Lange tijd was het voor mij een raadsel waarom huiskamerpapegaaien die al geruime tijd hoofdzakelijk een gezonde pelletvoeding eten, toch een abnormaal laag gehalte aan calcium in het bloed hebben.

Maar eigenlijk is de oorzaak niet zo ver te zoeken....Mensen en dieren maken in hun huid onder invloed van UV-B- licht, afkomstig van zonlicht, het vitamine D aan.

Vitamine D zorgt er voor dat calcium gemakkelijker vanuit de darm wordt opgenomen uit de voeding, en zorgt er tevens voor dat calcium uit het bloed in de botten wordt opgeslagen.

Calciumtekort geeft bij jonge vogels skeletafwijkingen (rachitis), bij volwassen vogels botontkalking (osteoporose) en kan ook zenuwstoornissen geven. Calcium is namelijk nodig voor een normale zenuwprikkeloverdracht. Hierdoor kunnen (vooral grijze papegaaien) aanvallen van epilepsie krijgen. Of ze kunnen, zoals bij een recente patiënt van mij, nu en dan eens van hun stok 'vallen'.  Een papegaai die nu en dan van zijn stok valt, ook al haalt hij akrobatentoeren uit, dat is geen normale situatie.....ook al vinden sommige eigenaars van wel.

Calciumtekort kan ook aanleiding geven tot verenplukken. Een theorie zegt dat de huid dan kan gaan 'tintelen', wat voor de nodige irritatie zorgt.

Calcium kan worden aangeboden onder verschillende vormen. De ene vorm zal echter makkelijker opgenomen worden door de darm dan de andere. De best opneembare vorm is onder de vorm van calciumlactaat, terug te vinden in het produkt calcilux.

Erge vormen van calciumtekort worden best eerst behandeld met calciuminjecties in de borstspieren.  

Houders van reptielen hangen meestal een lamp boven het terrarium dat UV-B licht uitstraalt. Ze worden onder andere verkocht onder de naam 'true light' omdat ze het spectrum van het zonlicht immiteren. Deze lampen kunnen uiteraard ook boven een papegaaiekooi gemonteerd worden.

Op de foto's :

-bloedanalyse van een papegaai met een te laag calciumniveau in het bloed

-een goed opneembare calciumbron : calcilux

-Een mogelijke oorzaak van vederpikken is een te laag calciumgehalte in het bloed

-Verrijking in de kooi van mijn blauwvoorhoofdamazone : het plaatsen van stokken van een wilg. De meeste papegaaien zijn constant bezig met die volledig kapot te bijten. Op die manier fixeren ze zich minder op hun veren. Uiteraard moeten de stokken dan regelmatig vervangen worden.

Een roodstaartraafkaketoe werd binnengebracht met evenwichtsstoornissen. De vogel werd eenzijdig gevoederd met zonnepitten omdat het dier, ondanks verschillende pogingen, alleen  maar deze voeding wilde eten. 

De kaketoe had in het verleden al heel wat eieren gelegd, vandaar dat er in het begin werd gedacht aan zenuwstoornissen door calciumtekort, temeer omdat de vogel bij aankomst nog een ei gelegd had in de transportkist.

Het dier werd gehospitaliseerd en calciuminjecties werden toegediend.  Toen bleek dat de toestand van het dier snel verachterde en het dier eerder mankte op één poot, werden röntgenfoto's genomen.

Het bleek een fractuur van het dijbeen met sterke verplaatsing van de twee delen van het bot. (foto 1 : cijfer 1 in het bovenste fractuurdeel van de femur, cijfer 2 in het onderste fractuurdeel).

Er werd besloten tot een operatieve ingreep met het plaatsen van een intramedullaire pin (in het beenmerg) én een bijkomende pin met schroefdraad in het onderste deel van het dijbeen, waarbij beide pinnen met elkaar werden verbonden met een plastiek buisje gevuld met een snelhardende polymeer. (beschrijving en tekeningen van de procedure : foto's 2 en 3)

De operatie werd sterk gecompliceerd door het fragiele dijbeen doordat het hele skelet gedemineraliseerd was door langdurig calciumtekort in de voeding en door het feit dat het een erg schuine breuk was. Na een zenuwslopende operatie was dit het best mogelijke resultaat (te zien op de foto nr 4). De schuine fractuur zorgt er mede voor dat er voldoende contact is tussen de fractuureinden om aan elkaar te groeien ondanks de niet perfecte stand. Er zal een verkorting van het dijbeen optreden, maar dat zal gecompenseerd worden door het iets meer strekken van het kniegewricht.

Op foto 5 zie je hoe de omgebogen pinnen uit het bot steken. God zij dank was het niet nodig de vogel een kraag om te doen, wat extra stress voor het dier zou hebben teweeg gebracht.

Foto 6 en 7 : gedurende de hospitalisatie werd dagelijks een papje op basis van pelletvoeding (met extra calcium gesupplementeerd) via een kropnaald toegediend. Injecties met onstekingsremmer en een antibioticum werden eveneens toegediend voor pijnbestrijding en het voorkomen van infectie van het bot.

Foto 8 : controlefoto na 3 weken : er is reeds een goede verkalking aanwezig tussen de 2 fractuureinden.

Na 4 weken werden de pinnen verwijderd onder anesthesie.

Foto 9 : röntgenfoto na verwijderen van de pinnen

Foto 10 : de verwijderde pinnen en de brug die de pinnen verbond

Op de laatste foto's zie je dat de vogel de behandelde poot reeds heel goed kan gebruiken. 

Na in totaal 5 weken hospitalisatie mag de vogel naar zijn partner terugkeren. 

Deze jonge pauwfazant werd dood aangetrokken in de volière zonder dat de eigenaar voorafgaand symptomen had opgemerkt.

De vogel was afgemagerd, dus blijkbaar al langer ziek. Maar zoals gekend zijn vogels meester in het verbergen van hun symptomen.

Bij lijkschouwing werd de diagnose 'histomoniasis' gesteld.

Histomonas meleagridis is de veroorzaker van  de ziekte ‘histomoniasis’ of ‘ black head’ en komt vooral voor bij kalkoenen, patrijsen, pauwen, fazanten en korhoenders. Kippen zijn minder gevoelig maar kunnen soms toch de ziekte ontwikkelen.

Histomonas meleagridis is een eencellige parasiet en nestelt zich in de blinde darm en de lever waar ze soms dodelijke schade aanrichten.

Deze ziekte heeft een ingewikkelde cyclus : de parasiet nestelt zich in een bepaalde wormsoort die in de darm kan voorkomen, namelijk de worm ‘heterakis gallinarum’. De parasiet histomonas zal dan naar de eitjes van de worm migreren en wanneer deze via de mest worden uitgescheiden, kunnen die dan weer opgegeten worden door regenwormen of andere ongewervelden. Wanneer dan een andere fazant die regenworm opeet, zal ze zich besmetten.

De besmetting hoeft niet persé via deze weg te gaan, en kan ook rechtstreeks via bijvoorbeeld besmet drinkwater van de ene vogel op de andere overgaan.

De behandeling gebeurt door middel van een produkt 'ronidazole' dat momenteel niet makkelijk meer te verkrijgen is.

Typische letsels bij lijkschouwing : ronde letsels op de lever (met een ingedeukte rode kern en witte rand). Deze letsels kunnen soms versmelten tot één geheel (PIJL op de foto).

 Ook toont de wand van de blinde darm  tekenen van ontsteking (verdikking en zweren). (STER op de foto)

Deze oude perzikkoppapegaai (agapornis roseicolli) is de lieveling van het gezin en krijgt reeds gedurende 1 jaar een speciale behandeling nadat hij door een thrombose werd geveld.  Het kopje van 'Polleke' is bij momenten 180° gedraaid, maar desondanks trekt hij zijn plan, kan eten en klimmen...Toch wordt hij regelmatig wat bijgevoederd met een papje voor handopfok papegaaien om zijn gewicht op peil te houden en krijgt hij nu en dan een vitamine-injectie.

Verder krijgt hij medicatie voor arthrose (druppels in de bek met ontstekingsremmer), 2 soorten 'bloedverdunnende' middelen, waaronder een verdunde aspirine-oplossing en veel TLC (tender loving care) van zijn eigenaars. Polleke voelt zich blijkbaar nog goed in zijn vel, geeft aan en krijgt van zijn baasjes nog heel veel liefde. Hopelijk nog voor een hele tijd...

Door zijn speciale behandeling komt hij nu en dan eens op logement in de dierenartsenpraktijk, wanneer zijn baasjes er eens voor een weekendje op uit trekken...

Op een van de foto's krijgt hij zijn vitamine-injectie.

Tijdens het spelen met andere kittens belandde een nagel in de oogbol van dit jong katje. Door het 'leeglopen' van de oogbol valt de inwendige druk in het oog weg en komt automatisch het netvlies los, waardoor het dier blind wordt op dat oog. Daarenboven was er daardoor een infectie in de oogbol aanwezig wat zorgde voor heel veel pijn. De beste oplossing in dergelijke gevallen is de oogbol verwijderen en de oogleden (na het verwijderen van een reepje ooglid van beide oogleden, zodat ze aan elkaar kunnen groeien) aan elkaar hechten. Het diertje moest tijdens het genezingsproces gedurende 14 dagen een halskraag dragen om krabben aan de hechtingen te vermijden.

Eerste 4 foto's : het kitten tijdens de operatie onder anesthesie

Laatste 2 foto's : 14 dagen later. De hechtingen zijn pas verwijderd.