monnik bekend als de 'bewaarder van de ark' in
de kerk van de Heilige Maria van Sion,bewaard.
Al deze verhalen en legenden zijn
nochtans in strijd met de Bijbel die duidelijk door de mond van Jeremia leert
dat " en zij zullen aan haar
niet gedenken, en haar niet bezoeken, en zij zal niet weder gemaakt worden.
Het tevoorschijn komen van een
replica van de Ark van het Verbond in
de toekomst past in het chronologische eindtijdkader
dat de profetische gedeelten van de Bijbel leren. Het apocriefe boek 2
Makkabeeën zal aldus nog voor heel wat misleiding zorgen. Men kan op basis van
het profetische boek Daniël in het Oude Testament en het laatste Bijbelboek
Apocalyps in het Nieuwe Testament een
chronologisch eindtijdscenario schetsen. Het laatste boek van de Bijbel:
Openbaring (11:1), leert namelijk een alsnog toekomstig herstel van de
offerdienst ten tijde van de heerschappij van het beest. Ook de zeventigste
jaarweek van de profeet Daniel (9:27) leert een herstel van de offerdienst. Voor
een eventuele herstelde offerdienst in Israël heeft men een tent ter samenkomst
nodig, daarnaast een altaar én de ark van het verbond voor de
verzoeningshandelingen.
Hierna het citaat uit het Boek
Daniël gevolgd door het citaat uit het Boek Openbaring:
Daniël 9:27 en in de helft der
week zal hij het slachtoffer en het
spijsoffer doen ophouden, en over den gruwelijken vleugel zal een
verwoester zijn, ook tot de voleinding toe, die vastelijk besloten zijnde, zal
uitgestort worden over den verwoeste.
Openbaring 11:1 En mij werd een
rietstok gegeven, een meet roede gelijk; en de engel stond en zeide: Sta op, en
meet den tempel Gods en het altaar,
en degenen, die daarin aanbidden. 2 En laat het voorhof uit, dat van buiten den
tempel is, en meet dat niet, want het is den heidenen gegeven; en zij zullen de
heilige stad vertreden twee en veertig
maanden. 3 En Ik zal Mijn twee
getuigen macht geven, en zij zullen profeteren duizend tweehonderd zestig dagen, met zakken bekleed. 4 Dezen zijn
de twee olijfbomen, en de twee kandelaren, die voor den God der aarde staan. 5
En zo iemand die wil beschadigen, een vuur zal uit hun mond uitgaan, en zal hun
vijanden verslinden; en zo iemand hen wil beschadigen, die moet alzo gedood
worden. 6 Dezen hebben macht den hemel te sluiten, opdat geen regen regene in
de dagen hunner profetering; en zij hebben macht over de wateren, om die in
bloed te verkeren, en de aarde te slaan met allerlei plage, zo menigmaal als
zij zullen willen. 7 En als zij hun getuigenis zullen geëindigd hebben, zal het beest, dat uit den afgrond opkomt,
hun krijg aandoen, en het zal hen overwinnen, en zal hen doden. 8 En hun dode
lichamen zullen liggen op de straat der
grote stad, die geestelijk genoemd wordt Sodoma en Egypte, alwaar ook onze
Heere gekruist is.
Beide Bijbelgedeelten leren dat
de zevenjarige oordeelsperiode in twee gelijke delen verdeeld is. Tijdens de
eerste helft van drie jaar en een half jaar, wat gelijk is aan 1260 dagen, bestaat
er een herstelde offerdienst in Jeruzalem waar twee getuigen van de HEERE God
tegen profeteren. Gedurende de eerste helft van de zeventigste jaarweek van
Daniël zal een anti/pseudo-Messias gepaard gaande met nooit eerder geziene
tekenen de offerdienst leiden.
Openbaring 13:11 En ik zag een ander beest uit de aarde opkomen,
en het had twee hoornen, des Lams
hoornen gelijk, en het sprak als de draak. 12 En het oefent al de macht van
het eerste beest, in tegenwoordigheid van hetzelve, en het maakt, dat de aarde,
en die daarin wonen het eerste beest aanbidden, wiens dodelijke wonde genezen
was. 13 En het doet grote tekenen, zodat het ook vuur uit den hemel doet afkomen op de aarde, voor de mensen. 14 En
verleidt degenen, die op de aarde wonen, door de tekenen, die aan hetzelve toe
doen gegeven zijn in de tegenwoordigheid van het beest; zeggende tot degenen,
die op de aarde wonen, dat zij het beest, dat de wond des zwaards had, en weder
leefde, een beeld zouden maken.
In de tweede helft van de
zevenjarige oordeelsperiode zal de toekomstige wereldleider (het beest uit de volkeren-zee
Openbaring 13) van het nieuwe Romeinse Rijk de nieuw ingestelde slacht- en spijsofferdienst
doen ophouden, wat aansluit met de beschrijving van het andere beest uit de
aarde dat de macht heeft zelfs vuur uit de hemel op het slachtoffer te doen
neerkomen. De ark van het verbond waarvan een replica inmiddels tevoorschijn is
gekomen zal hier haar rol spelen. Dit alles sluit ook aan bij de rede van Jezus
Christus over de laatste dingen:
Matteüs 24:15 Wanneer gij dan
zult zien den gruwel der verwoesting,
waarvan gesproken is door Daniël, den profeet, staande in de heilige plaats; (die het leest, die merke daarop!) 16 Dat
alsdan, die in Judea zijn, vlieden op de bergen;
De heilige plaats is de
Tempelberg te Jeruzalem waar de tempel van Salomo tot 586 v. Chr. stond. Na de
Babylonische Ballingschap werd de tempel door de teruggekeerde Joden herbouwd
(535/515 v. Chr.) Dezelfde Tempel die onder het bewind van Herodes de Grote tot
een wereldwonder herbouwd werd (20 v. Chr.-27 AD). De Tempel die in 70 AD,
veertig jaar na de verwerping van Messias Jezus, door het Romeinse leger van
Titus vernietigd werd.
De gruwel der verwoesting is
naar mijn mening de herstelde slachtoffer- en spijsofferdienst van de
pseudo-Messias rond een replica van de ark van het verbond. In helft van de
eindtijdperiode plaatst de koning van het noorden de wereldleider - zich in
het Heilige der heiligen en begint de grote verdrukking gevolgd door de vlucht
van een overblijfsel van Israël naar de woestijn (Openbaring 12:6).
2 Thessalonicenzen 2:3 Dat u
niemand verleide op enigerlei wijze; want die komt niet, tenzij dat eerst de
afval gekomen zij, en dat geopenbaard zij de mens der zonde, de zoon des
verderfs; 4 Die zich tegenstelt, en verheft boven al wat God genaamd, of als
God geëerd wordt, alzo dat hij in den
tempel Gods als een God zal zitten, zichzelven vertonende, dat hij God is.
(Statenvertaling)
Tijdens de eerste helft van de
zevenjarige eindtijdperiode spreken twee getuigen van de HERE God tegen de
herstelde offerdienst.
Ik ben ook van mening dat het
niet noodzakelijk is dat er een nieuwe Joodse tempel op de tempelberg gebouwd
moet worden. De toekomstige Tempel die de profeet Ezechiël voor het Messiaanse
Vrederijk profeteert (Ezechiël 40-48) wordt overigens noordelijk van Jeruzalem
gebouwd en niet op de Tempelberg. Indien een replica van de ark in de nabije
toekomst ergens tevoorschijn zou komen, kan de ark ook in een tent der
samenkomst op de tempelberg geplaatst worden. Het Bijbelboek Openbaring
hoofdstuk 11:2 lijkt dit te veronderstellen. Dit betekent ook dat er dan een
overeenkomst met de Islam komt. De Koran vermeldt de ark van het verbond overigens
in de positieve zin. Hierna de betreffende Soera:
2:248 En hun profeet zeide tot
hen: het teken van zijn koningschap is, dat tot u zal komen de Ark, waarin is
een Godsrust van uw Heer en een nalatenschap, welke nagelaten hebben het
geslacht van Musa (Mozes) en het geslacht van Harun, (Aäron) en welke engelen
dragen. Daarin is waarlijk een teken
voor u, indien gij gelovigen zijt. (De Koran volgens de vertaling van Prof.
Dr. J. H. Kramers)
De profeet waarnaar verwezen
wordt is de profeet Samuël en het koningschap dat van Saul van het Verenigd
Koninkrijk van het oude Israël. Wat het teken zal zijn, weet ik niet. Men kan
vandaag alleen maar raden naar wat de reacties van de verschillende religies op
de mogelijke vondst van de ark zal zijn. Een ding is zeker: de drie
monotheïstische religies zouden haar kunnen claimen en vermoedelijk een
gezamenlijke rustplaats overeenkomen. En waarom niet op de tempelberg voor de
rotskoepel te Jeruzalem? In de eindtijd zullen alle religies samengaan. Het is zelfs
mogelijk dat de gevonden replica van de ark van het verbond aanvankelijk het
middel wordt tot verzoening en het verenigen van de godsdiensten. Een
misleiding zonder weerga. Dat de herstelde offerdienst op de heilige plaats
door de HEERE God middels zijn twee getuigen wordt afgewezen, lezen we ook bij
de profeet Jesaja:
Jesaja 61:3 Wie een stier slacht,
verslaat een mens; wie een schaap offert, breekt een hond de nek; wie
spijsoffer brengt, (offert) zwijnenbloed; wie wierook ten gedenkoffer
ontsteekt, prijst een afgod
.17 Zij, die zich heiligen en
reinigen, om achter de ene man in
het midden naar de hoven te gaan, die zwijnenvlees eten, gruwelijke beesten en
muizen, zullen tezamen verdwijnen, luidt het woord des HEREN. (NBG Vertaling
1951)
De rotskoepel werd in 691 AD door
kalief Abd al-Malik gebouwd. Het werd achthoekig gebouwd en heeft schijnbaar
geen Qibla of gebedsrichtpunt. Het werd blijkbaar in de eerste plaats als een
heiligdom gebouwd en het wordt binnen de moslimwereld als de derde heilige
plaats na Mekka en Medina beschouwd. Volgens de moslims werd de koepel gebouwd
om de hemelvaart van Mohammed te gedenken. Op de binnenmuren van het moslim
heiligdom staan Arabische Koranteksten die vooral tegen het Zoon-schap van de
God van de Bijbel gericht zijn:
Soera 112 Zeg: Hij Allah is één
Allah, de Eeuwige. - Niet heeft Hij verwekt noch is Hij verwekt. En niet is
één aan Hem gelijkwaardig.
Het evangelie zoals de Bijbel het
brengt zal in de tijd van het einde afgevallen worden. De verenigde religies
zullen de Heer Jezus Christus niet als de Zoon van God belijden worden maar
alleen nog als een profeet, zoals de Koran ook leert. Hij heeft dan ook niet
Zijn leven op Golgotha afgelegd en door Zijn Bloed verzoening gebracht, maar is
zoals iedere andere sterveling gestorven en in een graf bijgezet. Geen
opstanding, geen hemelvaart en geen hoop. Het Jeruzalem van de eindtijd wordt
in het laatste Bijbelboek: Apocalyps, dan ook Sodom en Egypte genoemd.
De eerste drie en een half jaar
van de oordeelstijd is de tijdsperiode dat het nieuwe Babylon (Openbaring 17)
alle religieuze macht zal hebben. Deze tijd zal aanvankelijk een periode van
vrede, voorspoed en vooral van religieuze eenheid worden. De leider en
componist van dit alles zal het eerder beschreven genie van Openbaring 13 zijn:
het beest met de horens als van het lam, de pseudo- of anti-Messias, die in
eigen naam komt en Joden en Arabieren samenbrengt. Vandaag nog een utopie? Stel
je echter voor dat degene die beschreven wordt als het beest uit de aarde als
nieuwe hogepriester in staat is om het eerste slachtoffer op het altaar
gebracht door vuur vanuit de hemel te laten verteren, en dit naar de hele
wereld toe via alle huidige en nog toekomstige mediakanalen getoond. Voor de
meeste mensen van die toekomstige generatie zal het ervaren worden alsof god
zich opnieuw geopenbaard heeft. Zij die altijd naar bewijzen vroegen worden
hier op hun wenken bediend. Diegene die in zijn eigen naam komt zal hier voor
zorgen.
Johannes 5:41 Ik neem geen eer
van mensen; 42 Maar Ik ken ulieden, dat gij de liefde Gods in uzelven niet
hebt. 43 Ik ben gekomen in den Naam Mijns Vaders, en gij neemt Mij niet aan; zo een ander komt in zijn eigen naam, dien
zult gij aannemen. 44 Hoe kunt gij geloven, gij, die eer van elkander
neemt, en de eer, die van God alleen is, niet zoekt? 45 Meent niet, dat Ik u
verklagen zal bij den Vader; die u verklaagt, is Mozes, op welken gij gehoopt
hebt. 46 Want indien gij Mozes geloofdet, zo zoudt gij Mij geloven; want hij
heeft van Mij geschreven. 47 Maar zo gij zijn Schriften niet gelooft, hoe zult
gij Mijn woorden geloven?
2 Korintiërs 11:4 Want indien
degene, die komt (= pseudo-messias), een anderen Jezus predikte (Isa de
profeet?), dien wij niet gepredikt hebben, of indien gij een anderen geest
ontvingt, dien gij niet hebt ontvangen, of een ander Evangelie, dat gij niet
hebt aangenomen, zo verdroegt gij hem met recht. (Statenvertaling) - (woorden
tussen haakjes door de auteur toegevoegd)
Dat ooit een genie de eerste
ruiter van de Apocalyps universele vrede brengt staat geprofeteerd.
Openbaring 6:1 En ik zag, toen
het Lam een van de zegelen geopend had, en ik hoorde een uit de vier dieren
zeggen, als een stem van een donderslag: Kom en zie! 2 En ik zag, en ziet, een
wit paard, en Die daarop zat, had een boog; en Hem is een kroon gegeven, en Hij ging uit overwinnende, en opdat
Hij overwonne! 3 En toen Het het tweede zegel geopend had, hoorde ik het tweede
dier zeggen: Kom en zie! 4 En een ander paard ging uit, dat rood was; en dien,
die daarop zat, werd macht gegeven den
vrede te nemen van de aarde; en dat zij elkander zouden doden; en hem werd
een groot zwaard gegeven.
De tweede ruiter van de Apocalyps
neemt de vrede van de aarde weg die de eerste ruiter gebracht had, wat ook
aansluit bij de woorden van Paulus in zijn eerste brief aan Thessalonicenzen 5:1-3.
5:1 Maar van de tijden en de gelegenheden, broeders! hebt gij niet van node, dat
men u schrijve. 2 Want gij weet zelven zeer wel, dat de dag des Heeren alzo zal komen, gelijk een dief in den nacht. 3
Want wanneer zij zullen zeggen: Het is
vrede, en zonder gevaar; dan zal een haastig verderf hun overkomen, gelijk
de barensnood een bevruchte vrouw; en zij zullen het geenszins ontvlieden; .
Uiteindelijk komt aan de
oordeelsperiode 3 ½ jaar later een einde bij de wederkomst van Jezus Christus als
Heer der heren en Koning der koningen, zoals beschreven in Openbaring hoofdstuk
19. Het replica van de Ark van het Verbond dat voor misleiding gezorgd heeft
zal Harmageddon niet overleven.
eerherstel voor de oudheidhistoricus Herodotos (vervolg)
We
vervolgen deze week onze reeks over de faraolijst van de oudheidhistoricus
Herodotos. Zoals de titel luidt gaat het om eerherstel voor de
oudheidhistoricus betreffende diens historische berichtgeving over het Egypte
van de oudheid. Herodotos geeft namelijk in zijn werk (boek 2) een faraolijst
weer die door de orthodoxe egyptologie wat rangschikking van de farao ’s
betreft, afgewezen wordt. Met de aflevering van 04.03.2019 hebben we de farao ’s Sesostris en Pheros behandelt.
Deze week gaan we verder met de faraolijst en behandelen we de farao ’s Proteus
en Rampsinitos. Hierna de betreffende faraolijst van Herodotos samen met hun
historische verankering op de tijdsbalk:
Herodotos
Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam – 961
v. Chr.
Feroos/Pheros2
:111Amonhotep II – 941
v. Chr.
Proteus2 :112Thothmosis IV – 800 v. Chr.
Rampsinitos2 :121Amonhotep
III – 776 v. Chr.
Cheops2 :124piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Chefren2 :127piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Mykerinos2 :129piramidebouwer – 8ste eeuw v. Chr.
Asychis2 :1368ste eeuw v. Chr.
Anysis2 :137tijdgenoot Sabakoos – 8ste eeuw v. Chr.
Sethoos2 :141tijdgenoot Sanherib, Assyrië – 716 v. Chr.
12
koningen 2 :147Ramessieden
Psammetichos2 :152675
v. Chr.
Neko2
:158Neko – 605 v. Chr.
Psammis2
:159
Apriës2
:161Hofra
Amasis2 :172525 v. Chr.
De
regeerperiode van Sesostris en Pheros die we identificeerden met de farao ‘s
Thothmosis III en Amonhotep II eindigde in chaos als een gevolg van de zondvloed van Deucalion die in het
voorjaar van 941 v. Chr. in Egypte dood en vernieling veroorzaakte. Zie het
artikel van 13.03.2017 op dit blog,
link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1489359600&stopdatum=1489964400
In 933 v. Chr. volgde de
Nubische invasie onder leiding van de Bijbelse koning van Nubië: Zera (zie TIJD
en TIJDEN, 2015, blz 239-241). De Ethiopiër Zera rukte met zijn miljoenenleger vervolgens
Juda binnen maar werd daar door het Judese leger van koning Asa teruggeslagen. Voor
het Egypte van de achttiende dynastie begon toen een Ethiopisch/Nubische
tussenperiode. Ook de bekende wetenschapper
Isaac Newton (1643/1723) die een
grote interesse in de geschiedenis van de oudheid had, schreef dat de Bijbelse
Zera de Ethiopiër, doorheen Egypte naar Juda was opgerukt en aldus heer over
Egypte werd. Hierna het citaat van Newton uit mijn boek ‘De Zonaanbidder,
2016, blz. 14:
But in the
fifth year of Asa the land of Judah became quiet from war, and from thence
had quiet ten years; and Asa took away the altars of strange Gods, and brake
down the Images, and built the fenced cities of Judah with walls and towers and
gates and bars, having rest on every side, and got up an army of 580000 men,
with which in the fifteenth year of his Reign he met Zerah the Ethiopian, who came out against him with an army of a
thousand thousand Ethiopians and Libyans: the way of the Libyans was through
Egypt, and therefore Zerah was now Lord
of Egypt: they fought at Mareshah near Gerar, between Egypt and Judæa, and
Zerah was beaten, so that he could not recover himself: and from all this I
seem to gather that Osiris was slain in the fifth year of Asa, and thereupon
Egypt fell into civil wars, being invaded by the Libyans, and defended by the
Ethiopians for a time; and after ten years more being invaded by the
Ethiopians, …. (The chronology of ancient kingdoms amended by Isaac Newton)
Farao Thothmosis IV zou pas in 797 v. Chr. Egypte
van het juk van de Nubiërs kunnen bevrijden. Dit is een epoque die ik in het
bijzonder in mijn boek ‘De Zonaanbidder, Achnaton de strenge en hardvochtige
farao volgens de profeet Jesaja’, 2016, behandelt heb.
De
laatste Ethiopisch/Nubische heerser van de beschreven tussenperiode in de
achttiende dynastie was de legendarische Memnon. Memnon was volgens de overlevering
een van de geallieerden van Priamos, de koning van Troje. Hij trok met een
leger vanuit Egypte over Klein-Azië naar Troje om het te steunen in zijn strijd
tegen de Grieken, maar kwam daar aan zijn einde. De dood van Memnon op het
slagveld van Troje had als resultaat dat ook de Ethiopische overheersing van
Egypte ophield. De Ethiopische tussenperiode voor de Egyptische achttiende
dynastie die begonnen was aan het einde van de regeerperiode van farao
Amonhotep II, kwam in de periode van 800 tot 790 v. Chr. aan haar einde met farao
Thothmosis IV die in Egypte de macht naar zich toe trok. Het beleg van Troje
plaatsen we gereviseerd van 800 tot 790 v. Chr. op de tijdsbalk.
De
faraolijst van Herodotos vervolgd met de Griekse naam Proteus na Pheros. In
zijn tweede boek verhaalt Herodotos de geschiedenis van Pheros tegen achtergrond
van de schaking van Helena gevolgd door de belegering van Troje door de Grieken.
Farao Proteus wordt namelijk door Herodotos met de
ontvoering van Helena verbonden. De geschiedenis over het stranden van Helena
op de Egyptische kust is de enige anekdote die Herodotos over de persoon van
Proteus vermeld. Ten tijde van Herodotos’ reis naar Egypte bevond het graf van
Proteus zich in Memfis alwaar ook een tempel gewijd aan Aphrodite de
vreemdelinge stond. Gefascineerd door deze tempel liet Herodotus zich door de
priesters van Egypte onderwijzen in de geschiedenis van Helena. Na de schaking
van Helena uit Sparta voer Alexandros op weg naar zijn vaderland, toen zijn
schip midden op de Egeïsche zee door winden uit de koers werd geslagen en naar
de Egyptische kust is afgedreven. Herodotus geeft zoveel details over het
wedervaren van deze Grieken in Egypte dat het heel aannemelijk wordt het
verhaal als historisch feit aan te nemen. Deze geschiedenis is dan een variant
op het relaas van Homeros' Ilias wat Herodotos ook bevestigd. Hierna een citaat
uit het tweede boek van Herodotos aangaande Proteus:
Book 2:112. After him, they said, there succeeded to
the throne a man of Memphis, whose name in
the tongue of the Hellenes was Proteus;
for whom there is now a sacred enclosure at Memphis, very fair and well
ordered, lying on that side of the temple of Hephaistos which faces the North
Wind. Round about this enclosure dwell Phenicians of Tyre, and this whole
region is called the Camp of the Tyrians. Within the enclosure of Proteus there is a temple called the
temple of the "foreign Aphrodite," which temple I conjecture to be
one of Helen the daughter of
Tyndareus, not only because I have heard the tale how Helen dwelt with Proteus,
but also especially because it is called by the name of the "foreign
Aphrodite," for the other temples of Aphrodite which there are have none
of them the addition of the word "foreign" to the name.
113. And the priests told me, when I inquired, that
the things concerning Helen happened thus:--Alexander having carried off Helen
was sailing away from Sparta to his
own land, and when he had come to the Egean Sea contrary winds drove him from
his course to the Sea of Egypt; and after that, since the blasts did not cease
to blow, he came to Egypt itself, and in Egypt to that which is now named the
Canobic mouth of the Nile and to Taricheiai. Now there was upon the shore, as
still there is now, a temple of Heracles, in which if any man's slave take
refuge and have the sacred marks set upon him, giving himself over to the god,
it is not lawful to lay hands upon him; and this custom has continued still
unchanged from the beginning down to my own time. Accordingly the attendants of
Alexander, having heard of the custom which existed about the temple, ran away
from him, and sitting down as suppliants of the god, accused Alexander, because
they desired to do him hurt, telling the whole tale how things were about Helen
and about the wrong done to Menelaos;
and this accusation they made not only to the priests but also to the warden of
this river-mouth, whose name was Thonis.
Enzoverder…
Zie de hierna volgende link voor wie het bericht vanaf boek 2:114-120 in zijn
geheel wil lezen: http://www.sacred-texts.com/cla/hh/
Ik
verwees al naar mijn studie ‘De Zonaanbidder, Achnaton de strenge en
hardvochtige farao volgens de profeet Jesaja’, 2016, een boek dat met de
regeerperiode van Thothmosis IV begint. Hierna een citaat: Na een onderbreking
van honderddrieëndertig jaar sinds de dood van Amonhotep II en de invasie van
de Ethiopiërs/Nubiërs onder leiding van de Bijbelse Zera was het belangrijk
voor Thothmosis IV om zijn legitimiteit bij zijn troonsbestijging te
bevestigen.
De
zogenaamde ‘droomstele’ tussen de poten van de Sfinx op het Gizehplateau is
daar een voorbeeld van. De droomstele is van farao Thothmosis IV die de stele
in zijn eerste regeringsjaar liet aanbrengen (Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, 1961, Chapter VIII). De
inscriptie verhaalt hoe de jonge prins Thothmosis op jacht was in de woestijn
en in de schaduw van de sfinx in slaap viel. De god Re verscheen toen in zijn
slaap en beloofde in de droom dat, wanneer Thothmosis IV het zand rondom de
sfinx weghaalde, hij legitiem koning zou worden. Zelfs voor de orthodoxe
Egyptologie roept dit alles twijfel op betreffende de wettelijke opvolging van
Thothmosis IV en worden vraagtekens bij zijn afkomst geplaatst.
Het feit
dat de sfinx bij het begin van de regeerperiode van Thothmosis IV volledig
onder het zand zat wijst op meganatuurcatastrofes zoals de eerder beschreven
zondvloed van Deucalion in het jaar 941 v. Chr. en op de lange periode daarna van
verwaarlozing. Dat er zich een tussentijd in de achttiende dynastie heeft
voorgedaan blijkt ook uit enkele vondsten die binnen het orthodoxe kader
vraagtekens oproepen. Zo is er een obelisk die heden in Italië opgesteld staat.
Een obelisk die door farao Thothmosis III te Aswan uitgehakt was en voor lange
tijd onafgewerkt bleef liggen. De onafgewerkte obelisk werd later door farao
Thothmosis IV overgenomen en met toegevoegde inscripties van zowel Thothmosis
III als van hemzelf opgesteld (Donald B.
Redford, 1992, Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times, Chapter 6). In
het gereviseerde model geeft dit een verklaring voor een lange periode tussen
het uithakken van de obelisk en het aanbrengen van de inscripties. Het
aanbrengen van een inscriptie door farao Thothmosis IV aan de obelisk had nu
als enige doel zijn legitimiteit als opvolger van de farao’s van de achttiende
dynastie te onderstrepen.
Naar
buiten toe was het belangrijk voor het nieuwe Egypte van Thothmosis IV om goede
relaties met de koninkrijken in Klein-Azië te hebben. En hoewel er inscripties
bewaard zijn gebleven waar Thothmosis IV beschreven wordt als ‘veroveraar van
Syrië’, beschrijft de orthodoxie deze eerder als inspectietochten (Peter A. Clayton, Kroniek van de
farao’s, 1995, hoofdstuk: het nieuwe rijk). In het achtste regeringsjaar van
Thothmosis IV staat er een veldtocht naar Ethiopië beschreven die past in de
revisie van de geschiedenis van de oudheid. Het achtste jaar van Thothmosis IV
is op de tijdsbalk: 790/789 v. Chr. Het is het jaar waarin Memnon vermoedelijk
te Troje sneuvelde, met Thothmosis IV die van de gelegenheid gebruik maakte om
het Nubische juk af te werpen. Naar Klein-Azië toe normaliseerde Thothmosis IV
de relaties door een huwelijk met een dochter van de koning van Mitanni:
Artatama (Donald B. Redford, 1992,
Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times, Chapter 6). De naam van de nieuwe
koningin was ‘Moet-em-wija’ en zij zou de moeder worden van de troonopvolger Amonhotep III. Het huwelijk betekende
de basis van een alliantie met Mitanni alias Assyrië voor een langere periode.
In mijn werk: De Assyriologie herzien,
2012, Appendix 1, blz. 115-120, heb ik aangetoond dat het door de moderne
Egyptologie gefabriceerde koninkrijk van Mitanni in feite het Assyrische Rijk van
de achtste eeuw v. Chr. was. De werkelijke garant voor vrede voor Egypte was
buurland Juda onder het koningschap van Uzzia. Tijdens de regeerperiode van
Thothmosis IV tot aan zijn dood in het jaar 776 v. Chr. was koning Azaria/Uzzia
als een buffer voor Egypte, die vrede en welvaart garandeerde. Zie het artikel
op dit blog van 08.12.2017, Azaria
de koning van Juda, heerser over Klein-Azië en Egypte in de achtste eeuw v.
Chr., link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1512342000&stopdatum=1512946800
De
regeringswissel in Egypte viel niet toevallig in een jaar dat getuige van een
meganatuurcatastrofe was. Op het bijgevoegde tijdschema heb ik de
meganatuurcatastrofe via een verticale balk in het najaar van 776 v. Chr.
markeert. Op 17.11.2017 plaatste ik
op dit blog een artikel met de titel: de moeder van alle verwoestingen, zie
link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1510527600&stopdatum=1511132400
Farao Amonhotep
III identificeer ik met Herodotos’ Rampsinitos, de opvolger van Proteus.
Herodotos (Boek 2, 121) schrijft dat Rampsinitos onmetelijk rijk was,
bouwwerken liet uitvoeren en het land onder zijn bewind voortreffelijk bestuurd
en welvarend is geweest. Opmerkelijk is dat we over Amonhotep III hetzelfde
commentaar vinden (Donald B. Redford,
Akhenaten The Heretic King, 1984, chapter: Amenophis the Builder). Amonhotep
III was een farao die vermeld wordt met een voorspoedige regering van meer dan
negenendertig jaar en beschreven als onmetelijk rijk en dit niet als een gevolg
van oorlogshandelingen, maar als het resultaat van internationale handel en een
overvloedige goudvoorraad. Het verband met Herodotus is treffend en past
precies in het plaatje van de revisie van de geschiedenis van het oude Egypte. Hierna het citaat uit het werk van Herodotos Boek 2,
121. After Proteus, they told me, Rhampsinitos received in succession the kingdom, who left as a
memorial of himself that gateway to the temple of Hephaistos which is turned
towards the West, and in front of the gateway he set up two statues, in height
five-and-twenty cubits, of which the one which stands on the North side is
called by the Egyptians Summer and the one on the South side Winter; and to
that one which they call Summer they do reverence and make offerings, while to
the other which is called Winter they do the opposite of these things.
121. (a) This king, they said, got great wealth of silver, which
none of the kings born after him could surpass or even come near to; and
wishing to store his wealth in safety he caused to be built a chamber of stone,
Etcetera…
De
voorspoedige regeringsperiode van Amonhotep III is in het gereviseerde model
een gevolg van de bescherming van Egypte door koning Uzzia van Juda. De
connectie met Juda wordt nog duidelijker wanneer blijkt dat de hoofdvrouw van
Amonhotep III: Teje, van Joodse origine was. Tot aan het jaar van het
terugtrekken van het Judese leger in 748 v. Chr. zou de schoonfamilie van
Amonhotep III gedurende zesentwintig jaar het bestuur over Egypte
gesuperviseerd hebben. Het huwelijk van Amonhotep III met Teje, de dochter van
luitenant-generaal Joeja, hield
Amonhotep III niet tegen om er naast zijn hoofdvrouw een harem van vrouwen op
na te houden. Over Joeja schreef ik eerder op dit blog op 12.12.2016 een artikel, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1481497200&stopdatum=1482102000
Er
waren ook nog een aantal diplomatieke huwelijken zoals met Gilukhepa, een
prinses uit Mitanni/Assyrië in Amonhotep ’s tiende regeringsjaar. Daarna huwde
Amonhotep III in zijn dertigste regeringsjaar wat een jubileumjaar was, met
zijn dochter Sit-amon, die aldus ook in zijn harem terecht kwam. Amonhotep III
had twee zonen waarvan de oudste zoon voor de dood van zijn vader gestorven is,
wat de weg baande bij de dood van Amonhotep III in 739 v. Chr. voor de jongste
zoon: de bekende Amonhotep IV die zijn naam zou veranderen naar Achnaton. Een
godsdienstfanaat die alle veelgodendomtempels in Egypte zou laten sluiten en
uiteindelijk het Egyptische Rijk met al zijn orde, pracht en praal teloor zou
laten gaan.
Herodotos Book 2:124. ‘Down to the time when Rhampsinitos was king, they told me
there was in Egypt nothing but orderly
rule, and Egypt prospered greatly; but after
him Cheops became king over them and brought them to every kind of evil:
for he shut up all the temples, and
having first kept them from sacrificing there, he then bade all the Egyptians
work for him’.
In het
artikel van 18.02.2019 op dit blog
schreef ik over een eerherstel voor de oudheidhistoricus Herodotos betreffende
diens historische berichtgeving over het Egypte van de oudheid. Herodotos geeft
namelijk in zijn werk (boek 2) een faraolijst weer die door de orthodoxe
egyptologie wat rangschikking van de farao s betreft afgewezen wordt.
Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het
verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering
aan het verleden levend te houden en de
grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volken te vereeuwigen.
Er
wordt aangenomen dat Herodotos zijn historisch verslag schreef tussen 450 en
420 voor Chr. Zijn titel vader der historie kreeg hij na zijn dood van de bekende
Romeinse staatsman Cicero. Uit het werk van Herodotos kunnen we vooral de duur
van de regeringsjaren van Griekse en Perzische vorsten vernemen. Halikarnassos,
de plaats waar hij geboren werd, heet tegenwoordig Bodrum en ligt aan de
zuidwestkust van Turkije. In Herodotos tijd was het een Griekse kolonie met
het Ionisch als omgangstaal. Herodotos was de eerste classicus die een
gedetailleerd verslag over Egypte neerschreef. In de vijfde eeuw voor Christus
wanneer Herodotos Egypte bezocht, was de geschiedenis van dit land nog steeds
een levende geschiedenis. De piramiden in beneden-Egypte hadden bijvoorbeeld
nog steeds hun glanzende buitenbedekking. Herodotos reisde het gehele land door
tot aan de grens met Nubië. Zoals eerder opgemerkt wordt Herodotos geschiedschrijving
over Klein-Azië niet in twijfel getrokken, wat Egypte betreft echter wordt hij door
de gevestigde Egyptologie niet gevolgd. We zullen zien wie gelijk heeft.
In mijn
boek TIJD en TIJDEN, 2015, (blz. 43,
310, 345, 371, 375, 385) gaf ik al aandacht aan Herodotos. De Egyptische
koningslijst van Herodotos is niet volledig. Hij vermeldt weliswaar een bestaande
lijst in zijn tijd van 330 koningen (Boek 2:100) die na de eerste farao Menes
over het land regeerden, maar geeft geen namen op. Al die namen slaat hij over
om daarna (Boek 2:102) alle aandacht op Sesostris en diens opvolgers te
richten. Hierna vooreerst een opgave van Herodotos farao s vanaf Sesostris, samen met
hun historische verankering op de tijdsbalk:
Herodotos Boek:historische verankering op
tijdsbalk:
Sesostris2
:102Thothmosis III, Rehabeam 961
v. Chr.
Feroos/Pheros2
:111Amonhotep II 941 v. Chr.
Proteus2
:112Thothmosis IV 800 v. Chr.
Rampsinitos2 :121Amonhotep
III 776 v. Chr.
Cheops2
:124piramidebouwer 8ste eeuw v. Chr.
Chefren2
:127piramidebouwer 8ste eeuw v.
Chr.
Mykerinos2
:129piramidebouwer 8ste eeuw v.
Chr.
Asychis2
:1368ste eeuw v. Chr.
Anysis2
:137tijdgenoot Sabakoos 8ste eeuw v. Chr.
Sethoos2 :141tijdgenooot van Sanherib - 716 v. Chr.
Het is mijn bedoeling om via een aantal afleveringen
op dit blog al de farao s van Herodotos vanaf Sesostris te behandelen. Met het
artikel van deze week wil ik de farao s Sesostris en Pheros belichten.
Sesostris was volgens Herodotos (Boek 2:102-110) een farao die met een groot
leger alle volken rondom Egypte onderwierp en hierbij zelfs in het noorden de
Kaspische Zee bereikte. Ook Nubië in het zuiden werd door Sesostris overheerst.
Dit was een unieke gebiedsuitbreiding die alleen aan farao Thothmosis III van
de achttiende dynastie toegeschreven kan worden. Zie hierna een link voor een
Grieks/Engelse vertaling van het werk van Herodotos: http://www.sacred-texts.com/cla/hh/
De Egyptoloog J. H. Breasted vergelijkt hem met een
Alexander of een Napoleon. Dr. I. Velikovsky identificeerde Thothmosis III overtuigend
met de Bijbelse Sisak die in het vijfde jaar van de zoon van Salomo: Rehabeam,
in het voorjaar van 961 v. Chr. Jeruzalem en de tempel plunderde. Zie het meest
recente artikel dienaangaande op dit blog van 01.10.2018, link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1538344800&stopdatum=1538949600
De opvolger van Thothmosis III was zijn zoon Amonhotep II die logischer wijze nu met
Herodotos farao Pheros geïdentificeerd dient te worden. Het is een
identificatie echter die via meer dan één aanwijzing tot stand komt. In mijn
studie Genesis versus
Egyptologie, 2009, hoofdstuk 18 gaf ik al aandacht aan de
periode van tien rust dat het land Juda kende ten tijde van het koningschap van
Asa, de zoon van Abiam, de zoon van Rehabeam. Koning Asa van Juda was een
tijdgenoot van Amonhotep II.
2
Kronieken 14:1 Zo ontsliep Abia met zijn vaderen, en zij begroeven hem in de stad
Davids, en zijn zoon Asa werd koning
in zijn plaats. In zijn dagen was het
land tien jaren stil. 2 En Asa deed dat goed en dat recht was in de ogen
des HEEREN, zijns Gods. (Statenvertaling)
Het is
geen toeval dat de periode van rust of stilte voor het land Juda gelijk viel
met de periode dat farao Pheros met blindheid geslagen was. Bovendien stemmen
de beide genoteerde perioden van tien jaar voor zowel Juda als Egypte overeen. Hierna het relevante gedeelte uit het werk van
Herodotos: Book 2,
111. Now after Sesostris had brought his life to an
end, his son Pheros, they told me,
received in succession the kingdom, and he made no warlike expedition, and
moreover it chanced to him to become
blind by reason of the following accident:--when the river had come down in flood rising to a height of eighteen
cubits (8 meter), higher than ever before that time,
and had gone over the fields, a wind
fell upon it and the river became agitated by waves: and this king (they
say) moved by presumptuous folly took a spear and cast it into the midst of the
eddies of the stream; and immediately upon this he had a disease of the eyes
and was by it made blind. For ten years
then he was blind, and in the eleventh year there came to him an oracle
from the city of Buto saying that the time of his punishment had expired, and
that he should see again if he washed his eyes with the water of a woman who
had accompanied with her own husband only and had not knowledge of other men:
and first he made trial of his own wife, and then, as he continued blind, he
went on to try all the women in turn; and when he had at last regained his
sight he gathered together all the women of whom he had made trial, excepting
her by whose means he had regained his sight, to one city which now is named
Erythrabolos, and having gathered them to this he consumed them all by fire, as
well as the city itself; but as for her by whose means he had regained his
sight, he had her himself to wife. Then after he had escaped the malady of his
eyes he dedicated offerings at each one of the temples which were of renown,
and especially (to mention only that which is most worthy of mention) he
dedicated at the temple of the Sun works which are worth seeing, namely two
obelisks of stone, each of a single block, measuring in length a hundred cubits
each one and in breadth eight cubits.
Wanneer
Sesostris alias Thothmosis III een tijdgenoot van Salomo en Rehabeam was, is
zijn opvolger Pheros alias Amonhotep II logischerwijze een tijdgenoot van Asa
van Juda en zit de vermelding van tien jaar stilte of rust voor het land Juda,
op zijn plaats. Herodotos schrijft over Pheros dat deze no warlike expedition ooit uitvoerde. Dit stemt overeen met wat we
over Amonhotep II vandaag weten. Over de veronderstelde militaire activiteiten van Amonhotep II lopen de
meningen overigens uiteen. Er is melding van een veldtocht naar Syrië in zijn
tweede regeringsjaar. In zijn derde jaar was hij in Nubië en in zijn negende
regeringsjaar opnieuw in Syrië. De orthodoxe Egyptologie beschouwt Amonhotep nochtans
als een overgangsfiguur tussen twee
machtige faraos in: Thothmosis III en IV. Volgens mijn eerder geïntroduceerde
revisie van de geschiedenis van de oudheid regeerde Amonhotep II in co-regentschap
met zijn inmiddels oude vader Thothmosis III. De Egyptoloog James. H. Breasted (1865/1935) (Geschichte
Ägyptens, Fünftes Buch, Kapitel 16), plaatst Amonhotep II als co-regent van
Thothmosis III op de troon wanneer deze op hoge ouderdom zijn levenskracht
voelde verdwijnen.
En de egyptoloog Donald B. Redford (1934-) geeft het
volgende commentaar (Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times, 1992, blz.
164) over de bewaard gebleven berichtgeving van Amonhotep II: one should be
cautious in assessing these two passages. In view of Amenophiss bombast
and braggart nature, there may lie behind the first no more than the receipt of
diplomatic gifts of the same sort as Thutmose III had recorded more soberly on
the morrow of his Euphrates campaign; and whatever else Amenophis says about
motivation may be nothing more than his eisegesis.
Sir Alan Gardiner (1879/1963), Egypt of the Pharaohs, 1961, VIII, The Theban Supremacy,
vermeld de algemene onbetrouwbaarheid van Amonhotep s bewaard gebleven stele
s: The Amada stele is dated in year 3, and the Syrian campaign is there
described as the first campaign of victory. This expression has caused
puzzlement to scholars because the same words are applied to another great
stele of year 7 with which we shall be dealing shortly . Thutmosis III is here
ostensibly the king referred to, but perhaps it was really Amenophis II acting
in his father s stead.
De twee genoteerde veldtochten van Amonhotep II naar Syrië vielen samen met
expedities van zijn vader Thothmosis III (rode pijlen) waar Amonhotep II met
zijn eigen legertroep aan deelnam (groene pijlen).
Op het bijgevoegde tijdschema uit
mijn laatste boek dertig jubeljaren, 2018, heb ik de eenentwintigjarige
regeerperiode gelijk geplaatst met de laatste jaren van de lange regeerperiode
van Thothmosis III. De voor Amonhotep II genoteerde militaire campagne naar
Naharin (Syrië) valt nu samen met de negende campagne van Thothmosis III in
diens vierendertigste regeringsjaar. De genoteerde campagne van Amonhotep II in
zijn derde regeringsjaar naar Nubië was niet meer dan een verkenningstocht.
De reden voor de blindheid van
Pheros is een allerongelooflijks verhaal dat Herodotos in Egypte in de vijfde
eeuw v. Chr. door de priesters ter plaatse verteld werd. Een bijzondere vloed
had de Nijl tot een hoogte van acht meter boven haar normale stand gebracht, een grote vloed die zich nog nooit
eerder had voorgedaan met daarbovenop nooit eerder geziene opzwepende golven in
de Nijl. Farao Pheros wierp daarop als een dwaas zijn speer in het midden van
de stroom en werd als een gevolg onmiddellijk met blindheid geslagen. Het is
vandaag aan ons de taak om zoals met andere oude overleveringen en legendes het
bruikbare van het onbruikbare te scheiden. Met bruikbaar bedoel ik dat wat
chronologisch/historisch zin geeft en gebruikt kan worden ter reconstructie van
de geschiedenis van de oudheid.
Aangezien
Amonhotep II in co-regentschap met zijn vader de troon deelde is het aantoonbaar
dat de door Herodotos beschreven grote vloed die de Nijl tot acht meter boven
het normale pijl deed stijgen gelijk was aan de zondvloed van Deucalion die de
Egyptische oudheidhistoricus Manetho met de regeerperiode van Thothmosis III
verbond. Op het bijgevoegde tijdschema zien we deze meganatuurcatastrofe in het
voorjaar van 941 v. Chr. door een verticale balk gemarkeerd. Over de zondvloed
van Deucalion en de verankering van dit historisch feit op de tijdsbalk schreef
ik eerder op 13.03.2017 op dit blog
een artikel, link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1489359600&stopdatum=1489964400
De
meganatuurcatastrofe van het voorjaar van 941 v. Chr. maakte deel uit van een
cyclus van meganatuurcatastrofes die de aarde periodiek teisterde. Het is de
studie van de geleerden Donald W. Patten,
Ronald R. Hatch and Loren C. Steinhauer, met hun boek The Long Day of Joshua
and Six Other Catastrophes, dat al langer op dit blog mijn aandacht heeft. Zij
leveren een tijdschema van een cyclus van catastrofes van 2484 v. Chr. tot 701
v. Chr. waarbij zij zeven rampen van kosmische oorsprong identificeren die
planeet aarde in de oudheid teisterden. Donald W. Patten, Ronald R. Hatch and
Loren C. Steinhauer tonen in hun werk aan dat de cyclus van rampen haast gelijk
aan een klokwerk alle 54 jaar en zes maanden in de oudheid de aarde teisterde.
Hoewel zij rekening hielden met af en toe afwijkingen in de cyclus. De alom
bekende wegvoering van de profeet Elia in een vuurstorm met vurige wagens valt
chronologisch op de tijdsbalk exact 54 jaar en zes maanden na de zondvloed van
Deucalion in het najaar van 887 v. Chr. Zie
het artikel van 10.09.2018 ,op dit blog: de datering van
de wegvoering van Elia met vurige wagens, link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1536530400&stopdatum=1537135200
De zondvloed van Deucalion
tijdens de regeerperiode van Thothmosis III in 941 v. Chr. in diens 45ste
regeringsjaar geeft een verklaring voor het feit dat farao (noch zijn
co-regent) daarna geen veldtochten meer ondernomen heeft. De
meganatuurcatastrofe was verantwoordelijk voor heel wat schade waar het Egyptische
land en staat zich voorlopig niet van konden herstellen. In 933 v. Chr. volgde
de Nubische invasie onder leiding van de Bijbelse koning van Nubië: Zera (zie
TIJD en TIJDEN, 2015, blz 239-241).
Het dal
Achor hebben we vermeld in het artikel op dit blog van 04.02.2019 met de titel: Jozua nu verbrandde Ai, en hij stelde haar
tot een eeuwigen hoop, ter verwoesting, tot op dezen dag (Jozua 8:28). Zie
link:
Het is
de plaats waar de clan van Achan kort na de intocht in het beloofde land Kanaän
in 1443 v. Chr., een smartelijk einde kreeg. Achan had zich
schuldig gemaakt aan het nemen van buit voor zichzelf uit de in de ban geslagen
vestingstad Jericho. Bij de eerste poging ter verovering van Ai, een
vestingplaats niet ver van Jericho bleek dat de bijzondere bescherming over het
leger van Israël verdwenen was en de oorzaak bij Achan van de stam van Juda
gevonden. Het oordeel was drastisch, de gehele clan van Achan werd in het dal van
Achor nabij Jericho vernietigd, zijn bloedverwanten en veestapel incluis. Onder
een grote steenhoop werden zij allen tezamen bedolven. Een enorme steenhoop
(Jozua 7:26) die er tot een getuigenis nog altijd lag toen het Bijbelboek Jozua
eeuwen later gecompileerd werd.
Het
wonderlijke is dat diezelfde plaats van vervloeking volgens de profetie van
Hosea eens tot een plaats van hoop zal worden. En dat eens is vandaag ook nog
toekomst.
Hosea
2:13 Daarom, ziet, Ik zal haar lokken, en zal haar voeren in de woestijn; en Ik
zal naar haar hart spreken. 14 En Ik zal haar geven haar wijngaarden van daar
af, en het dal Achor, tot een deur der hoop; en aldaar zal
zij zingen, als in de dagen harer jeugd, en als ten dage, toen zij optoog uit
Egypteland.
De
profeet Hosea had zijn bediening ten tijde van de koningen van Juda: Uzzia,
Jotham, Achaz en Hizkia. Een groot gedeelte van zijn profetieën werd echter ook
tegen het tienstammenrijk uitgesproken. Op de tijdsbalk bestrijken zijn bedieningsjaren
de periode 802 tot 717 v. Chr. Dat betekent dat indien hij dertig jaar oud was
bij het begin van zijn bediening zijn leeftijd ongeveer 115 jaar was ten tijde
van de val van Samaria. Het jaar 717 v. Chr. zag in het voorjaar de wegvoering
van de tien stammen van Israël in Assyrische ballingschap en de verovering van
Samaria door Salmaneser V. Zie het artikel op dit blog van 08.10.2018, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1538949600&stopdatum=1539554400
In het
eerste hoofdstuk van de profeet Hosea lezen we de belofte van een herstel van
de twaalf stammen (10+2) nationaal en geestelijk in het land Israël. Een profetie
die in de tijd gezien voorbij de terugkeer uit Babylonische ballingschap en later
de eerste komst van de Messias, gaat. Een profetie die tot op heden al 2700
jaar op zich laat wachten, maar eens werkelijkheid zal worden.
Hosea 1:7 Maar over het huis van Juda zal Ik Mij ontfermen,
en zal ze verlossen door den HEERE, hun God, en Ik zal ze niet verlossen door
boog, noch door zwaard, noch door krijg, door paarden noch door ruiteren. 8 Als
zij nu Lo-ruchama gespeend had, ontving zij, en baarde een zoon. 9 En Hij
zeide: Noem zijn naam Lo-ammi; want
gijlieden zijt Mijn volk niet, zo
zal Ik ook de uwe niet zijn. 10 Nochtans zal het getal der kinderen Israëls
zijn als het zand der zee, dat niet gemeten noch geteld kan worden; en het zal
geschieden dat ter plaatse, waar tot
hen gezegd zal zijn: Gijlieden zijt Mijn volk niet; tot hen gezegd zal worden: Gij zijt kinderen des levenden Gods. 11
En de kinderen van Juda, en de kinderen Israëls zullen samenvergaderd worden,
en zich een enig hoofd stellen, en uit het land optrekken; want de dag van
Jizreël zal groot zijn. 12 Zegt tot uw broederen: Ammi, en tot uw zusteren:
Ruchama.
Sinds
1948 zijn we getuige van het nationale herstel van Israël met een belangrijk
deel van de Joodse wereldbevolking stevig geworteld in het land en een natie dat
verleden jaar zijn zeventigste verjaardag vierde.
Het
zeventigste jubeljaar van 1987/1988 zag echter geen bijzondere geestelijke
gebeurtenis. Integendeel de vroege en de late regen verbonden aan de sabbat- en
jubeljaren blijft uit. De reden is het uitgesproken LO-AMMI en LO-RUCHAMA
niet mijn volk geen vaderliefde, door de profeet Hosea. Ter plaatse echter
waar het oordeel is uitgesproken zullen zij op God s tijd genoemd worden: kinderen
des levenden Gods, samen vergaderd worden en na het geestelijk herstel in de
woestijn het beloofde land opnieuw binnentrekken. De plaats waar dit zal
gebeuren is het dal van Achor. Het
is een gelovig overblijfsel van de nazaten die de staat Israël in 1948 gesticht
hebben die door de HEERE God vanuit de ballingschap in de woestijn naar het
land teruggeleid zullen worden. De chronologie van deze toekomstige
gebeurtenissen heb ik eerder op dit blog behandelt met het artikel van 28.06.2017: de chronologie van de
Apocalyps, zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1498428000&stopdatum=1499032800
Dat er
een derde (korte) laatste ballingschap komt vind men op meerdere plaatsen in de
Bijbel vermeld. Als eerste Bijbelgedeelte volgt hierna de profeet Hosea:
Hosea
2:13 Daarom, ziet, Ik zal haar lokken, en zal haar voeren in de woestijn; en Ik zal naar haar hart
spreken. 14 En Ik zal haar geven haar wijngaarden van daar af, en het dal Achor, tot een deur der hoop; en aldaar zal zij zingen, als in de dagen harer
jeugd, en als ten dage, toen zij optoog uit Egypteland. 15 En het zal te dien dage geschieden, spreekt de
HEERE, dat gij Mij noemen zult: Mijn Man; en Mij niet meer noemen zult: Mijn
Baäl! 16 En Ik zal de namen der Baäls van haar mond wegdoen; zij zullen niet
meer bij hun namen gedacht worden. 17 En Ik zal te dien dage een verbond voor hen maken met het wild gedierte des
velds, en met het gevogelte des hemels, en het kruipend gedierte des
aardbodems; en Ik zal den boog, en het zwaard, en den krijg van de aarde
verbreken, en zal hen in zekerheid doen nederliggen. 18 En Ik zal u Mij
ondertrouwen in eeuwigheid; ja, Ik zal u Mij ondertrouwen in gerechtigheid en
in gericht, en in goedertierenheid en in barmhartigheden. 19 (En Ik zal u Mij
ondertrouwen in geloof; en gij zult den HEERE kennen. (Statenvertaling)
De
beschreven woestijn ligt in het Over-Jordaanse gebied waar ooit de Moabieten,
Ammonieten en Edomieten hun woonplaats hadden.
Daniël
11:40 En op den tijd van het einde,
zal de koning van het Zuiden tegen hem met hoornen stoten; en de koning van het Noorden zal tegen hem
aanstormen, met wagenen, en met ruiteren, en met vele schepen; en hij zal in de
landen komen, en hij zal ze overstromen en doortrekken. 41 En hij zal komen in het land des sieraads, en vele landen
zullen ter nedergeworpen worden; doch
deze zullen zijn hand ontkomen, Edom en Moab, en de eerstelingen der kinderen
Ammons. 42 En hij zal zijn hand aan de landen leggen, ook zal het land van Egypte niet ontkomen. 43 En hij zal
heersen over de verborgen schatten des gouds en des zilvers, en over al de
gewenste dingen van Egypte; en die van Libye, en de Moren zullen in zijn gangen
wezen. 44 Maar de geruchten van het Oosten en van het Noorden zullen hem
verschrikken; daarom zal hij uittrekken met grote grimmigheid om velen te
verdelgen en te verbannen. 45 En hij zal de tenten van zijn paleis planten
tussen de zeeën aan den berg des heiligen sieraads; en hij zal tot zijn einde
komen, en zal geen helper hebben.
De
koning van het noorden van de profeet Daniël komt uit het gebied van het Griekse-Syrische
Rijk van de tweede eeuw v. Chr. Een macht die zich heden nog noordelijk van
Israël moet manifesteren. Geen één historische koning van het Grieks-Syrische
Rijk van de oudheid heeft ooit een offensief zoals beschreven in Daniël
11:40-45 uitgevoerd. Het is een profetie die wacht op de tijd van het einde
(Dan. 11:40).
De
Bijbelse koning van het noorden zal zich tot aan de beschreven oorlog van
Daniël 11:40-45 als een pseudovredevorst voordoen en velen in Israël en de
wereld misleiden. Hij wordt in het profetisch Woord van de Bijbel onder
meerdere namen genoemd. Zie het artikel van 12.01.2015 op dit blog, de Assyriër van de eindtijd, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1421017200&stopdatum=1421622000
De
profeet Jeremia sluit bij de eindtijdprofeten aan wanneer hij het volk der
overgeblevenen beschrijft die aan het zwaard van de koning van het noorden
ontkomen zijn en in de woestijn bescherming vinden.
Jeremia 31:1 Ter zelfder tijd,
spreekt de HEERE, zal Ik allen geslachten Israëls tot een God zijn; en zij
zullen Mij tot een volk zijn. 2 Zo zegt de HEERE: Het volk der overgeblevenen van het zwaard heeft genade gevonden in
de woestijn, namelijk Israël, als Ik
henenging om hem tot rust te brengen. 3 De HEERE is mij verschenen van verre
tijden! Ja, Ik heb u liefgehad met een eeuwige liefde; daarom heb Ik u getrokken
met goedertierenheid. 4 Ik zal u weder
bouwen, en gij zult gebouwd worden, o
jonkvrouw Israëls! gij zult weder versierd zijn met uw trommelen, en
uitgaan met den rei der spelenden. 5 Gij zult weder wijngaarden planten op de
bergen van Samaria; de planters zullen planten, en de vrucht genieten. 6 Want
er zal een dag zijn, waarin de hoeders op Efraïms gebergte zullen roepen: Maakt
ulieden op, en laat ons opgaan naar Sion,
tot den HEERE, onzen God!
Het
laatste Bijbelboek vermeld eveneens de vlucht naar de woestijn en geeft de
tijdsperiode van de ballingschap weer: 1260 dagen of 3 ½ jaar. De vrouw is hier
de aanstaande bruid die Hosea 2:13-19 beschrijft en de jonkvrouw Israëls
van Jeremia.
Openbaring 12:6
En de vrouw vluchtte in de woestijn,
alwaar zij een plaats had, haar van God bereid, opdat zij haar aldaar zouden
voeden duizend tweehonderd zestig dagen.
Het
beschreven Over-Jordaanse gebied behelst de huidige landen Jordanië en
noordwest Saoedi-Arabië. Het is het gebied ook waar de berg zich bevind waar
Mozes de Tien Woorden op stenen tafelen van de HEERE God in ontvangst nam.
Openbaring
14:1 En ik zag, en ziet, het Lam stond op
den berg Sion, en met Hem honderd vier en veertig duizend, hebbende den
Naam Zijns Vaders geschreven aan hun voorhoofden.
De
profeet Jesaja spreekt eveneens over de berg van de dochter van Sion, een berg
die in de woestijn van de eindtijd te plaatsen is.
Jesaja
16:1 Zendt de lammeren van den heerser des lands van Sela af, naar de woestijn henen, tot den berg der dochter van Sion. 2 Anderszins zal het geschieden,
dat de dochteren van Moab aan de veren van Arnon zullen zijn, als een zwervende
vogel, uit het nest gedreven zijnde. 3 Brengt een raad aan, houdt gericht,
maakt uw schaduw op het midden van den middag, gelijk van den nacht; verbergt de verdrevenen, en meldt den
omzwervende niet. 4 Laat mijn
verdrevenen onder u verkeren, o Moab! wees gij hun een schuilplaats voor het aangezicht des verstoorders; want de
onderdrukker heeft een einde, de verstoring is te niet geworden, de vertreders
zijn van de aarde verdaan. (Statenvertaling)
Voor
een periode van 3 ½ jaar zal een overblijfsel van Israël veilig geborgen in het
Over-Jordaanse gebied vertoeven. Aan het einde van hun ballingschap wanneer de
koning van het noorden aan zijn einde is gekomen zullen zij volgens de profeet
Hosea 2:13-14 via het dal van Achor dat dan als een deur der hoop zal zijn, het
land opnieuw binnengeleid worden.
Het is
dan aan het einde van de grote verdrukking, de tijd van benauwdheid voor Israël
dat de opstanding ten eeuwigen leven, voor de getrouwen uit de tijd van het
oude testament werkelijkheid zal worden.
Daniël
12:1
En te dier tijd zal Michaël opstaan, die grote vorst, die voor de kinderen uws
volks staat, als het zulk een tijd der
benauwdheid zijn zal, als er niet geweest is, sinds dat er een volk geweest
is, tot op dienzelven tijd toe; en te
dier tijd zal uw volk verlost worden, al wie gevonden wordt geschreven te
zijn in het boek. 2 En velen van die,
die in het stof der aarde slapen, zullen ontwaken, dezen ten eeuwigen
leven, en genen tot versmaadheden, en tot eeuwige afgrijzing.
De
onschuldig gedode zonen en dochters uit het geslacht van Achan (Jozua 7:24-26)
die samen met hun vader nabij Jericho in het dal van Achor vernietigd werden
zullen dan opstaan en na een tijdskloof van circa 3500 jaar het land beërven.
De
kalender in het oude Egypte telde drie seizoenen en was ten tijde van het Oude
Rijk opgedeeld in vier maanden van elk dertig dagen wat een jaar van 360 dagen
uitmaakte. Net zoals het aantal dagen in een jaar dat we in het Bijbelboek
Genesis kunnen vinden: 360. Aan de basis van deze kalender lag de grootvizier
van farao Zoser van de derde dynastie: Imhotep. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 65-71, geef
ik aandacht aan deze bijzondere man en identificeer hem met de aartsvader
Jozef, als onderkoning van Egypte. Ten tijde van het Nieuwe Rijk in Egypte werd
het noodzakelijk als een gevolg van verstoringen aan de kosmische hemel vijf
dagen aan de jaarkalender toe te voegen. Over de oorzaak voor de verstoringen
van de loop van de aarde om de zon gaf ik al meerdere malen aandacht op dit
blog. Het laatste artikel dateert van 10.09.2018, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1536530400&stopdatum=1537135200
De vijf
'toegevoegde' dagen of epagomenen werden beschouwd als de geboortedagen van
enkele belangrijke goden. De epagomenen waren schrikkeldagen en werden als
ongeluksdagen beschouwd.
Het
kalenderjaar begon in Egypte met het overstromingsseizoen wanneer de Nijl in de
maand juli buiten haar oevers trad als een gevolg van de voorjaar-regens in het
gebied van de Grote Meren in Centraal-Afrika, waar de Nijl ontspringt.
Een
papieren kalender zoals wij die vandaag hanteren was voor de agrarische
samenleving van Egypte van minder belang. In de praktijk begon het nieuwe jaar officieel
met de jaarlijkse overstroming van de Nijl en de volgende seizoenen volgden daarna
vanzelf: ploegen, zaaien, oogsten. Het plotselinge wassen van het Nijlwater luidde
een nieuw jaar in en werd gedateerd als de eerste dag van de maand Thoth. Het
was ook de tijd dat de Hondsster zichtbaar was.
De
moderne egyptologie leert echter dat de Egyptenaren geen idee hadden dat een
jaar 365,25 dagen telt en dat daarom hun kalender na een tijd niet meer in de
pas met de seizoenen zou gelopen hebben? Volgens de theorie hielden de
Egyptenaren zich aan een burgerlijke en aan een astronomische kalender die
slechts één keer in 1460 jaar gelijk liep.
Een
belangrijke hint voor deze theorie haalden zij uit het werk dat de Romein Censorinus
in het jaar 239 AD schreef. Een boek genaamd DE DIE NATALI ter ere van de
verjaardag van Censorinus broodheer: QUINTUS CAERELLIUS. In dit boek schreef
Censorinus dat in het jaar 139 AD de Hondsster verschenen was op de eerste dag
van de maand Thoth, en dat die dag gelijk viel met 19 juli van de Romeinse
kalender. De zogenaamde astronomische Sothis-kalender en verondersteld tijdperk
met tijdschijven van 1460 jaar heeft hier zijn oorsprong en niet eerder. Het
blijkt bij nader onderzoek een uitvinding van Grieken en Romeinen te zijn
geweest. De Egyptoloog Cecil
Torr (1857/1928) bijvoorbeeld en een tegenstander van het eerste uur na de
introductie van de vermeende Sothis-kalender door de egyptoloog Eduard Meyer stelt
dat de Sothis-cyclus een uitvinding van
de Grieken was, van latere tijd:
This all looks as though the cycle was invented by the later Greeks at
Alexandria. Nor is there anything to indicate that it was known to the Egyptians
in earlier times; no mention of it being
found in their inscriptions or papyri, though occasionally these note the
rising of the dog-star, Memphis and Mycenae, 1896.
Dat de
oud-Egyptenaren geen kennis van het schrikkeljaar hadden wordt weerlegd door de
geleerde en revisionist van de geschiedenis van de oudheid Dr. Donovan A. Courville (1901/1996) in diens studie: The Exodus
Problem and its Ramifications, Volume 2, Chapter IV. Courville verwijst in zijn
boek naar het feit dat de basis van de grote piramide op het Gizeh-plateau 365,24
el bedraagt, en dit op basis van een veronderstelde Piramide-el die gelijk zou
zijn aan de Bijbelse Hebreeuwse el. Courville merkt op dat de afmetingen van de
basis van de grote piramide aantonen dat de oude Egyptenaren vertrouwd waren
met schrikkeljaren aangezien 365,2422 el gelijk staat aan het aantal dagen dat
een zonnecyclus heeft. Courville weerlegd zo de moderne egyptologie en haar
theorie die er vanuit gaat dat de Egyptenaren deze kennis niet hadden en daarom
twee kalenders hanteerden.
Verder
verwijst Courville naar de oudheid-historicus Flavius Josephus die schreef dat het Abraham was die de Egyptenaren
aritmetica en astronomie bijbracht.
1. He (pharaoh) also made him (Abram) a large
present in money, and gave him leave to enter into conversation with the most
learned among the Egyptians; from which conversation his virtue and his
reputation became more conspicuous than they had been before.
2. For whereas the Egyptians were formerly addicted to
different customs, and despised one another's sacred and accustomed rites, and
were very angry one with another on that account, Abram conferred with each of them, and, confuting the reasonings
they made use of, every one for their own practices, demonstrated that such
reasonings were vain and void of truth: whereupon he was admired by them in
those conferences as a very wise man, and one of great sagacity, when he
discoursed on any subject he undertook; and this not only in understanding it,
but in persuading other men also to assent to him. He communicated to them arithmetic, and delivered to them the science
of astronomy; for before Abram came into Egypt they were unacquainted with
those parts of learning; for that
science came from the Chaldeans into Egypt, and from thence to the Greeks also.
(Flavius Josephus, Joodse Oudheden, Boek I, viii.)
In zijn
boek stelt Cecil Tor dat er geen enkele indicatie in Egyptische
oudheid-documenten voorkomt dat de Egyptenaren de Sothis-cyclus kenden, geen
vermelding wordt er over gevonden in hun inscripties of papyri, buiten enkele
occasionele vermeldingen over het opkomen van de Hondsster.
Het
zijn de enkele occasionele vermeldingen die orthodoxe egyptologen telkens
opnieuw aanhalen ter staving van hun stelling dat er een Sothis-kalender in het
oude Egypte gebruikt werd. Eén van hun vermeende bewijzen is het zogenaamde
Ebers-papyrus dat een vermelding naar het opkomen van de Hondsster of Sothis zou
hebben. Het Ebers papyrus is een document van twintig meter lang en dertig centimeter
breed en ruim 3000 jaar oud. Het wordt in de Bibliotheek van de universiteit
van Leipzig bewaard. Het werd in Egypte in 1873 door professor Georg Ebers
verkregen die het papyrus later aan de universiteit schonk. Het document
beschrijft vooral ziektes en de voorgeschreven medicijnen van die tijd. Op de
achterzijde van een van de vellen staat een vermelding naar een soort kalender.
Ook staat er op het papyrus een verwijzing naar het negende regeringsjaar van
farao Zeserkere (Djeserkare). Het identificeren van de Egyptische naam
Zeserkere is moeilijk maar er wordt aangenomen dat de naam gelijk is aan Amonhotep
I (volgens zijn Griekse naam) van de achttiende dynastie is.
Het is
de verdienste van de Egyptoloog David Rohl en revisionist van de geschiedenis
van de oudheid één en ander betreffende het Eber-papyrus uitgepluisd en
rechtgezet te hebben. In zijn boek A
Test of Time, 1995, Chapter 5, The Ebers Calendar en appendix D, merkt hij
op dat het papyrusfragment een
voorspelling bevat en geen vaststelling is van een historisch feit. De
tekst luidt: u moet weten dat het opkomen van SOPDET zal gebeuren in de vierde
maand Pharmuti, op dag zestien. Er is alzo helemaal geen verwijzing naar een
heliakaal opkomen van de Sothis- of Hondsster maar in de plaats wordt er naar
de kroning van de farao die zo een nieuwe regeringsjaarkalender wilde instellen,
verwezen. Tenminste dat was de intentie van de farao, volgens Rohl. Hierna de tekst
op de achterzijde van de Eberskalender.
1. Year
9, under the person of the dual king Djeserkare, living forever;
2. New Years festival, month III of Shemu, day 9, the
going forth of Sopdet;
3. Tekhy, month IV of Shemu, day 9, the going forth of
Sopdet;
4. Menkhet, month 1 of Akhet, day 9, the going forth
of Sopdet;
5. Huther , month II of Akhet, day 9, the going forth
of sopdet;
6. Kaherka, month III of Akhet, day 9, the going forth
of sopdet;
7. Shefbedet, month IV of Akhet, day 9, the going
forth of sopdet;
8. Rekeh (1st), month I of Peret, day 9, the going
forth of sopdet;
9. Rekeh (2nd) month II of Peret, day 9, the going
forth of sopdet;
10 Renutet, month III of Peret, day 9, the going forth
of sopdet;
11. Khonsu, monh IV of Peret, day 9, the going forth
of sopdet;
12 Khentykhet, month I of Shemu, day 9, the going
forth of sopdet;
13 Ipet, month II of Shemu, day 9, the going forth of
sopdet;
Het
papyrus werd in Egyptisch hiëratisch schrift van rechts naar links geschreven.
Op het papyrus zijn duidelijk de herhalingstekens vanaf lijn drie te merken,
waar in lijn twee the going forth of Sopdet vermeld staat. Dit gegeven is in
tegenspraak met de orthodoxe verklaring voor dit papyrus. De orthodoxie zoekt
een melding van een eenmalig opkomen van de Hondsster terwijl het Ebers-papyrus
een opkomen voor iedere maand opgeeft, wat in geval van de Hondsster niet
mogelijk is aangezien deze slechts eenmaal per jaar verschijnt. De conclusie is
dat de gehele constructie/fabricatie waar de orthodoxie de Egyptische
dynastieën op de tijdsbalk mee rangschikt, fout is. Met een beetje ironie eigen aan de Britten, merkt Rohl
tot slot het volgende op: So, I cast off the tethering rope of Egyptian
history from this long used but now corroded and insecure anchor..
Een
ketting is maar zo sterk als haar zwakste schakel. Het studiewerk van Rohl
verbreekt hier de zwakste schakel en tegelijkertijd het ankerjaar bij uitstek
waar de orthodoxe egyptologie haar fabricatie mee verbind.
Cecil
Torr toonde in zijn boek Memphis en Mycenae in 1896 al aan dat men het
Ebers-papyrus niet kan gebruiken ter bewijsvoering dat ten tijde van farao
Amonhotep I een Sothis-periode begon. Hij maakte duidelijk dat de Egyptische
jaarkalender ten tijde van Amonhotep een jaar van 360 dagen telde en wanneer
men een huidig zonnejaar van 365,25 dagen in een kalender die op een jaar van 360
dagen gebaseerd is tracht in te lezen, tot foute bevindingen komt.
In a calendar, written on the back of a papyrus, the
rising of the dog star is placed on day 9 of month 11 in year 9 of king
Ser-ka-Ra. This is presumably Ser ka Ra Amen-hetep of Dyn. 18; and he came to
the throne in 1249 at latest. Had there been 365 days to the year, day 9 of
month 11 would have been 57 days from day 1 of month 1 in the year after; and
then year 9 of king Ser ka Ra would have been assignable to 1550 BC, that being
four times 57 years before 1322 BC, the supposed date of the rising of the dog
star on day 1 of month 1. But this calendar proceeds from day 9 of month 12 to
day 9 of month 1 just as it proceeds from day 9 of any other month to day 9 of
the next; so that it clearly is intended for the year of 360 days with twelve
months of thirty days apiece and nothing added. And thus it will not serve to
fix the date of king Ser ka Ra Amen-hetep, as there is nothing to fix the date
at which the dog star rose on day 1 of month 1 in these years of 360 days
apiece.
(Memphis and Mycenae, Cecil Torr, Chapter IV, Egyptian
Chronology: The Calendar.)
Tot
slot wil ik er op wijzen dat de Egyptische oudheidhistoricus Manetho nergens in zijn bewaard
gebleven overlevering enige indicatie geeft dat er Sothis-perioden van 1460
jaar in het oude Egypte bestaan zouden hebben. Wat zeer opmerkelijk is wanneer
we bedenken dat Manetho echt zijn best gedaan heeft middels het aantoonbaar
manipuleren en vervalsen van geschiedkundige gegevens, zijn geschiedenis van
Egypte tot de oudste van heel de oude wereld te maken. Moesten er
Sothis-perioden bestaan hebben zou hij er zeker gebruik van gemaakt hebben.
Conclusie:
de dateringsmethode van de orthodoxe Egyptologie is onderuit gehaald en de
schikking van de Egyptische dynastieën op de tijdsbalk zal nu moeten gebeuren
via andere en betere ankerpunten. De historische boeken van de Bijbel bevatten
zulke ankerpunten. Ook de oudheidhistoricus Herodotos verdient eerherstel en
zou wat zijn rangschikking van de Egyptische farao s betreft au sérieux
genomen moeten worden.
De
discussie onder Bijbelvorsers over een vroege of een late datering van de
exodus hoeft niet meer. Het aannemen van een late datering van de exodus om
deze (ongeveer) te laten passen met de regeerperiode van Seti I en Ramses II is
overbodig. Seti I en Ramses II horen namelijk op de tijdsbalk niet thuis in de
dertiende eeuw v. Chr. Zie het artikel van 28.01.2019,
link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?ID=3140306
1
Koningen 6:1 Het geschiedde nu in het
vierhonderd en tachtigste jaar, na den uitgang der kinderen Israëls uit Egypte,
in het vierde jaar van het koninkrijk van Salomo over Israël, in de maand Ziv
(deze is de tweede maand), dat hij het huis des HEEREN bouwde.
(Statenvertaling)
Een
Bijbelgetrouwe groep leert een vroege datering van de exodus in de vijftiende
eeuw v. Chr. en dit op basis van het hiervoor geciteerde Bijbelgedeelte uit 1
Koningen 6:1. Een meerderheid van onderzoekers leert echter een late datering
in de dertiende eeuw v. Chr. Zij doen dit vooral op basis van hun keuze voor de
kandidaat-farao voor de exodus: Ramses II. Het is de orthodoxe egyptologie die
deze farao op basis van het gebruik van een vermeende Sothis-kalender, in de
dertiende eeuw v. Chr. op de tijdsbalk plaatste.
De tijdsperiode van 480 jaar tussen
het vierde regeringsjaar van Salomo en de exodus van Israël uit Egypte wordt
door deze groep van godgeleerden niet letterlijk genomen? Hun argumentatie is
dat de tijdsperiode van 480 jaar de som is van 40 x 12 en daarom een
symbolische betekenis moet hebben? Evenzo het jaartal 40 voor de leeftijd van
Mozes bij zijn vlucht naar Midian en nog eens 40 jaar voor zijn verblijf
aldaar. In totaal tachtig jaar die volgens hen ook niet letterlijk te nemen
zijn. De Richterenperiode, die voor Israël volgde na de dood van Jozua en liep
tot de profeet Samuël en de zalving van Saul tot eerste koning over het
Verenigd Koninkrijk van Israël, is het volgende struikelblok. Deze lange periode
past chronologisch alleen binnen het kader van de 480 jaar. In mijn boek ‘dertig
jubeljaren, blz. 43-46 en 235’ dat in 2018 gepubliceerd werd, rangschik ik
de Richters op de tijdsbalk aan de hand van de sabbat- en jubeljaren. Een
belangrijk ijkpunt op de tijdsbalk is de vermelding in het Bijbelboek Richteren
11:26 dat wanneer Jefta het Richter-schap opneemt, er exact driehonderd jaar sinds de intocht van
de Israëlieten in Kanaän verlopen zijn, veertig
jaar na de exodus. Ook de tijdspanne van 300 jaar is een obstakel voor de late datering van de exodus en
wordt niet letterlijk genomen en weggeredeneerd.
De
wonderen zijn echter de wereld niet uit en bij de studie van de Bijbel en vooral
de geschiedenis van Israël in haar diaspora komt men regelmatig wonderlijke
zaken zoals bepaalde tijdsperioden tegen. Zulk is de observatie dat de HEERE
God in Zijn handelen met het Joodse volk soms ronde getallen in bepaalde tijdspannes
gebruikt. In mijn eerder vermelde boek ‘Dertig Jubeljaren’ geef ik aandacht aan
het herstel van Israël, geestelijk en nationaal in het oude land der vaderen. Zo
maak ik onder andere een tijdsprong van het dertigste jubeljaar in 27/28 AD
naar het zeventigste jubeljaar dat voor het najaar van 1987 berekend werd en
tracht één en ander profetisch in te vullen. Mathematisch gezien was oktober
1987/september 1988 een jubeljaar. In de praktijk was echter aan geen enkele voorwaarde
voldaan om over een Jubeljaar te kunnen spreken. Op zwarte maandag 19 oktober
1987 vond in New York een beurscrash plaats die wereldwijd zware economische
gevolgen had en nog jaren later nazinderde. Korte tijd later begon in Israël de
eerste Intifada, een Arabische volksopstand tegen het Israëlische militaire
bestuur in Gaza, Judea en Samaria. Geen enkele belofte aan een Jubeljaar
verbonden, ging toen in vervulling. Waar is het fout gelopen?
Maar er
is meer aan de hand. Toen ik mijn boek EXODUS in het jaar 2016 publiceerde
schreef ik in het voorwoord dat voor het volgende jaar de exodus van 1483 v.
Chr., in totaal 3500 jaar
geschiedenis zou betekenen. Nu hebben de jaartallen 2017/2018 geen bijzondere
gebeurtenis in de geschiedenis van Israël gezien.
Een
eenvoudige rekensom leert echter dat wanneer men vanaf de Exodus met een schijf
van 3000 jaar rekent men op de tijdsbalk in het jaar 1517 AD uitkomt. En het
jaar 1517 is getuige geweest van twee merkwaardige gebeurtenissen zowel voor
Israël in haar diaspora als voor de Ekklesia.
Op 31
oktober 1517 namelijk nagelde de moedige hervormer Maarten Luther zijn 95
stellingen ‘tegen’ de Roomse kerk te Wittenberg wat het begin van de reformatie zag. Het christendom zou
de Bijbel in de volkstaal ter beschikking krijgen. De opnieuw gevonden
Boodschap was het: sola fide, sola gratia en sola scriptura. Rechtvaardiging komt volgens de Bijbel alleen door het geloof en niet door goede werken en
sacramenten. Alleen de genade als
gave van God redt een mens zonder bemiddeling van mannelijke priesters en sacramenten.
Door het geloof is een kind van God
ten allen tijde in een staat van genade.
Alleen de Schrift of Bijbel is het
Woord van God en kan zonder tussenpersonen door de gelovige geïnterpreteerd
worden.
Dat
zelfde jaar 1517 was Israël sinds 70 AD in een wereldwijde diaspora met het toen
ontvolkte land onder vreemde heerschappij. In 70 AD hadden de legioenen van
Titus Jeruzalem en de Tempel met de grond gelijk gemaakt en een groot deel van
de bevolking in ballingschap weggevoerd. In 135 AD volgde na een tweede Joodse
opstand de volledige ontvolking van het land door de Romeinen.
Na de
splitsing van het Romeinse Rijk in twee delen zou het gebied van Israël tot 638
AD deel uit maken van het Oost-Romeinse Rijk. In het jaar 638 AD veroverden de
geïslamiseerde Arabieren Jeruzalem. Zij zouden tot 1517 over het gebied van Israël heersen. Tussen de jaren 1095 tot
1271 zouden er kruistochten naar het heilig land en Jeruzalem door de legers
van het christelijke westen gevoerd worden die enkele malen resulteerden in een
overheersing van Jeruzalem door Europese vorsten.
In het
jaar 1517 veroverden de Turken
Jeruzalem op de Arabieren en zou het gebied tot 1917 voor een tijdsperiode van vierhonderd
jaar (!) deel uitmaken van het Ottomaanse Rijk.
Het
jaar 1517 is een mijlpaal in de
profetische ontwikkeling zoals het in de Bijbel geschilderd wordt.
“Het
wereldgebeuren ontwikkelt zich volgens ‘modellen’ en profetische lijnen in de
Bijbel”, merkte de Bijbelvorser wijlen Huib Verweij (1918/1987) al eerder op.
De
Ottomaanse/Islamietische overheersing van het gebied van Israël van het jaar 1517 tot 1917 heeft volgens de bekende evangelist Johannes de Heer
(1866/1961) de landen en volken van het Midden-Oosten in een soort van
winterslaap gehouden. Tot op Gods tijd want vanaf 1917 zou de profetische
ontwikkeling met rasse schreden voortgang vinden.
In december 1917 veroverden de Britten
Jeruzalem op de Turken. Turkije had in 1914 toen in Europa de eerste
wereldoorlog uitbrak, de zijde van Duitsland gekozen. Dit resulteerde voor het
Ottomaanse Rijk in het verlies van al haar Arabische gebieden tegen het einde aan
van de eerste wereldoorlog in 1918. Frankrijk en Engeland trokken in het
Midden-Oosten daarop nieuwe grenzen en creëerden nieuwe staten waarbij Bijbelse
oudheidlanden opnieuw tevoorschijn kwamen. Aan de verovering van Palestina op
de Ottomanen was de Balfour-verklaring voorafgegaan. In dit document beloofde
de Britse regering in november 1917 via Lord Rothschild aan de zionistische
beweging, een thuisland voor Joden in Palestina. Die zionistische beweging was
in de negentiende eeuw door Theodor Herzl (1860/1904) opgericht. Hij was een
seculiere Jood, journalist en publicist en wordt als de vader van het moderne
zionisme beschouwd. Herzl was als journalist voor de Weense krant Neue Freie
Presse op het proces tegen Dreyfus in Frankrijk in 1894 aanwezig.
De Joods-Franse officier Alfred Dreyfus werd daar beschuldigd van hoogverraad
en spionage voor Duitsland. De Franse pers was toen voluit antisemietisch en
schreef dagelijks over een vermeend Joods complot dat Frankrijk wilde
verscheuren door middel van list, bedrog en omkoping. Herzl was bij de
veroordeling en degradatie van Dreyfus zo geschokt dat hij naar huis ging en de
eerste zinnen schreef van zijn traktaat ‘Der Judenstaat’: de Joden moesten een
eigen staat krijgen. De tweede helft van de negentiende eeuw werd gekenmerkt
door antisemitisme op het Europese continent. In het tsaristische Rusland vond
pogrom op pogrom tegen Joodse medeburgers plaats wat resulteerde in de migratie
van vele Joodse mensen naar West Europa en de Verenigde Staten van Amerika. Een
minderheid van Oost-Europese Joden verkoos toen al naar Palestina te emigreren.
Het
eerste zionistische congres door Herzl georganiseerd vond plaats te Bazel in
Zwitserland in 1897. De kiem voor
een nationaal herstel in de vorm van een Joodse staat in Palestina werd toen
geplant.
Vijftig
jaar later in 1947 werd de droom van
Herzl werkelijkheid. Op 29 november 1947 stemden namelijk de Verenigde Naties
met zetel in New York met een ruime meerderheid voor de deling van Palestina in
een Joodse en een Arabische staat. In Europa waren zes miljoen Joodse mensen
tijdens de tweede wereldoorlog (1939/1945) door de nazi ’s en hun bondgenoten
vermoord.
Ben Goerion leest op 14 Mei 1948 (5 Iar
5708) te Tel Aviv de onafhankelijkheidsverklaring voor. Op de achtergrond hangt
een portret van Thedor Herzl tegen de muur.
Een
jaar later in mei 1948 werd de staat Israël één dag na het vertrek van de
Britten uitgeroepen. Een Bijbelse profetie 2600 jaar geleden uitgesproken werd
werkelijkheid.
Ezechiël 37:1 De hand des HEEREN
was op mij, en de HEERE voerde mij uit in den geest, en zette mij neder in het
midden ener vallei; dezelve nu was vol beenderen. 2 En Hij deed mij bij dezelve
voorbijgaan geheel rondom; en ziet, er waren zeer vele op den grond der vallei;
en ziet, zij waren zeer dor. 3 En
Hij zeide tot mij: Mensenkind! zullen deze beenderen levend worden? En ik
zeide: Heere HEERE, Gij weet het! 4 Toen zeide Hij tot mij: Profeteer over deze
beenderen, en zeg tot dezelve: Gij dorre beenderen! hoort des HEEREN woord. 5
Alzo zegt de Heere HEERE tot deze beenderen: Ziet, Ik zal den geest in u
brengen, en gij zult levend worden. 6
En Ik zal zenuwen op u leggen, en vlees op u doen opkomen, en een huid over u
trekken, en den geest in u geven, en gij zult levend worden; en gij zult weten,
dat Ik de HEERE ben. 7 Toen profeteerde ik, gelijk mij bevolen was, en er werd een geluid, als ik profeteerde, en ziet
een beroering! en de beenderen
naderden, elk been tot zijn been. 8 En ik zag, en ziet, en er werden zenuwen op
dezelve, en er kwam vlees op; en Hij trok een huid boven over dezelve, maar er was geen geest in hen.
(Statenvertaling)
De
profeet Jesaja leert ook een nationaal herstel voorafgaand aan een geestelijk
herstel.
Jesaja 43:4 Van toen af, dat
gij kostelijk zijt geweest in Mijn ogen, zijt gij verheerlijkt geweest, en Ik
heb u liefgehad; daarom heb Ik mensen in uw plaats gegeven, en volken in plaats
van uw ziel. 5 Vrees niet, want Ik ben met u; Ik zal uw zaad van den opgang
brengen, en Ik zal u verzamelen van den ondergang. 6 Ik zal zeggen tot het
noorden: Geef; en tot het zuiden: Houd niet terug; breng Mijn zonen van verre,
en Mijn dochters van het einde der aarde; 7 Een ieder, die naar Mijn Naam
genoemd is, en dien Ik geschapen heb tot Mijn eer, dien Ik geformeerd heb, dien
Ik ook gemaakt heb. 8 Breng voort het
blinde volk, hetwelk ogen heeft, en de
doven, die oren hebben. (Statenvertaling)
Blind
en doof als een larve met alle onvolkomenheden van dien handhaaft het nationale
herstel van Israël zich al zeventig jaar, maar de vlinder is op komst.
De
Arabische landen die in New York tegen de verdeling van Palestina gestemd
hadden vielen onmiddellijk de nieuwe staat aan en deden een eerste poging de
Joden in zee te drijven. De zogenaamde onafhankelijkheidsoorlog zou tot 1949
aanslepen en eindigen in een wapenstilstand zonder uitzicht op vrede.
In juni
1967 zou een tweede
verdedigingsoorlog uitbreken. Egypte begon het conflict met het blokkeren van
de Israëlische haven Eilat aan de Rode Zee. Israël overwon daarna op zes dagen
tijd een coalitie van Arabische legers en veroverde Judea en Samaria op
Jordanië, Gaza en de Sinaïwoestijn op Egypte en de Golanhoogten op Syrië. Op de
volgende link kan men een documentaire zien over ‘The 50 Years War: Israel and
the Arabs (1999)’, die in het bijzonder de geschiedenis behandelt vanaf 1947
tot 1997, link:
Wat
opvalt wanneer men de geschiedenis vanaf 1897
doorneemt zijn de ronde getallen die zich telkens tussen belangrijke
gebeurtenisjaren voordoen, 1897: het
eerste zionistische congres, 1917:
de Balfour-verklaring gevolgd door de verovering van Jeruzalem door de Britten,
1947: de VN stemt over de verdeling van Palestina, 1957: ondertekening van het verdrag van Rome in Europa, 1967: de tweede verdedigingsoorlog met
de verovering van Oost-Jeruzalem en de Tempelberg op Jordanië, 1977: president Sadat van Egypte in de
Knesset te Jeruzalem. De Israëlische regering sluit vrede met Egypte en geeft
de eerder veroverde Sinaï in fases terug aan Egypte, 1987: het gemiste zeventigste jubeljaar. De volgende jaartallen
eindigend met het getal zeven zagen geen bijzondere gebeurtenis: 1997, 2007 en
2017, wat duidelijk maakt dat andere wetmatigheden ook hun rol spelen. In een
recent artikel van 21.01.2019 gaf ik al aandacht aan God ’s tijden, zie link:
In mijn
uitgave ‘dertig jubeljaren’ van 2018 geef ik in de laatste twee hoofdstukken
aandacht aan de tijdskloof tussen de eerste en de tweede komst van de Christus
en het falen van Israël wat het zeventigste jubeljaar betreft. Ik beschrijf het
als een scharniermoment in de tijd dat een periode van uitstel inluidde.
Uiteindelijk
zal dit conflict in de toekomst schijnbaar opgelost worden door ‘de nieuwe
orde’ die zich in de wereld baan zal breken. Een pseudo-Messias zal voor een
korte tijd, de oplossingen aanbieden en universele vrede brengen. De gehele
wereld waaronder ook Israël en alle religies, zal in vervoering van dit genie
komen. Wat hierop volgt is wat in het laatste boek van de Bijbel, Openbaring,
het gevreesde Armageddon genoemd wordt culminerend in de wederkomst van Messias
Jezus, gevolgd met het herstel van alle dingen. Een jaartal voor de wederkomst
van Jezus Christus berekenen op basis van ronde getallen is echter onmogelijk.
Wel leert de ontwikkeling sinds de tweede helft van de twintigste eeuw rond
Israël, dat de tijd kort is.
Jozua nu verbrandde Ai, en hij stelde haar tot een eeuwigen hoop, ter verwoesting, tot op dezen dag (Jozua 8:28).
De
titel voor onze aflevering van deze week ontlenen we uit het zesde Bijbelboek:
Jozua. We bevinden ons in de lente van 1443 v. Chr. en op de tiende dag van de
eerste maand Nisan (maart/april) waren de twaalf stammen van Israël onder
leiding van Jozua de Jordaan nabij Jericho op een droge bedding doorgetrokken.
Hun eerste obstakel was de vestingstad Jericho
die zij op een heel bijzondere wijze konden veroveren en daarna tot op haar
grondvesten verwoesten. In TIJD en TIJDEN, 2015, Jozua en de inbezitneming van
Kanaän, blz. 121-132, ga ik uitvoerig op de inname van Jericho in. Na de
verovering van Jericho keerde Jozua zijn aandacht naar Ai dat slechts enkele kilometers westelijk van Jericho in Kanaän
verwijderd was. Ai was een vestingstad met een inwonertal van twaalfduizend
mensen zowel mannen als vrouwen (Jozua 8:25).
Aan de wonderlijke
verovering van Jericho door de Israëlieten was een voorwaarde verbonden geweest:
zij mochten namelijk geen buit uit de stad Jericho nemen.
Jozua
6:17 Doch deze stad zal den HEERE
verbannen zijn, zij en al wat daarin is; alleenlijk zal de hoer Rachab
levend blijven, zij en allen, die met haar in het huis zijn, omdat zij de
boden, die wij uitgezonden hadden, verborgen heeft. 18 Alleenlijk dat gijlieden
u wacht van het verbannene, opdat gij u misschien niet verbant, mits nemende
van het verbannene, en het leger van
Israël niet stelt tot een ban, noch datzelve beroert. 19 Maar al het zilver
en goud, en de koperen en ijzeren vaten, zullen den HEERE heilig zijn; tot den
schat des HEEREN zullen zij komen. (Statenvertaling)
Het
zevende hoofdstuk van het Bijbelboek Jozua brengt de smartelijke geschiedenis
van Achan de zoon van Charmi uit de stam van Juda, die in overtreding van het
gebod van het verbannen te nemen, toch buit voor zichzelf genomen had en in
zijn tent verstopt. De noodlottige gevolgen van deze daad kwam aan het licht
toen Jozua verkenners van Jericho naar de stad Ai zond tot verdere
inbezitneming van Kanaän. Op advies van de verkenners zond Jozua daarop
ongeveer drieduizend man naar Ai ter inname van de vestingstad. Tot hun
verbijstering versloegen de inwoners van Ai de legereenheid van Jozua en
doodden ongeveer 36 man (Jozua 7:5). Ik neem aan dat dit de eerste gesneuvelden
waren bij de Israëlieten met de inname van Kanaän. De belegering en de inname
van Jericho zag geen enkele gevallene aan Israëlitische zijde. Daarom de
verbijstering bij Jozua en het volk bij deze eerste doden. Jozua ging daarop in
gebed voor de ark des HEEREN ter verkrijging van een antwoord van de HEERE God.
In het Bijbelboek Jozua 7:11-15 lezen we het antwoord en de instructie voor de
wegneming van de ban (Jozua 6:18). De stam van Juda wordt aangewezen als de
stam waar de boosdoener uit voortkwam. Om uiteindelijk bij de clan van Achan te
belanden met in diens tent de verstopte buit: een schoon sierlijk Babylonisch
overkleed, tweehonderd sikkelen zilvers, en een gouden tong, welker gewicht was
vijftig sikkelen. Het oordeel was drastisch maar blijkbaar nodig voor de rest
van het volk dat nog een zware taak wachtte van zes jaar lang ter inbezitneming
van het land Kanaän, op een veel sterkere vijand. Het waren ook allemaal jonge
mensen. Jozua en Kaleb waren beide tachtigplussers en de enige overlevenden van
de generatie die veertig jaar eerder uit Egypte met de exodus optrok. Wegens
hun weigering en ongeloof om het Beloofde Land toen binnen te trekken werd die
generatie veroordeeld tot veertig jaar omzwerving in de wildernis tot aan hun
dood. De generatie die onder leiding van Jozua in 1443 v. Chr. aan de inname
van Kanaän begon was in de wildernis geboren en opgegroeid.
Jozua
7:24 Toen nam Jozua, en gans Israël met hem, Achan, den zoon van Zerah, en het zilver, en het sierlijk
overkleed, en de gouden tong, en zijn zonen, en zijn dochteren, en zijn ossen,
en zijn ezelen, en zijn vee, en zijn tent, en alles wat hij had; en zij voerden
ze naar het dal Achor. 25 En Jozua
zeide: Hoe hebt gij ons beroerd? De HEERE zal u beroeren te dezen dage! En gans
Israël stenigde hem met stenen, en zij verbrandden hen met vuur, en zij
overwierpen hen met stenen. 26 En zij richtten over hem een groten steenhoop,
zijnde tot op dezen dag. Alzo keerde zich de HEERE van de hittigheid Zijns
toorns. Daarom noemde men den naam dier plaats het dal van Achor, tot dezen dag
toe.
De opdracht om niet alleen Achan maar heel
zijn gezin te verdelgen stuit in de huidige genadebedeling tegen de borst.
Waarom moesten ook zijn zonen en dochters sterven? Zelfs zijn ossen, ezelen en vee
moesten sterven. Dit begrijpen blijft ook vandaag moeilijk. Troost haal ik uit het
Woord van God, bijvoorbeeld Deuteronomium 32:39 Ziet
nu, dat Ik, Ik het ben, daar is geen God, behalve Mij. Ik dood en doe herleven,
Ik verbrijzel en Ik genees, en
niemand is er die redt uit mijn macht.
Wanneer we focussen op het herleven en het
genezen in plaats van op het doden, wordt een en ander aanvaardbaar. De
Boodschap in de Bijbel is dat er ooit aan dit tranendal dat deze wereld onder
de vloek is, een einde zal komen. Dat in de toekomst de HEERE God na de
oordelen van de Apocalyps Zijn Messiaanse Vrederijk op aarde zal vestigen en
dat alle doden dan zullen opstaan. Ook de gedode zonen en dochters van Achan
zullen dan leven. Het dal van Achor waar de doodstraf over de clan van Achan
voltrokken werd zal dan zelfs een deur der hoop worden (Hosea 2:13-14), langs
waar een overblijfsel van Israël vanuit de woestijn van hun derde ballingschap
het Beloofde Land zal binnentrekken.
Na de
voltrekking van het oordeel over de clan van Achan stuurt Jozua een nieuwe
legertroep naar Ai, ditmaal dertigduizend man die met een krijgslist in staat
zijn Ai te veroveren en te verwoesten. Hierna het relevante Bijbelgedeelte over
de verwoesting van Ai door het leger van Jozua.
Jozua
8:1 Toen zeide de HEERE tot Jozua: Vrees niet, en ontzet u niet; neem met u al
het krijgsvolk, en maak u op, trek op
naar Ai; zie, Ik heb den koning van Ai, en zijn volk, en zijn stad, en zijn
land in uw hand gegeven. 2 Gij nu zult aan Ai en haar koning doen, gelijk als gij aan Jericho en haar koning
gedaan hebt; behalve dat gij haar roof en haar vee voor ulieden roven zult;
stel u een achterlage tegen de stad, van achter dezelve. 3 Toen maakte zich
Jozua op, en al het krijgsvolk, om op te trekken naar Ai. En Jozua verkoos dertig duizend mannen,
strijdbare
helden, en hij zond hen bij nacht uit, 4 En gebood hun, zeggende: Ziet toe,
gijlieden zult der stad lagen leggen van achter de stad; houdt u niet zeer
verre van de stad, en weest gij allen bereid. 5 Ik nu, en al het volk, dat bij
mij is, zullen tot de stad naderen; en het zal geschieden, wanneer zij ons
tegemoet zullen uitgaan, gelijk als in het eerst, zo zullen wij voor hun
aangezicht vlieden. 6 Laat hen dan uitkomen achter ons, totdat wij hen van de
stad aftrekken; want zij zullen zeggen: Zij vlieden voor onze aangezichten,
gelijk als in het eerst; zo zullen wij vlieden voor hun aangezichten. 7 Dan
zult gijlieden opstaan uit de achterlage, en gij zult de stad innemen; want de HEERE, uw God, zal ze in uw hand geven. 8
En het zal geschieden, wanneer gij de stad ingenomen hebt, zo zult gij de stad met vuur aansteken; naar het woord des HEEREN
zult gijlieden doen; ziet, ik heb het ulieden geboden. 9 Alzo zond Jozua hen
heen, en zij gingen naar de achterlage, en zij bleven tussen Beth-el en tussen Ai, tegen het westen van Ai; maar Jozua
overnachtte dien nacht in het midden des volks. 10 En Jozua maakte zich des
morgens vroeg op, en hij monsterde het volk; en hij trok op, hij en de oudsten
van Israël, voor het aangezicht des volks, naar Ai. 11 Ook trok al het
krijgsvolk op, dat bij hem was; en zij naderden en kwamen tegenover de stad, en
zij legerden zich tegen het noorden van Ai; en er was een dal tussen hem en tussen Ai. 12 Hij nam ook omtrent
vijf duizend man, en hij stelde hen tot een achterlage tussen Beth-el en tussen
Ai, aan het westen der stad. 13 En zij stelden het volk, het ganse leger, dat
aan het noorden der stad was, en zijn lage was aan het westen der stad. En
Jozua ging in denzelven nacht in het midden des dals. 14 En het geschiedde,
toen de koning van Ai dat zag, zo
haastten
zij en
maakten zich vroeg op, en de mannen der stad kwamen uit, Israël tegemoet, ten
strijde, hij en al zijn volk, ter bestemder tijd, voor het vlakke veld; want
hij wist niet, dat hem iemand een achterlage leide van achter de stad. 15 Jozua
dan, en gans Israël, werd geslagen voor hun aangezichten; en zij vloden door
den weg der woestijn. 16 Daarom werd samengeroepen al het volk, dat in de stad
was, om hen na te jagen; en zij joegen Jozua na, en werden van de stad
afgetrokken. 17 En er werd niet een man overgelaten, in Ai, noch Beth-el, die
niet uittrokken, Israël na; en zij lieten de stad openstaan, en joegen Israël
achterna. 18 Toen sprak de HEERE tot Jozua: Strek de spies uit, die in uw hand
is, naar Ai, want Ik zal hen in uw hand geven. Toen strekte Jozua de spies, die
in zijn hand was, naar de stad aan. 19 Toen rees de achterlage haastelijk op
van haar plaats, en zij liepen toe, met dat hij zijn hand uitgestrekt had, en
kwamen aan de stad, en zij namen ze in, en zij haastten zich, en staken de stad aan met vuur. 20 Als
de mannen van Ai zich achterom keerden, zo zagen zij, en ziet, de rook der stad
ging op naar den hemel; en zij hadden geen ruimte, om herwaarts of derwaarts te
vlieden; want het volk, dat naar de woestijn vluchtte, keerde zich tegen
degenen, die hen najoegen. 21 En Jozua en gans Israël, ziende, dat de
achterlage de stad ingenomen had, en dat de rook der stad opging, zo keerden
zij zich om, en sloegen de mannen van Ai. 22 Ook kwamen die uit de stad hun
tegemoet, zodat zij in het midden der Israëlieten waren, deze van hier en gene
van daar; en zij sloegen hen, totdat geen overige onder hen overbleef, noch die
ontkwam. 23 Doch den koning van Ai
grepen zij levend, en zij brachten hem tot Jozua. 24 En het geschiedde, toen de
Israëlieten een einde gemaakt hadden van al de inwoners van Ai te doden, op het
veld, in de woestijn, in dewelke zij hen nagejaagd hadden, en dat zij allen
door de scherpte des zwaards gevallen waren, totdat zij allen vernield waren;
zo keerde zich gans Israël naar Ai, en zij sloegen ze met de scherpte des
zwaards. 25 En het geschiedde, dat allen, die te dien dage vielen, zo mannen
als vrouwen, waren twaalf duizend,
al te zamen lieden van Ai. 26 Jozua trok ook zijn hand niet terug, die hij met
de spies had uitgestrekt, totdat hij al de inwoners van Ai verbannen had. 27
Alleenlijk roofden de Israëlieten voor zichzelven het vee en den buit derzelver
stad, naar het woord des HEEREN, dat Hij Jozua geboden had.
28 Jozua nu verbrandde Ai, en hij stelde haar
tot een eeuwigen hoop, ter verwoesting, tot op dezen dag. 29 En den koning
van Ai hing hij aan een hout, tot aan den avondstond; en omtrent den ondergang
der zon gebood Jozua, dat men zijn dood lichaam van het hout afname; en zij
wierpen het aan de deur der stadspoort, en richtten daarop een groten
steenhoop, zijnde tot op dezen dag. (Statenvertaling)
De
titel van mijn artikel vinden we in Jozua 8:28 terug. Zoals de vernietiging van
Ai daar beschreven wordt blijkt dat de vestingstad daarna voor een lange tijd
niet herbouwd is geworden. Toen de Bijbelboeken eeuwen later gecompileerd
werden bleek de stad nog altijd een puinhoop te zijn.
Men zou
verwachten dat de archeologie hier een middel heeft tot een correct dateren van
de vernietiging van Ai in relatie tot Jericho dat in hetzelfde seizoen van het
zelfde jaar door de Israëlieten vernietigd werd. Maar niets blijkt minder waar
te zijn. Men heeft er figuurlijk (maar heel toepasselijk) een puinhoop van
gemaakt.
Het is
het herlezen van het werk van Dr.
Donovan Courville (1901/1996) dat de aanzet voor dit artikel werd: The
Exodus Problem and its Ramifications, 1971, Volume I, Chapter V, v. Het is een
boek (twee volumes) dat ik in 1975 bij de aanvang van het bestuderen van mijn
Bijbel aanschafte en sindsdien als naslagwerk gebruik. Naast zijn
indrukwekkende lijst van onderscheidingen zoals B. Th., B.A., M.A., Ph. D,
Chemistry, had Courville een grote interesse in archeologie, egyptologie en
Bijbelse chronologie. In volume 2 (blz. 3) schrijft hij dat archeologie: is
anything but an exact science, zo ook egyptologie en theologie. Met grote
ijver heeft hij dan ook zijn opus magnum van haast zevenhonderd bladzijden voor
Bijbelvorsers met interesse in egyptologie en archeologie, samengesteld en
nagelaten.
Wat Ai
betreft hebben archeologen inderdaad vastgesteld dat de stad in de oudheid
vernietigd werd maar dat deze vernietiging ongeveer zeshonderd jaar voor de
intocht van de Israëlieten geschiedde en dat de vestingstad daarna meer dan
achthonderd jaar een ruïne bleef. Sindsdien bestaat er een discussie waarbij het
Bijbelverhaal meestal in twijfel getrokken wordt, daar waar men eerst de
dateringsmethode in vraag zou moeten brengen. Wat blijft is een kluwen als een
gevolg van het niet voor historisch correct houden van de relevante historische
Bijbelboeken.
Hierna
een schema van Courville van de archeologische aardlagen in Israël en hun
datering aan de hand van de egyptologie:
Archeaological difficulties disappear with a redating
of Early Bronze IV, Table III
The Archeaological Ages
Archeaological AgeAproximateEgyptian or Palestine
Conventional Contemporary
BC Dates__________________________
Mesolithic10000/5000 Predynastic Egypt
and Neolithic
Chalcolithic5000/3.300Predynastic Egypt
Early Bronze I3300/2800Late Predynastic into Dynasty I
Early Bronze II2800/2500Late Dynasty through Dynasty II
Early Bronze III2500/????The pyramid age
Early
Bronze IV????/????Dynasty VI
(E.B. IIIb intermediate/????Dynasties
VII to XI
Middle Bronze I2000/1900Early XII Dynasty
Middle Bronze IIa1900/1780Late XII Dynasty
Middle Bronze IIb1780/1600Dynasty XIII into Hyksos
period
Middle Bronze IIc1600/1550Late Hyksos period
Late Bronze I1550/1480Early XVII Dynasty
Late Bronze IIa1480/1300Middle XVIII Dynasty
Late Bronze IIb1300/1200The Amarna age
Iron I1200/900Era of the Judges and United
Monarchy
of Israel
Iron II900/600Divided Monarchy of Israel
Iron III600/300Egypt under Babylon and Persia
(The Exodus Problem and its Ramifications, 1971,
Volume 1, Chapter VI,)
Dr. Donovan Courville laat de Exodus op het einde
van de Egyptische zesde dynastie van het Oude Rijk plaatsvinden en verplaatst
Vroeg Brons IV naar de tweede helft van de vijftiende eeuw voor Christus. Het Egyptische
Oude en Midden-rijk waren volgens Courville contemporain met slechts één
tussenperiode, die van de Hyksos die na de Exodus met de vernietiging van het
leger van farao, Egypte overrompelden. De Israëlieten vervolgden hun weg naar
Kanaän dat zij veertig jaar later in bezit namen. Zij namen gepaard gaande met
natuurlijke catastrofes op gewelddadige wijze het land in bezit. In het model
van Courville volgt de Midden-brons periode onmiddellijk op het Vroeg-brons
tijdperk. Het archeologische beeld in de streek van Jericho is duidelijk een
noodlottige catastrofe, gevolgd door bezetting van nieuwkomers. Het is in feite
een eenvoudige oefening die Courville toepast. Men gaat in de verschillende
strata op zoek naar de beschrijving die de Bijbel voor een bepaalde epoque
verschaft en dateert de strata in kwestie aan de hand van de Bijbelse
chronologie. Op deze wijze komt vroeg brons IV op de tijdsbalk zeshonderd jaar
dichterbij. De Israëlieten die in 1443 v. Chr. aan de verovering van Kanaän
begonnen waren nieuwkomers met een nieuw soort aardewerk. Alhoewel aanvankelijk
hun aardewerk Egyptisch van oorsprong was dat zij bij de uittocht meegenomen
hadden. Zo ook hun wapens die alle Egyptisch waren. Flavius Josephus geeft dit
historisch detail door: Boek II, xvi,
6. On the next day Moses gathered together the weapons of the Egyptians, which
were brought to the camp of the Hebrews by the current of the sea, and the
force of the winds resisting it; and he conjectured that this also happened by
Divine Providence, that so they might not be destitute of weapons. So when he had ordered the Hebrews to arm
themselves with them, he led them to Mount Sinai, in order to offer
sacrifice to God, and to render oblations for the salvation of the multitude,
as he was charged to do beforehand.
Nog een interessante gedachte is de volgende: niemand
twijfelt er aan dat de Israëlieten later het machtigste volk van Kanaän/Israël
werden, maar dan veroverden zij op gelijke wijze het land. Dat zou het uitgangspunt
moeten zijn.
Het is
pas wanneer men de orthodoxe Egyptologie en haar dateringsmethode afwijst en
men de nieuwe wijze van dateren hanteert dat men de verovering van Kanaän door
de Israëlieten onder leiding van Jozua in het juiste strata beter kan traceren.
Hierna het gereviseerde vereenvoudigde schema met in de rechterkolom de gecorrigeerde
jaartallen voor de aardlagen:
VROEG
BRONS3000/1900
v. Chr. 1889/1443 v. Chr.
MIDDEN BRONS1900/15501443/1000
LAAT
BRONS1550/12001000/860
IJZER I1200/930860/709
IJZER
II930/586709/586
Volgens de orthodoxe jaartallen in de linker-kolom zoekt
men vergeefs naar de intocht van de Israëlieten op het einde van het Laat Brons
en begin IJzer I tijdperk. De gewelddadige intocht van de
Israëlieten vanaf 1443 v. Chr. die gepaard ging met het tot op de grond toe
verwoesten van steden zoals bijvoorbeeld Jericho, Ai en Hazor, vind men niet
terug in de aardlagen zoals ze door de orthodoxie gedateerd werden. Over de
inbezitneming van het beloofde land Kanaän schreef ik een hoofdstuk in TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 121 -141. In
hetzelfde hoofdstuk gaf ik aandacht aan de opgerichte steen van Jozua te Sichem
die in het Bijbelboek Jozua 24:1-33 beschreven wordt. Hoofdstuk vierentwintig
van het zesde Bijbelboek Jozua geeft in een notendop de geschiedenis van Israël
weer vanaf Terach, de vader van Abraham, de uitroeping van Abraham, de
wonderlijke geboorte van Izaak, gevolgd door Jakob en Esau, het verblijf in
Egypte, de uitredding onder leiding van Mozes, de vernietiging van het leger
van Farao in de Schelfzee, gevolgd door het lange verblijf in de wildernis, met
daarna de inbezitneming van het land Kanaän. Het hoofdstuk eindigt met het
sluiten van een verbond van Jozua met het volk na de oproep om de HEERE God
trouw te blijven. Na het sluiten van het verbond richtte Jozua te Sichem een
steen op en sprak het volgende: Ziet,
deze steen zal ons tot een getuigenis zijn; want hij heeft gehoord al de
redenen des HEEREN, die Hij tot ons gesproken heeft; ja, hij zal tot een
getuigenis tegen ulieden zijn, opdat gij uw God niet liegt.
Tot op
vandaag bevind er zich te Sichem nabij het Arabische Nabloes in Samaria een
opgerichte steen op een archeologische site die algemeen in het Midden-brons
gedateerd wordt.
Het is
de inmiddels bekende revisionist van de geschiedenis van de oudheid en
egyptoloog David Rohl (A test of
time, 1995, Hoofdstuk 14, Conclusie 36), die in zijn werk aandacht naar deze
steen te Nabloes gaf. David Rohl is overtuigd dat deze steen degene is die
Jozua oprichtte. Met het Midden-brons tijdperk nu gereviseerd naar de tweede
helft van de vijftiende eeuw v. Chr. herkennen we in deze steen de opgerichte
steen van Jozua die er vandaag als getuigenis nog altijd staat voor wie zien
wil.
