'Ondertussen in Wallonië'. Ik heb net gekeken naar Panorama. En ondertussen zit ik in Wallonië. Het is warempel een ontroerende combinatie: ik kijk naar een ijzersterke reportage van mijn Vlaamse collega's over onze franstalige landgenoten. Genietend van 'n paar snipperdagen in Malmédy, in een vakantiehuisje, vlakbij een lieflijke watermolen uit de 14de eeuw.
De riem moest dringend even worden afgelegd, na al die weken geraas over Vlamingen en franstaligen, en nog zoveel weken te gaan. En benijd u me niet te veel. Die riem ligt er niet lang af. De komende dagen zal ik heen en weer pendelen tussen de VRT, Leuven en Malmédy. Dat is doenbaar. Het is tenslotte het buitenland niet.
Paarden/chevaux
Maar gunt u me nog even de euforie van een paar vrije dagen, niet ver van het drielandenpunt, en van de hoogste plek van België. Jawel: Bélgië. Terwijl ik dit allemaal zit neer te tikken, speelt nichtje Sophie met mijn jongste dochter Emma. Sophie is bezeten van des chevaux, maar heeft het hier wijselijk over paarden, terwijl Emma al eens' à table!' probeert.
Sophie woont in Luik en ondermeer aan haar spenderen wij Vlamingen 2,5 euro per dag. Zoals een Luikenaar zei in Panorama: elke dag 'n pintje van een Vlaming voor een Waal. Van haar willen de Bart De Wevers van deze wereld scheiden. Zij is de luie potverteerder, zo'n kleine arrogante Madame Non in de dop.
Een beetje ontroerd
Melig, zegt u? Ja, dat zal wel. Ik ben 'n beetje in een melige stemming na die paar dagen hier. Of noem het, toch maar weer: 'n beetje ontroerd. En weet u hoe dat komt? Hier in de buurt van Malmédy heb ik niet één Belgische vlag gezien, tenzij aan een officiële stok, ter nagedachtenis van oorlogsveteranen. Ik zag wél heel veel goed geluimde franstaligen, die ons hartelijk begroeten op elke wandeling. Ik zag overal bordjes in de drie landstalen.
En ik zag en hoorde overal Vlamingen, die frisse lucht kwamen opdoen in een landschap, dat nergens in Vlaanderen z'n gelijke kent. Hier in ons dorpje is de bakkerin een Duitstalige, door liefde en huwelijk bekeerd tot de Waalse flank. Op amper een kilometer van 'ons' huis heeft een Nederlander twee jaar geleden een brouwerijtje met herberg uit de grond gestampt. De handel floreert, tot groot genot van de autochtonen. We kwamen ze tegen in het cafeetje, vanavond. Een mix van Waalse en Duitstalige huwelijken. Ze spraken ons dapper toe in hun beste Vlaams.
Zoveel clichés, zoveel arrogantie
We zaten daar, bij een vers gebrouwen Blanche. En ik schaamde me. Ik schaamde me voor zoveel clichés en koppigheid en domheid. Voor zoveel verbale krachtpatserij. Voor zoveel arrogantie. Aan beide uitersten van de onderhandelingstafel in Brussel. Mag ik ook eens arrogant klinken. Kunnen we de slogans achter ons laten en dan eindelijk eens overgaan tot goed bestuur? En bestaat er nog zoiets ouderwets als: politieke verantwoordelijkheid opnemen?
Misschien moet het hele gezelschap er even tussenuit. Richting Ardennen. Tussen haakjes, niet alleen de Blanche hier is ongelooflijk lekker. Ook de Brune smaakt heerlijk. Het kan tenslotte niet altijd Westvleteren zijn.
Geen mens die gelooft dat er tegen Wapenstilstand (11 november dus) een nieuwe Regering zal zijn. Nochtans zullen dan 150 dagen verstreken zijn. Dat zou de langste periode van non-governo sedert 1830 zijn. Eigenlijk zou het zelfs de langste periode zijn sedert de Bourgondiërs dat er geen regering is voor de Zuidelijke Nederlanden/België. Zonder twijfel heeft meer dan één partij aan de onderhandelingstafel er ook geen baat bij dat er een nieuwe regering komt. En wanneer er één komt kunnen (crypto-)separatisten erop wijzen "hoe moeilijk het is in België een Regering te vormen".
Men kan geen nationale, of federale, Regering vormen zonder mensen die denken aan het nationaal belang. Het is ten zeerste de vraag of die bij de huidige onderhandelaars te vinden zijn. Sommige politici suggereren een nationale kieskring, alle Belgen zouden dan (voor wat een deel van de Kamerzetels betreft tenminste) kunnen stemmen voor politici van Aarlen tot Oostende. Een lovenswaardig idee, maar onvoldoende. Er moet politieke wil zijn om over de taalgrenzen heen aan een gemeenschappelijk Belgisch project te werken.
Onderstaand opiniestuk verscheen vandaag in DE STANDAARD en gaat omtrent dit idee.
Dewael is duidelijk beschaamd: hij is bang om Belg te zijn. De goede lezer merkt dit op bij het lezen van zijn tekst. Hij verwijst er meermaals naar dat hij een goede Vlaming is, hij zit gevangen in de binaire kooi. Is het normaal dat 's Konings ministers - want dat is Dewael tot nader order - zich uitspreken voor het splitsen van bevoegdheden, al was het maar om een "goede" Vlaming te zijn? Deze mentale complexen moeten de Belgen kwijtraken.
De "goede" stukken heb ik blauw aangeduid, de "slechte" in het rood.
Immobilisme noch separatisme
PLEIDOOI VOOR EEN FEDERALE KIESKRING
Patrick Dewael: 'Aan kaakslagflamingantisme en slogans over het einde van de solidariteit hebben we nu niets.' mhb
Een federale kieskring kan een manier zijn om het juiste evenwicht te vinden tussen verdere bevoegdheidsverdeling en een gezonde federatie, schrijft PATRICK DEWAEL . 'We mogen ons in kwesties als deze niet laten leiden door emotie. We mogen oude demonen niet de bovenhand laten nemen.'
Naar aanleiding van de regeringsonderhandelingen is de invoering van een federale kieskring opnieuw actueel. Ik pleit al langer voor de invoering van een federale kiesomschrijving - ook lang vóór de verkiezingen van 10 juni 2007. Ik stel namelijk vast dat in België politici vaak populair worden door binnen hun eigen gemeenschap op kap van de andere gemeenschap te 'scoren'. Er zijn nog maar weinig politici die de moed hebben om zowel in het Noorden als in het Zuiden van het land dezelfde taal te spreken. Bij elke federale verkiezing wordt er wel over het muurtje van de taalgrens heen en weer geroepen. Dat leidt tot gescheiden ' campagnes, aparte verkiezingen en soms zelfs tot heel verschillende verkiezingsuitslagen. Dat is niet echt bevorderlijk voor het harmonieuze samenleven in ons land. We weten nu dat dit de communautaire onderhandelingen des te moeilijker maakt.
Het voorstel van de federale kieskring is geen alleenstaand gegeven, het past in een globale visie op een nieuwe staatshervorming en de toekomst van ons land. Kernpunt in die visie is dat er een nieuw evenwicht moet komen tussen de autonomie van de deelstaten en de samenhang van de federatie. Een pleidooi dus voor een verdere regionalisering waardoor een ruim aantal bevoegdheden worden overgedragen aan gemeenschappen en gewesten omdat ze daar efficiënter kunnen uitgeoefend worden, maar ook voor de inbouw van een aantal 'federerende' elementen, zoals een federale kieskring. Federerende elementen die politici aan beide zijden van de taalgrens moeten aanzetten rekening te houden met de verzuchtingen van de andere taalgemeenschap. Daartoe zijn ook een aantal aanpassingen nodig op het vlak van de organisatie van onze instellingen, de verkiezingen (afschaffen van de opkomstplicht, het splitsen van het kiesarrondissement B-H-V, het samenvallen van alle verkiezingen, hervorming van de Senaat ), de bevoegdheidsverdelingen (het maken van homogene bevoegdheidspakketten, het subsidiariteitsbeginsel) en de financiering (grotere financiële en fiscale autonomie voor de regio's met het inbouwen van elementen van solidariteit).
Laat dit duidelijk zijn. Ik blijf aan de onderhandelingstafel de Vlaamse eisen steunen, en dit op basis van de lijst die tussen de Vlaamse onderhandelingspartners op Hertoginnedal werd vastgelegd, in de geest van de resoluties van het Vlaams Parlement. Maar er is meer nodig. We hebben tegelijk behoefte aan elementen om de Federatie te versterken. Het invoeren van de federale kieskring is daar één van. Want kijken we bijvoorbeeld naar Duitsland, Zwitserland, Canada en de Verenigde Staten van Amerika, dan kunnen we vaststellen dat er bijvoorbeeld een volwaardig Grondwettelijk Hof bestaat, een Senaat samengesteld uit de vertegenwoordigers van de deelstaten en een federale kieskring voor bepaalde verkiezingen, bijvoorbeeld voor de verkiezing van de president.
(commentaar: Maar dat zijn meerpolige federaties!!!)
In de Belgische federatie zijn, abstractie makend van een Grondwettelijk Hof, die elementen niet aanwezig. Nochtans zijn het juist die elementen die in federale landen als noodzakelijk voor de stabiliteit van het land beschouwd worden. Doordat die elementen ontbreken, kunnen de kiezers zich niet ten volle uitspreken over alle bestuurders op federaal niveau. Slechts een gedeelte van de kandidaten moet rekenschap afleggen voor het gevoerde beleid. Opdat het beleid van de federale regering legitiem zou zijn, moet het beoordeeld kunnen worden door het geheel van het Belgische kiezerskorps. De opsplitsing van de publieke opinie en van de electorale ruimte langs de grenzen van de taalgemeenschappen zet kandidaat-politici heel makkelijk aan om binnen de eigen taalgroep tegen elkaar op te bieden, waardoor een institutioneel compromis onmogelijk wordt. Niet alleen de legitimiteit, maar ook de efficiëntie van de besluitvorming lijdt dus onder de huidige organisatie van de federale staat.
Dat kan ten dele opgelost worden door een federale kieskring in te voeren. Zo zou een aantal kamerzetels verkozen kunnen worden in een kieskring die het volledige kiesgebied van België omvat. Terwijl de overige zetels volgens de huidige provinciale kieskringen verkozen worden.
In tegenstelling tot wat sommigen beweren, beoogt dit voorstel helemaal niet de restauratie van het unitaire België, noch de oprichting van nationale politieke partijen. (commentaar: dit is zeer belangrijk want hij maakt het discussieerbaar!) Het beoogt wel een echte federale dynamiek op gang te brengen. Ik wil hierbij de zorg, die ik bij velen vaststel, verwoorden waarbij de entiteiten van onze federale staat, zonder al te veel tegengewicht, verder uit elkaar groeien. In een nationale kiesomschrijving zal een aantal politici wel meer aandacht moeten opbrengen voor de kiezers van de andere regio's. Ze zullen meer rekening moeten houden met de specifieke problemen van een regio, verantwoording afleggen voor hun beslissingen, onderling samenwerken en opletten voor irrealistische beloften. Zo wordt een federatie sterker en kunnen de federerende elementen zich voort ontwikkelen. Het ene is niet in tegenstrijd met het andere. We kunnen door het federerende element van de nationale kieskring een federaal model uitbouwen dat aangepast is aan de noden van onze tijd. Deze visie kiest voor immobilisme noch separatisme, maar voor vooruitgang in een geest van wederzijds respect en dialoog. Dat is echt federalisme, wat niet verzoenbaar is met separatisme.
Een nieuwe staatshervorming is ten slotte geen doelstelling op zich, maar een middel om op het juiste beleidsniveau over de aangewezen hefbomen en instrumenten te beschikken. Op die manier kunnen we maatschappelijke problemen beter het hoofd bieden. We moeten ons daarbij laten leiden door objectieve feiten en concrete resultaten, niet door emotie. We mogen oude demonen niet de bovenhand laten nemen. Noch separatisme of de oude retoriek van het kaakslagflamingantisme, noch het immobilisme en de slogans van het einde van de solidariteit zullen ons land vooruit helpen.
Patrick Dewael is vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken. Hij is onderhandelaar in het formatieberaad voor Open VLD
In DS van 23 oktober houdt Louis Ide (N-VA) een onsamenhangend betoog voor de splitsing van de Belgische gezondheidszorgen. Allereerst spreekt hij over een "regionalisering". Waarom heeft hij het dan over "Vlaanderen" en "Wallonië", waarmee hij vermoedelijk doelt op de twee grote gemeenschappen van dit land? Door dit slordig taalgebruik vermijdt de auteur te moeten spreken over de gevolgen van een communautarisering want daarover gaat het van de gezondheidszorg, bijvoorbeeld in het Brussels hoofdstedelijk gewest. Hoe zo'n taalgebonden splitsing in het meertalige Brussel zal leiden tot de "administratieve vereenvouding", waarnaar de auteur verwijst, zal leiden, is hoogst onduidelijk.
Moeten de Brusselaars volgens Ide soms een (volgens de EU niet-erkende) sub-nationaliteit aannemen? Ide spreekt uitsluitend over het feit dat het mogelijk is om de gezondheidszorg te splitsen. Waarom een "Vlaamse" of "Waalse" gezondheidszorg beter, kwaliteitsvoller of socialer zou zijn, vernemen we er niet bij. De grote uitgavenkloof tenslotte die er tussen het noorden en het zuiden zou bestaan zou is een erg zwak argument om een splitsing te bepleiten. Waarom zouden, zelfs grote, verschillen een scheidingsgrond inhouden? Toen het toenmalige Vlaams Blok wenste dat de sociale zekerheid moest gesplitst worden tussen allochtonen en autochtonen, spraken alle partijen van racisme. Waarom een splitsing op basis van moedertaal dat niet zou zijn, is hoogst onduidelijk.
Reacties op het bericht "Sicko in België" op Mediadoc...
Hoe kunnen wij in godsnaam spreken over 'sicko' in België - een situatie die tot dusver gelukkig nog niet bestaat -, zonder rekening te houden met iets veel ergers dat ons te wachten staat: de splitsing van de sociale zekerheid en dus de totale en radicale verbreking van de solidariteit tussen de inwoners van dit -overigens schitterende - land? De splitsingseisen van onze (sic) Vlaamse onderhandelaars zijn de grootst mogelijke ramp voor de mensen die het moeilijker hebben in onze samenleving. Het zou nuttig zijn meer aandacht te besteden aan de schandelijke en bijna misdadige agenda der (Vlaams-)nationalisten. Wij moeten hen ter verantwoording roepen en hen zeggen dat solidariteit geen solidariteit is als die niet eens een taalgrens kan overschrijden. Het nationalistisch uitsluitingsdenken is simplistisch en zeer gevaarlijk.
Bob heeft overschot van gelijk. Het verbreken van interpersonele solidariteitsbanden is de grootst mogelijke ramp die onze bevolking kan treffen. Ik wijs in dit verband gaarne op het verschil tussen onderhandelde "solidariteit", tussen deelstaten, zoals de Vlaams-nationalisten die willen en democratische solidariteit, afgedwongen in een federaal - of nationaal - Parlement. In het eerste geval is de "solidariteit" volledig eenzijdig én opzegbaar wanneer bijv. de armere deelstaat (cq het Waals gewest) bepaalde Vlaamse politieke eisen niet wil inwilligen. Dit heeft niets te maken met democratie, maar alles met machtspolitiek die inderdaad uit het nationalisme zijn inspiratie put. Het Vlaams-nationalisme bestrijdt geen ideeën van mensen, maar wel mensen zelf. Het wil niet in een democratisch debat gaan met Franstalige Belgen, maar wel er zich van afscheuren. Dat Waalse zieken, zwakkeren, werklozen... enz... het slachtoffer zullen zijn van deze egoïstische, etnocentrische politiek deert hen niet. Iedereen die aan politiek doet met enkel het doel een eigen (geen beter, socialer, ethischer...) bestuur na te streven, vertoont een ernstig beschavingsdeficit. Dit staat trouwens haaks op de doelstellingen van de (meertalige) EU die net armere streken wil helpen en verschillen wil harmoniseren, ook binnen staten (cf. uitspraken Barroso in D.S.).
Bruno Yammine
"Sicko in België"
Lezersreactie op de filmbespreking van SICKO in Belgian DOC 194
In reacties op de filmbespreking van "Sicko" van Michael Moore kregen we volgend citaat toegezonden, geput uit een editoriaal van Rik Van Cauwelaert in de Knack van 10 oktober 2007.
"Vandaag betalen de Belgen gemiddeld nagenoeg 28% van de gezondheidszorg uit eigen portemonnee de cijfers komen uit de gezondheidsindicatoren van de OESO. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ligt het cijfer nog hoger en betalen de Belgen, nog altijd de zwaarst belaste werknemers in Europa, nu al 33 % uit eigen zak. Ter vergelijking: en Fransman betaalt 24 %, een Duitser 22 %, een Zweed nauwelijks 15%.
Sommige patiënten, langdurig zieken en ouderen, dragen in een aantal gevallen tot 45 % en meer van de kosten voor hun medische verzorging. Elke stijging van de gezondheidskosten treft uitgerekend die kwetsbare groepen."
De laatste tijd lijkt het in de mode om België met Tsjechoslovakije te vergelijken. Velen zien overeenkomsten tussen de 'fluwelen' scheiding van Tsjechoslovakije (1993) en de weg die de Belgische deelstaten zouden moeten bewandelen. Vergelijkingen gaan natuurlijk nooit helemaal op, maar het is ontegensprekelijk zo dat België méér lijkt op Joegoslavië dan op Tsjechoslovakije. Het Vlaams gewest vertoont inderdaad parallellen met het rijkere Kroatië en Slovenië. Het globaal armere Waals gewest heeft dan weer meer weg van Servië. Bovendien woont er in het noorden van België een significante minderheid Franstaligen, net als er Serviërs woonden (en wonen) in Kroatië en Bosnië. Sarajevo is dan weer vergelijkbaar met Brussel. In Tsjechoslovakije was er één grens die het land doormidden sneed en geen "gedeelde" hoofdstad. Er waren ook geen minderheden van het andere landsdeel aan weerszijden van de grens. Wat oorlogsretoriek betreft zijn vele politici in België trouwens al een aardig eind op weg om hun Balkan-collega's te evenaren.
Volgens redacteur G. Tegenbos (DS 1.10.07) is het federale niveau in heel wat materies niet meer in staat om de goede beslissingen te nemen. Vandaar moeten er, zo schrijft hij, bevoegdheden overgeheveld worden naar de deelstaten. Een eigen politiek wordt dus gelijk gesteld met een beter beleid. Is dit geen slordige en onjuiste redenering? Waarom het federale niveau geen goede beslissingen meer kan nemen, vernemen we er niet bij. Denken op regionaal niveau socialisten en liberalen soms hetzelfde over economie, gezinsbijslagen of spoorwegen? Meer nog: is het de bedoeling van een democratie om hetzelfde te denken? Omgekeerd lijkt het wel vreemd dat deelstaten een goed beleid zouden leveren in domeinen zoals milieu of landbouw, die niets met taal te maken hebben. In de praktijk doen de gewesten het wat deze (en andere) materies betreft het dan ook helemaal niet beter dan het Belgische niveau. Wie dat niet gelooft, moet het niveau het 'Vlaamse' milieu maar eens toetsen aan internationaal erkende standaarden. Natuurlijk kan men ervoor pleiten om alles op regionaal niveau te behandelen, wat tot een ongewenste splitsing van België leidt. Anderzijds kan ook elke materie naar het Belgisch niveau worden overgeheveld. Dat systeem waarbij provincies een ruime autonomie genieten bij het uitvoeren van wetten is ongetwijfeld minder duur, minder tijdverspillend en democratischer dan het huidige, warrige "federalisme". Waarom wordt er dan nooit over gesproken?
Er valt niets te winnen bij een verdere staatshervorming en het afbouwen van de solidariteit. Deze boodschap wil de socialistische vakbond ABVV verspreiden via het vandaag voorgestelde manifest "Voor solidariteit, tegen egoïsme".
"Regionalisering staat gelijk met sociale achteruitgang", stelde Anne Demelenne, algemeen secretaris van het ABVV. "Wij willen gelijke rechten, uitkeringen, loon- en arbeidsvoorwaarden voor iedereen in dit land, waar hij of zij ook woont of werkt", heet het in de manifesttekst.
Het manifest wordt op tienduizend exemplaren verspreid in Belgische bedrijven en roept op de vorige week gelanceerde petitie "Red de solidariteit" te ondertekenen.
Het ABVV stelde vandaag nog zijn nieuwe logo, met het motto "Samen sterk", voor. (belga/dm)
