Wat doet een Compostelaganger die de hele weg achter zich gelaten heeft en de stad van Sint-Jakob bereikt? Zeker naar de kathedraal gaan om de crypte te bezoeken en o.m. de botafumeiro te zien, het wierookvat van 54 kg dat in een boog van 65 meter lengte heen en weer gezwierd wordt. Dat gebeurt aan het einde van de pelgrimsviering. Kwatongen beweren dat men dat doet om de reuk van al die ongewassen pelgrims weg te krijgen.
Het valt tegen: de kerkgevels zijn zopas prachtig gerestaureerd, maar het interieur is gevuld met stellingen en plasticfolie. Gelukkig is de crypte te bezoeken en de botafumeiro is tenminste te zien. We kunnen ook, naar eeuwenoud gebruik, onze armen over de schouders van het Sint-Jakobsbeeld op het hoofdaltaar leggen, dank zij een trapje dat daar vernuftig achterdoor loopt. We zijn even met onze gedachten bij een pas overleden kennis en de pijn in ons eigen leven, maar vooral bij de zovelen die we bij deze tocht hebben ontmoet of die ons hebben aangemoedigd of soms gevraagd om hier voor hen of een dierbare te bidden.
Een pelgrimsmis kan in de kathedraal niet, maar is er wel 's avonds in de (te kleine) kerk van San Fiz. Hartverwarmend!
Ook : door de straten van de oude stad lopen, het kathedraalmuseum bezoeken en het klooster van San Martiño Pinario, zo barokkerig barok dat je er bijna gaat van hyperventileren (en we zijn al wat gewoon geraakt in het land van de Sint). Verder: de markt bezoeken en gewoon genieten van de sfeer bij de aankomende pelgrims op het plein voor de kathedraal. Zelf bereiden we onze terugkeer voor.
Vanuit A Labacolla stap je nog 5 km over een heuvelrug en dan heb je plots een uitzicht over Santiago. Dit is de Monte do Gozo, de berg van de vreugde. Aan de beelden van twee pelgrims is te zien hoe zij de kathedraal al in de verte ontwaren.
Beneden gekomen stappen wij nog kilometers door een nietszeggend modern stadsdeel vooraleer we in de oude stad komen. Daar bezoeken we nog de Santa Maria do Camiñokerk, bekijken we een zeer mooie cruzeiro, volgen we almaar de gele pijlen...
En dan sta je, door een lang portaal gekomen, op het brede plein voor de kathedraal, de Praza do Obradoro. Je ziet blijdschap, je ziet tranen, je groet mensen die je onderweg ontmoet hebt, je gaat, zoals bijna iedereen, moe op de grond zitten. We zijn er! We zijn zeer gelukkig over deze tocht. Hij was voor ons de markering van de overgang van drukke en voldoening gevende beroepsjaren naar rustiger tijd. Het was een geregeld thuiskomen in wandelritme, dicht bij de natuur ook. Hij heeft ons nog dankbaarder gemaakt voor alle goede mensen en dingen die we ontmoet hebben.
We halen direct onze Compostelabrief af, het document dat bewijst dat je de bedevaart hebt gedaan. We moeten een flink uur aanschuiven. Maar onze stempelboekjes, juist tot het laatste van de 152 vakjes gevuld, komen geloofwaardig genoeg over.
Vandaag was het een flinke 12 km gaan (16687 stappen), maar vooral: aankomen in een pelgrimsstad die al voor zoveel duizenden belangrijk is geweest. Wijzelf zijn er 118 dagen naartoe gefietst en gestapt.
Hier gewoon maar aankomen is eigenlijk weinig, maar voor ons ook zeer veel.
Aan het echte aanvoelen van deze stad beginnen we morgen.
Koud is het niet, maar op een uurtje of zo na is het de hele dag in de motregen lopen. We stappen wel aangenaam door eiken- en eucalyptusbossen.
Terwijl we pauze nemen, tellen we de voorbijkomende stappers. We tellen er 45 in een kwartier, dat zijn er omgerekend 180 per uur. Veel? Als je zelf wandelt, ga je ongeveer geilijk met de anderen vooruit en is het echt niet zo druk. Als een file of processie, zoals wel eens gezegd wordt, ervaren we dit alleszins niet.
Het regent soms wel eens wat steviger en we zijn blij dat we even in het droge kunnen in een albergue met de naam "Kilometro 15". De weg wordt kort!
In de namiddag komen we aan A Labacolla, waar we zullen verblijven. Een T-shirt bij de wegwijzer herinnert aan de wasgewoontes hier. De middeleeuwse pelgrims schrobden zichzelf en hun kleren hier schoon in de beek vooraleer ze feestelijk Santiago binnentrokken. Wij begeven ons maar onder de douche. We vertrokken twee weken geleden uit Astorga en stapten 268 km, dan mag dat toch wel eens?
Doordat ons verblijf een km van het Compostelapad ligt, liepen we iets verder dan de kilometerpalen doen vermoeden.
Het is nu nog 11,5 km naar Compostela.
We zetten vandaag 28 058 stappen, goed voor 19,5 km.
De statistiek heeft haar rechten: hoe zou men hier aan al die neerslag komen als het niet af en toe regende? Vandaag hebben we prijs: we vertrekken bij zachte regen. Alle wandelaars verdwijnen in regenkledij. Maar eigenlijk mogen regenbroek en -jas het grootste deel van de dag uit. We voelen nog af en toe een stevige Atlantische windstoot. Maar die frist op bij het vele bergop -bergaf, al blijven we altijd wel rond de 400m.
Heerlijk, de geur van die eucalyptusbossen. Eigenaardig genoeg zijn het niet zozeer de bomen die ruiken, maar de eikelachtige zaden op de grond en vooral als erop getrapt wordt. De beste manier: laat andere wandelaars 5 tot 10 m voor je lopen en dan: snuiven! Lijkt op ouderwetse neusontstopper.
Het is 15 ° als we in het stadje Arzúa aankomen. Bij dit weertje volgen we de raad van onze gids: begeef je naar de Praza España, naar de Churreria O Furancho d'Santiso en bestel "churros con chocolate". Wat calorietjes, maar lékker! In te prenten voor wie ooit in Arzúa passeert.
De weg brengt ook opvallend veel stilte - er zijn niet half zoveel stappers als op de zonnige weekenddagen - en daarnaast kool (voor de plaatselijke soep, de caldo galego), koeien (voor de plaatselijke kazen) en eucalyptusbos (voor de plaatselijke geur).
Er zijn ook de vele hydrangea's en nu ook fuchsia's.En dan is er nog de eigen Compostela-esthetiek, met bijvoorbeeld bloemetjes in afgeschreven wandelschoenen.
Tot Compostela is het net geen 30 km meer.
Tot aan ons verblijf wat terzijde van de camino zetten we 27 824 stappen, goed voor 20 km.
Zo flink als gisteren zijn we al niet meer: we nemen het Spaanse ontbijtje in ons verblijf en zijn pas na 8 uur weer op pad.
Idyllisch landelijk gebied en heerlijk wandelweer, wat wil je meer? De bergen worden stilaan heuvels en aan de toenemende grootte van de maïsdrogers te zien wordt het land almaar vruchtbaarder. De corredoiras tussen de vele gehuchten zijn de heerlijkste wandelwegen die we op onze tocht gezien hebben. Vorige dagen zagen we wel eens wat eucalyptusbomen, nu zijn er grote aanplantingen van die reusachtige, uit Australië naar hier gehaalde bomen. Als er met de buxussen uit Korea zoveel motten mee naar België gekomen zijn, dan hier toch misschien een paar koala's? We speuren overal, maar vinden er geen.
In Ponte Campaña krijgen we een hele chique lakzegel: aan het opwarmen van lak en het inplakken van een kleine medaille besteedt men heel veel moeite.
Op de weg blijft de gezellige drukte van een heel divers publiek heersen. Zolang de studenten nog examens afleggen, maken flink wat Spaanse scholieren mee de dienst uit. En opvallend: nooit zagen we een zo groot aandeel van de stappers sukkelen, hinken en manken als hier.
We zien weer heel wat oude dorpskerken. Het bijzonderst is de Santa Mariakerk in Melide, met haar romaanse schilderingen.
We zij pas tegen 17 uur in ons verblijf, want het was weer een flinke trip. We lezen hier dat tot aan de kathedraal in Santiago de Compostela nog 46 km en 701 meter resten. Maar onze Duitse gids, in wie we alle vertrouwen hebben, spreekt van 48,8 km. Een verscheurend probleem natuurlijk: wat doen we met die 2 km en 99 meter??
Eén ding staat vast: we hebben vandaag 28 167 stappen gezet. Dat is goed voor 21 km.
