Wie de laatste maand het nieuws heeft gevolgd, zal wel gemerkt hebben dat in naam van de politieke correctheid tegenwoordig ook Kuifje er aan moet geloven. Het begon allemaal met ontstemde klanten die klacht indienden tegen de verkoop van het stripverhaal "Tintin in the Congo", omdat het racistische stripverhaal niet in de kinderafdeling van boekhandels zou thuishoren. Ondertussen neemt de verkettering van Kuifje stilaan dezelfde proporties aan als het wereldwijde protest tegen Mohammed-cartoons. Ik ben de laatste om te ontkennen dat de inhoud van Kuifje in Afrika vrij racistisch is, maar toch blijf ik mijn favoriete stripfiguur met hand en tand verdedigen. Daarom ook heb ik onlangs nog een lezersbrief naar Humo gestuurd waarin ik mijn mening op de hele zaak toelicht. Die brief publiceer ik hier nog eens, zodat niet-Humolezers ook van mijn recht op vrije meningsuiting kunnen meegenieten:
Heksenjacht op Kuifje De nieuwste rage op onze planeet is blijkbaar het verketteren van een stripheld die in de jaren '30 van vorige eeuw het zwarte continent bezocht. In het desbetreffende stripverhaal, "Tintin au Congo", worden zwarten afgeschilderd als bijgelovige wilden, voeren woeste lokale stammen voortdurend oorlog met elkaar en scheldt een wit hondje een aantal Afrikanen aan een spoorweg uit voor luiaards. Het valt moeilijk te ontkennen dat dit de aftandse visie is van een man die trouwens nooit gereisd heeft. Anderzijds mag men niet vergeten dat Hergé slechts een kind van zijn tijd was, de tijd waarin Congo onze kolonie nog was en men hier over Afrikanen dacht in termen zoals 'kaffers'. Het is interessant om dit minder frisse stukje Belgische geschiedenis te bestuderen en daar kan "Tintin au Congo" zeker bij helpen. Is het beledigende taalgebruik bij de spoorweg immers geen verwijzing naar de onmenselijke omstandigheden waarin de Congolese arbeiders de spoorweg Matadi-Kinshasa hebben moeten aanleggen (en waarbij zij zeker en vast regelmatig 'uitgekafferd' werden)? Is de stammentwist tussen de Babaoro's en de Rhumbaba's niet gebaseerd op de rivaliteit tussen pakweg de Luba en Lulua of de Hema en Lendu, stammen die elkaar sinds (of door?) het kolonialisme rauw lusten? Zo kan ook het buitensporige geweld van Kuifje tegen de lokale fauna geïnterpreteerd worden als een aanklacht tegen het meedogenloze uitroeien van hele kuddes wilde dieren, dat al sinds de negentiende eeuw aan de gang was. Tegelijkertijd kan "Tintin au Congo" de interesse van iedere lezer, ook de kinderen, opwekken voor het toch wel boeiende zwarte continent. Een fascinerend gegeven is bijvoorbeeld het personage van de "luipaardman", dat op de realiteit is gebaseerd (zijn standbeeld kunt u bewonderen in het Museum voor Midden-Afrika in Tervuren). Mijn allervroegste interesse voor Afrika is in ieder geval als kind reeds opgewekt door dit stripverhaal, tezamen met de Film "The Gods must be crazy" (nog zoiets 'politiek incorrect'). Maar wat dan met de racistische uitbeelding van de zwarten? In dit album zijn zij heus niet de enigen die voor kop van jut mogen spelen. In "Tintin au Congo" zijn er ook 'stoute blanken', terwijl je met de notie 'politieke correctheid' nog minstens drie andere albums kan laten verbieden. Zo worden in "Kuifje in Amerika" de Indianen afgeschilderd als goedgelovige wilden, zijn de Japanners in "De Blauwe Lotus" wreed en hebben ze varkensneuzen en konijnentanden, terwijl de Inca's in "De Zonnetempel" zich schuldig proberen te maken aan voodoo en mensenoffers. Laten we hopen dat al deze bevolkingsgroepen niet ook nog eens klacht gaan indienen. Het heeft dus geen zin om dat ene stripverhaal te verbieden of te plaatsen onder de "verboden boeken". Gewoonlijk is dit overigens de beste manier om de verkoopcijfers de hoogte in te jagen. Dat doet me er trouwens aan denken: mijn exemplaar is al bijna veertig jaar oud en door veelvuldig gebruik tot op de draad versleten, dus ga ik zeker gauw een nieuw kopen. Ongecensureerd welteverstaan, zodat ik mijn kinderen later aan de hand van dit album kan vertellen over de wreedheden van het Belgische kolonialisme in Congo.
Ondertussen blijven mensen als Bienvenu Mbutu-Mondondo hun gezanik over het album dapper voortzetten: op 26 september organiseert die laatste een sit-in in Brussel. Iedereen die dus in overdreven politieke correctheid gelooft en een hekel aan Kuifje heeft: allen daarheen!
Mijn mening hebben jullie ondertussen wel in de brief kunnen lezen (nog even en Mbutu-Mondondo dient tegen mij ook klacht in), maar ik zou graag nog iets willen toevoegen.
De moeder in Noord-Kivu, wiens kinderen zijn ontvoerd door de Mai-Mai milities om kindsoldaat te worden, die kan het geen fuck schelen dat "Kuifje in Afrika" verkocht mag blijven worden.
De tienerjongen in Katanga, die elke dag in de goudmijnen moet werken opdat zijn familie zou kunnen overleven, die kan het geen fuck schelen dat "Kuifje in Afrika" verkocht mag blijven worden.
Het heksenkind in Kinshasa, dat verstoten door familie ronddwaalt op straat, die kan het geen fuck schelen dat "Kuifje in Afrika" verkocht mag blijven worden.
Als de moeders in Noord-Kivu 's ochtends heel vroeg opstaan, zijn hun eerste gedachten: "Waar zijn mijn kinderen toch? Leven ze nog? Hebben mijn zoons als mensen vermoord? Zijn mijn dochters reeds verkracht door de legeroversten?". Als de tienerjongens in Katanga 's ochtends heel vroeg opstaan, zijn hun eerste gedachten: "Overleef ik deze zware dag in de mijnen? Zal ik eindelijk genoeg verdiend hebben om eens wat meer voedsel te kunnen kopen?". Als de heksenkinderen in Kinshasa 's ochtends heel vroeg wakker worden op straat, zijn hun eerste gedachten: "Hoe zal ik vandaag weer aan genoeg drugs geraken zodat ik niet meer hoef te denken aan mijn familie die mij verstoten heeft?".
Er zijn andere katten te geselen...
|