Ik heb onlangs een robotstofzuiger gekocht. Het ding stond in
promotie, en voor dat prijsje kon ik het niet laten. Het is een goedkope
versie, niet bijster gesofisticeerd, maar het lijkt te doen wat het moet doen:
stofzuigen.
Als je het zo bezig ziet, dan besef je wel dat de software die de
robot moet "sturen" niet erg
geavanceerd is, want het ding rijdt overal tegen en gaat in zijn willekeur
vermoedelijk wel tien keer over dezelfde plekken heen. Het is een beetje zoals
een robotgrasmaaier: ook die passeert in zijn willekeurige bewegingen wel tien
keer over dezelfde stukjes van het gazon, maar op het einde van de rit is het
grasveld wel piekfijn gemaaid. Het robotje kan bovendien onder ons bed door, en
dat is mooi meegenomen, want onder een laag bed stofzuigen met een gewone stofzuiger
is niet evident. En de robot kan ook helemaal zelfstandig de bovenverdieping afwerken:
we moeten er niet bij blijven om te vermijden dat het van de trap af dondert,
want het heeft "afgrond-detectie".
Ik neem aan dat de duurdere versies meer geavanceerde logica bezitten
om op een efficiënte manier het huis te stofzuigen, en misschien zijn er al
types die "zelflerend" zijn, en die
na enige tijd zélf de meest productieve "route"
weten te kiezen.
Veel mensen zijn er bang voor, voor robots of computers die zelflerend zijn. Maar we zullen er niet
aan ontsnappen, aan de "Artificiële Intelligentie".
En waarom zouden we er bang voor moeten zijn? Artificiële Intelligentie kan ons helpen, op veel manieren en in
veel domeinen. En "robots" kunnen
werk van ons overnemen waar het voor de mens te gevaarlijk zou zijn, of te
ongezond, of te moeilijk, of te delicaat, of te lastig.
Is er dan geen gevaar aan de opkomst van A.I., of aan het gebruik van robots? Wat als ze op een dag de
wereld gaan overnemen? En zal de "menselijkheid"
dan niet uit onze samenleving verdwijnen?
Ik ben daar niet bang voor. Omdat robots hoe dan ook altijd "in dienst van de mens" zullen werken. Ze
worden zo ontworpen, en ze hebben het zo geleerd.
Wie tóch angst heeft voor een robot, die moet er de fameuze "drie wetten" van Isaac Asimov maar eens
op nalezen.
Eerste wet van de robotica: "Een
robot mag een mens geen letsel toebrengen of, door niet te handelen, toestaan
dat een mens letsel oploopt."
Tweede wet: "Een robot moet
de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die
opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet."
Derde wet: "Een robot moet
zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met
de Eerste of Tweede Wet."
Om eerlijk te zijn: als de
mensen zich nu eens zélf aan die drie wetten zouden houden, dan zou de wereld
er héél anders uit zien...
Ik ben er ook niet bang voor
als robots onze politici en wereldleiders zouden gaan vervangen. Wel
integendeel, denk ik zo.
Omdat onze huidige leiders eigenlijk nauwelijks nog enige vorm van "menselijkheid" of "empathie" bezitten. Als we de wereld zouden laten leiden door
robots in plaats van door mensen, zou er niet méér gevoelloze zakelijkheid in
dat leiderschap zijn dan er nu is.
En vooral omdat robots doordachte en verstandige beslissingen zouden
nemen, en niet gedreven worden door eigenbelang of eigendunk. De onnozele en
zinloze oorlogen tussen Israëli en Palestijnen, of rond Nagorno-Karabach,
zouden er niet zijn als robots het voor het zeggen hadden. De wantoestanden in
Brazilië, of de ongenadige wreedheden van aan-macht-verslaafde presidenten in
Wit-Rusland of in Rwanda zouden ondenkbaar zijn als een robot het voor het
zeggen had. De stilaan absurde fratsen van Donald Trump zouden uitgesloten zijn
als het land door een A.I. zou
geregeerd worden. Zélfs de Belgische knoop zou al lang ontward geweest zijn;
wat zeg ik: er zou nooit een "knoop"
geweest zijn.
Nee, ik denk niet dat de wereld slechter af zou zijn als we ons
welzijn aan een intelligente robot zouden toevertrouwen. Het kán trouwens moeilijk
slechter gaan dan het nu gaat...
|