Volgend weekend ga ik met plezier de kerk in het midden houden: 3 dagjes Parijs om mijn vrouw de kans te geven zich de ziel uit het lijf te lopen naar aanleiding van de "Mois de la Photografie". Blijkbaar is zo iets alleen in Frankrijk mogelijk. In de zomermaanden is er het groot fotofestival in Arles, in november-december dus deze maand in Parijs waar tientallen fototentoonstellingen lopen. Toch niet helemaal zo verwonderlijk als je bedenkt dat de peetvader Cartier-Bresson hoofdzakelijk het Franse leven als decor had. Ik van mijn kant zal zeker ook van de gelegenheid gebruik maken om de zeer prestigieuze tentoonstelling over "Het goud van de Inca's" te gaan bekijken, en op zondag de mis bij te wonen in Saint Sulpice, waar dan het groot Cavaillé-Coll orgel bespeeld wordt.En misschien is er nog tijd om in het Grand Palais de unieke overzichtstentoonstelling van Manet te bezoeken. Paris, mon amour.
Gisteren hadden wij het geluk om een masterclass "vocal coaching" te kunnen volgen van Jard van Nes, één van de beroemdste mezzo-sopranen van Nederland in de tweede helft van de twintigste eeuw.
Jard van Nes is geboren in 1948 in Zwollerkerspel. Eerst na het voltooien van haar studie piano bij Sas Bunge aan het Utrechts Conservatorium startte Jard van Nes haar studie solozang bij Herman Woltman aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Tevens volgde zij interpretatiecursussen bij onder anderen Felix de Nobel en Pierre Bernac. Vanaf september 1982 was zij als hoofdvakdocente zang verbonden aan het Koninklijk conservatorium in Den Haag. In 1994 gaf Jard van Nes al aan niet tot haar zestigste door te willen zingen. In januari 2001 was het zover. Zij maakte dit bekend in Arnhem na de uitvoering van Mahler's Derde Symfonie met het Gelders Orkest onder leiding van Lawrens Renes. Ze stelde vast dat het haar steeds meer moeite kostte om te voldoen aan de eisen die ze zich zelf heeft gesteld. "Dat levert een spanningsveld op waarbij ik me niet prettig voel."
Het doorbreken van conventies kenmerkend voor genieën neemt soms psychiatrische proporties aan.
- Mozarts brieven zijn berucht voor zijn vuilbekkerij (scatologie, koprolalie). In de memoires van Karoline Pichler (1843-44) wordt verhaald hoe Mozart plotseling zijn wonderlijk pianospel staakte, en begon te springen op tafels en stoelen, begon te miauwen (als een kat) en zelfs saltos maakte in de lucht.Tesamen met Samuel Johnson wordt Mozart dan ook gediagnosticeerd als een mogelijke lijder aan het Tourette-syndroom.
- De seksuele bandeloosheid van Brahms (die zijn tienerjaren doorbracht in bordelen om voornamelijk maar blijkbaar niet uitsluitend piano te spelen), Verdi, Byron, Picasso, Georges Simenon, Ernest Hemingway is bekend. Vroeger bestond zelfs het idee dat syfilis in het bijzonder begaafde personen trof. Er werd ook geloofd dat de ziekte een gunstige invloed zou hebben op de hersenen, en met name originele gedachten of kunst zou stimuleren
De krant de Metro had gisteren een leuk bericht over de heilzame invloed van muziek (weliswaar van Mozart).
In de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch hebben de autoriteiten het ideale middel gevonden om gauwdieven en straatrovers te ontmoedigen. Een plaatselijk winkelcentrum was al maanden het decor van overvallen en diefstallen, maar sinds er muziek van Mozart door de luidsprekers galmt, zijn de misdaadcijfers plots in vrije val, zo meldt de krant The Press. Volgens politiecommandant Gordon Spite heeft de muziek een "kalmerend effect", dat ook de criminelen blijkbaar tot rust stemt. "Het creëert een omgeving die goed gedrag stimuleert," klinkt het. Eerder hadden verschillende studies al aangetoond dat klassieke muziek een rustgevend effect heeft op agressieve peuters, en zelfs het gedrag van een ongeboren baby zou kunnen beïnvloeden. http://www.youtube.com/watch?v=df-eLzao63I&feature=related
Je zal het niet geloven, maar gisteren was het weer feest, ondanks ... pijnlijke knieën, een zeurende rug, een lege portemonne, een huis dat weer 5 kilo meer boeken moet torsen, een dag vol rumoerige schoolkinderen, een overdosis aan kookboeken, een Herman Van Rompuy die er zowaar een kleurtje van had. Natuurlijk gaat het over zes uur boekenbeurs. En wat is de oogst? Op een onooglijk standje, waar je met een vergrootglas moest speuren naar de boeken (stand van de Amateurkunsten, belegerd door tieners die hun eigen buttom wilden maken) het herschreven Handboek voor Koordirigenten (nou ja, Michael Scheck heeft er niet veel aan doodgedaan) en een Doeboek voor koordirigenten over Stemvorming (Jeanine Lambrechts). Daarnaast Karen Armstrong's geschiedenis van Jerusalem, verder de pakjes voor onder de kerstboom (voor ieder kleinkind een boek), en een pracht van een fotoboek van een Japanner met een veel te moeilijke naam.
Misschien kan je je agenda opfleuren met volgende twee evenementen.
De traditionele uitvoering van de Deutsche Messe van Schubert, waarbij alle aanwezigen deze mis meezingen samen met een ensemble, (organisatie Koor & Stem) vindt dit jaar plaats op zondag 21 november in de Sint Pauluskerk in Antwerpen. Koorrepetitie van 9 tot 10 uur, orgel tussen 10 en 10.30 u en de misviering om 10.30 u.
En op 5 december om 15.00 brengt Scala Vocale o.l.v. Lode Tooten een Purcell-concert in de Sint-Katelijnekerk in Mechelen.
Op zondag 19 december vindt er een uniek kerstconcert plaats om 15 uur in de Antwerpsekatedraal. Het knapenkoor en de meisjeskantorij staan onder leiding van kapelmeester Sebastiaan van Steenberge en worden begeleid door het Antwerp Festival Orchestra. In het eerste deel is een adventscantate van Johann Sebastian Bach geprogrammeerd, in het tweede gedeelte volgt de wereldcreatie van een nieuw kerstoratorium van de hand van van Steenberge, en in het derde gedeelte zingt het koor enkele onvergetelijke kerstliederen waar het publiek ruim kan aan deelnemen. Toegangsprijs : 30 en 15 euro.
Wat een merkwaardig gevoel voor timing heeft die man toch! Alsof de storm van de laatste maanden er nog niet genoeg aan was, blijft bisschop Leonard de kranten halen. De Morgen, die toch niet verdacht kan worden van kleikale neigingen, heeft nog nooit zoveel plaats ingeruimd voor de gebeurtenissen in de Kerk, als vandaag. De Standaard wijdt er in zijn weekendeditie hele pagina's aan. Het lijkt er op dat Leonard denkt dat hij in tijdnood zit, en dat de luttele tijd die hem rest moet gebruikt worden om de hemel te bestormen (de aarde bestormen zou een betere uitdrukking zijn, maar die bestaat bij mijn weten nog niet). Nu gaat hij weer de liturgie te lijf, goed wetend dat er geen enkele kerk doet wat hij voorschrijft. Geen preken door leken, alleen bijbelse teksten voor de lezingen, absoluut verbod om een deel van de canon door leken te laten meezeggen, meer jongens als misdienaar, de teksten voor het Gloria, Credo, Sanctus niet vervangen door iets anders, de handenwassing die niet mag overgeslagen worden. Ik zou er niet zoveel aandacht aan besteden, ware het niet dat mijn twee koren af en toe de liturgie opluisteren, weliswaar - en dat is dan toch het grote drama - voor een steeds verminderende populatie van kerkgangers. Mij zal je niks horen zeggen tegen een uiterst verzorgde liturgie, ik word geraakt door zijn "immanente" schoonheid. Maar moet het zo nodig met het vingertje omhoog?
Op 11 november is er een masterclass vocal coaching in het conservatorium van Antwerpen.
Zolang mensen kunnen spreken en zingen, zullen een aantal onder ons dat beter willen doen dan anderen. De kunst en de leer van de welsprekendheid kent een rijk verleden. De principes hiervan vinden we in de stempedagogiek die reeds zijn oorsprong kent in de Griekse oudheid. Stempedagogen baseren zich op het principe dat de stem kan verbeteren en verfijnen als je de basismechanismen van de stemgeving goed beheerst en optimaal laat samenwerken. De basismechanismen zijn: ademhaling, articulatie, resonantie en stemgebruik. Deze mechanismen hangen samen en beïnvloeden elkaar sterk.
De stempedagogie de opvoeding van de stem - heeft tot doel de stem te optimaliseren, de stem mooier en beter te doen klinken. De stemcoach helpt je hierbij. Nog steeds gebruiken we de inzichten van de oude leermeesters, uiteraard afgestemd op onze huidige wetenschappelijke kennis.
Een voorbeeld: de oude Grieken gebruikten een masker bij het acteren, om op deze manier verschillende rollen te kunnen spelen. In de mondopening van het masker zat een trechtertje waarin de acteurs moesten spreken. Het hielp hen hun stem goed te richten. Nog steeds gebruiken we dit principe en leren we je in je masker te spreken. Deze beeldspraak helpt je om je stem beter te plaatsen.
Er zijn veel paralellen tussen een goede spreker en een zanger. Een goede zanger zingt in totale verbinding met lichaam, hart en ziel. Een overtuigend spreker spreekt vanuit zijn hele lijf en brengt zijn tekst als een dynamisch muziekstuk, helder, spannend en vol muzikaliteit. Kortom, als iemand waar muziek in zit
Je kan epische discussies voeren over het tempo van een (vooral oudere) compositie. Beethoven is daarvan een schitterend voorbeeld: dirigenten durven haarkepluk doen over het tempo van bvb. zijn symfonieën. Mijn vriend Koen (bariton van Musica ad Nives) stuurde mij een paar dagen geleden een voorbeeld van het Agnus Dei van de Messe Brève die wij ook uitvoerden op Allerheiligen. Hier is echter geen discussie mogelijk: er zijn drie mogelijkheden. Ofwel moest het koor de trein halen na de uitvoering, ofwel is de opname opzettelijk versneld om grappig te zijn, ofwel ... (ssstt niks zeggen over collega-dirigenten). In elk geval, bij ons zeggen ze: het geluk is voor de rappen. Dit koor (KHJ-Chor) moet dan wel heeeeelll gelukkig zijn.
De mooi verzorgde uitvoering die Musica ad Nives vandaag bracht (zie je wel dat je het kon!) sluit het kerkelijk (koor)jaar af. Proficiat met je prestatie! We zingen wel nog aanstaande zondag nog eens bijna hetzelfde programma in UZ Gasthuisberg. Maar het wordt stilaan tijd om aan Kerstmis te denken. Zoveel repetities scheiden ons niet meer van het volgend hoogfeest. Was deze mis bijna uitsluitend gewijd aan Engelse koormuziek, dan zoeken wij het met onze Borgerhoutse vrienden voor Kerst hoofdzakelijk in het nederlandstalig repertoire.
Ook met KORILE halen we onze kerstmuziek terug boven. Onze leden krijgen een mailtje met het programma dat we in Nieuwpoort zingen op 2 januari. Voor ons is dat altijd een leuke uitstap, maar voor de zieken en/of revaliderende mensen is zo een viering een feest. Morgen beginnen we dus eventjes met iets nieuw voor de kerstdagen.
Als je de eerste of de tweede alinea overgeslagen hebt, geen nood. Als je maar allemaal vlijtig komt repeteren.
Legendarische figuren in het Waasland waren deken Geilheit, die in zijn jonge jaren als onderpastoor in Sint Gillis op zijn fiets rondkoerste en met een bel de jonge boeren en boerinnen opriep om in een of andere stal de kerkgezangen te komen oefenen. Of er was pastoor Oelbrandt die met zijn Vespa de wegen afdweilde. Zingen moest die al lang niet meer met zijn verlamde stemband. Hij had daarentegen de reputatie dat hij zijn huishoudster wel eens hardhandig tot de orde kon roepen.
En dan was er Marcel Van Daele, jarenlang leraar aan het Sint-Jozef Klein Seminarie in Sint-Niklaas, maar met een passie voor de koormuziek. Onder zijn leiding - in opvolging van priester Van Durme - bereikte het koor In Dulci Jubilo ongekende hoogten met grote optredens in binnen- en buitenland. Het kerstconcert op het Koninklijk Paleis was er naar eentje van. Of hij gelukkig geworden is als pastoor, weet ik niet, maar tot op hoge leeftijd trof je hem aan op koorconcerten. Zijn herdenkingsdienst in zijn oude parochie werd gevierd met een uitvoering van het Deutsches Requiem.
Anderen waren meer onbetekenend, ze kwamen en gingen voorbij als scheepjes in de mist.
Niemand heeft er een boodschap aan dat ik al heel de dag zit te mijmeren over de pastoors die ik gekend heb. Eerst en vooral gaat het hier om een uitstervend ras, en vervolgens kent waarschijnlijk geen kat juist die mensen die in mijn geheugen zijn blijven hangen.
De eerste die mij imponeerde was deken Hombroux in Beringen, een man van grote eruditie, oud-wiskundeleraar aan de Normaalschool in Maasmechelen, maar dat waren dingen die ik pas later hoorde. Als kleine jongen was ik vooral geîntrigeerd door zijn kleding. De pastoors en onderpastoors (kapelaans heette dat bij ons) droegen nog hun lange zwarte togen en over hun buik een zogenaamde brede singel. Maar de deken ... die had in plaats van een ordinaire singel een grote strik op zijn achterste, en soms een kapmantel met heel veel gesteven plooitjes. Dat kon niet anders dan een belangrijk man zijn in mijn ogen.
Zijn absolute tegenhanger was Willy Debusschere (waarover Julien van Remoortere nogal wat onjuistheden schrijft in zijn boek "In de tijd van Meneer Pastoor"). Hij was pastoor in de 'hoerenbuurt' van Oostende, een beetje onverzorgd, altijd gereed om het laatste wat hij had weg te geven en gestorven zoals hij geleefd heeft : remember de woorden van Willem Vermandere "Loat mi mor tjolen langs de stroaten'. Zijn huis was koud (liever wat frisser en wat meer geld voor zijn schaapkens) maar zijn hart was warm. En zijn meid ... was lelijk als de nacht, maar trouw aan haar 'paster'.
Misschien laat ik er morgen nog een paar de revue passeren, want sommigen zijn echte mijlpalen en bakens geweest in mijn leven. Anderen daarentegen ....
Tijdens de repetitie gisterenavond hadden enkele partijen een paar keer moeite om de juiste inzet te vinden. Eén van de (betere) zangers vroeg waarom we de toon niet zoemden voor de aanvang van het stuk. Nu kan ik mij zeer goed inbeelden dat dit heel veel helpt als we een acapella-werk gaan uitvoeren (al heb ik ondervonden dat dat nauwelijks nodig is, als de zangers geconcentreerd luisteren naar de opgegeven toon), maar in ons geval was dit natuurlijk zinloos. De hele uitvoering zal namelijk bestaan uit muziek die begeleid wordt en waar het orgel telkens een voorspel heeft. Oefening en -zelfs voor diegenen die geen muziek lezen - toch eens naar bvb. het beginakkoord kijken, of luisteren naar het voorspel is de enige manier om de toon te vinden.
Mijn blogje van gisteren was nog niet afgesloten of daar was mijn oudste kleindochter al met haar droomlijstje voor de sint. Neenee, geen pop, al is dat nog volop in. Een elektronisch dagboekje waar je tegen kan praten en dat je opent met stemherkenning. Dat is al heel wat anders dan het dagboek dat je onder je matras verstopte (niet voor je ouders, want die vonden dat toch). Of ... jong geleerd is oud gedaan.
Niet iedereen zit alle dagen voor de computer om wat te spelen of -zoals in mijn geval - een blogje te schrijven en er soms nog een muziekvoorbeeldje aan toe te voegen dat ik weggeplukt heb op internet. Gisterenavond vroeg iemand mij na de repetitie of ik wat voorbeeldjes kon doorsturen van het repertoire waar we op dit ogenblik mee bezig zijn, kwestie van iemand te verleiden om ook bij ons te komen zingen. Ik heb dit natuurlijk gedaan, want je vindt tegenwoordig bijna alles in één of andere vorm op internet. Maar hoe doe ik dit nu eigenlijk? Wellicht vindt iedereen toch al Google op het internet (www.google.be). In het vakje bij zoeken typ je dan bvb. 'l'important, c'est la rose' en als je dan duwt op "zoeken" dan krijg je meteen een lijstje waar je maar gewoon kan uit kiezen wat je wil horen. Stel nu dat ik een versie van Gilbert Bécaud aangeklikt hebt. Die begint dan te spelen, en helemaal bovenaan je scherm vind je een balk waarin allerlei obscure lettertjes staan. Die moet je aanklikken en dan wordt heel dat geval blauw. Als je nu tegelijk op je toetsen CTRL + C duwt dan heb je dat 'adres' gekopieerd. Daarna kan je op gelijk welke plaats (een email, een blog, een documentje) met de toets CTRL + V dat adres terug ergens inzetten. En dan kom je weer terecht op dat liedje van Becaud als je dat adresregeltje (meestal blauw of paars) aanklikt. Ik weet dat het moeilijk klinkt, maar eigenlijk is het poepsimpel. Ik zou zeggen : experimenteren maar.
We zullen vandaag, bij gebrek aan spectaculair nieuws, nog maar eens in de geschiedenis duiken, al gaat het echt niet om mijn favoriete componist. Op 25 oktober 1825 werd in Wenen Johann Strauss junior geboren. Dat de genen er toch voor iets tussen zitten bewijst het feit dat zijn vader componist was evenals zijn twee broers: Joseph en Eduard. En het bloed kruipt waar het niet gaan kan, want Johann's vader wilde eigenlijk niet dat hij musicus werd. Hij studeerde dan maar in het geheim viool bij zijn vaders grootste concurrent, Joseph Lanner. Echt zich op muziek toeleggen kon Johann eigenlijk maar toen vader Strauss in 1842 het gezin verliet. De populariteit van de Weense wals is grotendeels aan Johann jr. te danken. Hij tilde deze "cafémuziek" op het niveau van de concertzalen. Toch mogen we papa Strauss niet vergeten, hij was de componist van de Radetzkymars, waarmee het traditionele Nieuwjaarsconcert in de Weense Musikverein ieder jaar wordt afgesloten.
Ik denk dat er een gat in de koormarkt is: ik ben er in elk geval al een paar keer bijna ingetuimeld. Het lijkt mij geen slecht idee om een paar vliegende dirigenten in Vlaanderen te hebben die bereid zijn om hetzij een korte periode in tevallen als een koor eventjes zonder dirigent valt, of in een overgangsperiode zit. Of aanvullend op de prachtige intiatieven van Koor & Stem - hun koorbegeleiding - iemand die voor een beperkte periode een koor onder handen neemt om ze terug op het spoor te zetten. Dat heeft twee voordelen: vreemde ogen ... je weet wel, of je vermijdt het grote euvel dat een koor weken stilligt wat alleen maar rampzalig kan zijn voor de stabiliteit. En misschien brengt zo een tijdelijke sommige besturen wel op nieuwe ideeën.
Ik ben Carlo (Carlo Claes), geboren op 20 september 1944. Als je goed telt weet je hoe oud / jong ik ben. Enkele jaren geleden gaf ik mijn job als resoc-coördinator van Waas en Dender op om met brugpensioen te gaan. Sindsdien kan ik mij aan mijn echte passie wijden: de koormuziek. Ik dirigeer twee koren: Fiori Musicali uit Sint-Niklaas en het Hanswijkkoor in Mechelen. Zo ontmoet ik iedere week een hoop fijne, lieve mensen. Maar hier is de wereld nog veel groter. Dus kom ik nu ook jou tegen.
