Zoals meer Belgen/Vlamingen stort ik af en toe wel eens iets op een rekening voor "het goede doel". De officiële media laten wel zien hoe hoog sommige noden zijn, hoe gerechtvaardigd sommige verzuchtingen, hoe schrijnend het contrast tussen onze welvaart en de rampspoed van anderen. Deze morgen was er een bericht op de radio dat mijn neiging tot geven en mijn goedgelovigheid flink op de proef stelt. Als ik het goed begrepen heb, zouden er in Pakistan 30.000 spookscholen zijn, scholen die alleen op het papier van het ministerie van onderwijs bestaan, maar die noch gebouwen, noch kinderen hebben. De zgn. leraren worden daarentegen wel iedere maand betaald. En we weten dat daarnaast Pakistan ook beschikt over een leger met atoombommen. Dichter bij huis zijn de misstanden in de Bulgaarse wees- en gehandicapteninstellingen (toch een lid van de EU) nog altijd niet uitgeroeid. Ik begin te denken dat ik liever ter plekke zou gaan, dan geld te storten. Uit mijn (Russische) ervaringen weet ik dat aanwezigheid vaak veel meer uithaalt dan het sussen van je geweten met een symbolische geldstorting.
Ik ben aan het denken gezet door de vraag van Peeters en Pichal vanmorgen op Radio 1: hoe zijn de slaagkansen voor interculturaliteit ? 6 burgemeesters, die het probleem zouden moeten kennen (Genk, Heusden, Lokeren, Sint-Niklaas, Gent en Zele) lieten zich bijzonder pessimistisch uit over de slaagkansen van interculturaliteit en integratie. Opmerkelijk daarbij is dat zij het dan steeds hebben over de Turkse en Marokkaanse gemeenschappen. Ik ben er helemaal niet uit of integratie mogelijk/noodzakelijk is. Als ik even terugplooi naar een domein dat ik iets beter ken: de muziek, dan zijn er toch wel wat opvallende dingen. Neem nu de Koningin Elizabethwedstrijd: mijn herinneringen gaan terug naar de massale aanwezigheid van Japanners, Chinezen, Koreanen, Russen, zelfs een verdwaalde Syriër. Eén van de toonaangevende Bachuitvoerders van dit ogenblik is het Collegium Bach Japan o.l.v. Masaaki Suzuki. En op elke koorweek van Europa Cantat zie je (jeugd)koren uit China, Japan, Singapore, ... prominent aanwezig. Opvallend is echter de totale afwezigheid van zgn. Islamitische landen. Kan iemand mij uitleggen waarom (vooral na de 15e eeuw, toen de Moren verdreven werden uit Spanje) er zo een afgrond gaapt tussen culturen van zeg maar de islamitische wereld en de onze?
Vandaag worden er in het Toscaanse Forte dei Marmi twee en vijftig kaarsjes uitgeblazen door Andrea Bocelli en zijn nieuwe vrouw Veronica Berti. Bocelli werd geboren in Lajatico (Toscanië). Vanaf zijn geboorte leed hij aan glaucoom. In het begin kon hij nog een beetje zien, maar, na een ongelukje bij het voetballen, werd hij op twaalfjarige leeftijd helemaal blind. Ondertussen gaat hij al 28 jaar mee in het internationale circuit, waar hij uitgegroeid is tot een ster met grote allure. Het blijft hinken op twee gedachten: zijn grote debuut was met een overwinning op het festival van San Remo in 1994, succes dat hij in 1995 nog eens dunnetjes over deed met Con te partiro: het popgenre dus. Maar even goed schittert hij in de klassieke wereld en maakte hij schitterende opnames van bvb. het Requiem van Verdi. In 2005 heeft hij, vlakbij zijn geboorteplaats het Theatro del Silenzio geopend, waar hij in de maand juli zijn grote nummers ten gehore brengt.
Tijd om weer terug te gaan naar de aanstaande concerten van KORILE en MUSICA AD NIVES. Eén van de liedjes die Koor & Stem ons aanreikte in "Zingen tot morgenvroeg" is Domino van Clouseau. Clouseau beheerst al 23 jaar de scène in Vlaanderen. Hun hits behoren tot het collectief onderbewustzijn: Daar gaat ze, Als je lacht, Domino, Anne, Nobelprijs ... Koen Wauters mag dan al heel relativerend zingen over Domino: "ze hield niet van Clouseau, wel van Mozart en zo". Ik houd in elk geval van de schitterende begeleiding die dit lied ondersteunt en maakt tot wat het is.
Op een bepaald ogenblik is verjaren niet echt leuk meer. Maar ... ineens horen van mensen die je een plaatsje in je hart hebt gegeven is dan weer des te leuker. Zelfs in Rusland en Hongarije schijnen ze te weten dat er nog ergens een oude knar rondloopt in België die al lang niet meer in de spiegel op zoek gaat naar een bijkomend grijs haar. Bedankt en ... hopelijk geen jaar wachten vooraleer we mekaar zien, horen, kusjes geven.
Ik krijg er toch stilaan genoeg van: het lijkt wel of we ineens geconfronteerd worden met een onbekend fenomeen: de pedofilie. In een onverdachte krant als De Morgen wordt deze week door oud-rector Oosterlinck van de KU Leuven het verschijnsel in de kerk in een wat juistere context geplaatst. De commissie Adriaensen beschrijft 475 gevallen waarvan men redelijkerwijs mag aannemen dat ze over een periode van 30 à 40 jaar gaan: 10 à 15 gevallen gemiddeld per jaar. Dat doet natuurlijk niets af aan de gruwel van sommige feiten en praat niks goed.
Wil je misschien toch even noteren dat men het aantal pedofielen in een bevolking schat op 0,2 à 1 %: 20.000 tot 100.000 in België, 32.000 tot 160.000 in Nederland. Stop de eenzijdige aanval op de kerk.
Als we Rita en Fanny niey gehad hadden, ging het maar een mager beestje zijn, onze stand op UITKijk Mechelen. Maar gelukkig was Rita, ondanks een crash van haar pc toch nog op de proppen kunnen komen van foto's (weliswaar van voor 2008). Trek nu effe de standhouders af van de aanwezigen, en dan was het - toch zeker in de voormiddag - geen massale toeloop. Dat kon echter onze pret niet bederven. Van bij het inzingen was het duidelijk dat we het goed gingen doen. En ik heb dan ook met veel genoegen naar de beentjes gekeken: het beste beentje namelijk dat voorgezet werd. Leest mag gerust fier zijn op zijn aanwezigheid op deze vrijetijdsmarkt.
Heel eventjes was er een controverse: moest het nu sneller of juist langzamer? Deze discussie krijg je vaak in de klassieke muziek als de componist wel iets geschreven heeft als "allegro ma troppo" : iedere nieuwe editie wordt niet alleen beoordeeld op zijn muzikaliteit, maar vaak ook op de tempi die de dirigent heeft genomen. Een Bruno Walter deed het anders dan een Philip Herreweghe. En waarschijnlijk zou Mendelssohn het oneens geweest zijn met Harnoncourt als ze het over Bach hadden. Soms kan je heden ten dage terugvallen op een opname die door de componist of de originele uitvoerder zelf gemaakt is. Maar zelfs dat hoeft geen wet van Meden en Perzen te zijn: Muziek blijft iedere keer weer een herschepping.
Voor de onrustige zielen: luister eens naar Wannes Van de Velde in "Ik wil deze nacht". Deze uitvoering gaat er wel met een sneltreinvaart van door, en klopt blijkbaar niet met ons collectief geheugen. Hoe wij het doen zien we wel.
Raymond van het Groenewoud is een veelzijdige artiest die verschillende genres in z'n repertoire heeft steken. Rock, chacha, wals, kleinkunst, gospel, ... noem maar op hij heeft het wel al eens gedaan. En op enkele uitzonderingen zo goed als allemaal in het Nederlands.
Hij werd geboren in Schaarbeek op 14 februari 1950. In België dus, maar z'n ouders zijn afkomstig van Amsterdam. In de jaren '70 begon hij als gitarist bij Johan Vernimmen. Als snel vormde hij een eigen groep met oa Erik Van Neygen. Hij trad op de voorgrond en ging solo met een vaste begeleidingband: De Centimeters. In 1977 kwam de doorbraak met het album Nooit meer drinken. Daarop stond de hit Meisjes. De komende jaren stond hij op het festival Torhout-Werchter. Er volgende nog meer hits en hij had zelfs succes in Nederland. In 1981 trekt hij zich even terug uit de schijnwerpers en The Centimeters woren opgedoekt. Hij houdt zich bezig als producer en schrijft muziek voor films als Brussels by night. Hij maakt nog wel lp's maar het is vooral in 1990 dat hij helemaal terug is. Dan heeft hij zowel in België als Nederland een nummer 1-hit met Liefde voor muziek.
Hij maakt nog meer muziek, waaronder de hits Vanavond ga ik uit en Verlangen die door Clouseau worden opgenomen. In 1995 komt één van z'n mooiste pareltjes: Twee Meisjes, gecomponeerd voor de film Walhalla.
Folkmuziek is moeilijk te definiëren. Over het algemeen zegt men dat het "muziek door en voor het volk" is. Het is geen orkestmuziek, meestal eenvoudig en kenmerkend is de pakkende melodie die gemakkelijk mee te zingen valt. De muziek werd/wordt vaak op plaatsen gespeeld waar mensen spontaan samen komen: in Engeland en Ierland de pub, op markten, op volksfeesten. De beste liedjes zijn vaak simpel en kunnen door iedereen meegespeeld of meegezongen worden. Tegenwoordig worden in het genre ook electronische instrumenten gebruikt (synthezisers), maar oorspronkelijk gebruiktemen vooral oude instrumenten zoals de gitaar, de viool, de banjo, de handtrom ... Als mensen het nieuws wilden horen in de tijd dat de radio en tv niet bestonden, dan moesten ze maar naar de markt om de liedjeszanger te horen zingen van de 'vreselijke moord in Nijlen'.
De aandacht voor de volksmuziek was in de 19e en bein 20e eeuw bijzonder groot. Musicologen deden hun best om de soms eeuwenoude volksliederen op te tekenen en te catalogeren: Bartok is daarvan een illuster voorbeeld, dichter bij ons bijvoorbeeld Van Duyse. De volksliedjes werden op een bepaald moment op een olympisch hoog niveau getild. Denk maar aan de vrouwengroep "Mystères des voix Bulgares".
In onze komende concerten brengen wij een lied van Laïs. Laïs is een Belgische folkgroep, die uit drie zangeressen uit Kalmthout bestaat. Hun carrière begon in 1994 en met hun speciale sound veroverden zij de podia. Sindsdien traden zij op over heel de wereld tot in China toe. Wij zingen "Dorothea", een meeslepend verhaal over een jong nonnetje, waarvan nog altijd niet duideliojk is waarom ze nu eigenlijk doodgaat. Komt daarheen, komt daarheen.
Mensen met een goede muziekkenis, die in een koor zingen; denken wel eens dat ze rustig wat repetities mogen missen. En zoals steeds ... "excuses zijn gemaakt om er gebruik van te maken". Het is aan de dirigent om uiteindelijk - in samenspraak met zijn bestuur - om te beslissen of iemand wel dan niet mag meedoen op een uitvoering. Misschien toch goed overwegen dat het heel demotiverend kan zijn voor de trouwe koorleden als daar ineens toch een einzelgänger op de eerste rij mag staan. Bijzonder gênant wordt het - zoals ik recent hoorde vertellen over een concertje - dat zelfs onschuldige toeschouwers merken dat een koorlid (wat inderdaad repetities miste) zelfs haar mond niet gelijk kon opendoen met de anderen. En wat te denken over een lied waarin de mannen noodgedwongen verstek moesten laten gaan?
Om u te troosten, een mooi stukje Russische koormuziek:
Leopold Stokowski (Londen 18 april 1882 - Londen 13 september 1977), was een Amerikaanse chef-dirigent, orkesttrainer, pionier in stereo-opnames, arrangeur van de muziek van J.S. Bach en ... vrouwenliefhebber. Zijn bijnaam was "the charlatan of orchestral playing". Op het moment dat Stokowski het podium van ieder willekeurig orkest beklom en het concert of de repetitie startte, nam het orkest bijna automatisch de klankkleur aan die Stokowski wilde horen. Hij zie niets, hij deed niets - hij dirigeerde nooit met een dirigeerstokje - hij keek alleen en projecteerde de klankkleur die hij wilde horen op het orkest. Stokowski vond dat een orkest gedreven, romantisch, orgelend, zwoel, gepassioneerd en precies moest spelen. Vooral in Londen was hij populair en ontstond er een echte personencultus rond hem. Controverses genoeg rondom hem. Hij kreeg alle banbliksems naar zijn hoofd toen hij bijvoorbeeld de laatste maten van de negende symfonie van Beethoven herschreef ("verbeterde"). Wat hij met Bach uitstak kan ik nog altijd horen op een plaat hier thuis met de titel "Bach Spectacular". Vandaag zouden zijn interpretaties absoluut niet meer aanvaard worden, maar in zijn tijd was hij een fenomeen. 33 jaar geleden stierf hij, bijna 96 jaar oud. Het jaar tevoren had hij nog een vijfjarig contract gesloten met CBS Records.
Enkele dagen geleden ben ik flink van leer getrokken tegen de Minister van Onderwijs. Maar gelukkig bestaan ze nog: de meesters en juffen met hart voor hun kinderen, met bezieling, met enthousiasme voor hun werk. Meester Ivan van de Sint Lugardisschool in Belsele is daarvan een geweldig voorbeeld. Niet dat hij de moderne media schuwt, integendeel : tik maar eens op Google in "De gabbers van meester Ivan" en je komt terecht op een blog om duimen en vingers van af te likken. Het beeld dat je van de pas beëindigde bosklas krijgt is schitterend. (Heeft natuurlijk ook te maken met ons Lise die er aan deelnam). Maar er is veel meer : de kinderen leren op een verantwoorde manier internet gebruiken. Kijk maar eens bij de interssante links: zelfs ik was geboeid.
Tussen 1806 en 1810 was de broer van Napoleon Bonaparte, Lodewijk Napoleon, koning van Nederland.
In een achtergebleven koets op het slagveld van Waterloo is een kristallen fluit gevonden. Naar alle waarschijnlijkheid ging het hier om één van de kostbare kristallen fluiten van de gebroeders Napoléon. Uiteindelijk bleek dat het een Laurent was, de zeer in trek zijnde Parijse bouwer. Toen na de nederlaag van Waterloo Lodewijk Napoleon gedwongen was uit Nederland te vluchten moest hij bovendien zijn omvangrijke muziekcollectie in het Koninklijk Paleis achterlaten. Deze collectie is tot op de dag van vandaag weinig bekend gebleven. In 1806 benoemde Napoleon Bonaparte zijn lievelingsbroer tot Koning der Nederlanden. Lodewijk Napoleon verbleef met zijn vrouw Hortense de Beauharnais in meerdere paleizen : hij liet bijvoorbeeld het oude stadhuis van Amsterdam verbouwen tot paleis, midden in het centrum van de hoofdstad, op het Dam plein. Sindsdien is dit paleis de residentie van de Nederlandse Koninklijke Familie gebleven en de fortepiano van Hortense de Beauharnais is daar zorgvuldig bewaard.
Aan het begin van zijn koningschap vroeg Lodewijk Napoleon aan zijn vrouw Hortense om een uitgebreide hofhouding te houden -Hortense was niet minder dan de dochter van de Keizerin van Frankrijk. Waarschijnlijk heeft Hortense zelf op haar fortepiano Hoffmeister met enkele gasten gespeeld, evenals het nogal virtuoze pianoconcert van Sterkel.
Lodewijk Napoleon hield in het bijzonder van de dwarsfluit en benoemde in 1808 Louis Drouet solist van de Koning der Nederlanden. Drouet was toen door heel Europa beroemd voor zijn virtuoos fluitspel. Hij werd de Paganini van de fluit genoemd. In 1792 te Amsterdam geboren was Louis François Philippe Drouet al op zijn zevende leerling van het Conservatoire de Paris. Vanaf 1811 zou Drouet solist van de Keizer van Frankrijk worden en fluitleraar van Napoleon Bonaparte.
De omvangrijke bibliotheek van Lodewijk Napoléon maakt deel uit van de Archieven van het Huis van Oranje.
Alida liet mij weten dat zij Bart De Wever vindt lijken op Napoleon. In oneliners zijn ze alvast aan mekaar gewaagd.
Napoleon was een machtig man, maar met een lengte van 1 meter 67 was het maar een klein mannetje. In de militaire staf van Napoleon bevond zich een veldmaarschalk die juist enorm opviel door zijn enorme lengte: maarschalk Michel Ney was ruim 2 meter lang.
Op een dag hield Napoleon een militaire bespreking waar ook maarschalk Ney bij aanwezig was. Het viel Napoleon op dat de maarschalk een beetje gebogen liep: een houding die onwaardig was voor een veldmaarschalk in het leger van Napoleon. Toen Napoleon hem vroeg waarom hij dat deed antwoordde Ney:
"Sire, ik vind het lastig dat ik groter ben dan u, terwijl u toch de keizer bent."
Napoleon schudde met zijn hoofd. "U ziet het verkeerd, mijn beste. U bent langer. Ik ben groter."
Sinds twee van mijn kleinkinderen op Elba op vakantie geweest zijn, zijn de spelletjes met piraten vervangen door Napoleon. Ik heb nooit iets speciaal met zeerovers gehad. De fascinatie voor Napoleon daarentegen werd ons in de Poësis (5e latijns-grieks heet dat tegenwoordig) ingelepeld door Pater Vandersmissen s.j., zelf maar een vuist hoog. Zoals het bij de jezuieten toentertijd de gewoonte was, dat de klastitularis de meeste vakken voor zijn rekening nam (latijn, grieks, frans, nederlands, geschiedenis, godsdienst); zo moest deze pater ook het tijdperk 'Moderne geschiedenis' aan ons geven. Napoleon was zijn geprefereerde figuur. De troepenbewegingen die met de slag van Austerlitz te maken hadden, kwamen uitgebreid aan bod. En als je dan die turf van Leon Tolstoi wilde lezen ("Oorlog en vrede"), dan steeg je nog twee treden op de ladder. Nu moet ik zeggen dat ik dit laatste met plezier gedaan heb, en het is niet bij die ene keer gebleven. Als ik historische gebeurtenissen moet relativeren, dan denk ik aan Tolstoï. Zijn opvatting is duidelijk: de zogenaamd belangrijke figuren denken dat zij geschiedenis maken, terwijl ze eigenlijk slechts radertjes zijn in het onomkoombaar lot.
Je hebt dagen dat alles een beetje grijs is, niks aan de hand, het leven stroomt verder gelijk een trage rivier (Paul van Ostayen ). En op andere dagen heb je ineens het gevoel dat alles wel ok zit, vaak onverklaarbaar of afhankelijk van kleine details. Kleine kriebeling in je buik, een gevoel van lichtheid. Het zal vandaag wel een happy day zijn ook al zijn er geen spectaculaire dingen gebeurd. Ik heb gisteren mijn brochure voor Londen afgedrukt en al deels kunnen uitdelen. Het ziet er naar uit dat we toch nog tickets kunnen krijgen voor The Phantom of the Opera, de reistickets voor de Eurostar zijn er. Dat zit dus wel goed. Bovendien hadden we gisteren in KORILE een repetitie die stilaan uitzicht geeft op twee goede concerten. Het koor was in optima forma, onze begeleiders waren een echte meerwaarde. Nog effe doorbijten en het wordt een succes. Rock my soul.
Oud worden is een raar ding: zelfs al sta je voor de spiegel; dan nog lijkt het of er niets verandert. En als je niet "geniet" van allerlei ouderdomskwaaltjes, dan realiseer je je het pas op een andere manier. Gisteren was er op TV een docu over Expo 58: 52 jaar geleden! En dan weet je het opeens: je ging er naar toe aan de hand van je vader (of in mijn geval suikernonkel). Jaren later stapte je door het leven met je dochter aan je hand, en nu kijk ik naar foto's waarop mijn dochter haar eigen dochter aan het handje heeft. Of, zoals gisteren ook, je moet je trouwring afdoen om nog het jaar te weten waarin je getrouwd bent: levenslange hechtenis zeggen ze dan, maar ook dat is ondertussen al weer 42jaar geleden. En dan ben ik nog een eind verwijderd van de (hopelijk) golden seventies.
Gisteren hadden we als voorbeeldje bij de Vier letzte Lieder van Richard Strauss een opname met de sopraan Renée Fleming. Wellicht is er geen zangeres die zoveel deze liedcyclus gezongen heeft in het openbaar als Fleming. Ik hoorde haar voor het eerst in dit werk in een opname uit 1955 met de Houston Symphony o.l.v. Christoph Eschenbach: een opname die je wellicht niet zou meenemen naar een onbewoond eiland, als je het voor het zeggen had. Fleming zelf was ook niet tevreden - dat is ze overigens nooit over haar opnames. Nu is er een nieuwe opname bij Decca. Het is weinig zangeressen gegund dat ze het een tweede maal mogen proberen, en alleen de grote Elizabeth Schwarzkopf deed het drie keer.
Renée Fleming zingt op deze tweede opname grandioos, alsof die Lieder voor haar geschreven zijn, wat in zekere zin ook zo is want haar ontroerende melancholieke timbre en haar natuurlijk talent om lange zinnen te zingen is weinigen gegeven. Zoals ze in het eerste lied Frühling vanuit de laagste laagte voor een sopraan als een vogel het luchtruim kiest en hoog boven het orkest zweeft, is een belevenis op zich.
Gisterenavond was op BBC een schitterende uitvoering te horen van Richard Strauss' "Vier Letzte Lieder", geschreven in 1948, toen hij 84 was. De liederen gaan over de dood en de composities werden geschreven kort voor Strauss zelf stierf. In plaats van de typische opstandigheid van de romantiek tegenover de dood, stralen deze liederen een gevoel van kalmte en acceptatie uit. De stem van de sopraan wordt op serene wijze begeleid door een groot orkest waarin hoorns een belangrijke rol vervullen. Ik geef één van de vier teksten hieronder: een gedicht van Joseph von Eichendorff "Abendrot". Het concert van gisterenavond was één van die magische hoogtepunten van de jaarlijkse Proms van de BBC: Sir Simon Rattle dirigeerde de Berliner Philharmoniker en de andere ster van de avond, de Finse sopraan Karita Matilla in het grootse decor van de Royal Albert Hall in Londen.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
). En op andere dagen heb je ineens het gevoel dat alles wel ok zit, vaak onverklaarbaar of afhankelijk van kleine details. Kleine kriebeling in je buik, een gevoel van lichtheid.
