Europa Cantat 2012 ligt nog vers in ons geheugen, maar de zangweken van 2013 staan al in de steigers. Ik heb het gevoel dat we er hoe langer hoe vlugger moeten bij zijn: als je bvb. probeert een hotel te vinden in Vaison-la-Romaine voor de Choralies in augustus, dan is dit vandaag al een levensgroot probleem. Wat is er van leuks en moois te verwachten in 2013?
* 5-12 mei in Novi Sad (Servië): Gouden zangweek voor senioren met Musica Romantica en American Songbook * 20-27 juli: Briançon: Choralp: Händel op het programma met o.m. de anthem "The ways of Zion". * 22-28 juli in Vic (Catalonië): een unieke kans om met Jordi Savall Catalaanse renaissancemuziek te zingen, tenzij je Miskinis verkiest. * 1-9 augustus: Choralies 2013 in Vaison-la-Romaine met een keuze uit 30 ateliers * 25-31 augustus: Cantat Novi Sad * 1-8 september: Alpe Adria Cantat:
Hoe krijgen we een kerkgemeenschap aan het zingen? Waarop richt ik me als cantor bij de voorbede? Zing ik als zangleider wel of niet mee met de gemeenschap? Wat moet ik als koorleider weten vooraleer ik muziek voor een viering kan kiezen? Hoe wordt de kooropstelling bepaald? Ondersteun ik als voorganger de samenzang door in de micro mee te zingen? Ik ben organist en wil improvisaties van het laatste moment vermijden: waaraan moet ik allemaal denken? Antwoorden op dit alles vind je in een nieuwe en toegankelijke gids, geschikt voor iedereen die de liturgische vieringen door zang en muziek wil versterken. Naar het voorbeeld van de eerder uitgegeven Gids voor lectoren (Heer, open mijn lippen, Licap, 2009) biedt de Interdiocesane Commissie voor Liturgische Zielzorg (I.C.L.Z.) opnieuw een toegankelijke en gebruiksvriendelijke gids aan voor iedereen die de liturgische vieringen door zang en muziek versterken. Van de organist tot de kinderstem, van de doordeweekse kerkganger tot de cantor, van de voorganger tot het meerstemmig zingende koor: iedereen die een muzikale diensttaak op zich neemt, vindt in deze publicatie achtergrond en informatie, concrete werktips, ideeën en handige hulpmiddelen om bij te dragen tot een geslaagde uitvoering van zang en muziek in de liturgie. Daarnaast biedt deze gids voor kerkmuziek ook gedetailleerde vragenlijstjes om de eigen muzikale praktijk te evalueren.
U komt de lof toe, U het gezang - Gids voor kerkmuziek is het ideale geschenk om alle medewerkers die zich inspannen voor zang en muziek in de liturgie te bedanken voor hun inzet, en hen te motiveren in hun engagement. De gids telt 40 paginas en kost 7,5 euro. Hij is verkrijgbaar in de liturgische boekhandel of online via de website www.licap.be.
Overgenomen uit het recente E-zine van Koor en Stem:
Als taal vervaagt, kan muziek een uitkomst bieden
Social singing - 20/09/2012
Vandaag, 21 september, is het Wereld Alzheimer Dag. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. In Vlaanderen lijden momenteel 100.000 mensen aan de ziekte. Studio Brussel wijdt dit jaar zijn 'Music for Life'-actie aan dit thema. Ook Koor & Stem, als organisatie voor vocale muziek, heeft hier een rol te spelen! Samen met het Expertisecentrum Dementie zetten we componiste Hanne Deneire aan het werk om het project de Stem van ons Geheugen te ontwikkelen. De bedoeling is om een kant en klaar muziekpakket te maken voor zorgverleners, mantelzorgers en iedereen die zich wil engageren om met mensen met dementie te zingen. Een eerste CD met twintig liedjes, een tekstboek en een praktische handleiding komt er later dit jaar aan. Meer Informatie over het project vind je hier: www.koorenstem.be/de-stem-van-ons-geheugen.
In de krant De Morgen van 20/09/2012 was Hanne Deneire aan het woord in een artikel rond muziektherapie en zingen met mensen met dementie. We geven een citaat mee. Hanne Deneire: " De meeste mensen met dementie zijn zeventig en ouder en we zijn op zoek gegaan naar liedjes uit hun jeugd. Je kunt die liedjes natuurlijk ook gewoon op het internet vinden maar vaak zijn ze veel te hoog tngezongen. Een stem zakt met het ouder worden, daar moet je rekening mee houden. Bovendien is het tempo voor veel mensen ook te snel. Daarom ben ik die twintig liedjes aan het herschrijven, naar een lagere stem en een trager tempo."
Iedereen moet met dit pakket aan de slag kunnen. "Jonge verzorgers kennen die oude liedjes vaak niet meer. En daarnaast is zo'n tekstboek ook heel handig voor anderstalig personeel. Ook mantelzorgers zijn een doelgroep, want het is niet altijd even gemakkelijk om nog contact le maken met mensen met dementie. Daar hebben de andere gezinsleden het heel moeilijk mee. Door samen te zingen en te lachen kan die communicatie er wel zijn."
SINT-NIKLAAS - In 't Bau-huis in Sint-Niklaas vindt op zaterdag 22 september Festicert plaats. Festicert is een christelijk muziekfestival dat geschraagd wordt door praise - bands en het is het belangrijkste project van de vzw He Is Alive.
Het eendagsfestival vindt voor de eerste keer plaats in Sint-Niklaas. Het Bau-huis is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De klemtoon ligt op live-muziek van christelijk geïnspireerde muziekgroepen. Onder andere Sun Garden, Good Weather Forecast, West Rim, cabaretier Kees Versteeg, The Fruits en The Gentlemen zullen optreden. Het eerste optreden is al gepland om 10.30 uur. Het einde is gepland tegen 21 uur. De toegangsprijs varieert van 15 tot 21 euro voor een ticket.
In de inflatie van "Dag van ..." valt vandaag de werelddag voor Alzheimer op. Het is zo een beetje het schrikbeeld geworden voor mensen die een dagje ouder worden: het contact met de wereld, met zijn verleden, met zijn familie verliezen is zo wat het ergste wat mij mogelijk kan overkomen. Niemand kan de klok stilzetten en ophouden te verjaren. Normaal gesproken is dit niet één van de dingen waar je elke minuut aan denkt. Deze werelddag, en de documentaire die gisteren op de tv over De Bijster werden uitgezonden drukken je met je neus op de realiteit.
Piet Huysentruyt heeft er niks aan, aan zo een titel. Ik heb het nochtans nog eventjes over onze koorcoach. Op een drafje ging zij gedurende een vijf en twintig minuten 'warm up' door al de basisbeginselen van houding en ademhaling. Door de voetzoelen in- en uitademen, van je buik en je rug een ballon maken, al kloppend en tikkend je hele lichaam laten ontwaken, je resonantie verbeteren ... noem maar op. In de grote traditie van topkoren bleef zij vervolgens een hele tijd stilstaan bij de tekst als basis voor expressief zingen (woorden en begrippen kregen aureooltjes), zinnen werden muzikale frases. Dat ik dit nog even herneem, is omdat wij binnen twee weken dit allemaal niet mogen vergeten zijn. En dat ook de dirigent een werkpuntje heeft, is alleen maar leuk.
Gisterenavond hadden wij met KORILE de eerste van drie sessies met de koor- en stemcoach ELISE CALUWAERTS. Zij zal proberen met haar ervaring en talent het koor op een hoger niveau te tillen.
Elise studeerde zang aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen en tegelijkertijd vroege muziek aan het conservatorium in Brussel.In 2006 beëindigde zij haar verdere opleiding aan het conservatorium van Den Haag. Sindsdien trad zij als soloïst op met zeer bekende dirigenten als Philippe Herreweghe, Jordi Savall, Reinbert De Leeuw. Ze trad op in de Vlaamse Opera, het Concertgebouw in Amsterdam, voor Radio France in Parijs, maar even goed in Noord-Amerika en Mexico. Momenteel zit zij in het Festival van Vlaanderen en er staan concerten op het programma in Australië.
In de krant vandaag een verslag over O de Gand, de opening van het Festival van Vlaanderen-Gent. En daarin enkele regels over King's College Choit uit Cambridge. Enkele regels ... ik hoorde ze vorige vrijdag in De Doelen in Rotterdam en kan er alleen maar lyrisch over worden. Dirigent Cleobury doet geen toegift aan een publiek dat het zich gemakkelijk wil maken. Tijdens zijn tour op het Europese vasteland, laat hij zijn koor zien zoals het hoort te zijn: zingend voor de diensten in de kapel van het College. Met alles er op en eraan inclusief het orgel. Dit koor is wereldtop, of het nu Palestrina zingt of Howells, Tallis of Wesley. De zin voor frasering, het heldere geluid van knapenstemmen, de ongelooflijke precisie ... het brengt je in vervoering. En ongelooflijk hoe Cleobury er telkens weer opnieuw in slaagt om knapen te recruteren, hen te laten musiceren met zoveel professionaliteiot, om hen na een paar jaar te moeten vervangen. Hij bereikt dit via een loodzwaar schoolprogramma voor deze jongetjes, met een ongeëvenaarde liefde voor de muziek, en met groot respect voor de Engelse koortraditie. Dit was voor mij dé belevenis van 2012.
Of meer dan vijf mensen gehoord hebben wat we op de kiosk van Mechelen gebracht hebben met een mooie delegatie van KORILE weet ik niet zeker. Het blijft altijd een klein beetje ondankbaar zingen in open lucht met zoveel mensen om je heen die kwamen genieten van het mooie weer op de autoloze markt. Wat mij betreft: het was een mooie vuurproef met een paar nummers die we voor het eerst in het openbaar zongen. En ik kon horen dat we het er helemaal niet slecht van af brachten, integendeel. Zelfs Eres Tu was beter dan we op de repetities deden, en dat wil toch wat zeggen. Flink gedaan tenoren! Dank je wel aan iedereen die zijn zondag opofferde om te laten zien dat KORILE niet tevergeefs iedere dinsdag repeteert en een waardig stuk is van de Mechelse cultuurscène.
Ter Looveren was gisteren te gast in het ons vertrouwde dienstencentrum De Kastanje. Een dank-u-optreden was al langer gepland, omdat wij elke week mogen gebruik maken van een mooi lokaal voor onze repetities. En alhoewel het weekdag was, waren er toch genoeg (goede) zangers om van een geslaagd optreden te mogen spreken. Opmerkelijk toch dat met de nodige aandacht (en stress) ineens een aantal dingen lukken die op een repetitie soms moeilijker gaan. Dus ... flink gewerkt en nu op naar de kerstconcerten die ongetwijfeld een succes zullen worden. Niet vergeten dat we maandag al terug aan de slag zijn.
Gisteren zijn we begonnen met het bekijken van het gregoriaanse gezang Puer natus est, gregoriaans dat de oudste bekende muziek is uit onze Westerse wereld. Hoe oud blijkt wel uit het volgende:
Tussen de jaren 0 en 600 zijn vele verschillende plaatselijke christelijke liturgieën ontstaan, waarvan we niet veel concreet weten. Wel is zeker dat waar het christendom verspreid wordt, de plaatselijke muziek ook een rol speelt in de ontwikkeling van de liturgische muziek. Dat betekent dus grote verschillen tussen de muziek in gebieden als bijvoorbeeld het huidige Italië, Frankrijk en aan de andere kantLibanon en Syrië.
Volgens een legende uit de negende eeuw was paus Gregorius de Grote namelijk de schepper van het hele gregoriaanse repertoire. Een duif zou Gregorius de gezangen in het oor gefluisterd hebben, waarna de heilige ze zingend dicteerde aan een achter een scherm gezeten schrijver. Nieuwsgierig geworden door de vele onderbrekingen in de voordracht van de paus besloot de schrijver een kijkje aan de andere kant van het scherm te nemen. Daar zag hij op de schouder van Gregorius de duif zitten (symbool van de Heilige Geest)
De oorsprong van het Gregoriaans ligt in de muziek van de Joodse synagoge. Daarom zijn als kenmerken uit de Joodse muziek te herkennen:
het responsoriaal gezang (wisselzang tussen voorganger en koor)
de psalmodie ( het reciteren op één toon met een kleine aanhef en slotcadens)
het melismatisch zingen (meerdere tonen worden gezongen op één lettergreep).
Het Gregoriaanse repertoire bestaat uit 3000 overgeleverde melodieën. De belangrijkste functie van het Gregoriaans was de geloofsgemeenschap in een stemming van vroomheid te brengen. De muziek stond dus volledig in dienst van het geloof.
Over hoe het Gregoriaans ritmisch moet worden uitgevoerd zijn de meningen verdeeld. Het is voldoende te weten, dat het ritme vrij is, dus niet gebonden aan vaste maatschema's. Uitvoering van het ritme wordt bepaald door de voordracht van de tekst. Het notenschrift dat in de oudste handschriften voor het Gregoriaans wordt gebruikt,is het neumenschrift. Dit is het begin van muzieknotatie in de westerse muziek: de toonhoogte is bij benadering gegeven als een soort geheugensteun, de ritmische structuur is niet gegeven.
Het Sint Jacobshuys (Centrum voor Koor- en Kerkmuziek, Brugge) organiseert van 2 tot 4 november een compleet studieweekend rond de figuur van Adriaen Willaert, waarin de deelnemers aan de hand van afbeeldingen, partituren, muziekfrgmenten en extra uitleg 3 dagen ondergedompeld worden in de muziek van deze grote Vlaamse polyfonist. De motetten 'O magnum Mysterium', 'In illo tepore stabant', 'Pater Noster', 'Ave Regina coelorum' en het Kyrie uit de Missa Christus resurgens' worden o.l.v. Ignace Thevelein ingestudeerd. Zondag 4 november is er dan het toonmoment in de Sint Jacobskerk in Brugge (inkom gratis). Voor meer info: http://www.sint-jacobshuys.be/internationale-bachdagen/polyfonieweekend
Op zaterdag 20 en zondag 21 april 2013 organiseert het Jeugd-en Kinderkoor De Konsinjoorkes uit Kontich voor de negende maal het KORENFESTIVAL VLAANDEREN. Dit korenfestival voor alle Vlaamse koren gaat door in de St. Martinuskerk te Kontich, telkens van 10.00 tot 17.00 uur. Het Korenfestival Vlaanderen wordt georganiseerd in samenwerking met Koor&Stem vzw, het Gemeentebestuur van Kontich, de Cultuurraad van Kontich en het Sint-Jozefinstituut.
Gerenommeerde juryleden zullen instaan voor een objectieve beoordeling van de deelnemende koren. Meedoen aan dit koortreffen is een mooie gelegenheid om uw koor te laten beoordelen door een competente jury. Naast de hoofdprijs zijn er nog andere interessante prijzen te verdienen. Elk koor krijgt naast een geschreven beoordeling van de jury ook een getuigschrift van de deelname en een geluidsopname van het eigen optreden.
Ieder koor mag in zijn eigen categorie aantreden: van basiskoren tot gerenommeerde koren.
De koordag zit er op. Het was warm voor ons lichaam en verwarmend voor mijn hartje. Ik zal mij eens riskeren aan nominaieve dank-u-welletjes, al is dat levensgevaarlijk wanneer je iemand vergeet. Dank u zangers en zangeressen om te helpen de kerstconcerten op de rails te zetten, jullie waren uiteraard de sterren van de dag. Dank u wel Jenny om in de voormiddag - ondanks de monumentendag waar je man je nodig had - ons te helpen met de damesstemmen en aan de piano. Dank u wel voorzitters voor de versnaperingen die de koffie dubbel lekker lieten smaken. Dank u wel Mia voor het bakken en voor het programma. Dank u wel Simone voor het meeslepen van de partituren. Dank u wel Pascale om ons een voorsmaakje te geven van Pueri concinite. Dank u wel Jacques en Nita voor de steun bij het Engels. Dank u Lieve voor het sleuren met de piano (waar waren de sterke mannen?). Speciaal dank aan hen die voor de eerste keer een koordag durfden meemaken en het overleefd hebben. Dank u René om zo een dag uit te kiezen om te verjaren. Dank u Lina om opa en oma in de figuurlijke bloemetjes te zetten. Dank u wel Puyenbroek dat onze koorkassen spaarde door gans de dag gratis koffie te geven en de zalen voor niets te laten gebruiken. Dank u wel chauffeurs die onze mensen hielpen ter plaatse komen. En nu hé ... wie ben ik vergeten? Ik excuseer mij al op voorhand. Dank u wel zij die vergeten zijn. Tot maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag.
Wie lid is van KORILE, Musica ad Nives of Ter Looveren en dit leest tussen halfnegen en halfzes vanavond is ofwel flink fout want hij/zij behoorde op de koordag te zitten in Puyenbroek, of moet oppassen dat hij niet teveel geld uitgeeft met surfen tijdens zijn vakantie. En wie dit niet leest maar toch niet op de koordag was, moet al een heel grondig excuus hebben. Als dat niet het geval is, wens ik je het gezelschap van de heksen van Shakespeare's MacBeth toe. In een koor zijn is geen vrijblijvende bezigheid die je af en toe eens invult als je niks beter denkt te doen te hebben.
Op de tijdlijn van het heelal is de mens nog maar pas verschenen. Maar ondanks deze nietigheid zijn er fracties van seconden waarin er onomkeerbare grootse momenten zijn geweest. Wie zich een beetje bewust is van onze (cultuur)geschiedenis weet bvb. dat 8 september weer één van die dagen is dat je nauwelijks kan kiezen wat het meest memorabel is vandaag. * 8 september 1504: Michelangelo onthult zijn -meer dan 4 meter hoge - David * 8 september 1841: Antonin Dvorak wordt geboren en zal uitgroeien tot één van de grootste componisten van Tsjechië * 8 september 1949: Richard Strauss (niet verwant aan de walsenkoning uit Wenen) sterft op 85-jarige leeftijd in Garmisch-Partenkichen * 8 september 2003: Leni Riefenstahl, fotografe en cineaste, controversieel door haar documentaires die ze voor de nazi's maakte, overlijdt.
De afbeeiding die we kiezen is die van een portret van Liebermann die Richard Strauss schilderde. De muziek zoeken we dan weer bij Dvorak
Isabella Leonarda (6 september 1620 - 25 februari 1704) was een Italiaanse componist uit Novara. Op 16-jarige leftijd trad zij binnen in het Collegio di Sant'Orsola, een ursulinnenklooster, waar zij de rest van haar leven doorbracht. Zij is best bekend voor haar talloze composities die zij gedurende haar kloostertijd schreef en was één van de meest productieve vrouwen van haar tijd. De meeste van haar werken (motetten, geestelijke concert, psalmzettingen, godsdienstige dialogen, Magnificats, missen ...) dragen een dubbele opdracht. Een altijd aan de maagd Maria, de andere aan levende personen zoals de aartsbisschop van Milaan, de bisschop van Novara of keizer Leopold I. Waarschijnlijk had dat alles te maken met de financiële ondersteuning die haar klooster nodig had.
We doen het helemaal niet slecht in Londen op de Paralympics: 4 medailles voor een klein landje als het onze. Heeft natuurlijk veel met training te maken. De stad Mechelen is vooruitziend en draagt zijn steentje bij: op 16 september is er Uit zonder Uitlaat. De stad wordt zgn. autovrij. Waar er vorig jaar nog een vrijgeleide was voor mensen met en handicap die het stadscentrum moesten bereiken, is dit in deze editie blijkbaar niet meer voorzien. Goeie training zullen ze gedacht hebben. Met al die brede voetpaden kan je rustig wat kilometers trainen met de rolstoel. En dan maar door Koor & Stem integratieprojecten laten opzetten!
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
