Er was eens een Japanse steenhouwer die hard werkte voor een gering loon (cfr. Multatuli). Hij wou liever rijk zijn en rusten op een rustbank. Een engel kwam en sprak: 'u zal zijn zoals u gezegd hebt' en hij was een rijk man. Het begin van een cyclus waarin hij vervolgens koning, de zon zelf, een wolk en rots wil zijn omdat elk volgende toestand hem machtiger leek en hij met elke voorgaande toestand 'ontevreden' was. Wanneer hij merkt dat hij als rots zwakker is dan diegene die in hem houwt, wil hij die steenhouwer zijn....
Weet u wanneer u te weten komt wat écht belangrijk voor u is? Wanneer u sterft. Max Havelaar vertelt dat in het gedicht: 'Ik weet niet wanneer ik sterven zal'. Hij beschrijft de omstandigheden waarin hij zou kunnen sterven en wat anderen dan zullen zeggen maar hij weet: 'Ik zal het niet hooren.' Maar als hij sterft te Badour, oostwaarts tegen den heuvel waar het gras hoog is, dan zal 'Adinda' (zijn geliefde) daar voorbijgaan...
'en de rand van haar sarong zal zachtkens voortschuiven langs het gras...Ik zal het hooren.'
Als er iets schokkends gebeurt, reageren mensen op twee manieren: ze klappen open of ze klappen toe. Dat mag maar 'open' en 'toe' klappen zijn werkwoorden die tegengesteld zijn. Hoe gaat dat samen? Ik zou het niet weten.
Dat open en toe klappen doet mij denken aan een vis en die is stom.
Verslaving. Ze wist er alles van. Weliswaar beperkt tot sigaretten. Over de fysieke kant van de verslaving wou ze niet spreken want die kon ze nog wel de baas, dacht ze. Het probleem zat hem in het psychische. Ze was het immers eens met Oscar Wilde: "De enige manier om van een verleiding af te komen is eraan toegeven".
Ze wou graag een baby-kangoeroe zijn. Lekker in de buikzak van haar moeder kruipen, met haar neus net boven de rand om de wereld te kunnen bekijken maar vooral, vooral haar warm en veilig voelen, geborgen, knus, dicht tegen dat grote lijf aan, opgekruld en zacht. En als ze zich bedreigd voelt, helemaal in elkaar kunnen duiken, diep in de donkere buikzak, naar boven kijken en 'mama,mama' roepen.
Ik heb haar geantwoord dat ze moeder van zichzelf moet worden.
Ik verval altijd in twijfel als ik de uitspraak 'uw kandidatuur is weerhouden' hoor. Ik weet dat het betekent dat ze behouden werd, aanvaard werd maar mij geeft het woord weerhouden altijd juist het omgekeerde gevoel: tégen gehouden.
Tegelijk twee verschillende (+ en -) waarden of strevingen hebben noemt men ambivalentie. Ik heb ermee leren leven.
Vreemd hoe snel we ons in relaties in één bepaalde positie plaatsen: ofwel bóven de ander, ofwel ónder de ander. Een beetje zoals in het dierenrijk. In de eerste positie voelen we ons beter, krachtiger, dominant, ouderlijk. In de tweede positie ervaren we onszelf als minderwaardig, zwakker, onderdanig, kinderlijk. In sommige relaties slingeren we zelfs voordurend van de ene naar de andere positie. Allemaal erg vermoeiend.
Enkel wanneer we elkaar recht in de ogen blijven kijken, bestaat er een gelijkwaardige relatie. Hoe zalig is dat niet.
Met welk dier zou u zich op dit moment identificeren? Een beer? of een leeuw? of een zeepaardje? of een blauwe reiger? Het dier dat we kiezen zegt altijd iets over onszelf. Hoe we momenteel zijn of hoe we zouden willen zijn. Wat zou het worden voor u? Ik zou graag een dier zijn dat in het water leeft (nee, geen mossel), met een zekere grootte (nee, geen visje), dat langzaam beweegt (nee, geen dolfijn) en zowel zeer hoog als zeer diep kan gaan: jaja een walvis. Ik heb een boek over de betekenis van totemdieren oftwel van dieren en hun symboliek.
Een walvis staat symbool voor schepping, creativiteit en wederopstanding. Hoe beloftevol klinkt dat!
Een van de verhalen uit het boek van C.P. Estes (De ontembare vrouw, Gottmer, 1997, p.144-147) is 'Skelettevrouw' en gaat als volgt: een vrouw die nog slechts als een skelet op de bodem van de zee lag, zat op een dag vastgehaakt aan de boot van een visser. Ondanks zijn pogingen van haar verlost te raken, werd ze meegesleurd naar zijn huis. In het schijnsel van het vuur ontwarde hij haar beenderen tot ze weer goed zaten. Toen hij tijdens zijn slaap een traan van verdriet en verlangen liet, dronk de skelettevrouw die op tot haar dorst gelest was. Daarna stak ze haar hand in zijn borst en trommelde op zijn borst terwijl ze 'vlees, vlees, vlees' riep. Al zingend zong ze zich tot een volledige vrouw waarna ze samen sliepen en verder leefden.
Zelfs deze verkorte versie, zonder alle details, roept toch al ontzettend mooie beelden op, niet?
Toon Tellegen heeft een bundel (2009) met de prachtige titel: "Stof dat als een meisje". Meer dan 50 stukjes tekst die altijd over hetzelfde gaan: het gevecht tussen een man en een engel. De zin: ...en hij sloeg de man neer...komt meermaals voor. Ik kan er mij in herkennen. In de engel.
Het lijkt misschien niet zo maar het is een heel vertederend gebaar.
We hebben geleerd om voorzichtig te zijn. Een tikkeltje wantrouwen is soms terecht. We zijn al eens bedrogen uitgekomen. Ons afschermen van de wereld biedt troost. Een pantser aantrekken is doorgaans een goede zaak. De anderen zijn toch veelal de vijand. Die we voortaan beter met wapens tegemoet treden. Zoals een ridder in volledig harnas!!
Hoed jezelf voor deze evolutie. Ergens bestaat er nog genade.
Mensen treden op verschillende manieren met elkaar in contact. Je kan makkelijk zelf de eerste stap zetten of niet. Je kan makkelijk op de uitnodiging van de andere ingaan of niet. Je kan dominant zijn of niet. Eén ding is vrijwel gemeenschappelijk: iedereen voelt zich enigzins beledigd als de ander niet op jouw uitnodigend gebaar ingaat. Dat komt omdat men de reactie van de ander belangrijker acht dan de eigen actie naar de ander. Nochtans zou het omgekeerde waar moeten zijn. Anders maak je je actie en jezelf ondergeschikt aan en afhankelijk van de ander.
Ga staan waarvoor je wil staan, zonder ook maar enige verwachting naar de andere toe. Geloof mij, vooral het laatste maakt je sterk.
Een dialoog is niet hetzelfde als een gesprek. Een gesprek is een mondeling onderhoud en als dat over koetjes en kalfjes gaat blijft dat een gesprek. Een dialoog veronderstelt méér. In een dialoog zet je jezelf in, wie je bent en waarvoor je staat. In een dialoog geef je jezelf bloot zonder schaamte en zie je de andere bloot zonder verwijt. Een dialoog is prettig en pijnlijk tegelijk.
Een dialoog is pas mogelijk als er veel zelf en weinig ego aanwezig is.
Volwassen zijn. Ik hou er niet van en ik wil het niet zijn. Niet omdat ik nog kind wil blijven, integendeel zelfs. Maar volwassenheid betekent, lichamelijk of geestelijk, volgroeid zijn; de volle wasdom bereikt hebben. Alsof ik voltooid zou zijn. Lichamelijk mag ik rijp zijn maar geestelijk wil ik nog kleine toppen scheren en naar hoge toppen uitreiken. Mijn perspectief is dus alles-behalve volwassen zijn.
Ik wil wel heel graag een wijze oude vrouw worden.
Loslaten. Een moeilijke aangelegenheid voor mensen die hartstochtelijk van aard zijn. Loslaten is voor hen 'offeren'. Het meest dierbare opgeven. Zoals Abraham zijn zoon. Datgene wat ze helemaal niét willen, tóch willen. Over alle grenzen heen.
Begrenzen, je hebt er die er zeer goed in zijn. Het zijn mensen die hun eigen normen en waarden centraal stellen en alle anderen daaraan afmeten. Het leven is zeer eenvoudig voor deze mensen: anderen zijn goed of slecht, voor of tegen hen, waardevol of waardeloos. Ze staan niet open voor de rest van de wereld.
Begrenzen, het is iets anders dan zich bedekken, zich verschuilen, zich versluieren. Hier is er wel openheid maar ze is niet direct.
Autonoom. Is dat een mooi woord voor alleen? Blijkbaar niet want autonoom betekent 'zelfstandig in ethische en filosofische zin' terwijl het woord alleen slaat op 'zonder gezelschap'. Zelfstandigheid en gezelschap sluiten elkaar niet uit. En toch. Zoals een mens die in relatie staat, nog altijd op zichzelf blijft, zo staat een mens die zelfstandig ageert, nog altijd in relatie. Beide in hun uiterste vorm zijn illusies.
Passionele relaties willen beide illusies tegelijk in stand houden.
Sommige mensen identificeren liefde met datgene wat mooi, goed en waar is. Wat daar niet beantwoordt is geen liefde. Ik ben het daar niet mee eens. Het is belangrijk om wat mooi, goed en waar is en wat lelijk, slecht en illusoir is in één en dezelfde opslag te kunnen zien....
....en dan tóch nog ervoor kiezen om het mooie, goede en ware te blijven zien: liefde waar ikzelf moeilijk aan toe kom.
