Weet je dat het nog maar van 14 juni 1966 geleden is dat het Vaticaan de index afschafte? Natuurlijk heb ik nog de boeken van het Davidsfonds waarin een kwotering stond V : voor allen, IV voor volwassenen enz. (III was al op het randje). Maar ik herinner mij niet dat ik mij daar ooit veel van aan getrokken heb, integendeel. Ik zei het vroeger: verboden vruchten ... De eerste zondekes die ik beging tegen die leeswetten hadden alles te maken met Emile Zola, het rauwe leven met alles er op en eraan. En mijn leraar poësis (een jezuiet notabene) had er blijkbaar niks op tegen dat we van Baudelaire "Les fleurs du mal" lazen. Maar het was dan ook nog de tijd dat particuliere vriendschappen welig tierden op college's en internaten. André Gide was een andere auteur die niet mocht, en dus wel gelezen werd. Opmerkelijk achteraf bekeken ten eerste dat we zoveel Frans lazen (zou heden ten dage ook al geen kwaad kunnen) en dat Frankrijk blijkbaar de vruchtbare bodem was voor veel verboden lectuur. Markies de Sade kwam pas later, nadat we al intens genoten hadden van wat wel mocht: Le petit Prince. Teken es een schaapje.
Hier past enkel de discretie van het stemhokje. Maar daarna wordt het weer nachtwerk, want ik ben één van die fanaten die niets wil missen van de vekiezingsshow die er dan volgt. Ik hoop maar dat het geen langgerekte vorm van masochisme wordt. En al weet ik dat politiek een serieuze zaak is en veel moeilijker dan het debiteren van one-liners, toch ben ik benieuwd hoe sommige van de witte konijnen het gaan doen. Wat men er ook van zegge, maandag staan we op in hetzelfde land.
Morgen is het vaderdag. Wellicht krijg ik dan wel een cadeautje hier of daar. Maar in feite voel ik het niet zo aan als mijn feestdag. Dat heeft niets te maken met het feit dat ik mijn kinderen doodgraag zie, ik voel het gewoon zo niet aan als het woord "vader" valt. Veeleer denk ik dan terug aan mijn eigen vader. Hij was een doorbrave man, weinig van zeggen, rustig, en heel plichtsgetrouw. Zoals het in die tijd nog de gewoonte was, werkte hij meer dan veertig jaar op dezelfde plaats: "Les Charbonnages de Beeringen", waar hij "chef de vente" was. Ik mocht wel es mee naar zijn bureau, heel spannend om daar stilletjes te zitten en te zien hoe de kolenhandelaars één voor één langs kwamen met hun bon. Op het einde van de dag werden dan alle cijfers opgeteld: mijn vader was een kei in het optellen, ik zie nog zijn potlood langs de cijferrijen in sneltreinvaart omhoog en omlaag gaan. En overuren werden er maar geklopt als er ergens een tekort van één frank was (ik weet niet of ze ook met centiemen rekenden). Daarna reed hij (ook veertig jaar lang) met zijn fiets de vier kilometer naar huis. Zo had hij trouwens mijn moeder leren kennen: zij die alle dagen op het balkon van de naaischool stond om naar die knappe jonge (? hij was 10 jaar ouder) man te kijken. Vermits we alle twee niet bijzonder spraakzaam waren, bleven veel liefdesverklaringen uit in ons gezin. Maar nooit vergeet ik zijn laatste woorden in de kliniek (hartinfarct tijdens een vakantie): "jij bent een lieve jongen". Een uur later was hij er niet meer; toch niet lijfelijk.
Elke dag is er wel een of andere verjaardag: een goede reden om eventjes stil te staan. Op 11 juni 1928 werd Fabiola Fernanda Maria de las Victorias Antonia Adelaida de Mora y Aragon geboren. Lange naam voor een gravin die uit de Spaanse bloedadel stamt. Ze was de derde dochter van Don Gonzalo, de markies van Casa Riera en graaf van Mora. Ze is verpleegster, kinderboekenschrijfster en ... draagt sinds het overlijden van koning Boudewijn de titel van "Koningin van België". Er moet immers een onderscheid gemaakt worden met de regerende koningin Paola, doe "Koningin der Belgen" heet.
Een paar kleinigheden die ondertussen al geschiedenis zijn geworden (en onder het stof verdwijnen). Haar familie onderhield goede betrekkingen met generaal Franco, aan wie zij overigens samen met koning Boudewijn verschillende bezoeken bracht. Van mevrouw Franco kreeg ze als huwelijksgeschenk een fameus kroondiadeem.
Een Antarctische bergketen draagt sinds 1961 haar naam. Dat zij een trouwe beschermvrouwe is van de Koningin Elisabethwedstrijd is genoegzaam bekend. Minder geweten is dat zij eveneens verschijnt op het Festival Internacional de Musica Sacra Rey Balduino.
En sinds 2009 weten wij ook dat zij de geschiedenis van Wilhelm Tell kent. Haar hoeden en kapsel zijn spreekwoordelijk geworden.
De verboden vrucht smaakt altijd beter dan wat je zomaar mag grijpen. Sinds mijn dokter wenkbrauwfronsend de suiker ongewenst heeft verklaard, droom ik af en toe van chocolade. Niet te verwonderen als je weet dat deze (Belgische) lekkernij een luxecadeautje is dat je kan gebruiken van Rusland tot Marokko, van de USA tot in Turkije.
Toen Cortès van de Azteekse keizer een cacaoplantage had cadeau gekregen, was dit het begin van een triomftocht. De Spanjaarden vonden het in Mexico eigenlijk maar niks, maar bij gebrek aan wijn brouwden zij toch maar hetzelfde bittere drankje als de Azteken. Om de smaak te verzachten deden zij er suiker, room en vanille bij.
Het was in die vorm dat het de geliefkoosde drank werd aan het Spaanse hof. Tijdens de Spaanse bezettingen werd het ook ingevoerd in Vlaanderen en de Nederlanden. In 1615 komt het ook terecht in Frankrijk dankzij de spaanse prinses Anna van Oostenrijk die trouwt met koning Lodewijk XIII. En als de koningin chocolade drinkt, kan de bourgeoisie uiteraard niet achterblijven. Veertig jaar later worden de eerste chocolate houses in Engeland geopend. Daar komt ook de eerste chocolade in vaste vorm tot stand. Om één of andere reden wordt de Belgische chocolade één van de beste van heel de wereld. Spreek je van België dan maakt de buitenlander direct de associatie met Belgian chocolates.
Ik ben weer eens in de war gebracht door mijn krant De Standaard. Zoals gewoonlijk heb ik mij ook eens gewaagd aan Doe de stemtest. Als er één manier is, om er achter te komen dat je denken vaak bepaald wordt door allerlei (voor)oordelen en je gezichtspunt per definitie beperkt is (we zijn per slot van rekening geen roofvogels die een hoek van 360 ° bestrijken) dan is dit de ideale manier. Natuurlijk kwam ik ergens anders uit dan wat mijn gevoel mij ingaf. En natuurlijk zal ik niet veranderen (denk ik): het is zoals met een vrouw, die je graag ziet. Is zij de schoonste? Komt er een opwindende verleidelijke vrouw voorbij? Allemaal mogelijk, maar ik blijf bij mijn spontane keuze en zoals de trouwbelofte het zegt: in goede en in kwade dagen.
Vandaag kan je natuurlijk niet om Robert Schumann heen. Het is juist 200 jaar geleden dat hij geboren werd in Zwickau. Wat ik nu ga schrijven zal wel een beetje klinken als vloeken in de kerk, maar eigenlijk houd ik helemaal niet van Schumann, al wordt hij dan ook beschouwd als één van de groten na Beethoven, vooral in liedgenre en in de pianomuziek. Zijn leven, dat alles bij mekaar kort was (1810-1856) zat vol dramatiek. Hij wilde concertpianist worden maar gebruikte een toestelletje om de souplesse van zijn vingers te vergrotenen beschadigde definitief de spieren van zijn rechterhand: weg carrière. Hij moest zijn vrouw Clara Wieck veroveren via een proces tegen zijn schoonvader. Hij werd -dankzij Felix mendelssohn - docent aan het conservatorium in Leipzig, maar faalde jammerlijk als dirigent. Tussen 1844 en 1848 kreeg hij geen noot muziek op paier en leed aan depressies, hallucinaties, angstvisioenen en oorsuizingen. In 1852 besefte hij dat hij de taken die men van hem verwachtte niet aankon en springt hij in de Rijn om zelfmoord te plegen, poging die ook mislukt. Op eigen verzoek wordt hij dan 2 jaar in de psychiatrie opgenomen waar hij ook sterft. Officiêle doodsoorzaak: een vergevorderd stadium van syfilis. Zijn vrouw Clara, die een schitterende concertpianiste was, zal hem veertig jaar overleven en haar zeven kinderen alleen opvoeden.
Er wordt hier regelmatig geroepen om nieuwe leden. Maar dat is natuurlijk geen onvoorwaardelijke uitnodiging. Een koor is een zangvereniging. Er zal dus bij de aanmelding moeten gekeken worden naar verschillende factoren. In de eerste plaats is het voorzingen voor de dirigent van groot belang, niet alleen om te bepalen bij welke stemsoort een nieuw lid thuishoort, maar om ook al een eerste indruk te krijgen over stemkleur, stem- en ademgebruik, eventueel kennis van muziek. Ook belangrijk is dat een inschatting gemaakt wordt van de 'sociale' skills van een nieuwe kandidaat. In sommige gevallen kan al op voorhand gezegd worden dat een kandidaat niet zal bijdragen tot de sociale cohesie van een koor. Dan moet men de moed hebben om de kandidaat naar een ander koor te verwijzen, waar hij/zij beter past. Ieamnd opnemen waarvan men zeker is dat het fout zal lopen, kan alleen maar een koor schaden.
De meester zonder das, de kinderen vrolijk in hun kleurrijke kleertjes, moeders die kwamen uitzwaaien, alsof we een wereldreis gingen maken, goed voorzien van het noodzakelijke centje om "eens te drinken", zo was de schoolreis in mijn jeugd. Het eindigde onvermijdelijk met prullencadeautjes die voor mama meebrachten uit Durbuy (ik heb nog alijd dat hertje op een boomstronk - wat deed dat beest in hemelsnaam op die boom?). Vandaag een beetje die sfeer in herinnering nu we met Musica ad Nioves op daguitstap gaan: naar Nijvel - God betere het - en in de namiddag naar Villers l'Abbaye. Het weer voorspelt veel goeds en dorstige kelen. Het humeur stijgt met een paar graadjes. En misschien zingen we wel eventjes in de collegiale kerk van Nijvel.
Tijd dat ik ook een weekendje plan in Barcelona, om nog eens van nabij de mogelijkheden te bekijken voor volgend jaar met Korile. Of het doorgaat of niet moet nog definitief blijken, maar het is in elk geval een schitterend excuus om mij nog eens onder te dompelen in de heerlijke sfeer van deze stad. Dit maal ga ik mij niet laten "zakkenrollen".
Amarant is een vereniging die zich bezig houdt met - een duur woord - kunsteducatie. De oorsprong ligt in de jaren vijftig toen "Scheppende handen" in West-Vlaanderen werd opgericht. Nu is het uitgegroeid tot een vzw die op een heel hoog, maar steeds toegankelijk niveau de kunst dichter bij de mensen wil brengen, via lezingen, publicaties, cursussen, bezoeken en kunstreizen. Niet goedkoop maar wel heel hoge kwaliteit. Als je "Amarant" intikt op Google vind je heel gemakkelijk hun programma.
Voor mijzelf heb ik al uitgemaakt dat de toppers van dit jaar (maar het gaat natuurlijk om mijn eigen interesses) de volgende zijn:
* GENTLEMAN OF THE CHAPEL ROYAL: religieuze polyfonie aan het Engelse hof. Lezing vrijdag 24 september om 15 uur in het Stadhuis van Gent, Concert door de Tallis Scholars diezelfde dag om 20 uur in de Sint Michielskerk in Gent.
* O FORTUNA: tweemaal de Carmina Burana. Studiedag op woensdag 6 oktober (van 10 tot 12 en van 2 tot half vijf). Concert in het Gentse Kuipke met de Brussels Philharmonic 's avonds om 20 uur. Een absolute aanrader!
* STERVEN IN STIJL/ EEN INLEIDING TOT DE FUNERAIRE KUNST: 2 studiedagen over met de dood gerelateerde kunstwerken. dinsdag 24 augustus en vrijdag 27 augustus in het Museum voor Schone kUnsten te Antwerpen.
* En de absolute topper voor wie het zich -qua tijd en geld - kan permitteren: reis naar EGYPTE; DE VALLEI VAN DE NIJL: van 27 november tot 11 december.
Is het geen machtige wijze waarop wij mensen ons gevoel de vrije loop kunnen laten?
Vanaf de moeder die neuriet tegenover haar baby tot massale volkszang in voetbalstadia bij een interland. We kennen de hoogculturele zang van meerstemmige klassieke muziek
via schlagers die meegebruld worden tot de beweeglijke rap-reciteringen van de allerjongste generaties.
Je hoort wel eens geluiden dat de koorzang in Vlaanderen zo vergrijsd is dat de ondergang nabij zou zijn. Natuurlijk zijn wij bezorgd erover dat onze kerkkoren vaak maar moeilijk kunnen verjongen.
Maar zingen is zon unieke vorm om onze gevoelens te uiten, ook onze authentieke religieuze gevoelens, dat ook een volgende generatie wel haar weg zal vinden, denk aan kinderkoren en jongerenkoren.
In de bijbel is bijna 350 keer sprake van zingen. De Israelieten barsten in een jubelzang uit
als ze door God geleid door de Rode Zee veilig aan de overkant komen. En in het laatste boek van de bijbel klinken de zegeliederen van hen die roepen: alleluia, het heil en de eer en de macht zijn van onze God.
Muziek kan heel heftige emoties veroorzaken, het kan zelfs tot tranen roeren. We huilen het meest om liedjes waarin de (eindige) relatie tussen ouder en kind wordt bezongen. Een verschijnsel dat ook wel de 'akoestische navelstreng' wordt genoemd. Zo luiden de eerste conclusies van promotie-onderzoek van Anja Laan aan de Universiteit van Tilburg. Uit het onderzoek onder 3.000 mensen werd een top-10 samengesteld van snotternummers. Op nummer 1 staat Papa van Stef Bos, op 2 Avond van Boudewijn de Groot en op 3 Geen kind meer van Karin Bloemen. Andere tranentrekkers zijn Tears in Heaven van Eric Clapton en De Vlieger van André Hazes.
Zowel tekst als melodie zijn duidelijk van invloed op de mate van emotie. Vrouwen huilen het hevigst bij Marco Borsato (vooral bij :Afscheid nemen bestaat niet), mannen raken eerder geëmotioneerd door Pink Floyd en Dire Straits.
Muziek wordt ook wel de taal van de emotie genoemd. Maar pas sinds de jaren negentig zijn psychologen en neurologen bezig om antwoorden te vinden op de vragen over de impact van muziek. Ook de bekende neuroloog Oliver Sacks kwam in zijn boek Musicofilia tot de conclusie dat we veel verbanden nog niet hebben blootgelegd. Sacks beschrijft mensen die aan zo'n ernstig geheugenverlies lijden dat ze niets meer van hun persoonlijke leven weten behalve de muziek die er een rol in speelde. De precieze achtergronden hiervan zijn nog niet bekend.
Muziek kan diepgelegen emoties oproepen. Want muziek is een soort geheugen dat het langst actief blijft, weet Sacks. Niet voor niets boeken muziektherapeuten zulke grote successen bij mensen met dementie. Oliver Sacks: "Vertrouwde muziek fungeert als een soort Proustiaans geheugenmiddel dat emoties en associaties oproept die al lang vergeten waren, en de patiënt weer toegang geeft tot stemmingen en herinneringen, gedachten en werelden die ogenschijnlijk volkomen verloren waren gegaan. Gezichten krijgen uitdrukking wanneer de oude muziek wordt herkend en de emotionele kracht ervan wordt gevoeld."
Een Australische muziektherapeute zei hierover: "In het begin dacht ik dat ik amusement verschafte, maar nu weet ik dat ik als blikopener voor het geheugen van mensen fungeer."
Er zijn ook nummers die, tegen je wil, dagenlang in je hoofd blijven spoken. Honing deed onderzoek naar deze zogeheten oorwurmen. Bekende voorbeelden zijn Heb je even voor mij? van Frans Bauer en De Vogeltjesdans. Oorwurmen zijn liedjes met een simpele muzikale structuur, veel herhalingen en een onverwachte wending. Juist op het moment dat het liedje afwijkt van het verwachtingspatroon blijft het in ons hoofd haken. "Je hersenen krijgen iets dat ze niet verwachten en gaan het daarom eindeloos herhalen."
Ik kreeg op mijn blog volgende aankondiging, die ik hier zeker wil doorgeven omdat ik Acantus en zijn dirigent zo hoog waardeer:
Na de prachtige concerten Wolfgang grüكt Michael in Salzburg in 2006 met muziek van Mozart en Haydn en de feestelijke muzikale ontmoeting tussen Purcell en Handel met de Coronation Anthems in 2008, zingt Acantus nu muziek van de onvolprezen Johann Sebastian Bach.
De Missa Brevis in A, en de cantate Ich hatte viel Bekümmernis zijn parels uit het oeuvre van Bach. Acantus is niet weinig trots dit programma te kunnen brengen met een barokorkest en schitterende solisten: Werner Van Mechelen zingt de bassolos en Elisabeth Hermans de sopraansolos. In de cantate hebben ze samen ook een prachtig duet. Het programma wordt vervolledigd met de cantate Jauchzet Gott in allen Landen voor sopraansolo, trompet, strijkers en basso continuo.
Deze concerten gaan door op zaterdag 5 juni in de kerk Haasdonk en op zondag 6 juni in de kerk van Don Bosco in Sint-Niklaas.
We hebben het de laatste dagen al een paar keer gehad over Marin Alsop, de dirigent die het Nationaal Orkest van België naar nieuwe hoogten leidde. Alsmaar meer vrouwen breken door het glazen plafond, al is de uitdrukking glazen podium in dit geval meer van toepassing. In de koorwereld was dit verschijnsel al langer gekend. Eén van de meest eminente Vlaamse koordirigenten die zich ook een plaats verworven heeft in de jurys van wedstrijden is Sabine Haenebalcke. Zij is de oprichtster van Kalliope (1990) en debuteerde als orkestdirigente in 1997. Sindsdien dirigeerde zij zowel modern werk van Szymanowski, Poulenc en Legley.
Met haar oratoriumkoor Altra Voce pakte zij het grotere werk aan : Bach, Mozart, Brahms, Borodin. We moeten het dus niet altijd in het buitenland gaan zoeken.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
