|
Een inleiding tot de geschiedenis van 'Van Nu en Straks',
door Louis Sourie
Bespreking: Peter Motte, 515 woorden
"Een inleiding tot de geschiedenis van 'Van Nu en
Straks' " is eigenlijk een dubbelzinnige titel.
Deze literatuurgeschiedenis door Louis Sourie behandelt
eerst de omgeving waarin de ideeën van "Van Nu en Straks" ontstonden,
daarna de gebeurtenissen rond 1883, dan de tijdschriften "Jong
Vlaanderen" en "Ons Toneel", om ten slotte in te gaan op de tijd
dat de Van Nu en Straks'ers geen eigen blad hadden, en vaak in de
"Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle". Pas het laatste hoofdstuk gaat
over "Van Nu en Straks" zelf.
"Inleiding" betekent dus niet alleen dat het boek
de geschiedenis niet tot in alle details behandelt, en slechts een voorzet is
tot verder onderzoek, maar ook dat het de periode behandelt die voorafgaat aan
"Van Nu en Straks", waardoor het een inleiding is tot de
gebeurtenissen met het dat blad.
Ergens slaat die titel nergens op. Beweren dat het louter
een inleidinkje zou zijn, is vooral een bescheidenheidstopos. Toegegeven: als
je die periode echt zou willen kennen, zou je om te beginnen de publicaties
waarover het gaat, moeten lezen. En dat zijn niet alleen de eerder vermelde
tijdschrift, maar ook boeken, zoals bijv. "Hoe men schrijver wordt"
van Stijn Streuvels.
Dit werkje van Louis Sourie - het telt maar 186 p's,
eindnoten en bibliografie inbegrepen - vertelt nauwkeurig hoe de omstandigheden
waren, en wat voor tegenstand de hele generatie van "Van Nu en
Straks" kreeg. Ze worden ook de Negentigers genoemd, omdat ze na de
Tachtigers komen. Ze moesten zich loswrikken uit een vastgelopen literair
milieu. Hun critici keurden zelfs Guido Gezelle af, terwijl hij nu de enige
Vlaamse dichter uit de 19e eeuw is, die nog vaak wordt gelezen.
Opvallend was dat ik Louis Sourie in het algemeen
leesbaarder vind dan August Vermeylen in "Beschouwingen". Vermeylen
was een belangrijk denker, die een grote rol heeft gespeeld in het bevrijden
van Vlaanderen uit limiterende visies, maar sommige passages van hem lezen als
gehakt stro, al kan hij ook meeslepend zijn. Het gehakt stro-verschijnsel doet
zich bij Sourie echter minder voor, en lijkt een hebbelijkheid van de laat
19e-eeuwse schrijfstijl.
Sourie heeft wel zijn onderwerp mee. Door alle tegenstand en
het geruzie tussen Tachtigers en Negentigers, tot in Nederland waar ook de
Nieuwe Gids'ers tegenstanders hadden, zijn er genoeg ingrediënten om er meer
van te maken dan een louter geschiedkundige opsomming van feiten. Er zijn in
die periode nogal wat polemieken over en weer geweest. Dat helpt natuurlijk
beter om een boeiend verhaal te schrijven, dan de soms puur theoretische
uiteenzettingen van August Vermeylen.
"Inleiding tot de geschiedenis van "Van Nu en
Straks" van Louis Sourie is in elk geval een onmisbaar boekje om het
literaire tijdperk van Vlaanderen in de 19e eeuw beter te begrijpen. Dat er soms wat moeilijk door te komen is,
neem je er dan graag bij.
"Inleiding tot de geschiedenis van "Van Nu en
Straks", Louis Sourie, 1942, Kortrijk, Jos. Vermaut, paperback, 186 p's,
22,5 x 15 cm, duidelijk oud exemplaar
tot koop via deze link voor 10 euro exclusief verzendkosten, verpakking inbegrepen,
afhalen mogelijk
|
