BIJ DE BUREN

Duur: 2uur

Winterlandschap vanuit de O.-L.-Vrouwweg


 

We verlaten het gemeenteplein, nadat we de N253 overgestoken zijn. We nemen de straat in de linkerhoek de Alfons Goossensstraat.  We gaan rechtdoor en nemen de straat naar het voetbalveld op het eind van de Emile Gilisstraat. Er wacht ons een aardig klimmetje. We blijven links van het voetbalveld en nemen achter dit veld de steile klim van de Rattenberg.  We volgen deze weg achter de camping en door de velden tot aan de aarden weg naar Duisburg. We slaan linksaf en  gaan tot aan de Schonen Boom. Er kunnen soms wel grote plassen staan op deze weg.

Aan de Schonen Boom bevinden we ons op een kruispunt. Deze kruising wijst op een Romeinse rechthoekige perceelverdeling. Dit kruispunt is een mooi voorbeeld van een oude kadastrale indeling

Op zo een kruispunt werd een lindeboom geplant. In de schaduw ervan werd steeds een kapel gebouwd (bijgeloof). Deze is van 1863 en gerestaureerd in 1984. Ze is toegewijd aan de H. Barbara.

Voor de kapel slaan we links de veldweg in en volgen deze tot in het centrum van Eizer. Een gehucht van de gemeente Overijse. We houden in het centrum rechts aan en stappen voorbij  het centrum De FRAAT en de parochiekerk. Voor we de eerste straat links nemen , het Lindaal, bewonderen we nog het beeld van de  dorpsfiguur  Gerieken Moef (1774–1828) de plaatselijke grunen doktoor).

We volgen nu de rustige weg van het Lindaal (wel opgepast voor wagens. Het is een éénrichtingsweg. ) We lopen langs de Nellebeek stroomafwaarts. Deze vormt de grens met Huldenberg en Overijse  en mondt uit in de IJse. Wanneer we terug op de Kaalheide staan nemen we links en laten alle straatje links en rechts maar voor wat ze zijn.  We stappen links van de weg en moeten af en toe een aardig klimmetje op.

Terug in de gemeente Huldenberg nemen we de eerste straat links (gekasseid) na de Vanderkelenstraat (er staat een plaatje: Kaalheidehof)  en klimmen de Onze–Lieve-Vrouweweg op. We volgen deze weg tot boven op het plateau. Rechts ligt de hoeve Schonenberg. We vervolgen onze weg steeds rechtdoor tot op het eerste kruispunt en houden rechts de dreef naar het dorp. Nu gaan we aan de voorkant van de camping. Onderaan komen we aan het kruispunt met het in 1818 gebouwde kapelletje van de H. Familie.

De Cahystraat  (vroeger de Luizenberg) slaan we in en langs een rustige weg bereiken we terug de Gilisstraat. We stappen naar het dorp. Voor ons staat de prachtige Onze-Lieve-Vrouwkerk op haar berg.

We vervolgen de baan en komen zo terug in het dorp.

norbert mosselmans
foto Jean-Pierre Van Binnebeek
*beeld van Jacques Dujardin

OP DE ZUIDERHELLING

We vertrekken op het gemeenteplein. In het midden staat een fontein.

Ze werd geschonken door het echtpaar Limburg-Stirum – de Thiennes de Rumbeke. In 1906 vierde dit grafelijk echtpaar zijn gouden huwelijksjubileum en zij schonken dit mooie monument aan de gemeente. Bovenop staat een ijzeren Madonna, patrones van de parochie. Op de zuil zijn de wapenschilden van de families van de schenkers aangebracht. Het water van deze fontein komt van buiten het dorp: de Dreefstraat. Het systeem werd aangebracht door Henri Veiller en zijn vader Jef Veiller, beter gekend als Vlek.

Achter de fontein staat de vrijheidsboom.

Aan de andere kant van de straat heeft men het monument ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers van de beide  oorlogen. Het werd opgericht in 1947. De rechtopstaande leeuw (uit het wapenschild van de gemeente) werd reeds enkele malen gestolen.

We steken voorzichtig de N253 over en beklimmen de trappen van de kerk.

                       

Zo bereiken  we de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Dit is een mooie gotische kerk uit de XIIIde eeuw. Ingeplant op een heuvel te midden van een ommuurd kerkhof. Ze is de vervanging van een Romaans gebouw. De laatste restauratie dateert van 1999.

Via de Sint-Rochusstraat  lopen we langs de ommuurde pastorie. Dit gebouw dateert uit 1664 (zie zuidwestelijke gevel bovenaan).  Het bijgebouw  (rechts) dateert uit 1737.

We stappen verder langs de straat tot aan de Sint-Rochuskapel. Rochus is een beetje de tweede patroon van onze parochie. Op 16 augustus (tweede kermisdag) ging er steeds een processie uit. Ter zijner ere werd de kapel op de hoek van de Solheide- en de Limburg-Stirumlaan gebouwd. Het is een bak- en zandstenen barokgebouwtje. Gebouwd onder 4 lindebomen. Rechthoekig en afgesloten met een veelzijdige koorsluiting.

Op de voorgevel staat: 1727 en het wordt reeds vermeld op de kaart van E. Everaert uit 1756.

Er was een restauratie in de 19de eeuw, bij het begin van de 20ste eeuw en in 1999. Het was dringend nodig (de stutten {gietijzer} van de luifel waren door). De 3-jaarlijkse Rochusommegang trekt opnieuw door de straten op zondag 9 augustus 2009.

We wandelen de Minetstraat in en lopen langs de hoeve van Chappeur. 

Deze hoeve werd gebouwd in 1911. Het was een dubbelwoonst en dus betrokken door twee gezinnen.

De familie Jef Taymans (senior) had nog een huurceel van 18 jaar in de boerderij gelegen op de plaats waar nu Theo van David woont.  In 1929 komt dan deze familie naar hier, nadat de nodige veranderingen aangebracht werden.  Modest Taymans neemt samen met Rose de boerderij over in 1948 en Jef Taymans (junior) gaat hier van start in 1971. Intussen is men reeds aan de vierde generatie want zoon Hans heeft het bedrijf nu in handen.

Waar eertijds de boerderij echt aan veeteelt deed: koeien en varkens, bewerkt men nu ongeveer 62 ha land: suikerbieten, aardappelen, witloof, maïs en granen.

De Sint–Ritakapel werd gebouwd in 1966 door de familie Minet als herinnering aan de te vroeg overleden zoon Jacques .

We blijven links de Minetstraat volgen en komen zo op de weg naar Duisburg.

Na het laatste huis rechts nemen we het wegje door de velden en gaan langs de boomgaard van Hans Taymans.   Hij plantte 2200 bomen. Voornamelijk Jonagold.

Wanneer we het einde van de veldweg bereiken, nemen we rechts en blijven deze richting aanhouden.

We lopen nu over het plateau van de zuiderhelling van de IJsevallei. We wandelen voorbij een gerestaureerd geel huis. Kijk daar eens hoe men de oude varkensstallen opgeknapt heeft.

We bereiken het kruispunt met de Korenarenstraat (links) en de Vranksberg (rechts) die we afdalen.

Het is een mooie holle weg. Aan de kruising met de Jan Van der Vorstlaan staat een kapelletje. Deze kapel werd in 1916 gebouwd en toegewijd aan O.-L.-Vrouw van Lourdes. We dalen verder en komen zo aan de grote weg. Rechts staat nog een kapel. Deze van Sint –Anna. Ze werd gebouwd in 1826. Maar grondig gerestaureerd door de parochie van Loonbeek  in 1984.

We steken voorzichtig de N253 over en gaan over de IJsebrug waar we onmiddellijk rechts nemen en de IJse stroomopwaarts volgen.

Deze bijrivier van de Dijle ontspringt nabij de Middenhut te Sint-Genesius-Rode. Ze wordt echt een snelstromende rivier vanaf de Eendenpootvijver te Groenendaal. Op haar loop bevonden zich vijf watermolens : Hoeilaart, Overijse, Huldenberg, Loonbeek en Neerijse. Na Neerijse vloeit de IJse verder naar Korbeek-Dijle om daar uit te monden in de Dijle.

We kruisen de Klein Waverstraat (Waver komt van: moerasgrond begroeit met kreupelhout en stamt uit het Keltisch). Het was de NZ-verbinding tussen de IJsevallei en Waver. Hier stond ook het monument ter ere van Charlepoing.

We wandelen verder langs de IJse en kruisen Smeysberg. Een reeds sinds eeuwen gekende site. Ooit stond er het kasteel van de heren van Smeysberg.

We blijven verder het IJseweggetje volgen en komen zo aan de Kronkel, de sporthal van de gemeente Huldenberg. Ze werd ontworpen door architect-zanger Jef Van UYTSEL, inwoner van onze gemeente.  Deze sporthal werd gebouwd in  begin de jaren 1990. Ze kreeg haar naam van de kronkels die de IJSE maakt.

We steken tweemaal de IJse over en komen op het gemeenteplein.

Aan onze linkerzijde staat het gemeentehuis

Dit werd vakkundig gerestaureerd. Ook nu was Jef Van Uytsel de architect Het gebouw dateert uit 1867. De gemeenteschool stond er naast.  Ze werd in begin van 1990 afgebroken om het gemeentehuis uit te breiden.

Zo zijn we terug op het dorpsplein aangekomen.

norbert mosselmans

foto’s            jp van binnebeek

Donderdagmorgen, 21 mei 2009, ging het tijdens een interview op VRT1 over de invasie van de distelvlinder.
In Huldenberg heb ik ook reeds verschillende waarnemingen van deze mooie vlinder kunnen doen.
Deze trekvlinder komt bij ons aan rond de meimaand. Ze komen uit Zuid-Europa en zelfs Noord-Afrika. Ze hebben dus heel wat kilometers in de vleugels.

Sommige jaren zijn er bijna geen en andere, zoals dit jaar, heeft er een echte invasie plaats.
Het is een echte wereldburger; behalve in Australië en Nieuw-Zeeland.
Het is een krachtige vlieger die tot 15 km per uur haalt. Ze bereiken zelfs IJsland.

Ze leggen hun eitjes op brandnetels, distels en kaasjeskruid.
Elk eitje wordt afzonderlijk op de waardplant gelegd.

                            

Na een maand verpopt de rups zich en twee weken later komt onze vlinder te voorschijn.
De volgroeide rups heeft gele of zwarte doornen en een gele streep over de zijden.
Tijdens de zomer kunnen er tot twee generaties geboren worden.
Het grote verschil met de kleine en grote vos zijn de witte vlekken op de zwarte toppen van de voorvleugels. De vleugelspanning bedraagt 50 tot 60 mm.

Breekt de herfst aan dan emigreren de vlinders. Wie niet tijdig vertrekt sterft van de koude en de vochtigheid.
                                 
norbert mosselmans

info:
vlinders en insecten uit west- en midden-europa  Readers Digest
foto’s     internet

De Oliestraat
GEMEENTE: Ottenburg
Ligging Neerpoortenstraat en Leuvense baan
Lengte:  1464 m
 
We  nemen de Neerpoortenstraat en steken de Laan over in Terlanen ontmoeten we links Onderbosstraat, dan het stijgend pad in Rode bos en de volgende  op de linkerkant is de Oliestraat.
In deze tijd vanuit de pan swingende olieprijzen zou je denken dat daar in de grond een fortuin zit.
Helaas! Er is niets van aan.

De naam verwijst naar de oliemolen die daar indertijd stond.
Het was een rosmolen.  Een ros is een paard. Denk maar aan Ros Beiaard (Dendermonde), Ros Balatum (Aalst), een roskam en zelfs afrossen.
Een molen  die zijn kracht haalde niet uit water of wind maar uit een steeds rondgaand paard.
Dit paard was geblinddoekt om niet gek te worden van het voortdurend rondgaan. Na een paar uur werd het dier vervangen. Van een paard dat gek werd zei men dat het de kolder in het hoofd had. De kolder was de met grind belegde rondgang van het paard.
Kolder is nu nog altijd iets lachwekkends.

Hoe ging men te werk?

Oliehoudende zaden 

Olie kan worden gewonnen uit oliehoudende zaden.
Er zijn verschillende soorten zoals koolzaad, lijnzaad, sesamzaad.
Je kunt ook olie slaan uit sojabonen, palmpitten, katoenpitten of pinda's.

Hieronder staan enkele voorbeelden van oliehoudende zaden en hun oliepercentage:

koolzaad       38 - 45 %
lijnzaad         40 - 50 %
sesamzaad    50 - 56 %
sojabonen    18 - 24 %
palmpitten    45 - 55 %

Het winnen van olie uit oliehoudende plantenzaden kent drie stappen:

1 Het kneuzen van de zaden

1.1 Het stampen  

Om de olie uit de zaden vrij te maken, moet het zaad eerst worden gebroken en vermalen tot het er uit ziet als meel. Dit kneuzen gebeurde tot 1600 door middel van stampers. Twee stampers vallen kort na elkaar in pot met zaden die daardoor worden vermalen. Door een aantal potten naast elkaar te zetten kon een zekere productie worden behaald.

Om de beweging er in te krijgen gebruikte men of een tredmolen, of een watermolen.

Het belangrijkste was echter de nokkenas.

Daardoor vielen om beurt de stampers in de potten. (dit systeem gebruikt men indertijd ook In de papierfabriek.

Door de op en neergaande stampers kreeg men steeds een eentonige slag te horen.

Vandaar dat men ook sprak van een SLAGMOLEN.

1.2.Het malen        

Een andere manier om de zaden te kneuzen is door er een grote steen overheen te laten rollen. Dit systeem is al in de oudheid bekend.
Op die manier was het hard zwoegen voor os, koe of paard. Want dat rolt niet makkelijk. Eigenlijk sleepte men de stee, over de korrels.
Men ging dus zorgen dat de steen kon rollen.
Door gebruik te maken van tandwielen en een door krachtoverbrenging via deze kon men makkelijker de steen laten “rijden”

De rosmolen   

De wind- of watermolen  

1.3. Het pletten
Eind 19e eeuw doen de mechanische 'pletten' hun intrede.

De pletmolen  

Hier worden de korrels mechanisch geplet en niet gemalen.

2 Het verwarmen van het meel

Alvorens te gaan persen wordt het meel verwarmd. Dit gebeurt overigens niet met alle soorten meel en niet altijd in iedere molen.

3 Het persen
 
De hefboompers  

Om de olie uit het zaad te persen is een hoge druk nodig.
In oude tijden gebeurde dit met behulp van een hefboomconstructie.
Simpel gezegd ging het oliepersen als volgt te werk: Het oliehoudende meel werd in laagjes, gescheiden door een filter (bijvoorbeeld matten gemaakt van koestaarten), in een zwaar uitgevoerde kist gedaan. Op deze kist ging een stop en deze stop werd er met behulp van de hefboom ingedrukt.

Voor de hefboom werd een boomstam gebruikt. Het ene uiteinde van de stam stak in een muur het andere einde kon door middel van een touw en een kaapstander naar beneden worden getrokken. Vlak bij het scharnierpunt in de muur bevond zich onder de boomstam de pot of bak met oliehoudend meel. Op deze wijze kon een enorme druk worden uitgeoefend.
 

De handpers

Handpersen  

  was zware arbeid
 

Hoe gaat alles in zijn werk?

Eerst wordt er koolzaad, dat we kennen als de kleine zwarte bolletjes in vogelzaad, op de molensteen gelegd. Het paard begint zijn rondgang en de molen begint te draaien. De ander molensteen die verticaal op de molensteen met het koolzaad staat, wordt door de constructie van allerlei tandwielen aangedreven door het paard, in gang gezet. Deze molensteen draait rond en zo wordt het koolzaad geplet.
Het geplette zaad wordt verwarmd op een fornuis. Hierop ligt een grote ronde vorm, vergelijkbaar met een cakevorm, zodat het zaad mooi op het fornuis blijft liggen. Terwijl het zaad verwarmd wordt, wordt er in deze ring geroerd. De stam die in het zaad roert wordt ook aangedreven door het waterrad.

Het verwarmde zaad wordt in een jutte zak gedaan. Nu kan men voor de eerste keer olie uit het zaad persen. Dat gebeurt door een klopsysteem, waarbij een spie die naar onder toe breed uit loopt, vast geklopt wordt. Hierdoor komt de zak moet zaad klem te zitten en wordt de olie er uit geperst. Handmatig is deze spie niet los te krijgen. Daarvoor klopt men er een spie in die naar onder toe smaller wordt, zodat die andere terug los komt.
Het overschot van het geperste zaad, wordt nog een keer geplet en opgewarmd. Nu wordt het klopsysteem nog een keer herhaald, zodat er extra olie gewonnen wordt.
De perskoek die overblijft is uitstekend veevoeder.

De dag van vandaag is er veel te doen over biobrandstof.
Ze bestaat reeds heel lang maar met rudimentaire middelen kwam men er toe om een klein % olie uit de zaden te persen.
Nu doet men het met gesofistikeerde machines en men haalt er tot de laatste druppel uit. Good to the last drop!

In sommige streken  spreekt men ook van de SMOUTMOLEN.
SMOUT: het uit zaad geslagen olie.

Meester Raf Steeno vertelde mij dat er in het begin van de 20ste eeuw in de buurt van de Hoevestraat waar ze aansluit met de Neerpoortenstraat 2 molenstenen lagen en dat zijn vader hem vertelde dat het stenen waren afkomstig van de oliemolen die daar indertijd stond.

Deze straat draagt gewoon de naam van het product dat een resultaat was  van de activiteit die er indertijd  onder de Neerpoorten gebeurde.

Als slot nog iets over de molenaarscijfers of althans hun notitie. Zij hadden een  geheimschrift dat ze gebruikten om gewichten en aantallen te noteren. Het was zowel voor de boer als voor de belastingcontroleurs om er wijs uit te raken.

Enkele voorbeelden wel van logica: 9   = 4+5
39 = 30 + 9  ; 65=60+5    ;    99= 90 + 9
30=   3x10    ; 60= 50+10 ;   90= 50+40

                                   

norbert mosselmans

INFO
Raf Steeno   resten van de oliemolen
Internet   foto’s

HET SPEENKRUID

Eens maart bedekt een geel tapijt grote delen van vochtige bossen en kanten. Vooral op beschaduwde plaatsen is het terug te vinden. Bij slecht weer blijven de bloempjes gesloten. Schijnt de zon dan pronken de helgele sterretje. Het bloempje heeft maar 3 kelkbladeren en  8 – 12 kroonbladeren. Het is familie van de ranonkelachtigen.

                      

Een deel van zijn Latijnse naam: ficaria verwijst naar de vorm van de wortelknolletjes. Ze gelijken op een vijg.
Daar er zeer weinig vruchtzetting is zorgen deze knolletjes er voor dat het een echte woekerplant is.
Zij zijn de opslagplaatsen van het reservevoedsel. Dat halen zij uit de bladeren wanneer deze in juni vergelen en verdwijnen.
Eens de bomen in blad krijgen de planten niet meer voldoende licht en vinden ze het welletje en verdwijnen.
De knolletjes zijn terug opgezwollen van het reservevoedsel en dus nu maar wachten tot de volgende lente.

Graaf je zo een plantje voorzichtig uit dan bemerk je die knolletjes en zie je hoe ze er na de bloei veel dikker uit zien
Ook kan je in de bladoksels knolletjes ontdekken. Zij zorgen ook voor de voorplanting. Deze knolletjes kunnen afvallen, eventueel meespoelend met het regenwater, en later uitgroeien tot een nieuwe plant. De tarwekorrelgrote broedknolletjes hebben aanleiding gegeven tot een vreemd geloof in de middeleeuwen: wanneer in een jaar veel van deze knolletjes gevormd werden en deze door een sterke en overvloedige regen van de plantjes gespoeld werden, was men ervan overtuigd dat er een tarweregen had plaatsgevonden. Men sprak dan van hemelbrood.
De Nederlandse naam hebben we te danken aan de signatuurleer.

                
                                        De knolletjes

Dit is de leer die overeenkomsten  tussen ziekten en planten weergeeft.
Opdat de knolletje ferm op speen of aambeien lijken was de naam ook vlug gegeven.
Het plantje werd dan ook gebruikt om dit ongemak te helpen genezen.
Men zegt ook dat de knolletjes gelijke op de spenen van de koe-uier.
Wel is het niet bloeiend speenkruid rijk aan vitamine C. Het is dus een uitstekend middel tegen scheurbuik. Die ontstaat door gebrek aan vitamine C. Wel moet men het speen gebruiken voor er ook maar één bloem opstaat. Eens die er zijn wordt het giftig.


In de middeleeuwen was de plant als zodanig een welkome groente zo vroeg in het jaar, vooral met het oog op het voorkomen en genezen van scheurbuik.
Pluk je de bloesems en knoppen en doet het in zout water, dan kan je het voor lange tijd conserveren en lijkt het veel op kappertjes. Vroeger in de scheepvaart werd dit vaker toegepast, want daar had men aan vitamine C een gebrek, omdat er geen verse groente aan boord was.

Oude namen voor deze plant zijn ook wel "Vijgwortel", "Hoaneklootjes" (?) en "Katteklootjes", die natuurlijk allemaal verwijzen naar de vorm van de wortelknolletjes.

norbert mosselmans

INFO
Veldbloemen Cera
Wilde Planten Readers Digest
Foto’s  Internet

    NAAR HET WESTEN - Huldenberg

We vertrekken op het Gemeenteplein.

In het midden staat een fontein.  Ze werd geschonken door het echtpaar de Limburg-Stirum – de Thiennes de Rumbeke. In 1906 vierde dit grafelijk echtpaar zijn gouden huwelijksjubileum en zij schonken dit mooie monument aan de gemeente. Bovenop staat een ijzeren Madonna, patrones van de parochie. Op de zuil zijn de wapenschilden van de families van de schenkers aangebracht. Het water van deze fontein komt van buiten het dorp: de Dreefstraat. Het systeem werd aangebracht door Henri Veiller en zijn vader Jef Veiller, beter gekend als Vlek.
Achter de fontein staat de vrijheidsboom.
Aan de andere kant van de straat heeft men het monument ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers van de beide oorlogen. Het werd opgericht in 1947. De rechtopstaande leeuw (uit het wapenschild van de gemeente) werd reeds enkele malen gestolen.

We verlaten het gemeenteplein in de linkerhoek naast het gemeentehuis. Dit werd vakkundig gerestaureerd. Jef Van Uytsel was de architect.  Het gebouw dateert uit 1867. De gemeenteschool stond er naast.  Ze werd in begin van 1990 afgebroken om het gemeentehuis uit te breiden.

We wandelen verder richting De Kronkel, de sporthal van de gemeente Huldenberg.  Ze werd ontworpen door architect-zanger Jef Van Uytsel, inwoner van onze gemeente.
Ze kreeg haar naam van de kronkels die de IJse maakt. Voor en achter het gebouw stroomt de IJse. Deze bijrivier van de Dijle ontspringt nabij de Middenhut te Sint-Genesius-Rode.  Ze wordt echt een snelstromende rivier vanaf de Ganzenpootvijver te Groenendaal. Op haar loop bevonden zich vijf watermolens : Hoeilaart, Overijse, Huldenberg, Loonbeek en Neerijse. Na Neerijse vloeit de IJse verder naar Korbeek-Dijle om daar uit te monden in de Dijle.
 
Wanneer we de tweede brug oversteken zien we voor ons de gemeenteschool. Oorspronkelijk de school  van de zusters Annonciaden van Huldenberg maar overgenomen door de gemeente om er een gemengde school van te maken.
We draaien rechts op en  laten de school aan de linkerkant.  We stappen tot aan de Elzasstraat  en nemen dan naar links. De eerste straat rechts nemen we en zo zijn we in de Stockemstraat. (‘Stock’ is een eigennaam ‘em’ komt van heim en betekent woning.  Dus, Stockemstraat betekent : woning van Stock).  Deze prachtige holleweg volgen we tot boven. 
   
                 

Het eerste kruispunt gaan we gewoon rechtdoor tot we aan  het T-kruispunt  de weg links laten liggen en naar rechts afdalen  naar de Dreef (N253) tussen Overijse en Huldenberg. We dwarsen de baan (OPGELET !) en gaan  naar rechts en aan de brug over de IJse nemen we links de Kouterstraat in. Eens deze straat in nemen we rechts de Zwanenlaan en blijven deze volgen tot op het eind daar wordt het een veldweg over de Nellebeek (ontspringt in Eizer; vormt de grens tussen Overijse en Huldenberg ).

Zo komen we aan de Kaalheide  ( heide waar niets groeide). We nemen naar rechts en volgen ze tot we links een gekasseide weg ontmoeten (geen benaming).  We slaan daar in en gaan een aardig stukje klimmen. Onderweg zien we links de woning van Graaf Albert de Limburg-Stirum. Nog wat klimmen en we bevinden ons op het plateau. Vandaar hebben we een mooi zicht over de IJsevallei. Het dorp is nog verstopt.

We lopen rechtdoor en gaan langs de resten van een hoogstamboomgaard die tot de hoeve Schonenberg behoort.

           

We volgen verder de dreef , gaan twee kruispunten voorbij en komen zo aan de de Limburg-Stirumstraat. Deze steken we over (OPGELET!) en gaan de Onze-Lieve-Vrouwweg in.
Na een 100-tal meter vinden we rechts een weggetje tussen twee velden. We draaien deze in en dalen af naar het dorp. Links bevindt zich de boomgaard van Hans Taymans . Hij plantte 2200 bomen .Voornamelijk Jonagold.
Misschien zit er reeds een vijfde generatie te wachten want Jef en Gus, de kinderen van Hans en Kris, voelen zich hier echt thuis en wanneer men ze doende ziet ...

Aan de straat gaan we links verder en nemen de Minetstraat en gaan langs de hoeve van Chappeur.  Deze hoeve werd gebouwd in 1911. Het was een dubbelwoonst en dus betrokken door twee gezinnen.
Waar eertijds de boerderij echt aan veeteelt deed, koeien en varkens, bewerkt men nu ongeveer 62 ha land: suikerbieten, aardappelen, witloof, maïs en granen.
Zo komen we aan de Sint-Rochuskapel.

Rochus is een beetje de tweede patroon van onze parochie. Op 16 augustus (tweede kermisdag) ging er steeds een processie uit. Ter zijner ere werd de kapel op de hoek van de Solheide- en de de Limburg-Stirumlaan gebouwd. Het is een bak- en zandstenen barokgebouwtje. Gebouwd onder 4 lindebomen. Rechthoekig en afgesloten met een veelzijdige koorsluiting.
Op de voorgevel staat: 1727 en het wordt reeds vermeld op de kaart van E. Everaert uit 1756.
Er was een restauratie in de 19de eeuw, bij het begin van de 20ste eeuw en in 1999. Er is nu een 3-jaarlijkse ommeganck . De laatste was in 2006.
Aan de kapel nemen we rechts en dan 50 m verder links de A. Goossensstraat in. We dalen deze af tot in het dorp.

Links zien we nog de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

Mooie gotische kerk uit de XIII de eeuw. Ingeplant op een heuvel te midden van een ommuurd kerkhof. Ze is de vervanging van een Romaans gebouw. De laatste restauratie dateert van 1999.

Zo komen we terug in het dorp.
We  dwarsen de N 243 (OPGELET) en zijn terug op het gemeenteplein.

Tekst   Norbert Mosselmans
Foto's  Jean-Pierre Van Binnebeek

Huldenberg

De Sint-Rochusstraat

Oorspronkelijk droeg deze straat de naam ‘Pastorijstraat’.   Gedurende eeuwen hebben de pastoors hun woonst gehad in de fraaie pastorie die in Vlaamse Renaissancestijl opgetrokken is.  Het gebouw bestaat uit twee delen van verschillende ouderdom, waarvan het oudste, volgens een herschilderd jaarmerk op de geveltop, van 1664, en het andere van 1757 dagtekent.

                      

De pastoors werden steeds, zoals gebruikelijk, met ‘Menier de Pastuur’ aangesproken.  Jaak Bertmans, de huidige pastoor, wilde vanaf zijn aankomst in Huldenberg dat men hem met zijn voornaam, Jaak, zou aanspreken, wat ook geschiedde.  Ook sommige onderpastoors hebben er gewoond, bijvoorbeeld Jerommeke, Stafke (Vrebos) of Vercammen.

In het bovenste gedeelte van de pastorie hebben de laatste decennia verschillende families hun intrek genomen. 

Zo noteren we

- Eric va Lowis va Jef va Karre (Eric De Bois) en Yvette Ballon,

- Mia va Marcel va Susse Mus (Maria Helena De Keyser) en Danny Spans,

- Véra en Freddy Van Heurck

- Roger Callemin en Mia Bertmans

- Marleen Rosier en Koen Toebat

en Kim Schelpe

Het eerste huis onderaan de muur van de pastorie is dat van Mia va Marcel va Susse Mus (Maria Helena De Keyser) en Danny Spans.

De woning ernaast is die van Marcel va Susse Mus (Marcel De Keyser) en Maria Hendrickx.

Deze woning was oorspronkelijk een oud huisje eigendom van Wannes van den Troef (Wannes Van Eyck) en Wiske Choef (Louise Brancaer) (de grootouders van Omer Van Eyck).

Het huis lager was dat van Matil van Drees (Mathilde Gilis) en Ratli ook Pipper bijgenaamd (Jean Stas).  Hij was fietsenmaker en ‘Ratli’ is een fietsenmerk.

Léon va Ratli (Léon Stas) en Maria van den Tap (Maria Dewaet) hebben hier ook een tijdje gewoond.

Dirk De Muylder, kinesist, en Sonia Volders zijn er nadien komen wonen.

Lager vinden we Sylvain va René van den Boy (Sylvain Van Cutsem).

Zo komen we aan het kerkhof.

Helemaal beneden, voor de kruising met de R. Borremansstraat wonen Omer va Gaston van den Troef (Omer Van Eyck) en Christiane va Guilam of Christiane van de Casino of Christiane van Irein va Fonje Pataat (Christiane Vanderveken). 

---=oOo=---

We nemen nu de overkant van de straat onder de loep.

In het eerste huis vertrekkend van de de Limburg Stirumlaan woonden Teere (Ferdinand Cahy) en zijn echtgenote Colette Van Wayenbergh die rondging voor stoelgeld in de kerk.  'Teere' verwijst naar een slachter van varkens.

Hun dochter, Maria va Teere (Maria Cahy) en echtgenoot Main va Janes (Firmin Fluyt) verbouwden en vergrootten het huis.  Hun zoon, Mil va Teere (Emile Cahy) pompte lucht voor het orgel van de kerk.

Roger Fluyt is er blijven wonen met Monique van de Varia (Monique Michiels).

Rechtover de pastorie staat nog altijd een tweewoonst. 

In het bovenste gedeelte woonde Lee Vod (Eulalia Vanderlinden), de vrouw van Felix Demesmaeker.  Zij was vroedvrouw en haar bijnaam Vod heeft wellicht te maken met haar beroep : vodden (luiers).  De bijnaam van hun kinderen verwijzen telkens naar de moeder:
- Maria va Lee Vod (Maria Demesmaeker) - die met Frans va Teere (Frans Cahy) trouwde en ernaast ging wonen; zij hadden twee zonen: Jean en Jules.

- Jules va Lee Vod (Jules Demesmaeker) die trouwde met Maria De Greef (zij verhuisden naar Overijse), ouders van Josée, Roger, Robert en Richard.
Nadien kwamen Jan va Fonje Schoon (Jan Vandendael) en Maria Troch (Maria Verheyden) er wonen. 

Vervolgens vonden we er Pie Keure (Petrus Goossens) die getrouwd was met een Vanderlinden.  Tille Kallot (Clothilde Trappeniers) was zijn vrouw in een tweede huwelijk.  Zij was de weduwe van Jef de Woel (Joseph Musette).  Ter gelegenheid van een huwelijk spande zij telkens een ‘bareel’ aan de uitgang van de kerk.

Aanpalend woonden Frans va Teere (Frans Cahy) en Maria va Lee Vod (Maria Demesmaeker).

Nadien kwamen Yvonne van den Boy (Yvonne Van Cutsem) en Gust (August Van Brusselen).

Iets lager wonen Helga Verheyden en echtgenoot Marc.

De Croo (Roger Verhaeghe) en  Ria Vandepoel wonen in de bergaf.  De gelijkenis met de politicus is opvallend.

Nog lager vonden we Octaaf va Guilam (Octaaf Vanderveken) getrouwd met Hermine Trappeniers.

Dirk De Muylder en Sonia Volders zijn er komen wonen.

Dit is het resultaat van de samenwerking van verschillende mensen.
Het initieel werk is van Jean Philips. 
De aanvullende elementen zijn van:
Colette De Keyser, Maria Hendrickx, Jozef Dekeyser, Jaak Bertmans, Georges De Greef en Chris Morias. 
De tekst en de eindredactie zijn van Jean-Pierre Van Binnebeek.
Foto's: Jean-Pierre Van Binnebeek

Neerijse

De Loonbeekstraat

We vertrekken aan het kruispunt met de Dorpstraat en de Schaveystraat en

natuurlijk het aardewegje dat je vindt aan de rechterkant bij het begin van de Loonbeekstraat dat leidt naar de Kerkenberg.

De volgende huizen staan allemaal op de helling. De gronden waren eigendom van het kerkfabriek en eerst dacht men er een nieuw kerkhof aan te leggen.

Dit ging echter niet door en de gronden werden verkocht.

Het eerste huis was van Floura va Janneke va Koubes (Flora Van Asbroeck) en

Zjulien va Zjef va Jom Lut (Julien D’Hondt).

Zij hielden het voor bekeken in de Loonbeekstraat en verhuisden naar de Wolfshaegen.

Daarnaast bouwden Leja van Dewaal (Lea Dewaele) en haar echtgenoot Roger Lagois. Ook zij bleven er niet en wonen. Zij gingen een voedingswinkel uibaten in Leuven en keerden nadien terug om zich in de Donkerstaat te vestigen. Daarna werden ze de uitbaters van de ‘Selecta’ in de Dorpstraat. Momenteel wonen ze in Huldenberg.

In dit huis woont nu een juwelier afkomstig uit Heverlee.

Ook Jaklin van de Karre en Berta van den Dikke (Jacqueline Broes) en Jos Lefever verkochten hun huis aan Annie va Fengs (Anita Beersaerts) en haar man

Marc De Wever. Zij is kapster in een deel van het huis van haar ouders in de Beekstraat.

Een nog originele hellingbewoonster is Gerda va Merja va Fei (Gerda Kahn).

Zij woont er alleen.

Haar naaste buurman is Zjefke Leteljei (Jozef Letellier). Hij was getrouwd met Merjet (Mariette Vandenput). Zij waren serristen.

Daarvoor was het huis van Torre Staf (Victor Debaetselier) en Ivon va Torre Staf

(Yvonne Muller). Zij hadden ook al serres.

Nu neemt  de helling af en komen we terug op straatniveau.

We komen bij het huis van Zjos va Rosse Pie (Jos Derom) en zijn vrouw.

Daarnaast terug op de helling woonde zijn broer Mil va Rosse Pie

(Emile Derom). Hij is overleden.  Zijn vrouw Arlette Coeckelberghs woont er nog steeds.

Terug boven op de helling woont Merja va Tiske Noes (Maria Schroeders). Haar echtgenoot Zjef va Jom va Zjefke Zeut (Petrus Josephus Nijs) is reeds overleden.

Dan staan we voor het zavelkot van Vranckx.  In het zavelkot werden drie huizen gebouwd.

Eerst woont er de familie Fierens - Vandendael.

Naast hun woont de familie Gijsels.

Het derde huis is van de familie Vanhyfte.

Op de hoek voor de Ganzemanstraat en weer op de helling zien we het huis van Mikke van ’t Sperreke (Remy Giets) en Bertha Arnalsteen.

Nu woont er de familie Schmit - Zegers.

We steken nu de Ganzemanstraat over.

Als we daar zijn, belanden we in het vroegere café ’t Sperreke’ bij Remy Giets en Bertha Arnalsteen. Hun woonhuis zijn we net voorbij.  

Nu woont er Meree-Lowis va Jan Arjoon (Marie-Louise Nijs) en de plekker

(Arthur Coeckelberghs). Hij is stukadoor van beroep.

Dan komen we bij Wannes va Klei (Johannes Vanderlinden) en Marie Schroeders.  Hij ging het melk bij de boeren halen met twee paardjes.  Dat waren jonge en vermoeide paardjes die hij gekregen had van de Duitsers in ruil voor zijn aangeslagen paard dat ze nodig hadden bij de terugtrekking.

Nu woont er VLD-er Philippe Vervoort.

Zo belanden we aan het brugje over de IJse dat de grens maakt met Loonbeek.

---=oOo=---

We vertrekken nu aan de Schaveystraat en nemen de linkerkant van de straat onder de loep.

Wat vroeger het huis was van Suske van den Boelt (Josephus Bruggemans) en Sieke van den Boelt (Maria Bertha De Greef) is nu in twee verdeeld.  

In het eerste huis woont mevrouw Waha en in het huis ernaast wonen Betti van de Dikke Bil (Betty Bouillart) en Willy De Buyser.

De volgende woning is van Zjos (Jos Verwinnen) en zijn vrouw Danjel va Kamil va Saike (Danielle Dewit). Haar ouders woonden in de Hoekstraat te Sint-Agatha-Rode.

Daarnaast vinden we het ouderlijk huis terug van Kamil (Camiel Verwinnen) en Lein (Helena Vonckx).  Zijn ouders Zjul  (Jules Verwinnen), een teuscher  en Zjan va Schipper (Jeanne Van Essche) bouwden het huis. Zij was afkomstig van Langerode.

Hun kleinzoon Jos woonde er ook tot hij ernaast een nieuwe woning bouwde.

Nu wordt het verhuurd aan Magda va Wie va Susse Staf (Magda Debaetselier) en haar man Jos Mommens.

Zjulee Boem (Julie Letellier) en Torre Broes (Victor Broes) waren de volgende straatbewoners.  Na hen verbleef hun dochter Zjulja (Julia Broes) er.  Zij was niet getrouwd, was naaister en baatte er een stoffenwinkel uit.

Daarna werd het huis verhuurd aan tal van huurders.

Tenslotte kochten de kleinzoon Edegar (Edgard Michiels) en echtgenote Hilde het huis.

Nadien hertrouwde hij met Marie-Louise Wouters. Hij is kantoorhouder van de AXA Bank & Verzekering.

Zo komen we aan de splitsing met een deel van de Kamstraat. We lopen het wegje over.

Naast dit wegje dat leidt naar ‘Chalet du Lac’ staat het rijhuis van Tille Mattijs (Catharina Mathilde Van Essche) en Fei va Zjefke Zeut (Felix Nijs). Hij werkte in de melkerij en zij was huishoudster bij Sij.

Hun dochter Merja va Fee (Maria Nijs) woonde er ook samen met haar man de Kan (Jules Kahn). Hij was tewerkgesteld bij Artois in Brussel en zij werkte in een koekjesfabriek ook in Brussel.

Nu woont hun kleindochter Vanessa Vanfraechem er.

Het volgende rijhuis met groene gevel is van Paulus Dillemans.  Hij was oudstrijder van WO2 en werd tijdens de oorlog zwaargewond.

Zijn eerste vrouw … Marchal kwam om tijdens een bombardement aan zee gedurende die oorlog.

Paulus was de vader en Bertha de stiefmoeder van den Dille (Roger Dillemans).

Roger Dillemans trouwde met de dochter van Zjokke van de Kam (Georges Bruffaerts) namelijk Solange Bruffaerts. Zij wonen nu in Korbeek-Dijle.  Hij is een Vlaams jurist en ererector van de Katholieke Universiteit Leuven. Roger Dillemans werd rector van de K.U. Leuven van 1985 tot 1995.  Hij is tevens de vader van kunstenaar Sam Dillemans.

Sam is een van de belangrijkste Belgische hedendaagse schilders. Hij woont in het Antwerpse (Borgerhout).

Nu heeft de kleinzoon van Paulus en zoon van Roger, Patrick Dillemans er een advocatenkantoor.

Hier zit een klein gangetje tussen…

Er volgt nog eentje in de rij…

Dit was het huis van Wie va Susse Staf (Louis Debaetselier). Hij was vrachter en reed naar de markt met groenten.  Zijn echtgenote heette Merja va Sie Maïlse (Maria Soetemans).

Nu woont er hun dochter Lydia Debaetselier en haar man Richard Denruyter. Hij is schaliedekker.

Het laatste huis in de rij was van Lange Gust (August Vlasselaer) en Berta va Kroinke (Bertha Dekeyser). Hij werkte eveneens in de melkerij en thuis hadden ze serres.  In dit huis woonde ook poolreiziger in hart en nieren Dixie Dansercoer samen met zijn Amerikaanse vrouw Julie Brown vooraleer hij zich vestigde in Huldenberg.

Dan komen we bij de serristenwoning van Liza van den Temst (Elisa Marchal) en haar man Jean Dehaen.

Nu woont er Patrick Dillemans, die een beetje eerder het advocatenkantoor heeft, samen met zijn vrouw Lieve Petit-Jean. Zij was tandarts.

Imker Marc Ferdinand en Martine Nijs bewonen de volgende nieuwbouwwoning.

Naast hun woont de moeder van Martine, Emiljen va Torre Jas (Emilienne Nielens). Haar echtgenoot Wie Menne (Louis Nijs) is overleden.

We passeren de tweewoonst van de boerenbroeders Vanderlinden.  Zij zaten vaak op het muurtje bij de woningen met hun identieke honden.  Het eerste deel is van Mersel van de Seus (Marcel Vanderlinden). Hij was nooit getrouwd.

Het andere deel was van Morris van de Seus (Maurice Vanderlinden) en zijn vrouw Rauzeke (Rosalie Vanfraechem). Maurice is overleden.

We belanden bij het herenhuis van de Lange van de Kam (Joseph Bruffaerts) dat een beetje achterin ligt aan het einde van de oprit. Zijn vrouw was Maria Van Billoen.

Hij was een zoon van het Bruffaertsgeslacht.  Zijn ouders stichtten brouwerij ‘De Kam’.

Beiden waren ze enkele keren burgemeester van Neerijse.

Hun zoon Konstaa (Constant Bruffaerts) had hier op bepaalde tijdstippen een tweede tandartspraktijk.  Hij was eigenlijk woonachtig in Overijse waar de grote praktijk was.

Momenteel woont er een kleindochter van Constant.

Dan komen we bij de ouderlijke woning van de Seus (Vanderlinden -Verstappen).  Nu woont er een kleinzoon, de zoon van Tille van de Seus (Mathilde Vanderlinden).

Zij was de zus van Marcel en Maurice. Op de brievenbus is vermeld Trappeniers – Vanbever.

Naast de Seus woonde de So (Pascal Nielens) met zijn vrouw Rozalee van de So

(Rosalie De Crane).  Hij was knaap bij de metsers en werkte voor zijn broer Torre Jas (Victor Nielens).

De familie Reniers – Vanbever woont er nu.

We vinden dan het huis terug van den Bruffoots (Frans Bruffaerts).  Fien van den Bruffoots (Josephine Harzé) was zijn echtgenote.  Hij was ook tewerkgesteld in brouwerij ‘De Kam’.

Zo komen we bij het nieuwe huis van een kleinzoon van Flaurius (Florius Debaetselier) terecht. Florius was de broer van de Bats (Karel Debaetselier) uit de Dorpstraat en Wie va Susse Staf (Louis Debaetselier) die een beetje eerder in de straat woonde.

Torre va Lamme (Victor Ronsmans) en Klemaas (Clemence Cammaerts) waren de volgende bewoners.  Hun zoon Zjean van Torre va Lamme (Jean Ronsmans) bleef er wonen met Marie-Jeanne Michiels tot zij daarnaast een nieuwe woning bouwden.

Nu wordt het huis verhuurd.

Die nieuwbouw van Zjean en Marie-Jeanne is dan ook het volgende huis in de straat.

Jean is overleden.

In het huis van grootvader Pieter va Lamme (Petrus Ronsmans) en grootmoeder

Zjulja va Kaizer (Julia Dekeyser) woont nu kleindochter Véronique Vekemans.

Hij was een strenge boswachter.

De laatste twee huizen op het grondgebied van Neerijse worden bewoond door twee zussen.

Eerst wonen Ghislaine va Pieter van Lamme (Ghislaine Ronsmans) en

haar echtgenoot Frans Kumps.

Het laatste huis voor de grens met Loonbeek is dat van Zjosfin va Pieter va Lamme

(Josephine Ronsmans) en Fons Vekemans. Zij zijn de ouders van Véronique Vekemans.

Nu zijn we aan de grens met deelgemeente Loonbeek.

Deze tekst kwam tot stand dankzij de medewerking van volgende personen:
Lisa Beersaerts en Julien De Volder. 

De tekst en de eindredactie zijn van Yolande De Volder.

Neerijse

De Ganzemanstraat

De bewoners van Neerijse noemen deze straat in de volksmond de ‘Kassemastroot’.  Het is een straat van boerderijen, weilanden en landbouwers.

Reeds in de 18^e eeuw wordt gewag gemaakt van deze straat: Cansemans straete.  In die tijd was er geen bewoning; deze straat leidde naar twee hoeves: Tersaet en Raffelbergh. Wellicht is deze benaming terug te brengen tot een familienaam maar er is onzekerheid.

In de 19^e eeuw vinden we op de Popp-kaart Ganseman straet. 

We vertrekken aan het kruispunt met de Loonbeekstraat en kijken rechts van de weg.

Eerst woont Hugo Vanbever en zijn vrouw Marleen.

Ernaast woont een zoon van Mil va Rosse Pie (Emile Derom) uit de Loonbeekstraat en echtgenote Arlette Coeckelberghs.

In de volgende twee huizen zijn de bewoners ons onbekend.

Zo komen we bij het oudere huis van Achilles Van Tricht en Del Kraps (Adèle Craps). Naast het huis staat een grote duiventil want hij was een fervent duivenmelker.

Waar het vroegere huis van Renei Moeuis of Renei van de zogerei (René Dekeyser) en Angel va Zjefke va Koubekes (Angèle Van Asbroeck) was, woont nu Peter Van Impe met zijn vrouw Anouk.

Renei en Angel verhuisden naar de Kamstraat.

Tegenover het enorme weiland aan de linkerkant van de weg liggen tal van nieuwe woningen.

De landbouwers de Prentes waren de volgende bewoners in de straat. Hun huis was een tweewoonst en stond verticaal op de weg gericht.

Vooraan woonde Jules Parente en Seraphine Vanderlinden.

In het achterste deel woonde een broer die ook al overleden is.

Nu zijn de huizen samengevoegd tot één woning.

We passeren enkele nieuwe en vernieuwde woningen.

Het huis van Amelee va Nette Poppe (Amelie De Volder) en Wee Boen (Louis Vleminckx) staat er ook nog.  Nu woont er Wee Woille (Louis Goossens) afkomstig uit Huldenberg.

Daarachter woonde vroeger de familie Dedeyne–Dekeyser. De andere familieleden wonen nu ergens aan zee.

Waar Tim Debecker nu het huis verbouwd, waren voordien den Brouine (Louis Bruylants) en zijn zuster gehuisvest. Zijn zus leeft nog in een rusthuis. Ze waren geen van beiden getrouwd.

Daarnaast woont Luc Van Renterghem met zijn echtgenote A. De Coster.  Hij is de zoon van Berta van den Brouine (Bertha Bruylants).

Die bewoonde het volgende huis samen met haar man Beire (J. Van Renterghem).

Zjulja va Koille (Julia De Bois) en Jules De Vree waren landbouwers.

In hun huis woont nu hun dochter Finke (Josephine De Vree).

In het huis dat van Zjul va Kaizer (Jules Dekeyser) en Neike va Kaizer (Ghislaine Trappeniers) was, woont nu de familie Stevens–Valcke uit Heverlee.

Philippe Buchet, een gekende kok uit de streek, en zijn vrouw Marie-Thérèse Vanpee leven in het volgende huis.

Daar woonden voordien Gust (August Vanderlinden) en Meree va Breu (Marie Goossens).

Hij was werkman en zij was secretaresse in de melkerij van Sij.

We zijn nu aanbeland bij de oude boerderij van Zjef va Sojke (Jozef Cammaerts) en Meree va Sojke (Marie Michiels).

Hun zoon Jan va Sojke (Jan Cammaerts) en zijn vrouw Merja va van Severe (Maria Van Sever) namen het werk op de boerderij over.  Ook de broer van Jan, Wee va Sojke (Louis Cammaerts), leefde en werkte op de boerderij. Wee is overleden.

We zien nu het huis van Jules Schauwers.  Hij is tweemaal getrouwd geweest en dan nog wel met twee zussen Vandevelde.

Nu woont zijn dochter Merja (Maria Schauwers) er nog met Zjef Boenke (Jozef Winnepenninckx).

Achter het laatste huis van de straat waarin de landbouwers Lamme Maf (Guillaume Cauwenberghs) en Clet Floor (Coletta De Poorter) leefden, vinden we nog het zavelkot van De Kock.

Nu woont er Sjarel de Visser.

Als je nu verder de kassei volgt, kom je op het domein Tersaet en de Raffelberg terecht.

---=oOo=---

We keren terug tot aan de Loonbeekstraat en kijken links van de weg.

We zien eerst een tweewoonst.

In het ene deel woont de dochter van Hugo Vanbever, Evy en haar man Legreve.

Eraan vast woont de familie Alex Van Haesendonck–Cortebeeck.

Zo komen we terecht bij de boerderij van landbouwers Susse Micheel (Franciscus De Wit) en Wis va Susse Micheel (…).

Nu woont er de dochter Liza va Susse Micheel (Elisabeth De Wit). Haar man Rosse Pie (Petrus Derom) is overleden.

Achter de hoge muur van de boerderij waren vroeger serres terug te vinden.  De muur en de serres zijn nu verdwenen.

De vrijgekomen gronden werden verkocht en daarop staan tal van nieuwe huizen.

De volgende boerderij in de straat was van Kraps (Xavier Craps) en Treis Kraps (Theresia De Coster).

Hun dochter Del woont in het begin van de straat aan de overkant.

Nu woont er Marie-Claire Bams.

Zij is de dochter van Yvonne Nevens die op den berg (Eygenstraat) woonde.

We passeren nu het landbouwbedrijf van Chjakke Verboeme (Charel Verboomen) en Mathilde Sterckx.

Hun docher Irma va Chjakke Verboeme (Irma Verboomen) bewoonde het huis met haar man Louis Niclaes. Irma is overleden.

De boerderij van Bastiaens is de volgende in de rij.

Een zoon verongelukte tijdens WO2.

Fons va Bastiaans (Alfons Bastiaens) en Fin va Bastiaans (Josephine Bastiaens) zetten het bedrijf verder. Zij woonden in bij hun ouders.

Het werd verkocht aan de Vloindereer (Noël Claerhout) en zijn vrouw Denise Depuydt.

Zijn zoon Gery Claerhout werkt er nu ook.

Naast de schuur die nog nauwelijks overeind houdt, stond het huis van Torre va Lamme (Victor Ronsmans) en Klemaas va Torre (Clemence Cammaerts) dat werd afgebroken. Ook zij waren landbouwers.

Op de gronden van haar grootvader bouwde Karine Ronsmans een nieuw huis. Haar man heet Feytens M.  Zij is verpleegster in rusthuis Ter Meeren.

We komen aan een aardeweg links in. Dit is het begin van de Biezenstraat op grondgebied Loonbeek.

We rijden toch eventjes de weg op. Want er wonen nog enkele autochtone Neerijsenaars.

Het eerste landbouwbedrijf in de straat is van Paula va Jan Sojke (Paula Cammaerts) en haar man Vanderelst.

Naast haar woont haar zus Marleen va Jan Sojke (Marleen Cammmaerts) met haar echtgenoot Marc Sjongers.

We keren terug tot aan de kasseistrook die leidt naar Tersaet en de Raffelberg.

 De schilderachtige weg naar Tersaet, in de verte de hoeve

De benaming ‘Tersaet’ gaat terug tot diep in de Middeleeuwen.  De naam ‘Ter Saart’ komt van het Frans ‘sart, essarter’ wat ‘rooien’ betekent. 

In de Middeleeuwen was Ter Saart één van de drie wijken (samen met Eygen en Ter Meeren) van Neerijse.  Ter Saart had een meier en een schepenbank.  Gedurende een lange periode was het eigendom van het geslacht Van Heilewegen.  In de 16^e eeuw was het in handen van de familie van Termonde.  Johanna van Termonde huwde met Arthur Gottignies, eigenaar van het Hof van Ophem.   In 1846 werd het goed gekocht door graaf Vanderstegen De Schrick en in 1911 overgekocht door graaf de Liedekerke.

In de 20^ste eeuw werd het grote domein Tersaet gerund door de familie Modest Moreels.

Nu is de zoon Eugène Moreels, Vlaams Brabants kweker van het Belgisch Trekpaard, en zijn echtgenote Marie-Louise Vanderstappen.

We trekken tot aan de grens met Leefdaal.

Het pachthof Raffelberg ligt op de grens met en op het grondgebied van Leefdaal  Er wordt sinds de 14de eeuw op deze plek geboerd.  

De naam ‘Raffelberg’ komt reeds voor in 1522 onder ‘Raffelberge’, in 1670 onder ‘Raffelberghe’ en de boerderij in 1691 onder  “ ’t hoff te raffelberch”.

De boerderij is eigendom geweest van de abdij van Affligem en van de heren van Loonbeek.

                           
Op het bovenlinteel van de staldeur staat 1789, het begin van de Franse Revolutie.

Vandaag is ze eigendom van de familie Lippens die ze in 1936 van de familie Orban kocht.

                                Ingangspoort met duiventil

Deze tekst kwam tot stand dankzij de medewerking van volgende personen:
Lisa Beersaerts, Julien De Volder en Yolande De Volder. 

Bronnen voor geschiedkundige gegevens:

  - Uit het verleden van Huldenberg. E. Martens
  - Norbert Mosselmans: wandeling ‘Op het dak van Huldenberg’ (op deze website).

De tekst en de eindredactie zijn van Yolande De Volder en Jean-Pierre Van Binnebeek.
Foto's: Jean-Pierre Van Binnebeek

    De Kapelletjeswandeling

Lengte: ong. 8km

Huldenberg

Keienveld

Keienveld is een nieuwe wijk.  Enkele autochtonen zijn er komen wonen.

Jean va Mathilde va Were (Jean Nijs) en echtgenote Marie-Jeanne va Smekke (Marie-Jeanne Smets).

Miester Fons (Alfons Feyaerts) en echtgenote Gilberte Geeraerts

Kris (Christiaan Jacobs) en Carine va Jefke van de Witte (Karina De Becker)

Jefke van de Witte en Jeanneke va Maria Roekke

We noteren tevens Jacques D’Haene en Colette Valembois die zich dadelijk integreerden in de dorpsgemeenschap.

Huldenberg

Neesveld

Neesveld is een nieuwe wijk.  Enkele autochtonen zijn er komen wonen.

Monique va Janneke Kost (Monique Guns) en Franciscus De Coster

Marcel va Mij va Dokke (Marcel Drijberg) en Jeannine va Jom van de Champetter (Jeannine Philips)

Guy va Jan Chappeur (Guido Taymans) en Gilberte Strauven

Léa va Louis van Net (Léa Haesaert ??)

Peiper (René Lepoivre) en Madeleine Collet

Wim van de lange van de Koolha (William Michiels) en Anny van Sylvain (Annie Drijberg)

Imelda De Becker en Joel Yserbijt

Pierre Van Obbergen en Godelieve De Temmerman

Dit werk is het resultaat van de samenwerking en de inbreng van volgende personen:
Het initieel werk is van Jean Philips. 
De aanvullende elementen zijn van Céline Morren en Joseph De Keyser.
Jean-Pierre Van Binnebeek zorgde voor de tekst en de eindredactie.

Huldenberg

De Holstheide

Als we het toponiem ontleden, dan merken we twee onderdelen.

1.’holst’ komt van ‘hulst’ uit het Mnl ‘Huls’ (germ Hulisa) "hulst", "steekpalm".  We hebben ook ‘Hols’ dat “formatie, gracht” betekent.  Of een derde mogelijkheid ‘hol’, waar niets groeit, het is hol, leeg.

2. ‘heide’ komt van “hoipinium”, ‘zandige, onvruchtbare grond’.

In deze wijk zijn er weinig autochtonen overgebleven.  Dit heeft te maken met het bijzonder karakter van de bewoning: vakantiehuisjes, chalets die in een tweede stadium omgebouwd werden in woningen.  We zullen ons dus beperken tot de vroegere bewoning en enkele Huldenbergenaars die er zich bevestigd hebben.

We vertrekken aan de Stroobantsstraat en nemen de rechter kant onder de loep.

In het eerste huis wonen Roger va Sel va Zure (Roger De Wit) en Maria D’Hondt.

Iets lager iets afgelegen merken we een schattig huisje.   Jefke va Piekes (Jef Vanderlinden), kleermaker van beroep, en Aline woonden hier.

Een beetje verder staat het huis van Kamilleke (Kamil De Becker) en Bertha (Albertha De Becker).

Dan woonden Marcel va Zure (Marcel De Wit) en echtgenote Julie.

Aan de onderkant van de vorige woning vonden we Mil en Ida va Torre Piekes (Emile Vanderlinden).

De zoon, Marcel va Piekes (Marcel Vanderlinden) en echtgenote Marie Stas zijn er eventjes blijven wonen.

We merken dan de woonst van Polle va Keutte Jans (Paul De Becker) en echtgenote Marguerite Wouters.

Op de hoek van de zijweg, wonen nu Bernadette van het Schipperinneke (Bernadette Sterckx) en haar echtgenot Gust (Auguste Vanderieck).

---=oOo=----

We lopen nu de linker kant af.

We merken de woonst van Tor va Maines (Victor Renders) en Maree va Maines.

In een zijweg woonden Jos Aertgeerts, gewezen dirigent van de Ware Vrienden, en zijn echtgenote Yvonne Jult.

Torke Matras (Victor Fluyt) woonde hier met Mathilde Nijs.  Maria va Torre Matras (Maria Fluyt), hun dochter, en haar echtgenoot Jef va Mieke Loïkke (Jef Vanderheyden) zijn er nadien komen wonen.

Hier daalt de straat steil naar beneden.  Vroeger woonden hier Felix Verdroenken (Felix Eris), metser van beroep, en Marieke Gen (Marie Goossens).  Hij was vaak dronken (genever) vandaar de bijnaam.

Nadien is Fene Mus gekomen.  Zij woonde er alleen.

Jean va Venke, een alleenstaand man, heeft er ook een tijdje gewoond.

Iets lager vonden we Talle va Tiskes (Vital Vanderlinden) en Florentine va Berthe va Kreimers (Florentine Mertens).

Nog lager stond het huisje van Juure. 

Hij verkocht zijn eigendom aan Mon Max (Edmond Eris) en Trèise Schoon of Trèise va Kèirlaus (Thérèse Vandendael).   ‘Kèirlaus’ was de vroegere naam van het pachthof ‘Ter Vaeren’.

Nu is het de woonst van hun dochter Angel va Trèise va Kèirlaus (Angèle Eris) en 

van Jef van d’Olstaa of Jef va Stinnekke of Jef va Trèise of Jef va Torre va Raus (Jef De Muylder).

Het laatste huis is dat van Koen Vanacker en echtgenote Carine Devijver.

Dit werk is het resultaat van de samenwerking en de inbreng van volgende personen:
Het initieel werk is van Jean Philips. 
De aanvullende elementen zijn van Céline Morren en Joseph De Keyser, Angèle Eris, Jef De Muylder, Maria Fluyt en Jef Vanderheyden.
Jean-Pierre Van Binnebeek zorgde voor de tekst en de eindredactie.

DE HASSELHEIDE

Gemeente: Ottenburg

Ligging: verbinding tussen Leuvensebaan en Neerpoortenstraat en verder naar het bos.

Lengte:1114 m

Wie die naam hoort denkt onmiddellijk aan de Limburgse hoofdstad Hasselt. Heeft er in die straat nu één of andere bekende Hasselaar gewoond?

Ontleden we deze naam dan zijn er twee delen: Hassel en Heide.

Laat ons beginnen met het laatste deel: Heide.

We kennen allemaal het lied van A. Preud’homme : Op de heide.

Heide is niets anders dan de afkorting van ‘heideveld’, onbebouwde grond. Zandig en onvruchtbaar. Komt van het woord: ‘hoipinium’.

Het tweede deel Hassel is van een heel andere oorsprong.

Dit woord is uit het Angelsaksisch ‘haes’ afkomstig en betekent bevelen.

Wat heeft dat er nu allemaal mee te maken?

Wie recht had om te bevelen kreeg een hazelaarsstaf als teken van gezag. Men zocht dus in de hazelaarstruik een mooi recht stuk tak en daarvan maakte men dan het rechtsattribuut.

Omdat die struik het hout leverde werd hij dan ook hazelaar genoemd.

Men noemt hem officieel ‘corylus’ en dat is afkomstig van het Grieks korys (korys) wat helm betekent (de noot gelijkt op een helm).

Dus tweemaal kreeg de struik wat te maken met gezag en/of recht.

Wil dat dan zeggen dat er in die straat een mens woonde?

Neen!

Het was gewoon een onvruchtbaar stuk  zandgrond dat begroeid was met hazelaars.  Dit komt dan weer van ‘hasaluth’: hazelaarsbos

Nu staan er huizen en geen hazelaars meer tenzij hier of daar in een tuintje of de hamamelis  ofte de toverhazelaar die in de winter bloeit met welruikende kleine bloempjes.

De noten kennen we zeer goed ; ze worden verwerkt in choco, we eten ze graag in chocola met nootjes en de eekhoorntjes zijn er dol op.

Olympic Huldenberg

Een stukje voetbalnostalgie…

Er speelde in de jaren ’30 een ploeg achteraan de molen op een terrein waar nu een vijver met in het midden een wip staat.

In de jaren ’40 werd Olympic Huldenberg opgericht.

Olympic Huldenberg speelde in de laagste klasse, de 3^de provinciale.  Hun speelterrein bevond zich boven op Solheide en hun kleuren waren blauwe trui en rode sokken.  Sommige (goede) spelers zoals Jozef Vanhoren, Cor Vandoren en Noë De Temmerman staan niet op de foto.

De club werd ontmanteld nadat het terrein door de voetbalorganisatie afgekeurd werd.  Nadien zag FC. Huldenberg het licht.  Hun terrein bevond zich aan de Minetstraat.

Rechtstaand van links naar rechts:

Marcel va Jan Waps (Marcel Poot), Maurice va Torre Kuul (Maurice Verdoodt) allebei afgevaardigden.

De spelers zijn: Jan Kwip (Jean Van Reusel), den Temmer (André De Temmerman), Léon va Ratli (Léon Stas), Jan va Tiske Lambik (Jean Endels), de volgende speler was geen Huldenbergenaar en zijn naam is ons onbekend, Jan va Stanis (Jean Vanderlinden).

Torke den Bels (Victor Wille), de voorzitter, en René Vlek (René Veiller), afgevaardigde.

Kaske (Charel Callewaert), Moenske (Roger Ackemans), René van den Bels (René Wille), André van de Varia (André Mahy) en Charel va Klè (Charel Vanderlinden).

Bronnen: 
Foto: Archief G. Ackermans, kopie van Y.De Volder
Namen en bijnamen: Emile Van Reusel en Ghislaine Mercy
Tekst: Jean-Pierre Van Binnebeek 

Huwelijk Graaf Rodolphe de Limburg Stirum

Op zaterdag 6 december hebben onder grote belangstelling Graaf Rodolphe de Limburg Stirum en Aartshertogin Marie-Christine van Oostenrijk elkaar het jawoord gegeven in Mechelen. Het kerkelijk huwelijk in de Sint-Romboutskathedraal werd ingezegend door Kardinaal Danneels. Op de plechtigheid waren ook Prins Filip, Prinses Astrid en Koningin Fabiola aanwezig.

Graaf Rodolphe de Limburg Stirum is 29 jaar oud en de oudste zoon van Graaf Christian de Limburg Stirum en Gravin Colienne de Limburg Stirum die in Huldenberg woonachtig zijn.

Marie-Christine van Oostenrijk is 25 jaar oud en de oudste van de vijf kinderen van Aartshertog Christian van Oostenrijk en Aartshertogin Marie-Astrid Prinses van Luxemburg.  Zij is de kleindochter van Prinses Joséphine-Charlotte en dus de achterkleindochter van Koningin Astrid.

Wij wensen het jonge huwelijkspaar veel geluk en feliciteren tevens bij deze gelegenheid Graaf en Gravin Christian de Limburg Stirum.

Jean-Pierre Van Binnebeek

Pastoor Jaak Bertmans, 30 jaar in Huldenberg

Naar aanleiding van 30 jaar pastoor in Huldenberg, werd op zondag 30 november de plechtige hoogmis opgeluisterd door het Koninklijk Mannenkoor Kring der XX-en o.l.v. André Vancuyl en het koperkwintet amBrass met de mis van Michaël Haydn.

In zijn homelie sprak Jaak Bertmans een woord van dank aan al wie hem bijgestaan heeft tijdens die 30 jaar.  Hij gaf vervolgens een kort overzicht van 30 jaar pastoorschap.  In al die jaren heeft zich ingezet voor het behoud van het kerkelijk patrimonium maar ook voor het verkondigen van de Christelijke boodschap in de parochie van de O.L.Vrouwekerk in Huldenberg.

In de namiddag werd de feestviering verdergezet in de 100-jarige kapel van de zusters Annonciaden (Keyhof).

De BILANDESTRAAT

GEMEENTE: OTTENBURG

Verbinding tussen Neerpoorten ( Ottenburg) en Schaatbroekstraat (Overijse) vormt de grens met Waver.

Lengte: 349 m

Eens de Lane over bij de molen van Terlanen krijgen we een  knooppunt van verschillende straten voorgeschoteld. De grootste en “breedste” (wel meer riool als straat ) is de Neerpoorten.

We hebben er  de Onderbosstraat,  dan de weg die naar Rodebos klimt.  In de bocht krijgen we de Oliestraat  en wat verder de Hoevestraat die van het dorp naar de Lane daalt. Deze straten liggen allemaal links.

Voorbij de Hoevestraat kunnen we op de rechterkant de Billandestraat instappen.

Bij het woord Billande denkt iedereen onmiddellijk aan de mooie vierkantshoeve die wat verder gelegen is.

Maar deze hoeve heeft haar naam gekregen van één van de twee waterloopjes die in Ottenburg stromen nl. de Lijkstraatbeek (waths in a name?) en de andere is de Bilande.

Deze kleine beek die de grens maakt met Waver is inderdaad de naamgever en van straat en van de grote en Kleine Bilande hoeve en van het grote en kleine Bilandebos.

We hebben nu die naam al verschillende keren teruggevonden in onze streek, maar vanwaar komt hij?

We gaan het woord even splitsen: Bi en Lande

Bi: wil zeggen bij. Denkt aan het West-Vlaamse: hij zit er bi. Andersgezegd: nabij.

Lande: is de voormiddeleeuwse naam van de Lane.

De LAAN: zijrivier van de Dijle. Lengte: 25km en een debiet van 1,5m³/sec. bij laag waterstand

Ontspringt in Plancenoit en vloeit door Maransart, Couture Saint-Germain, Lasne (naam) Genval (papier en balatum) Rosières (eertijds bij Overijse en Vlaams), Overijse –Tombeek, Terlanen (naam), Sint-Agatha-Rode ( bos rooien) en mondt daar in De Hoek uit in de Dijle.

Was eertijds de grens tussen Aduatieken en Nerviërs.  Ook tussen  de  bisdommen Cambrai en Luik was het een grens.

Betekenis: Keltisch en wil zeggen: kalm, rustig (IJse: Keltisch Isca= water; Voer: Fura= Germaans= de glijdende).

Zowel de hoeven als de bossen liggen in de buurt van de Lane en ons beekje de Bilande mondt er in uit.

Norbert Mosselmans                                     

foto’s: Jean – Pierre Van Binnebeek     

Sint-Agatha-Rode

De winkels

Leuvense Baan

1.

Ø      Bij Treneke Bos (Marie Bos) was er een klokje aan de ingang van de winkel.

Ø      Na een brand bleef Kloske  (Emmanuel Van Pee) de winkel openhouden.

2.

Ø      Een kroeg uitgebaat door Mieleke van de Slinke (Emiel Verheyden) getrouwd met Lisa van de Vlieg (Lisa Loids) en zij openden tevens een beenhouwerij, een winkel in specerijen; daarna verkochten ze ook paardenvlees.

3.

Ø      Bij Remy van het kastiel (Remy De Keyser) en Léontine (Léontine Nijs) moest je zijn om allerlei voedingswaren van Delhaize te kopen.  Je kon er alles verkrijgen en het was tevens tot groot jolijt van de kinderen een bollenwinkel.  De mostaard die je er kon vinden was de beste van de streek. 

4.

Ø      De winkel van Victorine (Victorine Dekeyser).  Zij was de echtgenote van Talle va Suske Bavus (Vital Bauwens). 

Ø      Bienhaver Frans had hier ook nog zijn beenhouwerij.

Ø      Julia en Freike Perkenne (Fréderic Vandezande) kwamen het pand bewonen.  Hij was een kunstsmid.  Het was een pottenwinkel.

5.

Ø      Op de hoek van ’t Veldeke stond het winkeltje van Fienke va Taa (Joséphine Rosier).  Zij was een jonge dochter.  Na de dood van haar moeder is zij bij haar tante Agatha en nonkel Leopoldus-Ludovicus Caekelberghs gaan wonen, vandaar de bijnaam Taa, Agatha.

6.

Ø      Een winkel in voedingswaren gehouden door Séraphine en Tist va Sjoes (Jean-Baptiste Dekeyser). 

Ø      Hun dochter Frieda nam de zaak over en men kon er textiel en kleding vinden.

De Vijverstraat

1.

Ø      ‘Bij Rikske de Schoonmoeker’ kon men ‘Flerenbollen’ kopen, dit waren bruine bollen ‘Antoine’.  Je kreeg er 5 ‘tekkers’ (knikkers) als je een doos blink kocht. Rikske (Henri Vrebosch) woonde er met zijn echtgenote Thérèse.

Ø      Daarna nam Mareke va Lauw (Marie Smits) de zaak over.

Ø      Vervolgens Anny Boem (Anny Hendrickx) en Romain Julien Nemegeer

2.

Ø      Bij Stans Knop (Constant Thibaut) kleermaker van beroep, vandaar de bijnaam, was het staminee en winkel. Zijn echtgenote was Ernestine Hertmans. 

De Veeweide

1.