24 sept. 2007 Marisol, één van de bedienden van het hotel, had mij verteld van de islas flotante (drijvende eilanden) in het Titicacameer en dat het zeer de moeite waarde zou zijn deze te gaan bezoeken. Dat kan dus vanuit Puno, een stad(je) waar ik in maart ook al enkele dagen geweest was en dat aan het Titicacameer ligt. Ik besloot dus om via Puno naar Bolivia terug te reizen en Uros, de drijvende eilanden, met een bezoekje te vereren. De busreis naar Puno zou ongeveer 5.1/2 uur duren en ik had een busticket gereserveerd voor 12.00 uur, zodat ik nog vóór het donker aan zou komen. (wordt vervolgd)
09 sept. 2007 Aangekomen bij de grens, moesten we allemaal de bus verlaten, om in het douanekantoor uit te checken. Het verliep redelijk vlot en ik was blij, dat ik mijn 90-dagen visum niet had aangezien voor een 3-maanden visum, want de douanier telde even snel alle dagen die ik in Bolivia had doorgebracht. Niet dat het grote problemen had opgeleverd, want je betaald een minimale boete per dag overschrijding, maar ik wilde gewoon geen gezeur.
09 sept. 2007 Gelukkig had ik een dag eerder al een busticket gekocht, want anders had ik niet mee gekund. Prettig om nu weer overdag te reizen; je kunt wat meer zien en genieten van het landschap waar je doorheen kachelt. De bus zou eigenlijk om 08.15 uur vertrekken, maar dat werd bijna negen uur. Ik zat naast Monica, een mooie (jonge) dame uit Arequipa, die enkele dagen in La Paz was geweest. Het is leuk om enkele woordjes Spaans te spreken, want dan kun je wat babbelen, nietwaar? Behalve dat Monica me nuttige informatie gaf betreffende Arequipa, bleek ze ook nog een boek geschreven te hebben. Ze ging er trots op, dat er daarvan zelfs een exemplaar in een museum te vinden is. Het is een boek over een bepaalde onderwijsmethode en het was indertijd haar afstudeerproject. Het eerste deel van de reis ging naar Desaguadero op de grens met Peru. Hier zouden we dan van bus moeten wisselen.
06 - 09 september 2007 Na een goeie reis kwam ik ´s-morgensvroeg aan in de busterminal van La Paz. Tijdens de reis in een zg bus-cama had ik zelfs nog wat kunnen slapen. Mijn reisgenoot wekte mij tegen half zeven, zodat ik kon genieten van het binnenrijden van de stad. Hoewel ik ditmaal vanuit een andere richting kwam dan de eerste keer, was het toch weer spectaculair. La Paz is een giga stad, waarvan het (grote) centrum in een dal ligt en als je dan over de bergrug heenrijdt heb je een geweldig uitzicht over de stad. Gelukkig zat ik aan de goede kant van de bus, om van dit adembenemende uitzicht te genieten.
05 sept. 2007 Later dan gepland, maar tóch ... uiteindelijk Sucre verlaten. Min of meer gedwongen, omdat mijn visum bijna verlopen was en ik dat niet meer kon verlengen. Het viel niet mee, want ik ken intussen best wel veel mensen in Sucre en iedereen wil je goeien dag wensen. Dat is natuurlijk best leuk, maar het zorgde er ook voor dat ik met min of meer pijn in het hart Sucre verliet. Niet voor niets was ik bijna drie maanden hier blijven ´hangen´.
03 september 2007 Het is nu maandagmiddag, ben nog steeds in Sucre en het lijkt wel of ik hier niet vandaan kan komen. Het bevalt me uitstekend, maar toch zal ik morgen gaan vertrekken. Tenminste... als ik ´n bus kan krijgen, die me naar La Paz wil brengen, want daar wil ik nog enkele dagen naartoe, alvorens Bolivia te gaan verlaten. Mijn visum loopt 10 september af en ik kan het niet meer verlengen. Dus eigenlijk moet ik wel... Vanuit La Paz wil ik naar Arequipa in het zuiden van Peru. Hoe lang ik daar zal blijven, weet ik nog niet. Hangt helemaal van de omstandigheden af. Hoogstwaarschijnlijk keer ik daarna naar Bolivia terug. Doordat ik zo lang in Sucre ben blijven plakken, heb ik geen kans gehad om andere plaatsen in Bolivia te gaan verkennen. Het is een schitterend land en ik wil beslist nog wat meer van de cultuur en de natuur op gaan snuiven. Want dat/die is hier giga divers; Alti Plano, bergen, valleien, woestijnen, jungle, regenwoud en nog meer bergen...! Vanwege de diversiteit in de natuur, heb je ook een grote diversiteit in cultuur en gebruiken, wat ook in kleding van de indigenas tot uitdrukking komt. Momenteel heb ik contact met enkele instellingen, om te bekijken wat voor vrijwilligerswerk ik kan gaan doen. Één daarvan beheert een opvanghuis aan de rand van de jungle (Amazonas) en, na hun informatie gelezen te hebben, heb ik hier wel zin in. Een andere instelling is een opvanghuis voor dieren, zoals apen, en ook aan de rand van de jungle maar dan noorderlijker. Ik vind mezelf wel bij de apen passen, dus wie weet ga ik dat ook doen. Ten noorden van La Paz is een gebied dat Yungas heet en dat volgens de informatie, die ik over dat gebied gelezen heb, adembenemend mooi ´moet´ zijn. Hoe de komende weken zullen gaan verlopen, weet ik niet, maar het zal wel even wennen zijn: weer op reis! Ten slotte ben ik al vanaf half juni in Sucre; ruim 2.1/2 maand. De afgelopen weken heb ik, met enkele onderbrekingen, weer Spaanse les gehad. Vooral de werkwoordvervoegingen in de drie (!) verschillende verleden tijden. Uiteraard heb je dan ook weer te maken met de vele onregelmatige werkwoorden, uitzonderingen en andere regeltjes. Het was wel veel en het viel niet altijd mee (om bv m´n huiswerk op tijd af te hebben), maar ik begin er steeds meer zin in te krijgen, want het is een prachtige taal en ik heb me voorgenomen, om er nog veel meer van te leren. Leesvoer heb ik nog voldoende; aantekeningen, korte verhaaltjes, veel kopieën en mijn twee schriften met (werk)woorden en korte zinnetjes. Ik hoef er niet vloeiend in te worden, maar ik wil wel beter kunnen communiceren, dan ik nu doe. Ook leuk is, dat ik enkele zinnen in het Quechua ken. Quechua is de oude Inca-taal en wordt nog steeds door de indigenas gesproken. Niet alleen hier in Bolivia, maar vanaf Colombia tot in het noorden van Chili en Argentinië. Ook heb ik de afgelopen weken enkele keren typisch hollandse kost gekookt; hutspot met hachee en hete bliksem met kippepootjes. De Boliviaanse disgenoten keken eerst raar op, maar lieten het zich goed smaken. Afgelopen vrijdag was er in de Joy Ride Café na de film (Imagining Argentina) een Jägermeister-feest. Heb na de film met een Deen, ´n Amerikaan en 2 Canadese dames zitten babbelen. Later nog met Huascar, Pablo en Alejandra op de patio. De dames (bedienend personeel) liepen in Jägermeister-outfit, compleet met oranje pruik en korte rokjes. Toen Pablo en gevolg naar boven gingen (disco), wilde ik terug naar mijn kamer. In het café stonden twee dames van het bedienend personeel op de tafels te dansen. Toen ze mij zagen, ´moest´ ik tussen hen in. Er zijn ook foto´s van gemaakt en blijkbaar was men verbaasd over mijn dans´kunsten´... Ik vond het wel prima..., maar ben even later toch maar naar m´n kamer gegaan! (Wordt vervolgd)
19 augustus 2007 Eigenlijk had ik morgen (maandag) Sucre willen verlaten, maar ...... ik blijf nog even. Afgelopen week heb ik weer Spaanse lessen genoten en daar wil ik nog ´n weekje mee doorgaan. Bovendien ben ik met een nieuwe weblog begonnen en wel in het Spaans. Hierop staan al enkele Tai Chi Tao en Qi gong oefeningen, maar deze behoeven nog wat aanpassing. Valt niet mee, om oefeningen in het Spaans te omschrijven. Het viel me al niet mee om de choreografie in het Nederlands te omschrijven, maar in het Spaans is toch weer een geheel ander verhaal. Wanneer ik de oefeningen heb opgeschreven, moeten er nog diverse aanpassingen plaatsvinden. Uiteindelijk zal het wel goed komen, denk ik. Ben overigens gestopt met mijn vrijwilligerswerk in het opvanghuis. Dat kostte me gewoon te veel tijd en het schoot niet echt op; je maakt afspraken maar die worden niet nagekomen en om daar een beetje rond te hangen, zonder veel om handen te hebben had ik niet langer zin in. Ik heb het lang genoeg geprobeerd en besloot dat het beter was (en bovendien interessanter), om mijn Spaans bij te spijkeren. Afgelopen vrijdag was er in de Bolivian Spanish School weer een kookavond. Twee (mannelijke) docenten van de school kookten een typisch Bolivaanse maaltijd Pique a lo Macho. Een pittige maaltijd, die ik mij héél goed liet smaken. Er waren weer diverse studenten en docenten en het was een heel gezellige avond. Gisteravond (zaterdag) zat ik in de Joy Ride wat te ´studeren´ en raakte op ´n gegeven moment aan de babbel met ene Oscar, die hier in Sucre voor een jaar werkt op het kantoor van Petrobras, de Braziliaans/Boliviaanse oliemaatschappij. Hij nodigde mij uit om a.s. donderdag naar de Joy Ride te komen, om daar dan zijn verjaardag mee te komen vieren. Hij vertelde erbij dat er een tekort aan mannen was op zijn kantoor...
(wordt vervolgd. het internetcafé gaat nl sluiten en mijn verhaaltje is nog lang niet af of compleet)
12 augustus 2007 Het is inmiddels zondagavond en ik zit in plaats van in het (eet)café achter het beeldscherm. Heb inmiddels ook het verhaaltje ´Que cena ...´ verder afgeschreven. Weten jullie meteen wat ik te eten heb gekregen die avond. Na (weer) een leuke week in Sucre valt er weliswaar het nodige te (ver)melden, maar laat ik mezelf eens beperken. Ik kan van elke dag wel ´n pagina of meer volschrijven, maar de kans is erg groot dat ik dan in herhalingen val. Bij deze mijn ervaringen met het aanschaffen van een nieuwe bril. In Montevideo (Uruguay) was ik mijn bril kwijtgeraakt en sindsdien deed ik het zonder en eigenlijk vond ik het wel best zo. Had tenslotte nog mijn zonnebril (op sterkte), maar om daar nou ´s-avonds ook mee rond te gaan lopen, vond ik iets te veel van het goeie. Door mijn langere verblijf in Sucre, ervoer ik dat het soms lastig was om geen bril te hebben; het zicht veraf is nl beperkt. Ik hoorde soms wel mijn naam roepen, maar door wie kon ik dan weer moeilijk ontdekken. Totdat de (roepende) persoon mij op enkele meters genaderd was. Ook zijn er vele gebouwen in Sucre prachtig verlicht en van veraf kon ik dan de diverse details moeilijk onderscheiden. Met m´n zonnebril lukt dat natuurlijk wel, maar is niet geweldig. Ik was al verschillende keren diverse winkels binnengelopen op zoek naar een montuur. Weinig dat mij aansprak, maar uiteindelijk heb ik dan toch een keuze gemaakt en heb nu een ovaal model. In de winkel, waar ik mijn bril heb gekocht, heeft men geen mogelijkheid voor oogmetingen en dus werd ik naar een oogarts doorverwezen. Ik was benieuwd! De praktijk van de oogarts was op slechts twee blokken lopen en was in een gebouw met meerdere (medische) praktijken. Ik moest op de bovenste verdieping zijn en daar aangekomen stapte ik de wachtruimte van de praktijk binnen. Een vriendelijke assistente legde mij uit, dat ik even moest wachten, want er was nog iemand binnen en ook zat er een vader met zijn zoontje te wachten op behandeling. Intussen werd er een formulier ingevuld en diende ik (vooraf) te betalen. Ik vulde mijn naam in op het formulier en betaalde de Bs. 80,00 (= Eur. 8,00). De vader en zijn zoontje gingen naar binnen en kwamen na ongeveer 20 minuten weer naar buiten. Toen was ik aan de beurt. Bij binnenkomst werd ik heel vriendelijk begroet door de oogarts, die mij uitnodigde om op de (speciale) stoel plaats te nemen. Hij vroeg mij naar mijn beroep en toen ik antwoordde, dat ik ´instructor´ was wilde hij meteen weten waarin. Tai Chi vond ie blijkbaar heel interessant en tevens geruststellend, want hij wilde voorkomen dat hij eventuele claims tegemoet kon zien. Ondanks de overjarig aandoende inrichting van de hele praktijk, bleek deze man (gelukkig) over heel moderne apparatuur te beschikken. In Bolivia ben je daar namelijk niet altijd zeker van. Uiteraard moest ik van een afstand letters proberen te lezen en kreeg daarbij een montuur met diverse glazen op mijn neus gezet. Ook werden mijn ogen dmv diverse verschillende apparaten opgemeten en alles werd in een computer opgeslagen. Als laatste werd nog een oogmeting gedaan, waarvan ik vermoedde dat het om de bolling van mijn ogen ging. Dit vond ik het vervelendste onderdeel van alles. Ik kreeg nl twee druppeltjes vloeistof in mijn ogen en daarna werd er een fel lichtje op/in mijn ogen gericht. Dat was even irritant. Hierna ging de oogarts achter zijn computer zitten en schreef een recept uit, waarmee ik weer naar de winkel terug kon gaan. Alles bij elkaar was ik nog geen half uur binnen geweest en we namen heel vriendelijk afscheid van elkaar. Hoe dan ook, ik had er een goed gevoel over en bij het bekijken van mijn recept voor nieuwe brillenglazen, werd mijn gevoel bevestigd. Mijn ogen waren niet echt slechter geworden en bovendien had deze oogarts in Buenos Aires nog een specialistische opleiding gevolgd. In Argentinië ligt het opleidingsnivo van artsen hoger dan in Bolivia en daar pronkt men dan mee op recepten of op briefpapier. Dus ik weer terug naar de brillenwinkel. Ik had de keuze uit diverse soorten, maar heb gekozen voor standaard glazen en niet voor dubbele, of voor multi-focus. Het recept was zowel voor dichtbij als voor veraf. Heb al eens negatieve ervaringen gehad met multi-focus en m´n bril afzetten, wanneer ik wil gaan lezen, vind ik geen probleem. Inmiddels was het al na achten en de winkeldame verontschuldigde zich, dat het deze avond niet meer zou lukken om mijn bril gereed te hebben. Of ik de volgende ochtend terug wilde komen. Nou, geen probleem. Ik vond alles toch al behoorlijk snel gaan; totaal minder dan 1.1/2 uur! En inderdaad, de volgende ochtend was mijn bril gereed en stapte ik de winkel uit met m´n nieuwe bril. Het belangrijkste was, dat ik weer een heel goed zicht heb. Ook ´s-avonds, wanneer ik geen zonnebril wens te dragen... Misschien zijn er mensen, die willen weten wat het allemaal gekost heeft en dat zal ik nu gaan vertellen. Het montuur was Bs. 80,00, voor de oogarts net zo´n bedrag en de glazen, zoals altijd het duurste, waren Bs. 250,00. Dus in totaal was ik Bs. 410,00 kwijt, omgerekend ongeveer Eur. 41,00. En voor dit bedrag zijn mijn ogen door een oogarts gemeten en nagekeken en heb ik weer een nieuwe bril! Geweldig toch!
Hola Hans. ¿Como le va? ¿Todo bien? Una sorpresa escribirte in Español. ¡Qué buen esfuerzo! Seguramente el idioma es dificil, pero es tán rico y muy interesante. Por eso quiero aprender más para mejorar mi conocimiento. Ahora mi conocimiento del idioma Español es suficiente para los encuentros con la gente y para las clases de Tai Chi Tao. No entiendo ´NIZA´ pero creo que debe ser asi: NIZA > Nice (en Francia) > nice (en Inglés) Mucho gusto y que le vaya muy bien.
06 augustus 2007 Ja, de titel zegt het al: het is me de afgelopen week niet gelukt, om nog wat op mijn weblog te kliederen. Gisteren had ik me voorgenomen, om betijds te gaan eten en daarna de avond te gaan besteden, om mijn weblog bij te werken. Maar helaas (voor jullie dan) lukte me dat wéér niet... Op het moment dat ik wilde gaan afrekenen, kwam er ´n stel mensen binnen die ik via de Bolivian Spanish School (BSS) ken. Zij kwamen bij mij aan het tafeltje zitten en even later kwamen er nog meer mensen bij, die ik nog niet eerder had ontmoet. Om dan weg te gaan, vond ik ook weer geen goed idee. Bovendien was het héél gezellig. We zaten met z´n elven rondom een klein tafeltje en toen er een grote tafel vrijkwam, zijn we verkast. Toen Mechy (één van de docenten van BSS) mij vroeg, of ik nog Tai Chi lessen gaf en ik daar positief op antwoordde, bleken de meesten (maar vooral de dames in het gezelschap) geïnteresseerd en dus moest ik daar uitgebreid uitleg over geven. Morgen (dinsdag) is het goed mogelijk dat de ruimte te klein zal zijn, want de meesten hebben toegezegd te komen. Eerder op de dag was ik ook al enkele mensen tegengekomen, die mij naar mijn Tai Chi-lessen vroegen en ook die zagen het wel zitten, om te komen. Dus wie weet, waar het nog allemaal toe gaat leiden. Ook heb ik ´n hele tijd met ene Hernan zitten babbelen. Hij is afgestudeerd econoom en woont en werkt in Tajira, in het zuiden van Bolivia dicht bij de grens met Argentina waar olie en gas wordt gewonnen. Het is héél interessant om over de politiek en problemen van Bolivia te babbelen. Onder andere ook over het al dan niet verplaatsen van de regering van La Paz naar Sucre. Ikzelf zie dat niet zo gauw gebeuren, maar hij denkt dat dat in de toekomst wel zal gaan gebeuren. Er is een beweging gaande, die vindt dat in de hoofdstad ook de regeringszetel moet zijn. Het was een heel onderhoudend gesprek; hij als voorstander en ik als scepticus. Mijn opmerking dat Sucre véél te klein is, om de regering op te kunnen vangen, wuifde hij weg. Sucre kan uitbreiden, nietwaar. Maar met de hoge bergen rondom, lijkt me dat toch een hele klus. Dat het nog wel jaren zou gaan duren, was hij het wel mee eens. Hernan had via een speciaal (Argentijns) TV-kanaal kennis gemaakt met Tai Chi en Yoga en was daardoor ook geïnteresseerd geraakt in deze tak van sport. Dus daar hebben we ook nog even over gebabbeld. Hoe dan ook, de avond was (weer) heel snel voorbij en met sluitingstijd werden we ´buitengeveegd´. Buiten nog even verder babbelen en daarna (uitgebreid) goeiendag gezegd, waarna ik met Mechy richting mijn hostel ben gelopen. Zij woont daar nl niet zo ver vandaan. Toen ik na het eten nog ´n kop koffie zat te drinken, zag ik enkele mensen in zwart pak en ´oortjes´ in buiten bij de deur plaatsnemen en iemand kwam binnen om een (grote) tafel te bezetten. Even later kwam er een klein gezelschap binnen, waaronder de vice-president van Bolivia, dat hier in de Joy Ride uitgebreid kwam eten. Leuk om dat eens aan te zien en mee te maken. Ik zie Willem-Alexander of Balkenende nog niet zomaar een eetcafé binnenstappen, ook niet mét bewaking...
Vandaag (06 aug.) zijn er grote festiviteiten in Bolivia vanwege onafhankelijkheidsdag, een grote en belangrijke gebeurtenis in geheel Bolivia en dus een Nationale Feestdag. Alles is gesloten; kantoren, winkels, scholen, etc. Ik was dus blij verrast, dat ik een internetcafé tegenkwam, dat open bleek te zijn. Dus maar gauw van de gelegenheid gebruik maken, om even wat van me te laten horen. In Sucre is de gehele binnenstad autovrij, zijn er optochten en zal de president (Evo Morales) een toespraak houden. Al enkele dagen zijn in het centrum oefeningen gehouden door muziekkorpsen en ook parades van militairen en politie. Ik ben dus benieuwd wat deze dag zal gaan brengen. Ik ga zo meteen naar de Plaza, want daar heb ik met enkele (lokale) mensen afgesproken. Bij het openen van mijn meelboks, zag ik dat ik héél veel berichten had gekregen. Ja, dat krijg je wanneer je al ´n tijdje niet meer gekeken hebt, nietwaar... Ook van mensen die ik tijdens mijn reis heb ontmoet, waaronder enkele Zuid-Amerikanen. Het zal nog wel enkele dagen duren, voordat ik iedereen heb beantwoord of kan beantwoorden. Ook wil ik mijn wederwaardigheden van de afgelopen weken nog verhalen op mijn weblog. Dus nog even geduld, ik doe m´n best... Één van de meeltjes die ik kreeg was van Marcel die mij meedeelde dat ik, ondanks dat ik wel betaal, niet (meer) verzekerd blijk te zijn. Gewéldig, nietwaar. En dan te bedenken dat ik ´n héle tijd bezig ben geweest, om een extra verzekering af te sluiten, voordat ik vertrok. Men heeft mij dus intertijd gewoon niet goed geïnformeerd. Dit kost me dus gewoon weer extra tijd, die ik er eigenlijk niet aan wil besteden. Gelukkig kan Marcel mij daarin bijstaan. Maar we zullen wel zien. Nu ga ik eerst naar de Plaza en ga genieten van (weer) een stralend zonnige dag... Morgen zien we wel weer verder. Iedereen heel veel groetjes en all the best.
Dinsdag, 31 juli 2007 Ja, daar ben ik dan weer. Omdat ik van mensen hoorde dat het in Europa niet zo´n geweldig (vakantie)weer is, heb ik enkele krantensite´s bekeken. Overstromingen in Engeland, veel regen in West-Europa, droogte in Oost-Europa en mensen in Zijtaart, die het doen van hun behoeften maar even uit dienen te stellen.... Toch hoop ik dat de meesten, ondanks alles, een prima vakantie hebben gehad of nog tegemoet gaan. Maar niet alleen in Europa is het weer van slag. Het is een mondiaal probleem en ook in Bolivia is het niet anders. Op veel plaatsen is het veel kouder dan ooit tevoren. Gelukkig valt het in Sucre wel mee, ondanks dat deze stad toch behoorlijk hoog ligt (2.800 mtr). In Potosí, op zo´n 150 km afstand en bijna 4.000 mtr hoogte, had men vorige week sneeuw, vorst en temperaturen die véél lager waren dan gebruikelijk. Dit zorgde voor de nodige problemen en vooral voor het arme deel van de bevolking. Deze mensen wonen in hutjes van plaatstaal en karton en de wind waait daar dwars door heen. Begrijpelijk dat deze mensen allerlei kwalen hebben (bv reuma) en dat er ook mensen zijn overleden. Vooral in begin juli, toen er heftige sneeuwval was in La Paz (40 cm!), diverse hoog gelegen steden en dorpen en natuurlijk de Alti-Plano. De kranten stonden er vol van en ook op de TV werd er uitgebreid aandacht aan besteed. Maar afgelopen donderdag en vrijdag was het ook behoorlijk fris in Sucre. Normaal loop ik in T-shirtje en ´n dun jasje, maar nu had ik overdag ook ´n truitje nodig. Vooral de wind maakte het onaangenaam. Gisteren en vandaag is het weer weer heel aangenaam. Vorige week dinsdagavond, na de Tai Chi-les in de Bolivian Spanish School, had ik op de Plaza afgesproken met Pablo en zijn vriendin Alejandra. We zijn ´n hapje en ´n drankje gaan doen en hebben behoorlijk wat af zitten babbelen. Zij hebben enkele jaren terug in Europa rondgereisd en dat is voor Boliviaanse begrippen uitzonderlijk, want het is het armste land van Zuid-Amerika en daardoor is reizen behoorlijk duur en zeker naar Europa. Pablo en Alejandra zijn enkele van de héle leuke mensen, die ik hier heb ontmoet en ik denk dat het me moeilijk zal vallen, om tzt Sucre te gaan verlaten. Ook om na zo´n periode weer op reis te gaan zal even wennen zijn. Maar we zullen wel zien; voorlopig ben ik nog even hier. Woensdag, 25 juli, was er ´s-morgens een hele grote happening op de centrale plaza van Sucre en ´s-middags was het in de stad onwezenlijk stil, vanwege het feit dat (bijna) iedereen naar en rond het stadion was, om de happening voort te zetten. Sucre is de statutaire hoofdstad van Bolivia, maar de regering zit in La Paz. Er is een grote beweging, die graag zou zien dat de regering naar Sucre verhuist, maar of dat dat óóit zal gaan gebeuren is allerminst zeker. Bijna iedereen, die ik hierover spreek, denkt niet dat het ooit zal gebeuren. Bovendien lijkt het mij voor een plaats als Sucre onmogelijk, om de regering hier op te vangen of te huisvesten. Om nog maar te zwijgen over de giga kosten. Voor de economie van Sucre en Chuquisaca (de staat waarin Sucre ligt) zou dat een geweldige impuls zijn, maar in La Paz is een tegenbeweging actief. Begrijpelijk natuurlijk. Hoe dan ook ´s-morgens was er dus een grote mars door Sucre en werden er folders uitgereikt en auto´s en andere voertuigen volgeplakt. Sucre La Capital Plena! ´s-Middags waren (bijna) alle winkels, kantoren, scholen, etc. etc. gesloten en toen ik naar het opvanghuis liep, was het onwezenlijk stil in de straten. Bij het opvanghuis aangekomen, bleek de oudere jeugd met de mars mee te zijn naar het stadion. Slechts enkelen waren achter gebleven en we hebben in plaats van normaal les, bijna twee uur Tai Chi-oefeningen gedaan. Na nog even TV te hebben gekeken, ben ik betijds weer weg gegaan. Protesteren en marsen houden zit de Bolivianen kennelijk in het bloed, want vrijdagsmorgens was er weer een protestmars. Dit keer van de camposinos, die naar Sucre waren gekomen, om (wederom) te protesteren tegen de omstandigheden op het ´platte` land. Omdat men hier vaak onder erbarmelijke omstandigheden leeft, kan ik me dit soort acties wel voorstellen. Of het iets helpt, betwijfel ik ten zeerste. Mijn hotel ligt in het centrum en toen ik met ´n zak was richting wasserette wilde lopen, zou ik tussen de mensen door moeten zien te manouvreren. Ik vond dat niet zo´n geweldig goed idee en dus besloot ik dit maar ´n dag later te doen. Voor mij maakte dat niet zo veel uit en bovendien was het ´n héél stuk rustiger. De vrijdagavond was er in de Bolivian Spanish School een speciale avond. Er zouden drie verjaardagen worden gevierd en als verrassing voor één van hen was er een Mariachi-band, die zeker ´n uur heeft gespeeld. Daarna werd er een typische Boliviaanse maaltijd opgediend en dat smaakte me voortreffelijk. Ik heb zelfs drie keer opgeschept en Mercedes (uit Salta, Argentinië en één van de koks) vond het prachtig. Na nog ´n stuk taart en ´n glaasje wijn, ben ik met enkele anderen nog naar ´n (nieuwe) bar gegaan net buiten het centrum van Sucre. Toen we hier goed en wel waren, begonnen enkele mensen live-muziek te maken. Folkloristische muziek en typisch voor Sucre en omgeving. Héél gezellig, maar toch ben ik tegen tweeën weer richting hotel gegaan. Ik wilde de volgende ochtend niet al te laat opstaan, om eerst naar de wasserette en daarna naar de Mercado Camposino te gaan. Met de lokale (Dodge)bus ging ik daar naar toe. Bus is misschien een groot woord voor dit soort vehikel, maar ik hoefde niet te ´klimmen´, want de Mercado Camposino ligt hoog aan de rand van Sucre. Het is een groot gebied vol met winkeltjes, stalletjes en een grote overdekte hal, waar hoofdzakelijk etenswaren te koop worden aangeboden en waarin ook diverse ´restaurantjes´zijn gevestigd. Ook zag ik hier (halve) koeiekoppen, nog kompleet met huid en haren. Hetzelfde gold voor de staarten. Ik ging eigenlijk, om nieuwe schoenen te kopen, maar dat is me niet gelukt. Niks te vinden in mijn maat. Enkele verkopers wilden me wel een kleinere maat schoenen verkopen, maar ja, daar heb je niks aan. Wel kwam ik terug met nieuwe (leren) sandalen en dat voor een prijs van Eur. 4,00! Rondlopend op en over deze markt kijk je je ogen uit en het was al ´n eind in de middag, toen ik uiteindelijk te voet terugliep richting centrum. Toen ik zaterdagavond over de Plaza richting wasserette liep om mijn was op te halen, hoorde ik mijn naam roepen. Ik stopte om te kijken, wie er mij riep en daar kwam Pablo aanlopen, die mij aan het zoeken was. Hij was al bij het hotel geweest, maar daar was ik niet. Hij nodigde mij uit, om deze avond bij zijn zus te gaan eten en er zouden nog meerdere mensen zijn, waaronder zijn ouders. Je begrijpt, dat dit een hele leuke verrassing was voor mij en ik nam de uitnodiging dan ook graag aan. Pablo zou mij rond half negen op komen halen bij het hotel, want het was nogal moeilijk om de weg uit te leggen; het was nl aan de rand van de stad in een nieuw aan te leggen wijk. Tegen half negen klopte Pablo op mijn hoteldeur en we liepen naar de uitgang. Wie schetst mijn verbazing, dat hij met de motor was. Een off-road nog wel! Met een héél klein zadel. Een helm heb je hier ´niet nodig´, dus dat was geen probleem, maar liever had ik er wel eentje gehad. Niet dat ik Pablo niet vertrouwde, maar het leek me gewoon ´n stukje veiliger. Ik dus achterop en daar gingen we. De straten lopen hier behoorlijk op en het ging toch met ´n behoorlijke vaart. Rijdend over de rondweg had ik een giga schitterend uitzicht over Sucre en ik besfte dat we toch behoorlijk snel waren gestegen. Je hebt dat ín de stad niet zo erg in de gaten. Zeker niet, wanneer je achter op een motor zit en je alle zeilen bij moet zetten om je vast te houden... want dat had ik nauwelijks, maar gelukkig ging alles goed en kwamen we heelhuids aan bij het nieuwe huis van zijn zus en zwager, die er net 2 maanden in wonen. Ik had wel giga koude handen gekregen en ik voelde mijn vingers nauwelijks meer... maar ach, dat mocht de pret niet drukken. Kixe (spreek uit als Kieke, een verbastering van Henrique) had het huis zelf gebouwd met behulp van anderen en het zag er heel goed uit. Hij was er dan ook terecht heel trots op. Langzaam druppelde iedereen binnen (in totaal zo´n 12 personen) en er werden enkele flessen heerlijke Boliviaanse wijnen opengetrokken. De ouders van Pablo waren ook aanwezig en ik heb ´n tijdje met de vader (José) zitten babbelen. Hij vertelde, dat hij met ´n vriend in 1971 door Europa was gereisd en daarbij in een Mini ruim 26.000 km (!) had afgelegd. De Dam-slapers in Amsterdam hadden blijkbaar nogal indruk gemaakt, want de hele familie moest dat verhaal nogmaals aanhoren... Ze waren ook door héél Scandinavië gereisd en daarover raakte hij weer enthousiast. Vooral Finland had nogal indruk gemaakt. Momenteel is hij (mede) directeur/eigenaar van een groothandel in bouwmaterialen in Potosí en hij vertelde dat zijn bedrijf, naast de vele andere producten, zo´n 80 ton (!) kalk per dag omzet. Ik was al tot de conclusie gekomen dat de familie van Pablo niet tot de armste behoorde, maar bij het horen van dit verhaal, kon ik me niet aan de indruk onttrekken, dat men er redelijk warmpjes bijzit. Niet dat daar iets van te merken viel, integendeel. Heel gewoon gekleed, geen dikke auto´s en zeker geen hooghartig gedoe. In die korte tijd heb ik dat wel anders meegemaakt in Bolivia. Op ´n bepaald moment werden we aan de reeds gedekte tafel genodigd en kwam de paella op tafel. Ik liet me deze goed smaken en heb zelfs drie keer opgeschept. Of beter op laten scheppen. De moeder van Pablo vond dat prachtig en genoot ervan; ze vond mij een gezonde eter... Koffiedrinken na de maaltijd is blijkbaar geen gewoonte hier, want ipv koffie kwamen de spiritualiën op tafel: whiskey en singhani, een Boliviaanse soort jenever, dat je drinkt met ijs en Sprite. Ook werd er muziek gedraaid, vooral Argentijnse en Boliviaanse rockmuziek. `N behoorlijke tijd later hebben we afscheid genomen en zijn Pablo en ik naar Carlos en zijn vrouw Pamela gegaan, waar we nog `n afzakkertje hebben genuttigd en hebben zitten babbelen. Carlos had het op `n gegeven moment wel gehad en viel in slaap op de bank. Pablo bracht hem daarna naar bed, maar kwam zelf niet meer terug. Pamela kwam de kamer in en vertelde, dat Pablo naast Carlos in slaap was gevallen. Ze belde voor mij een taxi, die mij terugbracht naar het hotel. Dat kon ook wel, want het was inmiddels al bijna half acht in de morgen! De taxi was trouwens wel hèèl apart; het stuur zat namelijk aan de linkerkant (en dus gewoon voor Bolivia), maar de rest van het dashboard, zoals meters e.d. zat aan de rechterkant. Onder de meters zat een gat waar normaal de stuurkolom zit. Later hoorde ik, hoe dat zo komt. De Japanse auto-industrie exporteert overjarige modellen naar Chili en hier zijn speciale bedrijven, die de complete stuurinrichting ombouwen, maar de rest van het dashboard laten zoals dat is. Deze auto`s worden daarna op de markt gezet in o.a. Chili, Argentina en Bolivia. Uiteraard tegen sterk gereduceerde prijzen. Heel apart, zeker wanneer je dat voor de eerste keer ziet. In het hotel aangekomen, was ik keurig op tijd voor het ontbijt en ik had wel (weer) zin in een hapje en `n bakkie koffie. Heb nog even zitten babbelen met een Zwitser, die hier was tbv een project dat te maken had met chocolade en de productie daarvan. Interessant om te horen, hoe men hier zakelijke dingen aanpakt. Maar daar wil ik jullie niet verder mee belasten... Na het ontbijt heb ik nog even op het dakterras zitten genieten van de zon en daarna ben ik even het bed ingedoken, om rond de middag weer wakker te worden. Mezelf opfrissen en toen weer de stad in; het was tenslotte lekker weer en dan is het zonde, om de dag in bed door te brengen, nietwaar?
Hallo iedereen. Eindelijk even tijd gemaakt, om iets van me te laten horen. Het is tenslotte al weer ´n hele tijd geleden. Intussen ben ik al weer bijna zes weken in Sucre en het bevalt me nog steeds goed. Overdag een strak blauwe lucht en een heerlijke temperatuur. ´s-Avonds koelt het wat af en dan heb je ´n truitje nodig, maar echt koud wordt het niet, tenzij het waait. En dan te bedenken, dat het hier nu wintertijd is! Nadat ik gestopt ben met mijn Spaanse lessen, heb ik mijn visum voor Bolivia verlengd. Niet dat ik nu geweldig Spaans spreek, integendeel, maar ik heb nog genoeg ´huiswerk´ te doen. Vooral de werkwoorden en hun vervoegingen en natuurlijk ook de normale woorden, die ik probeer me eigen te maken. Ook ben ik momenteel actief in een kinderopvanghuis in Sucre. Dit is vrijwilligerswerk en de bedoeling is, dat ik dit tot half augustus blijf doen. Daarna denk ik weer verder te gaan reizen door Bolivia, maar dat kan natuurlijk ook nog veranderen. Wie weet! Daarnaast geef ik in een ruimte van de Bolivian Spanish School twee avonden (dinsdag en donderdag) les in Tai Chi Tao en Qi Gong. Dit doe ik in het Spaans en daardoor ben ik druk bezig met de oefeningen te vertalen. En daarna moet ik zorgen om het allemaal te onthouden, natuurlijk... Ik moet bekennen dat dat niet meevalt, want het is veel en soms kom ik tijdens de les woorden te kort. Maar tot nu toe kan men het allemaal goed volgen en daar gaat het tenslotte toch om, nietwaar? Trouwens, ik vind het wel leuk om te doen en het is goed voor mijn Spaans. Tevens één van de redenen, om vrijwilligerswerk te gaan doen. Doordat ik al weer ´n tijdje in Sucre rondhang, ken ik inmiddels ook behoorlijk wat mensen. Op straat wordt ik regelmatig aangesproken en soms is het moeilijk om dan meteen door te lopen. Hier zegt men ekaar uitgebreid goeiendag en ´n (kort) babbeltje is standaard. In de Bolivian Spanish School wordt elke vrijdagavond een activiteit georganiseerd en meestal ga ik daar wel naar toe. Dat varieert van (Boliviaanse) kookles tot Salsa-les, maar ook zijn er studenten, die een eigen activiteit op de vrijdagavond organiseren, zoals een Duitse kookavond. Enkele weken terug was er een Noche de Dulce, ofwel een avond met zoetigheid. Allemaal typische Boliviaanse nagerechten; heel apart soms, maar wel héél lekker. De avond werd afgesloten met de film ´Chocolat´.
Zoals jullie zien, verveel ik me nog lang niet in Sucre. Sterker nog, de dagen zijn vaak te kort en de tijd vliegt hier voorbij. Het bijhouden van mijn weblog schiet er daarom regelmatig bij in. Niet dat ik niks te schrijven of te melden heb, integendeel! In Sucre zijn veel internetcafé´s, maar de meesten sluiten al redelijk vroeg en op zondag zijn er velen gesloten. En gezien mijn dagelijkse programma lukt het mij niet altijd, om een stukje te schrijven. Nu dus wel, want ik begon me toch wel ´n beetje schuldig te voelen...... PS Mijn belevenissen van de afgelopen weken hoop ik de komende tijd nog toe te voegen. Nog even geduld dus.
De week van maandag 18 juni t/m 23 juni 2007 Maandagmorgen liep ik het hotel uit en zag op straat vóór een regeringsgebouw diverse mensen met een typemachine zitten. Er even naar kijkend zag ik, dat men ook speciale papieren had, die blijkbaar ingevuld moesten worden met een typemachine en er waren meerdere doorslagen. Ik was op weg naar de spaanse school en zoals ´gewoonlijk´ liep ik weer kris-kras door de straten van Sucre. Regelmatig liep ik een straat in, of bleef even staan. De aanblik van zoveel moois (zowel gebouwen als mensen) moet je toch wel even op je in laten werken. Uiteindelijk kwam ik bij de school aan, maar deze was nét gesloten vanwege de middagpauze. Dus ´s-middags maar terug. Ik besloot de kortste weg terug naar het hotel te nemen, om uit te vinden hoe lang ik er over zou doen. Dat bleek dus slechts 10 minuten te zijn en geen 3 uur, die ik er over gedaan had op de heenweg! Ik had tijd genoeg en besloot met de bus naar het centrale kerkhof te gaan, dat aan de rand van de stad ligt. Hier aangekomen zag ik vele mensen, die de hele begraafplaats onderhielden. Ook veel mensen met bloemen, om op of bij het graf te plaatsen. Dit kerkhof heeft een behoorlijk aantal grote graftombes, maar het is lang niet zo wild als in Buenos Aires. De meeste graven bevinden zich in gemetselde muren met aan de voorzijde een glazen deurtje, waarachter de bloemen en andere zaken worden neergezet. Het meeste indruk op mij maakte de kindergraven. Als je de hoeveelheid bloemen, knuffels, speelgoed, popjes en wat al niet meer ziet.... indrukwekkend! Maar tegelijkertijd ook héél triest. Ook zag ik een zg bidder en iets verderop een bidster. Dit zijn mensen die voor een klein bedrag gebeden opzeggen ter ere van de overledenen. Heel apart om dat aan te horen en te aanschouwen. Weliswaar met de bus gekomen, maar te voet teruggewandeld naar het centrum. Hier aangekomen was het al bijna donkder en wellicht te laat om naar de spaanse school te gaan. Nou ja, dan maar morgenvroeg meteen; ik wist nu ook de snleste weg er naar toe. Dinsdagmorgen na het ontbijt als eerste direct naar de spaanse school, waar ik heel vriendelijk werd ontvangen en ´n tijdje met Chary, de secretaresse, heb zitten babbelen. Ik kon dezelfde middag al beginnen met de lessen, maar eerst moest ik een test afleggen om te kijken op welk nivo ik me bevond. Deze test bestond uit meerdere bladen en dubbelzijdig bedrukt. Sommige testjes waren eenvoudig, maar anderen heb ik voor het merendeel blank gelaten. Het bleek toch moeilijker, dan ik dacht. Intussen had ik met diverse mensen gebabbeld, die ook spaans les volgden; hetzij via een andere school of instituut of hetzij via een privë-docent(e). Hierdoor was ik er ook achtergekomen, dat er behoorlijke verschillen zijn. Lang niet iedereen was tevreden met zijn of haar school. Ook betreffende de privë-docenten liepen de meningen nogal uiteen. Nadat ik mijn test had ingeleverd en vervolgafspraken had gemaakt, liep ik naar buiten. Het voelde goed en ik had voor mezelf het idee de juiste keuze te hebben gemaakt. Deze school (www.bolivianspanishschool.com) leek de zaken heel serieus aan te pakken. Bovendien kreeg ik 1-op-1 les en wel van twee verschillende docenten. In eerste instantie had ik afgesproken, om ´s-morgens één uur en ´s-middags één uur les te volgen. Maar dat heb ik later in de week gewijzigd in ´s-ochtends twee uur les. Op deze manier is het wel intensief en ik kreeg ook behoorlijk wat huiswerk mee. Spaans is een hele mooie taal, maar tegelijk ook best wel moeilijk. Zeker met al die werkwoordvervormingen. Dat is het lastigste om onder de knie te krijgen en voor zo´n oude man als ik valt dat niet altijd mee. Het duurt even, voordat mijn oude hersenen alles hebben geabsorbeerd. Dus heel veel herhalen en nog ´ns herhalen. Ik heb nu een tweede schriftje gemaakt met allemaal woordenlijstjes. Hierin zit ik meerdere keren per dag te lezen, net zolang totdat de (werk)woorden ingedaald zijn. In het centrum ben ik ´n bakkie en ´n happie gaan doen en daarna via mijn kamer terug naar de spaanse school voor mijn eerste Spaanse les. Toen ik daarvan terugkwam, zei Chary voorzichtig te zijn ivm (wederom) studentenprotesten in het centrum, want er werd heftig vuurwerk afgestoken en de politie gebruikte traangas. Nu moest ik zo-wie-zo richting centrum en daar aangekomen, bleken vele winkeltjes en restaurant(je)s gesloten en diverse straten afgezet en er waren erg weinig mensen op straat. Ik liep even door naar de supermarkt, want ik wilde toch wel wat eten deze avond. Hiervan terugkomend liep ik over het centrale plein richting mijn hostel en ik bemerkte dat er weer behoorlijk wat traangas in de straten hing. Ik was daarom blij weer in de hostel terug te zijn, want traangas is niet mijn favoriete goedje; het is vooral irritant voor neus en ogen. Ook zag ik een VW spijltjesbus als ambulance en alhoewel minstens zo´n 50 jaar oud, zag deze er nog héél goed uit. Ik weet natuurlijk niet hoe het er van binnen uitzag... Woensdagmorgen eerst even over de Mercado Central gewandeld alvorens richting Spaanse les te gaan. ´N bakkie koffie en toen aan de slag samen met Omar, mijn docent voor deze eerste week. Na de les nog even babbelen en dan richting centrum. In mijn 'stamcafé' wat gegeten en gedronken en toen op de Plaza (= centrale plein) even in het zonnetje zitten genieten van alles, dat er zich aan mijn ogen voorbij trok. En hoe klein zo ook zijn, de kinderen hebben al wel een draagdoek (of zak) op hun rug. Via mijn hotelkamer weer terug naar de school voor mijn les bij Franklin. Franklin is afgestudeerd landbouwkundig ingenieur, maar vanwege de hoge werkeloosheid onder de hoogopgeleiden (zg profesionales) in Bolivia, was hij blij dat hij werk had gevonden als docent. Hij vertelde wel dat er onder de profesionales nogal wat frustratie heerst. Eerst het volgen van een (dure) studie en daarna geen werk kunnen vinden. Veel Bolivianen zijn vertrokken naar oa Spanje, maar dat is ook verre van ideaal. Slechts ´n enkeling heeft geluk en vindt een goeie baan of betaald werk. Bovendien heeft men over het algemeen geen of weinig geld, om voor langere tijd in het buitenland te verblijven en Franklin kent genoeg verhalen van mensen, die de oversteek hebben gewaagd, maar er eerder slechter dan beter van geworden zijn. Een vriend van hem woont in Spanje en leeft er eigenlijk onder het bestaansminimum en hij probeert van alles om geld te verdienen. Donderdag was een dag, zoals er nog velen zouden volgen. ´s-Morgens en ´s-middags naar school en tussen de middag óf het centrum in óf naar m´n kamer om even wat te eten, huiswerk te maken of de les voor te bereiden. Ook ben ik enkele keren in slaap gevallen. Sucre ligt op zo´n 2.800 mtr. boven zeenivo en het is net, of je hier wel de hele dag kunt slapen... Volgens mij heeft dat toch te maken met deze hoogte. Toen ik ´s-middags het hotel uitliep zag ik op de hoek van de straat, dat er een demonstratie gaande was. Ditmaal geen studenten, maar vooral vrouwen, die een anti-abortusdemonstratie hielden. Deze keer geen uitbundig vuurwerk en gelukkig ook geen traangasbommen. Op de Plaza stonden twee vrachtwagens waarop een podium was gebouwd en mensen toespraken hielden. De hele happening verliep behoorlijk rustig en geordend. Ik had geen tijd om het allemaal af te kijken en ben dus op ´n bepaald moment richting school gewandeld. Vrijdag verliep eigenlijk ´n beetje hetzelfde als de donderdag, zei het zonder demonstraties. ´s-Morgens en ´s-middags naar school en tussen de middag wat 'luieren'. Vrijdagavond was er in de school een Duitse avond, georganiseerd door de Duitse studenten. Ik was benieuwd wat dat allemaal wel niet mocht inhouden en heb me er voor opgegeven. Het bleek een Duitse maaltijd te zijn en Duitse (pop)muziek. Het was best een gezellige avond en ik babbelde met iedereen in het Spaans, want vaak stond je met meerdere mensen van diverse nationaliteit bij elkaar. Zowel Franklin als Omar vonden dat ik ook op mijn mondharp moest spelen. Pepe, de eigenaar van deze school, vond het een interessant instrument en zette op ´n bepaald moment de muziek uit en nodigde iedereen uit te luisteren naar mijn mini-concert. Ik kreeg ´n behoorlijk applaus en werd er bijna verlegen van. Er waren ook twee Amerikanen aanwezig en die kenden het instrument (nog) niet, maar vonden het 'impressive', zoals ze het later tegen me zeiden. Uiteraard moest ik diverse keren uitleggen, hoe je op dit instrument de verschillende tonen produceert. Hoe dan ook, een gezellige avond, die ook weer snel voorbij was. Teruglopend naar mijn hostel, zag ik op de Plaza een hele oude brandweerwagen staan. Blijkbaar was men de straten aan het schoonspuiten, maar ik zag geen activiteit in die richting, wél natte stoepen en straat. Een man klom in de cabine en een andere ging aan de achterkant op een opstapje zitten. Blijkbaar kon men de motor niet starten, want de chauffeur zette de versnelling in z´n vrij en de man achterop begon te duwen. De straat loopt een beetje af en dus lukte het snel om de motor te starten. Heel apart! Ik vraag me af, hoe men dat doet als men moet uitrukken en de brandweerwagen staat niet op een aflopende weg.... Zaterdagmorgen liep ik richting Mercado Central. Op de hoek van de straat stopte ik even om rond te kijken, of ik veilig kon oversteken. Ik zag een oud vrouwtje aan komen wandelen. Zij lichtte haar rokken iets op en ging naast de stoep op straat naast een putje zitten en bleef daar best ´n tijdje zitten. Blijkbaar moest ze een grote boodschap... Nu heb ik dit soort dingen al wel vaker gezien, maar nog niet eerder in een drukke straat vlak bij een nog drukker kruispunt. De nood zal wel hoog geweest zijn... ´s-Middags ging ik even naar mijn 'stamcafé' (Joy Ride Café) (www.joyridebol.com) om ´n bakkie te doen en toen ik daar weer weg wilde gaan, zag ik bij de uitgang aan een tafel Jim (uit Dublin) zitten eten. Jim heb ik voor het eerst ontmoet in Montevideo en we hebben uiteraard even gezellig zitten babbelen. Afgesproken om ´s-avonds hier terug te komen en dan zouden we wel zien wat de avond ons zou brengen. (wordt vervolgd)
Hallo iedereen. welkom op mijn pagina vanuit een zonnig Sucre.
Iedereen die nog gaat, wil of moet, wens ik bij deze een giga goeie vakantie toe met veel leuke ontmoetingen en natuurlijk mooi weer. Ja, ik ben nog steeds in Sucre en het bevalt me hier uitstékend. Zo goed, dat ik nu pas weer iets van me laat horen. De afgelopen weken had ik een redelijk druk programma en daarom is het al tijden geleden, dat ik achter een computer zat. Laat ik even de laatste tijd beschrijven. In mijn vorig stukje vermeldde ik dat Sucre wel iets heeft van een openluchtmuseum en in feite is dat ook zo, want je kijkt je ogen uit. Ook al zie ik sommige gebouwen heel vaak, toch blijf ik nog regelmatig stilstaan, om ze te bewonderen of van binnen te bekijken. Ook de vele parken, parkjes en pleinen met bankjes, waar je even kunt gaan zitten na een behoorlijke klim of afdaling. Ik heb inmiddels al zoveel gelopen, dat ik mijn schoenen al bijna versleten heb. En ik dacht nog wel, toen ik ze kocht: hier kan ik wel ´n tijdje op vooruit! Een ander fenomeen is de Mercado Central. Dit soort markten vindt je overal in het noord-westen van Zuid-Amerika en Midden-Amerika. Dus in de Indian-countries; Indiginas. In het centrum van Sucre is de Mercado Central behoorlijk groot en ´n gedeelte heeft ook een verdieping. Bovendien zijn er open binnenplaatsen en een wandelstraat. Je gaat hier naar toe voor je dagelijkse boodschappen, zoals brood, groente, fruit, vlees, melk, huishoudelijke artikelen, etc. etc. Ook zijn er diverse eet- en vers fruitsapstalletjes. Bij de fruitsapstalletjes kun je je eigen fruitsap samenstellen en dat is heerlijk! De eetstalletjes zien er héél gezellig uit, maar ik heb ze nog maar even gelaten voor wat ze zijn. Stel eens voor, dat mijn maag én darmen tegelijk beginnen te protesteren, vanwege het feit dat ik zonodig op een van deze plaatsen mijn maag moest vullen. De markt is op korte afstand van de recidential, waar ik nu verblijf en ik ga er (bijna) dagelijks mijn brood en fruitsapje halen. Er is genoeg te zien op zo´n markt en het verveelt nooit! Vooral de vleesafdeling is een verhaal apart. Ik heb nog niet alle hoeken en gaten verkend, dus ik kan nog even. Kippenkoppen, kippenvoetjes, levertjes, maagjes en niertjes; behalve de veren zowat alles van een kip wordt hier te koop aangeboden. Maar ook varkenspootjes, koeienpoten en -koppen. Diverse soorten worst, waarvan ik de meeste nooit zal gaan proeven, alsmede hersenen en allerlei onderdelen van dieren, zowel groot als klein. De vrouwen in hun fruit- of groentestalletje hebben hun koopwaar kunstig opgestapeld en sommigen zijn daar blijkdaar zo moe van geworden, dat ze nu in hun stalletje zitten te slapen. De aardappelvrouwen zitten tussen grote zakken met diverse soorten aardappelen. Hetzelfde geldt voor de pindavrouwtjes; grote zakken met reuze pinda´s. Je kunt ze ook gepeld krijgen, als je wilt. De eiervrouwtjes gaan bijna schuil achter hun stapels met eieren. Knoflook koop je hier per bolletje of per (gepeld) teentje en ook is er een grote kaasafdeling, met allerlei soorten kaas; geit, llama en uiteraard koeienkaas. De stalletjes en winkeltjes met huishoudelijke artikelen puilen uit en het is onvoorstelbaar, dat er zich nog iemand in kan bewegen, zonder een hele stapel pannen, potten of glaswerk om te stoten. In de wandelstraat zijn de muziek- en videowinkeltjes en damesschoenwinkels. Er staan bankjes, waar je kunt gaan zitten en het leven kunt aanschouwen. De eerste keer, dat ik over deze markt struinde was ik eigenlijk op weg naar een Spaanse school, om te gaan informeren wat de mogelijkheden waren en mezelf eventueel in te schrijven. Maar doordat ik te lang op de markt ben blijven hangen, kwam ik te laat bij de school aan en was deze dus gesloten. Wat ook apart is, is dat je snoepjes als wisselgeld terugkrijgt, wanneer de cassiere in de supermarkt geen kleingeld (meer) heeft. Uiteraard vraagt ze, of je het er mee eens bent. Van de supermarkt terug naar de hostel (Cruz de Popayan), waar ik nog ´n tijdje heb zitten babbelen met Shaun, een Ier die in Oslo woont en met de fiets (!) door heel Zuid-Amerika is getrokken. Soms fietste hij alleen en regelmatig met een tijdelijke maat. Ook had hij diverse keren de Andes overgestoken en op mijn vraag, of dat niet zwaar was zo´n lange en constante klim, antwoordde hij dat de afdalingen zwaarder waren dan het klimmen. Er zo over pratend kon ik me daar ook wel weer iets bij voorstellen. Nu was hij dus in Sucre en uiteraard op de fiets. Ik nam mijn petje voor hem af, zeker gezien de weg die hij in Bolivia had gereden; behoorlijk up en down en bovendien vaak stoffig. Heel luchtigjes vertelde Shaun, dat het al de derde keer was dat hij in Zuid-Amerika aan het fietsen was. Hij heeft trouwens ook geen rijbewijs en overal ging/gaat hij óf op de fiets óf met openbaar vervoer. Op zondag (17 juni) heb ik van hostel gewisseld. Ik sliep op een kamer met 4 anderen, waaronder Shaun en Mei, een Duitse. Het was er wel gezellig, maar er waren maar 2 (!) badkamers voor ik weet niet hoeveel personen. En de douches zagen er gewoon niet uit. Nu kreeg ik een grote kamer voor mezelf alleen, hoewel er twee bedden in staan en er zijn diverse gezamelijke badkamers/douches en WC´s en die zien er verzorgd uit. Bovendien betaal ik nu net zo veel (BS 30,00 = Eur. 3,00 p/dag). Op weg naar de Cruz de Popayan om mijn spullen op te halen, kwam ik voorbij één van de vele kerken, die Sucre rijk is. Ik liet me overhalen om voor het goede doel een wensbriefje te trekken voor BS 2,00 en ging ermee naar een vriendelijke en oudere dame in ´n stalletje bij de San Franciscokerk. Voor mijn wensbriefje, dat op kunstige wijze in elkaar was ´gefrommeld´, en eerst helemaal uitgerold moest worden, kreeg ik een setje met zes kleurpotloden. Behalve dat ik hiermee het goede doel steunde, kreeg ik tevens de gelegenheid om m´n Spaans te beproeven. Op zondag heerst er een geweldige rust in Sucre en het is bijna niet te geloven, dat dit de hoodstad is van zo´n groot land. Op de centrale plaza zijn wel veel mensen, maar het is allemaal heerlijk relaxed. Later die middag ging ik koffie drinken in Joy Ride Café en tot mijn verbazing kwam ik daar Amanda weer tegen. Dit was de derde keer: Buenos Aires, Colonia (Uruguay) en nu hier in Sucre. Ze was hier al een tijdje en moest snel naar haar werk, maar we hebben snel onze belevenissen sinds de laatste ontmoeting kunnen uitwisselen. Ze was overigens stomverbaasd, om mijn verhaal/ervaring in Montevideo te horen. ´In Montevideo?´, riep ze heel luid. ´Ja´, zei ik, ´maar het kan je overal overkomen. Plaats maakt niet uit.´ Toen Amanda weg was, heb ik nog ´n tijd met Daniël zitten babbelen. Hij zou die avond via La Paz terugvliegen naar Berlijn. ´s-Avonds ging ik naar de Chinees en daar zaten Sam(antha)(Isle of Man) en Rachel (Noord-Ierland) te eten, toen ik binnenkwam. Ben bij hun aan tafel gaan zitten en we hebben gezellig zitten babbelen o.a. over het gaan volgen van Spaanse lessen en welke school of docent. Van diverse mensen krijg je ervaringsverhalen te horen. De één doet het zus en de ander doet het zo. Sam en Rachel waren zaterdagmorgen bij de Bolivian Spanish School geweest en zouden maandagmorgen starten met hun spaanse lessen. De ontvangst was heel vriendelijk en het zag er allemaal gezellig en verzorgd uit. Bovendien waren er diverse mogelijkheden en je kreeg 1-op-1 les, omdat dat de beste methode bleek te zijn. Althans de beste resultaten zou opleveren. Het was dezelfde school, als waar ik zaterdag op weg naar was, maar ik zou maandag teruggaan en mezelf aanmelden als student....
15 juni 2007 Toen ik ´s-morgens wakker werd, dacht ik te laat te zijn voor het ontbijt, maar ik had de tijd in mijn alzheimergeheugen nog niet aangepast aan de Boliviaanse. Het is hier nl 1 uur vroeger, dan in Argentinië. Dus ik had nog tijd genoeg voor een ontbijt, dat op de patio werd geserveerd. Er kwamen meerdere mensen en in no time was ik aan de babbel. Ik zat in de ´schaduw´ van een kale boom en dat scheelde toch ´n stuk in de warmte, want in de volle zon was het toch wel warm. Na het ontbijt ging iedereen zijn of haar weg en ik ging mijn spullen verkassen van de 2-persoonskamer naar een dormitorio met vier bedden. Op de tafel in de patio lag een kaart van Sucre en ik bekeek deze om te bepalen, welk deel van de stad ik vandaag zou gaan verkennen. Ik koos voor de Mirador in Recoleta. Hier kun je op verschillende manieren komen; met de bus, taxi of te voet. Ik besloot tot de laatste optie nog niet beseffend, dat het een behoorlijke klim zou gaan worden. De weg liep vanaf de hostal nl constant omhoog. Wat direct opviel, waren de smalle straten, trottoirs en de rust die hier heerst. Het verkeer rijdt een stuk rustiger en er rijden veel minder auto´s, dan in Arentinië. Vanwege de smalle trottoirs, moet je wel regelmatig even de weg op, maar dat is geen enkel probleem. Een ander opvallend iets zijn de witgeschilderde huizen en gebouwen. Sucre is niet alleen de hoofdstad van Bolivia, maar is door de UNESCO tevens uitgeroepen tot Werelderfgoed. Hier rondwandelend is dat heel goed te begrijpen; het is net, of je in een levend openluchtmuseum loopt. De meeste gebouwen zijn laag of bestaan uit maximaal 2 bouwlagen. Sommige panden dateren uit de coloniale periode of hebben coloniale kenmerken en velen uit de laatste helft van de 19de of begin 20ste eeuw. Vanaf de Mirador heb je een geweldig en schitterend uitzicht over de stad en zie je ook, dat bijna alle gebouwen rode dakpannen hebben. Het is een giga mooie en relaxte stad met smalle straten en dito trottoirs. Soms zijn de trottoirs niet breder dan 2 stoepranden en af en toe staat er ook nog ´ns ´n lantaarnpaal en/of lichtmast. Daarom moet je ook regelmatig even de straat op, om mensen te (laten) passeren. Ook gaat het regelmatig naar beneden of naar boven en soms klim of daal je over een korte afstand behoorlijk snel. Sucre is behoorlijk toeristisch en je hoort dan ook diverse ´vreemde´ talen. Verder zijn er vele parken en parkjes en wanneer je er even op ´n bankje gaat zitten, komen de schoenenpoetsers of ambulante verkopers al snel op je af. Sommigen lopen weer door als je geen belangstelling toont, anderen zijn behoorlijk vasthoudend, zeker de jongelui.
14 juni 2007 Op ´n bepaald kwam de bus aanrijden en konden we inchecken. Ik was al weer bijna vergeten dat de bussen in Bolivia een verhaal apart zijn. Vaak zijn ze ´n stuk ouder, dan in bv Chile of Argentinië, en ook hebben ze geen toilet aan boord. Als je erg hoge nood hebt, kun je de chauffeur vragen om even te stoppen en meestal doet íe dat dan ook en kun je in de berm jezelf uitleven. Nadat mijn rugzak in het bagageruim was geladen, stapte ik de bus in op zoek naar mijn plaats. Ik zat naast José, een Argentijn uit Tucuman. Onderweg hebben we behoorlijk wat zitten babbelen en dat is alleen maar goed voor mijn Spaans. Waar ik wel constant tegen aanloop is het feit, dat ik de werkwoordvervoegingen nog lang niet meester ben. Overigens is dat het moeilijkste van de spaanse taal. Dat beaamd de lokale bevolking ook en soms erkennen ze dat ze zelf de werkwoordvervoegingen niet meester zijn. De bus vertrok, maar stopte voordat we Villazon uit waren. Toen dit nogal lang duurde, begonnen verschillende mensen ´Vamos´ te roepen, maar daar laten de buschauffeurs zich hier niet zo veel aan gelegen liggen. Uiteindelijk ging het dus verder, maar niet voor lang; er werd nu gestopt bij een benzinepomp. Dit duurde slechts een korte tijd en toen gingen we echt op pad. Het was inmiddels al tegen half tien. De verharde weg hield buiten Villazon op en we reden dus over onverharde wegen, die vanwege de droogte nogal wat stof deden opwaaien. Ook hobbelde het behoorlijk en dat een hele dag lang! Maar het uitzicht was giga en soms adembenemend mooi en dat vergoed veel. Bolivia is een schitterend land en bovendien erg groot met alle soorten natuur, die je je maar kunt bedenken. Van woestijn tot regenwouden, Altiplano, hoge en iets minder hoge bergen, etc.etc. We kwamen door enkele dorpjes, waar gestopt werd om mensen in of uit te laten stappen. In één van de dorpjes kregen we de gelegenheid, om naar de WC te gaan en uitgebreid te lunchen. De buschauffeur claxonneerde enkele malen ten teken, dat we weer verder zouden gaan en iedereen dus diende in te stappen. En we hobbelden weer verder. Af en toe ging het nu over nieuw aangelegde stukken weg en dat gaf een aangename rust; het rammelde aanmerkelijk minder en het gehobbel was (tijdelijk) verdwenen. Tegen de tijd, dat we weer over verharde wegen reden, begon het te schemeren en daarna snel donker te worden. Vanuit de verte en hoogte zag ik de verlichting van Potosí; een schitterend gezicht. Echter het duurde nog zeker ´n kwartier, voordat we de stad binnenreden. Iets over half acht stopte de bus in de buurt van de busterminal en konden we uitstappen. Toen ik mijn rugzak weer terug had, was die bijna niet meer te herkennen, zoveel stof was er op neergedaald. Eerst maar ´ns het meeste stof er van af poetsen, alvorens dat ding op mijn rug te hijsen. Ik liep de busterminal binnen in de hoop nog een bus te kunnen krijgen naar Sucre, de hoofdstad van Bolivia, en tevens door Unesco op de lijst van werelderfgoederen geplaatst. Ik had al vele positieve verhalen over Sucre gehoord van mensen, die er geweest waren en dus wilde ik deze stad ook wel ´ns met eigen ogen gaan bewonderen. De busterminal was zo ongeveer de kleinste, die ik op mijn reis tot nu toe ben tegengekomen en er waren ook maar enkele loketten. Echter de laatste bus naar Sucre was om 18.00 uur al vertrokken en de eerste mogelijkheid was de volgende ochtend om 06.00 uur. Dat zou betekenen dat ik in Potosí zou moeten overnachten, maar ik had geen enkel adres van hostel of anderszins en daarom had ik daar niet zoveel zin in. Ik liep naar de voorkant van de terminal en daar stonden vele taxi´s en diverse chauffeurs boden ritten aan naar Sucre. De prijzen varieerden nogal, maar uiteindelijk had ik een taxi voor BS 25,00 (+/- Eur. 2,50) per persoon. Ik deelde de taxi met twee Bolivianen en toen ging het op weg naar Sucre, een rit van iets meer dan twee uur. Jammer dat het donker was, want het landschap (voor zover zichtbaar) was volgens mij ook hier giga mooi. Het voordeel van een taxi is, dat het luxer is dan met de bus en dat ik bovendien vóór de hostel werd afgezet. Ik hoefde dus bijna niet te lopen. Ik checkte in en kreeg voor deze eerste nacht een tweepersoonskamer voor mezelf. De volgende dag zou ik dus moeten verkassen. Ik heb me wat opgefrist en ben daarna het bed ingedoken. Ik was behoorlijk moe na ´n nacht in een bus van Salta naar La Quiaca en daarna ´n hele dag hobbelen door een weliswaar schitterend landschap, maar wel behoorlijk stoffig. Vrijwel direct viel ik in een diepe coma...
14 maart 2007 Om stipt 00.00 uur vertrok de bus en reden we de terminal uit, welke aan de rand van de stad ligt. Het eerste stuk gaat het omhoog, zodat ik nog een laatste glimp (bij nacht) over Salta kreeg. Onderweg naar Jujuy stopte de bus in diverse kleine plaatsen, om mensen uit te laten of mee te nemen. Zodoende kreeg je niet echt de gelegenheid om een oogje dicht te doen, maar vanaf Jujuy tot aan La Quiaca was er slechts één stop en lukt het me om toch even wat te dutten. We kwamen om 07.00 uur aan in La Quiaca en het was berekoud, toen ik de bus uitstapte! Dus maar gauw mijn sweater aan getrokken, maar dat was eigenlijk nog te weinig. Ik begon te lopen en kwam langs een restaurantje dat gelukkig open was en toen ik binnenkwam, zag ik dat de openhaard brandde. Ik ging aan een tafeltje in de buurt van de openhaard zitten en bestelde koffie met enkele medialunas (zoete croissants) als ontbijt. Op de TV kwam het nieuws, o.a. over de heftige sneeuwval in de bergen tussen Mendoza en Chili. Hierdoor waren zo´n 5.000 vrachtwagens gestrand en konden geen kant meer op. Héél anders, dan toen ik daar zo´n 2.1/2 maand geleden de grens overstak, want toen was het mooi weer. Het duurde even, voordat ik weer ´n beetje op temperatuur kwam. Gelukkig begon het snel licht te worden en kwam de zon boven de bergen uit. Na een tweede bak koffie ben ik weer verder gelopen richting grens met Bolivia. Gelukkig was het nu minder koud en in de zon begon het ´n stuk aangenamer te worden. Bij de grens aangekomen, was het een fluitje van ´n cent bij de Argentijnse douane. Ik was de enige op dat moment. Een heel verschil met toen ik hier de eerste keer was, bijna drie maanden geleden. Bij de Boliviaanse grens duurde het even wat langer, want de douanebeambte zat niet op zijn plaats. Een vriendelijke jongen vulde voor mij het douaneformulier in, in de hoop op een fooi natuurlijk, en gaf me dit en mijn paspoort weer terug. Binnen in het kleine gebouwtje was het behoorlijk fris en dus ging ik buiten in de zon staan wachten. Even later kwam de jongen, die het formulier had ingevuld, mij waarschuwen dat de beambte inmiddels was gearriveerd en dus kon mijn paspoort en formulier afgestempeld worden. Het wachten had langer geduurd, dan de formaliteiten. Ik gaf de jongen wat Argentijns geld en zette koers richting busterminal van Villazon. Eigenlijk had ik graag met de trein willen gaan, maar in het douanekantoortje had ik een timetable gezien van de treinen die van hieruit vertrekken. De eerste mogelijkheid zou zondag zijn en omdat er in Villazon niet veel valt te beleven of te zien, besloot ik de eerste de beste bus te nemen richting Sucre, de hoofdstad van Bolivia. Echter dat lukte niet, want er is geen directe busverbinding naar Sucre. Wel naar Potosí. Ik kocht een kaartje naar Potosí en had nog zo´n drie kwartier de tijd, om even rond te kijken. Ik kocht water en wat koekjes voor onderweg en bij een fruitstalletje nam ik een verse banaan/papaya jus. De resterende tijd wachtte ik in de zon en genoot van het aanschouwen van het leven op straat.
13 juni 2007 Vandaag dus de laatste volle dag in Salta en tevens in Argentinië. Om 24.00 uur zou de bus vertrekken naar La Quiaca. Na een uitgebreid ben ik de stad weer ingegaan oa wilde ik een kopie maken van de muziek CD, die ik gisteren had gekocht (voor Eur. 1,25!). In de hostel vond men het te gek, dat ik deze CD had gekocht. Het is een verzamel CD van diverse artiesten/groepen en deze reeks schijnt behoorlijk populair te zijn in (het noorden van) Argentinië. Één van de kerken, die ik deze dag bezocht was de eglesia San Francisco. Een mooie kerk, zowel van buiten als van binnen, en het meest opvallende vond ik wel de permanente kerststal, die achter glas in een grote nis was opgesteld, kompleet met de drie koningen. Tegen het van de middag ging ik terug naar de hostel, want ik verwachtte mijn was terug van de lavenderia. Echter helaas; geen was en Enzo, van de receptie, vertelde dat mijn was wellicht tegen achten zou komen, wanneer men ook de hostelwas kwam bezorgen. Gelukkig kwam mijn was nu wel mee en kon ik dus beginnen met het inpakken van mijn rugzak. In de keuken waren enkele dames bezig met het bereiden van de afscheidsmaaltijd. De twee Zwitsersen verlieten de hostel om naar een appartement te verhuizen en ter ere van hen werd er een klein feestje gebouwd. Ik had ´s-morgens al bijgedragen in de kosten en was benieuwd waaruit de maaltijd zou bestaan. Het rook in ieder geval heel goed. Tijdens het kijken naar de eerste finalewedstrijd van de Copa Libertadores de America (voetbal en te vergelijken met de Europacup), zat ik te babbelen met Miguel uit Spanje, tevens mijn kamergenoot van de afgelopen twee dagen. We waren het er allebei over eens, dat het voetbal in Zuid-Amerika er veel fanatieker aan toegaat, dan in Europa. Vooral het publiek leeft geweldig mee en laat zich dan ook massaal horen tijdens de hele wedstrijd! Tegen de tijd dat het pauze was, kwamen de empenada´s op tafel. Empanada´s zijn vlees met groente of kaas met groente gevulde deeg´broodjes´. Ik heb me beperkt tot de met vlees gevulde empanada´s en die smaakte voortreffelijk! Helaas ging de tijd (weer) erg snel en het was al tegen half twaalf, toen ik afscheid van iedereen begon te nemen. Enzo had voor mij al een taxi besteld, want van lopen naar de terminal kwam niks meer terecht. Daar was het immers te laat voor geworden. Wel jammer dat ik weg moest, want het was beregezellig. De taxichauffeuze (Judith) reed langzaam richting terminal en onderweg zaten we te babbelen. Ze had ook nog een reisburo en gaf me enkele flyers mee, om die uit te delen aan geïnteresseerden die ik onderweg tegen mocht komen. We namen afscheid en ik stapte de terminal binnen, waar de bus al gereed stond om in te checken. Helaas had ik geen tijd meer om een bakkie koffie te scoren, maar ik had wel genoeg water bij me voor onderweg.