Sinister

De kans dat Donald op de vooravond van de presidentsverkiezingen met een vaccin tegen Covid-19 zal kunnen pronken, is bijzonder klein. Niet dat het iets zal uitmaken: voor zijn aanhangers is zijn belofte dát het er komt, voldoende. En hoe dan ook zal het de schuld van die communist Joe Biden zijn als het er nog niet is.

Het zal vermoedelijk pas tegen midden 2021 zijn eer er een (min of meer) betrouwbaar en goed getest vaccin is dat in voldoende hoeveelheden beschikbaar zal zijn. "Voldoende beschikbaar" betekent dan: een paar honderd miljoen dosissen. Voldoende voor het rijke Westen. Voor de achtergebleven gebieden, de sloppenwijken in Zuid-Amerika, de vergeten dorpjes in de Afrikaanse wouden, de platgebombardeerde steden in Azië, zal het nog eventjes wachten zijn. Niet dat die mensen daar nu écht om zitten te springen; zij hebben heus wel andere dingen aan hun hoofd: gewoon overleven, de volgende dag halen.

Midden 2021 hebben we een vaccin. En dan? Keren we dan terug naar "het oude normaal"? Dat is toch de bedoeling, als ik me niet vergis.

En wat als veel mensen niet van dat vaccin zullen moeten weten? Het zal uitgetest zijn op een paar honderdduizend personen, die gedurende enkele maanden gevolgd werden. Zijn we daarmee zeker dat het zal werken? Voor iedereen? Zonder bijwerkingen? Niemand die dat zal kunnen garanderen. En zullen we dan iets weten over de mogelijke neveneffecten op langere termijn? Niet dus. Hoe betrouwbaar zal het vaccin dan wel zijn?

Velen zullen het niet betrouwen, velen zullen het niet willen wagen. Volgens de eerste peilingen zullen vermoedelijk tot 25% van de mensen weigeren zich te laten inenten. Uit angst voor ongewenste bijwerkingen, of omdat ze niet geloven dat het vaccin voldoende werkzaam zal zijn. Vergeten we niet dat ook het griepvaccin verre van 100% werkzaam is: naar schatting blijft zelfs zo'n 60% tóch vatbaar voor het influenza-virus na een griep-inenting.

Om Covid-19 écht de baas te kunnen, zal de werkzaamheidsgraad van het vaccin minstens 70% moeten zijn, wat véél hoger ligt dan bij het griepvaccin, én zal de inentingsgraad minstens 80% moeten bedragen. Het lijkt er sterk op dat we dat niet zullen halen: bij een vaccinatiegraad van 75% en een werkzaamheidsgraad van 40% zoals bij het griepvaccin, halen we een groepsimmuniteit van amper 30%. Méér dan twee derde van de bevolking blijft dus vatbaar voor het virus, en dan lijkt het mij een illusie te geloven, of te hopen, dat het vaccin ons zal toelaten terug te keren naar "het oude normaal".

En dus is het een vals beeld als de virologen ons vertellen dat we "nog even" moeten doorbijten tot het vaccin er zal zijn, en dat we dan eindelijk van die versmachtende richtlijnen zullen verlost zijn. Zélfs wie immuun zou zijn voor Covid-19 na een inenting, loopt na enkele maanden, of hooguit een jaar, de kans om tóch weer besmet te raken. Het is niet zoals bij de mazelen of polio of de pokken, dat je levenslang immuun bent en dat een wereldwijde vaccinatiecampagne de ziekte helemaal kan uitroeien. Het is zoals bij de griep: het gaat nooit meer weg. Ook niet met een vaccin.

De conclusie is dat het vaccin al bij al niet veel verschil zal maken: het risico op besmetting zal evengoed blijven bestaan, en de beoogde groepsimmuniteit zal evenmin bereikt worden.

Moeten we dan in angst en afstandelijkheid blijven leven? Voor altijd? Zélfs als het vaccin er is?

Ik kan me het "nieuwe normaal" zó al voorstellen. We zullen allemaal een gekleurde armband moeten dragen: een groene als we ons hebben laten inenten en antistoffen aangemaakt hebben, een oranje als we ons hebben laten inenten maar toch niet immuun zijn, en een rode voor de rebellen die geen inenting willen. De "groene armbanden" zullen alles mogen doen, in totale vrijheid, en iedereen mogen ontmoeten. De "rode armbanden" zullen zondermeer in hun kot moeten blijven. En de oranje zullen buiten mogen, maar mét mondmasker en op anderhalve meter.

Als we ooit willen terugkeren naar "het oude normaal", zullen we moeten stoppen met ons leven door dit virus te laten domineren. We zullen moeten leren accepteren dat het virus er is. En dat het slachtoffers zal maken (met of zonder vaccin), net zoals het Influenza-virus.

En voor de rest gewoon verder "leven": in warmte, in tederheid, in intimiteit, in vreugde en ongedwongenheid. Als we dát niet kunnen of mogen, dan stopt het leven eigenlijk voor de mens. Vaccin of geen vaccin.

Het is zoals bij een terroristische aanval waarbij veel dodelijke slachtoffers vallen. De reactie is dan steevast: "We laten ons door de terroristen geen angst aanjagen. We laten ons leven niet domineren door de angst voor terreur. Want anders hebben de terroristen gewonnen!" Als we nu ons leven laten overheersen door de angst voor dit virus, dan heeft het virus gewonnen.