‘Neanderthaler-dna compleet in kaart’

Dat is bekend gemaakt op een congres van de Amerikaanse academie van wetenschappen in Chicago. Het gaat om een eerste ‘schets’ van de genetische code, een grove versie die nu verder moet worden ingevuld.

Het onderzoek is bekend gemaakt op de 200e geboortedag van Charles Darwin en zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als een mijlpaal van de moderne wetenschap.

De onderzoekers hebben uit 70 Neanderthal-fossielen, afkomstig van zestien vindplaatsen dna proberen te winnen. Slechts bij de fossielen uit drie vindplaatsen had het dna de tand des tijds doorstaan: er zat 0,2 tot vier procent Neanderthal-dna in die botten. Het beste dna kwam uit een grot in Vindija (Kroatië) maar ook uit El Sidron (Spanje) en Feldhofer (Duitsland, het Neanderthal) kwam bruikbaar Neanderthal-dna.

Overlap
In totaal zijn meer dan drie miljard dna-letters van de Neanderthalers afgelezen. Dat is meer dan het totale genoom van de Neanderthaler – dat net als van de moderne mens drie miljard dna-letters beslaat. Maar omdat er overlap was tussen de fragmenten, is in werkelijkheid zo’n zestig procent van het Neanderthal-genoom afgelezen


Uit de reconstructie van zijn dna blijkt dat de Neanderthaler net als de moderne mens misschien  het vermogen had tot spraak.
Hij bezat althans enkele mutaties op een bepaald gen, FOXp2-gen , waarvan gedacht wordt dat ze de mens in staat stellen tot spraak.
Chimpansees hebben deze mutaties niet.
De Neandertaler bezit dezelfde variantenvan de mutaies op dat gen  als de moderne mens. Dat betekent niet dat het honderd procent zeker is dat de Neanderthaler kon praten – veel meer genen spelen daarbij een rol – maar het wordt wel waarschijnlijker, aldus onderzoeksleider Svante Pääbo 

De onderzoekers hebben specifiek ook  naar   gen(en)voor het lactase-enzym gezocht   
Zo hebben tegenwoordig alleen blanken het zogeheten lactase-enzym, waardoor zij als volwassenen melk kunnen drinken.
Veel  Zwarten ( Verschillende   afrikaanse stammen  bezitten  wél  andere (convergent  ontwikkelde) genen  die voor  hen melk verteernbaar maken als  volwassenen )   en Aziaten hebben dit enzym niet waardoor ze buikpijn ( en spijsvertering-stoornissen )van melk krijgen.
De vermoedelijke verklaring is dat blanken deze eigenschap hebben ontwikkeld na de uitvinding van de veeteelt, zo’n achtduizend jaar geleden. Omdat de Neanderthalers ongeveer 30.000 jaar geleden zijn uitgestorven, lag het voor de hand dat in het genoom van de Neanderthaler dit gen niet zou voorkomen     Deze voorspelling op grond van evolutionaire verwachtingen  , kwam uit  ....

Het onderzoek is verricht door de groep van Svante Pääbo aan het Max Planck Institut für Evolutionäre Antropologie in Leipzig.
Het eigenlijke ontcijferen van de dna-volgorde is gedaan door het Amerikaanse bedrijf 454 Life Sciences in Branford, Connecticut.
dat beschikt over  de  juiste geavanceerde  dna-afleestechnologie voor de ontcijfering van het genoom

In totaal zijn 3 miljard basenparen (letters) van het Neanderthalergenoom in kaart gebracht. Dat is circa 60 procent van het totale Neanderthaler-dna. Het dna, van een mannelijk individu, is afkomstig van één fossiel bot dat is gevonden in een grot in Kroatië.

Om het Neanderthaler-dna te kunnen analyseren, moesten vele tientallen miljarden basenparen worden verwerkt.
Meer dan 96 procent van het dna uit het fossiel was afkomstig van bacteriën.

Neanderthaler, Homo neanderthalensis, was de naaste evolutionaire verwant(en  vermoedelijk   meest recente  aftakking (radiale speciatie?)op de stamboom) van Homo sapiens, de moderne mens. Neanderthalers leefden in Europa en Azië en zijn ongeveer 28 duizend jaar geleden uitgestorven. Onderzoekers hopen dat vergelijking van de genomen van Neanderthaler en mens, die voor 99,5 tot 99,9 procent overeenkomen, inzicht kan bieden in de genetische veranderingen die de mens tot mens hebben gemaakt.

Uit de eerste vergelijkingen kan in elk geval worden geconcludeerd dat Neanderthaler en moderne mens, die duizenden jaren naast elkaar hebben geleefd, niet of nauwelijks hebben gemengd. Van enige genetische bijdrage van Neanderthalers aan de menselijke genenpool lijkt geen sprake, aldus onderzoeksleider Pääbo.

De groep van Pääbo, specialisten in fossiel dna, werkt al jaren aan het Neanderthalergenoom.
In 1997 werd het eerste stukje dna ontcijferd.
In augustus 2008 kon worden gemeld dat het mitochondriaal dna in kaart was gebracht.
Dat kwam ook uit het Kroatische fossiel.