Ik kreeg vandaag de kans om rond te zwerven in een oude textielfabriek die in het begin van de jaren '90 zijn activiteiten stopte. En de tijd staat hier werkelijk stil, net alsof bepaalde zaken hier onaangeroerd zijn blijven staan. Nog steeds aan het wachten tot iemand zal komen om het weer ter hand te nemen en weer aan het werk te gaan. Kleine tafereeltjes, stilleven uit een ander tijdperk.
Zaterdagmorgen, een straat in de zon met schaduwplekken. Mensen lopen mij voorbij dwars door mij. Mijn gedachten zijn elders, ergens anders dan in deze straat. Ik zie mezelf in de etalageruiten, weerspiegeld als een schim en ik dwaal verder door de straat, oppassend dat ik niet trap op mijn eigen schaduw.
De straat is leeg. Ik ben alleen. Door het open venster hoor ik het geluid van een saxofoon. Geen bekende melodie, enkel afzonderlijke tonen, korte deuntjes. Filmgeluid voor mij alleen. Ik kijk naar boven maar zie niemand voor het venster. Ik ben een stilstaand beeld omgeven door wervelende kleuren met het geluid van een tenorsaxofoon als soundtrack. Een gevoel van onzekerheid overvalt mij. Sax maakt mij altijd weemoedig.
Door het open raam weerklinkt saxofoonmuziek. Een student die oefent. Eens wordt hij een beroemd jazzmuzikant. Nu oefent hij iedere dag en s avonds tracht hij wat bij te verdienen in een kroeg. Hij blijft erin geloven, zijn eigen gang gaan.
De muziek houdt op, mijn film stopt. En de mensen op straat lopen mij weer voorbij. Ik stap maar verder, alleen, mijn eigen lot tegemoet. Een schaduw in de zon.
Hij liep daar zomaar, met rode rugzak, op weg naar zijn trein. Verder niets, geen verhaal. Enkel iemand die naar huis gaat, zijn weekend tegemoet of moet ik zeggen iemand die gelukkig naar huis gaat zonder iemand tegen te komen met slechte bedoelingen of zijn mijn gedachten misschien te negatief de laatste dagen !
Het was zonnig vandaag en ik kuierde wat rond in de omgeving van het station. En bij het station, daar bleef de tijd stille staan. Een modern verkeersbord of is het een stationsbord uitsluitend bestemd voor de goede werking rond het station, in ieder geval een modern bord met een reglement uit het jaar stilletjes. Let dus goed op waar je uw kar en paard 'parkeert' bij het stationsgebouw.
Vervallen kamer, afgerukte lavabo, loshangend behang, spinnenrag overal, opgevreten gordijnen vergaan in de stoffige tijd en de stilte die ruist in mijn oren. De poëzie van de vergankelijkheid.
Dezer dagen zijn er overal plechtigheden om het einde van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Een oorlog die de meeste mensen van tegenwoordig enkel kennen van filmbeelden, foto's en documenten. De oudstrijders verminderen in aantal, de overlevenden worden ouder. Ik hoop dat men niet vergeet !
Op Radio 1 hadden ze het vandaag over het versturen van een brief aan God. In Nederland kan het blijkbaar en de brieven komen ergens aan, waar dat ook moge zijn, en worden veronderstel ik gelezen. In België had, volgens een woordvoerder van de Post, nog niemand een brief gestuurd naar God. Naar Sinterklaas wel, voegde hij eraan toe, want die zijn adres was bekend. Maar aan God, nee, daar had hij nog nooit van gehoord. Waarschijnlijk zou die brief terechtkomen bij de onbestelbare stukken post om later, als er geen afzender gevonden werd, de brief te vernietigen. In België bestaat God dus niet, althans toch niet bij de Post. In Nederland wel.
Ik zou het toch wel eens willen proberen. Even een brief sturen aan God. Maar hoe te beginnen ! Even googelen . Brief aan God ingetikt en tot mijn stomme verbazing kom ik op een site terecht. Wel van de Evangelische Omroep maar toch, bekende Nederlanders hebben wel degelijk een brief aan God verstuurd. Van Paul de Leeuw, Paul Van Vliet tot Thé Lau.
Leest u ze zelf maar de persoonlijke brieven aan God van bekende Nederlanders als u er geïnteresseerd in bent: http://www.eo.nl/portals/themes/home.jsp?theme=5277689
Een paar zinnetjes van Paul Van Vliet wil ik u echter niet onthouden omdat ze nauw aansluiten bij mijn gevoelens:
Ik denk na over de grote vragen van het leven, de zin van alles, over het waartoe, waarom en waarheen ? Wat wil ik nog, wat kan ik nog ? De toekomst is afzienbaar geworden en een zekere haast om achter de waarheid te komen is geboden. Langzaam groeit de behoefte aan een nieuwe zingeving, zoals het modewoord het zegt.
Ik vind U in de liefde, in adembenemende kunst, in de onschuld van een kind, in eerbied voor het onbegrijpelijke.
Misschien moet ik het absurde idee om een brief te schrijven aan God toch maar eens doen. Ooit eens !
Als de Japanse kerselaar bloeit dan ontstaan tijdloze beelden, die evengoed in een ander tijdperk kunnen gefotografeerd zijn. Dan komt de nostalgie terug boven drijven en mijn zachte ik is er weer. Ben ik zo gevoelig geworden ?
Deze namiddag ben ik even gaan wandelen in het bos. Een ideaal moment in de lente want dan zie je een zee van blauw tussen lentegroen. Boshyacinten, bij ons in de Vlaamse Ardennen beter bekend onder de poëtische naam "blauwe kousjes". Ik heb geen idee van waar die naam komt of als die naam eveneens gekend is in andere streken van Vlaanderen. Het is in ieder geval heel fotogeniek en al dat rustgevend blauw tijdens het wandelen doet mij ontstressen.
Ik erger mij tegenwoordig aan alles en nog wat. Ik weet niet of je dat ook hebt. Deze morgen nog, de radiopresentator van Radio 2 was weeral vol enthousiasme over het weer bezig.
En wat doet u vandaag bij deze mooie voorspelde lentedag. Vandaag wordt de kaap van 20 graden bereikt en misschien overschreden. Ideaal terrasjesweer, gaat u ook voor een bruin kleurtje ? En zo gaat het maar door. Ik heb goesting om te bellen dat er mensen zijn die moeten werken vandaag en dat ze heel de dag binnen zitten. En ik heb geen tijd om tijdens de werkuren op een terrasje te zitten en vanavond als ik thuis kom zal ik waarschijnlijk geen goesting meer hebben om op een terrasje te zitten.
Het is nog maar ochtend en ik zit me dus al te ergeren. En wacht maar als het weer weeral een dag minder zal zijn. Ach Frank, je had mooi weer voorspelt. Hoelang gaat dit nog duren ? Weet je wat ik zou willen roepen: Ach mens hou toch op, als je een heel jaar mooi zonnig weer wilt verhuis dan naar Spanje. In Noorwegen hebben ze een mooi gezegde: Er bestaat geen slecht weer alleen maar slechte kleding.
Maar ja, hoe ouder ik word hoe meer ik me dus erger aan kleine dingen. Thuis, op het werk, op straat dan zou ik willen roepen STOP het is genoeg geweest. Ik wil me niet langer ergeren. Ik wil innerlijke rust, maar dan begint het opnieuw. Waarom ligt dat notaatje op mijn bureau, ik weet dat al lang, ik ben er mee bezig; waarom nemen de meeste vrouwen hier de woensdag als vrije dag of stoppen ze altijd vroeger, waarom beschouwen deze dames dat als een verworven recht, waarom kan ik de woensdag nooit vrij nemen omdat de meeste vrouwen dan juist deze dag nemen, waarom .Ach mensen luister niet naar mijn ergernissen of je komt even zenuwachtig als ik ! Mens erger je niet !
Het was 1942, volop oorlogstijd, mijn ouders woonden toen in Antwerpen. Ik was toen net geboren en had nog een oudere zuster van vier jaar. Het was een verschrikkelijke tijd in Antwerpen in die periode. De Joden moesten een Jodenster dragen en in de zomer waren er overal razzias. Ik was natuurlijk te klein om iets te herinneren van die tijd. Ik heb het allemaal van horen vertellen. Mijn ouders vonden het blijkbaar heel gevaarlijk worden en wilden vluchten want in die periode werden de eerste Joden opgepakt en opgesloten in Breendonk en later in de Dossinkazerne van Mechelen.
Ik luisterde stil naar deze getuigenis van deze man. Het was net alsof ik er niet meer was, zo ingetogen zat hij daar in zijn zetel met nog steeds dat briefje in zijn handen.
Maar het mocht niet zijn, mijn vader werd die week opgepakt, toen hij op straat liep en meteen weggevoerd naar Mechelen. Mijn moeder heeft hem nooit meer teruggezien. Diezelfde zomer is hij gedeporteerd naar Auschwitz. Mijn moeder was natuurlijk bang, ze had nog kinderen. Ze wist niet goed wat ze moest doen maar ze wou ons absoluut redden. Het plan was dat ze wou vluchten naar het platteland. In Antwerpen maakte ze geen kans. Om weg te geraken maakte ze een verschrikkelijke keuze, een hartverscheurende keuze voor een moeder. Ze zou mij meegeven met een goede vriend die heel betrouwbaar was en ze zou later met mijn zusje vertrekken omdat ze meer kans maakte dan op stap te gaan met twee kleine kinderen.
Ik werd in een appelsienenkistje gestopt. Natuurlijk waren er geen sinaasappelen in die tijd, maar we hadden nog altijd zon een kistje. Ik lag tussen oude kleren. Met een deksel met spleten. Enne hij keek me nu recht aan, zoals je ziet heb ik het gered. Mijn moeder en mijn zusje daarentegen ze hebben het niet gered. Ze zijn opgepakt. Misschien verraden, niemand die het weet. Hij schudde zijn hoofd en fluisterde ze zijn ook gestorven in Auschwitz. Ja weet je, ik heb alles horen vertellen toen ik ouder was, ik wou weten wat er met mijn ouders, mijn zusje is gebeurt. Hij streek met zijn hand over zijn hoofd en gafdan het briefje terug aan mij. Het spijt me zei ik, wat een triest verhaal. Maar ik heb toch nog een vraag voor u. Dat briefje, hoe zit dat, hoe past dit in dit verhaal ?
Wel, toen mijn moeder mij meegaf aan die vriend had ze iets op een brief geschreven. De tekst was, ik ken hem nog helemaal uit het hoofd: Mijn lieve zoon, deze zware en afschuwelijke tijd brengt me in verwarring en ik weet niet goed wat ik moet doen. Ik doe wat ik het beste vind voor jou. Moest er iets gebeuren met mij dan zal er een dag komen dat je deze brief zal lezen. Wat er ook moge gebeuren met mij je blijft altijd, waar ik me ook mag bevinden, in mijn gedachten en mijn hart. Laat de Heer je beschermen en goed bewaren in een appelsienenkistje. Dat was de volledige tekst van het briefje maar door de ouderdom en het altijd plooien is het deel met de tekst bewaren in een appelsienenkistje afgescheurd. Dat is dan achtergebleven in die lade van die kast toen ik hem verkocht had. Weet je, mijn vrouw is enkele maanden geleden overleden, we hadden geen kinderen, ik ben nu helemaal alleen. Ik ben de enige overlevende van mijn familie. Ze zijn allemaal vermoord.
Ik was sprakeloos. Wat een verhaal, een tragedie, ik wist niet meer wat te zeggen. Iemand die zoiets meegemaakt had.
Merci voor het terugbrengen van dit deel van de brief. Wacht eventjes. Hij ging naar de gang en ik hoorde hem de trap opgaan. Ik was er niet goed van. Wat een stukje papier allemaal voor emoties teweeg had gebracht, zowel bij de oude man als bij mezelf. Op de kast stond een foto van een echtpaar, toch al een tijdje geleden gefotografeerd, een huwelijksfoto in zwartwit. Zijn huwelijksfoto, hij zag er gelukkig uit.
Mooi hé, hij stond achter mij, ik had hem niet gehoord, ja ze was heel mooi mijn vrouw.Hier en hij reikte me een identiek stukje A4 papier aan, het bovenste stuk, met het eerste en grootste deel van de tekst. Ondanks de ouderdom was het potloodgeschrift nog best leesbaar. De twee stukken waren terug herenigd, een stuk geschiedenis die ineen paste.
Ik ben nog een tijdje bij hem gebleven. Een man met een stukje papier als enige herinnering aan zijn moeder. Joseph, 64 jaar en helemaal alleen.
Volgende week ga ik hem terug bezoeken, iedere week, zolang ik kan.
Ik ben dezelfde dag nog naar Kerkstraat 25 gereden en zoals de naam deed vermoeden lag het inderdaad aan de kerk. Nummer 25 was een gewoon rijhuis, een beetje vervallen of beter gezegd niet goed onderhouden. De vensters hadden dringend een likje verf nodig, en de gordijnen achter het glas hadden een grauw kleurtje. De rolluiken van de bovenste vensters waren beneden. Een mistroostige boel. Ik belde aan. Ergens in het huis hoorde ik een bel. Verder niets. Ik belde nog eens, en plots, heel onverwachts ging de deur open. Er stond een oude man voor mij, toch in de zeventig schatte ik, een kop zoals Einstein met heel verwarrendresterend lang wit haar en verder kaal, maar dan zonder snor. Ja, wat kan ik voor je doen ? Nu ik zover was wist ik niet goed meer hoe ik moest beginnen. Meneer, woont u hier ? Ik zag hem kijken alsof ik een geest was ofeen of andere idioot, een gevaarlijke gek. Of ik hier woon, natuurlijk woon ik hier, waarom wilt u dat weten ? Hij was nog pienter deze man. Was u eigenaar van een kast die u verkocht heeft aan een brocanthandelaar ? Nu begon hij toch argwaan te krijgen, hij deed zelf een stapje achteruit. Wacht, doe de deur niet dicht, ik heb iets gevonden dat waarschijnlijk van u is. En ik haalde het briefje tevoorschijn.
Hij werd wit en hield zich vast aan de deur, draaide zich dan om en ging naar binnen, de deur openlatend. Ik ben hem dan maar gevolgd.
Zijn handen trilden toen hij het briefje aannam. Hij staarde naar het briefje en toen hij opkeek waren zijn ogen vochtig. Het is heel lang geleden zei hij, dit briefje is van heel lang geleden.Van in de oorlog. U moet weten ik ben jood. Er volgde een lange stilte. Ik zal u alles vertellen, het is een lang verhaal.
Een volkomen fictief verhaal die waar zou kunnen zijn.
De chagrijnige verkoper stond er gelukkig nog. Hij herkende mij meteen. Ah, is meneer tochgeïnteresseerd in die kast ? Een koopje meneer, omdat het voor u is. Euh, nee dat ding pastniet in mijn interieur, maar moest ge soms weten wie de vorige eigenaar was, ge zou er mij veel plezier mee doen. Met zijn dichtgeknepen oogjes keek hij me aan. Meneer is de plezantste thuis zekers, waarom wilt ge dat weten. Beroepsgeheim hé.Ik wou gewoon weten van wie dat briefje is die ik gevonden heb in die kast. Hij kneep zijn ogen nog feller dicht. Ja menneke, houdt iemand anders voor de zot hé. Als ge niets wilt kopen gaat dan maar elders. Ik moest en zou te weten komen van wie die kast was. Bon, ik koop niets van u maar ge krijgt vijf euro als ge me informatie kunt geven van wie die kast is. Hij krabde in zijn vettige haar en ik zag hem nadenken. Vijf euro hé. Het zal niet gemakkelijk zijn hé, ik moet dat opzoeken in mijne boek. Het zal tijd kosten hé en tijd kost geld. Kijk als die informatie voor je zobelangrijk is geef mij tien euro en we doen zaken. Tien euro !!! Afzetter, dat is profiteren van mijn goedheid. Tututuut, tien euro en we hebben een deal. Ik stond te twijfelen, tien euro was veel geld voor zo stom briefje maar aan de andere kant was mijn nieuwsgierigheid groot om iets te weten te komen over die eigenaar. Oké deal zei ik, als je me onmiddellijk weet te zeggen wie de eigenaar was. Zijn mond viel open en je zag hem denken dat hij veel meer had moeten vragen, nu het zo gemakkelijk ging. Tien euro hé, bon k zal even in mijn camionet gaan zien naar mijn boek.Ik ga mee zei ik want ik vertrouwde hem niet met zijn boek. Zijn boek was een oud schoolschriftje met ezelsoren en verfrommelde kaft. Hij likte aan zijn vingers terwijl hij aan het bladeren was doorheen dat groezelige boekje. Een essenhouten kast met gedraaide poten en schuifladen las hij luidop, hierzie, ik heb het al gevonden. Ik heb dat gekocht een maand geleden van een oud meneerke. Geen goede zaak gedaan hé, t was eengierigaard, ik heb daar mijn broek aan gescheurd. Ik wou hem dat boekske uit zijn handen sleuren, hij bleef maar zeuren. Hierzie, Dat meneerke woont in de Kerkstraat 25, zijn naam weet ik niet meer, vergeten op te schrijven. Kerkstraat 25, in deze gemeente ? Hij hield zijn hoofd wat schuin en bekeek me weer met toegeknepen ogen aan. Kerkstraat 25, meer kan ik je niet zeggen en mag ik nu mijn tien euro. Ik zou het ermee moeten doen. Ik had een adres.
Een volkomen fictief verhaal die waar zou kunnen zijn.
Bewaren in een appelsienenkistje. Zo stond het op het briefje dat ik gevonden had. Wat moest ik bewaren ? Wat was een appelsienenkistje ? Een kistje om appelsienen in te bewaren, een houten krat. De vraag echter die mij het meest bezig hield was wie de schrijver van dit briefje was. Ik vond het briefje, netjes geplooid, in een lade, van een kast op de rommelmarkt.
De verkoper, de huidige eigenaar van die kast wist van niets, of deed alsof. Iemand zal dat in die schuif gestoken hebben om iemand te kloten zei hij. Zijd ge geïnteresseerd in die kast ? Dat krakkemikkig geval kon mij echt niet bekoren maar dat briefke. De belangstelling van de brocanthandelaar was direct gedaan. Pak dat klotebriefke maar mee zei hij en ging meteen een andere toekomstige klant lastig vallen.
Ik had dus mijn geheimzinnig briefje. Het was de helft van een in tweeën geplooid A4tje, netjes afgescheurd op het plooilijntje, en dat half A4tje was netjes in vieren geplooid. Een ordentelijk mens, de eigenaar van het papiertje. De tekst bewaren in een appelsienkistje was in potlood geschreven met nogal sierlijke letters. Man of vrouw ? Een eerder vrouwelijk geschrift maar het kon ook een ordentelijke, keurige man zijn, nogal pietluttig. Zo iemand die overal briefjes voor schrijft, alles netjes geordend, gestructureerd. Ik draaide en keerde het velletje papier op zoek naar nog andere aanwijzingen die mij iets wijzer zouden maken over de schrijver ervan. Aan de achterzijde stond echter niets. Ik hield het velletje tegen het licht.
Niets te zien, geen watermerk, geen verborgen schrift. Zo kwam ik nergens. Toch niet met dat velletje papier. Ik moest terug naar de rommelmarkt, naar die kast waar ik het briefje gevonden had. Wie was de vroegere eigenaar ?
Op de parking van de Lidl stond hij, ik schrijf wel degelijk hij, want een zwarte BMW 1 Serie vind ik wel een mannelijk model. Nogal hoekig en niet rond van vorm zoals de meeste modellen nu allemaal zijn. Een BMW op de parking van de Lidl, nu ja, niet elke BMW rijder zal welvermogend zijn zeker. In ieder geval, ik zal het maar toegeven, dat modelletje vond ik wel iets hebben. Helaas liggen mijn financiële prioriteiten op een ander vlak voor het moment dan een BMW uit de 1 Serie. Ik deed een toertje rond de wagen en dan zag ik het. Heiligschennis, welke onverlaat had op de achterkant van zijn wagen in roze letters "Fuck me. I am famous" gekleefd !!! Ik ben uit nieuwsgierigheid nog eventjes op de parking blijven staan en ik had geluk, nadat ik juist mijn fotootje getrokken had, kwam hij af. Modieus gekleed ventje, zonnebankbruin, licht kalend. Fuck me. I am famous. Komt dat tegen, op de parking van de Lidl. Ik weet niet of hij succes heeft met zijn oproep maar smaak heeft hij zeker niet. Dju toch, op zo'n mooie wagen.
Niets rustgevender dan op een mooie lentedag naar de voorbijvarende bootjes op de Schelde gaan kijken. Voor sommigen misschien een banale bezigheid maar mij doet het toch iets. Ik heb altijd zin om "bootjestop" te doen en mee te varen naar de volgende halte.
fotograffiti
