In Galicië regent het langs de camino - pardon: de camiño - kilometerpalen. De afstand tot Compostela wordt erop afgeteld,× tot op de meter nauwkeurig zelfs. Een paal in Samos vertelt dat we nog 129 km en 74 meter voor de boeg hebben. We zijn deze keer op ongeveer 270 km van het eindpunt gestart. We zijn dus over de helft!
Natuurlijk bezoeken we vandaag het Benedictijnerklooster van San Xulian, dat 14 eeuwen oud is. Het is een kloek gebouw met twee kloostertuinen. Na een verschrikkelijke brand in 1951 werden nieuwe wandschilderingen aangebracht. Een ervan toont het "ora et labora" (het ene rechts, het andere links) van de paters, maar ook de brand die ontstaat en die twee mensen nog proberen te blussen.
Zonde dat de gidse ons in 35 minuten door het schitterende gebouw jaagt, ook al omdat in Samos verder niet veel te vinden is. Er is nog de Capilla del Cipres uit de 9de eeuw. En verder: kuieren langs de rio Sarria en ... oneindig veel rust.
Iets plezierigs aan de camino is hoe makkelijk je contact krijgt met andere Compostelagangers. Zo ontmoeten we een Canadees-Nederlands paar dat op de terugweg is en al droomt van een volgende voettocht, misschien naar Rome. Een Duitse Caminofreak vertelt ons hoe zijn vrouw hem na vele jaren huwelijk zei dat hij maar het best kon vertrekken. Na een moeilijke tijd deed hij dat dan maar - naar Compostela. Nu loopt hij ieder jaar 6 weken een of ander stuk van de Camino. Wat is hij haar dankbaar dat ze hem wegstuurde, zegt hij.
We wandelen vandaag door mooi heuvelland. Na zo'n 600 meter dalen krijgen we een stempel in ... de kerk van Santiago in Triacastela. Kunnen we nu stoppen, of lijkt dit alleen maar op waar we naartoe wilden?
In Triacastela kunnen we kiezen tussen twee wegen. En hoe fit we ons ook voelen, we kiezen voor de weg via Samos, die vroeger voor de lepralijders diende. Zij werden er verzorgd, wij willen daar een rustdag nemen.
Zoals bij elke langer uitvallende wegvariant wordt het direct zeer rustig. We genieten van de boerengehuchten die mekaar snel opvolgen en van het idyllische pad dat je van het ene naaar het andere leidt. Vreemd hoe accommodatie en commercialisering plots wegvallen. Maar daarvoor heeft men in Lastres toch wel iets bijzonders ontworpen: originele pelgrims-verkeersborden die we op de meer dan 2000 km Compostelaweg nooit gezien hebben!
Van de vele dorpskerkjes is dat van San Martiño do Real het laatste. Dan komen we in Samos, met zijn Benedictijnerklooster, al in de 7de eeuw gesticht. Een mooie, rustige plek. Hier gunnen we onszelf morgen de enige rustdag van dit laatste wandeltraject.
We zetten vandaag 28 038 stappen, goed voor 20 km.
Van Las Herrerias tot Fonfria: het Galicisch gebergte in
Vandaag lopen we een echt bergtraject, waarbij we aan het begin al 600 m omhoog moeten. De regenjas gaat aan en uit, maar fris blijft het altijd. We gaan nu in Galicië komen en daar valt in de droogste maand (juni!) evenveel neerslag als in de natste bij ons. Aan de grenssteen brengen een naar huis wandelende Galiciër en Paul samen enkele strofen van " Un canto a Galicia" in het Galicisch natuurlijk - wie kent Julio Iglesias nog?
O Cebrero is het eerste Galicische dorp. Door de bouwstijl, de muziek die er klinkt en zelfs het landschap gaan Ierland en Wales hier meer door je hoofd dan Andalusië, en dat blijft de hele dag zo. We zien de eerste ronde pallozas met hun strooien daken en zien in de oeroude preromaanse kerk de miraculeuze kelk die op de Galicische vlag prijkt.
In de namiddag is het telkens weer stijgen naar een volgende hoogte en afdalen naar een boerendorpje met telkens een natuurstenen kerk. Een mooie, heel karaktervolle streek!
Vanop de Alto do San Roque kijkt een reusachtige bronzen pelgrim, die zich door de regen werkt, uit over de bergen. Compostelagangers, het soort mensen waar je alles kan van verwachten, hebben zijn voeten van de nodige blarenpleisters voorzien. De laatste hoogte die we passeren is de Alto do Poio, het hoogste punt van de Galicische camino.
Samen met een vrolijke groep twaalfjarigen - een schoolproject op de camino - dalen we gelijkmatig af tot Fonfria. Door de leraar op kop blijven met een dwaas liedje sfeer en tempo erin. Ook voor ons.
In Fonfria tafelen we 's avonds gezellig met andere pelgrims in een grote palloza. De wandelschoenen rusten braafjes op het rek.
We zetten vandaag 28 091 stappen, goed voor 21,5 km.
Heerlijk wandelweer! Goed dat we gisteren die vermoeiende Camino Duro genomen hebben, want nu we braafjes de kronkelende vallei van de Valcarce volgen, lopen we voortdurend aan de rand van de carretera nacional. Gelukkig is die heel rustig. De Spanjaarden, die al zo lang mooie wandelpaden voorzagen, sturen de Compostelagangers hier veel het asfalt op.
De vallei is mooi, maar we geraken de autoweg moeilijk kwijt. Hoog boven ons zien we geregeld weer andere viaducten verschijnen.
We stappen vandaag niet ver en hebben dus alle tijd. In Ambasmestas gaan we in een geitenmelkerijtje kaas kopen (en zien zo het melken bezig). We bezoeken er het preromaanse kerkje (en krijgen zo van een bejaarde vrijwilligster een kwartier Spaanse uitleg). We observeren andere wandelaars (en stellen zo vast hoe guitig de talrijk aanwezige Zuid-Koreanen kunnen lachen als ze een selfie nemen). Alles stapt hier naar Compostela, zelfs de rode sla wordt als Compostelapijl aangeplant.
We gaan maar vijf mekaar snel opvolgende dorpen ver. Al vóór twee uur zijn we in ons verblijf in Las Herrerias.
Door het raam kijken we al uit op wat we morgen aanpakken: het grensgebergte met Galicië. Dat zal een heel flinke klim vragen. Reden dus om op het terrasje preventief uit te rusten.
We zetten vandaag 15 105 stappen, goed voor 11 km.
Van Cacabelos tot Trabadelo: echt niet ziek genoeg
We stappen flink door temidden van de wijngaarden van de westelijke Bierzo, met hun wijnstokken van soms een kachelpijp dik. Een heel mooi gebied!
Het stadje Villafranca del Bierzo wordt ' het kleine Compostela' genoemd, vooral omwille van de Puerta del Perdon, het portaal van de Santiagokerk dat naar de pelgrimsweg is gericht. Als een pelgrim zwaar ziek was, kon hij hier al een volledige aflaat krijgen en een ruim pelgrimskerkhof stond ook al te zijner beschikking. Nu wordt Marina wel sinds gisteren door buikpijn geplaagd en Paul zijn linkervoet is wat gezwollen, dus wie weet... Maar neen, de poort wordt voor ons niet geopend. We bekijken dan maar het beeldhouwwerk errond. De belevenissen van de Drie Koningen worden uitgebeeld: hun tocht, hun bezoek in Betlehem, ..
We zien hier een Sint- Jozef die apart gaat zitten dubben hoe dat eigenlijk kan: zo een geboorte waar geen vader aan te pas gekomen is.
Onder de religieuze gebouwen hier is zeker de Sint- Nikolaaskerk het bekijken waard. En dan valt er te kiezen: verder langs de gewone weg of de mooiere variante van de 'Camino Duro', die het in de hoogte zoekt? Twee Duitse Compostelagangsters die we na twee biertjes tot de zwaardere route horen besluiten, sterken ons in ons plan. Het wordt flink klimmen - een zwaar dagtraject. En opmerkelijk: op de 12 km Camino Duro zien we verder geen Compostelagangers.
We zetten vandaag 30 672 stappen, goed voor 23 km.
We stappen de oude stad van Ponferrada uit langs de horlogetoren. Hoewel de hoofdstad van de Bierzo minder inwoners heeft dan Mechelen, blijven we nog bijna 10 km op beton of asfalt lopen, door flink bevolkt en even flink verrommeld gebied.
Een bordje langs de weg nodigt uit de streekwijn te komen proeven. Wij houden het, zoals we nu al 107 dagen doen, overdag bij water, koffie of eens een sapje. Vanop een cafeterrasje gaan we aan het tellen: in een kwartier komen er iets meer dan 20 stappers voorbij. Later op de dag tellen we nog eens, met ongeveer hetzelfde resultaat. Zo'n 90 per uur dus! Fietsers zijn er maar half zoveel. Toch wel druk in dit laatste kwart van de Spaanse Camino Frances.
Het valt ook op dat er hier nu veel meer kerken open zijn. Meestal staat er dan een vrijwilliger die een stempeltje in je stempelboekje zet. Wij beginnen nu stempeltjes te ontlopen, want het boekje moet tot Santiago dienen. Een bord in Camponaraya vertelt dat dat nu nog 200 km is. Maar de wat ongemakkelijk afgewende blik van Sint-Jakob maakt ons argwanend. Terecht, zo blijkt: het is nog minstens 205 km, naargelang hoe je precies loopt.
Plots wordt alles veel mooier, eerst het weer. We steken een autoweg over, van waarop de enkele passerende auto's ons aanmoedigend toetoeteren. En dan volgt ook het landschap: weg de lelijkheid, nu alleen nog bergen ver weg en wijnstokken met jong blad dichtbij.
We zijn lekker vroeg in Cacabelos. Nu die wijn toch eens proeven...
We zetten vandaag 21 371 stappen, goed voor een kleine 16 km.
Van El Acebo de San Miguel tot Ponferrada: als een tempelier
In de voormiddag dalen we zo'n 600 m af, langs Molinaseca met zijn Romeinse brug en verder tot Ponferrada. Dat is de laatste echte stad voor Compostela.
De Tempeliers, ridder-monniken die de pelgrims beschermden, bouwden hier in de 12de eeuw een groot fort. Een plaats om een namiddag halt te houden? De gerestaureerde tempeliersburcht lijkt net iets teveel op het Legokasteel waar onze kleinkinderen mee spelen, maar is wel groot en daardoor indrukwekkend.
Zoals wel meer in Spanje ligt de oude stadskern wat leeg terzijde - het leven heeft zich naar de moderne straten verderop verplaatst. Door het koude weer er bovenop is het er toch wel heel stilletjes. Uit verveling dan beginnen te drinken als een tempelier? Toch maar niet, want we willen morgen fit verder.
Een bezoek aan de burcht maakt veel goed. Achteraf kopen we in een souvenirwinkel- de verkoopster staat in een lekker warme jas achter de toog - enkele trotse tempeliers. Voor het Legokasteel, natuurlijk.
We zetten in de voormiddag 20 560 stappen, goed voor 14,5 km.
Van Rabanal del Camino tot El Acebo de San Miguel: langs het ijzeren kruis
We trekken vandaag de Montes de León over bij koude wind. Moet dat echt met kleumende handen in de lussen van onze sticks? We proberen het met een sok over de hand en dat lukt! Waarom zou dit niet de 'new look' voor Compostelagangers worden?
De weg stijgt, eerst naar het sedert 2000 weer tot leven gekomen bergdorp Foncebadon, dan verder tot de hoogste plaats van de Camino Frances, waar zich het Cruz de Ferro bevindt. Hier laten we de grote kei achter met bijna 40 namen erop van mensen die vroegen hem erop te schrijven en 5 andere steentjes. Zo droegen we hen een stukje met ons mee. Onder het ijzeren kruis bovenop een enorme houten paal zie je twee uitersten tegelijk. Esthetisch gezien ligt daar een lelijke steenhoop, menselijk gezien een pakkend monument, door heel veel gewone mensen samengebracht, van wat die mens tot mens maakt: de droom van iets, de hoop erop en het werken ernaartoe.
We lopen de hele dag door het mooiste heidelandschap dat we ooit gezien hebben, langs mixed borders zoals geen enkele tuinarchitect ze kan aanleggen, met boomerica en vele andere kleurige heide- en bremsoorten.
Het is dalen tot de bergnederzetting Manjarin op 1450 m. In een soort hut waar de wind rond fluit, mag je hier voor een donativo (gift) schuilen en je van warme drank bedienen. De grootste bezienswaardigheden zijn Tomas en zijn compagnon zelf, als hedendaagse tempeliers-pelgrimshelpers.
Al afdalend zien we in de donkere verte al de bergketen liggen waarover we over enkele dagen Galicië zullen in trekken.
We zetten vandaag 24 107 stappen, goed voor 17 km.
Van Astorga tot Rabanal del Camino: zo dadelijk regen
Heerlijk zonnig, maar frisjes, zo is het de hele dag.Onze handschoenen zijn we vergeten, dat worden dus al vlug halfverkleumde vingers. Ook als de echte ochtendkilte verdwijnt, blijft het vreemd: we wandelen de hele dag met kap op tegen de kou, maar ook met zonnebril wegens het felle licht. En we lopen tegen een kille westenwind in, maar krijgen geregeld een heerlijke zuiderse kruidenmix in de neus
En het vreemdst van al: we zien uit het westen wolken aankomen en zijn er zeker van dat we over een uur in de regen lopen. Alleen is dat een uur later nog net zo, en later nog,... tot het einde van onze dagtocht.
We komen in het karige landschap van de Maragateria en kiezen een wegvariante om het geklasseerde dorp Castrillo de los Polvozares te zien. Mooi met zijn huizen in roze-rode natuursteen! En in Spanje geldt: hoe langer de naam van de gemeente, hoe kleiner ze is.
Wat verder voegen we weer in tussen de veel vluggere stappers op de gewone Compostelaweg. Een jonge man vertelt dat hij vandaag 69 km stapt om een vriendengroepje weer in te halen. Wat verder komen we een Mechelaar tegen die zegt dat zijn normale dagafstand 45 km is. Alle respect!
Het is vandaag vooral een symfonie in geel. Het blijkt dat we ons - volkomen onbewust - in camouflagekledij hebben getooid. Vooral voorbij El Ganzo, met weer zo een open klokkentoren, meestal van ooievaars voorzien, wordt het landschap mooi.
Als we aankomen in Rabanal del Camino, op 1150 m, schijnt de zon nog altijd, al stuift er uit de blauwe lucht geregeld wat vocht in ons gezicht.
We begeven ons naar de vespers. De Montes de León vlak voor ons liggen in een onheilspellend grijs. Afwachten bij welk weer we morgen de Cruz de Ferro-pas op geraken.
We zetten vandaag 29 031 stappen , goed voor 22 km.
In april werden we al geregeld aangesproken, we kregen zelfs enkele ongeruste mailtjes: Stappen jullie niet verder?? Aan fut ontbreekt het ons niet, maar het was er toen even minder het moment naar. Nu gaan we, met de zomer in aantocht, weer op stap. En we hopen deze keer tot in Compostela te geraken, dat is nog ongeveer 270 km.
We komen al vlug bij de bekende Cruz de Ferro-pas. Bij het bestijgen ervan dragen vele Compostelagangers volgens de traditie een steen mee. Vele van onze vrienden vonden het een mooi idee dat we op een kei van 650 gram symbolisch hun naam, of die van een geliefde zouden meedragen. Er staan nu 36 namen op. Er kunnen er nog bij. We kregen ook enkele persoonlijke stenen (kleintjes wat lief dat jullie ons zo ontzien).
Onze tocht gaat door het gebergte van León, daarna komen we in het bergachtige Galicië, Spanjes regenrijkste provincie. De regenbroeken liggen al klaar!
Het wordt een mooi traject, zegden ons enkele mensen die het kunnen weten.
Wel erg druk, zei men ons ook.
We kijken ernaar uit.
