Sinister

In een ver verleden, in de tijd dat de (toenmalige) BRT nog het monopolie had op radio- en tv-uitzendingen, had die BRT als voornaamste doelstelling om op een objectieve, nuchtere maar ook kritische manier de bevolking zo goed mogelijk te informeren. Maar toen daar de concurrentie bij kwam van de commerciële zenders, en tegelijk ook de werkingsmiddelen van de VRT in Vlaanderen drastisch ingekrompen werden, is die doelstelling veranderd.

Nu is de missie van de VRT dezelfde als die van de concurrerende zenders: zo veel mogelijk reclame-inkomsten vergaren. Wat dus betekent: zo veel mogelijk kijkers lokken. En daarvoor zijn alle middelen goed. Ook als die niet helemaal koosjer zijn. Het komt er vooral op aan met sensationeel nieuws te komen, en liefst nog als primeur. En dat dan zo lang en zo intens mogelijk uit te melken. Zoals maandenlang het geval geweest is met de corona-heisa die ons dag in dag uit door de strot geduwd werd.

Aangezien de mensen van nature uit een ongezonde, enigszins sadistische, nieuwsgierigheid vertonen voor het ongeluk van een ander, zijn nieuwsitems die iemand speciaal viseren en die de geviseerde man/vrouw pijnlijk hard in zijn/haar hemd zetten, de ideale lokkertjes voor grote kijkers-aantallen.

Dat bij die spektakelzucht de waarheid af en toe geweld wordt aangedaan, is van ondergeschikt belang. Zo herinner ik me nog altijd de onthutsende reportage over het hoge aantal Covid-19 besmettingen in de woonzorgcentra: "1 op 6 test positief in woonzorgcentra" was de kop van een artikel in VRT-NWS (op 15 april). Achteraf is gebleken dat het in werkelijkheid maar 4% was, en géén 17% zoals in de titel van dat artikel gesuggereerd werd. Denk je dat daar nadien een soort "rechtzetting" over gepubliceerd werd? Een verontschuldiging misschien voor het verspreiden van foutieve, misleidende informatie? Niet dus. Blijkbaar is het een privilege van de media om vandaag in grote letters "A" te schreeuwen, en morgen met even grote stelligheid vol te houden dat het "B" is, zonder toe te geven dat die "A" dan een fout of een vergissing, of gewoon een leugen, moet geweest zijn. (Ik had gedacht dat dit soort "alternatieve realiteit" het handelsmerk van Donald Trump was, maar blijkbaar hanteren onze media dat ook.)

En wat dan te denken van de (nog altijd) dagelijkse weergave van "de corona-cijfers"? Het aantal besmettingen "blijft dalen", jubelt VRT-NWS nu al een paar weken lang. Mag ik daar de cijfers eens naast plaatsen (die VRT-NWS zelf ook weergeeft, in hun bijgevoegde grafiek)? Op 21 augustus: 473 nieuwe besmettingen (gemiddeld per dag), op 22 augustus: 490, op 23 augustus: 492, op 24 augustus: 477. Dat de cijfers "blijven dalen" is dus een leugen, of in elk geval een "verdraaiing" van de werkelijkheid. Ik heb trouwens ook een probleem met de ongenuanceerde vermelding van de sterftecijfers. Eind juli was er de paniek-zaaiende boodschap dat het aantal sterfgevallen "sterk gestegen" was: van ongeveer 5 gemiddeld per dag tot 10. En in de laatste week van augustus was er de even sensationele melding van het omgekeerde: van ongeveer 10 gemiddeld naar 3 à 4. Dat we in de tweede helft van juli en in de eerste helft van augustus een nooit geziene hittegolf hebben meegemaakt, en dat algemeen geweten is dat de hitte verantwoordelijk is voor een belangrijke "oversterfte" bij ouderen, werd hierbij systematisch genegeerd. Er is géén spectaculaire evolutie van de sterftecijfers door Covid-19, noch in de ene noch in de andere richting. Dat wordt alléén zo voorgesteld in de media, omdat spectaculaire cijfers kijkers en lezers lokken. En dus goed zijn voor de commerciële inkomsten.

Mijn punt is dat de media zélf niet bepaald zorgzaam omspringen met de waarheid. En dat ze bijgevolg héél slecht geplaatst zijn om iemand aan het kruis te nagelen die zou "gelogen" hebben. Het is walgelijk hypocriet om de kijkcijfers te willen opkrikken in een heksenjacht op een politicus die "niet de waarheid gesproken heeft", als je als nieuwsmedium zélf de leugen niet schuwt.

Het is dan ook helemaal niet mijn bedoeling de verdediging van Jambon op te nemen. Dat hij geblunderd heeft, dat is duidelijk, ook al zijn er "verzachtende omstandigheden". Het is wél mijn bedoeling de vernietigende sensatiezucht van de media aan te klagen. Want het is duidelijk dat die media met een laaghartige campagne bezig zijn om de man kapot te maken. Net zoals ze indertijd Joke Schauvliege kapot gemaakt hebben door haar zó hard op te jagen dat ze zich tot stommiteiten heeft laten verleiden.

Dat die media daarbij zó ver gaan om nu, méér dan twee jaar na de feiten, op miraculeuze wijze getuigen op te duikelen met een onfeilbaar geheugen (in tegenstelling tot het "falende" geheugen van Jan Jambon), die, hoewel ze eigenlijk niet eens bij het incident betrokken waren, zich nog glashelder herinneren dat het slachtoffer totaal "niet agressief" was en alléén maar "een beetje verward", én dat het luchthavenpersoneel "gehaast te werk ging" en dat de politie "agressief" was, geeft blijk van een bijna misdadig cynisme.