De dag van Charlie Hebdo
1.
Wat is er allemaal gebeurd op die dag van woensdag 7 januari 2015?
De opsomming slaat toe met de saaiheid van langdurige rampspoed.
âs Morgens begon voor mij de gewone routine: koffie, krant, e-mail, omkleden â¦
Niets aan de hand.
Een klant wou enkele bestanden over gamification en andere softwaretoepassingen voor de verzekeringssector vertaald hebben. We hadden de afspraken de dag ervoor al gemaakt, maar toen hielden andere dingen me bezig, zodat ik enkel zijn bestanden had geprepareerd om ze door mijn vertaalprogrammaâs te draaien.
Ik verwachtte de nodige terminologische problemen met de tekst, maar niet meer dan gewoonlijk. Ik was er wel in geslaagd om de deadline te verlengen tot maandagmiddag, want anders had ik het zondag moeten inleveren. Aan weekendwerk ontkwam ik desondanks niet, maar dat is ook zoals gewoonlijk.
âs Middags voerde ik een plannetje verder uit, waar ik al een maand mee bezig was. Ik reed na het eten de auto uit de garage, voorzichtiger dan gewoonlijk, want door een wet van de Vlaamse Gemeenschap is het uitvoeren van archeologische opgravingen bij alle openbare werken verplicht en had ik minder manoeuvreerruimte. Bij de wegenwerken aan de Abdijstraat wordt door de archeologen twee maanden extra overlast veroorzaakt, maar ik mag me gelukkig achten dat ze niet voor onze garage graven, anders kon ik twee maanden langer nergens heen. En een cabrio met een afneembare kap en een plastic achtervenster wil niemand tijdens de donkere dagen âs nachts buiten zetten.
Hoe was het weer?
Het weer is een bekende gespreksopener, maar de meesten onder ons herinneren zich een week later al niet meer hoe het was.
Ik herinner het me nog, omdat ik op weg naar Lessen werd gehinderd door de zon die op het natte wegdek blonk. De temperatuur was laag en nog lager geweest, zodat ik te voorzichtig oppaste voor onverwachte rijmplekken, want dat gevaar was niet groot. Gevaren loeren nooit waar je ze verwacht. Verwachte gevaren zijn geen gevaren meer. En ook deze keer loerden ze elders.
In Lessen reed ik via de rotonde over de markt, naar de rivierbrug, en werd net daarvoor geblokkeerd. File kennen ze daar ook. Geen idee waarom. De tijdschriftenhandel waar ik moest zijn, lag een eind verder, maar niet zo ver dat te voet onmogelijk was. Een wegpiraat reed mij en de rest van de file voorbij, maar sloeg na de rivierbrug linksaf. Minder piraat dan ik had verwacht.
Er vloog een vogel over. Niet al te gehaast. Daarna een tweede uit de tegenovergestelde richting. Of misschien was dat weer de eerste.
De file was nog niet opgelost. Merkwaardig. Het duurde iets te lang om normaal te zijn. Er leek een bus tussen te zitten. Zat die klem?
In de linkerachteruitkijkspiegel zag ik niets aankomen. Voor mij ook niet. Richtingaanwijzer aan, een meter naar links rollen en vooruit, de brug over, de file voorbij, en linksaf, een straat in waar wat verderop een parking was.
Een eindje wandelen naar een tijdschriftenhandel zoals je ze bij ons zelden ziet: weggedoken tussen andere huizen, met een naar achteren verplaatste ingang, weggestopt in de schaduw. Jaren-70-stijl: goudgeel aluminium vensterranden. Zoals gewoonlijk bij halve kiosken de deur vol posters en lotto-reclame. Waarschijnlijk ook sigarettenreclame, maar daar let ik niet op.
De duisternis was niet veelbelovend, en de deur gaf niet mee. Nergens openingsuren. Dat kon twee uur worden. En ik had geen zin om daar drie kwartier te staan verpieteren.
De krantenhandel op de markt lag een heel eind verder, een hele heuvel op, en bovendien wou ik die om allerlei vreemde redenen vermijden. Die hadden gek genoeg niets met die winkel te maken, maar alles met het plannetje dat ik een maand eerder uitbroedde.
Maar ik herinnerde me ooit te hebben geparkeerd bij een oude Delhaize, en aangezien de nieuwe op de weg Geraardsbergen-Lessen ook wel eens had aangeboden wat ik zocht, ging ik die kant op.
Ja, het was een eind. Voor de tweede keer die dag de rivierbrug over. Als chauffeur kon je niet verdwalen, want waar je links af moest, mag je niet rechtdoor, en dat wist ik nog.
Gelukkig hadden ze wel degelijk wat ik zocht. Een van de laatste fasen van mijn plan was daardoor gelukt: de jongste aflevering van het stripblad Spirou kopen. En het was een meevaller, want er stond maar één exemplaar. Mijn abonnement begon rond deze periode te lopen, maar zolang ik geen afleveringen had ontvangen, wist ik niet of het al actief was. En ik wou niets missen.
Terug naar huis met het koppelstuk tussen mijn losse nummers en het abonnement. Lekker gangetje. En me ondertussen afvragen hoe ik in Geraardsbergen weer thuis zou geraken, want door de eenrichtingsstraten en de wegenwerken is het een groot doolhof geworden.
2.
Communicatiecomputer aanzetten. E-mail controleren. Ik herinner me er niets bijzonders van. Vertaalcomputer aan. Een vreemde foutmelding, die ik wegklikte. Vertaalprogramma starten. De teksten waren stukken van een softwareleverancier die diensten aan de verzekeringssector leverde, maar het was geen overdreven gespecialiseerde verzekerings-technische terminologie, en mijn achtergrond informatica kon wel eens meer van pas komen dan mijn kennis van verzekeringen. Maar, zoals altijd, loeren gevaren steeds waar je ze niet verwacht.
Bij het eerste probleem schakelde ik de Van Dale Engels-Nederlands in. Een woord vertalen is dikwijls een kwestie van de juiste nuance, en het is veilig om niet te denken dat de voor de hand liggende vertaling correct is. Ik zoek daardoor meer op dan nodig is.
En toen kwam het eerste woord waarvoor ik een gespecialiseerd woordenboekprogramma opende, en ik werd geblokkeerd. Het woordenboek werd geactiveerd. De woordenlijsten verschenen. De zoekfunctie werkte. Maar als ik op een lemma van een gevonden ingang klikte, verscheen dat niet. Dus had die foutmelding wel iets te betekenen gehad.
Pas twee uur later kreeg ik het progamma eindelijk weer aan de praat, na een hele hoop gedoe: via de functie Software van het Configuratiescherm proberen het programma te herstellen, het programma daarna met dezelfde functie verwijderen en herinstalleren vanaf de cd-rom. Een probleem met de virusscanner? Dat durf ik zeker niet uit te sluiten, want rond kwart voor vier draaide er een andere versie van de virusscanner.
De laatste minuten voor vier uur gebruikte ik om toch nog iets vertaald te krijgen. Maar ik had dus wel twee uur verloren door problemen met de computer.
Nogal wat vertalers die ik ken zijn halve computerherstellers geworden.
3.
Alle goede dingen bestaan uit drie, elk verhaal heeft een begin, midden en eind. En het gevaar loert altijd waar je het niet verwacht.
Het vervolg van de vertaling was het gewone werk: nuance zoeken, dubbelzinnigheden ontrafelen, beseffen dat de woordenboeken niet juist zijn, de context niet over het hoofd zien, steekproeven op internet uitvoeren om te weten wat het meeste voorkomt â¦
De vertaling vorderde aan een goed gangetje, maar ik moest 2500 woorden per dag vertalen om ze op tijd af te krijgen, en toen het nieuws om zeven uur begon, had ik er nog maar duizend gedaan. Ondanks het behoorlijke uurgemiddelde, leek het niet vooruit te branden. En de computerproblemen âs middags hadden vanzelfsprekend niet geholpen.
Zoals gezegd loert het gevaar altijd waar je het niet verwacht, en terwijl ik eerst dacht dat de aanslag op de redactie van het cartoon- en een-beetje-strip-blad Charlie Hebdo wel weer een rotje zou zijn dat de journalistiek opblies tot een volwassen atoombom, bleek dat tijdens mijn zoektocht naar de nieuwste Spirou er twaalf doden waren gevallen en er een klopjacht op twee schutters was ingezet.
1245 woorden
zondag 18 januari - zondag 1 februari 2015
01-02-2015, 17:55 geschreven door Peter Motte 
|
