Als ik terugdenk aan die tabakspluk-ervaring, dan zijn er toch twee
kernideeën die fundamenteel waren: "niet
treuzelen" en "niet kleinzerig doen".
Dat hebben de beide "kilnhangers"
mogen ervaren in die twee zomers dat ik er geweest ben.
De ene is er doodziek geworden, een zware bronchitis, met hoge koorts.
Door het voortdurend zwoegen onder en tussen die doorweekte bladeren en onder
het aanhoudend koud gedruppel van de bladeren aan de bovenste balken. De
combinatie, elke dag opnieuw, van zich in het zweet zwoegen en die bijna
aanhoudende kille douche, was écht niet gezond. Maar zoals gezegd: "niet kleinzerig doen". Eén dag uitzieken
was toegestaan, maar de volgende dag was er geen plaats of tijd meer voor
medelijden of voor geklaag: een paar pillen om de koorts te doen zakken, en
weer aan het werk. Nee, daar was géén arbeidsinspectie en géén "Comité voor Preventie en Bescherming op het
Werk".
De andere is op een dag naar beneden gedonderd vanop die gladde en
smalle balken. Zo'n kiln had geen "vloer" op de verschillende verdiepingen;
er waren alléén maar balken waarop je moest zien te balanceren. En het moest
allemaal héél snel gaan. ("Niet treuzelen.")
Want die stokken met tabaksbladeren, die bleven maar komen, aan een strak
tempo, vanop die lopende band. Je moest dus héél vlug de ene stok goed op de
balken zien te hangen, en op tijd weer bij het uiteinde van de lopende band zijn
om de volgende stok van de band af te halen want anders zou die op de grond
vallen en wellicht verloren zijn. En die haast en gejaagdheid, op die gladde
balken, is hem fataal geworden. Gelukkig is het allemaal nog redelijk
meegevallen: blauwe plekken, kneuzingen, een pijnlijke schouder. "Niets
ernstigs", dus, al had dit wel dramatisch kunnen aflopen. De volgende dag mocht
hij gewoon opnieuw de kiln in: "Niet kleinzerig doen".
Een mens kan zich niet voorstellen dat zoiets dezer dagen nog zou
kunnen.
En ja, ik heb het zelf ook mogen ondervinden.
Dat "niet treuzelen" begon
al bij de rit van het erf naar de tabaksvelden. Omdat die velden niet allemaal
dichtbij lagen, moesten de plukkers met de tractor mee rijden. 's Morgens vroeg
en na de middag, naar de velden toe, en ook op de terugweg. Maar op zo'n
tractor kunnen wel geen vijf mensen zitten; die was totaal niet voorzien op "passagiers". We stonden dus naast elkaar
gedrumd, een paar naast de zitplaats van de chauffeur, en een paar op de dissel
waar de gammele kar achter hing. En ondertussen proberen ons ergens aan vast te
klampen, en het evenwicht te bewaren; én uitkijken dat er geen lege bakken van
de hobbelende kar af tuimelden.
De weg naar de velden liep niet over verharde wegen: dat waren aarden paadjes
met putten en bulten. Zeker als het kort daarvoor geregend had, en de
tractorwielen sporen getrokken hadden. Maar ja: "niet treuzelen". Het moest dus rap gaan, en de chauffeur trapte
hard op het gaspedaal. De kar bokte over de weg als een wild paard.
En op een keer is het misgegaan: ik verloor mijn evenwicht, en
tuimelde van de dissel af, tussen de tractor en de gammele kar door. Ik kwam op
mijn rug op de grond terecht, en de kar bonkte over mij heen. Gelukkig voor mij
huppelde het gevaarte, door een bult in de weg, net omhoog toen de as van de
kar boven mij passeerde, want anders was ik er wellicht niet meer geweest om
dit na te vertellen.
De vrouw van de tabaksboer heeft mij in spoed naar de dokter gebracht,
maar de schade leek mee te vallen: een paar blauwe plekken, een gekneusd borstbeen
en mijn ene arm was opengehaald.
De volgende dag heb ik een volledige dag rust gekregen om wat te
herstellen. Maar de dag daarna: "niet
kleinzerig doen", met een omzwachtelde arm.
Wie nog zou twijfelen: tabak kan inderdaad dodelijk zijn!
En tóch was het een heerlijke periode.
Na het leegmaken van de kiln,
van zes tot zeven uur 's morgens, stond een stevig ontbijt te wachten. En dan
tot de middag plukken (en naaien, en hangen), aan een razend tempo. 's Middags
konden we nieuwe energie opdoen bij de korte lunch, en om één uur waren we
alweer aan het werk.
Maar op een geslaagde dag hadden we wél om twee uur in de namiddag al
gedaan, en waren we (meestal) vrij. Nadat we ons een beetje gefatsoeneerd
hadden. Dat "fatsoeneren" betekende
vooral: het plakkerige teer uit ons haar en van ons lichaam proberen te
verwijderen onder de "douche". Die "douche" was gewoon een sproeier in de
serre waar we konden gaan onder staan en hopen dat het regenwater voldoende
opgewarmd was door de zon, en dat diegene die voor ons gedoucht hadden niet ál
het warm water hadden opgebruikt.
Nadien, in de namiddag was het dan genieten en ontspannen. Behalve die
enkele keren waarbij we (min of meer) "vrijwillig"
nog een klusje mochten klaren: babysitten op de kinderen, koeien gaan vangen die
uit de weide van een andere boer ontsnapt waren, meehelpen krieken plukken (of
waren het perziken?). Of een zeldzame keer tabak gaan oogsten bij een andere
tabaksboer die in de problemen gekomen was en niet tijdig alle tabaksbladeren
geplukt kreeg.
We hebben de kans gehad om een geheel nieuwe wereld te leren kennen. We
hebben op het strand mogen zonnen aan het Erie-meer, en méér dan eens mogen
genieten van een zomerse avondlijke BBQ. We hebben geleerd lief en leed te
delen, en samen te werken met mensen van allerlei pluimage: er was iemand bij uit
Mexico, en iemand uit Toronto. En een paar jongens uit Quebec die een soort
Frans spraken waar we niets van begrepen. En we hebben geleerd om zélf onze
kleren te wassen in de wasserette (die onze passage ternauwernood overleefd
heeft, want vermoedelijk niet voorzien op in teer gedrenkte kleren).
En we hebben een uniek "avontuur"
beleefd in het verre Canada.
We zijn er, al bij al, toch "rijker"
door geworden...
Dat tabak dodelijk kan zijn, is een versleten cliché, maar ik heb het
wel aan den lijve ondervonden. Of toch zo goed als.
Hiervoor moet ik terug naar de zomers van 1974 en 1975: mijn avonturen
in de Canadese tabaksteelt, waarover ik het eerder al heb gehad (op 30 december
vorig jaar).
Voor een goed begrip zal ik toch eerst een korte introductie in de "leer van detabakspluk" moeten meegeven.
(Vandaar dat dit een dubbel-aflevering moet worden. De ontknoping
volgt in "Deel 2"...)
De tabaksplanten staan in eindeloze rijen naast elkaar, en groeien tot
zowat 2 meter hoog. Elke plant heeft een drietal bladeren per niveau: de onderste bladeren (de zandbladeren) groeien bijna tegen de
grond, en zijn het eerste rijp, en de bladeren daar boven rijpen in volgorde
van hun hoogte. De bladeren worden manueel geplukt door 5 mensen die op een
pluk-machine zitten waar vijf zitjes
op gemonteerd zijn, die in de hoogte verstelbaar zijn, en die aangedreven wordt
door een soort bromfietsmotor. Een geleider voor het voorwiel zorgt ervoor dat
de machine mooi recht tussen de rijen tabaksplanten blijft rijden, en de
bedoeling is dat elke plukker telkens van de rij planten aan zijn rechterkant
in het voorbijrijden de juiste bladeren af plukt en in een bak deponeert die
voor hem geplaatst is. De hoofdplukker start de machine op aan het begin van
een rij, en dan rijdt het ding verder, tot de hoofdplukker ongeveer halfweg
stopt omdat de bak voor het zitje van de plukkers dan in principe helemaal vol
is. Die bak wordt op een hogere steun geplaatst en vervangen door een lege bak,
en dan gaat het weer verder, tot het einde van de rij. Voor de rest dendert het
ding ongenadig vooruit. Als plukker moet je maar zien dat je in het voorbij
rijden de bladeren kan mee grissen die moeten geplukt worden, en dat je die
mooi in je bak stapelt zodat die niet overvol raakt vóór je mag wisselen.
Dat je de bladeren in het voorbijrijden moet zien te plukken van de
planten in de rij aan je rechterkant, was voor mij, als linkshandige, een
bijkomende handicap. En ja, ik heb het dus meermaals meegemaakt dat ik mijn
geplukte bladeren niet meer in die bak gepropt kreeg, omdat ik slecht gestapeld
had. Of omdat het gewoon allemaal te vlug ging en ik amper de tijd had om de
bladeren van de plant af te trekken, en er niet toe kwam om ze mooi te stapelen.
En dan probeerde ik toch maar met de moed der wanhoop verder te doen en de
bladeren gewoon op mijn schoot te leggen in de hoop dat ik ze allemaal kon
blijven vasthouden. Een hels karwei was het.
Een hels karwei, zeker in het begin, omdat je dan nog de routine mist
om het allemaal vlot te blijven doen. Een hels karwei is het sowieso in de
eerste weken, omdat je laag tegen de grond tussen die rijen tabaksplanten door
rijdt die hoog boven je uit groeien en 's morgens kletsnat zijn van de dauw, of
van de regen. Na tien minuten ben je al doorweekt en verzopen. En je rug is op
het einde van de werkdag gebroken door de hele tijd naar die "zandbladeren" te tasten.
Op het einde van de rij planten staat een tractor te wachten met tien
lege bakken op een gammele kar. De lege bakken worden op de grond gegooid, de
volle bakken worden van de "plukmachine"
op de kar overgeplaatst, de lege bakken komen op plukmachine, en de volgende 5
rijen planten kunnen weer geplukt worden. En er mag daarbij geen tijd verloren
worden, want het moet rap gaan allemaal.
De man met de tractor haast zich dan naar de "naaitafel" op het erf, waar enkele naaisters de bladeren uit de
volle bakken op een lange tafel deponeren en aan een stok vast naaien. Zodra de
bakken geleegd zijn, spoedt de tractorman zich weer naar het veld om daar op
tijd te staan met de geleegde bakken tegen dat de plukkers een nieuwe rij
afgewerkt hebben. En dan wordt er weer gewisseld. Zo gaat dat de hele werkdag
door.
De vrouwen aan de "naaitafel"
leggen de stokken met de opgenaaide tabaksbladeren op een lopende band, die de
stokken binnen in de "kiln" vervoert.
Een "kiln" is een soort droogschuur
voor tabaksbladeren. Zo'n "kiln" is
eigenlijk niets meer dan een hoge houten barak, met binnenin een reeks balken
en dwarsbalken, verspreid over vele "verdiepingen",
en daar worden de zwaarbeladen stokken aan opgehangen door de "kilnhanger". Die moet over die balken
balanceren, en de stokken, die gestaag blijven komen, van die band afnemen en
mooi evenwijdig en op de gepaste afstand op de balken hangen, zodat ze allemaal
goed en vlug kunnen drogen. Omdat hij van bovenaf aan moet beginnen, en de
stokken met tabaksbladeren lager komen te hangen naarmate de dag vordert, heeft
de kilnhanger dezelfde plezierige
ervaring als de plukkers, maar dan nog erger: de kletsnatte bladeren hangen
boven en rond zijn hoofd, en na enkele minuten is hij compleet doorweekt.
De farm waar wij mochten
werken, was vrij groot: 40 acres, of
16 ha, tabaksplanten. We moesten ongeveer 1 acre
per dag plukken, want dat was min of meer wat in een kiln kon opgehangen worden. De eerste week waren we daar soms tot
vier uur in de namiddag mee bezig, maar eens we de routine te pakken hadden,
ging het alsmaar vlugger. Na een paar weken slaagden we er al in om tegen twee
uur in de namiddag klaar te zijn met ons werk. Maar dan moesten we wel de hele
tijd aan een razend tempo doorwerken. En we begonnen, vanaf de tweede week, ook
al vanaf 6 uur 's morgens met het leegmaken van een kiln.
Als ik me goed herinner, had onze baas 7 of 8 kilns staan. Na een goeie week waren die dus allemaal vol, en moest
de eerste weer leeg gemaakt worden. Want ondertussen waren de bladeren in die
eerste kiln, normaal gezien, al
helemaal droog door de hete lucht die er een hele week door gejaagd was. En zo
ging het de volgende dagen ook: elke dag begon met het leegmaken van de
gedroogde bladeren uit een kiln.
Ik zag daar elke ochtend ontzettend tegen op, tegen dat uur werken in
de kiln, omdat we met z'n allen een soort "menselijke
ketting" moesten vormen, en de stokken met gedroogde tabaksbladeren aan
elkaar moesten doorgeven. Daarbij moesten meerdere mensen in de kiln zelf staan, op die smalle balken,
hoog boven de begane grond. Ik stond elke keer stijf van de stress en de
spanning: mijn hoogtevrees en valangst...
Het lijkt erop dat de media een nieuwe corona-paniek-periode ingezet
hebben, samen met onze Bekende Virologen. Op de site van VRTNWS is het weer al "Corona" wat de klok slaat: ik heb
minstens 30 keer het woord "coronacrisis"
in een titel zien staan op de hoofdpagina. We lijken wel weer terug
gekatapulteerd naar de maand april.
De toon van de boodschappen wordt ook hysterischer met de minuut. In
de stijl van: "Het gaat weer helemaal de
verkeerde kant op!" Of wat gedacht van: "Je moet geen genie zijn om te beseffen dat de maatregelen weer strenger
moeten worden!" Klap op de vuurpijl was wel: "Het huis staat in brand!"
Ook de ziekenhuisdirecteurs doen deze keer hun duit in het zakje, met
berichten dat hun Covid-afdelingen aan het vol lopen zijn (wat, vreemd genoeg,
door verplegend personeel in diezelfde ziekenhuizen ontkend wordt), en dat ze
aan de limiet zitten van hun capaciteit om Covid-patiënten op te nemen in de
afdeling Intensieve Zorgen. Er zijn er zelfs al die hun patiënten doorschuiven
naar andere ziekenhuizen, omdat zij geen bijkomende patiënten meer aankunnen.
Kunnen we misschien even terugspoelen in de tijd? Naar de "eerste golf". Bij de piek van die eerste
golf, op 6 april, lagen er 6012 Covid-patiënten in onze ziekenhuizen. Weet u
nog? En wat was toen het commentaar? Eén en al trots en fierheid, want "ons gezondheidssysteem is niet gecrasht".
In tegenstelling tot Italië of Spanje waren er bij ons geen chaotische toestanden
in de ziekenhuizen, geen patiënten in de gangen of in tenten op de parkings.
Want onze ziekenhuizen konden dat goed aan. Méér zelfs: als het moest, kon er
nog "bijgeschakeld" worden en kon de
capaciteit nog verhoogd worden. Dat was dus in april, met 6012 zieken in de
ziekenhuizen. Nu, op 7 oktober, zijn er 952.
Er zijn nu géén 6012 ziekenhuisbedden bezet door Covid-patiënten, maar
slechts 952, waarvan 189 op Intensive
Care. Maar nu wordt er wél alarm geslagen en is de maximumcapaciteit zo
goed als bereikt: "De helft van de 2000
Covid-bedden is al bezet." Nu is de toestand in de ziekenhuizen wél dramatisch,
en moeten patiënten geweigerd worden en doorgestuurd naar een andere kliniek.
Kan iemand volgen? Is er iemand die hier de logica van snapt? Ik in
elk geval niet. Als onze ziekenhuizen in april zonder grote problemen méér dan
6000 bedden beschikbaar hadden, hoe kan het dan een dramatische situatie zijn
als er nu een goeie 950 zieken zijn?
Maar ik zal hiermee vermoedelijk als "negationist" gebrandmerkt worden. Zoals een
ziekenhuisverantwoordelijke het verwoord heeft: "Sommige mensen beseffen nog altijd niet hoe erg het is!"
(Tot voor kort had je alléén "negationisten"
die de holocaust ontkennen. Later zijn er ook de "klimaat-negationisten" gekomen. En nu zijn er dus ook "Covid-negationisten" die "niet beseffen hoe erg het is".)
Nee, ik wil niet ontkennen dat het corona-virus rondwaart, en dat het wereldwijd
al méér dan 1 miljoen slachtoffers heeft gemaakt. Maar ik krijg wél de kriebels
van de intense en niet-aflatende aandacht ervoor en het voortdurend gehamer op "de ernst van de situatie". En dan vooral
het contrast met het totaal gebrek aan aandacht in de nieuwsberichten voor die
andere "killers" waarvan ik op 1
oktober een paar voorbeelden geciteerd heb, zoals AIDS of ondervoeding.
Maar goed, "het huis staat in
brand", en dus zijn er opnieuw strengere maatregelen nodig. Onze
beleidsmakers "doen het niet graag",
want ze weten dat wij het allemaal beu zijn. Maar "het moet nu eenmaal". En "het
is maar voor even": eventjes op de tanden bijten, en dan komt alles wel
weer goed.
Niet dus! Het komt niet allemaal weer goed, binnenkort, want het virus
is "een blijver". Dat hebben ze zélf
gezegd. Die strenge maatregelen zijn dus ook "een blijver". Want zodra je de maatregelen lost, komt het virus
weer sterker op. Zo redeneren de beleidsmakers en de BV's. En in die logica zitten
we dus voor eeuwig vast in dat stramien van strenge maatregelen: contacten
beperken en vooral afstand houden. Die kilte en afstandelijkheid, dat wordt "het nieuwe normaal".
En dát terwijl we méér dan ooit nood hebben aan warmte en nabijheid en
troost.
Of zoals Dimitri Van Toren het zo mooi verwoord heeft:
Zijn we niet allemaal een beetje eenzaam,
Een beetje eenzaam los van elkaar?
Dus laten we dansen, ja bijna stilstaan.
En als het kan een beetje dichter tegen elkaar.
Want zijn we niet allemaal een beetje eenzaam,
een beetje eenzaam in deze vreemde tijd.
Ik heb onlangs een robotstofzuiger gekocht. Het ding stond in
promotie, en voor dat prijsje kon ik het niet laten. Het is een goedkope
versie, niet bijster gesofisticeerd, maar het lijkt te doen wat het moet doen:
stofzuigen.
Als je het zo bezig ziet, dan besef je wel dat de software die de
robot moet "sturen" niet erg
geavanceerd is, want het ding rijdt overal tegen en gaat in zijn willekeur
vermoedelijk wel tien keer over dezelfde plekken heen. Het is een beetje zoals
een robotgrasmaaier: ook die passeert in zijn willekeurige bewegingen wel tien
keer over dezelfde stukjes van het gazon, maar op het einde van de rit is het
grasveld wel piekfijn gemaaid. Het robotje kan bovendien onder ons bed door, en
dat is mooi meegenomen, want onder een laag bed stofzuigen met een gewone stofzuiger
is niet evident. En de robot kan ook helemaal zelfstandig de bovenverdieping afwerken:
we moeten er niet bij blijven om te vermijden dat het van de trap af dondert,
want het heeft "afgrond-detectie".
Ik neem aan dat de duurdere versies meer geavanceerde logica bezitten
om op een efficiënte manier het huis te stofzuigen, en misschien zijn er al
types die "zelflerend" zijn, en die
na enige tijd zélf de meest productieve "route"
weten te kiezen.
Veel mensen zijn er bang voor, voor robots of computers die zelflerend zijn. Maar we zullen er niet
aan ontsnappen, aan de "Artificiële Intelligentie".
En waarom zouden we er bang voor moeten zijn? Artificiële Intelligentie kan ons helpen, op veel manieren en in
veel domeinen. En "robots" kunnen
werk van ons overnemen waar het voor de mens te gevaarlijk zou zijn, of te
ongezond, of te moeilijk, of te delicaat, of te lastig.
Is er dan geen gevaar aan de opkomst van A.I., of aan het gebruik van robots? Wat als ze op een dag de
wereld gaan overnemen? En zal de "menselijkheid"
dan niet uit onze samenleving verdwijnen?
Ik ben daar niet bang voor. Omdat robots hoe dan ook altijd "in dienst van de mens" zullen werken. Ze
worden zo ontworpen, en ze hebben het zo geleerd.
Wie tóch angst heeft voor een robot, die moet er de fameuze "drie wetten" van Isaac Asimov maar eens
op nalezen.
Eerste wet van de robotica: "Een
robot mag een mens geen letsel toebrengen of, door niet te handelen, toestaan
dat een mens letsel oploopt."
Tweede wet: "Een robot moet
de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die
opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet."
Derde wet: "Een robot moet
zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met
de Eerste of Tweede Wet."
Om eerlijk te zijn: als de
mensen zich nu eens zélf aan die drie wetten zouden houden, dan zou de wereld
er héél anders uit zien...
Ik ben er ook niet bang voor
als robots onze politici en wereldleiders zouden gaan vervangen. Wel
integendeel, denk ik zo.
Omdat onze huidige leiders eigenlijk nauwelijks nog enige vorm van "menselijkheid" of "empathie" bezitten. Als we de wereld zouden laten leiden door
robots in plaats van door mensen, zou er niet méér gevoelloze zakelijkheid in
dat leiderschap zijn dan er nu is.
En vooral omdat robots doordachte en verstandige beslissingen zouden
nemen, en niet gedreven worden door eigenbelang of eigendunk. De onnozele en
zinloze oorlogen tussen Israëli en Palestijnen, of rond Nagorno-Karabach,
zouden er niet zijn als robots het voor het zeggen hadden. De wantoestanden in
Brazilië, of de ongenadige wreedheden van aan-macht-verslaafde presidenten in
Wit-Rusland of in Rwanda zouden ondenkbaar zijn als een robot het voor het
zeggen had. De stilaan absurde fratsen van Donald Trump zouden uitgesloten zijn
als het land door een A.I. zou
geregeerd worden. Zélfs de Belgische knoop zou al lang ontward geweest zijn;
wat zeg ik: er zou nooit een "knoop"
geweest zijn.
Nee, ik denk niet dat de wereld slechter af zou zijn als we ons
welzijn aan een intelligente robot zouden toevertrouwen. Het kán trouwens moeilijk
slechter gaan dan het nu gaat...
Het is allemaal de schuld van de hippies! Zij hebben indertijd, in die
zomer van 1969, alles voor ons verpest toen ze massaal samen getroept zijn op
die braakliggende gronden in het dorpje Bethel, nabij Woodstock.
De klimaatverandering, de opwarming van de aarde? De schuld van de
hippies bij Woodstock!
Er was nog geen sprake van klimaatverandering,
toen in 1969. En er was niemand die toen had durven beweren dat de grond "uitgedroogdis", en dat "de natuur dorst
heeft". Verre van. Dat hebben ze trouwens mogen ondervinden, daar op die
uitgestrekte weilanden nabij Woodstock: de regen viel er met bakken uit de
hemel. Wie de film gezien heeft, herinnert zich zeker de beelden van die
verzopen en doorweekte fans. En hoe ze zich met de moed der wanhoop een beetje
probeerden te beschermen, met een groot stuk plastiek of wat er ook voorhanden
was, tegen die aanhoudende plensbuien. Echt zielig om te zien. Al waren de
meesten vermoedelijk te "high" of te "stoned" om echt goed te beseffen wat
hen overkwam.
Maar ook zij raakten die onophoudelijke waterellende op den duur
blijkbaar toch wel beu. En dan is iemand op het lumineuze idee gekomen om een "regen-bezwering" op te zetten. De hele
massa is beginnen scanderen: "No rain!"
Het heeft gewerkt. En hoe! De regen is gestopt, en de zon is er door
gekomen.
Alléén... Iemand is vergeten om de bezwering achteraf teniet te doen. En
wij zitten nu met de brokken: de bezwering werkt nog altijd. Waardoor wij nu
met een dorstige natuur en uitgedroogde akkers geplaagd zitten.
Het is de schuld van de hippies!
De corona-pandemie? De schuld van de hippies bij Woodstock!
Ik neem aan dat niemand van mijn lezers het festival "live" heeft meegemaakt, maar velen
zullen de film wel gezien hebben. En wat is u daarbij vooral opgevallen?
Inderdaad: van "social distance"
was geen sprake. Ze waren er met zowat 500.000, dicht opeen gepakt. Van enige
afstand was totaal geen sprake, wel integendeel. En van enige beperking in de
intieme contacten was er ook al niets te merken.
Het kan dus niet anders: dáár is het begonnen. De corona-pandemie die
de wereld nu in zijn greep heeft, is toen begonnen. Door die hippies die de
regels van social distance niet begrepen hadden!
Het is wel duidelijk: alles was "beter",
toen, in 1969. We zijn er niet bepaald op vooruit gegaan.
Maar het allerergste is misschien nog wel dat we de "onschuld" van toen verloren zijn. Die "onschuld" waardoor mensen elkaar gewoon
konden accepteren zoals ze waren, zonder elkaar voortdurend van alles te "misgunnen", zonder elkaar voortdurend te
willen pesten of kleineren. De onschuld
waardoor mensen zonder schroom in hun blootje konden rondlopen, en gefilmd
worden, zonder daar achteraf mee gepest of geconfronteerd of over aangesproken
te worden. Naakt was nochtans nog altijd behoorlijk "taboe" in die tijd (wat wellicht voor een deel het succes van de
film verklaart). En tóch was er geen ophef over, en werd niemand gepest of
vernederd die naakt in de film te zien was geweest.
Omdat die onverkwikkelijke drang die er nu heerst om anderen neer te
halen of belachelijk te maken, toen nog niet bestond. We waren, in alle
opzichten, nog onschuldig.
Ik heb geen idee hoe of wanneer we die "onschuld" zijn kwijt geraakt.
Misschien wel met de opkomst van de sociale media?
Heel waarschijnlijk met de opkomst van de sociale media!
Donald Trump is besmet met "het"
virus. Ik moet eerlijk toegeven: ik had dat niet zien aankomen.
Ik vraag me af wat dat nu zal betekenen voor de verkiezingscampagne en
voor het resultaat van de verkiezingen. Het hangt er een beetje van af hoe de
ziekte evolueert, vermoed ik, en hoe lang Donald buiten strijd zal zijn. Als
hij na de veertiendaagse quarantaine weer gezond en wel aan de slag zal kunnen,
dan zal dit ongetwijfeld een enorme boost
betekenen voor zijn campagne. Want dan zal hij kunnen aanstippen dat de ziekte
inderdaad al bij al niet zo erg is. En héél waarschijnlijk zal hij zijn snelle
herstel dan toewijzen aan het wondermedicijn Hydroxychloroquine dat hij al maanden aan het promoten is. Voor de
hele natie zal hij zich kunnen presenteren als diegene die de ziekte overwonnen
heeft, en die dus al die tijd al gelijk gehad heeft.
Een ander verhaal wordt het als hij zwaar of langdurig ziek zou
worden, zoals zijn Britse vriend Boris Johnson. Dan kan de kiescampagne niet
meer verder gevoerd worden, in elk geval die van Donald niet. Zouden de
verkiezingen dan toch gewoon doorgaan op de geplande datum? Of zou alles dan
een beetje achteruit geschoven kunnen worden om Donald alsnog te kans te geven
campagne te voeren?
En wat zou er gebeuren als hij op 3 november nog altijd doodziek in de
kliniek zou liggen? Het gaat tenslotte om een zeventiger met ernstig
overgewicht: een risicopatiënt. Kan iemand die zwaar ziek is, misschien zelfs
in kritieke toestand, als president verkozen worden? Ik neem aan dat Mike Pence
dan al zou klaargestoomd worden om de fakkel over te nemen?
Maar mij intrigeert de persoonlijke kant van deze verwikkelingen toch
nét iets meer.
Donald zou mogelijks besmet geraakt zijn door zijn "persoonlijke communicatieadviseur" Hope
Hicks. Dat blijkt een knappe jonge vrouw te zijn, die zo te horen veel met de
president samen reist. En dan is toch de vraag: "Hoe heeft zij hem kunnen besmetten?" Niet door op anderhalve meter
afstand te blijven en een mondmasker te dragen, hee. Ze moeten dan toch
gedurende langere tijd in vrij dicht contact geweest zijn met elkaar. Of niet? Ze
werkt tenslotte wél "nauw" met Donald
samen, zo wordt gezegd. Misschien hebben ze dat "nauw" iets te letterlijk genomen? (Dat Mike Pence, met wie Donald
even goed heel nauw samenwerkt, en
die ook in dat vliegtuig zat met de dame in kwestie, niet besmet is, geeft toch
te denken.)
Ik stel me voor dat Melania zich daar dan toch ook wat vragen bij
stelt. Tenzij het haar allemaal niets kan schelen, natuurlijk.
Het "positieve" aan het hele
verhaal is wel dat ook Melania besmet is. Door Donald dan, neem ik aan. En dát
geeft de hele historie dan toch ergens een onverwacht romantisch kantje, vind
ik. Want ik heb altijd de indruk gehad dat Melania en Donald in feite totaal
aparte levens leiden. Dat ze in naam wel getrouwd zijn, maar verder elk hun
eigen weg gaan en elkaar in dat grote Witte Huis nauwelijks ontmoeten. Dat
Melania nu óók besmet is, lijkt te suggereren dat zij en Donald wél contact
hadden met elkaar. Contact dat dicht en langdurig genoeg was om het virus door
te geven. Op één of andere manier ben ik daarom toch wel blij voor Melania dat
zij de ziekte ook opgedaan heeft.
Het zou natuurlijk kunnen, want met Donald Trump weet men maar nooit,
dat het allemaal opgezet spel is, fake.
Dat Donald en Melania helemaal niet besmet zijn, maar dat de hele wereld dat
zou moeten geloven. Waarna Donald op het einde van de verplichte quarantaine
als een "Feniks" zal verrijzen en met
trots zal kunnen aankondigen dat hij "dat
griepje" heeft kunnen overwinnen omdat hij nu eenmaal de sterkste man ter
wereld is en omdat hij zijn eigen adviezen gevolgd heeft.
Het is misschien vergezocht, maar het zou mij niet eens verwonderen...
Dat de heer Donald Trump zich nu al een plaatsje in de
geschiedenisboeken veroverd heeft, dat lijdt geen twijfel. Maar als het een
beetje tegen zit, zou zijn vermelding in de Amerikaanse geschiedenis weleens
bijzonder prominent kunnen worden. (Desnoods zal hij zélf wel dicteren wat er
al dan niet in de leerboeken voor Geschiedenis moet of mag opgenomen worden.)
Het zou namelijk best wel kunnen dat Donald Trump de allereerste
president in de Amerikaanse geschiedenis zal zijn die weigert op te stappen als
hij de verkiezingen verliest. Laat daar vooral geen twijfel over bestaan:
Donald Trump wordt hoe dan ook de volgende president van de USA.
(Tenzij Covid-19 daar uiteindelijk nog een stokje voor zou steken? Wat
toch wel bijzonder cynisch zou zijn...)
En daarom zie ik geen andere mogelijkheid dan te schrijven wat tegen
mijn gehele wezen in gaat: "Ik hoop heel
erg dat Donald Trump alsnog de presidentsverkiezingen in zijn land zal winnen,
komende november." Want hoe het scenario zal lopen als hij zou verliezen,
is een nachtmerrie waar ik liever niet aan denk. De angst voor corona die nu
nog altijd door de media aangewakkerd wordt, zal in het niets verdwijnen bij de
angst die over de wereld zal neerdalen als Donald Trump de verkiezingen zou
verliezen. Want dan krijgen we Wit-Russische toestanden, maar wel in het
honderdvoud.
Als Donald zou verliezen, dan blijft hij sowieso aan. (Opnieuw: tenzij
Covid-19 daar anders over beslist...)
Mét de steun van het Federaal Hooggerechtshof (waar hij zopas een hem
goedgezinde meerderheid opgedrongen heeft), mét de steun van de legerleiding,
mét de steun van de Nationale Garde, mét de steun van de politietop. En met de
steun van (bijna) de helft van de Amerikaanse bevolking.
En dát is een eerste reden waarom het véél erger zal worden dan in
Wit-Rusland. Daar is zowat de hele bevolking verenigd tegen een president die
de democratische principes aan zijn laars lapt omdat hij zich aan de macht
vastklampt. De massa die op straat komt, en daar botst met de gewelddadige
reactie van politie en leger, stapt gezamenlijk op, met hetzelfde doel, met
dezelfde ideeën. In de USA zal dat anders zijn. Het land is hopeloos verdeeld
en gepolariseerd, opgesplitst in twee kampen die totaal verschillend denken.
Als de president na een verkiezingsnederlaag tóch aan de macht zou blijven, dan
komen de beide kampen op straat. En dan zullen er niet alleen botsingen zijn
tussen betogers en de ordediensten, dan zullen er ook hevige botsingen zijn tussen de
voor- en tegenstanders.
En dat brengt mij bij de volgende reden waarom het véél erger zal
worden: in Wit-Rusland lopen de protesterende burgers ongewapend op straat, in
de USA heeft iedereen vuurwapens. Vergeten we niet dat er in het land meer
vuurwapens zijn dan er mensen wonen! De confrontaties tussen de beide kampen
zullen onvermijdelijk uitdraaien op gewapende gevechten, op een regelrechte
burgeroorlog. Waarop Donald Trump, zoals ik eerder al eens geschreven heb, niet
anders zal kunnen dan de militaire noodtoestand uit te roepen. Waarmee hij de
facto de eerste "dictator" van de USA
zal worden
En dan zal er ongetwijfeld ook de economische impact zijn, wereldwijd.
Als er in Wit-Rusland chaos is door de opstand tegen de dictator Loekasjenko,
dan is dat niet zo erg voor de wereldeconomie: Wit-Rusland is een economische
dwerg. Maar als de chaos losbarst in de USA, en de economie daar zou
stilvallen, dan heeft dat wereldwijde gevolgen. En als Donald Trump dan
bovendien ook nog eens economische sancties zal uitvaardigen tegen de vele
landen die zijn "herverkiezing" in
twijfel durven trekken, dan stevenen we af op een nooit eerder geziene
instorting van de wereldeconomie. Een depressie waarbij die van de jaren dertig
van de vorige eeuw klein bier zal zijn.
Wie zich nu bevangen voelt door de angst voor het virus, die zal die
angst spoedig kunnen vergeten. Want waar we dan écht bang voor zullen moeten
zijn, is de totale implosie van onze Westerse beschaving en onze fragiele
welvaart.
En dus: laat ons hopen dat Donald Trump de verkiezingen écht wint. Dan
hoeven we alléén maar de volgende vier jaar tandenknarsend zien door te komen...
Dat Will Tura de onbetwiste koning of keizer is van "het Vlaamse lied", dat wisten we al
lang. Maar de man had ook profetische gaven die tot nu onderbelicht gebleven
zijn.
Want in 1967 had Tura het al voorspeld: "Arme Joe, arme Joe. Geen geluk voor jou, arme Joe."
"Arme Joe", inderdaad. De
arme man is door Donald Trump de grond in getimmerd in wat "een presidentieel debat" genoemd werd. Het
was natuurlijk helemaal geen "debat".
Ik neem namelijk aan dat er voor een "debat"
strikte en duidelijke regels bestaan, en dat het de bedoeling is om ook naar de
ander te luisteren. Maar het is ondertussen al duidelijk dat Donald Trump zowat
altijd alle regels aan zijn laars lapt, dus ook deze. In een echt "debat" zou Joe wellicht wél een kans
gemaakt hebben, want het intellectueel niveau van Donald is véél te zwak om te "debatteren". In een partijtje
moddergooien, verwijten spuwen en schaamteloze leugens verkondigen is Donald
daarentegen onklopbaar.
Het was dan ook geen "gelijke
strijd". De twee vechten in een totaal andere categorie: als Joe Biden aan Olympisch
boksen doet, dan is Donald Trump eerder een kooivechter. In de stijl van Conor
McGregor.
Joe, de doodbrave en suffe opa, had gewoon geen enkele kans, en dat
wist hij zelf vermoedelijk vooraf ook wel. Wat hij misschien niet verwacht had,
was dat Donald hem in zijn persoonlijk en privé leven zou aanvallen (zonder dat
die vuilspuiterij ook maar ergens relevant kon zijn in deze context) en op een
laffe manier zou beledigen, en er niet zou voor terugdeinzen om de ene na de
andere flagrante leugen te verkondigen. Joe had vermoedelijk gehoopt dat Donald
zich dan toch aan de regels van de edele bokssport zou houden (zoals Conor
McGregor gedaan heeft in zijn, verloren, boksmatch tegen Floyd Mayweather),
maar Donald trok zich niets aan van de regels en toonde vooral zijn talent voor
stoten "onder de gordel".
Joe kan nu alléén maar hopen dat de Amerikanen stilaan genoeg krijgen
van een vuilbekkende pathologische leugenaar. Hij kan alléén maar hopen dat de
Amerikanen intelligent genoeg zouden zijn om te merken dat de kooivechter geen
enkel positief argument kon verzinnen, geen enkele constructieve bijdrage kon
bedenken; dat de man alléén maar kan afbreken, en mensen beledigen en
vernederen.
Ik vrees, spijtig genoeg, dat dit ijdele hoop is: de meerderheid van
de Amerikanen zullen dat niet zien. Ze zullen er getuige van geweest zijn dat
Donald Trump zijn tegenstander knock-out heeft geslagen, en ze zullen laaiend
enthousiast zijn over de sterke president die hun land nog vier jaar zal
leiden.
Een andere tegenkandidaat zou misschien meer kans gemaakt hebben. Iemand
met brandende energie, iemand met jeugdig enthousiasme, iemand met charisma,
iemand met de welsprekendheid van een Obama. Helaas heeft arme Joe niets van
dat alles. Het is een suffe oude man zonder charisma, zonder energie. Het is
een afgetakelde oude man die bij momenten nauwelijks uit zijn woorden komt, en
bijwijlen zelfs de draad van zijn verhaal kwijt raakt. Ik heb een
licht vermoeden dat de man een beginnende vorm van dementie heeft.
Deze "verkiezingsstrijd" is
dan ook geen keuze tussen Joe Biden en Donald Trump, want niemand zou écht voor
Joe Biden kiezen. Het is een keuze vóór of tegen Trump. En Joe Biden is,
helaas, diegene die de keuze "tegen Trump"
zou moeten vertegenwoordigen.
"Arme Joe."
Arme wereld ook, als deze man, die geen fatsoen of elementaire
beleefdheid kent, en ook geen enkele schaamte, en die van de leugen zijn
handelsmerk gemaakt heeft, nog eens vier jaar de machtigste man van de wereld
wordt.
Ik heb de kenmerken van een "psychopaat"
nog een keer opgezocht:
"Er is een onderscheid te maken in
het soort stoornis van de psychopaat. De ene vorm kenmerkt zich door brutaal,
ongeremd gedrag, weinig angst en een gevoel van minachting voor alles.
Psychopaten gedragen zich brutaal omdat
zij bijna geen angst voelen. Ook kunnen ze veel stress en gevaar verdragen. Ze
zijn zeer zelfverzekerd en sociaal assertief. Het ongeremde gedrag komt voort uit hun impulsiviteit en moeite met
het plannen en anticiperen. Ze kennen weinig emoties, willen graag directe
bevrediging, voldoening en hebben weinig zelfbeheersing. Het gemene gedrag heeft te maken met het
gebrek aan empathie en gebrek aan betrokkenheid, verbinding met de ander. Ze
zetten hun wreedheid in om zélf sterker te worden, hun neigingen te kunnen
uiten en destructieve spanning te kunnen beleven. Een psychopaat is
koelbloedig."
Wie Donald Trump hier niet in herkent, mag zijn/haar hand opsteken...
We worden nu al zeven maanden lang om de oren geslagen met
corona-cijfers die ons er blijvend moeten van overtuigen hoe vreselijk deze
ziekte wel is en hoe hard de mensheid getroffen wordt door dit
wereld-bedreigende virus.
Sta me dus toe om ook eens wat cijfers te presenteren. Cijfers die net
als de Covid-19 gegevens ook te vinden zijn op www.worldometers.info.
Ik heb voor de overzichtelijkheid een kleine tabel gemaakt, met in de
eerste kolom het aantal "getroffen
personen" en in de tweede kolom het aantal overlijdens, wereldwijd. Het
gaat altijd over cijfers voor het lopende jaar 2020, tot en met vandaag (30
september).
Aandoening
Aantal getroffen
Aantal sterfgevallen
Covid-19
33.916.696
1.013.879
Ondervoeding
846.333.528
8.382.977
Obesitas
766.575.581
Geen toegang tot drinkbaar water
797.526.175
Griep
366.351
Kindersterfte (onder de 5 jaar)
5.697.423
AIDS
42.139.029
1.260.054
Kanker
6.156.068
Malaria
735.230
Roken
3.747.076
Alcohol
1.874.721
Zelfmoord
803.790
Verkeersongevallen
1.011.831
Mijn
bedoeling hierbij is vooral om één en ander toch wat in perspectief te
plaatsen.
Als je het aantal Covid-19 zieken vergelijkt met het aantal mensen die
lijden aan ernstige ondervoeding, dan geeft dat toch een ander beeld dan de
dagelijkse treurzang over hoe hard Covid-19 wel heeft toegeslagen. Als je
daarbij ook nog de bedenking maakt welke gigantische fondsen er vrijgemaakt
worden voor het onderzoek naar het corona-vaccin, en hoe bitter weinig er
geïnvesteerd wordt in de strijd tegen ondervoeding, dan gaat een mens zich daar
toch vragen over stellen. Of niet?
(Ik heb er de cijfers over "obesitas"
aan toegevoegd om aan te geven hoe absurd de situatie wel is: er zijn blijkbaar
bijna evenveel mensen die veel te veel eten als er mensen zijn die geen of
nauwelijks eten hebben. Daaruit zou men moeten concluderen dat er wel degelijk
voedsel genoeg is voor iedereen; alléén is het bijzonder onevenwichtig
verdeeld.)
De
sterftecijfers voor Covid-19 liggen inderdaad erg hoog. Maar niet zo
veel hoger dan die voor Malaria. En lager dan het sterftecijfer te
wijten aan AIDS. En zelfs maar een fractie van de mortaliteit door
kanker. Ze
liggen zélfs lager dan de sterfte door het roken of alcoholmisbruik.
Ik heb het eerder al eens aangehaald: als men inderdaad zo bezorgd is
om elk mensenleven, en daarom die strikte richtlijnen voor deze corona-tijden
heeft uitgevaardigd, waarom zijn er dan niet even strikte richtlijnen om elke
dode door sigaretten of alcohol te vermijden? Dat er jaarlijks bijna 2 miljoen
mensen sterven door de alcohol, en bijna 4 miljoen door het roken, dat is blijkbaar
géén nieuwsitem waard.
En die 800.000 geslaagde zelfmoorden dan? Ook dat is een wereldwijde
epidemie, een "pandemie" van bijna
dezelfde gruwelijke omvang als Covid-19. Maar ook daar is nauwelijks aandacht
voor. Het gaat elke dag opnieuw alléén maar over corona. Als iemand mij dit
hemelsbreed verschil in aandacht en nieuwswaardigheid kan uitleggen... Graag!
En dus zit ik met heel veel vragen als ik naar die cijfers kijk.
Zoals: "Waarom krijgen we elke
dag een update van de corona-cijfers, de besmettingen en de sterfgevallen?"
Waarom voor Covid-19 wél, en voor al die andere moordende ziektes of
aandoeningen niet? Als het belangrijk is om de mensen goed te informeren over
de risico's van het corona-virus en om de mensen "alert" te houden zodat ze zichzelf blijven beschermen, geldt dat
dan niet evengoed voor bijvoorbeeld de risico's van het roken? Waarom krijgen
we geen dagelijkse cijfers van het aantal nieuwe zieken en/of sterfgevallen te
wijten aan de sigaret? En waarom horen we nooit meer iets over de AIDS-doden?
Het lijkt alsof de ziekte niet meer bestaat, of iets banaals geworden is. De
cijfers zeggen helemaal iets anders! Moeten we ook daar dan geen dagelijkse
update van krijgen, om de mensen alert te houden zodat ze zichzelf blijven
beschermen?
En ook: "Hoe is het te verklaren
dat nu opeens immense investeringen mogelijk zijn in de zoektocht naar een
vaccin tegen Covid-19?" Kanker maakt al tientallen jaren gigantisch veel slachtoffers,
maar het kankeronderzoek moet het stellen met een fractie van die middelen, en
dan nog dikwijls dankzij giften van mensen zoals u en ik.
Ik heb het al tot vervelens toe geschreven, maar ik blijf het
herhalen: "Hier klopt iets niet!"
Wat er precies achter zit, dat weet ik niet. Maar dát er iets niet
klopt, zó veel is wel duidelijk...
Het is behoorlijk cynisch dat Donald Trump met zijn "muur" zo hard probeert om de "immigranten" uit Zuid- en Centraal-Amerika
buiten zijn land te houden, als je bedenkt dat veel van die "immigranten" méér "autochtoon" zijn dan hij zelf.
Want alle blanken in Amerika stammen
af van "immigranten", en alle zwarten
ook (zij het dan dat hun voorouders niet uit vrije wil naar Amerika waren
gekomen). Terwijl veel van die door Donald verfoeide "immigranten" nakomelingen zijn van de oorspronkelijke "Indiaanse" bevolking. (Die overigens
vakkundig gedecimeerd werd door de Spanjaarden indertijd. Net zoals de
oorspronkelijke bevolking van Noord-Amerika door de blanken bijna uitgemoord
werd.)
Ik vind het trouwens vreemd dat die bedenking nooit gemaakt wordt in de
media of door de tegenstanders van Trump. Misschien omdat niemand de zaak van
de "Native Americans" écht ter harte
wil nemen? Nergens hoor je over massale protestbewegingen of actiegroepen die
de achterstelling en discriminatie van de autochtone Amerikanen (zowel in Zuid-
als in Noord-Amerika) luidruchtig aanklagen. Er is niet zoiets als een "Red Lifes Matter" beweging. Daar waar
iedereen (opeens) ontzettend begaan is met de Afro-Amerikanen, is er niemand
die zich het lot van de Indianen lijkt aan te trekken. Misschien omdat ze nog maar met héél weinigen zijn, en daarom van geen tel? Hun situatie is nochtans niet
bepaald beter dan die van de "zwarten",
en hun vooruitzichten zijn niet rooskleuriger. Wel integendeel: af en toe zie
je nog eens een Afro-Amerikaan die er in slaagt om "het te maken", maar nergens valt een succesvolle Indiaan op te
merken. Het is een compleet vergeten en achtergesteld volk. En ze zijn niet welkom in het
Amerika van Donald Trump. Niet diegenen die ernaartoe willen, en ook niet
diegenen die er al wonen.
Er is nochtans een tijd geweest dat er wél aandacht was voor hun
rechten, en dat ze van zich konden laten spreken. Misschien niet toevallig in
de periode van de "protestbewegingen"
tegen het establishment en tegen de oorlog? We spreken over de jaren zestig en
zeventig van de vorige eeuw, de tijd van de "hippies". De tijd ook van de opkomst van de "protestzangers".
Bij die protestzangers waren er een aantal met "Indiaans" bloed in de aderen. En zij vroegen, en kregen, toch wat meer aandacht
voor hun zaak. Vreemd genoeg (of niet?) waren het vooral vrouwelijke artiesten.
Allemaal min of meer leeftijdsgenoten.
De bekendste was ongetwijfeld Joan
Baez, die zelfs op Woodstock heeft gezongen, en die trouwens voor de doorbraak
van de jonge Bob Dylan heeft gezorgd. Haar moeder was blank, maar haar vader
was een Mexicaan van geboorte. In de huidige tijden van opgetrokken muren zou
die misschien zelfs niet eens in Amerika geraakt zijn. Joan Baez was erg begaan
met mensenrechten en een vurige voorvechter in de strijd tegen sociaal onrecht.
En ook tegen de uitbuiting van de Zuid-Amerikanen die (illegaal) in de
Verenigde Staten aan het werk waren (en zijn). Om haar boodschap kracht bij te
zetten, had ze ook een aantal Zuid-Amerikaanse songs op haar repertoire.
Julie Felix zal vermoedelijk
veel minder bekend zijn, behalve dan bij de liefhebbers van de "folk"-muziek uit de jaren 60 en 70. Ook
haar vader was Mexicaans van origine, en haar moeder was half Native American, half Engels. Net als
Joan Baez had Julie Felix heel wat protestsongs op haar repertoire. Veel
nummers van Bob Dylan, maar ook van Pete Seeger. En ook zij zong over de
wantoestanden onder de (illegale) gastarbeiders uit Latijns Amerika.
Zoals bijvoorbeeld in deze harde en ontluisterende song:
De minst bekende van allemaal is wellicht Buffy Sainte-Marie, ook al zijn een aantal van haar nummers echte
klassiekers geworden in de versie van andere (protest)zangers uit die tijd. En
ook al heeft ze zelfs een Oscar gekregen voor de titelsong "Up were we belong" uit "An Officer and a Gentleman". Buffy
Sainte-Marie is een Canadese Native
American: een "echte" Indiaanse, geboren in een reservaat van Cree-Indianen. En zij heeft altijd de nadruk gelegd op haar
Indiaanse achtergrond. Ze was, en is, dan ook één van de weinigen die het
onrecht dat de Indianen jarenlang is aangedaan, zo expliciet en herhaaldelijk
heeft aangeklaagd.
In deze song beklemtoont ze nog eens hoe de blanken keer op keer de
gemaakte afspraken en overeenkomsten met de Indianen geschonden hebben. En dat
nog altijd blijven doen. Zonder enig schaamtegevoel en zonder enige vorm van
excuses achteraf.
Misschien wordt het toch eens tijd dat men voor de Indianen (uit
Noord- en Latijns Amerika) even fanatiek zou opkomen als voor de "zwarten"? Want ook "red lifes matter". Ook al roepen zij misschien niet zo hard als de
zwarten...
De herfst komt eraan, en daarna de winter. En bijgevolg ook een "epidemie" van winterkwaaltjes: hoesten
en niezen, verstopte of lopende neus, hoofdpijn, keelpijn. De klassieke virale
infecties die ons elk jaar in de nek vallen.
Maar in deze bange corona-tijden, waarbij de angst voor Covid-19 er al zeven maanden lang in gehamerd werd met dagelijkse mokerslagen, voelt zo'n
najaarsverkoudheid toch nét iets anders aan. Want onderliggend is er nu de
ongeruste bedenking: "En wat als ik dan
toch Covid-19 opgelopen heb? Ik ben super-voorzichtig geweest, maar toch... Wie
weet!" Die ongerustheid knaagt, en van weeromstuit voel je je nog zieker
dan anders.
"Moet ik me laten testen? Moet
ik in quarantaine gaan? Of in zelf-isolatie?"
Gelukkig zijn onze virologen daar alweer om ons van de ondergang te
redden. Er zijn richtlijnen, en onmiskenbare symptomen waar ik moet op letten. Die
zullen mij zeggen of ik me al dan niet moet laten testen.
Bij een "gewone verkoudheid"
kan ik (enkele van) de volgende klachten hebben: hoesten,
niezen, een loopneus en/of een verstopte neus, keelpijn of een kriebelende
keel, lichte hoofdpijn, soms oorpijn. De "hoofdsymptomen" van Covid-19 zijn: hoesten, kortademigheid of ademhalingsmoeilijkheden, pijn op de borst,
verlies van geur en smaak. Andere mogelijke symptomen zijn: koorts, spierpijn, vermoeidheid, loopneus of verstopte
neus, keelpijn, hoofdpijn, gebrek aan eetlust, waterige diarree, verwardheid of
plotse val. Maar dat zijn niet de hoofdsymptomen.
Wie één van
de hoofdsymptomen heeft, die moet zich sowieso laten testen en in quarantaine
gaan. Maar wie minstens twee van de
andere klachten heeft ook. Zo luidt het vonnis van onze virologen.
(En wie met
een mogelijk besmet persoon in nauw contact geweest is, die moet dan uiteraard ook
in quarantaine. Waarbij zo'n verplichte quarantaine veel, vooral kwetsbare,
mensen in grote praktische en/of financiële problemen kan brengen. Ook al
blijkt het achteraf om een banale winterinfectie te gaan.)
Sta mij toe
even mijn spreekwoordelijke welsprekendheid opzij te schuiven: "Dat is dus allemaal flauwekul. Dikke zever!"
Zowat iedereen zal in de komende weken en
maanden "minstens twee" van die
mogelijke symptomen voelen, en wie de pech heeft deze winter een "griepje" op te lopen, die zal zowat het
hele assortiment aan klachten hebben. Moeten we dan met z'n allen naar de
huisarts of de triagepost of het plaatselijk corona-testcentrum hollen? Volgens
onze virologen wel, dus.
Hopelijk
hebben ze tegen dan wél genoeg test-setjes. En genoeg laboratorium-capaciteit
om de testresultaten allemaal tijdig te kunnen verwerken. Pijnlijk is wel dat
vorige maand gebleken is dat België 1 miljoen testkits gekocht heeft die,
volgens een Deense studie, totaal onbetrouwbaar zijn: naar schatting één op de
drie "positieve" resultaten van die
specifieke test zou "vals-positief"
zijn. Het zal je maar overkomen dat je zogezegd "positief" test terwijl je helemaal niet besmet werd. Wat dus één op
de drie keer het geval zijn. (En zeggen dat ons land 7 euro per stuk betaald heeft
voor die grotendeels waardeloze test.)
Vorig jaar
nog, al lijkt het een eeuwigheid geleden, moesten we gewoon thuis uitzieken als
we een aantal van die "griepachtige"
symptomen hadden. Nu moeten we onverwijld een corona-test laten uitvoeren. En iedereen
alarmeren die ietwat te dicht in onze buurt geweest is, en ook die met een
corona-test opzadelen.
Om maar te
zeggen: als het de bedoeling was nóg meer paniek en angst te zaaien, dan zijn
ze goed bezig. Onze Bekende Virologen
lijken er de laatste tijd een soort competitie van te maken wie de somberste en
meest-angstaanjagende boodschappen kan verkondigen. Allemaal met de bedoeling
ons toch maar op het hart te drukken de richtlijnen blijvend en consequent
strikt na te leven.
Feit is dat
ik ondertussen al zowat dertig jaar rondloop met een ernstige vorm van
Covid-19, afgaande op de symptomen. Ik heb al jarenlang last van een loopneus én
een verstopte neus, en ik voel me al jarenlang vermoeid. Hoofd- en keelpijn heb
ik er af en toe ook nog eens bij. En hoewel ik het niet graag toegeef: ik ben
bij momenten serieus verward. Ik heb dus zéker Covid-19. Al lang van vóór het
virus zelfs maar bestond.
Ik heb er
geen idee van hoeveel medemensen ik in die voorbije jaren zou besmet hebben. Naar
schatting zo'n 114.000 hier in België, en al 33 miljoen mensen wereldwijd. Als
de corona-politie daar maar niet achter komt...
Het bericht is zo goed als geruisloos en quasi onopgemerkt in de
nieuwsmedia voorbij gekomen, naar de achtergrond verdrongen door de "echte" corona-cijfers. Maar het aantal oproepen naar de hulplijn voor "partnergeweld" was eind augustus 2020 al
even groot als vorig jaar, in 2019, in het hele jaar. Concreet betekent dit dat
er in die corona-maanden tussen 60 en 80% méér oproepen geweest zijn dan de
vorige jaren. Met "dank" aan de
corona-maatregelen, dus.
Als onze Bekende Virologen en onze 8 ministers van Volksgezondheid en
Welzijn zoiets horen of lezen, zouden zij zich daar dan niet een beetje
ongemakkelijk bij voelen? Zouden zij zich de bedenking maken dat het probleem
van partnergeweld die voorbije maanden zó ernstig geworden is door hún
corona-maatregelen? Zouden zij zich daar dan een beetje "schuldig" over voelen? Of sussen zij hun geweten met de bedenking
dat dit "nodig was voor het algemeen
belang"?
Of zouden zij het gewoon "negeren",
omdat Covid-19 nu eenmaal alle prioriteit moet krijgen? Het doet me denken aan
de reactie van viroloog Steven Van Gucht op de bedenking dat zowat één op drie
Belgen klagen over lichte tot matige gezondheidsproblemen door het (langdurig)
dragen van een mondmasker. Het gaat dan onder andere om ademhalingsstoornissen,
en acné bij tieners. Professor Van Gucht verkoos die bedenking te negeren, en
herhaalde alléén dat het van cruciaal belang is dat de kinderen in het
secundair onderwijs in de klas de hele tijd hun mondmasker dragen. De
(potentiële) problemen bij zowat drie miljoen Belgen worden dus ondergeschikt
gemaakt aan het inperken van Covid-19, waarbij we op dit moment spreken over iets
meer dan 120 mensen die met ernstige ziekteverschijnselen op Intensieve Zorgen
liggen. Het is toch niet omdat een klein aantal mensen ernstig ziek kunnen
worden, dat men de klachten van de vele anderen zomaar mag bagatelliseren?
Het gaat trouwens niet alléén om partnergeweld, het gaat evengoed om
kindermishandeling en kindermisbruik. Ook het aantal oproepen naar de "kindertelefoon" is spectaculair
gestegen. In de maand april ging het om een stijging met minstens 30%. De
lockdown was een ideale voedingsbodem voor kindermisbruik binnen de familiale
context, omwille van het sociaal isolement en de gevoelens van eenzaamheid,
frustratie en angst van de "thuis
opgesloten" volwassenen.
Het is uiteraard geen typisch Belgisch, maar wél een wereldwijd
probleem. En het is in sommige, arme, landen nog véél erger dan bij ons.
Plan International probeert
al maanden lang de aandacht te trekken op de toename aan kindhuwelijken sinds
het begin van de corona-pandemie. Door de lockdown konden veel mannen niet meer
aan het werk, en om de verloren inkomsten te compenseren was/is de verleiding
groot om de oudste meisjes, vanaf een jaar of twaalf, uit te huwelijken: de "bruidsschat" brengt dan toch, tijdelijk,
wat geld in het laatje. En die "epidemie"
van kindhuwelijken en tienerzwangerschappen is, volgens de gegevens van Plan
International, niet het enige corona-gerelateerd ongeluk voor veel jonge
meisjes in de ontwikkelingslanden. Als de vader geen inkomsten meer heeft, moeten
de oudste dochters dan maar gaan werken, of op de markt proberen iets te
verkopen, wat impliceert dat zij niet (of nooit) meer naar school kunnen. Hun
kansen op onderwijs en ontwikkeling zijn ze op die manier weer kwijt, en hun
toekomst wordt dezelfde als die van hun moeders: werken en slaven, en kinderen
baren. Het gaat naar schatting over 20 miljoen meisjes, of meer, van wie de
toekomst nu al afgenomen is, nog vóór die kon beginnen.
Met "dank" dus, ook hierbij,
aan de ondoordachte "corona-maatregelen",
uitgevaardigd door mannen (uiteraard)
die ver van de realiteit leven en zich louter laten leiden door tabellen en
cijfers.
We schrijven het jaar 1972. Vier jonge mannen uit dezelfde klas,
Latijn-Wiskunde, uit het Koninklijk Atheneum van Kortrijk, starten in oktober
hun universitaire studies in Gent. Drie daarvan zitten trouwens samen op kot,
in Home Astrid.
Was dat verstandig om met vier vrienden aan dezelfde universiteit te
beginnen? Niet echt, eigenlijk. De resultaten waren er dan ook naar: twee van
de vrienden hebben na dat eerste jaar moeten afhaken. Want, in alle
eerlijkheid, echt héél veel hebben die jonge mannen dat eerste jaar niet
bepaald gestudeerd. Ze waren te druk bezig met op café gaan: biljarten. Of bij
elkaar op de kamer zitten: kaarten, naar de radio luisteren (Jan Van Rompaey: "Jan en Alleman", toen het nog kon dat er veel en lang gepraat werd op de radio), eindeloos discuteren
over alles wat de vorige generatie fout had gedaan.
En ja: ze zijn een zeldzame keer ook al eens naar een "T-dansant" gegaan, een TD. Ik vermoed dat dit concept nu zelfs
niet meer bestaat. Nu gaan jongeren naar de "discotheek". Maar toen bestond dat nog: een "TD", die georganiseerd werd door één of andere studentenclub, en
waar dus alléén studenten welkom waren. Het grappige was dat wij, groentjes,
stipt om 10 uur 's avonds al onze opwachting maakten, want zo stond het op de
affiches: dat het "om 22u" zou
beginnen. Maar vóór middernacht was daar geen kat te bespeuren...
Ik ben niet zo dikwijls naar zo'n TD
geweest. Mijn budget liet dat niet toe, want mijn ouders konden het zich niet
permitteren om mij veel "drinkgeld"
mee te geven. Ik had daar eigenlijk ook niet echt veel te zoeken: dansen kon ik
niet, en ik waagde me daar dus ook niet aan. Ik voelde ook niet de aandrang om er "een meisje op de scharrelen" (om dan de volgende dag met de "verovering" te kunnen stoefen), wat
voor de meeste (mannelijke) studenten de voornaamste drijfveer was om naar een TD te gaan.
Tóch ging ik er graag naar toe, die zeldzame keren. Ook al was ik een
gediplomeerd "muurbloempje". Ik hield
van de sfeer, en van de muziek die daar gedraaid werd. Vreemd genoeg hield ik
vooral van de "tegelplakkers" van
toen. Vreemd, inderdaad, omdat mijn
status van "muurbloempje" vooral bij
die gelegenheden pijnlijk duidelijk werd. Bij de zwierige, uptempo liedjes,
waarbij écht moest gedanst worden, kon ik mezelf wijs maken dat ik nu eenmaal
niet kon dansen, en dus was het geen schande dat ik zowat als enige op mijn
stoel bleef zitten. Bij een tegelplakker
had ik dat excuus niet: je hoeft niet te kunnen dansen bij een tegelplakker. Je moet alléén de moed
opbrengen om naar een meisje toe te stappen om te vragen of ze met je wil "dansen", en dan sta je daar samen enkele
minuten met de voeten te schuifelen. Maar dat durfde ik dus niet: ik was een
absolute kluns wat de omgang met meisjes betrof. (Wat héél bizar was, want ik
had drie zussen...) Ik bleef bevroren op mijn stoel zitten, met mijn schaamte als
enig gezelschap.
En tóch hield ik van die tegelplakkers
van toen. Wellicht omdat het mooie liedjes waren, en zijn. Onsterfelijke
klassiekers. Zoals "Albatross", uit
1969, van Fleetwood Mac (in de oude tijd met Peter Green). Of "Nights in White Satin", uit 1967, van de
Moody Blues. Of "A whiter Shade of Pale",
ook uit 1967, van Procol Harum.
Nu wil het toeval dat ik onlangs een recente versie van "A whiter Shade of Pale" gehoord heb. Met
klassiek orkest. Wat wel passend is, want het nummer is losweg gebaseerd op een
klassiek muziekstuk. Vermoedelijk iets van Johann Sebastian Bach, al zijn de
meningen daarover verdeeld. Hoe dan ook, deze (live) versie uit 2006 heeft bij
mij alle nostalgie-kranen opengezet.
Los van alle nostalgische bedenkingen vind ik dit ook gewoon één van
de allermooiste en allerknapste songs ooit. (Al snap ik geen bal van de tekst
van het liedje. Een tekst die vooral uitblinkt in Salvador Dali-achtige
absurditeit, en die vermoedelijk niet in een geheel "nuchtere" toestand geschreven werd.)
Deze recente versie benadert de perfectie. Ik zou zeggen: ga erbij
zitten, in volledige stilte, en geniet.
Onlangs was ik aan het luisteren naar "Children of Abraham" van Julie Felix, een héél mooi en geëngageerd
lied.
Dat riep herinneringen op aan een spreekbeurt die ik ooit eens gegeven
heb in de les Nederlands. In het vijfde middelbaar, als ik het goed heb. Al
heette dat toen "de tweedes" (of de "poësis" zoals het licht snobistisch
genoemd werd), want in die tijd werd er nog naar beneden geteld: je begon in
het zesde middelbaar en eindigde in "de
eerstes" (of de "retorica").
Ik moet eerlijk toegeven dat ik er met enige schaamte aan terug denk.
Niet omdat de spreekbeurt slecht zou gelopen zijn. (Wel integendeel: het was
een succes. Vooral bij mijn klasgenoten, want het heeft twee volle lesuren
geduurd, en dat waren in de praktijk dus twee vrije lesuren voor de rest van de
klas.) Maar wel omdat ik toen een onuitstaanbare 16-jarige moet geweest zijn:
eigenwijs, bazig, pedant en een irritante "do
gooder". Een "wereldverbeteraar".
De spreekbeurt moest een groepswerk worden, per twee. Vermoedelijk om
te leren "samen werken". Ik heb dat
dus samen met mijn beste vriend gedaan, maar om eerlijk te zijn heeft hij niet
veel inbreng gekregen en niet veel kans om eraan mee te werken. De spreekbeurt
ging over "Engagement in de Muziek",
en ik heb de meeste songs uitgekozen en de bindtekst geschreven. Hij heeft wél mogen
mee "presenteren", maar dat was het
zowat. In zijn plaats zou ik, als ik er nu op terug kijk, de muren opgelopen
hebben, en gezegd hebben: "Weet je wat?
Als je het toch allemaal zélf wil doen, doe het dan alléén!"
Ik moet echt ongenietbaar geweest zijn in die tijd. Let wel: ik was nu
ook weer "de slechtste niet", denk ik. Het was
allemaal "met de beste bedoelingen".
Maar ik was, moet ik bekennen, "een
idealist". Van de ergste soort.
Ik hoop vurig dat ik toch een ander mens (geworden) ben, nu als
volwassene.
We waren trouwens met drie voor die spreekbeurt. Bij de verdeling van
de "koppels" om samen te werken was
er één iemand over gebleven waar eigenlijk niemand van wilde weten. Ik vermoed
dat er altijd wel één zo iemand is in een klas. Het interesseerde hem allemaal
totaal niet, en het kon hem ook niets schelen. Het grootste deel van de tijd
zat hij vermoedelijk trouwens behoorlijk "high"
in de les. Maar goed: irritante "do
gooder" als ik was, heb ik voorgesteld dat hij met ons kon mee werken. Al
is zijn bijdrage beperkt gebleven tot het indrukken van de start- en stopknop
van de cassetterecorder voor elk liedje dat mijn betoog over "Engagement in de muziek" moest aantonen.
Dat onze spreekbeurt de volle twee lesuren heeft geduurd, kwam
natuurlijk ook doordat wij elke song volledig speelden, eerder dan een klein
stukje dat voldoende zou geweest zijn om de boodschap van het liedje te
illustreren. Maar ja, onze "infrastructuur"
was daar niet echt op voorzien: we hadden een antieke cassetterecorder, en ik
had gewoon elk liedje in zijn geheel opgenomen. Met de micro tegen de boxen van
onze platendraaier, en dan maar proberen om op het juiste moment de opnameknop
in te drukken: als de naald net aan het gekozen liedje van de elpee zou
beginnen. (Wie jonger dan 50 is, kan zich vermoedelijk zelfs niet eens meer
voorstellen hoe dat in z'n werk ging.)
Nu goed, ik had het eigenlijk over die spreekbeurt: "Engagement in de Muziek".
Wie goed luisterde, kon véél engagement ontdekken in veel liedjes, in
de jaren zestig en de vroege jaren zeventig van de vorige eeuw. Het was dé
periode van de "protestsongs": Bob
Dylan, Pete Seeger, Julie Felix, Buffy Sainte-Marie. Keuze te over. En bij ons:
Boudewijn de Groot, De Elegasten, Armand, enzovoort.
"Universal Soldier" (uit
1964, geschreven door Buffy Sainte-Marie) was één van de meest sprekende anti-oorlog
songs van toen. Boudewijn De Groot, die in die tijd debuteerde met vertalingen
van dit soort protestliederen, heeft het gezongen onder de titel "De eeuwige Soldaat".
De kans dat Donald op de vooravond van de presidentsverkiezingen met
een vaccin tegen Covid-19 zal kunnen pronken, is bijzonder klein. Niet dat het
iets zal uitmaken: voor zijn aanhangers is zijn belofte dát het er komt,
voldoende. En hoe dan ook zal het de schuld van die communist Joe Biden zijn
als het er nog niet is.
Het zal vermoedelijk pas tegen midden 2021 zijn eer er een (min of
meer) betrouwbaar en goed getest vaccin is dat in voldoende hoeveelheden
beschikbaar zal zijn. "Voldoende
beschikbaar" betekent dan: een paar honderd miljoen dosissen. Voldoende
voor het rijke Westen. Voor de achtergebleven gebieden, de sloppenwijken in
Zuid-Amerika, de vergeten dorpjes in de Afrikaanse wouden, de
platgebombardeerde steden in Azië, zal het nog eventjes wachten zijn. Niet dat
die mensen daar nu écht om zitten te springen; zij hebben heus wel andere
dingen aan hun hoofd: gewoon overleven, de volgende dag halen.
Midden 2021 hebben we een vaccin. En dan? Keren we dan terug naar "het oude normaal"? Dat is toch de
bedoeling, als ik me niet vergis.
En wat als veel mensen niet van dat vaccin zullen moeten weten? Het
zal uitgetest zijn op een paar honderdduizend personen, die gedurende enkele
maanden gevolgd werden. Zijn we daarmee zeker dat het zal werken? Voor
iedereen? Zonder bijwerkingen? Niemand die dat zal kunnen garanderen. En zullen
we dan iets weten over de mogelijke neveneffecten op langere termijn? Niet dus.
Hoe betrouwbaar zal het vaccin dan wel zijn?
Velen zullen het niet betrouwen, velen zullen het niet willen wagen. Volgens
de eerste peilingen zullen vermoedelijk tot 25% van de mensen weigeren zich te
laten inenten. Uit angst voor ongewenste bijwerkingen, of omdat ze niet geloven
dat het vaccin voldoende werkzaam zal zijn. Vergeten we niet dat ook het
griepvaccin verre van 100% werkzaam is: naar schatting blijft zelfs zo'n 60% tóch
vatbaar voor het influenza-virus na een griep-inenting.
Om Covid-19 écht de baas te kunnen, zal de werkzaamheidsgraad van het
vaccin minstens 70% moeten zijn, wat véél hoger ligt dan bij het griepvaccin, én
zal de inentingsgraad minstens 80% moeten bedragen. Het lijkt er sterk op dat
we dat niet zullen halen: bij een vaccinatiegraad van 75% en een
werkzaamheidsgraad van 40% zoals bij het griepvaccin, halen we een
groepsimmuniteit van amper 30%. Méér dan twee derde van de bevolking blijft dus
vatbaar voor het virus, en dan lijkt het mij een illusie te geloven, of te
hopen, dat het vaccin ons zal toelaten terug te keren naar "het oude normaal".
En dus?
En dus is het een vals beeld als de virologen ons vertellen dat we "nog even" moeten doorbijten tot het
vaccin er zal zijn, en dat we dan eindelijk van die versmachtende richtlijnen
zullen verlost zijn. Zélfs wie immuun zou zijn voor Covid-19 na een inenting,
loopt na enkele maanden, of hooguit een jaar, de kans om tóch weer besmet te
raken. Het is niet zoals bij de mazelen of polio of de pokken, dat je
levenslang immuun bent en dat een wereldwijde vaccinatiecampagne de ziekte
helemaal kan uitroeien. Het is zoals bij de griep: het gaat nooit meer weg. Ook niet met een
vaccin.
De conclusie is dat het vaccin al bij al niet veel verschil zal maken:
het risico op besmetting zal evengoed blijven bestaan, en de beoogde
groepsimmuniteit zal evenmin bereikt worden.
Moeten we dan in angst en afstandelijkheid blijven leven? Voor altijd?
Zélfs als het vaccin er is?
Ik kan me het "nieuwe normaal"
zó al voorstellen. We zullen allemaal een gekleurde armband moeten dragen: een
groene als we ons hebben laten inenten en antistoffen aangemaakt hebben, een
oranje als we ons hebben laten inenten maar toch niet immuun zijn, en een rode
voor de rebellen die geen inenting willen. De "groene armbanden" zullen alles mogen doen, in totale vrijheid, en
iedereen mogen ontmoeten. De "rode
armbanden" zullen zondermeer in hun kot moeten blijven. En de oranje zullen buiten mogen, maar mét
mondmasker en op anderhalve meter.
Of... we zouden die hele waanzin achterwege kunnen laten.
Als we ooit willen terugkeren naar "het oude normaal", zullen we moeten stoppen met ons leven door dit
virus te laten domineren. We zullen moeten leren accepteren dat het virus er is.
En dat het slachtoffers zal maken (met of zonder vaccin), net zoals het
Influenza-virus.
En voor de rest gewoon verder "leven":
in warmte, in tederheid, in intimiteit, in vreugde en ongedwongenheid. Als we dát
niet kunnen of mogen, dan stopt het leven eigenlijk voor de mens. Vaccin of
geen vaccin.
Het is zoals bij een terroristische aanval waarbij veel dodelijke
slachtoffers vallen. De reactie is dan steevast: "We laten ons door de terroristen geen angst aanjagen. We laten ons leven
niet domineren door de angst voor terreur. Want anders hebben de terroristen
gewonnen!" Als we nu ons leven laten overheersen door de angst voor dit
virus, dan heeft het virus gewonnen.
Ik vond het bijzonder attent van de VRT om, een paar weken geleden, de
dagelijkse en niet-aflatende deprimerende corona-berichten af te wisselen met
ander nieuws. In elk geval voor enkele dagen. Er waren de beelden en berichten
van de hallucinante wantoestanden op het eiland Lesbos. En er waren de
ophefmakende berichten over de "naaktbeelden"
van enkele BV's.
Over die BV's wil ik niet veel woorden vuil maken, behalve dat die "volwassen" mannen blijkbaar niet slimmer
zijn dan een twaalfjarige, en dat ze het "slachtoffer"
zijn van hun gigantische eigendunk. "Eigen
schuld, dikke bult!" Alleen erg jammer en pijnlijk voor hun vrouw of
vriendin.
Over het opvang- of vluchtelingenkamp nabij het dorpje Moria, op het
eiland Lesbos, wil ik wél één en ander kwijt.
In de eerste plaats dat het onbegrijpelijk is dat al die mensen daar
terechtgekomen zijn: zij hadden allemaal vreedzaam en met-rust-gelaten in hun
eigen land en dorp moeten gezeten hebben. Want géén van hen is voor zijn plezier
aan die barre tocht naar Europa begonnen.
Ik begrijp nog altijd niet hoe de wereld kan tolereren dat mensen hun
eigen land en streek moeten ontvluchten omwille van oorlog, plunderingen,
ontberingen. Als de Amerikanen niet geaarzeld hebben om Koeweit en Irak binnen
te trekken om de oliebronnen veilig te stellen, waarom kan er dan geen internationale
actie opgestart worden om bijvoorbeeld in Syrië de gewone mensen te beschermen
tegen bombardementen door hun eigen president? Waarom kan er dan geen actie
opgestart worden om de dagelijkse invallen in Congolese dorpen te stoppen,
waarbij de huizen platgebrand worden en de vrouwen verkracht en de kinderen
ontvoerd? Waarom kan er dan geen actie opgestart worden om Jemen te helpen het
land weer op te bouwen in plaats van onderlinge oorlogen uit te vechten? Waarom
kan niemand een einde maken aan de absurditeiten in Palestina, zodat de jonge
mensen en kinderen daar weer een toekomst zouden kunnen opbouwen in eigen land,
in plaats van elke dag in angst te moeten uitkijken naar de volgende raket of
een naderende bommenwerper?
Ik weet het wel: het is allemaal niet zo simpel als het lijkt. En
gegarandeerd zouden allerlei politiek-correcte actiegroepen protesteren tegen
dat soort "postkoloniaal paternalisme"
waarbij het rijke Westen in ontwikkelingslanden gaat ingrijpen. Maar toch...
Ze zitten (of zaten) er met méér dan 12.000, in een kamp dat voorzien
was voor hooguit 4.000 vluchtelingen, en ze konden geen kant uit. Want niemand
in Europa wou bijkomende migranten opvangen.
Dat de situatie er schrijnend was, lijdt geen twijfel. En daarom, zo
wordt beweerd, zouden een aantal vluchtelingen zélf de branden gesticht hebben.
Uit frustratie, en in de illusie dat ze op die manier misschien van het eiland
zouden weg raken.
Ik heb daar mijn bedenkingen bij: wie steekt nu in godsnaam zijn eigen
huis in brand, hoe armzalig het ook moge zijn? Niemand zal toch vrijwillig zijn
dak verwoesten?
Ik heb een sterk vermoeden dat hier mensensmokkelaars achter zitten.
Die halen nu immers geen inkomsten uit de sukkelaars die daar,
moedeloos en gelaten, vast zitten op dat eiland. Die uitbuiters moeten hun
profijten halen uit naïevelingen die zich een gammel bootje laten aansmeren om
naar het Griekse vasteland te roeien. En dat kan niet zolang die vluchtelingen
in zo'n kamp vastzitten.
En die mensensmokkelaars moeten hun winsten halen uit arme sloebers
die vanuit Syrië of Afrika of Palestina willen vluchten, in de hoop in Europa
een nieuw leven te kunnen beginnen. Maar als er geen enkel perspectief is om
verder te raken dan de opsluiting in een kamp op Lesbos, dan zullen die
wanhopige mensen wel twee keer nadenken alvorens hun laatste beetje geld aan
die smokkelaars te geven.
De mensensmokkelaars moesten dus wel iets doen om een soort "perspectief" te creëren, of toch de
illusie ervan, aan al wie op het eiland vast zit. En dus hebben ze, denk ik
dan, de boel maar in brand gestoken, in de hoop dat de Griekse regering, en
Europa, geen andere keuze meer zou zien dan de deur weer open te zetten.
Het is een trieste vaststelling dat er mensen zijn die zonder
scrupules profiteren van het leed en de miserie van anderen, maar dat er
niemand bereid is om écht te helpen.
Ik ben midden augustus aan mijn welverdiende zomervakantie begonnen.
In eigen land. Omdat ik zelden naar het buitenland op vakantie ga. Omdat de
corona-paniekmachine mij sowieso min of meer verplicht heeft om in eigen land
te blijven. En omdat we toch een prachtige, zonnige zomer aan het beleven
waren: zonneschijn van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, helblauwe luchten
en temperaturen waar ze in Barcelona een puntje konden aan zuigen. Mijn
zomervakantie kon niet anders dan heerlijk verlopen.
Het is helaas een beetje anders geweest. "In het water gevallen", als het ware. Door mijn opstoot van
Ménière. Maar vooral door de weergoden. Zo constant zomers juli en de eerste
helft van augustus geweest waren, zo wispelturig en grillig was die tweede
helft van de maand. Uiteraard nét in mijn verlof, of wat had je gedacht?
Helemaal te gortig werd het toen de hemelsluizen wijd open gezet
werden. Vooral in de periode van 14 tot 18 augustus. De regen viel met bakken
naar beneden. Wateroverlast in het hele land: ondergelopen tunnels,
ziekenhuizen waar de kelders op een zwembad leken, rioleringen die het allemaal
niet meer konden slikken, huizen waar met de moed der wanhoop tegen het vieze
water en de modder gevochten werd. Ook bij ons thuis kwam het rioolwater uit
het afvoerputje naar boven en werd onze veranda herschapen in een stinkende
kolkende waterellende die wij met man en macht probeerden buiten te krijgen.
Nee, dat was niet de mooie zomer waar ik op gehoopt had. Het was
vooral een erg natte zomervakantie.
En toen kwam de storm "Francis",
op 24 en 25 augustus. In het journaal verscheen weerman Bram met een
belangrijke waarschuwing om de auto vooral niet onder een boom te parkeren.
Want, ging weerman Bram verder: "De bomen
zijn topzwaar doordat ze nog altijd hun volle kruin dragen, maar ze kunnen
onstabiel worden omdat de wortels niet genoeg houvast meer hebben doordat de
grond nog altijd kurkdroog is." En daardoor was er dus een groot risico op
omvallende bomen.
Ik heb de passage toch even terug gespoeld op mijn digicorder, want ik
had het heel zeker verkeerd verstaan. Maar bij de tweede luisterbeurt vertelde
weerman Bram precies hetzelfde: de bomen kunnen gemakkelijker omver vallen
doordat de grond "nog altijd kurkdroog is".
Wacht eens even! Kunnen we een tiental dagen terug gaan in de tijd?
Weet je wel: bakken regen, wateroverlast, overstroomde kelders. Dat was toch
bij ons, of niet? Waar is al dat water dan gebleven? Hoe kan de grond bij ons
nog altijd "kurkdroog" zijn?
Het was overigens niet de eerste keer dat ik compleet verrast werd
door dat soort boodschappen van onze weerman/vrouw. Ik had eerder al tegen een
lichte depressie moeten vechten toen ik na dagenlange regen-ellende eindelijk
een paar dagen zonneschijn cadeau kreeg om mijn endorfine-gehalte weer op peil
te krijgen en weerman Frank kwam vertellen dat de natuur "snakt naar een beetje regen". Het lijkt erop dat het mij écht niet
gegund wordt om gewoon onbekommerd van een beetje zonneschijn te genieten.
Altijd is er daar een weerman/vrouw om mij een schuldig gevoel te geven. Want
die zonneschijn waar ik naar snak, die is er de schuld van dat de natuur dorst
moet lijden.
Gelukkig is er nog de Buienradar die mij altijd troost en een positief
gevoel komt geven. Want de Buienradar verkondigt met een stralende glimlach: "Geen neerslag verwacht in de komende uren."
Dan krijg ik op slag een opstoot van gelukshormonen.
Dat het buiten aan het regenen is, negeer ik maar. Dat zal heel zeker
toch een valse illusie zijn, gezichtsbedrog. Want Bram heeft het zélf gezegd: "De grond is nog altijd kurkdroog."
Wie denkt dat iedereen die een proces begint, daar materialistische
motieven voor heeft en het dus vooral doet om er zelf financieel beter van te
worden, die is véél te kritisch over de mens. Het kan best dat iemand een
proces start uit principiële motieven, enkel en alléén om het recht te laten zegevieren. Zonder daar zélf profijt bij te
hebben.
Of niet soms?
Zo was er de familie van Tine
Nys.
Die waren naar het gerecht gestapt omdat volgens hen de euthanasie van
hun zus onterecht was uitgevoerd, en zonder dat alle regels en de nodige voorzorgen
in acht genomen waren. Nee, het was er hen helemaal niet om te doen een
schadevergoeding te bekomen van de arts die de euthanasie had uitgevoerd; het
ging hen alléén om het principe. Om het achterhalen van de waarheid. Hoe
pijnlijk het proces, een assisenproces, in volle openbaarheid, ook zou worden.
De familie van Tine Nys had géén andere motieven dan de waarheid te laten
zegevieren. Een heel nobel streven: zij hadden dit nodig om de periode te kunnen "afsluiten" en aan hun rouwproces te
kunnen beginnen.
Het assisenproces is een héél pijnlijk en onverkwikkelijk gebeuren
geworden. Drie weken lang diepe en kwetsende emoties, Voor de familie en
vrienden. Maar ook voor de "beklaagden",
de artsen die terecht stonden voor "gifmoord".
Die artsen zijn uiteindelijk alle drie vrijgesproken, en iedereen kon zich daar
wel in vinden. Want het was toch nooit de bedoeling om die mensen naar de hel
te sturen. Ze hadden immers in eer en geweten hun best gedaan om in te gaan op
de vraag van de vrouw én van haar familie om een einde te maken aan haar "ondraaglijk psychisch lijden".
Einde van het verhaal, dus.
Of niet? Want de advocaat van de familie heeft besloten naar het Hof
van Cassatie te stappen om zo via een burgerlijke rechtbank de dokter die de
euthanasie heeft uitgevoerd tóch te kunnen aanklagen. Niet om de man alsnog
schuldig te laten verklaren aan "gifmoord",
want strafrechtelijk kan dat niet meer. Wat is dan wél de bedoeling van het
nieuwe proces? Juist ja: een schadevergoeding verkrijgen als de rechtbank de
dokter alsnog schuldig zou bevinden aan nalatigheid of iets in die strekking.
Oei... ik dacht dat het helemaal niet om een materieel motief draaide,
en dat het nooit de bedoeling was een schadevergoeding te verkrijgen? Ik zal
het verkeerd begrepen hebben, zeker?
En zo is er ook Delphine Boël.
Of moet ik zeggen Prinses Delphine Boël
van Saksen-Coburg?
Ook bij Delphine Boël was het helemaal niet om het geld te doen.
Sterker nog: als ze zou afzien van het vaderschap van de heer Boël, dan zou ze
geen aanspraak meer kunnen maken op diens erfenis, terwijl de man stinkend rijk
was. Nee hoor, het ging haar alléén maar om de "erkenning", om "gerechtigheid".
Het heeft wat voeten in de aarde gehad, want Albert II bleef lang dwars liggen.
Maar uiteindelijk heeft ze toch haar slag thuis gehaald: Albert II heeft haar
uiteindelijk erkend als zijn biologische en wettelijke dochter. Hij kon ook
moeilijk anders, vermoed ik.
Einde van het verhaal, dus.
Of niet? Want de advocaten van Delphine Boël hebben besloten nog een
nieuw proces te starten met de bedoeling dat Delphine Boël ook de titels en
rechten zou verkrijgen die verbonden zijn aan haar status van "dochter van". Zij wil, althans volgens
haar advocaten, voortaan ook Prinses Delphine Boël genoemd worden. En ze wil
dan uiteraard ook delen in de nalatenschap van Albert II.
Oei... ik dacht dat het helemaal niet om een materieel motief draaide,
en dat het nooit de bedoeling was om een deel van het fortuin van Albert II in
te palmen? Ik zal het verkeerd begrepen hebben, zeker?
Misschien was ik dan toch iets te naïef en goedgelovig als ik dacht
dat alle mensen onbaatzuchtige motieven hebben en alléén begaan zijn met "de principes"?
De ware liefhebber van Scandinavische misdaadauteurs, weet dat er nog
anderen zijn naast Stieg Larsson met zijn "Millennium"
trilogie. Er is bijvoorbeeld ook Jussi Adler-Olsen, en zijn reeks over de "Afdeling Q".
Ik moet eerlijk bekennen dat ik die boeken, zowel "Millennium" als "Afdeling Q", bij momenten behoorlijk langdradig vond, met veel
overbodige uitweidingen. Dat lag anders bij "Het Washington Decreet", een politieke
thriller van Jussi Adler-Olsen. En ik raad iedereen ten sterkste aan het
boek eens te lezen in de komende maanden. Niet alleen omdat het een goed en
spannend boek is, maar ook (en vooral) omdat het misschien wel profetisch zou
kunnen zijn voor wat tussen nu en eind november in het land van Donald Trump
zal gebeuren.
Het boek verhaalt hoe een idealistische en rechtschapen president door
allerlei, al dan niet waarachtige, schokkende en ontregelende gebeurtenissen
ertoe komt een soort "noodtoestand"
uit te roepen, waardoor de Verenigde Staten van Amerika de facto in een "dictatuur" veranderen. Wie dacht dat dit
pure fictie is, en nooit werkelijkheid zou kunnen worden, die is naïef en
goedgelovig. En vooral: die beseft niet hoe véél macht een Amerikaans president
wel heeft.
Met dank trouwens aan George W. Bush. Die heeft in 2002, na de aanslagen van "elf september" in 2001 het "United States Department of Homeland Security" opgericht, een speciaal departement dat als doel heeft de USA te beschermen in tijden van grote rampen of terroristische aanslagen, of wat dan ook wat de nationale veiligheid in het gedrang zou kunnen brengen. De basis voor de oprichting van dat departement was de "Homeland Security Act", en de bedoeling was om één centraal agentschap te creëren voor het bewaken van de "nationale veiligheid". Het departement omvat onder ander FEMA (het "Federal Emergency Management Agency") en de "United States Secret Service". De "Homeland Security Act" geeft de president ook de mogelijkheid om de "noodtoestand" uit te roepen, en alle overheidsinstellingen onder toezicht van het FEMA te plaatsen. De president kan zelfs, in een echte crisissituatie, het congres tijdelijk opschorten. Al die maatregelen hadden, en hebben, uiteraard als bedoeling dat er snel en efficiënt kan gereageerd worden in een noodsituatie, om een dringende maatregel goed te keuren zonder het tijdverlies dat gepaard gaat met parlementaire debatten. Een "executive order" volstaat in zo'n geval. Volgens Artikel 2 van de Amerikaanse grondwet heeft de president verregaande mogelijkheden om zijn gezag af te dwingen en zijn wetten op te leggen: "Artikel twee van de Amerikaanse grondwet geeft de president een brede uitvoerende bevoegdheid om te bepalen hoe de wet moet worden gehandhaafd, en om de middelen en het personeel van de uitvoerende macht te beheren." Dat kan hij doen via "executive
orders" (waar het Congres geen enkele zeg in krijgt), zolang die niet in
strijd zijn met de Grondwet.
Stel nu eens, louter
hypothetisch, dat de zittende president bij de presidentsverkiezingen in
november zou verliezen, en zijn nederlaag niet zou willen erkennen omdat de
verkiezingsuitslag volgens hem vervalst is door massale fraude bij het stemmen
per post. En stel nu dat die zittende president daarop via de sociale media een
furieuze campagne zou beginnen om de verkiezingsfraude aan te klagen en de
mensen te waarschuwen voor een (onrechtmatig aan de macht gekomen)
communistisch bewind dat de jobs en de vrijheden van de mensen wil afnemen en
het land aan de vreemde machten wil uitverkopen. Een campagne waarin hij, louter hypothetisch, zou gesteund worden
door allerlei rechts-extremistische en nationalistische groeperingen. En stel
nu dat de zittende president zijn aanhangers zou oproepen om op straat te komen,
en luid te protesteren tegen de vervalste uitslag. Waarna gewapende bendes in
de straten beginnen te patrouilleren, op zoek naar mogelijke tegenstanders.
Waarop ook de aanhangers van de andere kandidaat gewapend op straat zullen
komen. Gevolg: relletjes, knokpartijen, vuurgevechten. Die alsmaar meer zullen
escaleren, onder meer door de hatelijke boodschappen van de zittende president
via de sociale media. Tot die president "zich
verplicht zal zien" om de ordetroepen in te zetten in die steden waar zijn
tegenstanders al te heftig tekeer gaan. En later overal, in alle steden. Eerst
de Nationale Garde, en uiteindelijk ook het leger. Want de politie en het leger
zullen aan zijn kant staan, aangezien die communisten
de politie onmachtig willen maken en de budgetten voor defensie zullen
inkrimpen. De onlusten zullen hierdoor alleen maar toenemen, en de president
zal geen andere keuze meer hebben dan de noodtoestand uit te roepen, en alle
macht naar zich toe te trekken, in het kader van de "Homeland Security Act". De president kan dan een aantal "executive orders" uitvaardigen waardoor
hij de grenzen kan laten sluiten, het internet kan plat leggen, de pers kan
doen zwijgen, een avondklok kan instellen en een samenscholingsverbod kan
uitvaardigen, of zelfs een complete lockdown. Hij hoeft hiervoor géén
toestemming van het congres te vragen; alléén het Federaal Hooggerechtshof zou
hem kunnen terugfluiten (maar de meerderheid van die rechters heeft hij zélf benoemd). En hij kan het
FEMA opdracht geven om te zorgen dat de maatregelen gehandhaafd worden. (Want
FEMA hoeft alléén aan de president zélf verantwoording af te leggen.) En de
president kan een militaire uitzonderingstoestand afkondigen die toelaat om
willekeurige arrestaties te verrichten, en die het recht op vrije meningsuiting
opschort, en zélfs het recht op wapendracht.
Misschien denkt u dat ik nu over Noord-Korea bezig ben? Nee, dit gaat
wel degelijk over de Verenigde Staten van Amerika. En het zou zomaar écht
kunnen gebeuren. Want de "executive
orders" waar de president zich kan op beroepen, bestaan al. Om er maar
enkele te noemen:
- Executive
Order 10990 geeft de regering (en dus eigenlijk de president) de
bevoegdheid om de controle over te nemen over iedere vorm van transport.
- Executive
Order 10995 geeft de regering de bevoegdheid om alle communicatiemedia over
te nemen. - Executive
Order 11003 geeft de regering de bevoegdheid om alle vliegvelden en
vliegtuigen in beslag te nemen. - Executive
Order 13010 laat het FEMA toe om de controle over te nemen over alle
nationale organen bij een noodsituatie.
Het zal mij benieuwen wat er in november zal gebeuren als Donald Trump
de verkiezingen zou verliezen...
Zowel in de Joodse als in de Islamitische godsdienstbeleving behoort
het "offeren van een schaap" tot de
traditie, of zelfs (volgens sommigen) tot de door-God-opgelegde wetten. Dat
steunt op het offer dat Jahweh van Abraham lang geleden zou gevraagd hebben:
Abraham werd "verzocht" zijn zoon te offeren om zijn toewijding te bewijzen, maar uiteindelijk mocht dat dan
ook een schaap zijn.
Ik blijf grote problemen hebben met het beeld van God, of Jahweh,
zoals dat uit het Oude Testament naar voor komt, en zoals het ook in de Joodse
en Islamitische geschriften voorgesteld wordt. Het is een wrede, wraakzuchtige,
onverdraagzame, jaloerse en veeleisende "god",
die voortdurend bevestiging wil, en die geen enkele consideratie lijkt te hebben
met een mensenleven. In het christendom zijn we van dat beeld ondertussen al
afgestapt, maar de Joden en Moslims houden (officieel) nog altijd vast aan dat
concept. En hun religieuze wetten en overtuigingen ankeren nog altijd heel
sterk in de oudste geschriften en mythes. Zo ook dus het idee van een "offer" in de letterlijke zin van het
woord: een levend wezen dat moet ter dood gebracht worden. Al is daar ook een
positieve kant aan toegevoegd: het geslachte dier moet gedeeld worden met de
minder gegoeden. In die zin is het wel verwant aan het concept van een "offer" in de Christelijke religie: het
zichzelf één en ander ontzeggen, met als bedoeling iets van onze overvloed te
delen met de minderbedeelden.
Bij ons in België is het sinds 2019 verboden om dieren "onverdoofd" te slachten. En dát met in
het achterhoofd de wens om het dierenleed zo veel mogelijk te beperken. Bij ons
in België moet een dier dus altijd op één of andere manier "verdoofd" zijn als het geslacht wordt.
(Dat geldt trouwens evengoed in commerciële slachthuizen, waar het slachten
géén ritueel karakter heeft.)
Een aantal streng orthodoxe joodse en islamitische organisaties hebben
daar bezwaar tegen aangetekend bij het Europees Hof voor Justitie, en ze lijken
nu gelijk te krijgen: volgens de Advocaat-Generaal van het Europees Hof is dat
verbod op "onverdoofd slachten" in
strijd met het Europees Recht. Want volgens dat Europees Recht moet de
godsdienstvrijheid absoluut gerespecteerd worden, en dat onverdoofd slachten zou een essentieel onderdeel zijn van die
godsdienstvrijheid.
Dat argument komt er dus op neer dat de godsdienstige wetten en
plichten altijd boven de "wereldlijke" wetten gesteld worden: als
mijn godsdienst mij "oplegt" om iets
te doen, dan moet ik dat doen, ook al is het volgens de wereldlijke
wetgeving verboden. Sterker zelfs: dan mag de "wereldlijke wet" dat niet eens verbieden.
Als dat advies van de Advocaat-Generaal van het Europees Hof gevolgd
wordt, dan hebben we het einde nog niet gezien. Want volgens diezelfde conservatief-orthodoxe
strekkingen, moeten mannen en vrouwen bijvoorbeeld strikt van elkaar gescheiden
blijven in publieke ruimtes en zouden dus vrouwen niet samen met een man de bus
of trein mogen nemen. En ook volgens diezelfde groeperingen mag een man een "vreemde" vrouw geen hand geven, en
moeten vrouwen slaafs de orders van de man opvolgen. Alle verworvenheden met
betrekking tot vrouwenrechten en met betrekking tot "gelijkberechtiging" van man en vrouw mogen dus in de vuilbak
gekieperd worden, wegens in strijd met de richtlijnen van de godsdienst en dus
ontoelaatbaar in het heilige principe van de "godsdienstvrijheid". Wat dit advies impliceert, is dat de deur
opengezet wordt voor de invoering van de "Sharia"
in België, en bij uitbreiding in heel Europa. Of hoe het "Europees Recht" eigenlijk het Islamitisch
Recht zou moeten worden. En wat moeten we dan denken van de extremistische
groeperingen zoals IS of Al Qaida, die in de Koran menen te lezen dat "ongelovigen" moeten gedood worden. Moet
ook dat dan goedgekeurd worden onder het mom van godsdienstvrijheid?
Het "grappige" hierbij is
dat het "verdoofd" slachten wél voorzien is in een aantal Islamitische landen. Net zoals ook het
hoofddoekenverbod wél geldt in bijvoorbeeld Turkije, terwijl het bij ons heftig
aangevochten wordt.
En het bizarre in dit hele verhaal is ook dat het "verdoofd" slachten de instemming heeft
van de gematigde strekkingen bij ons, zowel in het Jodendom als bij de Islam.
Er is immers geen enkele "wet" die
stelt dat de geofferde dieren zo veel mogelijk psychisch en fysiek leed moeten
ondergaan bij de slachting; het volstaat dat bepaalde rituelen in acht genomen
worden. Het protest tegen het verbod op onverdoofd slachten komt uitsluitend van
extremistische strekkingen. Maar die roepen uiteraard het hardst, en dus
krijgen die gelijk.
Pijnlijk hierbij is vooral dat deze extreme standpunten jammer genoeg
negatief afstralen op de gehele Joodse of Moslimgemeenschap. En dan reageert
men stomverbaasd en onbegrijpend als de mensen anti-Europees én anti-islamitisch
of antisemitisch worden...
