We leven in vreemde, onzekere en verwarrende tijden. Er komt van alles
op ons af wat we niet kennen en niet begrijpen, en waar we (al dan niet
terecht) bang voor zijn. Het "onbekende"
jaagt ons altijd angst aan, en om met die angst te kunnen omgaan, proberen we
het te begrijpen.
Dat is de ideale voedingsbodem voor complottheorieën, want die lijken
ons een antwoord te geven op onze onzekerheden, en die lijken ons te helpen om
te begrijpen wat er gaande is. We voelen ons daardoor gerustgesteld, en gaan
niet de moeite doen om te checken of de uitleg wel klopt, want dan komen onze
onzekerheden en vragen en twijfels weer piepen. Het is comfortabeler om de
uitleg gewoon te accepteren, zéker als die door massa's andere mensen ook
geaccepteerd wordt. "Als iedereen het
gelooft, dan zal het wel waar zijn, zeker?" Trouwens: we hebben ook niet de
kennis en de informatie die nodig is om alles zélf te controleren. We moeten
dus wel rekenen op anderen die wél die kennis hebben, of beweren te hebben.
Het grote "voordeel" aan een
complottheorie is dat je eigenlijk niets hoeft te bewijzen. Je brengt een
aantal zaken die (toevallig) min of meer rond dezelfde tijd gebeurd zijn, met
elkaar in een "oorzakelijk" verband,
en je theorie kan gelanceerd worden. Je hebt dan alléén nog iemand nodig met
een groot bereik, en daar komt Facebook van pas, of Twitter. En zo kan je "bewijzen" dat het corona-virus
ontwikkeld is om 5G te kunnen lanceren, of om de wereldpopulatie te decimeren.
En zo kan je "bewijzen" dat de Chinezen
opzettelijk de opkomst van het virus hebben stil gehouden om de andere
grootmachten economisch ten val te brengen. Of ook dat de bron van alle
besmettingen bij de windmolens ligt.
Complottheorieën zijn van alle tijden. Zelfs Adam en Eva zijn er al het
slachtoffer van geworden, toen ze geloofden wat de slang hen influisterde. En
in de Middeleeuwen waren het de "heksen"
die het slachtoffer waren van complottheorieën, verspreid door de priesters die
een "zwart schaap" nodig hadden als
schuldige van al het onheil dat de mensen overkwam. Het scenario lijkt zelfs
een beetje op de huidige tijden: het was de periode van de "pest" die massa's slachtoffers maakte
(en dan gaat het naar schatting over een derde van de Europese bevolking), en
de mensen angstig en onzeker maakte. Voor de christelijke priesters was het een
koud kunstje om met een beschuldigende vinger naar de "heksen" te wijzen.
Maar het is nu pas, met de opkomst van het internet en de sociale
media, dat de impact van complottheorieën globale en wereldwijde proporties
begint te krijgen, en écht een gevaar voor ons allemaal wordt. Want er is wel
degelijk een "complot" gaande: het
complot dat gesmeed wordt door diegenen die de complottheorieën de wereld in
sturen om de mensen te manipuleren.
Het is een truc die in de jaren dertig van de vorige eeuw al eens met
succes toegepast is door het Naziregime in Duitsland. Alles wat er fout liep
was de schuld van "de joden" (want er
waren "bewijzen" genoeg): de
werkloosheid, de instorting van het sociaal netwerk, de globale depressie. De
boodschap werd luidop verkondigd en voortdurend herhaald en benadrukt. Tot
iedereen het ook écht ging geloven, en het pad was geëffend om, met instemming
van zowat de hele Duitse bevolking, die Joden uit de weg te ruimen.
Zo werkt een complottheorie: als ze maar voldoende luid verkondigd
wordt, als ze maar voldoende dikwijls herhaald wordt, als ze maar door
voldoende aantallen mensen geloofd wordt, dan wordt ze "de waarheid". En dan is iedereen bereid om er "de consequenties" van te dragen.
Complottheorieën hebben maar één bedoeling: de mensen tegen elkaar en
tegen anderen op te zetten, en hen te overtuigen dat "de anderen" slechte bedoelingen hebben. Door simpele "oplossingen" en antwoorden aan te
bieden, moeten we gekneed worden tot argeloze volgelingen van mannen die macht
willen verwerven of hun macht willen versterken. Mannen zoals de katholieke
priesters in de Middeleeuwen, mannen zoals Adolf Hitler in de vorige eeuw.
Mannen ook zoals Donald Trump in deze tijden. Want ook Donald is niet
vies van een complottheorie op tijd en stond: over de Chinezen, over de
Democraten, over de "radicaal linksen",
over het corona-virus. En de meerderheid slikt zijn betoog zondermeer, omdat
het voldoende luid verkondigd wordt en voldoende dikwijls herhaald wordt.
De sociale media zijn hét favoriete wapen bij uitstek voor die
complot-bedenkers. De geschiedenis had er misschien helemaal anders uit gezien
als Adolf Hitler indertijd een Twitter-account had gehad.
Iedereen heeft al wel eens horen praten over "lobbyisten", vermoed ik. Het klinkt als een bijzonder louche
beroep, maar in werkelijkheid gaat het (meestal) over deftige dames en heren
die politici en/of grote ondernemingen benaderen om een politieke of
commerciële beslissing te beïnvloeden. Om een wet te laten stemmen, of juist niet te laten stemmen. Of om een
belangrijke aankoop in de "juiste
richting" te sturen.
Dat ze daarbij af en toe eens zwaar over de schreef gaan, is blijkbaar
niet te vermijden. Vraag het maar aan Willy Claes, die vermoedelijk nog altijd
nachtmerries heeft over "Agusta". De
belangen die op het spel staan, kunnen dan ook af en toe erg groot zijn.
Iedereen doet het, of laat het doen: "lobbyen". De landbouwers, de zeevissers, de toeristische sector, enzovoort.
Ook nu, tijdens de "corona-crisis",
wordt er volop gelobbyd bij het Nationaal Crisiscentrum en de Veiligheidsraad:
door de evenementen-sector, de cultuurorganisaties, de sportfederaties, de
foorkramers, ... Het hoort er nu eenmaal bij, want de oude wijsheid is ook
vandaag nog altijd geldig: "Wie het
luidste roept, die krijgt het grootste deel."
"Drukkingsgroepen" zijn een
beetje hetzelfde als lobbyisten, maar dan subtieler. Drukkingsgroepen gaan geen politici of verantwoordelijken
rechtstreeks benaderen, maar ze beïnvloeden de "publieke opinie" om op die manier een politicus of een bedrijf
onder druk te zetten.
Het "grappige" aan die
drukkingsgroepen is dat zij dikwijls maar een heel kleine minderheid
vertegenwoordigen, maar omdat ze ontzettend luid roepen en in de media een
gewillig forum krijgen om hun mening uit te schreeuwen, hebben ze wel erg veel
invloed.
De "anti Zwarte Piet"
beweging is daar een heel frappant voorbeeld van.
Geen mens die tot voor kort wakker lag van het concept van een "Zwarte Piet" als helper/assistent/vriend
van Sinterklaas. In het grootste deel van de wereld hadden ze er zelfs nog
nooit over gehoord, laat staan dat het een pijnlijk thema zou zijn. De figuur
van "Zwarte Piet" was, tot voor kort,
eigenlijk alléén bekend in Nederland en België. En dat was al zo sedert het
jaar 1850 of daaromtrent, zonder dat iemand daar ooit een negatieve bijgedachte
aan koppelde.
Tot opeens iemand met erg lange tenen het idee kreeg dat hij/zij zich
daar "beledigd" door voelde. En een hele
machinerie in gang zette om iedereen ervan te overtuigen dat de figuur van "Zwarte Piet" beledigend was voor alle
niet-blanke mensen. Wat er precies zo "beledigend"
zou zijn, niemand die er de vinger kan op leggen, maar dat hoeft niet: eens het
zaad van onverdraagzaamheid en lichtgeraaktheid gezaaid was, kon het weelderig
schieten en zich over de hele wereld verspreiden. Met dank aan de giftige sociale
media.
Ik vermoed dat de impact van het gevoel van "belediging" niet groot genoeg was voor die drukkingsgroep die om aandacht schreeuwde. En dus werd nog een
stapje verder gegaan: er werd overgeschakeld naar het verwijt van "rassendiscriminatie". Geen mens die het
verband tussen de figuur van "Zwarte Piet"
en het probleem van "rassendiscriminatie"
kan begrijpen. Maar ook dat hoeft niet: de aanklacht werd luid uitgeschreeuwd, opnieuw
vooral op de sociale media, en kreeg finaal op alle media een ongenuanceerde weerklank.
En nu is het dus zo ver: "Zwarte
Piet" wordt uit onze leefwereld verbannen. Facebook en Instagram waren de
eersten om voor de luidruchtige drukkingsgroep te zwichten. En kort nadien
volgden anderen, omwille van "de publieke
opinie". Zoals bol.com en Amazon. Die trouwens ook de aanduiding "blank" willen schrappen, en
vervangen door "beige" of zoiets.
Een grote overwinning voor de "anti
Zwarte Piet" drukkingsgroep, want hiermee komt een einde aan "het aanzetten tot discriminatie en haat".
Het zal mij benieuwen hoe sterk de gediscrimineerde niet-blanken in
Amerika hiermee bezig waren, en hoe uitbundig ze deze "overwinning" zullen vieren. Het zal mij vooral benieuwen of deze overwinning ook maar enig verschil zal
uitmaken voor hun leven, voor hun kansen, voor hun veiligheid. Ik vrees er toch
een beetje voor dat het wegtoveren van "Zwarte
Piet" de strijd tegen de rassendiscriminatie geen zier geholpen heeft. De (blanke)
agent die onlangs een weerspannige Afro-Amerikaan tot 7 keer toe in de rug
heeft geschoten, was volgens mijn bescheiden mening in elk geval niet opgehitst
door Zwarte Piet...
Maar de "drukkingsgroep"
heeft wél haar slag thuis gehaald en is erin geslaagd media-aandacht te krijgen.
En dáár was het hen tenslotte om te doen.
In een bijlage bij dit blog-stukje heb ik een "Opiniestuk" opgenomen, dat verschenen is op de site van VRT-NWS op
26 augustus. Ik nodig iedereen uit om het te lezen, en er eens over na te
denken.
Het is van de hand van ene Professor Lieven Annemans, hoogleraar in de "Gezondheidseconomie". De man wordt de "geluksprofessor" genoemd, omdat hij altijd en consequent de nadruk
blijft leggen op het welzijn, fysiek én psychisch, van de mens. Een man naar
mijn hart dus.
In zijn opiniestuk vertrekt hij van een "hypothetische" situatie waarbij in het 7-uur journaal elke dag
opnieuw waarschuwend melding wordt gemaakt van een ziekte waardoor wekelijks "tot 120 mensen" moeten gehospitaliseerd
worden, en waardoor er elke week "10 of
meer mensen" komen te overlijden. En hij vraagt zich af hoe we zouden
reageren als uit angst voor die ziekte drastische maatregelen zouden
voorgesteld worden, in de stijl van: een (gedeeltelijke) lockdown,
mondmaskerplicht, sluiting van de scholen, enzovoort. Heel het maatschappelijk
bestel zou daartegen in opstand komen, argumenteert hij. En terecht. Die "hypothetische" ziekte is trouwens niet
zo "hypothetisch": het gaat over een
bacteriële longontsteking. Een (erg besmettelijke) ziekte waar we al jaar en
dag mee leven, en waarvan we ondertussen al geaccepteerd hebben dat ze
dodelijke slachtoffers maakt. Vooral bij de oudere bevolking. En logischerwijze
vraagt de professor zich af waarom Covid-19 dan wél die drastische en buitenproportionele
maatregelen rechtvaardigt en de hele maatschappij onderdompelt in een soort "angstpsychose".
Het probleem met het voorbeeld van de professor is natuurlijk dat de
getallen waar hij over spreekt, van een andere grootteorde zijn dan de getallen
waarmee we bij CoVid-19 om de oren geslagen worden: daarbij gaat het om
aantallen die tot tien keer hoger liggen. Er sterven jaarlijks "slechts" 500 mensen aan een
longontsteking. Daarmee kunnen tegenstanders van zijn stelling hem gemakkelijk
onderuit halen, natuurlijk: "Covid-19 is
véél erger, en moet dus ook véél ernstiger genomen worden. En dus zijn de
maatregelen bij Covid-19 wél gerechtvaardigd, terwijl ze dat bij een
longontsteking niet zouden geweest zijn."
Maar de kern van de zaak blijft wél van toepassing: de sfeer van angst
die over onze maatschappij heerst, is in veel opzichten erger dan de ziekte
zélf.
De redenering die gebruikt wordt om de strenge maatregelen te
rechtvaardigen, is dat "elke dode er één
te veel is", en dat we dus alles moeten doen wat nodig is om dodelijke
slachtoffers te vermijden. Dat geldt uiteraard voor élke besmettelijke ziekte,
en dan zijn de bedenkingen van de professor wél correct. We willen toch ook bij
een longontsteking elke dode vermijden als we dat kunnen? Waarom dan bij
Covid-19 zo'n draconische maatregelen, en bij een andere besmettelijke ziekte
niet? Waarom accepteren we bij om het even welke ziekte dat er nu eenmaal,
jammer genoeg, mensen aan sterven, en niet bij Covid-19? Als die ingrijpende
maatregelen er inderdaad op gericht zijn om zoveel mogelijk corona-levens te
redden, waarom worden er geen soortgelijke drastische maatregelen opgelegd om
dodelijke slachtoffers van andere kwalen te vermijden? Zoals bijvoorbeeld een
algemeen en totaal rookverbod in de strijd tegen kanker?
De maatregelen zijn er, zegt men, op gericht om levens te redden, maar
ze gaan voorbij aan de levenskwaliteit. Ja, we willen allemaal zo lang mogelijk
leven, maar we weten met 100% zekerheid dat we toch ooit eens moeten sterven. En
we zouden van de tijd die ons gegund is, liefst nog iets moois
kunnen maken, iets dat de moeite waard is en dat we met elkaar kunnen delen. De
corona-maatregelen hebben die ambitie compleet onderuit gehaald.
Ik heb diezelfde bedenkingen al meerdere keren herhaald in mijn blog,
en ik heb verwezen naar de "collateral
damage": de mensen die niet het slachtoffer geworden zijn van Covid-19,
maar wél van de ons opgedrongen maatregelen. De kanker- of hartpatiënten die
hun behandeling (noodgedwongen) uitgesteld of stopgezet hebben omwille van de
angst voor Covid, en voor wie dat fataal afgelopen is. De (oudere) mensen die
in de eenzaamheid terecht gekomen zijn en weg gekwijnd zijn in het isolement.
De mensen die in een financiële krater getuimeld zijn en aan de wanhoop hebben
toegegeven.
Net als de professor pleit ik al lang voor een aanpak die ons nog
altijd de kans geeft om te "leven",
om elkaar warmte en tederheid te geven, om zonder doodsangst buiten te komen,
om elkaar een glimlach te gunnen. En om weer bezig te kunnen zijn met wat ons
leven zin en vervulling geeft.
Als het kan voor ál die andere besmettelijke ziektes, waarom kan het
dan niet voor Covid-19?
Ik zal het maar eerlijk bekennen: ik ben een fervent Lottospeler. Dat
wil zeggen: ik speel elke zaterdag mee met de Lotto, zonder ooit één week over
te slaan. Eigenlijk heb ik gewoon een "Lotto-abonnement"
waardoor ik automatisch elke zaterdag mee doe aan de Lotto-trekking. Altijd met
dezelfde nummers. Vraag me niet welke nummers ik aangekruist heb, ik zou het
echt niet weten. Ik weet alléén dat ik blijkbaar 9 vakjes ingevuld heb, want
dat zie ik aan de maandelijkse afrekening: 11,25 euro per week. Ik heb er op de
zaterdagavond ook geen idee van welke nummers getrokken werden; ik volg dat
helemaal niet. Het zou ook niet veel zin hebben, aangezien ik niet eens zou
weten of de "juiste" nummers uit de
trommel gerold zijn.
Ik speel vooral mee in de hoop ooit eens een paar duizend euro te
winnen voor mijn kinderen, om hen te helpen hun dromen te realiseren. Of een
paar tienduizend euro. Of misschien zelfs een paar honderdduizend euro. Daar
zouden ze heel wat mee kunnen doen.
Maar helaas: het hoogste bedrag dat door de Nationale Loterij al op mijn
rekening gestort werd, is iets van 15 euro, als ik me goed herinner. Meestal
gaat het over 1,25 euro of een zeldzame keer 7,50 euro ofzo.
En tóch blijf ik "spelen".
Voor een deel wellicht omdat ik er niet toe kom om mijn abonnement op te
zeggen. Maar toch vooral omwille van de motiverende kracht van de feedback die
ik van de Lotto krijg. Het is namelijk zo dat de Nationale Loterij mij sinds
kort de zaterdagavond laat, na de trekking, een klein mailke stuurt als ik iets
gewonnen heb. En dat motiveert mij om niet op te geven.
"Tof! Je hebt 1,25 euro
gewonnen!" lees ik dan.
Eigenlijk heb ik dan 10 euro verloren, om precies te zijn. De mail zou
dus even goed kunnen geweest zijn: "Spijtig,
je bent weer 10 euro kwijt..." of "Jammer,
je hebt maar 1,25 euro van je inzet terug gewonnen..." Maar dan was ik
vermoedelijk al lang afgehaakt.
Nee, zo doen ze dat niet bij de Lotto: ze sturen mij een mail met de "alternatieve" versie van diezelfde
waarheid. (Misschien hebben ze dat wel geleerd van Donald Trump's woordvoerster
die nu helaas met pensioen gegaan is?)
Ik wil de communicatiespecialisten bij de Nationale Loterij hiervoor
een oprecht complimentje geven.
We leven in een tijd waarin vooral harde woorden gesproken en
geschreven worden, zowel in de privésfeer als professioneel. Verwijten,
kritiek, afkeuring, en zélfs beledigingen voeren dezer dagen de hoofdtoon. We
staan allemaal véél te vlug klaar met onze harde woorden. De Sociale Media
hebben de trend alléén maar versterkt, omdat daar een gevoel van anonieme
onschendbaarheid heerst. En dan krijg je onvoorstelbare toestanden zoals bij
die "oorlog" tussen Vlaanderens meest
populaire "vloggers". Griezelig eng,
wat daar allemaal op het internet gezwierd wordt. Van het allerlaagste allooi,
en meestal in een soort Nederlands dat doet vermoeden dat de auteurs de lagere
school niet afgemaakt hebben. (Ik begrijp alléén niet waarom daar niet bij
ingegrepen wordt en dat soort haatberichten niet geschrapt wordt en de daders
geblokkeerd.) Het meest angstaanjagende hierbij is dat het hier over de jeugd
gaat, onze "toekomst", de verantwoordelijken van morgen. Ik durf er niet aan te
denken!
Maar het zit dieper, denk ik: we zien allemaal vooral de donkere en
duistere kanten van de wereld en van de mensheid. Dat is trouwens ook het beeld
dat door de media benadrukt wordt. Positieve boodschappen zijn zeldzaam. En van
weeromstuit gaan we daar allemaal in mee, en worden we zélf somber en kritisch.
En dan is er die positieve mail van de Lotto: "Tof, je hebt 1,25 euro gewonnen!"
We zouden allemaal méér ons best moeten doen om positieve boodschappen
te brengen. Om elkaar eens een complimentje te geven op tijd en stond, een
opkikker, in plaats van elkaar af te breken en verwijten te sturen. Zomaar, "omdat het kan."
"Verbeter de wereld, begin met
jezelf", zoals wijlen Phil Bosmans in zijn eindeloze naïviteit verkondigde.
Wel ja, waarom niet? Een pluimpje, een opsteker, een positief berichtje, het
kost ons niets. En misschien kan het helpen om de wereld weer wat meer naar het
licht te richten in plaats van naar het donker?
Eén van de meest gebruikte en onmisbare hebbedingen van deze tijd, is
heel zeker de gsm. Bijna iedereen heeft er wel eentje, zélfs wie voor de rest
helemaal niets heeft. En bijna niemand zou nog zonder kunnen. (Er zouden
wereldwijd naar schatting 6,1 miljard gsm-gebruikers zijn, op ongeveer 7,8
miljard mensen: 90% van de plus-zesjarigen zou een smartphone gebruiken.)
En zeggen dat het ding nog maar amper 25 jaar geleden in gebruik is
gekomen.
Maar wat zit daar eigenlijk allemaal in verwerkt, in zo'n gsm? Wat is
er allemaal nodig om één gsm te fabriceren?
Grofweg kan gesteld worden dat er ongeveer 75 kg aan grondstoffen nodig is om één gsm te produceren. (Ja, dat
heb je goed gelezen...) Blijkbaar zit daar onder andere glas en keramiek in, véél
plastiek, een hoop verschillende metalen (zink, ijzer, lood, nikkel, tin) en
ook een beetje goud en zilver. Moderne gsm's bevatten ook tantalium en kobalt
(voor de batterijen). Dat moet allemaal ontgonnen worden, uit de bodem gehaald en
eventueel verwerkt. En achteraf moeten we het hele zootje weer kwijt, bij het
afval, want niet alles kan gerecycleerd worden
De ontginning van, vooral, kobalt en tantalium verloopt helaas niet altijd
even proper of even goed "volgens het
boekje".
Tantalium wordt gewonnen uit "Coltan",
dat is een erts dat bijna uitsluitend in Congo gedolven wordt: bijna twee derde
van alle Coltan komt uit Congolese
mijnen. In heel veel gevallen zijn het kinderen of arme sukkelaars die, in
mensonwaardige omstandigheden, het erts moeten "delven": kinder- en slavenarbeid dus, zonder enige vorm van
bescherming, en in abominale werkcondities. En bovendien zonder enige aandacht
voor de milieu-impacten. In "De Wereld
Morgen" stond in 2012 al te lezen: "De
extractie gebeurt er op ambachtelijke wijze, zonder enige vorm van controle.
Wie er werkt (en daar zijn ook kinderen bij) wordt als een slaaf behandeld.
Het is erg ongezond werk en ook de schade voor het milieu is groot."
En om het Coltan-verhaal helemaal rond te maken: in veel gevallen gaat
de opbrengst van die (meestal illegale) mijnbouw naar de rebellengroeperingen
die daarmee hun oorlogjes financieren. Oorlogen die dan weer andere
slachtoffers maken, vooral vrouwen en kinderen. Waarmee de cirkel helemaal rond
is.
Wat het Kobalt voor de batterijen betreft, ook dat verhaal is
gelijkaardig: aan veel van dat kobalt voor onze gsm's hangt bloed. Opnieuw
vooral Congolees bloed, en opnieuw vooral het bloed van kinderen. Want een
groot deel van de kobalt-mijnen zijn gevaarlijke "groeven" waar kinderen en slaven met gevaar voor hun leven in
wroeten en kappen en sjouwen, tegen een hongerloon, en dikwijls met blijvende
longschade als gevolg.
Zowel Amnesty International
als andere mensenrechtenorganisaties hebben al herhaaldelijk aan de alarmbel
getrokken: "De glamour waarmee
elektronica in winkels wordt uitgestald en verkocht, contrasteert fel met het
labeur van de kinderen die sjouwen met zakken vol stenen en van de mijnwerkers
die in smalle, uitgekapte tunnels permanente longschade dreigen op te lopen."
Maar de situatie blijft schrijnend, en de grote gsm-producenten hebben er geen
baat bij om de huidige situatie, waarbij ze aan goedkope grondstoffen raken, aan
te klagen en te willen veranderen. Ook al hebben ze allerlei intentieverklaringen
ondertekend.
Nee, erg ecologisch of "duurzaam"
zijn we niet bezig, als we onszelf een gsm cadeau (laten) doen. Wel
integendeel: bij elke gsm die geproduceerd, en gekocht, wordt, roven we de
aarde een beetje verder leeg. En zijn we mee verantwoordelijk voor kinder- en
slavenarbeid in Congo, en voor het ondersteunen en financieren van de
verkrachtersbendes die de streek blijven onveilig maken.
Zouden de groene jongens van Greenpeace
of andere milieuorganisaties daar wel bij stilstaan als ze hun smartphone
bovenhalen voor een volgende tweet of Facebook-bericht of WhatsApp-filmpje?
Geheel tegen mijn principes in ben ik onlangs toch nog eens te voet op
pad geweest in Merelbeke. Ik moest naar het ziekenfonds, kon het niet over mijn
hart krijgen om voor die enkele kilometers in mijn auto te stappen. Ik dus te
voet op weg. Mét neusmondmasker. Want dat is bij ons verplicht.
En ik heb in stilte nog maar eens ons gemeentebestuur, of ons
schepencollege, of wie het ook geweest is, vervloekt.
Niet alléén om de zinloosheid van de maatregel, want ik heb onderweg
amper enkele mensen ontmoet, en ben er telkens ruim anderhalve meter van weg
gebleven. Maar ook om het vergallen van mijn wandelplezier en het verpesten van
wat ik met een wandeling hoop te bereiken: een frisse neus halen. Nee, een "frisse neus" is er met een
neusmondmasker niet direct bij. Met die vervelende allergie waar ik nu al zowat
acht maanden mee geplaagd zit (of zou het een chronische vorm van Covid-19
zijn?), en waardoor ik de hele dag door met een loopneus geplaagd word, zou ik écht
wel baat gehad hebben bij een wandeling in de buitenlucht om mijn geteisterde
neus een beetje te laten zuiveren. Niet dus: de allergiedeeltjes werden door
mijn neusmondmasker efficiënt tegen gehouden, en ik heb ze gewoon opnieuw
ingeademd. Leve mijn neusmondmasker!
Van mijn hoop, lang geleden, dat deze corona-ellende ons misschien
toch iets positiefs zou brengen, in de vorm van een warme en begrijpende blik
bij de medemens die ik onderweg op mijn wandeling ontmoet, blijft ook helemaal
niets over. Die enkelingen die zich zonder mondmasker op de Merelbeekse straten
hadden gewaagd, liepen mij gehaast voorbij, met een schuldige en (vooral)
schichtige blik in de ogen, doodsbang dat ze alsnog zouden verklikt worden. (Want
ook dát lijkt te behoren tot "het nieuwe
normaal": de "burgerplicht" om "corona-misdadigers" aan te geven bij de
politie.) En bij de anderen, mét mondmasker, zou ik niet kunnen zeggen of die
misschien vriendelijk naar mij zouden geglimlacht hebben: dat stomme masker
verbergt de helft van ons gezicht. Wél zag ik ook in hun ogen diezelfde
onbegrijpende boosheid als in de mijne, en de vraag: "Waarom loop ik in godsnaam met dit idiote mondmasker rond?" Om mijn
medemens te beschermen tegen mijn virussen? Niet echt, hee, want ik heb
nauwelijks medemensen gezien, en dan nog allemaal vanop afstand. Om mezelf te
beschermen? Tegen wie? Nee, de enige reden waarom ik, en die anderen, een
mondmasker op hadden, was "omdat het moet".
Onze burgemeesters, die van Merelbeke, Melle, Oosterzele en Destelbergen,
hebben besloten dat hetmoet. Punt.
Waarom? Dat weten ze vermoedelijk zélf niet. Ze hebben alléén maar het
bewijs willen leveren van "doortastend
optreden". Zonder zich verder vragen te stellen over het nut van hun
richtlijn. (Of het zou moeten zijn dat de gemeentekas dringend moest gespijsd
worden met corona-boetes?)
Onze "leiders" beginnen meer
en meer "Trumpiaanse" trekjes te
vertonen: zich doortastend en
vastberaden tonen, en vooral niet te
veel nadenken. Overhaast en onbesuisd optreden, omdat ze dat met "sterk bestuur" verwarren. En zich al zeker
géén vragen stellen over de zin of onzin van wat ze verkondigen.
Ik wéét dat ik nu het risico loop beschuldigd te worden van antipolitiek,
maar het moet mij van het hart: "Een
bende knoeiers! Dat zijn onze politici. Zonder uitzondering."
Een bende knoeiers. Een beter woord kan ik niet verzinnen. Of anders
zou ik inspiratie moeten gaan zoeken bij Robert Long, in zijn "Beschaafde Tango".
Voor de liefhebbers van de verfijnde Nederlandse taal, dit is het:
Internationale politiek is nog nooit zó simpel geweest als dezer
dagen, bij de (zwaar overroepen) "tweede corona-golf".
De kabinetsmedewerkers van de buitenlandministers in de verschillende
(vooral Europese) landen zetten zich gewoon elke dag bijeen, met een stel
groene, oranje en rode kaarten. Ze overlopen dan alle Europese landen, van
Albanië over Andorra tot Zwitserland, en trekken bij elk genoemd land een
kaart uit de stapel. Omdat dat nogal saai is op den duur, kiezen ze af en toe
voor een variant op het spel, en worden de kaarten getrokken voor een regio of
een stad. De bedoeling van het spel is dat dat volkomen willekeurig zou
gebeuren, en dat niemand vooraf kan weten welke kleur voor het volgende land
zal getrokken worden. Want anders gaan de persoonlijke voorkeuren al gauw
meespelen, en dat zou niet fair zijn. Als ik graag naar de Spaanse Costa Blanca
op vakantie wil vertrekken, dan ga ik voor die regio géén rode kaart trekken,
hee! Maar toch wordt er regelmatig een beetje gesjoemeld. Dat hoort nu eenmaal zo in de
politiek. Héél af en toe wordt de trekking van de kleurkaarten dan ook een
beetje "gestuurd" zoals dat heet.
Zoals dat bijvoorbeeld ook gebeurt bij de samenstelling van de groepen voor het
wereldkampioenschap voetbal.
Soms valt het toch wat té erg op, zoals toen Zweden een rode kaart
getrokken had, en één van de medewerkers van het kabinet van minister Philippe
Goffin woedend tekeer ging omdat hij juist een vakantie in Zweden geboekt had.
De volgende dag werd de trekking voor Zweden een beetje "geleid" en kwam er een oranje kaart bovenop de stapel te liggen.
Iedereen tevreden! En al bij al: het gaat uiteindelijk puur om een soort lottrekking,
hee. Het is niet dat de volksgezondheid in gevaar gebracht werd door Zweden een
oranje kaart te geven, want daar was vanuit virologisch standpunt ook geen
enkele reden toe. Die gekleurde kaarten hebben sowieso niets met het virus te maken, het
is gewoon een dagelijks spelletje. Geheel onschuldig. Dat er af en toe een
beetje gesjoemeld wordt, is dan wel niet helemaal fair; het kan ook niet echt
kwaad. Zoals enkele weken geleden ook Zwitserland mocht ervaren. Jammer genoeg
had de regio rond Genève een rode kaart getrokken, en dat was erg pijnlijk voor
de Christelijke Mutualiteit. Na een telefoontje van de voorzitter van de
CD&V naar minister Goffin werd de trekking de volgende dag uitgevoerd met
een beetje menselijke interventie. Hoera: het hele gebied waar de hotels van de
CM gelegen waren, werd weer groen.
Om helemaal eerlijk te zijn: België zou eigenlijk geen enkel Europees
land rood of oranje mogen kleuren. Want officieel is het criterium: de mate
waarin de besmettingsgraad hoger ligt dan bij ons. En er zijn in Europa geen
landen waar er beduidend méér besmettingen per 100.000 inwoners zijn dan bij
ons. Of het zou Vaticaanstad moeten zijn...
Er is echter geen mens die exact kan zeggen hoe hoog die besmetting
dan precies moet zijn om code oranje of rood te geven. In het Nieuwsblad wordt het zo geformuleerd: "Online is erg moeilijk terug te vinden welke
parameters nu precies gebruikt worden om te bepalen wanneer aan een regio in
Europa code oranje of rood wordt toegekend." Tja... uiteraard is dat moeilijk
terug te vinden: er zijn géén criteria, het is gewoon een spelletje!
Het spelletje heeft natuurlijk wel een keerzijde, en is niet geheel
vrijblijvend. Het is een beetje zoals de scores bij het Eurovisie Songfestival:
de andere landen houden argwanend en nauwlettend in het oog welke kleur er bij
ons getrokken wordt, en ze reageren dan ook "op de gepaste wijze".
Zo hebben de Britten ons land al lang een rode kaart gegeven omdat wij
voor grote delen van Groot-Brittannië een rode of oranje kaart getrokken
hadden. En ook de Nederlanders hebben een tijdje geleden besloten dat wij een
koekje van eigen deeg zouden krijgen: zijn hebben Antwerpen rood gekleurd en
Brussel oranje. Dat zal ons leren om voor delen van Nederland een oranje kaart
getrokken te hebben.
Ik vraag me wel af hoe lang het spelletje nog leuk zal blijven? Want
het grote nadeel aan dat soort spelletjes met groene en oranje en rode kaarten is dat
sommigen zich al gauw geviseerd voelen en gaan denken dat er misschien wel vals
gespeeld wordt. Dat zoiets het ideale recept is voor een fikse ruzie, hebben we
in ons gezin dikwijls genoeg moeten vaststellen...
Het zal je maar overkomen: je
bent met je gezin ergens in het buitenland van een welverdiende vakantie aan
het genieten. En opeens wordt je opgebeld door een opdringerige journalist met
het "verzoek" opheldering te geven bij een "gelekte" opname van een onfris politieoptreden
van zo'n twee jaar eerder, toen je nog als minister verantwoordelijk was voor
de politie. Wat doe je dan, op zo'n moment, als je met de mond vol tanden staat
en eigenlijk geen idee hebt waar die journalist het over heeft? Je bedenkt vlug
iets, je probeert je er zo rap mogelijk vanaf te maken, om verder van je
vakantie te kunnen genieten. En dus zeg je, onnadenkend, dat je daar nog nooit
eerder iets van gehoord of gezien hebt.
Einde van de miserie, denk je dan. Tijd om
verder te ontspannen en de strubbelingen van de dagelijkse Vlaamse politiek nog
even achter je te laten. Gelukkig heb je zo'n "knop" die je kan omdraaien om
het werk helemaal te vergeten, als je thuis komt. Anders slaap je gewoon niet
meer, en ga je kapot aan de stress.
Maar helaas... Kort daarna komen
uittreksels uit mails en memo's en verslagen in de handen van de pers terecht. Die
tonen aan dat je inderhaast aaneengeflanst verhaal ("Ik wist nergens vanaf.")
niet helemaal klopt. En opeens zit je tot aan je oren in de "shit": je geloofwaardigheid
is om zeep, je positie wankelt, je toekomst wordt twijfelachtig. En als één van
je collega's dan ook nog eens een mes in je rug komt te steken, dan bedenk je met
een diepe zucht dat je misschien beter voor altijd daar in dat vakantieoord zou
blijven.
Ik heb me altijd afgevraagd: "Hoe
komt de pers aan die informatie?" Hoe komen de journaal-redacties aan dat
bezwarend beeldmateriaal, aan die (vertrouwelijke) mails en verslagen? Die
zijn, zo wordt dat dan genoemd, "gelekt".
In mijn optiek is een "lek"
nooit iets positiefs. Een waterlek, een gaslek, een elektriciteitslek, een lek
in de romp van een vliegtuig... Allemaal ellende en kans op ernstige ongelukken.
Maar de pers juicht bij ieder "lek".
Want dan kunnen ze weer eens fors uithalen en met een sensationele "kop" uitpakken.
Wie doet dat eigenlijk, "lekken"
naar de pers? En waarom?
Soms zijn de bedoelingen "nobel",
vermoed ik. Dan denk ik aan "klokkenluiders":
mensen die naar buiten komen met informatie uit de eerste hand, om
mistoestanden aan te klagen. Vreemd genoeg worden die zelden goed onthaald: ze
worden binnen de kortste keren door het slijk gesleurd, monddood gemaakt en
gebroodroofd. En hun verhaal verdwijnt al gauw naar de achtergrond. Meestal
zonder dat het ook maar iets van gevolgen heeft. Het enige slachtoffer is de klokkenluider zélf.
En dan zijn er nog de "professionals"
die wereldwijd naar "lekken" speuren
en daar hun levenstaak van maken. Ik denk hierbij vooral aan de heer Assange,
van "WikiLeaks". Of aan de journalisten die gewerkt hebben aan de "Panama-Papers". En andere. Heel
lovenswaardig, maar compleet nutteloos. Want met de inhoud van wat allemaal "gelekt" werd, gebeurt achteraf niets.
Totaal niets! "De boer, die ploegde
voort..."
Maar dan zijn er ook diegenen die anoniem "lekken". Wellicht omdat ze er goed voor betaald worden. Of
misschien, soms, gewoon uit rancune. Die mannen/vrouwen blijven buiten beeld en
buiten schot. Hun bedoelingen lijken minder nobel te zijn. Afgezien van het
pure geldgewin, lijken ze er vooral op uit om iemand te beschadigen, om zo véél
mogelijk ravage aan te richten. En de media spelen het spelletje maar al te
gretig mee, want het levert spectaculaire reportages op, dagenlange hoofdpunten
om op door te bomen. En vooral: een voorsprong op de andere media naar wie
niet, of pas later, gelekt werd.
Let wel: wat op die "gelekte"
beelden van de gebeurtenissen in Charleroi te zien was, dat kan totaal niet
door de beugel. (En het bewijst dat je blijkbaar niet erg snugger moet zijn om
bij de luchtvaarpolitie te mogen werken.) Maar het filmpje, en de heisa er
rond, toont ook niet het hele verhaal: dat van een man die zich,
onverklaarbaar, totaal agressief gedroeg. Tegenover anderen, maar vooral tegenover
zichzelf. De pogingen om de man te kalmeren zijn duidelijk uit de hand gelopen,
en zijn geëscaleerd tot geweld dat buiten proportie was. Maar sta er als politieagent
maar eens voor, als je een man tot bedaren wil brengen die met zijn hoofd tot
bloedens toe tegen de muur staat te bonken, en die totaal "onbereikbaar" is. Ik wil niet goedpraten wat gebeurd is, maar ik
kan begrip opbrengen voor de paniekerige manier waarop politiemensen in zo'n
situatie reageren. En aan iedereen die klaar staat om een steen te werpen, zou
ik de raad willen geven: "Hoe zou je zelf
gehandeld hebben? Ben je er zeker van dat je het zélf veel beter zou aangepakt
hebben?" (Al zou je zeker niet zo stom geweest zijn om een "Hitler"-grapje uit te halen.)
Het hele verhaal doet trouwens héél sterk terugdenken aan de tragische
gebeurtenissen in een Antwerpse politiecel, op 6 januari 2010, die tot de dood
van Jonathan Jacob hebben geleid. Ook toen hebben de politiediensten niet
bepaald "juist" gehandeld, en was het
machtsvertoon buiten proportie. Vreemd genoeg is er toen wel niemand op het
idee gekomen om een politicus verantwoordelijk te stellen. Een mens zou zich
gaan afvragen waarom dat nu wél het geval is?
Onze minister, die door dat "lek"
zwaar in de problemen geraakt is? Die heeft niet erg slim gereageerd. Zo veel
is duidelijk. Maar is dat voldoende reden om door de media aan het kruis
genageld te worden?
Het is een rot-job, minister
zijn. Ik begrijp hoe langer hoe minder waarom iemand dat zou willen doen.
Of het zou moeten zijn dat er héél veel aan te verdienen valt?
In een ver verleden, in de tijd dat de (toenmalige) BRT nog het
monopolie had op radio- en tv-uitzendingen, had die BRT als voornaamste
doelstelling om op een objectieve, nuchtere maar ook kritische manier de
bevolking zo goed mogelijk te informeren. Maar toen daar de concurrentie bij
kwam van de commerciële zenders, en tegelijk ook de werkingsmiddelen van de VRT
in Vlaanderen drastisch ingekrompen werden, is die doelstelling veranderd.
Nu is de missie van de VRT dezelfde als die van de concurrerende
zenders: zo veel mogelijk reclame-inkomsten vergaren. Wat dus betekent: zo veel
mogelijk kijkers lokken. En daarvoor zijn alle
middelen goed. Ook als die niet helemaal koosjer zijn. Het komt er vooral op
aan met sensationeel nieuws te komen, en liefst nog als primeur. En dat dan zo
lang en zo intens mogelijk uit te melken. Zoals maandenlang het geval geweest
is met de corona-heisa die ons dag in dag uit door de strot geduwd werd.
Aangezien de mensen van nature uit een ongezonde, enigszins
sadistische, nieuwsgierigheid vertonen voor het ongeluk van een ander, zijn nieuwsitems
die iemand speciaal viseren en die de geviseerde man/vrouw pijnlijk hard in
zijn/haar hemd zetten, de ideale lokkertjes voor grote kijkers-aantallen.
Dat bij die spektakelzucht
de waarheid af en toe geweld wordt aangedaan, is van ondergeschikt belang. Zo
herinner ik me nog altijd de onthutsende reportage over het hoge aantal
Covid-19 besmettingen in de woonzorgcentra: "1 op 6 test positief in woonzorgcentra" was de kop van een artikel
in VRT-NWS (op 15 april). Achteraf is gebleken dat het in werkelijkheid maar 4%
was, en géén 17% zoals in de titel van dat artikel gesuggereerd werd. Denk je
dat daar nadien een soort "rechtzetting"
over gepubliceerd werd? Een verontschuldiging misschien voor het verspreiden
van foutieve, misleidende informatie? Niet dus. Blijkbaar is het een privilege
van de media om vandaag in grote letters "A"
te schreeuwen, en morgen met even grote stelligheid vol te houden dat het "B" is, zonder toe te geven dat die "A" dan een fout of een vergissing, of
gewoon een leugen, moet geweest zijn. (Ik had gedacht dat dit soort "alternatieve realiteit" het handelsmerk
van Donald Trump was, maar blijkbaar hanteren onze media dat ook.)
En wat dan te denken van de (nog altijd) dagelijkse weergave van "de corona-cijfers"? Het aantal
besmettingen "blijft dalen", jubelt
VRT-NWS nu al een paar weken lang. Mag ik daar de cijfers eens naast plaatsen
(die VRT-NWS zelf ook weergeeft, in hun bijgevoegde grafiek)? Op 21 augustus: 473 nieuwe besmettingen (gemiddeld per
dag), op 22 augustus: 490, op 23
augustus: 492, op 24 augustus: 477. Dat de cijfers "blijven dalen" is dus een leugen, of in
elk geval een "verdraaiing" van de
werkelijkheid. Ik heb trouwens ook een probleem met de ongenuanceerde
vermelding van de sterftecijfers. Eind juli was er de paniek-zaaiende boodschap
dat het aantal sterfgevallen "sterk
gestegen" was: van ongeveer 5 gemiddeld per dag tot 10. En in de laatste
week van augustus was er de even sensationele melding van het omgekeerde: van
ongeveer 10 gemiddeld naar 3 à 4. Dat we in de tweede helft van juli en in de
eerste helft van augustus een nooit geziene hittegolf hebben meegemaakt, en dat
algemeen geweten is dat de hitte verantwoordelijk is voor een belangrijke "oversterfte" bij ouderen, werd hierbij systematisch
genegeerd. Er is géén spectaculaire evolutie van de sterftecijfers door
Covid-19, noch in de ene noch in de andere richting. Dat wordt alléén zo
voorgesteld in de media, omdat spectaculaire cijfers kijkers en lezers lokken.
En dus goed zijn voor de commerciële inkomsten.
Mijn punt is dat de media zélf niet bepaald zorgzaam omspringen met de
waarheid. En dat ze bijgevolg héél slecht geplaatst zijn om iemand aan het
kruis te nagelen die zou "gelogen"
hebben. Het is walgelijk hypocriet om de kijkcijfers te willen opkrikken in een
heksenjacht op een politicus die "niet de
waarheid gesproken heeft", als je als nieuwsmedium zélf de leugen niet
schuwt.
Ik heb er geen idee van of Jan Jambon al dan niet opzettelijk en
doelbewust gelogen heeft, dan wel of hij zich de feiten inderdaad niet goed
meer herinnert en dan maar onnadenkend iets "verzonnen" heeft omdat de opdringerige media nu eenmaal "iets" wilden horen.
Het is dan ook helemaal niet mijn bedoeling de verdediging van Jambon
op te nemen. Dat hij geblunderd heeft, dat is duidelijk, ook al zijn er "verzachtende omstandigheden". Het is wél
mijn bedoeling de vernietigende sensatiezucht van de media aan te klagen. Want
het is duidelijk dat die media met een laaghartige campagne bezig zijn om de
man kapot te maken. Net zoals ze indertijd Joke Schauvliege kapot gemaakt
hebben door haar zó hard op te jagen dat ze zich tot stommiteiten heeft laten
verleiden.
Dat die media daarbij zó ver gaan om nu, méér dan twee jaar na de
feiten, op miraculeuze wijze getuigen op te duikelen met een onfeilbaar
geheugen (in tegenstelling tot het "falende"
geheugen van Jan Jambon), die, hoewel ze eigenlijk niet eens bij het incident
betrokken waren, zich nog glashelder herinneren dat het slachtoffer totaal "niet agressief" was en alléén maar "een beetje verward", én dat het luchthavenpersoneel "gehaast te werk ging" en dat de
politie "agressief" was, geeft blijk
van een bijna misdadig cynisme.
En dat allemaal in naam van de "heilige
godvan de commerce".
Het is toch wat met die dictators. Die blijven zich, zelfs na méér dan
twintig jaar, aan de macht vast klampen, terwijl je toch zou denken dat ze er
na die vele jaren stilaan genoeg van zouden krijgen. Het is elke dag opnieuw
een helse opgave om zich aan de macht vast te klampen, om de oppositie in de
gaten te houden en tijdig de mond te snoeren, om de bevolking op één of andere
manier te blijven sussen, machtige buitenlandse leiders te vriend houden, de
eigen verworven rijkdommen veilig te stellen.
Ergens geloof ik nochtans nog altijd dat ze er met de beste bedoelingen
en een nobel streven aan begonnen zijn. Dat ze het beste voor hadden met hun
land en hun "onderdanen". Dat ze een
scheve situatie wilden recht trekken. Dat ze, althans in het begin, zelfs niet
eens de bedoeling hadden om langer dan nodig aan de macht te blijven.
Ik geloof dat die mannen (want het zijn inderdaad allemaal mannen, die
dictators) in het begin niet zo wreed en onmenselijk en moorddadig en
nietsontziend waren als ze na verloop van tijd allemaal geworden zijn. Er is iets
aan het concept "macht" wat mensen
radicaal verandert. Het is een virus,
vermoed ik, maar dan eentje dat véél dodelijker is dan het veelbesproken
corona-virus. Al wie een beetje "macht"
verkrijgt, wordt er onherroepelijk door besmet. Je ziet dat al op kleine schaal
(op het werk, en zelfs in de familiale sfeer): zodra iemand macht krijgt over een ander, gaat die
zijn/haar macht misbruiken en probeert hij zijn/haar macht uit te breiden en te
versterken. Niemand lijkt tegen het virus bestand te zijn, zelfs niet de meest
vredelievende en idealistische persoon. En hoe groter de macht, hoe erger het virus toeslaat.
Dat is heel zeker het geval geweest met Paul Kagame in Rwanda, toen hij na de genocide met zijn militie de
macht over nam en de orde en vrede in het geteisterde land hersteld heeft. Maar
we zijn nu méér dan 20 jaar later, en hij zit er nóg. En het is hem
overduidelijk al lang niet meer om zijn land en de bevolking te doen. Het gaat
hem alléén nog om de onmetelijke bodemrijkdommen van zijn land en in de
grensgebieden van Congo, waar hij op tijd en stond gaat plunderen.
En wellicht was dat ook zo met Aleksandr
Loekasjenko, toen die 26 jaar geleden aan de macht kwam in Wit-Rusland. Hij
is zijn ambt als verkozen president begonnen met het vaste voornemen de
alomtegenwoordige corruptie te bestrijden en de opkomst van de "oligarchie" zoals die in andere
voormalige Sovjetrepublieken overal schering en inslag was, in zijn land niet
toe te laten. In principe kon hij maar twee ambtstermijnen als president vol
maken; dat stond zo in de grondwet. Maar hij was ondertussen door het virus besmet, en heeft via een (gearrangeerd)
referendum de grondwet laten aanpassen zodat hij toch kon herkozen worden. Een
trucje dat zijn "vriend" Vladimir
Poetin trouwens dit jaar ook heeft boven gehaald.
En nu is Aleksandr dus nog altijd aan de macht, na frauduleuze
verkiezingen. Hij wordt verdacht van schending van de mensenrechten, en van
verregaande corruptie. Maar geen mens in zijn land die het, tot voor kort,
waagde om daar een opmerking over te maken, want de gevangenis, of erger,
loerde constant om de hoek.
Maar nu lijkt hij zijn greep op het land verloren te hebben. En het
einde van zijn presidentschap is nabij, al weet hij het zelf nog niet. Niet
omwille van de (nooit eerder geziene) protesten en stakingen en betogingen,
maar omdat Vladimir al aan het uitkijken is naar een andere poulain om het land
voor hem onder controle te houden. Het zal wel niet dat brave huisvrouwtje worden
dat naar Litouwen gevlucht is, want Litouwen, dat is de baarlijke duivel. Het
zal vermoedelijk iemand van de "oppositie"
worden die de blik braaf op Rusland gericht houdt. Zo zitten er ondertussen ook
al een aantal in de gevangenissen van Aleksandr.
Misschien wordt het zelfs iemand met veel idealen en goede
bedoelingen. Tot het virus ook hem/haar zal besmetten.
Al wordt het in de media anders vermeld, we hebben het vorige record
van een land-zonder-regering ondertussen al ruim verbroken. De laatste "echte" regering is gevallen op 21
december 2018. Dat is nu (op 30 augustus 2020) dus al 618 dagen geleden. (Het
vorige record bedroeg 541 dagen.)
En er is nog altijd geen uitzicht op een nieuwe regering.
Egbert Lachaert, de man met de eeuwige glimlach, is in stilte bezig
met poging elvendertig. Naar verluidt
zou hij nu toch, lijnrecht tegen al zijn eerdere vastberaden verklaringen in,
mikken op een "paarsgroene" regering.
De kans is klein dat het hem zal lukken. Maar het alternatief is: nieuwe
verkiezingen. En daar is iedereen, behalve Tom Van Grieken, als de dood voor.
Want nieuwe verkiezingen, dat zou de totale blokkering betekenen van ons land
zoals het nu bestaat. Voor ons, brave burgers, zou dat vooral betekenen dat er
verder niets gebeurt in dit land. Behalve dan dat de staatsschuld alsmaar
sneller blijft toenemen (ondermeer door de corona-maatregelen), en dat wij (en
onze kinderen) nog tientallen jaren een gigantische schuldenberg zullen
mogen/moeten afbetalen. Voor de politici is het natuurlijk véél erger dan voor
ons, want zij krijgen geen mooie postjes toebedeeld.
Een paarsgroene regering
dus, om de totale stilstand alsnog te vermijden. Goed geprobeerd, natuurlijk.
Maar ook dat zal leiden tot een even grote totale stilstand. Want dat zou
betekenen dat de N-VA federaal in de oppositie terecht komt, terwijl ze op
het Vlaamse niveau de regering leidt. Het staat in de sterren geschreven dat de N-VA
dus federaal keihard oppositie zal voeren. Niet alléén omdat zo'n paarsgroene
regering héél erg links zal zijn van signatuur, want de stempel van zowel de
Socialisten als de Groenen is uiterst links van kleur, en daartegen zal Bart De
Wever al zijn duivels ontbinden. Maar ook omdat Bart natuurlijk straffer uit de
hoek zal willen komen dan Tom, en dus van weeromstuit nog verder naar "rechts" zal uitwijken. Kwestie van te
vermijden dat het Vlaams Belang nóg meer stemmen zou komen inpikken. De paarsgroene
regering zal dus op een furieuze Vlaamse oppositie botsen in het federale parlement,
en de andere partijen in de Vlaamse regering (Open VLD en wellicht ook CD&V,
als we gaan voor "Vivaldi") zullen
dag in dag uit met de bibber zitten bij het idee dat ze op een bepaald moment
tóch een keer naar de kiezer zullen moeten stappen. En dat wordt voor die twee
partijen een waar slagveld. Geen van beide zal de volgende verkiezingen
overleven. En de Vlaamse Socialisten al evenmin. Waarna Vlaanderen dus een extreemrechtse,
Vlaams-nationalistische en harde politieke klasse zal overhouden.
En ondertussen is er nog altijd de bestaande Vlaamse regering, waar N-VA
dus wél deel van uit maakt, samen met CD&V en Open VLD. Hoe die regering
nog min of meer harmonieus zal kunnen werken als N-VA op federaal niveau alles
zal afkraken wat die andere partijen willen voorstellen, is een raadsel. Of
liever: het is geen raadsel, want het zal gewoon niet lukken. Wat dus betekent
dat we ook in Vlaanderen compleet tot stilstand zullen komen omdat er in "onze" regering alléén nog maar gekibbeld
en gevochten zal worden.
Om kort te gaan: de Vlaamse en Belgische toekomst ziet er in ieder
mogelijk scenario alléén maar somber uit. Ons land zal helemaal stil vallen, er
zal simpelweg niets meer gebeuren. Onze economie zal achteruit boeren,
investeringen zullen uit blijven, kleine ondernemingen zullen failliet gaan,
meer en meer mensen zullen in de werkloosheid belanden, en gefrustreerde
jongeren zullen zich minder dan ooit gedeisd houden.
Maar wat zouden we mogen klagen? We hebben het tenslotte aan onszelf
te danken, want wij hebben bij de laatste verkiezingen voor deze situatie
gestemd.
En nu?
Misschien was het al bij al wel een gigantische vergissing toen we in
1830 Willem buiten gejaagd hebben? Als we nu eens heel vriendelijk en beleefd
aan de huidige Willem zouden vragen of hij ons alstublieft zou terug willen?
Vlaanderen bij Nederland. En dan kan Wallonië een Frans departement worden. En
Brussel? Wie weet is Donald Trump wel geïnteresseerd om Brussel van ons af te
kopen?
Om één of andere reden had ik het idee dat het concept van "politieke moorden", het fysiek uit de weg ruimen van politieke
tegenstanders, iets was van de vorige eeuw. In deze moderne tijden zijn er toch
genoeg andere, meer subtiele, manieren om iemand "uit te schakelen", denk ik zo. Hoe moeilijk is het om iemand totaal
in diskrediet te brengen en hem/haar alle geloofwaardigheid te ontnemen door
allerlei fake berichten en vervalste filmkes? Donald Trump en zijn "alt right" entourage hebben daar
ondertussen al een heuse industrie rond opgebouwd.
Maar blijkbaar zijn er toch nog leiders die liever hun toevlucht nemen
tot de "ouderwetse" methode. Ik heb
zo de indruk dat vooral dictatoriale types nog altijd vasthouden aan die
werkwijze. Misschien omdat die toch net iets méér zekerheid biedt? Want de fake
berichten van Donald Trump lijken inderdaad dikwijls compleet hun doel te
missen, dat moet ik wel toegeven.
Wat me hierbij nog het meest verwondert, is dat die dictators er
blijkbaar zelfs niet voor terug deinzen om dat open en bloot te doen. Ik zou
gedacht hebben dat ze dat op een slinkse manier zouden proberen, in alle
stilte, en ver weg van de media. Wat ongetwijfeld ook nog altijd gebeurt.
Vermoedelijk méér dan we denken. In het Rwanda van Paul Kagame bijvoorbeeld kan het weleens voorvallen dat een
tegenstander "toevallig" op
jammerlijke wijze komt te sterven. Door een spijtig ongeval, of door zelfmoord.
Soms verdwijnt iemand ook gewoon, zonder een spoor na te laten.
Vladimir Poetin lijkt geen
last te hebben van scrupules of enige vorm van schaamte. Die laat zijn
opponenten vermoorden waar iedereen op staat te kijken. Waaruit ik moet
concluderen dat de man ofwel ontzettend dom is, en totaal verblind door de
drang om iemand uit te weg te ruimen. Misschien in zinsverbijsterende woede
omdat het hem allemaal écht wel te veel aan het worden was? Ofwel is hij ontzettend
arrogant, met een attitude van "Je m'en
fous". Ik heb niet de indruk dat de man "dom" is, dus moet het wel arrogantie zijn.
De laatste aanslag op zijn tegenstander Aleksej Navalny was overigens niet zijn enige wapenfeit in de
voorbije jaren. Denk maar aan Boris
Nemtsov, die in 2015 in Moskou op straat werd doorgeschoten. Of, iets
langer geleden, Viktor Joesjtsjenko
die in 2004 in Oekraïne bijna aan een vergiftiging bezweken is maar dat "helaas" overleefd heeft en zijn land
daarna van Rusland weg gestuurd heeft. Of Alexander
Litvinenko die in 2006 in London gestorven is aan een
Polonium-vergiftiging. Er werd toen met een héél overtuigende vinger naar
Poetin gewezen, maar die trok zich daar niets van aan. Wel integendeel: ook
daarna bleven Russische politieke vluchtelingen in Engeland niet veilig voor de
lange arm van Poetin en de KGB, of de FSB zoals die ondertussen omgedoopt was.
In 2013 was het de beurt aan Boris Berezovski,
ook in London: "zelfmoord", zogezegd.
En nog in 2013 was Aleksandr
Perepelitsjny het slachtoffer van vergiftiging, ook in London. En het meest
tot de verbeelding sprekende voorval was de aanslag op Sergej Skripal en zijn dochter Julia in 2018, in Salisbury. Ook
hier is de lange arm van Vladimir Poetin zonder enige mogelijke twijfel
duidelijk geworden, maar ook nu weer bleef Vladimir "onschendbaar".
Ik vraag me toch af hoe dat dan gaat bij die ontmoetingen tussen
wereldleiders. In het kader van de G7, bijvoorbeeld, of in het kader van een
klimaatconferentie. Wordt daar dan door iemand iets over gezegd tegen Poetin?
Zo in de stijl van: "Vladimir, ooit zal
je eens ter verantwoording geroepen worden voor die moorden!" Of zou Poetin
zélf met enige vorm van schroom naar zo'n topontmoeting gaan, met het idee van:
"Ze weten daar allemaal dat ik die
moorden bevolen heb..." Of wordt dat allemaal "met de mantel der liefde bedekt", omwille van de "lieve vrede"? En hoe kunnen ze dan
gewoon naast elkaar staan poseren met een vrolijke (hypocriete) glimlach op het
gezicht?
In elk geval: alle Westerse wereldleiders die Poetin zomaar laten
begaan, zonder hem ter verantwoording te roepen en zonder écht iets te
ondernemen, zijn hierdoor eigenlijk medeplichtig, en mee verantwoordelijk voor
elk volgend slachtoffer van Poetin's kruistocht tegen zijn tegenstanders. Ondanks
hun grote mond zijn het stuk voor stuk lafaards. Maar dat wisten we al langer...
President Donald Trump zal zich ergens in de komende weken in een
toespraak via de nationale media tot de bevolking van zijn land richten met een
belangrijke mededeling.
Ik heb het geluk gehad om zijn speech al eens te kunnen inkijken, en
hier volgt dus al een stukje ervan. In avant-première.
Mijn beste vrienden, mede-Amerikanen,
inwoners van dit prachtige land.
Iedereen weet dat ik in de
voorbije vier jaar veruit de beste president ben geweest die ons grootse land
ooit gekend heeft. De allerbeste president! Geen enkele president vóór mij
heeft ooit zó veel voor onze geliefde natie gedaan als ik. Ik heb de Chinezen
op de knieën gedwongen. Op hun knieën! Ik heb méér jobs gecreëerd dan alle
vorige presidenten samen. Véél meer jobs! Ik heb onze landbouwers beschermd en
onze fabrieken en steenkoolmijnen open gehouden. Ik heb de oneerlijke deal met
die afzetters van Europa en Canada opgezegd, omdat die er alléén maar op uit
waren onze dollars in te pikken. Ik heb de leugenachtige overeenkomst die de zwakkeling
Obama met Iran had gemaakt in de papiermand gegooid. Ik heb een muur gebouwd op de grens met
Mexico, om al die verkrachters en drugdealers uit Zuid-Amerika buiten te
houden. Ik heb vrede gesticht tussen Noord- en Zuid-Korea en de dreiging met
kernwapens afgewend. Ik heb vrede gebracht in Afghanistan en onze dappere
soldaten weer naar huis gebracht. Zoals ik beloofd had. Ik heb de Palestijnen
en de Joden eindelijk met elkaar verzoend en in het Midden-Oosten rust gebracht
waar iedereen vóór mij gefaald had. Ik zal de eerste president van dit land
zijn die geheel terecht de Nobelprijs voor de Vrede zal krijgen.
En ik heb dit land beschermd
tegen de gruwel van Corona. Jammer genoeg hebben de complotterende
wetenschappers mijn boodschap willen afbreken, want anders was ons land nu al
vrij geweest van die vreselijke ziekte die de Belgen over de wereld gebracht
hebben. Ik heb jullie een geneesmiddel aangeboden dat de ziekte al lang zou
uitgeroeid hebben, maar de fake media hebben dat tegengewerkt.
Maar ik zal niet versagen, en ik
zal jullie allemaal blijven beschermen. Zoals geen enkele president vóór mij
ooit gedaan heeft. En zoals ook de communist Joe Biden niet zou doen als hij
zou verkozen raken.
En om jullie te beschermen,
omwille van jullie gezondheid, zeg ik jullie:
"Als
je vreest voor je gezondheid door in lange rijen te gaan aanschuiven om jullie
belangrijke stem uit te brengen op 3 november, blijf dan liever thuis."
Ik wéét dat die egoïstische
gekken van de partij van Biden en die bedriegster Kamala Harris jullie allemaal
hebben aangespoord om zéker te gaan stemmen. Zij geven niet om jullie, zij
geven niet om jullie gezondheid. Ik wél! Ik geef om jullie! En daarom zeg ik:
"Zet
je gezondheid niet op het spel om op mij te gaan stemmen. Blijf liever thuis,
en zorg voor jezelf zoals ik altijd voor mezelf gezorgd heb."
De ultralinkse democraten hebben
ook opgeroepen om per post te stemmen. Maar ik waarschuw opnieuw voor de
catastrofe die dan zal volgen. Mijn voorgangers hebben de US Postal Service,
waar wij ooit zó trots op konden zijn, helemaal laten verkommeren. En nu is de
postbedeling jammer genoeg totaal onbetrouwbaar geworden. Ik heb mijn goede
vriend Louis DeJoy gevraagd om de ravage die de democraten bij de USPS
aangericht hebben, weer te herstellen, maar dat zal hem niet lukken vóór de
verkiezingen. Want de toestand is rampzalig. Rampzalig! Een echte ramp! Door
het slechte beleid van mijn voorgangers.
Stembiljetten zullen weken
onderweg zijn, en véél te laat toekomen. Willen we écht dat de hele wereld ziet
hoe wij nog weken of maanden na de verkiezingen zullen moeten wachten op het
resultaat? Willen we écht dat heel de wereld met ons zal lachen zoals met de
Belgen die méér dan een jaar na hun verkiezingen nog altijd niet weten wie nu eigenlijk
gewonnen heeft?
En massa's stembiljetten zullen
verloren gaan, of bij de verkeerde afgeleverd worden. Er zal nog nooit zó veel
kans op fraude en gesjoemel geweest zijn als nu, met die stembiljetten die door
een falende US Postal Service moeten bezorgd worden. Willen we écht dat heel de
wereld eraan twijfelt of onze verkiezingen wel eerlijk en correct verlopen
zijn? Willen we écht dat heel de wereld ons vergelijkt met de prutsers in
Wit-Rusland? Frauduleuze verkiezingen, dát is waar de leugenaars van Biden op
aansturen. Want anders kunnen ze deze verkiezingen nooit winnen.
Willen jullie dat laten
gebeuren? Nee, dat willen jullie niet! En ik ook niet.
En daarom zal ik, vandaag nog,
een Presidentieel Decreet ondertekenen waarmee stemmen per post bij deze
verkiezingen verboden zal worden. Het zal niet toegestaan worden. Alle stemmen
die tóch per post zouden uitgebracht worden, moeten als onbestaande en ongeldig
beschouwd worden. Voor de waardigheid van ons land, en om een correct verloop
van de verkiezingen te verzekeren, worden alléén stemmen die persoonlijk in een
stembureau zijn uitgebracht mee geteld.
Ik, Donald Trump, huidig en
toekomstig president van de Verenigde Staten van Amerika, verzeker jullie dat
jullie welzijn en de eer van onze grootse natie bij mij in veilige handen zijn.
Ik ben de enige die jullie kan beschermen tegen de communisten die ons mooie
land willen vernietigen.
Kom daarom op 3 november
allemaal op de Republikeinse Partij stemmen als je zeker wil zijn dat ik onze
fiere natie nog vier jaar zal leiden. En anders blijf je beter thuis. Voor je
eigen gezondheid, want corona loert overal. Omdat de fake wetenschappers niet
willen geloven in de fantastische resultaten met hydroxychloroquine.
Ja, onze privacy is heilig, en al zeker als een overheidsinstantie in
ons privéleven wil komen neuzen. En dus zijn we tegen flitscamera's of
verkeerscamera's met nummerplaatherkenning. En weigeren we mee te werken als we
gebeld worden door iemand van de dienst "Contactopsporing".
En we zijn al helemaal tegen die baarlijke duivel Bill Gates, die bij iedereen microchips zou willen inplanten, en
kinderen een soort onderhuidse tatoeage wil geven om te kunnen detecteren wie
gevaccineerd is en wie niet. Althans, dat is wat diverse complottheorieën ons
willen laten denken. Bill Gates is
natuurlijk een ideaal doelwit voor een complottheorie, want de man is
schandalig rijk en, ook na zijn pensioen bij Microsoft, erg "aanwezig" in de media. Niemand houdt van
Bill Gates, en dus worden geruchten
over zijn "boze bedoelingen" maar al
te graag geslikt. Dat hij 37 miljard dollar vrij maakt voor de zoektocht naar
een vaccin tegen Covid-19 maakt hem niet sympathieker; integendeel: het maakt
hem alléén maar nog méér verdacht.
De man is erop uit om ons aller privacy te stelen, dat kan niet
anders. Volgens die complottheorieën. Dat die complotten allemaal bijeen
gefantaseerd werden in het brein van louche figuren uit extreemrechtse hoek (de "alt-right" fans van Donald Trump), of
bij de sektes van oerconservatieve Amerikaanse christenen en de fanatieke anti-vaccinatie
groeperingen, is voor de gewone Facebook-gebruiker, zoals u en ik, niet meer te
achterhalen. Dat is nu eenmaal de grote "kracht"
van de sociale media: het is zo goed als onmogelijk geworden om waarheid van
fictie te onderscheiden.
Maar nee dus: Bill Gates is er niet op uit om ons allemaal te kunnen
volgen via een microchip.
Het grootste gevaar voor onze privacy ligt niet bij Bill Gates, of bij de overheid. Het grootste gevaar voor
onze privacy, dat zijn wij zelf. Door wat wij zélf allemaal bloot geven op het
internet, vooral via Facebook en Instagram en soortgelijke. Zéker als we vol
trots vertellen over onze geplande reis of uitstap. Of als iedereen via "Strava" kan volgen waar we aan het
joggen zijn, en iedereen dus kan zien dat we niet thuis zijn.
Maar ook omdat we via de talloze "cookies"
overal sporen nalaten waar we geweest zijn. Of is het u nooit opgevallen dat je
bij het consulteren van bijvoorbeeld de Buienradar,
opeens reclame ziet verschijnen voor een schoenenwinkel, of voor een webshop
van ventilatoren? Wees er maar zeker van dat je kort daarvoor informatie
opgezocht hebt over ventilatoren om de hitte te verdrijven, of eens een kijken
gaan nemen bent op de site van "Schoenen Torfs"
om te zien of ze daar geen mooie schoenen in reclame hebben.
Nee, we hebben geen privacy meer. Want elke stap die we zetten op het internet
wordt gevolgd, en de kruimels die we onderweg achterlaten, worden zorgvuldig
bijgehouden.
En het wordt nog straffer...
Wie de film "Minority Report"
gezien heeft, zal bekend zijn met de futuristische scène waarbij het
hoofdpersonage persoonlijk "aangesproken"
wordt door een online-gestuurd reclamepaneel. Science-fiction, dacht je? Niet
helemaal, want het bestaat écht. Of toch bijna.
Binnenkort komen er op straat reclameborden die contact maken met de apps op jouw smartphone, en die, via alle
cookies die je verzameld hebt, perfect weten waar je in geïnteresseerd bent en
waarmee je het gemakkelijkst kan verleid worden. Het advertentiebedrijf "Clear Channel" heeft dergelijke
reclameborden al in gebruik in Amerika, waar ze nét iets minder bezig zijn met "privacy" dan wij, en ze willen nu
ook een aantal proefprojecten starten in Europa, onder andere in het Verenigd
Koninkrijk.
De techniek die ze hiervoor gebruiken, heet "RADAR", en het bedrijf omschrijft de bedoeling ervan als volgt: "RADAR gebruikt anonieme data van de
smartphone om het gedrag van een groep voorbijgangers te identificeren zodat de
adverteerder de juiste boodschap bij de juiste mensen kan brengen."
Niet verschieten dus als je één van de volgende maanden in de stad
rondwandelt, en het reclamebord dat je nadert opeens overschakelt naar reclame
voor televisies bij bol.com, nadat je "toevallig"
een uurtje eerder op bol.com aan het surfen bent geweest om te zien wat een Smart TV tegenwoordig kost.
De fameuze "contactopsporing",
het ultieme wapen in de "strijd"
tegen Covid-19, draait dus nog altijd vierkant in ons land.
Méér dan de helft van de opgebelde personen weigert namen door te
geven van diegenen met wie hij/zij contact heeft gehad en die hij/zij dus
mogelijk besmet heeft. En dat vooral omdat Privacy
bij ons "heilig" is.
De "privacy"-problematiek is
trouwens iets wat in veel complottheorieën rond corona terug komt: de hele
heisa rond het virus zou alléén maar als bedoeling gehad hebben om een "Big Brother" regime te installeren,
waardoor de overheid ons leven helemaal zou kunnen controleren.
Helemaal uit de lucht gegrepen is dat overigens niet: de overheid is
al lang bezig met allerlei maatregelen waarmee ze ons doen en laten in het oog
kunnen houden. Denk maar aan de verkeers- en flitscamera's die overal
geïnstalleerd worden, met nummerplaatherkenning: als ik zo'n camera voorbij
rijd, dan wéét de overheid dat. Ook als ik me braaf aan de verkeersregels
gehouden heb. En denk maar aan de camera's die meer en meer in de steden
geïnstalleerd worden, op alle hoeken van de straat. Voor de veiligheid: om
rellen en opstootjes, of overvallen en winkeldiefstallen te filmen en de daders
gemakkelijker te kunnen opsporen. Als ik in de stad rond wandel, dan word ik
ook gefilmd en de overheid weet dus perfect waar ik geweest ben, en wanneer. En
met wie ik samen was.
Is dat angstaanjagend? Is dat erg?
In principe wel, natuurlijk: de overheid heeft daar totaal geen zaken
mee, waar ik ga of sta. Of met wie ik afspreek of samen kom.
Maar mij persoonlijk stoort het niet zo erg. Het kan mij écht niet
schelen of de overheid al dan niet weet dat ik in Gent geweest ben of in
Brussel; het kan mij niet schelen of de overheid al dan niet weet dat ik een
ontmoeting heb gehad met Jan, Piet, Joris of Korneel. "So what?" als ze dat weten. Het is niet dat ik terroristische
plannen koester die geheim moeten blijven, of dat ik er een serie maîtresses op
na houd van wie ik het bestaan liever bedekt houd. Dus ja, de overheid houdt
mij in de gaten, maar dat zal mij eigenlijk een zorg zijn.
En trouwens: die "privacy"
van ons, dat is toch maar een illusie. Onze "privacy" hebben we al lang geleden opgegeven. Van zodra we ons op
het internet gewaagd hebben: bij elke tocht op de eindeloze wegen van het wereldwijde
web laten we, zonder er stil bij te staan, sporen na die we denken te kunnen
wissen, maar die anderen wél bij houden. Zodra we begonnen zijn met sms'en, met
WhatsApp'en, of op een andere manier berichten uitwisselen, hebben we onze privacy uit handen gegeven. En wie
Facebook of Instagram of wat dan ook gebruikt, die heeft al lang geen privacy meer; al zeker niet als we zélf
ook nog eens vrolijk foto's en filmkes gaan posten van onze vakantie of van een
restaurant-bezoek. Ook wie online durft te shoppen, geeft véél meer prijs dan
hij/zij zelf beseft.
Dus ja: de overheid komt héél veel over ons te weten. Bij zo'n gesprek
in het kader van de contactopsporing wordt ons gevraagd om al onze "privé"-contacten prijs te geven. Maar al
bij al hebben we eigenlijk zélf al véél meer prijs gegeven dan we denken,
zonder er langer dan vijf seconden over te piekeren.
In andere landen, vooral dan in het verre oosten, maken de mensen daar
véél minder problemen van. En daar kan de contactopsporing zelfs "automatisch" uitgevoerd worden, via een
app op de gsm: bij wie die app geïnstalleerd heeft (en dat is meestal gewoon
verplicht), worden automatisch zijn/haar contacten gedetecteerd als hij/zij
besmet zou zijn. Dat betekent inderdaad dat automatisch al je contacten geregistreerd worden, sowieso.
Maar bij een goed werkende contactopsporing kan je tenminste de
corona-impacten beperken tot diegenen die écht besmet zijn, en hoeft niet de
volledige bevolking gegijzeld te worden zoals dat bij ons al méér dan zes
maanden lang het geval is. En dáár wil ik met plezier een beetje "privacy" voor opgeven.
"Big Brother"? Heel zeker.
Maar ik doe nog altijd wat ik wil, ik ga en sta nog altijd waar ik
wil, ik ontmoet nog altijd wie ik wil, ik zeg nog altijd wat ik wil. Mijn
vrijheid heb ik nog altijd, en mijn vrije mening ook. En daar gaat het toch om,
niet?
Eén van de voorbije weekends hadden we ons groot familiefeest gepland.
Voor de verjaardag van ons kleine zusje. In het landelijke Jabbeke.
We hadden grootse en ambitieuze ideeën en vooruitzichten. We zouden heel
zeker véél stappen, indachtig de weldadige invloed van een vroege wandeling op
ons ochtendhumeur, en van een avondlijke wandeling op onze nachtrust. En we
zouden in de late uurtjes naar de sterrenhemel kijken. Omdat dat ons innerlijke
rust bezorgt, en ons positief en tevreden stemt omtrent het leven. En uiteraard
zouden we elke avond dansen, want dat garandeert een fitter brein én een
grotere harmonie onder de mensen. (Wie mij niet direct gelooft, moet maar eens
gaan terugzoeken in oudere stukjes van deze blog. Over "wandelen", over "sterren
kijken", over "dansen".)
We hadden het plan al helemaal uitgedacht hoe ons kleine zusje ons zou
leren "line dancen" op "Achy Breaky Heart". Of anders de "Scottish". Wat in beide gevallen vermoedelijk
vooral hilarisch zou geweest zijn en niet direct een waardig resultaat zou
opgeleverd hebben.
We zouden ook met z'n allen samen eten, omdat we weten dat samen aan
tafel gaan een gevoel van verbondenheid creëert. Verbondenheid waar we nu, in
deze bange tijden, méér dan ooit nood aan hebben.
We zouden lachen en blij zijn, en even vergeten dat de wereld op dit
moment maar een somber oord is. En we zouden de nieuwste aanwinsten in de
familie rot verwennen, zodat hun ouders ons nadien zouden vervloeken omdat de
baby's onhandelbaar veeleisend zouden zijn.
Helaas: corona is er tussen gekomen, en ons familiefeest is in het
water gevallen. Uitgesteld voor een jaar, in de hoop dat Covid-19 ondertussen
iets "van vroeger" zal zijn.
Uitgesteld omdat een feest waarbij iedereen met een neusmondmasker moet
rondlopen, en je op anderhalve meter afstand van je naaste familie moet
blijven, niet bepaald ons droombeeld van een onvergetelijk familiefeest was.
Doodzonde, eigenlijk. Want we hadden er ons allemaal ontzettend op
verheugd. Vooral omdat het de laatste keer zou/zal zijn dat we met de hele
familie samen een verjaardag zouden vieren.
Maar wat zouden wij mogen klagen dat corona onze feestvreugde vergald
heeft? Volgend jaar komt er een nieuwe kans. Als we corona onder de knie zullen
gekregen hebben. Of geleerd zullen hebben ermee te leven zoals met al die andere
virussen die ons constant belagen zonder dat ze ons leven zijn gaan overheersen.
Al bij al is onze familie door corona uitzonderlijk gespaard gebleven.
We hadden geen corona-doden of zwaar zieken te betreuren. We zijn niet
getroffen geweest door corona-werkloosheid. Er waren geen
corona-faillissementen, en niemand van de familie is door corona in de armoede
gestort.
Niemand van ons heeft zijn/haar dochter moeten uithuwelijken om zó
toch wat geld te verdienen om de rest van het gezin te kunnen voeden, en
niemand is in de bossen moeten gaan stropen om 's avonds voedsel op tafel te
kunnen zetten.
Dus ja: "Wat zouden wij mogen
klagen?"
Want helaas zijn er nog altijd veel te veel mensen die wél mogen
klagen, zelfs zonder corona om hun leven te vergallen. De mensen die de dupe
zijn van corrupt leiderschap of van lucratieve wapendeals. De mensen die
gevangen zitten in een land waar de elite zichzelf verrijkt of zichzelf
verheerlijkt. De mensen die elke dag bang moeten zijn voor een reeks bommen of
granaten of raketten op hun dorp, en die niet naar het ziekenhuis kunnen als ze
ziek zijn, omdat alle ziekenhuizen plat gebombardeerd werden.
We hebben ons feest nog niet gehad, maar laat ons toch maar een
vreugdedansje maken omdat we al bij al door het leven verwend zijn...
De iets oudere lezers en de cinefielen zullen bij "Vertigo" ongetwijfeld onmiddellijk
denken aan die thriller van Alfred Hitchcock
uit 1958. Filmcritici beschouwen de film als één van de beste uit de
filmgeschiedenis. Hitchcock zelf wordt trouwens gezien als één van de grootste
filmregisseurs ooit. Al wordt ook zijn nagedachtenis bezoedeld door de "#MeToo" affaire. Een aantal van de
actrices die in zijn films een hoofdrol gespeeld hebben (zoals Kim Novak in "Vertigo" of Tippi Hedren in "Birds") kwamen in de hoogdagen van "MeToo" met verhalen naar buiten over
seksueel misbruik door de machtige en gevreesde Hitchcock. Niemand zal ooit met
zekerheid weten wat ervan aan is, en of het al dan niet om aandachtzoekerij
ging, méér dan 50 jaar na de feiten. (Dat Tippi Hedren net haar autobiografie
had uitgebracht en een beetje publiciteit kon gebruiken, zal wel toeval zijn,
zeker?)
De titel van de film verwijst naar het hoofdpersonage: de man lijdt
aan extreme hoogtevrees, wat zich in zijn geval manifesteert als "draaiduizeligheid", of "vertigo".
"Bij draaiduizeligheid zie je
alles om je heen draaien. Je kunt ook het gevoel hebben dat je zelf ronddraait
terwijl je toch stil ligt of zit. Draaiduizeligheidwordt veroorzaakt door een verstoring van
het evenwichtsorgaan. Dit is een klein orgaantje binnenin het oor. Als dat niet
goed werkt, krijgen je hersenen verkeerde informatie doorgestuurd over de
positie van je lichaam ten opzichte van je omgeving."
Het heeft helaas mijn ambitieuze plannen voor een actieve "staycation" vergald. Want op de eerste
dag van mijn vakantie was het al prijs toen ik 's morgens vroeg de ogen opende
en de slaapkamer voor mijn ogen in het rond zag draaien. Letterlijk! Zoiets had
ik nog nooit meegemaakt. Zelfs niet bij de zeldzame keren dat ik, in mijn jonge
jaren, te veel gedronken had.
Gelukkig verdween het nare gevoel min of meer als ik mijn ogen dicht
kneep, want in de duisternis zie je niets draaien. Er bleef alléén een licht
misselijk gevoel over. Maar zodra ik de ogen weer durfde te openen, was het opnieuw van dát. Helemaal onthutsend werd het toen ik naar het toilet moest. Het
valt écht niet mee om uit je bed te stappen en naar de badkamer te strompelen
als alles om je heen voortdurend rond draait. Als kermisattractie is dat ongetwijfeld
een hoogvlieger, maar de werkelijke ervaring is minder leuk.
Enfin, ik ben toch opnieuw in slaap gevallen, en toen ik een paar uur
later weer wakker werd, was het min of meer over. Er was alleen nog een
onaangenaam gevoel van duizeligheid en misselijkheid, dat daarna een paar dagen
is blijven aanslepen. Maar dat was leefbaar.
Gelukkig wist ik wat de oorzaak was: mijn Ménière.
Vertigo is één van de symptomen van de ziekte: "Aanvallen van heftige, zeer hinderlijke draaiduizeligheid die enkele
uren aanhouden. Het gaat gepaard met gehoorsvermindering en oorsuizen of
een vol gevoel in de oren. Je kunt ook misselijk zijn en braken. De aanvallen
duren 2 tot 5 uur. Daarna kun je nog enkele dagen lichtere klachten ervaren."
Ik had al enige dagen tevoren waarschuwingen gekregen door intens
oorsuizen in mijn linkeroor, en was dus min of meer voorbereid op een nakende
aanval. Al had ik dít toch niet zien aankomen.
Gaan fietsen met de kans op aanvallen van draaiduizeligheid was écht
geen optie. Mijn plannen voor véél fietskilometers, en mijn hoop op een
vriendelijke weegschaal, kon ik al van de eerste dag opbergen.
Er was nog altijd de mogelijkheid om mijn stoute schoenen aan te
trekken voor een fikse wandeling, en een nieuw complimentje van mijn
stappenteller. Maar in Merelbeke moet je op straat altijd een neusmondmasker dragen, ook al is er in de verste verte
geen mens te bekennen. En dan komt mijn opstandige aard naar boven. Ik ben best
bereid om een mondmasker te dragen als ik boodschappen ga doen, of naar de
apotheek moet, of naar de post. Of als ik in het dorp moet zijn waar nog andere
mensen rondlopen. Maar ik vertik het om een mondmasker op te zetten waar dat
totaal geen zin heeft omdat er toch niemand in mijn buurt komt. Helaas: de
richtlijnen zijn strikt, en geen mondmasker (zinvol of niet) betekent een
mogelijke boete. En dus ga ik niet wandelen.
Ik blijf gewoon thuis, en vul mijn dagen met schrijven. Althans zolang
de woorden op mijn laptop niet in het rond gaan draaien voor mijn ogen...
Facebook heeft dus besloten om voortaan alle foto's of filmkes met een "Zwarte Piet", of beelden van Joodse
karikaturen te bannen. Met als argumentatie dat "sommige mensen" zich daar zouden kunnen aan storen of zich erdoor
beledigd kunnen voelen. De bedoeling is "online
discriminatie tegen te gaan."
"Niets te vroeg!" zou ik
zeggen.
(Al moet ik eerlijk toegeven dat ik het verband niet zie tussen het
probleem van rassendiscriminatie en een filmke van een vrolijke Zwarte Piet die kinderen wil blij maken.
Maar dat zal wel aan mij liggen, zeker?)
Deze gedecideerde opkuis is natuurlijk nog maar een eerste stap. Er
moet nog héél wat meer gebeuren, want er circuleren nog veel te veel beelden op
Facebook die aanstoot kunnen geven.
Zo zullen binnenkort ook alle foto's en films van roodharige mensen
verwijderd moeten worden, want er wordt ál te dikwijls in spottende termen
gesproken over "die rosse". En in
dezelfde optiek moeten ook alle foto's en films van blonde dames verbannen
worden, want er worden sowieso al veel te veel grapjes gemaakt over "de domme blondjes". Dat moet stoppen!
En ja, uiteraard mogen er ook geen filmkes van West-Vlamingen of van
Limburgers meer toegelaten worden, want dat is toch alléén maar om te lachen
met ons raar taaltje. Eigenlijk zouden best de foto's en films van Belgen tout court moeten gecensureerd worden.
Want die buitenlanders blijven maar denigrerende opmerkingen maken over de "stuntelende Belgen" en over de Belgische
regeringen (of het ontbreken daarvan). En ja, ook foto's en films van Nederlanders moeten uit Facebook
geweerd worden, want in België wordt er voortdurend smalend gedaan over "die Hollanders".
We willen werken aan een harmonieuze samenleving, en dus moeten al die
foto's en filmkes die aanleiding kunnen geven tot spot of beledigingen uit
Facebook verdwijnen.
Over de Duitsers en de Russen die zich schandelijk misdragen als
toeristen, worden ook te veel verwijtende filmkes geplaatst; en dus worden ook
de Duitsers en Russen van Facebook gebannen. Idem dito trouwens als het gaat
over de Britten die aan de verkeerde kant van de weg rijden, of de Amerikanen
die allemaal veel te dik zijn. Geen gezever meer!
Ik wil er trouwens ook voor pleiten dat er geen filmkes van
linkshandigen meer zouden mogen gepost worden, want die zijn toch alleen maar
bedoeld om te lachen met ons gestuntel met een schaar of met een blikopener. De
linkshandigen worden al genoeg achteruit gestoken en gepest! Zoals Facebook
terecht argumenteert: "We moeten online
discriminatie tegen gaan."
Wat zéker ook van Facebook moet verdwijnen, zijn alle berichten over
of van vertegenwoordigers van de katholieke kerk: nonnen en priesters. Want zeg
nu zelf: we gaan toch geen forum geven aan kinderverkrachters en pedofielen? En
vechtende boeddhistische monniken, dat is ook geen beeld dat we op Facebook
willen.
Terwijl we nu toch goed op dreef zijn: wég met de trainers van diverse
sportclubs, zoals judo en turnen, want ook die maken zich alléén maar schuldig
aan fysieke en psychische mishandeling van jonge meisjes. Bij nader inzien: ook
de jeugdbewegingen zijn een broeihaard van ongepaste intimiteiten. En
eigenlijk: ook binnen het gezin is dat allemaal schering en inslag.
Dus vanaf nu: geen berichten meer van jeugdbewegingen of van
sportclubs, en géén filmkes of foto's meer van knusse gezinnetjes. Het wordt
hoog tijd om Facebook en Instagram te vrijwaren van dat soort gruweltoestanden.
We moeten er echt wel een keer met de grove borstel door gaan, is het
niet?
Het enige wat nog op Facebook zal toegelaten worden, zijn fake video's van politici. En,
uiteraard, haatberichten tegen iedereen aan wie we een hekel hebben, want we
moeten onze frustraties toch ergens kwijt...
Dat we een hittegolf te verwerken gekregen hebben, zullen we geweten
hebben. Niet alléén de omgeving raakte stilaan oververhit, ook de gemoederen.
Zoals in het voorbije zinderende weekend van 8-9 augustus in Blankenberge
gebleken is.
Op het VRT-nieuws werd daarna verduidelijkt "dat daarbij zo'n 50-tal jongeren uit Brussel betrokken waren die
allemaal al bekend waren bij de politie voor eerdere feiten." Dat het
daarbij om "allochtone jongeren"
ging, heeft de VRT voorzichtigheidshalve niet vermeld, maar andere media hadden
minder schroom.
Ondanks de terughoudendheid van de VRT was de voorspelbare "politiek correcte" reactie op de
rellen/vechtpartijen er de volgende dag al. Een criminologe was er als de
kippen bij om dit te vergoelijken: het ging niet over geweld door "een jongerenbende", maar door "enkele individuele jongeren" die
misschien nog geeneens lid waren van "een
bende". Sterker zelfs: de jongeren van die bende (die dus géén "jongerenbende" vormen) hebben geprobeerd
om het geweld in te tomen. En bovendien: als jongerenbendes actief zijn, dan is
dat niet hun schuld, maar de schuld van hun leefomgeving en leefomstandigheden:
de hele tijd opgesloten in een klein Brussels appartementje. En dus hangen ze
rond in de parkjes en vinden ze daar zielsverwanten met wie ze dan een band
kweken. En omdat ze de hele tijd in groep in die parkjes rondhangen creëert dat
een soort "territoriumgevoel". Ik heb
géén idee wat dit alles ook maar iets met die vechtpartijen kan te maken
hebben, maar in elk geval: "Het is fout
omuit te halen naar Brusselse
jongeren." De politiek-correcte professor geeft nog de volgende goede raad
mee: "Een veel nuttigere manier om dit te
bespreken is gewoon kijken naar het gedrag dat gebeurd is en zeggen dat we dat
niet aanvaarden." Ja hoor, dat zal zéker helpen en dat zal zéker indruk
maken op die jongeren-die-niet-behoren-tot-een-Brusselse-jongerenbende.
De advocate van één van die jongens toonde zich nog het creatiefst:
haar cliënt was daar, op het strand in Blankenberge, volkomen toevallig aanwezig geweest, en had
niets met die vechters te maken. Dat haar cliënt al een hele waslijst aan
aanklachten wegens geweld en agressie op zijn palmares had, en dat die
vechtersbazen allemaal tot zijn vriendenkring behoorden, was een detail dat zij
verkoos te negeren.
Wie "politiek correct" zegt,
die denkt uiteraard aan onze Groene vrienden. En ja hoor: het was, volgens een
reactie van Groen, NIET de schuld van
die jongeren! Het was de schuld van de NMBS: "Oorzaak rellen in
Blankenberge te wijten aan te veel volk aan zee. NMBS is ook daar mede
verantwoordelijk voor." Het is maar dat u het weet.
De problemen die er ook al in juni in
verschillende recreatiedomeinen geweest zijn met jongeren uit het Brusselse die
jonge vrouwen kwamen lastig vallen, of de overlast in Dilbeek door "groepjes
jongeren uit Brussel", dat was ook de schuld van de NMBS?
En die jongeren die meisjes gevangen hielden in
Brusselse appartementen, om als seks-slavinnen tegen betaling te laten "gebruiken",
dat waren waarschijnlijk ook geen "jongerenbendes", neem ik aan? En wat met die
jonge meisjes gebeurde, dat was heel zeker ook de schuld niet van die jongeren?
Of die groepjes opgefokte jongeren die een
buschauffeur in het ziekenhuis geslagen hebben omdat ze het vertikten een
vervoersbewijs te kopen, of die jonge gasten die in Oostende een redder belaagd
hebben omdat ze geen zin hadden om zijn instructies te volgen... Die waren
vermoedelijk ook géén deel van een jongerenbende?
Ik krijg zo stilaan de kriebels van die
politiek-correcte vergoelijkende manier waarop die problematiek benaderd wordt.
Hoe naïef kan je zijn als je denkt dat het iets zal uitmaken als je tegen die
ontspoorde jongeren zegt dat "we hun gedrag niet aanvaarden"?
Het is niet
de schuld van de NMBS als het in Blankenberge grondig fout gelopen is. Het is
de schuld van diegenen die alles altijd blijven goed praten, die krampachtig de
ogen blijven sluiten, en excuses blijven verzinnen voor dat ontoelaatbaar
gedrag.
Het kan mij niet schelen of die jongeren al dan
niet tot "een bende" behoren, en het kan mij niet schelen of die al dan niet
uit Brussel komen, en het kan mij niet schelen of het al dan niet allochtonen
zijn. Wat mij wél kan schelen, is dat het om onopgevoede, arrogante en
agressieve egotrippers gaat die dringend hun les moeten leren. Niet met "een
goed gesprek" of een vermanende vinger, niet met welmenende begeleiding, maar
wél met harde hand, want dat is de enige taal die die gasten lijken te
begrijpen. En al zéker niet door de schuld altijd bij de anderen te leggen.
Zoals we nu bezig zijn, gaat het alléén maar
van kwaad tot erger.
We kennen allemaal de gevleugelde uitspraken van onze grootouders: "Er zijn geen zomers meer zoals vroeger." Als wij later aan onze kleinkinderen over de zomer van 2020 zullen vertellen,
zullen we dat misschien ook wel beweren. Hoewel... de kans zit er dik in dat
vanaf nu zowat alle zomers zó zullen zijn als die van 2019 of 2020: "Heet!"
Er zullen géén koele zomers meer zijn, vrees ik. Volgens de
statistieken van het KMI is de gemiddelde temperatuur de voorbije 50 jaar aan
een steile klim bezig. We zouden nu al aan een gemiddelde zitten dat 2,5° hoger
ligt dan in de periode 1850 tot 1900. Al kan een mens zich natuurlijk wel
vragen stellen bij de nauwkeurigheid van de metingen in de negentiende eeuw.
Dat is natuurlijk héél goed nieuws voor de verkopers van ventilatoren
en airco's. Of zwembaden.
Of ijsjes.
Het is een beetje vervelend dat
de ijscrèmeverkoper hier in onze straat al om half twaalf voorbij komt zoeven.
Een ijsje is bedoeld als dessert, toch? Ik herinner me nog hoe mijn klein zusje
tegen de middag al aan het zagen was om een ijsje te mogen eten. En de reactie
daarop was steevast: "Na het middageten! Want
anders ga je aan tafel wéér niemendal eten!" Het werd op den duur een
soort ritueel dat zich elke zomerdag herhaalde.
Maar ja: als wij recht hebben op
een aperitief vóór we aan tafel gaan, waarom zouden de kinderen dan geen ijsje
mogen nemen als aperitief? Het is beter dan hen een martini of een gin-tonic in
te schenken. Toch?
Ik dus naar de straatkant, en
als de ijscrèmekar met gierende banden voor mijn neus tot stilstand is gekomen,
bestel ik twee ijsjes: twee hoorntjes, met 2 bollen elk, pistache en vanille.
Hoorntjes, inderdaad, want ik vind dat je een ijsje zó moet eten. Helaas: tegen
de tijd dat ik (contactloos) betaald heb, begint het ijs al langs de zijkant
van mijn hoorntjes af te lopen. En als ik me daarna naar binnen haast, laat ik
een plakkerig spoor van gesmolten ijs achter. In de hoorntjes zélf blijft nog
héél weinig over. De kinderen zouden mijn hand en arm kunnen aflikken, maar dat
doe je niet, hee! De volgende keer zwicht ik dus maar voor de plastieken
potjes, zeer tegen mijn principes in. Het voordeel van die potjes is wél dat
het gesmolten ijs erin blijft zwemmen. Ik geef de kinderen een lepel, en ze
kunnen hun ijsje lekker op drinken.
Het is wat, met die warmte! Alles
smelt of ontdooit terwijl je erop staat te kijken. Als ik mijn boodschappen doe
in de Colruyt, en naar huis kom met mijn diepvriesfrieten en diepvries soep- en
andere groenten, dan moet ik bij mijn thuiskomst constateren dat alles ontdooid
is. Tja... je kan en mag dat dan niet opnieuw invriezen, niet? Dan maar de buren
uitgenodigd voor een bord verse groentesoep, en daarna frietjes. Met prei in de
roomsaus.
Ik zou er een volgende keer toch
moeten aan denken om een grote koelbox mee te nemen als ik mijn boodschappen ga
doen.
Maar wat zouden we klagen? De zonnepanelen draaien overuren, mijn
terugdraaiende teller heeft nog nooit zó snel gedraaid. In géén van beide
richtingen. Ik verwacht eerlijk gezegd toch een complimentje ofzo van de
klimaatmeisjes: het is tenslotte wél groene stroom die ik produceer.
En ik verwacht ook een bedankje van Engie voor al die elektriciteit
die ik dit jaar al op het net heb gestoken, gratis voor niets. Hoewel: Engie is
nu in Franse handen, en die hebben niet de gewoonte om "dankjewel" te zeggen. Die graaien alles mee wat ze in België te
pakken kunnen krijgen. Zo hebben ze indertijd Dexia leeg geplunderd, zo romen
ze de winsten van BNP-Paribas-Fortis af om de Franse aandeelhouders rijk te
maken, en zo profiteren ze ook van wat Engie-Electrabel opbrengt.
Ik vermoed dat ze ons nog altijd de Guldensporenslag betaald willen
zetten.
