Water is voor elke gemeenschap steeds van levensbelang geweest. Daarom dat in elk dorp op verschillende plaatsen bronnen waren die door de bevolking gebruikt werden en ook zorgvuldig onderhouden.  Later werden de bronnen uitgediept en zo kon op de put een pomp geplaatst worden. Daardoor werd het werk van water aanzeulen wel wat lichter.

In Huldenberg-dorp waren er verschillende van die bronnen die pompen werden. Hun oorsprong verdwijnt in de nevel der tijden.

Van één waterpunt weten we toch iets meer.

Op ons gemeenteplein staat, wat door iedereen, “de pomp” genoemd wordt. Maar een echte pomp is het niet. Het water stroomt voortdurend en er staat geen enkel mechanisme op om het water op te pompen.

Het water komt niet uit een bron onderaan. Het wordt geleverd door een bron gelegen in de Dreefstaat. ( indertijd de Pensbeekstraat. )

Aan de overkant van het kapelletje van de H. Familie was er eertijds een pomp ( de pilaar is er nog steeds te zien.) Het water werd voor een deel afgetapt enerzijds naar het kasteel en de molen en anderzijds naar de brouwerij in het dorp. Bij de oprichting van “de pomp” maakte men een aftakking, om naar het midden van het plein te gaan. Door het beginsel van de communicerende vaten* blijft het water steeds stromen.

De aansluiting van het water werd gedaan door Jozef Veiller en zijn zoon Henri Veiller . Het was de eerste en tweede generatie van de familie VLEK.

Het kasteel, de watermolen en de familie Vanderperren( daar was de brouwerij) zijn de enigen die nu nog water kunnen aftappen.

Op bijgevoegde kaart zie je duidelijk hoe het water vertrekt in de Dreefstraat (op 60m hoogte). Via het kasteel en de molen naar de vroegere brouwerij stroomt om dan op het gemeenteplein (50m hoogte) de pomp te voeden.

POMP.

De ‘PLAETSE ofte MERKT’ van de gemeente Huldenberg ontstond door ruiling van gronden op 29 september 1681.

De centrale ligging van deze “pomp” werd er de oorzaak van dat ze de ontmoetingsplaats werd bij uitstek.

Voor vele vrouwen was het de “roddelplaats” bij uitstek wanneer ze hun was kwamen spoelen. Was er een eetfestijn in de Mariakring dan werden de groenten steevast gewassen aan de pomp.

Velen, die rond het plein woonden, haalden water aan de pomp om de schoonmaak te doen.

Toen in de jaren vijftig er in Huldenberg een groentemarkt was, heeft de pomp meer dan haar nut bewezen.

Voor andere inwoners was het de afspraakplaats . Later waste men er zijn auto of kwam men er vele flessen vullen met het heerlijke water. Weer anderen kwamen er water halen om hun aquaria te verversen.

Dat was plots gedaan want er kleefde een sticker op: NIET DRINKBAAR.

WATERKWALITEIT.

Op 6 januari 2006 werd er een staal genomen van het water.

Na analyse kreeg de waterkwaliteit de volgende beoordeling:

Uit de analyse resultaten blijkt dat het water als drinkbaar mag worden beschouwd. Er zijn geen fysico-chemische of bacteriologische parameters die de norm overschrijden.

Bij het bacteriologisch onderzoek werden in het staal geen coliformen of E.Coli gevonden. Het totaal aëroob kiemgetal bij 22°C was 1kve/ml, ver onder de richtwaarde van 100kve/ml/

Er werd een licht verhoogde waarde gemeten bij het fysico-chemisch onderzoek voor de parameter nitraat(40,2mg/l). Toch is deze niet normoverschrijdend (wettelijke norm <50mg/l). Voor andere parameters werden aanvaardbare en normale waarden gemeten die makkelijk binnen de normen en richtwaarden blijven.

BESLUIT: Het water uit de pomp op het gemeenteplein is drinkbaar.

Maar!

NIET AANGERADEN VOOR KLEINE KINDEREN EN OUDEREN WEGENS HET VERHOOGDE NITRAATGEHALTE!

UITZICHT.

Het is een vierkantige arduinen kantzuil met waterlijsten. Bovenop staat een ijzeren Mariabeeld. Maria de patrones van onze parochie.

Vooraan, boven de uitstroomopening bevindt zich een bronzen medaillon.

Hierop bevinden zich de wapenschilden van de families de Limburg–Stirum en de Thiennes de Rumbeke. Deze wapenschilden zijn verbonden door een cupido.

Tevens staat er de datum 29 juli 1906 op en de jaartallen 1856 – 1906 .

Ze herinnert aan het gouden huwelijksjubileum, op datum van 29 juli 1906, van graaf en gravin Thierry de Limburg – Stirum en Marie-Thérèse-Astérie-Ghislaine de Thiennes Leyenburg de Rumbeke.Heel het dorp vierde mee.

Als herinnering aan hun huwelijk op 29 januari 1856 te Gent lieten zij deze “pomp” oprichten en gaven ze als geschenk aan het dorp.

WIE ONTWIERP EN BOUWDE DE POMP?

Het werd een zoeken naar een speld in een hooiberg. Noch het familiearchief van de grafelijke familie, noch de verslagen van het schepencollege en de gemeenteraad uit de jaren 1905 en 1906 gaven enig uitsluitsel.

Bij het zoveelste onderzoek vonden we op het medaillon, onderaan rechts de naam van F. VERMEYLEN.

We kunnen er echt van uitgaan dat hij de ontwerper en realisator is van dit voor onze gemeente belangrijk monument. Hij was beeldhouwer, steenkapper en medailleur .

Deze naam zette ons aan tot verder onderzoek en in een aansluitend artikel lees je meer over deze begaafde Leuvense kunstenaar.

FRANTZ VERMEYLEN.

Deze Leuvense kunstenaar werd er geboren op 24 of 25 november 1857 en stierf er op 18 december 1922. Hij was de zoon van de beeldhouwer Jean François Vermeylen die zijn atelier had in de Minderbroedersstraat te Leuven. Atelier dat de zoon later ook zal bewonen. Zijn eerste lessen kreeg hij in het atelier van zijn vader. Daarna volgde hij de driejaarlijkse basisopleiding tekenen aan de Leuvense Academie. Daar kreeg hij ook van 1875 tot 1878 een beeldhouweropleiding van zijn vader en De Taye en Vanderlinden.

Na een studiereis in het atelier van Augustin Alexandre Dumont in Parijs zette hij het beeldhouweratelier van zijn vader verder. Hij werkte in dezelfde stijl. Zijn vader overleed in 1888 en al wat na die datum gemaakt werd is van Franz Vermeylen (jr.)
Hij stelde tentoon op de wereldtentoonstelling van Antwerpen.

Van 1884 tot 1907 werkte hij mee aan de restauratie van het Leuvens stadhuis. Ondertussen deed hij in 1896 ook mee aan de restauratie van het stadhuis in Oudenaarde.

In Oudergem maakte hij de sluitstenen en bas-reliëfs voor Hertoginnedal. Ook hielp hij mee aan de werken van de Sint – Geertruikerk te Leuven.Hij restaureerde, na de eerste wereldoorlog, beelden en kruis in de Kalvariekapel van de Naamsestraat te Leuven.

Voor Sint-Pieter in Leuven maakte hij in 1902 het altaar van de fiere Margriet.

Hij kreeg opdrachten voor decoraties op profane gebouwen, monumenten en grafmonumenten.

Hij maakte bustes, groepen en burgerlijk meubilair.

F. Vermeylen was een gekende medailleur. Hij was dan ook sinds 1895 lid van de numismatische**vereniging. Hij makte medailles en erepenningen voor universiteitsprofessoren, ter gelegenheid van speciale gebeurtenissen. Zo maakte hij in 1917, bij de inwijding door kardinaal Mercier van de Sint-Annakapel in Hertoginnedal te Oudergem, een herinneringsmedaille.

Waarom is deze kunstenaar belangrijk voor Huldenberg?

In 1906 ontwierp en realiseerde hij de pomp. Hij was beeldhouwer en steenkapper. Maar hij graveerde ook een herdenkingsmedaille en het medaillon op de pomp voor het gouden huwelijksjubileum van graaf Thierry de Limburg-Stirum en Marie-Thérèse-Astérie-Ghislaine de Thiennes Leyenburg de Rumbeke.

Hij stierf op 22 december 1922 en werd drie dagen later ten grave gedragen in de Sint-Jakobskerk.

Hiermee kwam er een einde aan het beeldhouwersatelier Vermeylen in de Minderbroedersstraat.

Zijn graf, op het stadskerkhof, waar hij, samen met zijn echtgenote Hubertine Vander Aa en zijn jongste dochtertje Marie- Louise rustte werd in 1986 verwijderd. Het bevond zich in zeer slechte staat door gebrek aan onderhoud.

Hij was een erg geliefd mens. Diep gelovig, verstandig, begrijpend en goedhartig; zo kende iedereen hem. Hij was als traditionalistisch kunstenaar en gedegen vakman in wijde kringen geëerd. Als eerbewijs werd hij tot ridder in de Leopoldsorde benoemd.

DROOG

Eind mei begin juni 2007 stond de pomp plots droog.Geen lek water kwam er nog uit. Kleine ramp . De gemeente heeft dan de nodige technische diensten aangesproken en die gingen op zoek naar de oorzaak.Het was zoeken naar een speld in een hooiberg.

Tot men de bronput in de dreefstraat opende. Deze was helemaal dichtgegroeid met de wortels van de omstaande bomen en planten.Zij zaten werkelijk aan de bron.

Dan maar de put helemaal leeggepompt en volledig opgeruimd en schoongemaakt.

De put terug afgedekt en laten vollopen. Sindsdien is stroomt het water weer overvloedig.

Norbert Mosselmans 2007

BIBLIOGRAFIE.

In en om het kasteel van Huldenberg ( J Vanhoren)

Zoniën 1978 nr. 1 Huldenbergnummer

Frantz Vermeylen een vriend des huizes. ( Lutgarde Bessemans Arca Lovaniensis, jaarboek 1989,pp23-40)

DANK AAN

De Heer Albert Veiller:

Hij vertelde over grootvader en vader die de “pomp” aansloten.

Voor het helpen opzoeken van de gegevens van Frantz Vermeylen.

De Heer René Vanderperren:

Voor de info betreffende het verloop van de waterleiding die de pomp bevoorraadt.

De Heer Virgil NIJS

Voor de ter beschikking stellen van de verslagen van 1905 en 1906 van schepencollege en gemeenteraad van Huldenberg.

De Heer Christiaan Serrus

Voor het bezorgen van de laatste wateranalyse van de pomp.

VERKLARING

*communicerende vaten: vaten die met elkaar in verbinding staan. Door het hoogteverschil van aanvang en uitstroom, blijft het water steeds stromen. Het wil op dezelfde hoogte komen als de aanvang.

** numismatiek:  munt - en penningkunde