Yep, als de Bijbelse tuin waar Christus gearresteerd werd zo pittoresk was als Cartagenas wijk Getsemani, hebben wij nog meer zin naar Israël te trekken dan we toch al hadden. Vergeleken met nov 2017 zijn de graffiti fel toegenomen, en al is er geen Banksy bij, toch mogen sommigen er heus wel wezen (ERRE is overigens een echt bekende naam in Latijns Amerika) en fotogeniek is het altijd. Al betwijfelen we of Gabriel García Marquez ooit de trekzak heeft bespeeld. Een leuk idee is de opschildering van vleugels allerhande in een kleine steeg, waar je dus van jezelf een vogel kan maken. Dat waren wij al, maar alla, we laten ons door een Noord-Californisch meisje (een niet praktiserende Joodse, die zich verbaast over het feit dat wij het Oud TEstament gelezen hebben) toch ook maar even kieken. Wat meer is: we laten ons zelfs knippen! Want ja, ons haar was niet meer om aan te zien, blijkbaar hebben we het medio dec in Texas niet kort genoeg laten stileren. Of anders groeit het beter door al die zon hier. We vinden in Getsemani bij toeval een kleine kapperszaak, zo te zien gedreven door een homoseksuele local, die er echt werk van maakt. 40 minuten, prima gedaan, en dat alles voor 8 euro, terwijl we aan die dief achter onze Deurnese hoek 25 euro betalen. Fijn, wij gaan voortaan permanent naar de coiffeur in Cartagena!
Hé ja, het blijft leuk zomaar wat rond te strompelen in de oude stad, en net zoals in Venezia helpt het een beetje de onderbuik van de stad op te zoeken, daar is iets minder volk. Al gaan we nu niet zo ver een fruitkorf op onze kop te zetten voor een zotte foto, zoals die ene toeriste (je moet uiteraard betalen voor zo een foto). Via een aardig park met volwassen vijver, kom je vervolgens niet in Havana, maar wel in Getsemani terecht, een Bijbels betitelde volksere wijk met heel veel schwung, waar alle nationaliteiten blijkens de vlaggetjes welkom zijn. Ook de kredietkaartlozen? Want vanmorgen bereikte ons het bericht dat Belfius onze Mastercard geblokkeerd heeft vanwege geconstateerde fraude. En inderdaad, als wij de Belfius app openen zien we op 11 en 12 februari niet minder dan een 25-tal transacties van telkens 78 euro onder de mysterieuze titel Google NCSOFT. Transacties in Amerika nota bene, terwijl we daar toch al bijna twee maanden niet meer zijn. Enfin, ook dat komt wel weer goed en het is niet van aard onze opperbeste stemming te verstoren. Omdat we nog een normaal werkende CC overhebben natuurlijk, met de Visa-kaart is niets mis. Gelukkig, anders zaten we wel degelijk in zak en as. Volgende keer nemen we 5 kredietkaarten mee! En benieuwd welke verdere verklaringen de bank ons zal verschaffen. Hacking van Poetin? Koen Geens die weerwraak neemt omdat we hem de oppertjeef hebben genoemd? Enfin, de rest van Cartagena is voor morgen, dan hebben we meer tijd (bus van 10 hr naar Los Naranjos, waar we al tegen 14 hr denken aan te komen voor 2 nachten in de natuur).
Cartagena revisited! We verbleven hier in nov 2017 een volle week, en enkel het veel te drukke Caraïbische strand Playa Blanca viel ons toen tegen. Voor deze herhalingsoefening van 1 dag dus geen plat-commercieel strand, maar ook geen stadspanorama vanaf het 5 km buiten de stad gelegen Convento de Popa (foto 1 en 2 uit 2017), geen Castillo de San Felipe (foto 3 uit 2017), geen onafhankelijkheidsfeesten met schattige kleintjes (foto 4) en zelfs geen grote wandeling op de forse stadswallen (foto 5 uit 2017). Nee, vandaag houden we ons enkel met het beste bezig: La Ciudad Antigua en de aanpalende wijk Getsemani, een halve dag voor elk. En dat vanaf ons aardige Bantu-hotel, dat bestaat uit twee samengevoegde herenhuizen en de Afrikaanse roots van een deel van de Caraïbische bevolking handig bespeelt. In de oude stad kan je aan Plaza Bolivar de schoonheidskoninginnen van de laatste 100 jaar op de grond zien liggen, maar in werkelijkheid is natuurlijk Cartagena zelf de enige echte La Perla de las Indias, waarvan we in 2017 heel de boeiende geschiedenis op de blog hebben gezet, zodat we ons nu die moeite kunnen besparen. Ook musea laten we geheel terzijde, temeer het Museo de Arte Moderna tot donderdag gesloten is vanwege de opbouw van een nieuwe tentoonstelling (een galerietje lopen we wel even binnen, maar er is niets hoogstaands te zien). Het is altijd wel een goed idee als er ergens een deur opengaat snel een foto te nemen, valt nooit tegen. Net zo min als de belangrijkste gebouwen, als daar zijn het Teatro Heredia en natuurlijk de Catedral, die van ver zichtbaar is. Maar de som is altijd groter dan de delen, daarin gelijkt Cartagena sterk op andere kunststeden, zoals Venezia of Brugge. Helaas ook in andere opzichten, want ofschoon er nu niets speciaals aan de hand is, zoals de onafhankelijkheidsfeesten in nov 2017, is er nog meer volk dan toen in de oude stad. Vooral nog meer Amerikanen, afkomstig van nog meer cruiseschepen. En dan zijn de Chinezen nog niet gearriveerd, want die hebben we niet gezien. Het laat zich dus aanzien dat Cartagena weldra hetzelfde lot zal beschoren zijn als Venezia, en dat is jammer. Wel goed nieuws voor de opdringerige verkopers, dat wel. Alles kan je hier op straat kopen: sombreros, fruit, dranken allerhande, snoep, sigaren, noem maar op. Alleen een Belgische federale regering niet.
We moeten pas om 1 uur uitchecken, zodat we nog een paar uur in La Ciudad Blanca kunnen rondlopen. Waar we zowaar 1 Museum ontdekken dat op maandag geopend is, het draagt de pompeuze naam Fundacion Casa Museo Luis Eduardo Ayerbe Gonzalez, is nog maar een jaar open en je mag er, helaas, enkel fotograferen op de patio, maar niet in de binnenruimten, die volgestouwd zijn met collectioneursartikelen, waaronder zelfs etsen van Albrecht Durer. Dat komt omdat president-militair Julio Arboleda, die nabij Popayan geboren werd en hier een poos leefde, een bereisd politicus was, die veel tijd doorbracht in Parijs, diverse plekken in Italië en New York en in al die plaatsen van alles op de kop tikte. Het atrium is trouwens gebaseerd op Pompei, dat hij bezocht, maar veel geluk bracht het onze man niet, want hij werd in 1861 op 45-jarige leeftijd vermoord. Dit alles komen we te weten van een vriendelijke madam, die ons een (verplichte) rondleiding geeft, en ze zegt er nog bij dat het museum gerund wordt door een nazaat van Arboleda. Een mooi slotakkoord voor een mooie stad, waarvan we eigenlijk gisteravond al in stijl afscheid hadden genomen, door nog eens die heuvel te beklimmen tijdens de zonsondergang al valt die wegens te veel wolken aan de horizon tegen. Maar daar laat de lokale jeugd zich niet door tegenhouden, het is hier een drukke bedoening en we zien zelfs een tent, vergezeld door een op het eerste gezicht gevaarlijke hond, waarom anders die muilband. Ook na de sunset blijft Popayan een aardige stad, die s avonds sfeervol belicht wordt. Een goede koloniale tweede na Cartagena, waar we net zijn aangekomen. Natuurlijk is er, cfr de laatste foto, een pleintje met muziek vlak bij ons hotel, dat is hier de normaalste zaak ter wereld. In november 2017 vertoefden we een volle week in La Perla de las Indias, nu is het slechts een korte tussenstop richting Santa Marta en het carnaval van Barranquila. Maar het zal morgen zeker een prettig weerzien zijn met de oude stad, en trouwens ook met Petra en Sven.
Een rustige zondag, die aan het ontbijt begint met een spectaculaire informatie van die Fransman die samen met ons en de twee Duitsers in een privé-wagen ontsnapt is uit San Agustín. Nadat wij allemaal gepasseerd zijn hebben ze op de weg autos in brand gestoken, zegt hij, we zijn goed weggekomen, wij zijn helden! Tja. Toch fake news, want samen met Petra en Sven, waarmee we ook samen ontbeten hebben, checken we zelf achteraf de kranten in de lobby en die brandende autos blijken zich in een gans andere provincie te bevinden, maar niet tussen San Agustín en Popayan. Niettemin: er is wel wat loos in Colombia, nog steeds, ondanks de Nobelprijs voor de vrede voor de vorige president en het nog steeds geldende, maar wankele, akkoord met de FARC, dat blijkt ook uit een interview met een politiechef dat we deze namiddag in een lokale krant zullen lezen. 281 geïdentificeerde terroristenbendes, volgens zijn telling, dat is wel wat. Na het ontbijt neemt The Passenger Petra en Sven mee op sleeptouw naar Tres Cruces, een panoramapunt buiten de stad waar je naar verluidt beter in groep kan naartoe gaan. Dat feest gaat niet door, want een voorbijganger vertelt ons dat het niet veilig is met een dure camera (die Sven aan zijn schouder heeft hangen) dat eenzame pad naar boven te nemen. Nou, safety first dan maar, vindt iedereen. Temeer we wel de Morro de Tulcan, bijna even hoog en vlakbij de stad, langs de gemakkelijkste kant (die wij afgelopen dinsdag even niet vonden) kunnen oplopen, waar we door twee politielui verwelkomd worden. Als dat niet veilig is! We hebben een hele babbel met de dienders (Sven spreekt net zoals wij redelijk Spaans, dat hij geleerd heeft van een buurman van hem in Hamburg - een Colombiaan uit Cali die met een Duitse getrouwd is), die op foto 4 vereeuwigd zijn samen met onze Duitse vrienden. Terug in de witte stad met haar gezellige centrale plein, bezoeken we nog het Museo Valencia, tevens het enige dat op zondag geopend is. Onderschat deze uit Castillia afkomstige familie niet, ze leverden 1 nationale dichter (die hier begraven ligt) en zelfs een president, die Colombia bestuurde van 1962 tot 1966. Mooi woonhuis alleszins, zoals gebruikelijk scoren de patios met al hun bloemen het hoogst. Waarna we terug wandelen naar ons kloosterhotel en iedereen zich separaat aan de leesarbeid begeeft. In ons geval Homo DEUS, boek 2 van de Joodse intellectuele rockster Yavul Noah Harari (waarover in maart meer via de geijkte kanalen). Tot Petra en Sven zich opnieuw bij ons voegen en we ons samen aan de cocktails begeven. Volgende afspraak: het terras van Café del Mar in Cartagena, want ja, daar gaan ook zij morgen naartoe (maar met een veel vroegere vlucht dan wij). Dinsdagavond om 5 uur, de eerste houdt een tafeltje vrij!
Hé ja, we zijn allen aan de guerilleros ontsnapt (uiteindelijk drie privé-wagens benut om 5 toeristen van San Agustín naar Popayan te brengen, dat was een beetje overkill), en vinden mekaar ook allemaal terug in hetzelfde kloosterhotel waar wij al eerder waren. Onderweg een mooi Paramo-landschap, met in de verte de uitgedoofde vulkaan Pucare in beeld, en een paar op de weg vallende watervallen. Maar onze chauffeur moet ook stoppen aan een militaire controlepost (de sergeant wisselt enkele woorden met The Passenger) en houdt eveneens halt op een lelijke brug boven een diepe canyon, met de vraag even naar beneden te kijken. Daar liggen inderdaad nog menselijke skeletresten - lui die een tiental jaren geleden door de guerrilla vermoord en naar beneden gegooid werden, waarna de gieren aan het werk konden. Toch een idyllisch landje, Colombia! Maar intussen bevinden we ons weer in Popayan, al sinds 12.30 hr. We zijn pas om 5 hr pm afgesproken met Petra en Sven (aperitieven in het hotel, avondeten in een Zwitsers-Italiaans restaurant in de buurt) en ofschoon we morgen en zelfs maandagvoormiddag nog veel tijd hebben, maken we ook vandaag toch alweer een stadswandelingetje in de Witte Stad, met focus op twee uitschieters. Naast die witte kerk, binnen haar kloostergang eigenlijk, bevindt zich nu de universiteit van Popayan, afdeling Rechten en Pol & Soc. Wie zou op deze plek niet graag willen studeren, t is een courtyard om nooit meer af te komen (extra goed verzorgd, want heropgebouwd na de aardbeving van 1983). Popayan is de beste universiteitsstad van Zuid-Colombia, en dat alles reeds vanaf 1826, toen de onvermijdelijke Simon Bolivar deze universiteit stichtte. Die inmiddels niet minder dan 13 presidenten heeft opgeleverd, maar toch ook enkele guerilleros, schatten wij, want universiteiten zijn in Latijns Amerikaanse landen dikwijls de bakermat van revoluties of pogingen daartoe geweest. Voor de rest brengen wij ook een bezoek aan het Museo de Arte Religioso, waar je het gebruikelijke tweederangswerk ziet (was het echt zo gezellig in het vagevuur? En had Hieronymus leeuw, wiens geopende muil een koddige kleurparallel vertoont met het gewaad van de kerkvader, werkelijk buiten die nagel in zijn poot ook al zijn tanden laten trekken?), maar toch eveneens de nodige liturgische objecten, fraai uitgestald in een mooie kloostergang, vooral qua smeedwerk. De interessantste zaal is zeker die van Het Laatste Avondmaal, geflankeerd door manshoge portretten van de apostelen. Het grote doek is van een anonieme meester van de richtinggevende school van Quito, en hoewel het allerminst grote Kunst kan genoemd worden, kan je niet zeggen dat de betrokkene zijn didactische taak niet heeft volbracht. Slechts een man zonder aureool - vriend Judas natuurlijk. Die bovendien als enige de toeschouwer recht aankijkt, als om te zeggen: zoek niet verder, IK ben de schurk van dienst. Wij vinden dat grappig.
Zien wij er niet goed uit op een paard misschien? Welaan dan. Machenco, dat is de naam, is een braaf dier al wil het ook wel eens galopperen. Maar een lichte galop, dat kunnen we aan. En zo brengen we 4 uur door, met nog enkele augustijnen-sites tussendoor, waarbij vooral die in de natuur gelegen veel indruk maakt. Wat een landschap! Dat vonden ook de Indianen van toen, je ziet aan de ene kant een mannetje in adoratie voor de zonnenkant, en aan de andere een identiek mannetje dat de maanzijde aanbidt. Tevens treffen we hier twee andere ruiters aan (met een andere begeleider), waarmee we verbroederen, zie foto. De ene is een Fransman die ook sinds kort in pensioen is, de andere is een jonge Taiwanees die heel goed Engels spreekt aangezien hij al 5 jaar in London vertoeft (hij maakt zich zorgen over de Chinese aanspraken op Taiwan). Samen bezoeken we ook het etnografisch museum, waar de gids van The Passenger het voortouw neemt. Zowaar is er ook een mal te zien waarin de historische bewoners onder de Spanjaarden gitaren maakten, interessant. Maar de interessantste site is die met de beelden die nog min of meer hun kleur hebben behouden (doorgaans zijn die kleuren helemaal verdwenen omdat de sculpturen pas sinds kort een afdak hebben en dus niet meer aan de regen zijn blootgesteld). En wat zijn die kleuren? Zwart, geel en rood, omdat al die kleurtjes uit inheemse bomen en hun vruchten gewonnen kunnen worden, zoals onze gids ons demonstreert. Maar dat zijn de kleuren van de Belgische vlag! En daarmee heeft The Passenger het mysterie van de verdwijning van de augustijnen opgelost. Ze stierven niet uit, ze emigreerden naar België, waar toen nog geen strenge migratiewetten heersten. Na enige eeuwen ondergrondse activiteiten, stichten ze België en kijk goed naar de trekken van vele van die beelden: toch sprekend de trekken van de eeuwig glimlachende Koen Geens? Voilà, alweer een raadsel oplost. De beelden van de augustijnen zijn geen sjamanen, maar oppertsjeven! Allemaal goed en wel, en van het stadje San Agustín (niks speciaals hoor) naar ons hotel is geen probleem, hoewel er hier geen taxis zijn. Maar wel motos, waar je achterop kan zitten. Wel een probleem is de situatie van morgen, want die is weer veranderd. Er gaan definitief GEEN bussen, ze durven het niet aan. Maar een privé-wagen, tien keer zo duur, kan wel gehuurd worden. En ook een moto, maar 4 uur op een moto met al onze bagage, ben je gek. We hadden eventueel samen kunnen reizen met het Duitse echtpaar van ons hotel (Petra en Sven, beiden zeer sympathiek), die al eerder een privé-wagen om 8 uur morgenvroeg hadden geregeld. Maar drie stukken bagage in een koffer van een normale wagen (en onze koffer is verdomd groot), nee, dat gaat niet lukken. En wat maakt nu 100 euro meer of minder uit. En bovendien kunnen twee personenwagens, ipv van 1, die guerilleros van ELN alleen maar in verwarring brengen, nietwaar. Nee, dat komt wel goed, en we gaan er van uit dat we Petra en Sven in Popayan opnieuw zullen ontmoeten, want zij verblijven ook daar in hetzelfde hotel als wij. Het is dus bijna tijd voor ons afscheid aan het Monasterio-hotel in San Agustín, een heerlijke plek (overigens is de eigenaar, Bernd Kroening, geen Zwitser, zoals we eerder meldden, maar een Duitser) met vooral ook een verrukkelijk ontbijtbuffet. Slechts twee opmerkingen: s nachts zijn er muggen in de kamer, die volgens ons binnendringen langs een spleet in de terrasdeur, want als we gaan slapen merken we niets. Wel als we s nachts wakker worden van de jeuk! En in het uitstekende restaurant wordt soms ijselijke muzak gespeeld, die we ons herinneren van Argentinie dec 2017 - versuikerde versies van hits van The Rolling Stones. Ergert ons mateloos, dat komt je op een negatieve opmerking te staan, Bernd! Zou bij dictator, of liever DICTADOR, Oostvogels ongetwijfeld strenge lijfstraffen voor alle betrokkenen tot gevolg hebben! Maar voor de rest: schitterend hotel. Tot in Popayan ten tweede male, tenzij het ELN ons toch te pakken krijgt. In welk geval we van al onze geliefden een losgeldbijdrage dienen af te smeken. Spannend, vinden ook Petra en Sven, bereisde lui die ook niet gauw gek te krijgen zijn.
Opvallende watervallen hebben ze hier ook, en je kan daar ook een jugo de lullo drinken, geen lullig drankje maar wel een heerlijk sapje gebaseerd op een van de vele tropische vruchten die Colombia rijk is, maar verder niet gedraald: achter die oranje poort ligt het Parque Arceologico, dat enorm groot is en waar we, naast een bezoek aan het museum, eindelijk nog eens een echte wandeling kunnen maken (W51, twee uur eneenhalf) doorheen een lush jungledecor en met overal beelden van de mysterieuze augustijnen op onze weg. En trouwens ook een bron, waarin ze zwembaden hebben uitgehakt, waarschijnlijk voor een of ander ritueel. We hebben de ontdekking van die augustijnse beelden (meer dan 100 hier) vooral te danken aan twee Duitse archeologen: Konrad Preuss tijdens WO1 en Ernesto Guhl, die de nazis liet voor wat ze waren en in Colombia zou sterven (de foto dateert uit 1937). Maar dat neemt niet weg dat er bitter weinig over deze Indiaanse knakkers bekend is, afgezien van het feit dat ze bekwame steenhouwers hadden (aan vulkanische rotsen geen gebrek, want 1500 jaar geleden waren de vulkanen hier nog actief). Een schrift hadden ze niet, en ze verdwenen spoorloos lang voordat de eerste Spanjaard arriveerde. Hoe komt dat? Er bestaan natuurlijk theorieën ter zake, zoals het feit dat ze mogelijk veel kinderen offerden en zo zichzelf tot uitsterving brachten (lijkt ons heel onwaarschijnlijk hoor, deze theorie overleeft het mes van Ockham niet), maar niemand die het echt weet. En ook niet of de beelden notabelen, sjamanen of chefs vertonen (in een enkel geval zijn het dieren) en al evenmin wat ze precies in de hand hebben, als ze al iets in de hand hebben. Al bij al een prettig mysterie en een aardige wandeling, en morgen nog wat meer augustijnen, maar dan te paard. Ja, maar hoe zit het dan met die terroristentoestand en de aankondiging dat vanaf zaterdag de wegen voor 3 dagen zouden gesloten worden. Wel, we beluisterden samen met Juan Carlos, onze chauffeur (gids is wat veel gezegd) een radio-interview met de minister van Transport en ofschoon we van diens getater omtrent de nood aan veiligheid niet alles begrijpen, meenden we toch te horen dat het Grote Alarm is opgeheven en men eerder de zaak van dag tot dag gaat bekijken (ja, klopt, zegt Juan Carlos). Daarvan worden we niet veel wijzer, de man lijkt wel bij Koen Geens in de leer zijn gegaan. Maar hoe dan ook, en zo denkt onze hotelreceptie er eveneens over en ook een Duits koppel dat in dezelfde situatie als wij verkeert: waarom zouden we ons voorbetaald en uniek hotel een dag eerder verlaten als er wellicht geen verandering in de huidige toestand optreedt en wetende dat het ultimatum min of meer is opgeheven? Niettemin zal het hotel en ook Juan Carlos (die in verbinding staat met de busmaatschappij) ons morgen verder op de hoogte houden, in het slechtste geval zouden we na de paardenexcursie nog kunnen afreizen, mocht blijken dat het zaterdag niet meer zou kunnen. En mocht het toch helemaal mislopen en we hier vast zitten, gelieve dan, Belgische staat, ons pensioen door te storten naar Hotel Monasterio in San Agustín.
Colombia heeft natuurlijk geen Macchu Pichu maar het is na Peru toch nr 2 waar het precolumbiaanse beschavingen betreft. In de eerste plaats is er, in het Caraïbische Noorden, La Ciudad Perdida, maar die is enkel bereikbaar via een 4-daagse voettocht door de jungle (2 dagen op, 2 dagen af). Nu willen wij onze leeftijd wel eens vergeten, maar DAT kunnen we toch zeker niet meer aan. Je hebt echter ook de augustijnen, we noemen ze zelf nu maar zo, maar eigenlijk hebben ze geen naam, want er is weinig bekend over de oude Indianencultuur van San Agustín en omstreken. Vast staat wel dat het een cultuur was die bloeide aan het water van de Rio Magdalena, de langste rivier van Colombia, en die bezoeken we dus eerst op onze jeeptour, op een plek waar de rivier zich doorheen een nauwe Canyon moet wringen. Mooi, het doet ons op een of andere wijze aan de film Deliverance denken (je kan hier trouwens ook wild water raften). Changement de decor in Isnos, een plaatsje van niets met kleurrijk geverfde huizen, waar een nieuw museum is dat focust op de begrafeniskuilen van de augustijnen. In sommigen kan je afdalen, in anderen niet, en er is een verklarende tijdsbalk voorzien. Het betreft hier dus een cultuur die duizenden jaren bestond, en vooral vanaf het begin van onze jaartelling tot de vroege middeleeuwen hoge ogen gooide qua rituelen en beelden. Die laatsten kan je allereerst zien in Alto de los Piedras, waar fraaie orchideeën naast de weg bloeien en vele uit vulkaan gehouwen sculpturen de aandacht opeisen. In de eerste plaats alleszins El doblo yo, de dubbele ik, zo genoemd omdat een menselijke figuur hier een andere boven het hoofd draagt. Ego en superego, Freud bij de Indianen? Niemand die het weet. Maar het ziet er wel goed uit, verdieping gewenst, cfr de volgende blog.
COLOMBIA 2020: San AgustÃn (1) Hotel Monasterio en guerrilla-toestanden
Er is 1 busmaatschappij die Popayan rechtstreeks met San Agustín verbindt; geef toe, het is geen grand luxe. We zitten er samen met 4 Fransen in, plus nog wat lokalen die elders moeten zijn en samen schokken we over een slechte bergweg naar onze volgende bestemming. Verrassing op een kruispunt, 5 km van San Agustín: de bus houdt ermee op en gaat niet naar de stad. Wij zijn de enige die Spaanskundig is en vertellen de 4 Fransen na navraag dat een taxi ons hier komt ophalen om de laatste 5 km af te leggen. Dat is ook zo, het is Paula van een lokaal reisagentschap die iedereen naar de stad zal brengen (de twee vrouwen op mekaars schoot vooraan, de drie heren op een hoopje achteraan, en hoe ze alle bagage in de auto heeft gekregen begrijpen we nu nog niet). Slim bekeken, want onderweg kan Paula excursies aan de inzittenden slijten. Voor ons OK, maar de 4 Fransen, die naar een jeugdherberg trekken, hebben daar geen zin in. Wij bestellen voor morgen een jeeptrip en voor overmorgen een excursie te paard en dat maakt Paula dermate blij dat ze ons zelf naar Hotel San Monasterio zal brengen. Wat een verblijf! Zonder meer het 2de beste van de hele reis, na Makanda by The Sea in Costa Rica. De baas is een Zwitser (wij waren ermee in correspondentie) die getrouwd is met een Colombiaanse en wat ze hier met dat kloosterthema en vooral met bloemen allerhande hebben uitgericht is werkelijk uit de kunst. Zelfs bij een naderend onweer, dat uiteindelijk voorbij trekt, is het NOG pittoresk en dat we ons hier in een riante Andesvallei bevinden wordt eveneens meteen duidelijk. Mijmeren in de eigen hangmat dus, maar niet alleen in kommerloze zaligheid. Want we hebben van de Fransen in de bus al vernomen dat het hommeles is tussen het ELN (een kleine guerillagroep die nooit het vredesverdrag van 2016 heeft getekend) en de regering. Er is een ultimatum van kracht dat eind deze week afloopt en als het ELN (dat juist in deze bergstreek altijd erg actief is geweest) daar niet op ingaat door te ontwapenen en het verdrag alsnog te tekenen, zal El gobierno optreden. Maar als dat doorgaat, zal het gepaard gaan met een transportverbod op de weg van 72 uur met ingang van zaterdag (om te vermijden dat burgers en zeker toeristen collateral damage zouden worden) en wij moeten zaterdag absoluut terug naar Popayan, anders komt onze vlucht naar Cartagena aanstaande maandag in het gedrang. Moet The Passenger optreden als vredesonderhandelaar? Kunnen die klojos van het ELN, die altijd met een monddoek als masker rondlopen, zich niet omscholen als Coronavirus-bestrijders? Nu, Paula denkt dat het in orde zal komen (onze regeringsleden zijn allemaal corrupte leugenaars, zegt ze) en de dame van onze hotelreceptie denkt hetzelfde (jammer genoeg is de Herr Koernig, de Zwitserse eigenaar, niet aanwezig voor meer neutrale info in een andere taal dan het Spaans) maar wij zullen toch uitsluitsel moeten krijgen, want hoe graag we ook eens voor Rudi Vranckx zouden spelen, we kunnen ons niet permitteren onze aanstaande vlucht te missen - ofschoon er minder gezellige plekken zijn dan Hotel Monasterio om ergens vast te zitten. Ergo: bij twijfel dienen we reeds vrijdag terug te bussen, en onze paardexcursie te cancellen. Espero que no, por supuesto. Si si caballero. Enfin, wij laten het niet aan ons hart komen en nuttigen een smakelijk avondmaal in het prachtige restaurant van dit prachtige hotel. Morgenavond meer guerilla-nieuws, belooft iedereen ons.
De Guambianos-Indianen hebben een eigen vlag, die afgedrukt staat op een van de vele murals van Silvia en die in hun typische kledij weerspiegeld is. Zwart voor de aarde, blauw voor het water en een strookje rood voor het bloed, dat vergoten werd in hun strijd tegen de conquistadores. Zie ook de vestimentaire situatie van Lucy, die van Wilson even een lift krijgt en ter compensatie met The Passenger op de foto moet. Maar ze wil enkel in een rustige zijstraat, want op de foto gaan met een knappe Europese bink (sic), dat zou te veel jaloezie verwekken bij haar vriendinnen (siccer dan sic). Silvia is werkelijk een uiterst schattige plek. Want buiten de grote dinsdagmarkt kan je ook je ogen uitkijken op het fraaie Panorama vanaf de okergele kerk op een heuvel, en op de talloze muurschilderingen in de stad, die veelal verwijzen naar de eigen naturalezza met haar vele vogels. Heel fris allemaal, alsof het gisteren pas geschapen werd. Terugrijdend naar Popayán, met een laatste stop voor een uitzicht over de hele cordillera (een paar vulkanen zitten daar tussen, maar niet meer actief), vertelt Wilson over zijn eigen leven. Hij is nu 52 en een gelicensieerde streekgids, maar hij werkte eerder 18 jaar bij de politie. Tot hij bij een explosie (een bom van de FARC-guerrilla), die het leven kostte van zijn collega, oorschade opliep (30% auditief verlies in zijn rechteroor). Yep, heel veel Colombianen kunnen een persoonlijk verhaal over La Violencia vertellen (de eermalige leider van de FARC werd trouwens in deze streek door het leger gedood). Wilson ging op vervroegd pensioen, kreeg een kleine invaliditeitsuitkering en is nu veel gelukkiger als toeristengids. Een aardige kerel is het zeker. Terug in Popayan trekt de Morro de Tulcan nog onze aandacht. Het is een zonsondergangsplek, heel populair bij jongeren. Dan ook bij oudere jongeren, denken wij, maar we merken al snel dat we onze hand overspeeld hebben. Waarom zijn hier geen trappen? Terug naar beneden, want we zien hier niemand die ouder dan 25 is. Natuurlijk toch even uitgegleden, maar een koene Colombiaanse jongere reikt ons een helpende hand. Nee hoor, het zijn niet allemaal dieven. Eens veilig terug op de begane grond vragen we ons af wanneer we gaan beseffen dat we tot de senioren behoren en duiken een heel gezellige pita-tent binnen, waar ze op innovatieve en veelal vegetarische wijze hele lekkere pitabroodjes maken. Morgen gaan we met de bus voor 3 dagen naar San Agustín, maar we weten nu al dat we zaterdagavond con mucho gusto terug in het oergezellige Popayan zullen zijn voor 2 nachten.
Een dagtrip die enkel op dinsdag nuttig is: van Popayan naar Silvia, dat op 2600 meter in de cordillera occidental ligt (toch nog 20 graden hoor, heerlijk frisse temperatuur) en waar enkel op dinsdag een grote, kleurrijke Indianenmarkt plaatsvindt. Wij wilden er met de bus heen, maar dat wordt ons afgeraden door de receptie van Dann Monasterio: te lang wachten, te krappe plaatsen in minibussen, nog eens wachten om terug te kunnen, waarom geen prive-Tour nemen, wij kennen iemand. Ja, ok, dat is dan wel 10 keer duurder, maar we zijn toch blij dat we het zo gedaan hebben, want het resultaat was een zeer goede dag met de heer Wilson, die honderduit praat maar enkel het Spaans machtig is. Eerst een stopje om het mooie landschap te bewonderen (het Zwitserland van Colombia zegt men hier), en welkom geheten te worden door in de rotsen uitgehouwen Indianenkoppen, Mount Rushmore a la Colombiana. Pas op in Silvia, zegt Wilson, de Guambianos (zo heten de lokale Indianen) houden niet van fotos, daar zijn al problemen mee geweest. Denken ze dan dat hun ziel geroofd wordt? Neenee, ze willen enkel niet bekeken worden als animales raros. Maar soms helpt een centje wel. Ha, dat soort hypocrieten. Inderdaad, we mogen op het Plaza Mayor al meteen naast de dorpsoudste, die juist al zijn tanden heeft laten trekken, plaatsnemen. Toffe gast! Kost ons wel 1000 pesos, maar dat is slechts 25 eurocent. Gezellig plein, maar het gaat hier toch om die markt. En ook dat is een dikke meevaller. OK, een Europeaan zal hier geen vlees kopen, maar toch vast wel al dat lekker fruit? Onze Wilson doet dat ook bij een aardig meisje, en omdat er dus geld in het laatje is gekomen mogen wij gratis en voor niks met het goedlachse schepsel op de foto. Aardige mensen hoor, die Guambianos, maar klein zijn ze allemaal, tenware wij ineens een reus zijn geworden. In ieder geval kan je op deze markt, waar ook textielproducten verkocht worden, op sommige plekken op de koppen lopen. En dat zijn meestal Colombiaanse niet-Indiaanse koppen, al ontwaren we toch ook enkele Amerikanen en Fransen, die hier ook allemaal met een gids zijn. Je ziet wel wat merkwaardige dingen: een vogel die je toekomst voorspelt (het is te zeggen, het vogeltje pikt een papiertje uit een lade en geeft het aan zijn baasje), en veel reclame voor coca en marihuana. Maar neen, Pablo Escobar is niet terug, het is allemaal bedoeld als medicinale producten, en het schijnt te helpen, dixit Wilson. Die nog veel meer zegt, maar dat is voor blog 2 over dat merkwaardige Indianendorp.
In Colombia krijg je meestal 2 voor 1 - wat vluchten betreft dan toch. Want bijna altijd moet je connecteren via Bogotà, zodat we eerst naar het noorden vliegen en dan weer naar het zuiden om uiteindelijk rond 3 hr pm Popayán te bereiken. Niet zonder aanpassingen. AVIANCA, de nationale carrier, houdt van veranderingen, dat weten we nog van 2017, en het is nu weer van dat. Eerst boekt men ons om naar een vroegere vlucht omdat we anders misschien door vertraging van de eerste onze aansluitende vlucht zouden missen, en daarna moeten we in Bogotà een half uur wachten omdat het luchtruim congested is. Ja, dat is niet moeilijk, als alles via de hoofdstad moet gebeuren. Popayan is, dat zien we al vanuit het vliegtuig, een relatief kleine stad, maar het was lang een belangrijke Spaanse stopplaats tussen Cartagena en Quito, en even lang de hoofdstad van Zuid-Colombia, voor Cali die rol zou overnemen. La Ciudad Blanca, zeggen ze hier, met vele voorname gebouwen, die dateren uit de 17de, 18de en 19De eeuw, toen rijke suikerbaronnen hier hun toevlucht namen vanwege het aangename bergklimaat (gelijkend op dat van Medellin, eeuwige lente). De rust werd wel danig verstoord in 1983, toen een zware aardbeving honderden doden tot gevolg had, maar daar is niets meer van te merken. Wij verblijven hier tweemaal 2 nachten in Dann Monasterio (tussendoor zitten we 3 nachten in een ander luxe-klooster in San Agustin), dat is het gerenoveerde klooster van de aanpalende Iglesia de San Francisco, die tal van uitvoerig met hout bewerkte zijkappelen heeft. Een deftig hotel met prima restaurant, waar we vanavond ook eten, al vinden wij de renovatie een beetje al te clean, een oud klooster mag wat rafelig ogen (mogelijk zijn we beïnvloed door de gezellige groezeligheid van Medellin). We hebben nog tijd genoeg om Popayán terdege te leren kennen, een klein wandelingetje in onweerachtig weer kan vandaag volstaan. Effectief: witter dan wit, dit koloniaal centrum. En veel kerken, maar ook een grote universiteit, en dus veel jong volk op straat. Die zich gedragen zoals jongeren overal ter wereld: rondhangen, op de smartphone kijken, al dan niet met modieuze gaten in de jeans. Globalisering!
COLOMBIA 2020: Santa Fe de Antioquia (2) en afscheid van Plaza Botero.
Yep, Santa Fe is klein, maar zo schattig dat we niet met 1 fotoblog kunnen volstaan. Het andere museum van de stad is het Museo de Arte Religioso - allemaal tweederangswerk zoals bijna overal in Zuid-Amerika (Alejadinho van Brazilië is DE uitzondering), maar wel gevestigd in een fraai oud klooster met heerlijke rondgang. En geef toe: een laatste avondmaal gaat er in Latijns Amerika toch altijd joyeuzer aan toe dan bij die stijve Da Vinci. Hier kan je ook beelden van de Semana Santa-viering zien, het grote feest van dit Doornroosje. Al hebben ze in december ook een Fiesta de los Diablotos, zij het een heel ander dan hetgeen wij zagen in Costa Rica. Weet je wat? Als we ooit nog eens in Colombia komen (twijfelachtig, maar niet geheel onmogelijk) komen we in Santa Fe verblijven, er zijn diverse knappe hotels. Nu moeten we terug naar ons pleintje, dat net ligt te glanzen in de ondergaande zon. Alles mag van de maestro hoor, je mag op zijn beelden zitten, liggen, kruipen, alleen niet kakken. En daarmee valt het doek over Medellin, maar we gaan toch onze herlaadbare Metrocard voor alle geval bijhouden!
Toen wij in 2017 in Medellin verbleven deden we 2 dagtrips met een privé-gids (Guatape en Jardin, beiden uitstekend), maar de oude hoofdstad van de provincie, Santa Fe, lieten we toen links liggen. Waarom? Omdat we voordien al twee koloniale stadjes ten noorden van Bogotà hadden bezocht (ook beiden de moeite) en het bovendien regenseizoen was in Antioquia, al viel dat toen redelijk mee in en nabij Medellin, maar niet in de even mooie Zona Cafetaria ten zuiden van de stad, waar we welhaast verzopen. Nu is het echter prima weer, wat al meteen blijkt op ons hotelterras om 7.30, zodat we vandaag ongetwijfeld Santa Fe, dat als hoofdstad vervangen werd door Medellin in 1826, in de zon zulllen kunnen zien. Je kan er makkelijk heen zonder auto: eerst met de metro naar station Caribe, dat grenst aan busterminal Norte. Wachten is onnodig, je betaalt en men stopt je onmiddellijk in de eerstkomende bus of minivan - in ons geval dat laatste vervoermiddel, dat er anderhalf uur over doet (door een lange bergtunnel naar de volgende vallei), plus een stop door de politie. We moeten allemaal ons paspoort laten zien, tiens, is er nog een guerillagroep actief misschien? Wordt allemaal zorgvuldig gecheckt hoor, men is er 5 minuten mee bezig, waarna iedereen zijn documentos terugkrijgt (in Colombia is het geen goed idee je paspoort in de kluis te steken, je moet het te dikwijls laten zien, soms ook voor betalingen met kredietkaart in een restaurant). Santa Fe staat bekend voor haar lange brug, gebouwd op het einde van de 19de eeuw (door een architect die ook een rol speelde in de bouw van de New Yorkse Brooklyn Bridge). Daar kan je naartoe achter op een brommer (nee, bedankt), maar ook met een moto-taxi, een soort van triporteur, ja, graag. Men laat je te voet overlopen en wacht je dan op om er opnieuw over te rijden (autos mogen er niet op). Leuk, maar waar het in werkelijkheid om gaat is de kwaliteit van de koloniale stad, want in Santa Fe bleef de klok stilstaan in 1826, en dat levert een dot van een geheel op, waar wij heel graag 5 uur hebben doorgebracht, alvorens terug te bussen naar Medellin. Waar gaat die priester naartoe, een ritje op zijn brommer maken? Neen, hij is bijna te laat voor de mis van 11 hr in de frisse hoofdkerk, die helemaal vol zit. Buiten is het niet fris, want Santa Fe ligt maar op 500 mt hoogte (Medellin op 1800), zodat het hier altijd 27 graden is (in Medellin 21/22), we kunnen nog eens zweten. Maar echt wel een koloniale droom hoor. We duiken even het Museo Juan Collar binnen, in het gebouw van foto 9, maar er is binnen niet veel te zien. Collar was wel een belangrijk heerschap want hij lag aan de basis van de onafhankelijkheid van Spanje, in 1813 al, waarna hij DICTADOR van Antioquia was. Dat woord had toen lang niet de connotatie die DICTATOR nu heeft, het betekende gewoon de man die het voor het zeggen had en naar wie men graag luisterde omdat hij het goed voorhad met de mensen (Collar schafte trouwens de slavernij in Antioquia af). Dan valt ons oog op een luxehotel, tiens zou je hier een kleinigheid kunnen eten en drinken. Jazeker. Ons idee was eigenlijk vooral op die wijze fotos van het interieur te kunnen maken, maar na 1 foto aan het rijkelijk met tropische flora versierde zwembad komt men ons terugfluiten: mag niet voor de privacy van de gasten. Flauweriken! Nu, van bloementoestanden weet men in heel Santa Fe beslist alles af. En van Spaanse balkons en smeedkunst aan al die whitewashed gebouwen ook.
COLOMBIA 2020: Medellin (2), El Centro, focus kerken & Plaza Botero
Behoorlijk wat afgewandeld vandaag. Om 8 hr beginnen we er al aan en lopen we eerst naar het koel-functionele Plaza Mayor, waar het Monumento a la Razza van de bekende lokale beeldhouwer Rodrigo Arenas Betancourt enige aandacht opeist, maar wij houden niet van dat druk gedoe. Dan liever die twee ex-gouverneurs van Antioquia, die mekaar op koddige wijze aankijken. Medellin heeft uiteraard ook de nodige kerken, zoals de Iglesia San Antonio, waar een politieman met hond voor patrouilleert (geen gebrek aan politie in El Centro, maar s avonds verdwijnen die, en dan moet je dus uitkijken). Het rood-witte interieur mag er wezen, beter dan het clubhuis van FC Antwerp! Achter die kerk is het gelijknamige (en lelijke) plein, waar onze vriend Botero een en ander heeft staan. Maar zijn vredesvogel diende in 1995 als nest voor een bomaanslag, die 23 doden en 200 gewonden eiste (er was net een concert op het plein). Bij wijze van memoriaal blijft de opengescheurde vogel zo staan (Botero vervaardigde er wel een nieuwe die er nu naast staat), maar nooit werd deze laffe aanslag opgeëist. Wel werd de jefe van het Cali-drugskartel de dag voordien opgepakt, kan dat toeval zijn? En bovendien was de oudste zoon van Botero op dat moment minister van defensie, wat de lokatie van de bom zou kunnen verklaren. Ja, La Violencia kan je nooit ver ontlopen in Medellin. Achter een mooi plein waar Simon Bolivar alweer op zijn paard zit, treffen we de Basilica Metropolitana aan. Van buiten nogal plomp, maar van binnen is het een indrukwekkende burcht van een kerk, trouwens de grootste bakstenen kerk ter wereld. Maar niets kan tippen aan ons eigen plein, we zien het vanuit ons terras: de Plaza de las Esculturas, zeg maar gerust Plaza Botero, want de maestro schonk niet enkel al die beelden aan zijn geboortestad, maar bekostigde ook heel de heraanleg van het voordien verwaarloosde plein. Toen wij hier even waren in 2017 dachten we al: als we ooit terugkomen in Medellin moeten we hier verblijven, en wel ja, achter Botero-beelden ziet zelfs Hotel Nutibara, dat nodig aan renovatie toe is, er beter uit dan anders. Het ruim bekoepelde en gigantisch grote gebouw is overigens geen kerk, maar wel het Palacio de la Cultura, dat zowaar gebouwd werd door een Belg. Ditmaal echter geen Stevens, maar wel Agustín Govaerts, die er van 1920 tot 1925 mee bezig was (Medellin groeide sterk in die periode dankzij de koffie-bonanza, die enkele families toen heel erg rijk maakte zodat die uitzinnige gebouwen bestelden). Nu, binnen is er enkel een lauwe expo van lelijke landschapjes te zien, dat valt tegen. Maar het Plaza Botero, dat valt nooit tegen, en met kunstlicht wordt het nog mooier, zowel van op de begane grond als vanop ons terras.
COLOMBIA 2020: Medellin (1): Museo de Antioquia, Casa de la Memoria, Metrocable
Ons bezoek aan Medellin is nu aan de korte kant omdat we er immers in 2017 al waren, maar een herhaald bezoek aan het Museo de Antioquia (de naam van de provincie waarvan Medellin de hoofdstad is) was uiteraard een must, alleen al voor de ruime verzameling van Botero-doeken, waarvan de meeste door de maestro (zoals de nu bijna 88-jarige overal in Colombia eerbiedig wordt genoemd) aan zijn geboortestad werden geschonken (al spendeert Botero, nu woonachtig in Parijs, voordien in Spanje, Italië en New York, al 60 jaar niet meer dan 1 maand per jaar in zijn geboorteland). We hebben daar in 2017 uitvoerig over bericht, daarom nu enkel onze twee lievelingen (het mannetje dat achter de deur komt piepen is een rode draad, het kan Fernando zelf zijn, tenzij het zijn in een verkeersongeluk jong gestorven zoon Pedro betreft, die de meester is blijven schilderen). Wat eens te meer opvalt is het meesterschap in vele materialen en de hoge kwaliteit van dat deel van zijn privé-collectie dat hij ook aan Medellin schonk (Matta, Stella en Tapiès blinken extra uit, maar niemand valt tegen, misschien op die ene Julian Schnabel na). Meer aandacht schenken we nu aan een toch al sinds 2012 bestaand museum dat we gek genoeg in 2017 niet bezochten, mogelijk omdat het nog niet vermeld werd in onze Lonely Planet van toen (nu hebben we een recentere uitgave bij). Dat is het Casa de la Memoria, dat natuurlijk over La Violencia gaat. Lelijk gebouw van buiten, maar binnen is het een de keel dichtsnoerend pareltje, bovendien gratis, je moet je enkel registreren. Een muur van mensen waarvan de bij naam genoemden vermoord werden (keus genoeg: door drugskartels, door de guerrilla, door het leger of door de paramilitairen), citaten, video-interviews van onderzoeksjournalisten die met de dood werden bedreigd en vooral schitterende fotos van diverse makers (drie Colombianen en 1 Amerikaan). Beelden van FARC of ELN, kindsoldaten, het beleg van Comuna 13 (een wijk die we begeleid bezochten in 2017), het is allemaal van aard je op je stoeltje te spijkeren. Uw speciale aandacht voor foto 10, genomen door die Amerikaanse fotograaf door een venster-met-kogelgat in ons eigenste hotel Nutibara, dat dus in de klappen deelde (tja, dan mag het een beetje uitgewoond ogen zeker? De affiche van het dansende Botero-koppel is er in ieder geval nog steeds). Dit is dus allemaal amper 20 jaar of minder geleden, wat een geschiedenis. Komt er PAZ van, kindjes? Ja, die is er nu wel, maar of het zal blijven duren? De laatste mural buiten oogt toch een beetje onrustwekkend. De derde MUST DO van Medellin is zeker het nemen van de metro, een baken van veiligheid en netheid, ook in de tijd van La Violencia. Dit is eveneens een herhaling: eerst naar Acevedo, dan met de metrocable naar de arme barrio San Domingo (waar een ongelooflijk rommeltje heerst), en vandaar met een aparte cable car naar Parque Arvi op 2400 meter, waar de drukte van de stad ineens ver weg is. Hier kan je dagen wandelen als je wil, maar daar hebben we geen tijd voor, ons ging het meer om de rit boven de stad met al die unieke panoramas op de armenwijken van Medellin.
Nachtimpressie van Casco Viejo in 15 plaatjes, is het niet mooi? Besloten met een hernieuwd bezoek aan dat formidabel vleesrestaurant, zowel qua kwaliteit als qua inrichting, waar je op oude telefoons de bediening kan opbiepen en de menukaart vervangen is door een fleslijst. Voeg daaraan toe die fantastische ijssalon en het mag duidelijk zijn dat de innerlijke mens niets te kort komt in Casco Viejo. En de uiterlijke ook niet, dankzij al dat geld van de Unesco dus. Al met al heeft Panama een goede indruk op ons nagelaten, misschien ook omdat we er minder van verwacht hadden dan van Costa Rica. Het land heeft een vreselijke geschiedenis (bloedige burgeroorlog tussen conservatieven en liberalen in de 19de eeeuw, zoals zo dikwijls het geval in Zuid-Amerika, en vele dictators, tot 1989) en een reputatie van corruptie (twee zaken die in Costa Rica nagenoeg afwezig zijn), maar wij hebben de indruk dat ze zich wat aan het herpakken zijn, wat bewezen wordt door een aantal prestigeprojecten, waarvan die moderne brug over het kanaal in de buurt van San Lorenzo primus inter pares is. Onze dagtrips waren allemaal de moeite waard, en wij zullen zeker de vistas vanaf Cerro Ancon en Frank Gehrys Biomuseo niet licht vergeten. Anderzijds zouden we ook in Panama nooit willen wonen. Te warm, altijd, en te nat, zeven maanden per jaar dan toch. En het moderne deel van Panama City heeft weinig te bieden, terwijl de tweede grootste stad (Colon) buitengewoon gevaarlijk schijnt te zijn, ook volgens chauffeur Aldo, die er geboren is maar op zijn 18 verkaste naar de hoofdstad, waar meer opportuniteiten zijn. Alleszins zal Panama iets moeten doen aan de schrijnende ongelijkheid, en daarbij zouden de alsmaar stijgende inkomsten van het Panamakanaal toch moeten helpen. Succes ermee, Panamenos! Maar intussen zijn we aangekomen in Medellin,Colombia, een stad waar we sinds oktober 2017 een beetje verliefd op zijn geworden (het is onze nummer 3 in Zuid-Amerika qua steden, na Salvador de Bahía (Brazilië) en Valparaiso (Chili). Een beetje thuiskomen dus, en bijgevolg verblijven we nu niet zoals in 2017 in de toeristenwijk El Poblado, waar alle sjieke hotels zijn maar weinig authentieke Colombiaanse sfeer is, maar in El Centro, waar vele rare vogels rondlopen, naast 1 oostvogel en zo goed als geen andere toeristen. Waag het niet hier in de duisternis een verkeerde straat in te lopen, maar ons weliswaar vervallen hotel (Nutibara) is perfect gelegen vlak aan een metrostation, er is een Peruaans restaurant naast de deur (alles cash, maar er is ook een ATM in het hotel), het Botero-museum en sculptuurpark is vlakbij, we hebben zelfs een ruim terras (weliswaar in zeer oubollige Luchtbalstijl) en we moeten niet eens een taxi nemen van de 35 km van de stad gelegen luchthaven. Ha nee, want de luchthavenbus heeft haar terminus vlak over Hotel Nutibara, je rolt je koffer er zo binnen). In die luchthavenbus deden we een hele Spaanse babbel met onze buurman en vond zowaar ook entertainment plaats - ttz, de bijrijder organiseerde een quiz om de inzittenden te vermaken, nog nooit gezien. Wat is de nationale vogel van Colombia. De condor, jaja. Wat is de rijkste staat van de wereld? Iedereen verkeerd, want het is....Vaticaanstad, een strikvraag godverdomme. Terug in België zullen wij De Lijn voorstellen soortgelijk vermaak aan haar reizigers aan te bieden. Wie ís de grootste tsjeef van het land? Koen Geens! En wie de grootste loser? Kris Peeters!
We hebben nog 4 metroritten op onze herlaadbare kaart staan, waarvan we er 3 benutten (kost maar 0,35 dollarcent per rit). Die metro is trouwens in het algemeen erg proper en goed georganiseerd, een beetje verbazend toch. De eerste rit brengt ons linea recta aan de Iglesia del Carmen, waar we een stuk mis bijwonen. Van hieruit is de Sector Bancario vlakbij, met inbegrip van een poshy World Trade Center, maar voor wie de architectonische wonderen van New York en Chicago kent stelt dat toch niet veel voor. We verwijlen er niet te lang, alles is trouwens, net als in San José, op een hoopje gebouwd zonder veel stadsplanning, maar lopen nog wel eens een kleine kerk binnen, die toch weer een verdienstelijk altaar heeft, en een bijzonder broedende Christus. Een 2de metrorit brengt ons naar de La Loteria-wijk, die veel armoediger is maar toch een mooi plein bezit dat toegewijd is aan president Porras, de 2de na de onafhankelijkheid en de eerste echte Panamees, groot is zijn naam. Ook daar weer een ditmaal neoromantische kerk, waarin mooie glasramen en mozaïeken te vinden zijn (de mozaïeken beelden eerder volksverhalen af dan liturgische taferelen uit het Oud of Nieuw Testament, tenzij we iets gemist hebben en Jezus niet enkel op het water liep, maar ook een koorddanser was). Er is in deze wijk zowaar ook nog een (zeer klein) museum, het Museo Africo-Antilliano, dat in een ontheiligd kerkgebouw de geschiedenis brengt van de vele inwijkelingen uit Jamaica en Barbados, die eerst aan de spoorweg werkten en daarna door de kanaalautoriteiten werden aangetrokken. Ze kwamen graag, vanwege de miserie in hun thuislanden, al werden ze lang gediscrimineerd, racistisch bejegend en in ieder geval onderbetaald. Sympathiek museum, dat heel goed verklaart waarom het straatbeeld van Panama aanzienlijk zwarter oogt dan dat van Costa Rica. Terug aan het grote Cinco de Mayo-plein, vanwaar het slechts 15 minuten lopen is naar ons appartement komen we ook een curieuze mural tegen, die nogmaals wijst op de complexe verhouding tussen Panama en de USA, vooral waar het de invasie van 1989 betreft. Alleen is er van historisch besef toch weinig sprake bij de naieve maker, want Bush Senior worden hier zodat alle wandaden aangerekend, inclusief die van Nixon, Reagan en Saddam Hussein. Natuurlijk wel waar dat hij ooit directeur van de CIA was en in die hoedanigheid de werkgever was van de later versmade generaal Noriega. Een besluit over Panama, voor zover wij het op 8 dagen hebben leren kennen, brengen we morgen wel, als we zijn aangekomen in Medellin, Colombia. Weggevertje vooraf: kunst is aan de Panamezen net zo min besteed aan als de Ticos van het buurland Costa Rica. In de bankenwijk kwamen we nochtans het MOMA/PANAMA tegen, maar het bord verborg slechts een kraakpand. Navraag bij een suppoost leerde ons dat het er ooit wel is geweest, maar al een hele poos opgedoekt wegens gebrek aan belangstelling. En toch timmeren sommigen aan de weg - met name de galerie Diablo Rojo, die niet Hazard of De Bruyne voor het voetlicht brengt, maar wel Donna Conlon, voor wie we eergisteren, remember, een lansje braken in het Museo Contemporaneo. In deze kleine galerie (die ons wel een mooie brochure met uitleg van de -Duitse?- curator Jens Hoffmann cadeau doet) zien we twee videos van deze Amerikaanse van Latijnse oorsprong, die inmiddels al 15 jaar in Panama City woont. En jawel, onze eerste indruk was juist, dit is een dame die verwant is met onze eigen Francis Alys en handig laveert tussen poëzie en politiek, met een strookje ecologie toe, maar nooit didactisch, en altijd fijnbesnaard. Een van de werken betreft de gentrificatie van met name de oude stad, Casco Viejo dus, die met veel geld van UNESCO werd uitgevoerd en een fraai stadsdeel heeft opgeleverd (Cfr de laatste foto, wij komen altijd graag terug thuis!), maar anderzijds, keerzijde van de medaille, ook tot gevolg had dat de lokale bewoners de snel stijgende grond- en huurprijzen niet meer konden betalen. En zo is het altijd wat. Maar nu gaan we naar ons laatste diner toe, om daarna nog wat nachtbeelden van Casco Viejo te maken, die we morgen vanuit Medellin zullen posten.
CIUDAD DE PANAMA: dagtrip naar de San Blas-eilanden
De langste dag, maar geen oorlogsfilm: om 5.15 hr am komt chauffeur Gabriel ons afhalen (daarna worden nog 5 anderen, allemaal Spaanstalig en respectievelijk afkomstig uit Costa Rica, El Salvador, Guatemala en zelfs Venezuela, opgepikt) en om 6.45 pm zijn we de laatste die weer aan ons appartement wordt afgezet. Ja, we waren toch van plan 1 dag in te ruimen voor een tropisch eiland, maar we hadden eerst gedacht aan de nabije Pacifico. Maar onze huisbaas Andres bracht ons maanden geleden op andere gedachten: waarom niet naar het semi-autonome gebied van de Yuna (lokale Indianen) gaan, een eilandengroep in de Caraïbische zee, slechts bereikbaar na twee uur eneenhalf rijden en een half uur varen op een woelige zee. Yep, leek ons avontuurlijker, je moet trouwens je paspoort meebrengen om hier toegang te krijgen (en ook 20 usd betalen). Die Yuna blijken overigens hun eigen vlag te hebben, twee zelfs (werelddictator Oostvogels gaat veeeel werk hebben om al die Banderas te verbranden!), en stellen het niet op prijs gefotografeerd te worden (geeft niets, ze zijn er te lelijk voor), maar zijn verder gastvrij genoeg, ttz ze bieden een eenvoudige lunch aan (zit in de tourprijs natuurlijk) op hun door een grote leegte uitblinkend hoofdeiland, dat San Blas heet. Allemaal van mij, denkt The Passenger, die enthousiast in een hangmat wipt en nog wat Tolstoj consumeert (praten met de 5 andere gasten doen we in ons beste Spaans tijdens de lunch), wat des te aangenamer is omdat er op grond van een stevige zeebries op San Blas werkelijk een perfecte temperatuur heerst, zonder de broeierigheid van de rest van het land. Maar waar houden die Yuna zich verder eigenlijk mee bezig? NIETS is hier, afgezien van wat bootjes, onze eigen op het eerste gezicht niet zo heel zeewaardige lancha, palmbomen en een vervallen aanlegsteiger (het was dus een wet landing). Anderzijds is er ook niets dat de paradijselijke rust kan verstoren, of het moesten overvliegende pelikanen of een neerstortende kokosnoot zijn, die je gerust een hersenschudding zou kunnen bezorgen. En er staan enige tenten, want je kan hier dus komen kamperen, voor zover je elk modern comfort kan missen. Verrassing daarna, als we naar een piscina Natural worden gebracht. Effectief heel merkwaardig, een plek midden in de zee waar je gewoon kan rechtstaan, hoe kan dat nu? Het komt door een lokale zeebeving lang geleden, die een stuk zeebodem naar omhoog stuwde. Nog een ander even paradijselijk eiland wordt een uurtje aangedaan, en dan is het hoog tijd terug naar Panama City te rijden, waar de zon ons reeds tegemoet schijnt. Nog 1 dag te gaan!
