Vertalen, vertaalbureau, vertalingen, vertaler, literatuur, Ezzulia, forum
Vertalen, vertaalbureau, vertalingen, vertaler, literatuur, Ezzulia, forum
25-08-2009
John Vermeulen: 1941-2009, in memoriam
John Vermeulen, 1941-2009
Als mensen zoals John Vermeulen sterven, overvalt me altijd dezelfde dubbelzinnigheid: waarom zou ik een in memoriam over hen schrijven en daarin mijn droefheid over hun overlijden uitdrukken, als ik me daardoor eigenlijk de gevoelens toe-eigen van anderen die de gestorvene beter hebben gekend dan ik?
Maar toch kan zo'n dood niet ongezegd voorbij gaan, alsof de dode alleen maar iets betekende voor zijn directe omgeving.
Het is waar: John Vermeulen heeft een groot aantal romans geschreven, en hij werd genoeg gelezen om tot op het einde van zijn leven te worden gepubliceerd. Wat daarna, wat hierna zal gebeuren, is niemand van ons duidelijk, en wie het op dit moment al zou kunnen weten, is nog bezig met dat nieuwe feit een plaats te geven in zijn gevoelens en gedachten.
Want John Vermeulen blijkt meer te zijn dan de schrijver van de eerste roman die ik ooit heb gelezen, toen ik nog niet eens tien jaar was en werd aangetrokken door de lugubere titel "De vervloekte planeet". Een hele planeet vervloekt! Die titel en het onwerkelijke landschap op de voorpagina, waarop een raket met twee ruimtevaarders in een stalen pak omringd worden door metalen vliegende zwammen, verlicht door een merkwaardige gloed die achter agressief-scherpe bergpieken opduikt - een gloed? een zon? een explosie? - een landschap waarin geen mens zich thuis kon voelen...
Die "vervloekte planeet" heb ik minstens drie keer bezocht, al heeft John achteraf zelf opgemerkt dat het zeker niet zijn beste boek was. Hij was vijftien jaar oud toen hij er mee debuteerde, en vond later dat hij te toegeeflijk behandeld werd, en pas met "Blinde planeet" de klappen kreeg die hij "had verdiend".
"Schrijven is een vak", zei hij later in een interview. En elk vak moet je leren. Dat heeft hij dan ook gedaan. Na het fiasco van "Blinde planeet" klom hij met "De binaire joker" bij D. A. P. Reinaert Uitgaven uit het dal. Ook "Contract met een supermens", zijn eerste techno-thriller, verscheen nog bij die uitgeverij, en Eddy C. Bertin merkte erover op, dat John Vermeulen met dat boek al naar een grotere uitgever had moeten stappen. Dat deed John met "1000 meter van Armageddon", dat bij A. W. Bruna verscheen en de eerste van ongeveer tien techno-thrillers werd waarmee hij in de jaren tachtig de bestsellerlijsten aanvoerde.
Maar daarna zakte het weer in. Succes in kunst en entertainment is nu eenmaal erg wankel, en heeft meer te maken met de wisselvallige voorkeuren van het publiek dan met de kwaliteiten van de kunstenaar (afhankelijk van "de waan van de dag", zouden sommigen zeggen). Dus moest hij weer verhuizen. In de jaren negentig verscheen zijn werk zo'n beetje overal. Hij reisde wat kleinere uitgevers rond, maar publiceerde ook historische biografieën bij Uitgeverij Het Spectrum, toneelstukken en tv- en filmscenario's.
Tenslotte belandde hij tamelijk definitief bij Uitgeverij Kramat, waar het laatste decennium het meeste van zijn werk verscheen. De genres zijn uiteenlopend: heel wat thrillers, maar ook historische biografieën, fantasy, en zijn eerste liefde: sciencefiction.
Daaruit blijkt dat John Vermeulen erg flexibel op nieuwe trends kon reageren. Als zijn eerste roman sciencefiction was, dan mogen we dat als een jeugdliefde beschouwen. Achteraf bekeken heeft hij toen waarschijnlijk onbewust een aantal voorbeelden geïmiteerd. Inhoudelijk verschilt de roman niet veel van wat toen als een goede sf-roman voor de jeugd werd beschouwd. Toen de techno-thriller hoogtij vierde, schakelde hij daar zonder problemen naar over, net zoals hij dat later deed met fantasy.
Veel prijzen heeft hij nooit gewonnen. Onderhoudende, degelijk geschreven avonturenromans hebben nu eenmaal nooit veel genade gevonden in de ogen van het kransje "letterkundigen" dat doorgaans prijzen uitreikt, maar in 1988 kreeg hij wel de Prijs van de Grote Jury voor "Solo Race", en in 2000 won hij zowel de Internationale Ambrozijn Prijs voor Korte Verhalen als de John-Flandersprijs voor een van zijn Vlaamse Filmpjes.
Ja, voor een van zijn Vlaamse Filmpjes: vanaf 1979 publiceerde hij in totaal elf Vlaamse Filmpjes, het laatste in 2004. Maar eigenlijk heeft hij zijn hele schrijverscarrière door regelmatig voor de jeugd geschreven, naast her en der verspreidde verhalen.
Minder bekend is dat hij ook non-fictieboeken uitgaf, vooral over varen. Zijn ervaring met zeilen blijkt duidelijk uit boeken zoals "Ring van vuur", "Solo Race" en "De kat in het aquarium". Uit zijn historische biografieën blijkt dat hij zich uitstekend in historisch materiaal kon inleven. Dat inlevingsvermogen kwam hem niet alleen van pas als roman- en verhalenschrijver, maar ook als redacteur voor watersporttijdschriften, waar hij nogal wat artikelen aan bijdroeg.
De laatste jaren verscheen zijn werk vooral bij de kleine uitgeverij Kramat. Veel kan hij daar niet aan hebben verdiend, dus moet hij wel hebben geschreven omdat hij het graag deed. Dat blijkt ook uit getuigenissen van schrijvers die hem hebben gekend.
Thirza schreef op hetzelfde forum: "John is degene die mijn schrijven begeleid en beïnvloed heeft vanaf het moment dat ik hem leerde kennen in 2003. Hij was degene die me aanspoorde mijn werk uit te geven. (...) Hij heeft me gestimuleerd, vooral middels zijn onuitputtelijke cynische kracht."
Ook op dat forum schreef Ishtarsarrow: "Ik leerde hem pas heel onlangs kennen via een gesprek op internet."
[Omwille van de privacy worden de werkelijke namen van de getuigen niet onthuld, maar de schuilnamen zijn geen gelegenheidspseudoniemen bedacht door de auteur van dit artikel.]
"Uitgeverij Kramat meldt met droefheid het overlijden van John Vermeulen, 68 jaar, auteur van kinderboeken, filmscenario's, toneelstukken, sf- en fantasyromans, ook historische romans die hem bekendmaakten tot ver over de landsgrenzen."
John Vermeulen was een van de meest professionele sciencefictionauteurs die Vlaanderen ooit heeft gekend.
Spijtig genoeg heb ik hem nooit ontmoet, en heb ik dus nooit eens de kans gehad om tijdens een kort gesprekje te zeggen dat ik zijn boeken graag lees.
Maar misschien heeft hij enkele van mijn recensies onder ogen gekregen, van romans zoals Satans Oog e.d.
"De vervloekte planeet" was de eerste sciencefictionroman die ik ooit las. Ik was toen net geen tien jaar, waardoor hij de enige auteur is die ik in elk decennium van mijn leven heb gelezen; een feit dat ik anderen onder de neus wrijf telkens ik daartoe de kans krijg.
Vermeulen zelf gaf later toe dat hij in "De vervloekte planeet" nogal wat beginnersfouten had gemaakt, maar hij is er later in geslaagd om die allemaal weg te werken.
Zijn carrière heeft wat ups en downs gekend.
Hij schreef in zowat alle genres: sciencefiction, thriller, historische biografieën, jeugdverhalen en jeugdromans, fantasy... Hij publiceerde Vlaamse filmpjes maar ook wat meer aangebrand stuf zoals "De binaire joker". In de jaren 80 van de 20e eeuw werd hij via Bruna bekend door techno-thrillers.
Daarna nam dat weer wat af, en de laatste jaren kende zijn carrière een revival door een grote verscheidenheid aan boeken die bij Kramat werden uitgegeven.
Ik heb nog heel wat leesachterstand in te halen als het om John Vermeulen gaat, en vroeg of laat zal die achterstand wel worden ingehaald.
Ik hoop dat hij niet, zoals veel auteurs, na zijn dood snel wordt vergeten.
Ik hoop dat zijn boeken nog vele tientallen jaren verkrijgbaar zullen zijn.
Na een vertaalopdracht die ik uitvoerde voor Kelly Services, zei de opdrachtgever: "Many thanks for a professional job." (Peter Downhill, Kelly Services Ltd) Nog een opsteker voor mijn vertaalwerk, dus. Hier zie je er meer.. Wel even naar beneden scrollen.
Een paar weken geleden heb ik eens enkele dagen lang geëxperimenteerd met een digitale camcorder. Kwestie van te leren wat dat is. Ja, er is wel het een en ander op te merken. En het beeld is niet altijd scherp. Dat ligt aan de camera: als ik de letters scherp wou krijgen, moest ik inzoomen, en dan kon ik niet meer het volledige beeld tonen dat ik wou tonen. Weer iets geleerd.
Onlangs experimenteerde ik wat met filmpjes. Er blijkt in mijn gsm nl. een digitale camcorder te zitten. Het resultaat is niet geweldig, maar kom... Dit is een van de 7 filmpjes.
Bij Deathe Note 12 werd een shitajiki cadeau gedaan. Ik vond het volgende artikel over shitajiki's. Shitajiki is Japans en het betekent letterlijk "onderblad" of "onder de hand". Het is dus een soort onderlegger, maar het is vooral bedoeld als schrijblad.
Een shitajiki kan uit verschillende soorten materiaal bestaan en wordt onder een blad papier gelegd als je er op wilt schrijven.
Het dient vooral om meer steun voor het schrijfmateriaal te geven, maar ook om te verhinderen dat er merktekens achterblijven op het blad eronder.
Shitajiki's voor handschrift zijn meestal 1 mm tot 2 mm dik, waardoor ze wel flexibel zijn, maar toch ook duurzaam en niet te slap. Gewoonlijk is het formaat B5. Ook A4 en A5 komen vaak voor, en er zijn ook andere formaten mogelijk. De formaten zijn afhankelijk van de behoeften.
Voor kalligrafie worden shitajiki's gewoonlijk gemaakt van donkerblauw of zwart vilt.
Shitajiki's worden vaak recto-verso versierd met afbeeldingen. Die kunnen op allerlei thema's zijn gebaseerd: toeristische trekpleisters, film- en rocksterren, en natuurlijk ook anime- en mangafiguren. De afbeeldingen zijn doorgaans van hoge kwaliteit, en door de duurzaamheid van de shitajiki gaan ze lang mee.
Maar we weten niet wat we ervan moeten denken. Moeten we nu blij zijn, of triestig?
Death Note 12 is immers de laatste aflevering van de reeks. Hierna is het afgelopen. Gedaan met de lol. Snif!
Maar het einde van een reeks is natuurlijk ook altijd een beetje feest: de ontknoping! De apotheose! De climax!
En of er een climax is! Death Note 12 is daardoor een van de beste afleveringen van de serie. Niet te missen!
Bovendien wil Kana ons ook echt een feest geven: bij deze laatste aflevering is er gratis een Japanse shitajiki, die niet los verkrijgbaar is en zelfs niet los mag worden verkocht.
Death Note 12 biedt daardoor een unieke kans om deze plaat in handen te krijgen.
Een shitajiki is een typisch Japans verschijnsel, en dat Kana dat bij deze Death Note voegt voor de prijs van een gewone aflevering, is niet alleen vriendelijk, maar ook een buitenkansje: dat is in de Nederlanden nog nooit gebeurd.
(Ik ben dan gezwicht voor fangedrag en heb er direct twee gekocht. Ik verontschuldig me hierbij welgemeend voor dit onvolwassen gedrag. Die kans om een prachtige bladwijzer te krijgen wou ik echter niet laten liggen. Bovendien wil ik hem natuurlijk gebruiken, en stel je voor dat ik hem verlies. )
Een shitajiki wordt in Japan gebruikt om onder een blad papier te leggen om meer steun te geven bij het schrijven, en om te verhinderen dat je merktekens nalaat op de onderliggende bladen.
Shitajikiâs worden versier met afbeeldingen van toeristische trekpleisters, popsterren, mangaâs, â¦
Vaak worden shitajikiâs in een beperkte oplage gedrukt, waardoor het echte collectorâs items worden.
Mogelijk gebruik van shitajiki's: als bladwijzer, als muismatje, voor decoratie⦠Dus alle omstandigheden waarin je een stevige onderlegger nodig hebt, of om iets te versieren. Ja, je kunt het ook als onderlegger van je colaflesje gebruiken!
Die shitajiki zat niet eens bij de Franse uitgave, terwijl manga's het op de Franse markt nochtans uitstekend doen, en ze het zeker niet moesten nalaten omdat de oplage te laag is.
En al bij al is het meer dan een hebbeding: de oppervlakte ervan is iets kleiner dan die van een Kana-manga, waardoor het perfect als bladwijzer in een manga past. Zoiets is voor Westerse strips tamelijk nutteloos, omdat Europese en Amerikaanse strips doorgaans aan de dunne kant zijn; die lees je soms in een verloren kwartiertje uit (je draait er je geld dan ook in een verloren kwartiertje door; haha, verloren geld in een verloren kwartietje).
Maar manga's zijn doorgaans een blok papier dat je er niet zomaar als een wergwerpproduct doormaalt. En dan wil je toch wel eens weten waar je gebleven bent. Heel handig dus voor bijvoorbeeld de extra dikke afleveringen van Nana.
Sommigen leggen zo'n shitajiki op z'n kant om in hun bibliotheekrekken de verschillende series van elkaar af te scheiden, maar met Nederlandstalige uitgaven kan dat momenteel alleen maar met Death Note doen.
Maar goed; ik blijf maar leuteren, en ondertussen ligt dat boekje hier naar me te schreeuwen om uit zijn verpakking te worden verlost.
Toch nog gauw dit meegeven: hier wordt een Death Note wedstrijd aangekondigd die begint op 7 maart 2009.
Afbeelding gepubliceerd met toestemming en copyrighted DEATH NOTE (c) 2003 by Tsugumi Ohba, Takeshi Obata/ Shueisha Inc.
De Nederlandse Taalunie, een officiële samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen, werkt volgens een vast schema: eens in de tien jaar wordt bezien of de spellingsregels aan herziening toe zijn. Volgend jaar zou beslist moeten worden over de voorbereiding van de ronde voor 2015. Schinkelshoek ziet er niks in, maakte hij in Taalunie-verband duidelijk. "Laten we onze taal eventjes met rust laten", zei hij. "Niet alleen om iedereen te laten wennen aan de laatste veranderingen. Maar vooral ook om de historische keten - kunnen volgende generaties onze klassieken nog wel lezen? - niet te verbreken."
Minister Anciaux kwam aan Schinkelshoeks wensen tegemoet. Als er in 2015 iets gebeurt, zal het niet meer zijn dan het "toevoegen van nieuwe Nederlandse woorden en uitdrukkingen" aan de officiële woordenlijst, zei hij.
Nieuws van de pottenbakker Marnic "Den Boelover" De Lange: hij organiseert opendeurdagen tijdens de weekends van 24-25 mei en 31 mei - 1 juni. Hij toont de nieuwe resultaten van zijn anagama-noborigama-oven. Meer info.Marnic "Den Boelover" De Lange
De man die de geostationaire baan voor communicatiesatellieten uitvond is overleden. Het stierf in Colombo (Stri Lanka). Hij werd bekend doordat hij de inspiratie leverde voor de film "2001, A Space Oddyssey" van Stanley Kubrick, maar hij presteerde veel meer dan dat. Zijn bekendste prestatie is de geostationaire satellietbaan, waardoor we nu bliksemsnel op de hoogte zijn van wat aan de andere kant van de wereld gebeurt, maar ook heel snel met elkaar de hele aardbol rond kunnen communiceren. Van velen onder ons is het leven en de manier van werken grondig veranderd door Clarkes geniale inval van de geostationaire communicatiesatellietbaan. Daardoor is het met Clarke zoals met het water: vissen zijn continu met water omgeven, en beseffen daardoor niet hoe belangrijk dat voor hen is. Net zou beseffen veel mensen niet hoe belangrijk die communicatiesatellieten zijn. Niet alleen het belang van de geostationaire baan wordt onderschat. Velen beseffen in het algemeen niet dat de mens een technologisch wezen is, dat alles wat hij is te danken heeft aan de technologie, die mogelijk wordt gemaakt door onze hersenen. Dat is al het geval sinds we het eerste beest hebben gedood en met vuistbijlen in stukken hebben gesneden om het te kunnen opeten. Clarke besefte het belang van die technologie echter wel. Hij wees bijvoorbeeld op het belang van de bril, die het actieve leven van intellectuelen met vele jaren verlengde, maar uiteindelijk het leven van iedereen leefbaarder maakt. Maar net zoals alle kunstenaars wordt hij wel eens verkeerd geïnterpreteerd. Sommigen denken dat "2001, A Space Oddyssey" gaat over een computer die gezag over de mens probeert te verwerven, terwijl dat helemaal niet waar is. Wie de film ziet, weet dat het hoofdpersonage pas op het moment dat hij de opstandige computer uitschakelt, het ware doel van zijn expeditie ontdekt. Wie het boek leest, ontdekt ook wat er in werkelijkheid met de computer verkeerd liep. Maar het belangrijkste is nog dat de opstand van de computer hoe dan ook mislukt, en dat de mens zijn expeditie verder kan zetten, tot hij de volgende stap in de evolutie bereikt.
Vandaag is het pi-dag. Hiernaast een foto van Larry Shaw, de 'stichter' van pi-dag. Hij was een medewerker van het San Francisco Exploratorium, waar in 1988 de eerste pi-dag werd georganiseerd. Shaw is nu gepensioneerd, maar helpt nog altijd mee aan de viering op pi-dag. Tijdens die eerste viering in 1988 liepen het personeel en de aanwezigen rond een van de cirkelvormige ruimten van het San Francisco Exploratorium, waarna ze fruittaartjes aten. Ronde, neem ik aan. Het museum heeft sindsdien pizza toegevoegd aan het menu van pi-dag.
Wat kan er gebeuren tegen alternatieve geneeswijzen en alternatieve geneesheren? Weing, naar het blijkt, want: "Wie beschermt de patiënt eigenlijk tegen kwakzalvers, vraagt Willem Betz* zich af. De bonafide arts niet, want die mag van zijn orde geen collega's bekritiseren. De ziekenfondsen niet, want die ruiken geld. En de overheid kan alleen repressief optreden na een klacht. En de rechtbank? 'Als je per jaar 1.500 nepbehandelingen kunt verpatsen voor 30.000 euro per stuk, dan kun je al eens een dure advocaat inschakelen.' " bron: de website van De Standaard. *Willem Betz is emeritus hoogleraar Ik citeer dit vooral wegens de eerste zin: "De bonafide arts niet, want die mag van zijn orde geen collega's bekritiseren."
) 
