Born on The Bayou, zingt John Fogerty van CCR, al was hij bijlange geen zuiderling. Wij ook niet, maar John en wij kunnen goed doen alsof en koesteren een diepe liefde voor dit geheimzinnig gebied, dat we op deze mooie dag (tot 19 graden op de warmste uren, maar fris voordien en daarna) op drie verschillende wijzen gaan ontsluiten: wandelend, rijdend en varend. Eerst langs het VISITOR Centre van Atchafalala Basin, waar een videofilmpje draait dat typisch besloten wordt met See you later alligator, waar een spectaculaire muurschildering hangt (foto 1) en waar men ons de wandelingen van de streek toont. Maar doe een oranje hesje aan, zegt de ranger, want het is hunting season (de T spreken ze niet uit zodat het als honey season klinkt) and you dont want to be mistaken for a deer. Hoezo, een hert op twee poten? We hebben al een roze trui aan, dat moet volstaan. Of zouden de jagers dat aanzien als een holebi-hert? Nu, we horen daadwerkelijk wat schoten in de verre verte, maar komen op onze langdurige W26 (Indian Bayou Loop, twee uur eneenhalf, we zijn na enige rijdagen toe aan wat beweging) verder enkel enige ruiters met honden tegen, waarmee we een praatje slaan. Daarna is het tijd voor een kleine verkenning per wagen, waarbij we stuiten op immer fraaie bomen (met Spanish moss niet zelden aan hun takken - de slimme Henry Ford loet dat verzamelen en gebruikte het als stoelvulling voor de eerste Ford Ts) en kleine nederzettingen, waar in het weekend onveranderlijk gemusiceerd wordt (maar het is zydeco, en die trekzakmuziek werkt snel op onze zenuwen, er staat ook maar 1 modern zydeconummer op onze roemruchte Southern Passenger playlist). En natuurlijk op de Bayou en de Swamp, het verschil is dat in de Bayou het water stroomt en in de swamp niet, dat is een stilstaande plas). Kan je allemaal beter bekijken vanop het water, wij nemen de Swamp Tour van 90 minuten van MacGees tussen 3 en 4.30 pm. Een air boat ride had ook gekund, maar daar lijkt het ons niet warm genoeg voor, das meer iets voor in The Everglades. Rustig varen met uitleg van de kapitein heeft zijn charme, en we weten ook enkele Blue Herons en Gators te bespeuren, cfr de fotos. Dat je hier alligators ziet is niet zo verwonderlijk, want er zijn er ongeveer 2 miljoen, dat is dubbel zoveel als dat er in Louisiana mensen wonen. Er mag dan ook op Gators gejaagd worden, maar enkel in september (dat is dus de ideale vakantiemaand voor alligators). De gids heeft ook interessante verhalen te vertellen over het verschil tussen Creolen (de nazaten van de oorspronkelijke Franse of Spaanse kolonisten) en de Cajuns. Cajun is een Engelse verbastering van Acadian, en de Acadians waren Franse hugenoten die om godsdienstvervolging te ontlopen naar Nova Scotia (Canada) uitweken. Maar dra waren daar de Engelsen de baas en die waren de Acadians/Cajuns ook liever kwijt dan rijk. Zodat een groot gedeelte van hen de wijk nam naar Louisiana waar immers ook Frans gesproken werd. Toch werden de Cajuns ook hier als tweederangsburgers beschouwd door de Creolen, maar ze mochten blijven, en er is nu nog altijd een cultureel verschil tussen beide groepen (naar het schijnt ook merkbaar in de bereiding van gumbo en jambalaya, toe maar al). Op het einde van de rondvaart nemen we de waterautosnelweg tussen Highway 10 die via twee bruggen over Bayou Teche loopt, een mooi staaltje engineering. Ja, we hebben die druk fotograferende Chinezen maar van boord gekieperd, want met hen kunnen we toch niet praten. Maar wel met de bazin van Chez Jacqueline, waar we aansluitend gaan eten. Jacqueline is nu 75 en al 50 jaar in Louisiana, maar ze spreekt nog altijd Engels met een accent, en met ons graag Frans. Werkelijk waar, zelden of nooit hebben we zo goed gegeten als hier. Op zn Frans, jazeker, Oeufs Parisiennes & Lapin Chasseur maar wel gekruid op zn Cajuns. Als ze zondags niet gesloten zou zijn, kwamen we morgen terug. Want naar Freds Lounge (info voor Dre) moeten we niet meer gaan. Het muziekcafe bestaat nog wel, maar Freds weduwe Tante, die in 2006 nog zo stoer met een heupfles whiskey rondliep, behoort niet meer tot de levenden, en dan kan het niet meer hetzelfde zijn. Al schijnt ze volgens voodoo-gebruik nog wel rond te spoken, she walks on guilded splinters! (Dr John, natuurlijk ook aanwezig op de Southern Passenger playlist).
AMERIKA 2019: Nottoway Plantation & Baton Rouge Louisiana State Capitol
Een daad van nostalgie: net zoals in 2006 een nacht doorbrengen in Nottoway Plantation. Weliswaar gisteren aangekomen in de regen, maar nu zijn zonnige dagen en steeds hogere temperaturen (eindelijk!) aan de orde, zodat we s morgens nog wat blijven rondwandelen op het domein. Nottoway was het droomhuis van Mr. Randolph van Virginia, die in Louisiana eerst succesrijk was met katoen, en daarna overschakelde naar nog lucratievere suikerwinning. Dan heb je een huisje verdiend, maar toen kwam de burgeroorlog. Randolph was tegen, omdat hij terecht niet geloofde dat het zuiden een oorlog tegen het geïndustrialiseerde noorden kon winnen, maar toen Louisiana zich bij de Secessie aansloot wilde hij niet achterblijven en steunde de Confederals met hart en ziel, en 3 zonen in de strijd, waarvan 1 overleed. Randolph kwam in nauwe schoentjes en moest naar Texas verhuizen om zaken te kunnen blijven doen, terwijl zijn vrouw en een paar dochters achterbleven op Nottoway teneinde te vermijden dat het domein in beslag zou worden genomen door The Union. Moedige dames! Het lukte ook, maar na de oorlog moest Randolph persoonlijk op bedevaart naar Washington DC om gratie af te smeken van de nieuwe president Andrew Johnson. Die kreeg hij, na betaling van een hoge belasting. Dit alles komen we te weten in een aardig filmpje in het Movie Theatre (was dat er in 2006 ook al? Kunnen we ons niet herinneren). Maar misschien nog het meest herinnerenswaardig aan Nottoway: de schitterende eikenbomen, wat een joekels (we zullen er komende maandag vast nog zien als we nog een paar plantages aandoen als laatste stop voor New Orleans). De hoofdstad van Louisiana is Baton Rouge, zo genoemd omdat de eerste Franse kolonisten hier een rode totempaal zagen staan, ter afbakening van het jachtgebied van een Indianenstam. Geen interessante stad, maar toch voorzien van een mooie moderne kerk met heel aardige glasramen. Die zijn we maar per toeval tegengekomen, onze bestemming was het Louisiana State Capitol, een art deco-toren met een panoramisch terras, waar je van een fraai uitzicht kan genieten. Zeker even interessant is echter de statige lobby, voorzien van murals met de Godin van de wijsheid bovenaan, die de kamerleden en senatoren van de staat moet bijstaan. Twee boeiende figuren hier. Het standbeeld is van Jean Baptiste Le Moyne, sieur de Bienville, de eerste gouverneur van Frans Louisiana in de eerste helft van de 18de eeuw. Die mens had het niet onder de markt, want toen hij meer kolonisten vroeg stuurde Frankrijk hem eerst edellieden die te lui waren om te werken of te dom om te helpen donderen en daarna een stelletje rifraf, tuig van de richel zeg maar, waarmee hij ook niets kon aanvangen. Bienville stopte er uiteindelijk mee in 1743 en zou Frankrijk nooit meer verlaten. De andere hoofdfiguur is Huey Long (1893-1935), een populist avant la lettre die de meest flamboyante gouverneur van Louisiana was. Hij was de Donald Trump van zijn tijd, die oppositie voerde tegen Roosevelt, zelf president wou worden (hij schreef zelfs een boek waarin hij zichzelf als president opvoerde) en een boontje had voor de law and order die Mussolini in Italië klaarmaakte. En dus werd hij gehaat door velen, al kon het volk hem wel hebben (dit gebouw werd overigens onder zijn bewind gebouwd). En dus ook vermoord, in 1935. Maar door wie? Officieel door een dokter Weiss, die meteen door Longs maffia-lijfwachten (want Long vertrouwde zijn eigen politie niet) werd neergeschoten (32 keer, om zeker te zijn!). Dat is de officiële versie, maar er bestaan ook talloze samenzweringstheorieen, zoals dat steeds het geval is met moorden op hooggeplaatsten in Amerika. Eentje vermeldt zelfs Roosevelt als opdrachtgever van de moord, allez, zo een brave mens! Ze worden ons opgedist door een werkelijk fantastisch leuke gids, een showman van de eerste orde, very entertaining! Ja, we zijn blij dat we een paar uur in Baton Rouge hebben doorgebracht. Maar nu zitten we voor 3 nachten in Breaux Bridge, centrum van de Bayou met Creoolse en Cajun-inslag. Waarover meer de komende 2 dagen. Voorlopig volstaan we met een goed eetmaal, de nationale schotel crawfish voorafgegaan door gator bites. Wel ja, het mag al eens omgekeerd zijn dan in: Polk Salad Annie, The Gators ate your granny (natuurlijk ook een song die niet ontbreekt op Southern Passenger!).
In Natchez waren we in 2007 ook al even, met Dre. Het is het Doornroosje van Mississippi, geheel ingeslapen en terend op een rijk verleden van veelal katoenhandelaars wier Plantations doorgaans in Louisiana lagen. Frans, Brits, Spaans, weer Brits en dan Amerikaans bezit, lees d3 tekst op foto 2 maar, het is een boeiende geschiedenis. Waarin de slavenhandel, wat had u gedacht, natuurlijk centraal stond. Natchez had, na New Orleans, de grootste slavenmarkt van Amerika, en wat we niet wisten is dat zelfs zwarte freemen, want die bestonden ook (vrijgelaten door goede meesters) niet zelden slaven hadden - zozeer was het systeem ingeburgerd in de maatschappij. En indien die freemen op familiebezoek gingen naar het Noorden, moesten ze oppassen niet door slavenhandelaars gekidnapt te worden - cfr de waarschuwing in een krant van Boston, en cfr de film Twelve years a slave, die deze problematiek als uitgangspunt had. Wij verblijven hier 1 nacht in de Oak Hill B&B, bij Doug, die alles van The South afweet. Zijn huis is ook geklasseerd en kan bezocht worden, wij kunnen als gast natuurlijk gratis een paar fotos nemen, en hebben de verdieping boven geheel voor eigen gebruik. Aan de tafel van de foto zijn we nochtans niet alleen voor het ontbijt. Een bejaard koppel uit Arkansas, maar ook Jorge, een vriend van Doug, die eigenlijk van Columbia is. Hij kwam in Miami terecht om La Violencia te ontvluchten en dreef er een zaak in Chinaware, maar toen kwam, niet lang na Katrina, orkaan Irma op Miami af. De schrik zat er goed in, en The Weather Channel dreef de spanning op (erger dan Katrina! Uiteindelijk bleek dat niet zo te zijn, het werd geen direct hit). Gevolg was dat stapels inwoners van Florida westwaarts vluchtten, ook Jorge en zijn vrouw, maar zij konden geen onderkomen vinden want alle hotels en motels waren volgeboekt. Tot ze Natchez bereikten en bij Doug terechtkwamen. Een en ander beviel Jorge dermate goed dat hij een huis kocht in Natchez en hier zijn zaak heropstartte. Hij kwam in de lokale krant als orkaanvluchteling en iedereen groette hem op straat, wat natuurlijk niet zo was in Miami, waar je anoniem bent. Wat een verhaal. Maar ja, The South weet wat gastvrijheid is. Al gaat het er wel allemaal een pak trager. De mensen bewegen langzaam, en ze spreken nog langzamer, met die befaamde Southern drawl. Dat merk je ten overvloede in de drie iconische huizen die wij vandaag met een combiticket bezoeken. Je mag er binnen niet fotograferen, maar of het nu Longwood, Stanton of Rosalie is, je moet telkens een uitleg ondergaan die langer duurt dan in het Noorden (in Stanton is iedereen bovendien in 19de eeuwse klederdracht uitgedost). Het zijn natuurlijk fraaie huizen, daar niet van. En je hoort wel eens rare dingen. In Stanton hangt een kopie van Rafaël, waarover de wetenschap verdeeld is: heet die nu Madonna with child or Madonna with chair (omdat Jezus halvelings op een stoel zit). Zegt onze begeleidingsdame: I consider it my lifes mission to find out which title is correct. Maar mens toch, denken wij. Rafael schilderde voor opdrachtgevers, die altijd hetzelfde vroegen. Tuurlijk dat de prins van de renaissance er dan al eens een stoel bijschilderde, teneinde niet in slaap te vallen door altijd exact hetzelfde te moeten doen. Maar met titels was die mens verder niet bezig hoor (met niet zo propere meisjes wel, zodat hij jong overleed aan syfilis). Deze anekdote doet ons denken aan alweer een nummer van onze Southern Passenger playlist: Rednecks (Randy Newman), met als geweldig refrein: We are rednecks (x2), we dont know our ass from a hole in The ground, We are rednecks (x2), we are keeping The Niggers down. Neen, hier leven niet de grootste intellectuelen van Amerika, maar Natchez, waar de gewone huizen, alsmede de katholieke kerk en een bandstand aan het water, eigenlijk even bekoorlijk zijn als de grote tourhuizen, om van de bomen nog maar te zwijgen, blijft wel een verplichte stop op de route richting New Orleans. Waarna we twee uur te rijden hebben, en onszelf alweer een eargasm bezorgen. Want we zijn erin geslaagd nu toch A real mother for ya in de beste versie van Texaan Johnnie Guitar Watson op spotify te vinden! Bliss! Meteen op Southern Passenger gepleurd natuurlijk, onze lijst bevat nu 150 nummers, grrrroovy!
De B&Bs van The South zijn dotjes hoor. Ja, de kamers zijn redelijk eenvoudig, maar The Corners, onze B&B in Vicksburg, MS is een prachtig huis+tuin met een pedigree tot in de 19de eeuw en een aardige gastvrouw, Macy, intussen ook gepensioneerd. Een vorstelijk ontbijt wacht ons om 9 hr (vast uur, Macy wil uitslapen), dat is dus na de yacuzzi, want die hebben we ook in onze badkamer, en dan aan tafel wat babbelen. Macys echtgenoot, ook een Joe, krijgen we niet te zien, maar hij blijkt een grote Trump-fan te zijn, zoals zovelen in The South. Wij uiten enige bedenkingen over Trumps belachelijke persoonlijkheid en daar is zij het helemaal mee eens: sure, he is a Dick and an ego-maniac, whereas Obama was civilised and humble, maar, voegt ze eraan toe: hoe kan je Trump zijn beleid haten? We hebben allemaal meer geld, de economie doet het prima, hij heeft het goed gedaan en houdt zijn beloften. Ja, zeggen wij, maar dat deed Hitler ook, die heeft ook alle beloften van Mein Kampf ingelost, dat is geen argument. Dont let my husband hear you, zegt Macy. En, zegt ze nog, dat hele impeachmentproces van de Democraten, die daar al 3 jaar mee bezig zijn, is toch dikke flauwekul. Wij denken dat Macy de mening van velen in Amerika vertolkt en we kunnen haar ook wel enigszins volgen, zeker waar het die impeachment-procedure betreft. Enigszins hé, niet overdrijven. We blijven nog een halve dag in Vicksburg, een voormalige havenstad, kan je zien aan de typische boten op de Mississippi. Leuke murals aan het waterfront ook, waarop je o.a kan zien hoe vroeger, toen er nog geen bruggen waren, de rivier werd overgestoken in een combi van boot en trein, merkwaardig. Ja, oma, de Amerikanen kunnen alles, het is waar. En nog wat Blues natuurlijk, de lokale held is Willie Dixon, wiens songs door velen werden gecoverd, waaronder The Stones en Eric Clapton. Maar de reden dat mensen naar Vicksburg afzakken is toch vooral het lokale Military Park, dat na Gettysburg, Pa (dat wij in 2013 bezochten) de belangrijkste Civil War-site van Amerika is. Het is ook erg goed gedaan: een sprekend filmpje van 20 minuten in het VISITOR Centre en daarna een self guided rondrit met de eigen auto, een tour van 20 km die je afwisselend bij de zuidelijken en de noordelijken brengt, als was je Buster Keaton in The General zelve. Onderweg memoriaals in alle maten en gewichten (per staat) en een versterkte kanonneerboot voor anker, allemaal voortreffelijk gedaan. En overal verduidelijkende plakkaten zoals die over de migranten op die boten, ook dat is merkwaardig. Maar was die burgeroorlog nu nodig? Waarschijnlijk wel, maar niet uit nobele bedoelingen. De Union was uit mekaar gevallen met 11 afgescheurde Staten, dat konden de Noordelijken niet hebben. En het zal wel zo zijn dat sommige politici echte abolitionisten waren met een moreel kompas, maar de meesten maakten zich zorgen over het feit dat gevluchte slaven in het noorden de arbeidsmarkt verstoorden, en zich bovendien voor een centje door slimme fabriekseigenaars lieten betalen om stakingen te breken. Wat in geen enkel geval nodig was, waren de drie pogingen van de Noordelijken om het versterkte en op een heuvel gelegen Vicksburg te veroveren. Driemaal mislukt, ten koste van duizenden doden. Pas daarna besloot generaal Ulysses Grant tot een uithongeringsbeleg. Dat lukte wel, de verdedigers van de stad die de Mississippi controleerde stierven bij bosjes aan malaria en difterie en moesten zich uiteindelijk uitgeput overgeven. De stroom was nu van The Union, en het front tussen Texas en de dissidente Staten ten oosten van de Mississippi was gesplitst, en die klap zouden de zuidelijken nooit meer te boven komen. Allemaal interessant, maar nu moeten we naar Natchez, waarbij we de Natchez Trace Parkway van verleden week even terugvinden, een blij weerzien. En we zijn op tijd in Natchez, waarover morgen meer, om nog een verdienstelijke zonsondergang aan The Mighty Mississippi mee te pikken en vervolgens heel goed te gaan tafelen (op aanraden van onze Innkeeper Doug) in Restaurant 1818 van The Monmouth Historic Inn, dat tegenwoordig tot The Small Leading Hotels of The World behoort. Yummie, maar onze eigen B&B, zie morgen, is ook OK hoor, en veel goedkoper.
De weerberichten kloppen hier altijd. Nadat wij ons zo lang mogelijk hebben verschanst in onze warme kamer moeten we om 10 hr toch buiten: het is -8 Celsius (MIN 8!) en het voelt nog kouder aan door de noordenwind (wel terug zonnig na wat sneeuw vannacht). Trump heeft gelijk, die klimaatopwarming is dikke flauwekul! Serieus, zelfs de locals zeggen dat deze temperatuur voor medio november niet normaal is, en het zal gelukkig niet lang duren, vanaf morgen is enige opwarming weer aan de orde. Intussen: leve de stoelverwarming in autos! We moeten vandaag behoorlijk wat afstand afleggen (geen enkel probleem met onze Southern Passenger playlist die van aard is zowel Sam Philips als de verenigde zwarte bluesgoden jaloers te maken), maar tijd voor twee alweer iconische stops is er wel. De eerste is literair van aard (wat een fraaie parking trouwens!): Rowan Oaks is het huis van de grote schrijver William Faulkner (ja, nog groter dan Philip Roth) die hier eigenlijk permanent leefde, behalve in de periode dat hij om den brode scenarioschrijver was in Hollywood (eenmaal werd hij afgedankt door Hitchcock, die duidelijk meer van schilderkunst dan van moderne literatuur afwist). Faulkner was ook zo lief de vorige bewoners van zijn huis in zijn romans in te schrijven, en hield zich verder buiten schrijven bezig met zijn paarden en met wandelen. Maar lawaai mocht er niet gemaakt worden, anders kon meneer niet schrijven (een zware opdracht voor zijn vrouw en dochter). Volgens Philip Roth, we hebben het net gelezen, schreef Faulkner met As I lay dying de beste Amerikaanse roman van de eerste helft van de twintigste eeuw. Kan er nooit ver naast zijn, al zouden wij zelf Hemingways The Sun also rises die bekroning geven, en van Faulkner vinden we The Sound and The fury zijn allerbeste roman. Enfin, een grote was Faulkner sowieso en dat hij niet bepaald geld teveel had blijkt uit de binnenhuisinrichting, die alles behalve weelderig is. Maar hij mocht zich wel verheugen in een aangename natuur om hem heen. Daar kan je nu nog van profiteren: we maken de korte wandeling Bailey Woods Trail, heel mooi en versierd met plakkaten van de Universiteit van Mississippi (die ook het huis van de schrijver uitbaat). En waarom heette die slang nu Penelope? Ha, omdat Faulkner even goed vertrouwd was met de Odyssee als met Shakespeare natuurlijk. En verder zuidwaarts rijden we, maar het weigert vooralsnog warmer te worden, we blijven onder nul. Dan maar warmte zoeken bij de Blues, zoals de niggers van vroeger, die zich het pleuris moesten werken op de katoenvelden van de Mississippi-delta. Ja, in dit vlakke land werd de Blues geboren, en rondom Clarksville (maar ook Tunica op de kaart is ons bekend: van Tunica Motel, een uitmuntend nummer van Tony Joe White, het staat op onze Southern Passenger playlist!) zijn er interpretatieve bluesmusea bij bosjes, maar het beste, want modernste, is sinds 2008 toch het B.B.King Museum in Indianola dat niet alleen alles over de baas van Lucille vertelt, die bescheiden begon als tractor-chauffeur op de katoenplantage van een zwarte eigenaar (hij moest er wel Mister tegen zeggen, maar het was een goeie baas), maar ook over de levensomstandigheden in de Delta zelf. Knap hoor. B.B.King maakte het in Memphis, en werd een internationale bekendheid met The thrill is gone in 1970, maar bescheiden bleef hij altijd, geen Graceland voor hem. Wel een eigen opnamestudio, en het bezoek van U2 in 1988, voor de Rattle and Hum-film. Kostelijk moment hier op video: B.B die tegen Bono zegt dat hij eigenlijk niets van akkoorden afweet (ha nee, die oude bluesmannen speelden allemaal op gevoel, Bonnie Raitt legt het goed uit op de Lucille talks-foto). En Bono, duidelijk bedremmeld naast een King te staan, terwijl hij toch zelf ook geen bedelaar was, die antwoordt: euh...geen probleem, The Edge zal dat akkoordengedoe wel regelen. Mooi allemaal, heel mooi, we zijn weeral ontroerd. Eindelijk ook geleerd waar de naam Lucille voor alle gitaren van King vandaan kwam, zie foto en nee, het was geen liefje van hem. Knappe concertfragmenten in dit museum ook, en een schilderij in de gift shop dat zowaar door een Belg is gemaakt. Al hebben wij nooit van die meneer Le Roy gehoord. King ligt achter het museum ook begraven, hij werd 90 (1925-2015), en wel op veel eenvoudiger wijze dan de familie Presley op Graceland. Typisch, zwart of blank, het is toch nog altijd niet hetzelfde in Amerika.
AMERIKA 2019: Memphis, TN (2): Sun Studio & Graceland
Het wispelturige klimaat blijft ons verbazen. Gisteren, zondag, was het 19 graden en zonnig, vandaag was het hondenweer met veel wind en regen en alsmaar kouder, vannacht gaat het vriezen en sneeuwen, en morgen komen we niet boven de -2 Celsius uit. Waarna het weer warmer wordt. Geen wonder dat er zoveel maffe Amerikanen zijn, dat komt door het weer dat hun brein verwart! Nu, wij laten ons niet van de wijs brengen, de twee activiteiten van vandaag hebben geen goed weer nodig. De eerste is veruit de leukste: Sun Studio, waar radio-ingenieur Sam Philips de rockn roll uitvond vanaf 1952. Zijn grootste ontdekking was volgens hemzelf HowlinWolf, volgens de rest van de wereld eerder Elvis Presley natuurlijk. De jonge Elvis zakte nochtans voor zijn eerste test, hij zong een ballade en Philips stond erom bekend een hekel aan ballades te hebben. Maar de tweede, Thats Allright mama, was wel prijs. Speel dat eens een beetje rapper, kid, zei Philips, en toen Elvis dat deed en misschien vant verschieten wat rare heupbewegingen begon te maken, was The Pelvis geboren en legde Philips Elvis snel een driejarig contract voor. Dat na 17 maanden voor een recordbedrag werd overgenomen door RCA. Maar dat is maar het topje van de ijsberg, want ook Jerry Lee Lewis, Johnny Cash, Ike Turner, Muddy Waters, B.B.King, Carl Perkins en Roy Orbison (die snel opstapte omdat hij van Philips geen ballades mocht zingen). Onze gids vertelt op een 40 minuten-lang bezoek vele leuke anekdotes, en in de Heilige Graal (de eenvoudige studio zelf) horen we vele authentieke opnames, die we wat graag meezingen - zoals iedereen trouwens. Tofkens, en dat vond ook U2, die hier in 1988 samen met B.B.King een deel van Rattle and Hum kwamen opnemen. Overigens kwam de oude Jerry Lee Lewis, nu 84, hier verleden jaar nog eens gedag zeggen, dixit onze gids, en hij bracht...Mick Jagger mee. Twee liefhebbers van jonge vrouwen! Hoe dan ook, Sun is het Mekka van Memphis.
Wie niet meer zal langskomen is Elvis. Al is ook Graceland uiteraard een bedevaartsoord, zij het gelukkig vandaag minder druk bezocht dan anders, ongetwijfeld te wijten aan het rotweer op deze Veterans day (zoals ze in Amerika 11 november noemen). Het zou gek zijn Graceland over te slagen als je in Memphis bent, but we are not impressed. Let wel, Elvis jonge jaren vallen ook in onze smaak en het was een groot performer, maar dat is allemaal nog geen reden voor een heiligverklaring, die hier veelal aan de orde is. We zien alle benedenkamers, incl de slaapkamer van Elvis ouders (die van Elvis zelf is uit respect niet bezoekbaar), de TV-zaal, de speelzaal en de vreemde jungle room. En verder veel fotos en home movies waarin dochter Lisa Marie de hoofdrol speelt. Maar we horen niets over Elvis vreemde gedragingen die toenamen tijdens de Las Vegas-jaren en hem zijn huwelijk met Southern Belle Priscilla kostten. Kom, nog even in de regen naar Presleys privé-vliegtuigen gaan kijken en onze eer bewijzen op het kerkhof (grootmoeder Minnie Mae overleefde iedereen) en we zijn rond met dit verplicht nummer. En nu moeten we vroeg gaan slapen, want morgen is The entire region on The receiving end of a bone-chilling blast of cold air, luidens The Weather Channel. En daar kan Mister OOSTUOGOLF, zoals het op onze laundry bag staat (we hebben vandaag een boel kleren laten wassen), niet goed tegen, maar geen nood, we hebben zelfs stoelverwarming in de wagen en overmorgen wordt het alweer aanzienlijk minder koud.
AMERICAN MUSIC 3: Al Greenâs Tabernacle Church (gospel), Stax Museum (soul), Rum Boogie on Beale Street (Blues)
Muzikale zondag, in drievoud! Maar omdat het zondag is gaan we eerst naar de kerk. Kent u de man op foto 2? Dat is Al Green, die in 1976 zijn wereldlijke soulcarriere opgaf om een eenvoudige kerk te kopen, waarvan hij meteen zelf pastor werd. Kwam niet echt uit de lucht vallen want zijn hit Take me to The river (een van onze lievelingsnummers, die we eerst leerden kennen via prima covers van Talking Heads en Bryan Ferry) heeft al een religieus geïnspireerde tekst. Effectief, Al Green himself, nu een frisse zeventiger, is aanwezig en houdt eerst een bezielde preek waarin hij iedereen aanmaant eerder het goede nieuws van de bijbel te beluisteren, dan het slechte nieuws dat je dagelijks op TV kan horen. Ja, daar kunnen we inkomen. Onlangs zagen we nog een fragment van een politiek debat op CBS waarin de ueberbitch Judge Janine (van Fox Tv) in de clinch ging met leftie Whoopi Goldberg en beide vrouwen binnen de kortste keren mekaar begonnen uit te schelden. Polarisatie in de USA, Al Green daarentegen uses The Bible as his road map. Ja, hij doet maar, wij zijn vooral geboeid door de zoals altijd knettergek opgeklede zwarte vrouwen, het is hier net zo als in New York, waar we al twee keer zo een gospelmis bijwoonden. Bring it on, Al, swingtime! Daarna is het tijd voor soul in het Stax Museum of American Soul Music. Een echte pelgrimstocht voor ons hoor, wij zijn levenslang verknocht aan veel van deze muziekjes. Stax werd gesticht door Jim Stewart en zijn oudere zus Estelle Axton, vandaar de combinaam Stax. Jim, die viool speelde, wilde eigenlijk country & westernster worden, maar dat lukte niet. Geïnspireerd door het succes van Sam Philips Sun Studio (zie morgen) werd hij dan maar in 1957 producer en dat lukte wonderwel op grond van het verzamelde muzikale talent van zovele zwarten, al waren er ook witten bij, zoals Steve Cropper, de gitarist van het huisorkest Booker T and The MGs. Er wordt hier goed uitgelegd dat Stax Soul steunde op drie componenten: de kerk en haar gospel, country and Western en The Blues. Vooral dat laatste element maakte de Stax Sound minder gepolijst dan die van de grote concurrent uit Detroit, Tamla Motown. En door een handige deal met Atlantic Records werd Stax in no time een grote player, maar dat luidde meteen de ondergang in. Want wie groot wil zijn moet groot investeren, en toen er een zakelijk conflict ontstond tussen de oorspronkelijke eigenaars en mede-eigenaar CBS kwamen er financiële zorgen, nog vergroot door de geldhonger van nieuwe sterren als Isaac Hayes, wiens vergulde Cadillac hier een pronkstuk is. Stax kwam in cash flow-problemen en vroeg het failliet aan in 1974, het gebouw werd verkocht voor....10 usd aan een kerk. Gelukkig stichtten nostalgici in de jaren 90 de Soulsville USA non profit organisatie, die erin slaagde van het verkommerde huis een museum te maken, dat vol staat van bios van de grote figuren, zoals Otis Redding en zijn begeleidingsgroep The Bar Kays, die in 1967 omkwamen in een van de vele vliegtuigongelukken die de showbiz toen teisterden. Plus een dansvloer, waar je gebeurlijk kan meedansen op de onweerstaanbare videomuziekjes ervoor. En een heuse muziekstudio, waar je diverse opnames op de koptelefoon kan beluisteren. Allemaal goddelijk goed, als u het deze muziekliefhebber vraagt, en alweer inspiratie opgedaan voor een uitbreiding van onze Southern Passenger playlist. Deel 3 van dit muzikaal verhaal wordt geschreven in Beale Street, zoiets als Broadway in Nashville, maar allemaal een beetje groezeliger zoals alles in Memphis groezeliger is. Overdag al een levendige plek en slogans als Put some South in your mouth & Pork with an attitude, daar hebben wij wel oren naar. Wij kiezen Rum Boogie Bar uit om eerst chicken strips with Fries and some beers te nuttigen (geen wijn hier, het gaat er ruiger aan toe) en vervolgens anderhalf uur te luisteren naar de Memphis All Stars. Onderschat deze jongens niet! Ze hebben in jongere tijden allemaal samengespeeld met bekende namen als Solomon Burke, Dr. Feelgood en Albert King, en de lead gitarist, die ook prima mondharmonica speelt, heeft zelfs een nummer voor Robert Cray geschreven, horen we. En de gastzangeres, Queen Anne, steekt zowaar de Queen of Soul, Aretha Franklin, naar de kroon, zeker als ze een spetterende versie van Chain of fools ten gehore brengt. Nee, het zijn geen gekken in Memphis, dit is de meest muzikale stad ter wereld. En door al dat moois zijn we onze verkoudheid zelfs totaal vergeten!
AMERIKA 2019: Memphis, Tennessee (1) - focus National Civil Rights Museum
Memphis is een heel andere stad dan Nashville. Veel zwarter, en ook veel groezeliger, al valt het in de onmiddellijke buurt van ons hotel nog wel mee, met een gezellige trolley die doorheen de verder verkeersvrije Main Street loopt. Maar kijk naar foto 4: lijkt wel Berlijn voor de val van de muur, Memphis heeft veel verlaten terreinen en leegstand, en je zou twijfelen hier in de duisternis rond te lopen. Die grauwheid tekent ook de buurt van het Lorraine Hotel, waar diverse soulgroten overnachtten (Wilson Pickett, Aretha Franklin, Otis Redding, Steve Cropper, noem maar op) maar ook Martin Luther King, die in april 1968 de staking van de zwarte jongens van de vuilkar geweldloos kwam ondersteunen. Op het balkon voor kamer 306 werd hij neergeschoten door James Earl Ray (waarvan men zich nog altijd afvraagt of hij door hogere machten betaald werd), en wel vanuit de kamer waar wij foto 8 namen. Het National Civic Rights Museum is een uitmuntend, en bijzonder pakkend museum. De zwarte strijd wordt er in alle details uit de doeken gedaan, inclusief projecties van walgelijke wetten, die zelfs in het o zo tolerante California anno 1906 golden. De zuidelijke Staten spanden natuurlijk de kroon, zelfs tot over de grenzen van de dood heen. En toen weigerde Rosa Parks haar plaats in de bus op te geven (in de nagebouwde bus hoor je heel overtuigend de chauffeur haar aanmanen op te staan voor een blanke) en radicaliseerde de burgerrechtenstrijd. Boeiende items over Malcolm X en de Nation of Islam, en de Freedom Riders uit het noorden, die vooral in Mississippi en Alabama zwaar werden aangepakt, en zeker als ze blank waren (het verhaal werd verteld in de film Mississippi Burning). Je vraagt je af waarom de burgeroorlog werd uitgevochten. Het was de Supreme Court die de fout maakte segregatie niet als anticonstitutioneel te veroordelen, en daar maakte de zuidelijke Staten handig misbruik van. In dit museum ook een andere visie op de Kennedys dan in het JFK-museum in Boston. De president riep gouverneur Wallace van Alabama wel een halt toe, maar voordien hadden hij en broer Robert maar weinig belangstelling voor rassensegregatie, de Russen interesseerden hem meer. Alles in dit museum, vast wel een van de beste in haar soort, is perfect gepresenteerd en ontroering maakt zich ook van meester, als we tenslotte naar kamer 306 en 307 geleid worden, waar King en de zijnen verbleven. Mahalia Jackson zingt op de achtergrond de psalm die King 1 minuut voor zijn dood gevraagd had te spelen, weinigen houden het droog. Dit museum reikt sinds 1999 ook Freedom Awards uit, diverse presidenten mochten er een ontvangen. En Obama heeft hier uiteraard ook een ereplaats, als eerste zwarte president. Donald Trump laat weten niet te begrijpen dat hij niet al lang ook zo een award heeft gekregen. Maar om 20.30 hr is Main Street al volledig verlaten. Nee, het gaat niet zo goed met de stad Memphis, lijkt ons, en dat ondanks haar rijke muzikale verleden (en heden) waarover meer in de volgende blog, en ook morgen.
