Exodus 1:8 Daarna stond een nieuwe koning op over Egypte, die Jozef niet gekend had; 9 Die zeide tot zijn volk: Ziet, het volk der kinderen Israëls is veel, ja, machtiger dan wij. 10 Komt aan, laat ons wijselijk tegen hetzelve handelen, opdat het niet vermenigvuldige, en het geschiede, als er enige krijg voorvalt, dat het zich ook niet vervoege tot onze vijanden, en tegen ons strijde, en uit het land optrekke. 11 En zij zetten oversten der schattingen over hetzelve, om het te verdrukken met hun lasten; want men bouwde voor Farao schatsteden, Pitom en Raamses.(Statenvertaling)

Het identificeren en het plaatsen van de Bijbelse plaatsnamen Pitom en Raämses op een hedendaagse landkaart is een oefening die sinds het ontstaan van de wetenschap Egyptologie, door Bijbelgetrouwe onderzoekers met moeite beoefend wordt.

De verleiding is er altijd geweest om in de genoemde Bijbelse plaats Raämses de (Griekse) faraonaam Ramses II te herkennen. Dit is mede een gevolg van het feit dat de orthodoxe Egyptologie Ramses II en negentiende dynastie op de tijdsbalk ten tijde van de Bijbelse tijdsperiode voor het verblijf van de Israëlieten in Egypte, plaatst. Farao Ramses II en de negentiende dynastie horen echter in de beschreven Bijbelse tijdsperiode niet thuis, en dienen gelinkt te worden met de epoque van de koningen van Juda.

Het is het introduceren van de vermeende Sothis-kalender door de Egyptoloog Eduard Meyer dat de orthodoxe Egyptologie op het verkeerde spoor zette, en maakte dat het identificeren van de plaats Raämses zo moeilijk werd.

De dubbele Sothis-kalender met zijn vermeende tijdsperioden van 1460 jaar werd door het revisionisme van de geschiedenis van de oudheid onder uit gehaald en de weg ligt open voor een nieuwe invulling van de koning van Egypte op de tijdsbalk. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 27-41 heb ik dit besproken. Voor wie het boek eventueel wil aanschaffen, zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579

Nu we bevrijd zijn van het keurslijf van de orthodoxe Egyptologie kunnen we een invulling geven die aan de historische boeken van de Bijbel, recht doet. Het is de Egyptische twaalfde dynastie die in het Bijbelse plaatje past. Deze dynastie had al eerder mijn aandacht in mijn boek ‘Van Noach tot Christus’ dat in 1987 door ‘Het Goede Boek’ gepubliceerd werd.

In dit boek volgde ik geheel de lijn van Dr. Donovan Courville die de twaalfde Egyptische dynastie met Jozef, de zoon van Israël, verbond. In feite was ‘Van Noach tot Christus’ een studiewerk dat het onderzoek van verschillende onderzoekers samenbracht. Sindsdien ben ik door zelfstudie tot een eigen variant gekomen. In mijn opus magnum TIJD en TIJDEN, identificeer ik de derde en de zesde dynastie als de koningshuizen die vooreerst Israël toestonden om Egypte binnen te komen met Jozef als onderkoning van Egypte, maar die later de in bevolking toegenomen Israëlieten verdrukten. De twaalfde dynastie speelde in deze tijdsperiode een belangrijk rol. Dr. Donovan Courville stelt dat het Egyptische Oude en Midden-rijk contemporain waren.

De twaalfde dynastie had aanvankelijk haar hoofdstad in Thebe in Boven-Egypte maar later richtte de eerste farao Amenemhat I een nieuw machtscentrum op ergens in Beneden Egypte. Deze plaats kreeg de naam Itj-taoey wat betekent: ‘Grijper van beide landen’. De juiste locatie van deze nieuwe hoofdstad is tot op heden op het terrein niet gevonden. De meeste Egyptologen wiens werk ik in mijn bezit heb, geven dit ook toe. Een enkeling zal de nieuwe hoofdstad met de plaats LISHT identificeren alwaar de farao’s van de twaalfde dynastie hun graftempels hebben.

In het licht van deze studie kunnen we echter een andere piste te bewandelen. Amenemhat I, de eerste farao van de dynastie, regeerde volgens de gereviseerde chronologie ten tijde van Jozef en ik postuleer dat de verplaatsing van de hoofdstad met de politiek van Jozef te maken had. En waarom zou het Egyptische Itj-taoey niet een van de voorraadsteden kunnen zijn die de Israëlieten moesten bouwen? Het zal op het terrein bij een vraag blijven, want de orthodoxe Egyptologie en verwante archeologen zoeken niet naar deze tot nu toe onbekende locatie Itj-Taoey in Egypte. Er zijn nochtans een aantal schriftelijke aanwijzingen dat Itj-Taoey in de noordoostelijke Nijldelta te situeren is. Hierna volgen de bronnen die een en ander duidelijk maken.

Twee sleuteljaren of navigatiepunten gebruik ik om de twaalfde dynastie op de tijdsbalk vast te pinnen. Vooreerst is er de vermelding in Egyptische bronnen (Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, hoofdstuk VI) dat er een zevenjarige periode was zonder koning voor de elfde dynastie, de voorganger van de twaalfde. Ik neem aan dat het de Bijbelse zevenjarige wereldwijde hongersnood was dat voor deze breuk verantwoordelijk was. Het begin van de regering van Amenemhat I, eerste farao van deze nieuwe dynastie, plaats ik in het jaar 1693 v. Chr., het chronologische einde van de zevenjarige hongersnood. Het andere sleuteljaar is 1523 v. Chr.

De Bijbelvorser Dr. Donovan A. Courville (1901/1996), Th., B.A., M.A., Ph. D., THE EXODUS PROBLEM and its Ramifications, 1971) houdt het voor mogelijk dat farao Amenemhat IV van de faraolijst van Manetho, ‘Mozes’ was, die als prins van Egypte, Amenemhat III moest opvolgen. Sobekneferoe, (in het variant van Courville - de dochter van de farao) heeft korte tijd na de vlucht van Mozes in 1523 v. Chr. naar Midian, geregeerd. De Egyptoloog Alan Gardiner (Egypt of the Pharaohs – Hoofdstuk 6 – The rise and fall of the Middle Kingdom) houdt het verdwijnen van Amenemhat IV in verband met een mogelijke familietwist. In mijn variant laat ik Amenemhat IV tot aan de dood van Amenemhat III samen regeren. Daarna ging de macht naar de dertiende dynastie.

De vele dynastieën van Manetho waren in feite families of ‘huizen’ die de macht met elkaar deelden en dikwijls contemporain waren. Op deze manier kunnen we Jozef als onderkoning van farao Zoser van de derde dynastie hebben met de andere dynastieën of huizen in een ondergeschikte rol. Na de dood van Jozef is de zesde dynastie als dominante factor naar voor getreden, om op haar beurt later bij het ouder worden van Pepi II, de macht te moeten delen met anderen. Zoals ik eerder vermelde regeerde de eerste farao van de twaalfde dynastie van Manetho in de periode dat Jozef onderkoning van Egypte was.

Ik geloof dan ook, dat de verplaatsing van de hoofdstad van Thebe naar een nieuwe locatie dichter bij Memfis, te maken heeft met Jozef en zijn voorraadschuren. De Bijbel (Genesis 41:46-57) leert dat ten tijde van de zeven jaar van overvloed, Jozef al het voedsel in het land Egypte verzamelde. Toen de hongersnood aanving was het de derde dynastie die de voedselbevoorrading controleerde en als een gevolg daarvan een machtsbasis had. De andere huizen of dynastieën kwamen naar Jozef, alias Imhotep, om voedsel.

In de tombe van Imhotep (derde dynastie) werden twee houten beelden van farao Senwosret I (twaalfde dynastie) gevonden. Voor de orthodoxe Egyptologie is dit een axioma. In mijn variant echter verklaarbaar. Beide dynastieën waren contemporain. Dat Courville gelijk had in zijn stelling dat de twaalfde dynastie kort voor de invasie van de Hyksos of Amalekieten aan haar eind kwam, zie ik bevestigd door de Abydos-koningslijst waar Seti I zijn voorgangers van de achttiende dynastie laat aanvangen onmiddellijk zonder onderbreking door enige tussenperiode, na Manetho ’s twaalfde dynastie. Ook ontbreekt op de Abydos-lijst één naam wanneer we Manetho ’s koningslijst van de twaalfde dynastie er naast leggen. Ik meen dan ook dat het de naam Amenemhat IV is die door Seti I ‘deleted’ werd. Misschien heeft Courville dan ook gelijk met zijn identificatie van Amenemhat IV met Mozes als prins van Egypte.

De chronologische gegevens die we uit Egyptische bronnen betreffende de twaalfde dynastie hebben zijn niet eensluidend. Africanus, die Manetho kopieerde, geeft de dynastie een totaal van 160 jaar. Een andere kopieerder van de werken van Manetho echter, Eusebius geeft de twaalfde dynastie een totaal van 245 jaar. Daarnaast hebben we de beschadigde en gefragmenteerde Turijncanon met eveneens afwijkende jaartallen. De ankerpunten voor het plaatsen van de twaalfde dynastie op de tijdsbalk haal ik uit de Bijbelboeken Genesis en Exodus. Het begin van de twaalfde dynastie heb ik verankerd met het einde van de hongersnood in 1693 v. Chr. en het andere sleuteljaar is 1523 v. Chr. met de vlucht van Mozes naar Midian. Tussen de beide jaartallen plaatsen we de verschillende farao’s op de tijdsbalk. Het is dank zij de vele monumenten beschreven met hiërogliefen, die Egypte rijk is, dat we in staat zijn om een en ander sluitend op de tijdsbalk te plaatsen. De gegevens van de monumenten maken duidelijk dat de farao’s van de twaalfde dynastie meerdere malen co-regentschappen kenden. Het is aldus mogelijk om een alternatieve rangschikking binnen een tijdsduur van 174 jaar aan te bieden.

In mijn studie TIJD en TIJDEN verwijs ik meerdere malen naar het baanbrekende werk van Donovan Courville en zijn hanteren van de Egyptische Sothis koningslijst ter opheldering van bepaalde chronologische constructies. Courville was er van overtuigd dat de schijnbaar onvolledige Sothis-koningslijst eertijds was opgesteld ter weergave van die farao’s die de werkelijke macht in Egypte hadden. De farao’s van de andere koningslijsten waren dan farao’s die in co-regentschap regeerden of dienstig waren aan de ware machthebbers. Courville identificeert de farao’s van de Sothislijst met de nummers 18 tot 24 met de farao’s van Manetho ‘s twaalfde dynastie. Zie hierna de lijst:

18. Rameses                 29

19. Ramessemenes      45

20. Usimares               35

21. Ramessessos          23

22. Ramessameno       48

23. Ramesse              48

(Amenenemhat IV ontbreekt)

24. Rameses                   8

25. Koncharis               (Farao van de exodus)

26. Salitis                     (eerste Hyksos-farao)

Wat onmiddellijk opvalt zijn de namen Ramesse en andere afleidingen van deze naam in de Sothis-koningslijst. Het verband met de naam van de Bijbelse voorraadstad Raämses die de Israëlieten moesten bouwen is voor mij zonder meer duidelijk. De twaalfde dynastie’ farao’s waren de handlangers van de zesde dynastie in de verdrukking van de Israëlieten in Egypte.

De andere plaatsnaam van de twee voorraadsteden die de Israëlieten moesten bouwen was Pitom. Deze naam en plaats werd door Dr. I. Velikovsky al geïdentificeerd en op de landkaart geplaatst. In zijn boek (Eeuwen in Chaos, 1952) maakt hij vanuit verschillende bronnen duidelijk dat de naam Pi-Tom of Pi-Thoem, ‘de verblijfplaats van Tom’ betekent en dat T(h)om of Thoem de naam van de farao van de Exodus was. De stad Pitom werd te Tell el Maskhuta al in 1885 door de archeoloog E. Naville blootgelegd en geïdentificeerd. De naam Thom herkennen we ook in de Griekse naam Toetimaeus of Timaios die Manetho doorgeeft als de naam van de farao die onderging in de invasie van de Hyksos. De Hyksos zijn identiek met de Bijbelse Amalekieten waartegen de Israëlieten in de woestijn te Refidim moesten strijden. Volgens Velikovsky zetten de Hyksos daarna hun tocht verder en overrompelden met gemak Egypte. Het Egyptische leger was namelijk eerder in de Rode Zee ten onder gegaan.

In de Sothis-koningslijst gaat een farao met de (Griekse) naam Koncharis vooraf aan de Hyksos-periode met als eerste farao Salitis. Deze Griekse naam dient geïdentificeerd met een naam van een farao uit de dertiende dynastie van Manetho. Zoals uiteengezet in TIJD en TIJDEN stapte deze dynastie in machtsvacuüm na de ondergang van de twaalfde dynastie maar kwam ook snel aan haar einde als een gevolg van de invasie van de Hyksos, aldus een tussenperiode in de geschiedenis van Egypte creërende.

Conclusie: de twee voorraadsteden zijn aldus geïdentificeerd. De stad Pitom werd in de negentiende eeuw al blootgelegd en geïdentificeerd. De voorraadstad Raämses is waarschijnlijk het Egyptische Itj-taoey en moet nog gevonden worden. De plaatsnaam Raämses verwijst naar het Ramesse van de Sothis-koningslijst, een synoniem voor farao Amenemhat III. De orthodoxe identificatie met de stad Piramesse van Ramses II wijzen we af. De voorraadstad Raämses, het vermoedelijke Itj-Taoey, ligt waarschijnlijk in de noordoostelijke Nijldelta in de nabijheid van Pitom. In de noordoostelijke delta is namelijk ook het Bijbelse land Gosjen te plaatsen. De Bijbel plaatst Gosjen in de nabijheid van de stad Zoan in Egypte:

Psalm 78: 12 Voor hun vaderen had Hij wonder gedaan, in Egypteland, in het veld van Zoan.

Het Hebreeuwse Zoan was Tanis, een hoofdplaats in de noordoostelijke Nijldelta. De stad Zoan dateert Bijbels gezien, uit dezelfde periode als het Hebron van het tweede millennium voor Christus.

Numeri 13:22 En zij trokken op in het zuiden, en kwamen tot Hebron toe, en daar waren Ahiman, Sesai en Talmai, kinderen van Enak; Hebron nu was zeven jaren gebouwd voor Zoan in Egypte.

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder